Page 101 - ARM_19-1947_02
P. 101
՝ԲԱ%Ա՝ԲԱԿԱՆ 8ՈՏ8
- Խ*4ձ աա 1 9 2 5 - ՄԱՅԻՍ 4Ի ԱէհԹԻԻ
X. € . Տ « ա « 3 7 6 . 2 »
0ւ«շէ6ա–Բւ՚օբո6է*ե–6 : Տ01. \ « Տ Տ ձ ճ ա Տ
17, »ատ նտաաս* - Րձ81Տ (13՛)
161.։ ն08. 15-70 - Շ. Շ. ք. 1678-63 Այսօր , Հինգշաբթի , Աայիս 1, Աշխատանքի
8>"է՚. 1 0 0 0 , 6ամս. 5 0 0 , հո.ս,ս–ս. 3 0 0 , ֆր., Արտաս. 1 0 Տ°լ. տօնին առթիւ Հսկա յական ցո յց մք կազմ ակեր -
պո ւած
Է ձախակողմեան կո ւսակցո ւթեանց կողմ Է ։
Խւձւ ւ ա ս 1947 Հ ի ն գ շ ա բ թ ի 1 ՄԱՅԻՍ Թերթերր կր շեշտեն թէ ցո յցր պիտի ունենա յ
քաղաքական. Հանգամանք։ Ամէն աշխատանք պի՜՛
տի դագբի , եւ կէսօբէն վերք առ նուաղն 500.000
* Թ – ՏԱՐԻ - 19" ձռո«յ « ° 5024-'եոբ շրջան թ ի ւ 633 Խմբագիր՝ Շ– ՄԻՍԱ+ՕԱ՚Ն ԳԻ՚Օ՛ 4 9>թ– Հոգինոց բազմութիւն մբ թա՚փոր պիտի կազմէ
Ո՚էփիւպլիքի Հրապարակէն մինչեւ ՛է*ոնքորտ , ուր
ճառեր պիտի խօսին ԷօմԷն Հէնաֆ , Սէնաիքանե -
Տ՛ԷՐ եՕՍ+Ը ՕՐԸ ՕՐԻՆ քու Միութեան րՆդՀ • քարտուղարը Լհամայնա -
վար^ , Ֆալին Լռուս՝) ,Աէնտիքանե\րտւ Համ ա շվսար–
ԱՇխԱՏԱՆ-ԲԻ ՏՕՆԸ Ի՜՛ՆՉ ԼԱԻ Կ՚ԸԼԼԱՐ Հային Գաշնակցութեան. օգնական քաբտուդաբը ,
Մ՝որիս
Թորէղ, Համայնավար կուսակցութեան
րնգՀ . քաքտուղաբը , Պընուա Ա)ռաշոն , Ա^շվսատան–
\ք ա ի՛ ս րքան ուրախացա յ որ չեմ պատկանի ր քի Գաշնակցութեան քարտուղա՛ր ր ( Համ ա յնավար )
կուսակցու -
Անոն. ասչիտ խ աւո աւոբներ ւ, մ ի քա զգա յին «մեծեր»ոլ շարքին X Տետոյ քիչ մր ամչցայ իրենց եւ Գանիէլ Մայէը գ ^ընկերվարական
դաշնակցութեան ։
մր հիմերը կը գնէին 1864 66, տեգը եւ վերքը վերքր Համոզուեցայ \ոբ այգ «մեծ» թեան նախորդ րնդՀ » քաքտուղաբը
ա ւգահո ւէա բա բ ափ ի բերան լգիաի մնան ա յսօբ , բաո^ը ւո ո ուա ծ՜ է խումբ մը մարդոց , Հանրային Անցեալ տարի Մ ա յիս 1 ի թափորը ամփոփ -
աե սնելով շար մ ո ւմ ին ան սահ մ ան ծաւալումն ու կեանքի առաքնորղներ , ոյւոնք տարիքով միայ% ո ւա ծ էր բան ո ւո բա կան թաղե ր ո ւն մ էք , իս կ այ ս
իւոբո ւթ՜իւնը % մեծ են մեր ուսանող երիտասարդներէն։ տարի իր դրօշներն ՝ոլ նշան՚ախօսքե ք ը պիտի պարզէ
՛Բանի0 հոգի պիաի կրնային յ ի շ ե լ թէ ա յ " ($ուսամ ղոլք ալ կարդացիք Ուսանողին նա– *Բոնքորտի Հրապարակին փբայ , երեսփ * մոզովին
լիր կար ար գագափարբ առա քին անգամ յ զ ա զ ած էր մակր, «Ե ւ մինչեւ ե0 ր բ» , որ նախ ապաւորու - դիմաց , ինչ ՛որ աւելի կր շեշտէ իբ քաղաքա՛կան
կի\ն մբ, Օր– Ֆլօրա Թրիոթան, 1843/*։ թ իւն մ ր կր նկա բագ րէ ր նո ւիրո լա ծ « չէ օր էքն ե - Հ անգամ անքր : Գաբձեա լ , անցեալ տարի Համա յ -
Այնոլհ եաել ուրիշներ եկան , ւո ե ս ո ւթ ի ւնն եր րուն» Համար , այնքան գողտրիկ տողերով, եւ յե– նավարնեբբ իրենց նշանախօսքէ բով եւ ճառեբովկբ
պա բզես ին , պաՀանքնեբր ձեւակերպեցին ել հո - աոյ դառնութիւն մ ր արդար. « . . . Ու փորձէին թ ե լաղբ է ին բազմ ա սլա ա կե լ աբտադբութ իւն ը Հ Ա յս
սանր ո ա լ 1 ՚ Ք ~ աէԻք բարձրանալով, գարձաւ ամ ե– մ տածել թէ ի^նչ Հոգեկան սնունդ կրնանք առնեք տարի պիաի պաՀ անքեն անմիքական յաւելում ա շ–
Հի ւմ մ ր յար, ւճոլ\ն յ"Բ ձան ի՝ ուն իրենցմէ խատավա րձքի ^ «Համաձա յն կառավարութեան
֊ոշ մէկ
բառով, ՛լե ա մր յ որ գ ա Հոս ան որուն առքեւ Հ աղա բ կտոր կ1՝ըլլա^սք երկու բո Հայերէն խոստումներուն» , դադարում Հնդկաչինի «եղբայ–
