Page 97 - ARM_19-1947_01
P. 97
ատ-աաակաաա տ ա » ա աաու Խ . ՀԱ6ԱՍՀԱՆԻ ԳՐԱԿԱՆՈՒԹԻՒՆ
- է*է–» • » 1925 - ովկ աս
II, 0 . Տ*ա« 376.286
Օւնտօօէէտււ-Բւէյթհ^™ : Տա. աՏՏծճե–֊1Տ՛
17, &Ո6 Օ ա ա ա - ք ճ ա Տ ( 1 3 ) Ս՛եր աշխարհի բախտի ցոլքով մարգարիտի
ա = 008. 15-70 - 0. 0. 8. Ր&ոտ 1678-63 սա՚՚բ ես դու,
Տար. 1000, ծաւքօ. ՅՕՍ, Էո-սյյ-ս. 300, Արտաս. 10 Տ°լ. Երեք ձեռքով միշտ վեր բռնած պհրո գագա .
թի քա՛ր ես դու,
Օեաաշեճ 2 ք^Ո6ք 1947 Կիրակի 2 Փետրուար
Միզում փայլող սէգ սարերիդ շղթաներով
եբկ&ահաս —
Ժ>Թ– ՏԱՐԻ - 198 ձոո66 «1° 4920–՜Ն––բ շրջան թի՝– 559 . Խմբագիր՝ Շ– Մ Ի ՍԱ* ԵԱ՜Ն ԳԻ՜Ն՝ 4 Ֆ ր ՛ ; Հին գաէնձերի անզուգական, չքնաղ մի աշխարհ
ես ղու :
Հարիւր հազար աչքի փոխուած ջրեր՛ն ահեղ
ՄԵՐ Խ 0 Ս * Ը ՕՐԸ ՕՐԻՆ գետերիդ
Ծիծաղում են ամէն գիշեր — մութն է դարձել
հեզ գերիդ,
ՏԱՐՐԱԿԱՆ ՊԱՏՄԱՆ ՄԸ Զ Ը Մ -ԶԸ Մ Րփւբ գիլզերում վարդ են սփռում լ՛ոյս թար .
թիչներն աչերիդ,
Թէ աշխարհը մի սազ լինի, նրա|ն ոսկի լար
՛ՀՀ ստեի մք խորՀ րդածութ իւննե բ , ա յն Հաբցա - Զարմիկս , Սուբիկը , ոչ իսկ հրեք տարեկան, , ես դու ,
ինծի պատմեց հետեւեալ հէքեաթը, (Պետռ՛ւշը
բանին առթիւ ղո բ ՚ուԿչղած Էբ «0ուսաբեբ» , իբ փանւի անուն լեզու ունիս, բոլոր1ն իրար հա .
րազատ,
ամսագրին մի քո ցաւ ։ ԼՏես 0» , 19 3 ուն - ՎԿաօ)––
Դու, աշխարհի երկնքի մէջ՝ հա1նց Ալագհազ
ո ւա ր ) : Այնքան՛ որքան թո յշ կուտան օրաթերթի կար ու չկար ՚Նէնէ մը կար: Աս Նէնէն աղցա1ն սա՛րն ազատ,
մբ սչա յմ աններ բ ։ ժողվելու կ ՚ ե ր թ ա յ : Պզտիկ թռչուն մը , տոտիկ ա ւ Չունիս յււրիշ անուշ համբալ երջանկութեանն
1. Արեւմաահայ գաւաււարարատներու սակա. տիկ ցատկրտելով, քովր կուզսւյ , >. համբից զատ,
աագիրլւ ; <ձԿբնա^ն անոնք պաՀել իրենց գոյութիւ ւ – ՚Նէնէ, ոտքս փուշ մը մտաւ, կ՚Ըսէ : Այս երջանիկ դալար կեանքին ալմա՛ստի պատ .
նք եւ ղարգանա լ , ստեղծուած նոր սչա յ մ աննե բ Էն ՛Նէնէն սաւհզը կը խօթէ, փուշը կը հանէ : ուաբ ես դու :
ետքն այ» ւ •, Պզտիկ թռչունը կ՚Ըսէ. Դու մարգարտեայ բաժակ վսեմ, ոսկիջբած ,
՛֊–^ Աս փուշը պահէ, վազը կուգամ կ՚առ1նեմ :
Բնականաբար ո շ, քանի որ մոգովուբգբ, աբ–, ՚սէնէն տուճ կոլգայ , հաց կը թ խ է , փուռը այի. գինով լ՛ի,
տի վառէ, փայտ չկայ : Թռչունին փուշը փուռը կը
մատաիսիլ եւ ցիրուցան , աՀա 25 "՛արիէ ի Վեր կք Ցետէ, կը վ ա ռ է ։ Ու քեզ այւնպէս բարձր բռնած ,— երեք ախպէբ
Առտուն կանուխ պզտիկ թռչունը կուզայ •
շնչէ բոչոբոՎին տարբեր կլիմաներու տակէ — ՚սէնէ, փուշս տուր : սիրով լի՛
՝— Ա՜խ , ձագո՛ւկս, հաց թխեցի, փուռր վա
Միեւնոյն՝ ատեն, տարագիր բա ղմ ո ւթի ւնն երբ ռելու փայտ չայնէփ., –փուշդ փուռը նետեցի վա - ՛Նոր աշխարհին կենաց ասին ու խմեցին գի .
իրար խառնուած բյ յ աչուի , ղաւառա բա բ բառնեբն նով լի––.