թումբ կրնա յ զիմ անալ , ա յսուՀ ե ա ե ւ % սորվեցնելու Համար իրենց , զիրենք կապելու մեր ր ա ս պան» պատերազմ ին , կազմութիւն «Հանրապե
Ար գա ր ե ւ , շաա քիչ երկի բներ կրցած են պատ անցեալին եւ խաոնելու ազգա յին կեանքին , բա յց տական արթնութեան կոմիտէներու» , սլայքաբե -
քաշել յորձանքին գէմ ։ Անոնք ալ ՀետզՀետէ տեգի տզաքր մենէ աւելի խելացի , քիչ մրն ալ դաոնա լու Համ ար «Ֆրանսացի Ժողովուրդի Համ ա իւ րմ -
կ ււ ւա ան , մ իքին ճամբաներ գտնելով ։ կամ պար - ցած , կր նային մեր Հ ո դիին խորը իրենց վճիտ աչ թո ւմի յեւոաշրք ականներուն դէմ» ( ակնարկս ւթիւն
զա պէս յետաձգելով անխուսավւե լին X քերով ոլ կորսեն * «Ո՜րքան մրուր կայ յատակր» X զօր* տր Կոլի նոր կազմակերպութեան^ ;
Որքա՛ն արիւն եւ քքա/ւնք Հոսեց ա լ ամէնէն Ասւտր , դաըչելի այդ դրամագլուխբ մեր նոր Այս ցսյցէս դուրս , ամ բողք Փարիզը լ ռո լ -
յառաքագէմ երկրին մէք իսկ) յաղթանակը ապա– ընծայ «մեծ ե բուն» փ^նչպէս էլ ո լզէք ո ք ՛մար՛սուի թեան պիտի դատապարտ՛ուի : Թերթերր պիտի
Հ ովելու Համար : • ա յս թարմ ու առողք Հ ոգիներուն կողմ է : կեղծի– ՚չՀրատարակուին., ռատիօն պիտի վւակու ի կէսօբէն
Այս երկ րին մ էք անգամ , ո ր յեգաւիո ի ո ւթեան ՔՐ ք զ "՚ւը կրնալն աննշմ ար ան ցնի լ այդ յստակ Ա՛ վերք , Հ աղո ր դա կց ո ւթիւննե ր ը պիտի դագրին եւն :
վառարանն է , յաճախ էլ արգի լո լէ ինԱ* այիս \ի ց ո յ. ՛Ո ե ս աչքերուն առքեւէն , «Հ ա յրենասէ ր»ի ծրպ - Ն" յն պա՛տկերը ամբողք Ֆրանսա յի ՛՛՛էք % աւելի
ոերը, եւ կամ արիւն կը թափէր : «Ա՝ ի քա զգա յ ին» ր տումով ; կամ պակաս խորութեամբ :
յւեռ նոր Հիմ րոնաձ էր՛ երբ , 1 872 Մարտ \4ին , իլ Հաշիւները եւ շատ \անգամ մոլեռանդ ա– Ընկերվարական կուսակցութիւնը Մ այիս \ի
կառավարութիւնը օրենքով մբ էլ արդի լէ ր ֆրան - տ ելութիւնք պարզ է ոք\ կը զզուեցնեն զի ր ենք եւ առթիւ կոչ մբ Հրատարակելով , կր Հ րաւիրէ շա ր.
ս ա ց ի բանուոր նեբուն մասնակցութիւներ՛. Իսկ այս. անոնք Հիւանդագին քին ախնդր ո ւթե ամբ մ ոլորած քերր պաշտպանել Հանբապետ ո ւթիւնր , աւելի ար—
օր, \ո շ միայն Փարիզի ել ամ բոգք Աքրանսա յ ի պո - մարդոց երեսին կր նային՛ ար՚ՀամարՀանքովւ Ո— զաբ վ ճարում ապա Հ ո վե լ աշխատաւորներուն եւն :
զոտաներր կր թնգան Ա այիս \ի թափոինեբով, այլ քո0 ւնն է ս^եդքր, երբ կ^ւինդվզին ու էլ\ա՚ղազւսկեն • Համ այն ավար կուսակց՛ութիւնն՛ ալ կր Հրաւիրէ
եւ կառավարութեան անգամներն ալ կը մասնակ— -- «Գուք , ղեկավաքն՛եք այս ազգին, ի^նչ կը սպա բազմութեամբ մասնակցիլ այս օրուան ցոյցին ,
ց ին ՛եւ ճառեր կր խօսին ; սէ Ք ոը մենք ընենք երբ մեր առքեւ փռուած են ձեր՛ «պաշտպանելռ լ Համ ար մ ո գո վրդւ՚ւ պ ետո ւթե ան եւ
ԱնՀ ր ամե շտ չէ խօսիլ Ա եծն Բրիտանիո յ կամ կռիւները , ՛երբ թոյն է որ կբ Հոսի» . «» : խաղաղութեան պաՀանքնեբր» ;
ուրիշ երկիրներու մասին, ուր գրեթէ բո լո ր կա — Լաւ կ^Րէէար որ այդ «ղեկավարնեբր» , այդ մե– Գածադոււը կը տաոսծտի
ռա վ ա րո ւթ ի լեն ե ր բ իբրեւ յենարան ունին աշխ. ծերր անգամ մրն \ալ կարդային Ո՝Լ"Ա–աԹ^1լ|ւ& նամա ֊
աԱ՚ւոր բազմ ութ իւնները : Ա՝ անտ լան գ վերքին սլա ^ կը , եթէ ոչ կա ըմըելոլ , գոնէ խորՀ րդածելու Հա–
աերազմ էն ի վե ր I մար ... ՍՕՍԻ
՛ա ւա ււ տ ա նի նորակազմ Հանրապետութիւնն Հռչկաւո ր քիինս յի դոբծադուլր վւո խան\ակ
էր Մայիս \ը :
անգամ պաշտօնական տօն Հռչակած յԻէեն 1 9 2 0 / դա գրելս Լ կամ սաՀ մ ան՛ա փա կո ւ ե լո լ , աւելի ծա -
Գեռ մինչեւ այսօր ալ շատեր կը Սովը ՌաւՎաԱիո) Ակ ւալեցաւx Թերթերր կբ գրեն թէ 26.000 բանուոր -
գզրգագին ցսյցր • • • ներէն աւելի քան 20.000^ զ աղ ր եց ո լցած են աշխա
Բանուորական յազթանակի ամէնէն ծաւալուն տանքը ։ Հաստատութիւնը ազգա յնացած Ըէէաէուէ 1
եւ շռնդա լից շարմանկաբ ը կը ներկա յացնէ եյ * ՊոՆքբ է շ է ն կ ը հ ե ռ ա գ ր ե ն Գշ. օ ր ո ւ ա ն թ-ուա - կառավարութիւնը անմիքապէս գործի ձեռնարկեց ,
Մ ի ութ իւնր, իբ անծայրածիր տարածութեամբ ՛եւ կ ա նով • կառտվաբութիւնր եւ արՀեստա կցական՝ գործադուլր գադրեցնելոլ Համար X Աշխատանքի
անՀ ամար ու այլազան մոզովուբդնեբով : մ ի ու թե անց ներ կա յա ց ո ւց ի չնե ր ր քննե ց ին ՝ ա յ ն Գ աշնակ ց ո ւթի լսը 1 Ը11 նախապ էս Հ ակտս ա կ էր
Այնտեզ Հաստատուած կարգուսարքը խո րա — բանուորական րնգՀ ար ո ւյմն՚եր ր որ ծագած են գործադուլին, այմմ շար մ մ ան զլ՚՚՚-խը անցած էx
պէս կր աարբերի արեւմտեան րմբռնումէն : \յ ւ Թրանս ի լվան իո յ եւ Պ՝ անաթի շր քանն ե բա ւն ՚ ^ է ք » Աշխատանքի նւախարարր, Պ * *Բռտւսւգա ԼՀամայ -
ճիշդ ատոր Համար ալ , շատ լայն անքրպետ մր իբրեւ Հետեւանք ուտեստի նեղութեան X Արատի նավար ) Կաւ խար ար ական խո րՀ ուրդին ներկա յա —
բացուած է ՚երկոլ աշվսաբՀնեբուն մի քել ; Հիւսուածեղէնի Հազարաւոր բանուորներուն միա— Ո ո ւ ,լ բանուոր նե րուն պաՀանքնեբր ՚, Կբ վախցուի
Եւ սակայն, կարելի չէ մխւոել կատարուած /ձ֊ են բաղ մաթիլ ցուցարարներ ել ել՛եք մամ որ շար՛ժում ր տարածուի ամ բոգք մետագագո րծո լ –
ա՛նյկար՛գութիւն րնթացքին սպան թեան մէք։ Թերթերր
յեդսւվւոխութեան խորութիւնը, իբ անՀնարին տիրած է , որու կբ գրեն թէ մետաղագոր -
ցնցումներով ե աննախընթաց ղոՀ ոգո ւթ իւննե րով ։ նուած են սէնւոիքտյի մր ՎաԸԻչը եւ ուրիշ մը X ծութ եան Ս էն ա ի քան եր ո լ Մ իութիւնը բաց առի կ
Այսօր , երբ միլիոնաւոր աշխատաւորներ Մա — ԳմգոՀ ութեան գլխաւոր պատճառն ա յն է որ , ե– մ ո ՛լո վ ի Հրաւիրուած էՄայիս 2,ին , իբրեւօբակաբգ
յ ի " 1 ր կբ տօն են բո լ որ քաղաքա կիրթ երկիր նե - բաշտի Հ ետեւտնքով , գի լզաց ինեք ր չեն ուզեր •ունենալով դ՛իներ ո լ ե լ ա շիյ ԼԱ ա ա վա րձքի խնդիրը ;
բուն մէք, միեւնոյն ատեն կր գնեն քաւլա քա կան ծա խել ի բենց բերքք է վախնա՛լով ս ր անօ թի կր Մ իութեան դիւանր պիտի առաքարկէ մամ ական
1 0 ֆ բանք պարգեւ
պաՀ անքն եր : մնան X ւ պաՀ ան քել վ*ա բ իզեան շրքանի
ԱՀաւասիկ Փարիզի մէք անդամ, \այս տարի Ո՚ումանիոյ վարչապետր , կրոցա , ճառ մր խօ բոլոր մետաղագործական բանուորներուն Համար,
սելով քՒմշվարի առնելով \ա բա ագրո ւ -
աւելի շատ քաղաքական ցոյց մրն է ոբ կր կատաբ– թէ աւելի մ եծ մէք, ուսանողն՛երու առքեւ, ըսաւ Մ ա յ ի ս ^ էն սկսեալ , նկատի
ուի , յանուն մոզովուրգներոլ ազատութեան եւ գմ ո ւա րո ւթ ի ւնն եր պիտ ի կրեն ե լ թեան յաւելումր :՝
խա զաղու թեան ; թէ յ ա ււ ՛սքի կ ա յ վեց ամիսներոլ րնթացքին ուտես ՊԱՐՏԱՒՈՐԻՉ ԱՇԽԱՏԱՆՔ
Այղ մո ղո վո կրզն եր էն մէկն ալ մենք Հ տի սլակասբ աւելի պիտի ծանքանայ Հ կառավա - Միութիւնք պատրաստած է նաեւ ծրագիր մր,
Ւ՚*նչ է եգա^ մեք տարրական պաՀանքը, զա - բութ ի ւնր մի քո ցնե բ ձեռք պիաի առնէ շաՀադէւո– որով կը սլ ա Հ ան քո ւի կառավարութենէն պարտաւո
բեր ու զարեր, - Աղ նեքո ւն դէմ Հ Ո ւա եաո ի գին եր ր Հ ա ր իւրին Հ աղ ար րի չ աշխատանքի ենթարկել \ 8 55 տարեկաննԽ–
ատա թ իւն ել աշխատանք ։Ափ բարձրացած են վերքին երեք շաբաթներու մ ի քո - րր , արգելարաններու մէք փակել գատաբկապոբտ–
մը Հող ել աշխատանք ։ Արդարութիւն ել խաղա - սին, բոլոր նաՀանգներուն մէք։ Եթէ անձրեւ չգա/ սերր եւ բոլոր անոնք ոք չարաշահ ո ւթեամ բ եւ սեւ
զութ իւն : «ք#ագազութի ւն ամենեցուն» *. . մինչեւ տասը օր, ամ բոզք Պ անա թ ի շքքանի Հուն՛ձ–
Ազատութեան եւ խաղաղութեան եբանութիւնր քի՚ե 70 առ Հարիլրր եւ քիումանիոյ մնացեալ մա շուկա յուէ կք զբագին : \^բագի րը կր տրամ ագրէ
կրնան րմբռնել միայն ա յն ժ ողո վո ւրգնե ր բ որ սին բերքին կէս բ կորս ուած պէտք է Համ ար իլ : մասն աւո րապէս օրէնք մք քո լէար՚կել , շաՀ տգէտ
կ՚աշխատին, որ գիտեն քրաինք թափել Հ ներ ուն ապբանքներբ եւ ստաց ո ւածքներր գրաւելու
է՛ապէս աշխատաւոր , պրոլետար այս մ ո զ՛ո - ՄՈՒՍՈԼԻՆԻԻ մ ա Հ>ո լան տա րեղարձին առթիլ Համար; Նոյն օրէնքով, «\$էն 55 տարեկան ամէն
(՛տալիոյ
վուրդր) ՛որ միայն իր արդար վաստակն ունի իբ - ցոյցեր կատարեցին թունդ ֆաշականներ կւ մ Ֆրանսացի պարտաւոր է օգտակար ար Հ ես ա մր ի
բեւ պարծանք ք դեռ երկայր պիտի սպասէդ իր բա– զանազան քազաքներուն մէք, յայտնապէս զործ դնել» :
մինն ստանալու Համար Աստծու ար ե ւի ն տակ։ գազանի : (Ւորինոյի մէք պայթեցան թռուցիկնե - (\&"*.*>&քաէ ջա;աւէտկւււք»–խյփ կ տ ռ գ տ յ %* Էք)
ի^նչ տարբերութիւն Աշխատանքի տօնին եւ րով ծածկուած երկու ռումբեր , ծանրապէս վիրա
վմոիււրսդներարարողութաեշանխցատաւորնեմրի քել % եթէպիամտիբողտք ա ռմաոգո– ւորելով նոր ամուսնացած ամոլ մր։ Նափոլիի մէք
օտար լուծի տակ, զրկուած իրենց Հայրենի մպիան - Հարիւրաւոր յայա արա բութիւննե ր փակցուեցան ԱՆԳԼԻՈՑ արտաքին նախաբարր , Պէվփն,
ռանգութենէն ։ պատեբու վրայ , ի յիշատակ «արձակազէններու Լոնտոն վերադառնալով, իր կարգին յորդորեց ,
Որքա՜ն ամդոյն պասակեր մր պիաի ներկա յա - կոզմէ սպաննուած 300.000 Իտալացիներու» : Հռո Համբերութեամբ սպասել որ Զորս Մեծերր Համա
ոնէբ աշխատաւոր ական շսղրմումն իսկ , եթէ ցրն– մի մէք պատկերներ եւ թռուցիկներ բամնուեցան , ձայնութեան մր յանգին Գերմանիս յ եւ Աւստրիո յ
ձար միայն օրավարձի ղոՀացումներով եւ դրամա– աւետելով ֆա շա կան ո ւթե ան վերակենդանա - մասին Հ «Ես ոչ տարապայման լաւատես եմ , ոչ աք
տիրական Հաստ ա՛ռ ո լթ ե անց ազգա յնաց ումով : ցում ր եւն * : յոռետես : Տամանելի գործ է վերաշինել աշխար.
Գրամ աաիրա կան Հ ասա ս՛տութիւնն ե ր , ու - ԵՐՈԻՍԱ՚ԼԷՄկՆ կբ Հեռագրեն թէ 30 Հրեա, է Վեց տարուան պատերազմի աՀռելի աւերներէն
ռանձն ա շնո ր Հ եա լ դասեր կամ շաՀադոբծող ցեցեր աՀ՚արեկիչնեբ փորձեցին փաիւչիլ կեդրոնական վերքը։ Խա զաղս ւթիւնը վերաՀ աստատուած ատեն
ես՜՜ուըիյ փորելով պատին տակէն, մենք այլ
չե^ն այն պեաութիւննեբե ալ որ Հլյսգմած բանտէն, գետնուղի մբ Դաէիք մէկ օրուան Համար չէ տր կ՚աշխատինք,
անոր
ազւլի մը Հողերուն վրայ, կամ կը քամեն՝ յ 9ռ ս յ Բ ՚ռնուեոան՝ սեքունդներուն Համար »
Ս.
արիւնը է
Fonds A.R.A.M
- Խ*4ձ աա 1 9 2 5 - ՄԱՅԻՍ 4Ի ԱէհԹԻԻ
X. € . Տ « ա « 3 7 6 . 2 »
0ւ«շէ6ա–Բւ՚օբո6է*ե–6 : Տ01. \ « Տ Տ ձ ճ ա Տ
17, »ատ նտաաս* - Րձ81Տ (13՛)
161.։ ն08. 15-70 - Շ. Շ. ք. 1678-63 Այսօր , Հինգշաբթի , Աայիս 1, Աշխատանքի
8>"է՚. 1 0 0 0 , 6ամս. 5 0 0 , հո.ս,ս–ս. 3 0 0 , ֆր., Արտաս. 1 0 Տ°լ. տօնին առթիւ Հսկա յական ցո յց մք կազմ ակեր -
պո ւած
Է ձախակողմեան կո ւսակցո ւթեանց կողմ Է ։
Խւձւ ւ ա ս 1947 Հ ի ն գ շ ա բ թ ի 1 ՄԱՅԻՍ Թերթերր կր շեշտեն թէ ցո յցր պիտի ունենա յ
քաղաքական. Հանգամանք։ Ամէն աշխատանք պի՜՛
տի դագբի , եւ կէսօբէն վերք առ նուաղն 500.000
* Թ – ՏԱՐԻ - 19" ձռո«յ « ° 5024-'եոբ շրջան թ ի ւ 633 Խմբագիր՝ Շ– ՄԻՍԱ+ՕԱ՚Ն ԳԻ՚Օ՛ 4 9>թ– Հոգինոց բազմութիւն մբ թա՚փոր պիտի կազմէ
Ո՚էփիւպլիքի Հրապարակէն մինչեւ ՛է*ոնքորտ , ուր
ճառեր պիտի խօսին ԷօմԷն Հէնաֆ , Սէնաիքանե -
Տ՛ԷՐ եՕՍ+Ը ՕՐԸ ՕՐԻՆ քու Միութեան րՆդՀ • քարտուղարը Լհամայնա -
վար^ , Ֆալին Լռուս՝) ,Աէնտիքանե\րտւ Համ ա շվսար–
ԱՇխԱՏԱՆ-ԲԻ ՏՕՆԸ Ի՜՛ՆՉ ԼԱԻ Կ՚ԸԼԼԱՐ Հային Գաշնակցութեան. օգնական քաբտուդաբը ,
Մ՝որիս
Թորէղ, Համայնավար կուսակցութեան
րնգՀ . քաքտուղաբը , Պընուա Ա)ռաշոն , Ա^շվսատան–
\ք ա ի՛ ս րքան ուրախացա յ որ չեմ պատկանի ր քի Գաշնակցութեան քարտուղա՛ր ր ( Համ ա յնավար )
կուսակցու -
Անոն. ասչիտ խ աւո աւոբներ ւ, մ ի քա զգա յին «մեծեր»ոլ շարքին X Տետոյ քիչ մր ամչցայ իրենց եւ Գանիէլ Մայէը գ ^ընկերվարական
դաշնակցութեան ։
մր հիմերը կը գնէին 1864 66, տեգը եւ վերքը վերքր Համոզուեցայ \ոբ այգ «մեծ» թեան նախորդ րնդՀ » քաքտուղաբը
ա ւգահո ւէա բա բ ափ ի բերան լգիաի մնան ա յսօբ , բաո^ը ւո ո ուա ծ՜ է խումբ մը մարդոց , Հանրային Անցեալ տարի Մ ա յիս 1 ի թափորը ամփոփ -
աե սնելով շար մ ո ւմ ին ան սահ մ ան ծաւալումն ու կեանքի առաքնորղներ , ոյւոնք տարիքով միայ% ո ւա ծ էր բան ո ւո բա կան թաղե ր ո ւն մ էք , իս կ այ ս
իւոբո ւթ՜իւնը % մեծ են մեր ուսանող երիտասարդներէն։ տարի իր դրօշներն ՝ոլ նշան՚ախօսքե ք ը պիտի պարզէ
՛Բանի0 հոգի պիաի կրնային յ ի շ ե լ թէ ա յ " ($ուսամ ղոլք ալ կարդացիք Ուսանողին նա– *Բոնքորտի Հրապարակին փբայ , երեսփ * մոզովին
լիր կար ար գագափարբ առա քին անգամ յ զ ա զ ած էր մակր, «Ե ւ մինչեւ ե0 ր բ» , որ նախ ապաւորու - դիմաց , ինչ ՛որ աւելի կր շեշտէ իբ քաղաքա՛կան
կի\ն մբ, Օր– Ֆլօրա Թրիոթան, 1843/*։ թ իւն մ ր կր նկա բագ րէ ր նո ւիրո լա ծ « չէ օր էքն ե - Հ անգամ անքր : Գաբձեա լ , անցեալ տարի Համա յ -
Այնոլհ եաել ուրիշներ եկան , ւո ե ս ո ւթ ի ւնն եր րուն» Համար , այնքան գողտրիկ տողերով, եւ յե– նավարնեբբ իրենց նշանախօսքէ բով եւ ճառեբովկբ
պա բզես ին , պաՀանքնեբր ձեւակերպեցին ել հո - աոյ դառնութիւն մ ր արդար. « . . . Ու փորձէին թ ե լաղբ է ին բազմ ա սլա ա կե լ աբտադբութ իւն ը Հ Ա յս
սանր ո ա լ 1 ՚ Ք ~ աէԻք բարձրանալով, գարձաւ ամ ե– մ տածել թէ ի^նչ Հոգեկան սնունդ կրնանք առնեք տարի պիաի պաՀ անքեն անմիքական յաւելում ա շ–
Հի ւմ մ ր յար, ւճոլ\ն յ"Բ ձան ի՝ ուն իրենցմէ խատավա րձքի ^ «Համաձա յն կառավարութեան
֊ոշ մէկ
բառով, ՛լե ա մր յ որ գ ա Հոս ան որուն առքեւ Հ աղա բ կտոր կ1՝ըլլա^սք երկու բո Հայերէն խոստումներուն» , դադարում Հնդկաչինի «եղբայ–
թումբ կրնա յ զիմ անալ , ա յսուՀ ե ա ե ւ % սորվեցնելու Համար իրենց , զիրենք կապելու մեր ր ա ս պան» պատերազմ ին , կազմութիւն «Հանրապե
Ար գա ր ե ւ , շաա քիչ երկի բներ կրցած են պատ անցեալին եւ խաոնելու ազգա յին կեանքին , բա յց տական արթնութեան կոմիտէներու» , սլայքաբե -
քաշել յորձանքին գէմ ։ Անոնք ալ ՀետզՀետէ տեգի տզաքր մենէ աւելի խելացի , քիչ մրն ալ դաոնա լու Համ ար «Ֆրանսացի Ժողովուրդի Համ ա իւ րմ -
կ ււ ւա ան , մ իքին ճամբաներ գտնելով ։ կամ պար - ցած , կր նային մեր Հ ո դիին խորը իրենց վճիտ աչ թո ւմի յեւոաշրք ականներուն դէմ» ( ակնարկս ւթիւն
զա պէս յետաձգելով անխուսավւե լին X քերով ոլ կորսեն * «Ո՜րքան մրուր կայ յատակր» X զօր* տր Կոլի նոր կազմակերպութեան^ ;
Որքա՛ն արիւն եւ քքա/ւնք Հոսեց ա լ ամէնէն Ասւտր , դաըչելի այդ դրամագլուխբ մեր նոր Այս ցսյցէս դուրս , ամ բողք Փարիզը լ ռո լ -
յառաքագէմ երկրին մէք իսկ) յաղթանակը ապա– ընծայ «մեծ ե բուն» փ^նչպէս էլ ո լզէք ո ք ՛մար՛սուի թեան պիտի դատապարտ՛ուի : Թերթերր պիտի
Հ ովելու Համար : • ա յս թարմ ու առողք Հ ոգիներուն կողմ է : կեղծի– ՚չՀրատարակուին., ռատիօն պիտի վւակու ի կէսօբէն
Այս երկ րին մ էք անգամ , ո ր յեգաւիո ի ո ւթեան ՔՐ ք զ "՚ւը կրնալն աննշմ ար ան ցնի լ այդ յստակ Ա՛ վերք , Հ աղո ր դա կց ո ւթիւննե ր ը պիտի դագրին եւն :
վառարանն է , յաճախ էլ արգի լո լէ ինԱ* այիս \ի ց ո յ. ՛Ո ե ս աչքերուն առքեւէն , «Հ ա յրենասէ ր»ի ծրպ - Ն" յն պա՛տկերը ամբողք Ֆրանսա յի ՛՛՛էք % աւելի
ոերը, եւ կամ արիւն կը թափէր : «Ա՝ ի քա զգա յ ին» ր տումով ; կամ պակաս խորութեամբ :
յւեռ նոր Հիմ րոնաձ էր՛ երբ , 1 872 Մարտ \4ին , իլ Հաշիւները եւ շատ \անգամ մոլեռանդ ա– Ընկերվարական կուսակցութիւնը Մ այիս \ի
կառավարութիւնը օրենքով մբ էլ արդի լէ ր ֆրան - տ ելութիւնք պարզ է ոք\ կը զզուեցնեն զի ր ենք եւ առթիւ կոչ մբ Հրատարակելով , կր Հ րաւիրէ շա ր.
ս ա ց ի բանուոր նեբուն մասնակցութիւներ՛. Իսկ այս. անոնք Հիւանդագին քին ախնդր ո ւթե ամբ մ ոլորած քերր պաշտպանել Հանբապետ ո ւթիւնր , աւելի ար—
օր, \ո շ միայն Փարիզի ել ամ բոգք Աքրանսա յ ի պո - մարդոց երեսին կր նային՛ ար՚ՀամարՀանքովւ Ո— զաբ վ ճարում ապա Հ ո վե լ աշխատաւորներուն եւն :
զոտաներր կր թնգան Ա այիս \ի թափոինեբով, այլ քո0 ւնն է ս^եդքր, երբ կ^ւինդվզին ու էլ\ա՚ղազւսկեն • Համ այն ավար կուսակց՛ութիւնն՛ ալ կր Հրաւիրէ
եւ կառավարութեան անգամներն ալ կը մասնակ— -- «Գուք , ղեկավաքն՛եք այս ազգին, ի^նչ կը սպա բազմութեամբ մասնակցիլ այս օրուան ցոյցին ,
ց ին ՛եւ ճառեր կր խօսին ; սէ Ք ոը մենք ընենք երբ մեր առքեւ փռուած են ձեր՛ «պաշտպանելռ լ Համ ար մ ո գո վրդւ՚ւ պ ետո ւթե ան եւ
ԱնՀ ր ամե շտ չէ խօսիլ Ա եծն Բրիտանիո յ կամ կռիւները , ՛երբ թոյն է որ կբ Հոսի» . «» : խաղաղութեան պաՀանքնեբր» ;
ուրիշ երկիրներու մասին, ուր գրեթէ բո լո ր կա — Լաւ կ^Րէէար որ այդ «ղեկավարնեբր» , այդ մե– Գածադոււը կը տաոսծտի
ռա վ ա րո ւթ ի լեն ե ր բ իբրեւ յենարան ունին աշխ. ծերր անգամ մրն \ալ կարդային Ո՝Լ"Ա–աԹ^1լ|ւ& նամա ֊
աԱ՚ւոր բազմ ութ իւնները : Ա՝ անտ լան գ վերքին սլա ^ կը , եթէ ոչ կա ըմըելոլ , գոնէ խորՀ րդածելու Հա–
աերազմ էն ի վե ր I մար ... ՍՕՍԻ
՛ա ւա ււ տ ա նի նորակազմ Հանրապետութիւնն Հռչկաւո ր քիինս յի դոբծադուլր վւո խան\ակ
էր Մայիս \ը :
անգամ պաշտօնական տօն Հռչակած յԻէեն 1 9 2 0 / դա գրելս Լ կամ սաՀ մ ան՛ա փա կո ւ ե լո լ , աւելի ծա -
Գեռ մինչեւ այսօր ալ շատեր կը Սովը ՌաւՎաԱիո) Ակ ւալեցաւx Թերթերր կբ գրեն թէ 26.000 բանուոր -
գզրգագին ցսյցր • • • ներէն աւելի քան 20.000^ զ աղ ր եց ո լցած են աշխա
Բանուորական յազթանակի ամէնէն ծաւալուն տանքը ։ Հաստատութիւնը ազգա յնացած Ըէէաէուէ 1
եւ շռնդա լից շարմանկաբ ը կը ներկա յացնէ եյ * ՊոՆքբ է շ է ն կ ը հ ե ռ ա գ ր ե ն Գշ. օ ր ո ւ ա ն թ-ուա - կառավարութիւնը անմիքապէս գործի ձեռնարկեց ,
Մ ի ութ իւնր, իբ անծայրածիր տարածութեամբ ՛եւ կ ա նով • կառտվաբութիւնր եւ արՀեստա կցական՝ գործադուլր գադրեցնելոլ Համար X Աշխատանքի
անՀ ամար ու այլազան մոզովուբդնեբով : մ ի ու թե անց ներ կա յա ց ո ւց ի չնե ր ր քննե ց ին ՝ ա յ ն Գ աշնակ ց ո ւթի լսը 1 Ը11 նախապ էս Հ ակտս ա կ էր
Այնտեզ Հաստատուած կարգուսարքը խո րա — բանուորական րնգՀ ար ո ւյմն՚եր ր որ ծագած են գործադուլին, այմմ շար մ մ ան զլ՚՚՚-խը անցած էx
պէս կր աարբերի արեւմտեան րմբռնումէն : \յ ւ Թրանս ի լվան իո յ եւ Պ՝ անաթի շր քանն ե բա ւն ՚ ^ է ք » Աշխատանքի նւախարարր, Պ * *Բռտւսւգա ԼՀամայ -
ճիշդ ատոր Համար ալ , շատ լայն անքրպետ մր իբրեւ Հետեւանք ուտեստի նեղութեան X Արատի նավար ) Կաւ խար ար ական խո րՀ ուրդին ներկա յա —
բացուած է ՚երկոլ աշվսաբՀնեբուն մի քել ; Հիւսուածեղէնի Հազարաւոր բանուորներուն միա— Ո ո ւ ,լ բանուոր նե րուն պաՀանքնեբր ՚, Կբ վախցուի
Եւ սակայն, կարելի չէ մխւոել կատարուած /ձ֊ են բաղ մաթիլ ցուցարարներ ել ել՛եք մամ որ շար՛ժում ր տարածուի ամ բոգք մետագագո րծո լ –
ա՛նյկար՛գութիւն րնթացքին սպան թեան մէք։ Թերթերր
յեդսւվւոխութեան խորութիւնը, իբ անՀնարին տիրած է , որու կբ գրեն թէ մետաղագոր -
ցնցումներով ե աննախընթաց ղոՀ ոգո ւթ իւննե րով ։ նուած են սէնւոիքտյի մր ՎաԸԻչը եւ ուրիշ մը X ծութ եան Ս էն ա ի քան եր ո լ Մ իութիւնը բաց առի կ
Այսօր , երբ միլիոնաւոր աշխատաւորներ Մա — ԳմգոՀ ութեան գլխաւոր պատճառն ա յն է որ , ե– մ ո ՛լո վ ի Հրաւիրուած էՄայիս 2,ին , իբրեւօբակաբգ
յ ի " 1 ր կբ տօն են բո լ որ քաղաքա կիրթ երկիր նե - բաշտի Հ ետեւտնքով , գի լզաց ինեք ր չեն ուզեր •ունենալով դ՛իներ ո լ ե լ ա շիյ ԼԱ ա ա վա րձքի խնդիրը ;
բուն մէք, միեւնոյն ատեն կր գնեն քաւլա քա կան ծա խել ի բենց բերքք է վախնա՛լով ս ր անօ թի կր Մ իութեան դիւանր պիտի առաքարկէ մամ ական
1 0 ֆ բանք պարգեւ
պաՀ անքն եր : մնան X ւ պաՀ ան քել վ*ա բ իզեան շրքանի
ԱՀաւասիկ Փարիզի մէք անդամ, \այս տարի Ո՚ումանիոյ վարչապետր , կրոցա , ճառ մր խօ բոլոր մետաղագործական բանուորներուն Համար,
սելով քՒմշվարի առնելով \ա բա ագրո ւ -
աւելի շատ քաղաքական ցոյց մրն է ոբ կր կատաբ– թէ աւելի մ եծ մէք, ուսանողն՛երու առքեւ, ըսաւ Մ ա յ ի ս ^ էն սկսեալ , նկատի
ուի , յանուն մոզովուրգներոլ ազատութեան եւ գմ ո ւա րո ւթ ի ւնն եր պիտ ի կրեն ե լ թեան յաւելումր :՝
խա զաղու թեան ; թէ յ ա ււ ՛սքի կ ա յ վեց ամիսներոլ րնթացքին ուտես ՊԱՐՏԱՒՈՐԻՉ ԱՇԽԱՏԱՆՔ
Այղ մո ղո վո կրզն եր էն մէկն ալ մենք Հ տի սլակասբ աւելի պիտի ծանքանայ Հ կառավա - Միութիւնք պատրաստած է նաեւ ծրագիր մր,
Ւ՚*նչ է եգա^ մեք տարրական պաՀանքը, զա - բութ ի ւնր մի քո ցնե բ ձեռք պիաի առնէ շաՀադէւո– որով կը սլ ա Հ ան քո ւի կառավարութենէն պարտաւո
բեր ու զարեր, - Աղ նեքո ւն դէմ Հ Ո ւա եաո ի գին եր ր Հ ա ր իւրին Հ աղ ար րի չ աշխատանքի ենթարկել \ 8 55 տարեկաննԽ–
ատա թ իւն ել աշխատանք ։Ափ բարձրացած են վերքին երեք շաբաթներու մ ի քո - րր , արգելարաններու մէք փակել գատաբկապոբտ–
մը Հող ել աշխատանք ։ Արդարութիւն ել խաղա - սին, բոլոր նաՀանգներուն մէք։ Եթէ անձրեւ չգա/ սերր եւ բոլոր անոնք ոք չարաշահ ո ւթեամ բ եւ սեւ
զութ իւն : «ք#ագազութի ւն ամենեցուն» *. . մինչեւ տասը օր, ամ բոզք Պ անա թ ի շքքանի Հուն՛ձ–
Ազատութեան եւ խաղաղութեան եբանութիւնր քի՚ե 70 առ Հարիլրր եւ քիումանիոյ մնացեալ մա շուկա յուէ կք զբագին : \^բագի րը կր տրամ ագրէ
կրնան րմբռնել միայն ա յն ժ ողո վո ւրգնե ր բ որ սին բերքին կէս բ կորս ուած պէտք է Համ ար իլ : մասն աւո րապէս օրէնք մք քո լէար՚կել , շաՀ տգէտ
կ՚աշխատին, որ գիտեն քրաինք թափել Հ ներ ուն ապբանքներբ եւ ստաց ո ւածքներր գրաւելու
է՛ապէս աշխատաւոր , պրոլետար այս մ ո զ՛ո - ՄՈՒՍՈԼԻՆԻԻ մ ա Հ>ո լան տա րեղարձին առթիլ Համար; Նոյն օրէնքով, «\$էն 55 տարեկան ամէն
(՛տալիոյ
վուրդր) ՛որ միայն իր արդար վաստակն ունի իբ - ցոյցեր կատարեցին թունդ ֆաշականներ կւ մ Ֆրանսացի պարտաւոր է օգտակար ար Հ ես ա մր ի
բեւ պարծանք ք դեռ երկայր պիտի սպասէդ իր բա– զանազան քազաքներուն մէք, յայտնապէս զործ դնել» :
մինն ստանալու Համար Աստծու ար ե ւի ն տակ։ գազանի : (Ւորինոյի մէք պայթեցան թռուցիկնե - (\&"*.*>&քաէ ջա;աւէտկւււք»–խյփ կ տ ռ գ տ յ %* Էք)
ի^նչ տարբերութիւն Աշխատանքի տօնին եւ րով ծածկուած երկու ռումբեր , ծանրապէս վիրա
վմոիււրսդներարարողութաեշանխցատաւորնեմրի քել % եթէպիամտիբողտք ա ռմաոգո– ւորելով նոր ամուսնացած ամոլ մր։ Նափոլիի մէք
օտար լուծի տակ, զրկուած իրենց Հայրենի մպիան - Հարիւրաւոր յայա արա բութիւննե ր փակցուեցան ԱՆԳԼԻՈՑ արտաքին նախաբարր , Պէվփն,
ռանգութենէն ։ պատեբու վրայ , ի յիշատակ «արձակազէններու Լոնտոն վերադառնալով, իր կարգին յորդորեց ,
Որքա՜ն ամդոյն պասակեր մր պիաի ներկա յա - կոզմէ սպաննուած 300.000 Իտալացիներու» : Հռո Համբերութեամբ սպասել որ Զորս Մեծերր Համա
ոնէբ աշխատաւոր ական շսղրմումն իսկ , եթէ ցրն– մի մէք պատկերներ եւ թռուցիկներ բամնուեցան , ձայնութեան մր յանգին Գերմանիս յ եւ Աւստրիո յ
ձար միայն օրավարձի ղոՀացումներով եւ դրամա– աւետելով ֆա շա կան ո ւթե ան վերակենդանա - մասին Հ «Ես ոչ տարապայման լաւատես եմ , ոչ աք
տիրական Հաստ ա՛ռ ո լթ ե անց ազգա յնաց ումով : ցում ր եւն * : յոռետես : Տամանելի գործ է վերաշինել աշխար.
Գրամ աաիրա կան Հ ասա ս՛տութիւնն ե ր , ու - ԵՐՈԻՍԱ՚ԼԷՄկՆ կբ Հեռագրեն թէ 30 Հրեա, է Վեց տարուան պատերազմի աՀռելի աւերներէն
ռանձն ա շնո ր Հ եա լ դասեր կամ շաՀադոբծող ցեցեր աՀ՚արեկիչնեբ փորձեցին փաիւչիլ կեդրոնական վերքը։ Խա զաղս ւթիւնը վերաՀ աստատուած ատեն
ես՜՜ուըիյ փորելով պատին տակէն, մենք այլ
չե^ն այն պեաութիւննեբե ալ որ Հլյսգմած բանտէն, գետնուղի մբ Դաէիք մէկ օրուան Համար չէ տր կ՚աշխատինք,
անոր
ազւլի մը Հողերուն վրայ, կամ կը քամեն՝ յ 9ռ ս յ Բ ՚ռնուեոան՝ սեքունդներուն Համար »
Ս.
արիւնը է
Fonds A.R.A.M