աչ շատոնց կո ր ուս ած են իբենց բուն աբմէքք : փու կազրեկի նման վսեմ, մարգարտակուո
Ե*~ վեր՝քա պէս , այն սւաբբեբբ՛ ոբ կյէ գոբծա - սար ես դ ո ւ ; 8ՈՎՀ- ՇԻՐԱԶ
ին այգ բար բառն երբ մ եծ մ ասով տա րէ ցնե բ
կամ գսչրոցէ գրկուած գիւղացիներ ՀետղՀետէ ռեցի:
նօս բացած , գա րձած են ղան ց առելի քան ա կո ւթ ի ւն : — կամ փուշս կուտաս, կամ փուռդ : ԳԵՐՄԱՆԱԿԱՆ ԹՆՃՈՒԿԸ
՛Նէնէն փուռը կուտայ , թռչօււնը կ՚Ա–ռ|նէ կ՚եր–
Երբ աԳրէլՐՐ կը Յ քէաԱքւ » ի^նչսչէս պիտի Հոսի
քոլ֊ԲԲ * Լ ա յ ս պարագային լեզուն^ ; թայ : կ՚երթայ ու կ՚երթայ , դիմացը կ՚ելլ^ ուրիշ եւ զա&ազաԱ պառաՏջԱե^
ՆԷԹԷմր։
Ա յգ կարգի գա ւառա բարբառներ էն մի շա աք
կրնանք օգտուիլ, ճոխացնելու Համ ար գրականու— — ՚Նէնէ՛, փուռս ք եղի տամ՝ պահէ, վաղր կու
գամ կ՚առնեմ :
թեան կամ խօսակցութեան լեզուն : Ա ան աւանդ ե - Լոնտոնի թեբթեբբ կբ\ գրեն թէ իտալական
թէ փնտռենք բուն ղոՀարներք ,• պատկերներ , ա– ՛Նէնէն տուքւ կը տանի փուռը , կը դնէ պարտէ կառա վարութիւնք ծանուցագիր մբ ուղղելով Զորս
զին մէջ։ Խենթուկ հորթ մը ոանէր , ոտքը վեր
սացուածքնեբ , ոճեր եւ պիտանի բառեր ո բունք կ՚առնէ՝ կը զարնէ Փուռին: Փ ո ւ ռ ը կը փլի : Աեծեբու փոխանորդներուն, պաՀանքած է մաս --
բառարաններու մէք անգամ չեն գտնուիք ։ Փ՛ոքրիկ թռչունը առտոււն կաւնո՜ւխ կուգւայ , նա կցի է գեբմ տնական գա շն ա գբ ին պատ բաստ ու -
- տո՛ւր վլոլռս , կ՚ըոէ:
Պա յմ ան շէ ոբ սերունդէ սերունդ շարունակ - թեան՝ ։ Իտալիա Ղ*եբմ անիս յ գինակիցն էբ , բա յց
—• Ձագո՛ւկս, հորթս խենթեցեր է, զարկեր
ուին աղաւագումներր ; քանդեր է : այմմ այս ի բա ւունքբ կր պաՀանքէ , չնպաստած քլ–
Գ*իւղացին կ^քսէ* «Եթէ Հագայ, գօտին կբ — կամ Փուռս կուտաս, կամ հ ո ր թ դ ։ լաչով Ղ՚աշնակիցնեբու յաղթանակին» • կբ կար -
՛Նէնէն հո՛րթը կուտայ , թռչու՛նը կ՚առնէ կ՚եր
Կճթի* Կամ > զմուկն իյնայ, գլուխք կբ ^"4ՐԻՀ թայ ; Տ-աո կ ՚ ե ր թ ա յ , քիչ կ ՚ ե ր թ ա յ , դիմացը կ ՚ ե լ լ է ծուի թէ այս առա քար կր պիտի մերմուի մասնաւո–
ուրիշ ՚Նէնէ մը:
Բա՛ն շի կոբոուիբ ա յս ա յնքան պեքճախօս ա– — ՚Նէնէ՛ , հորթս քհզի տամ՝ պահէ, վաղը րապէս հյ * Մ իութեան կողմէ , ոբ Փաբիղի խորՀ բ–
կուգամ կ՚առնեմ:
սացուածքեեբու Համէն ու Հոտէն , եթէ գքենք ՛Նէնէն տուն կը տանի հորթը ։ Հաբս1նիք բո1ներ գամաղովին մէք ալ մեղմ դիրք մչէ բռնած չէր Ւ1–
էին տղաքը 7 բայց կը պակսէր մ ի ս ը ։ Կր մորթեն ա կ ™* ա. ին
«կբ կարէ^ եւ «կբ կոտրիր ։ հոբթԸ , կը կշտաց|նեն հարսնհւորներր : 111 ա Հ >• ՛Հ ւ Հ 11/ ՚1։ ,չ / ւււ է ՜ 1Լ%֊գչիա Խ *. ^ւ–՝ր*"^՚՚",յ՛
Անաց ոբ, մենք այնքան ալ ստաՀոգ շենք այս Փոք ր)իկ թռչունը առտուն կանո՜ւխ կուգաւյ ,— չեն յայտնած իքենց դքրքբ^ Րայռ * ՆաՀանգնեբր
տո՛ւր հորթս, կ՚ըսէ :
մ ասին * Անղաբմ անելի էէ կորուստ բ ; տրամ ագի բ կերեւան գոՀացում տալու ։
— Ձագո՛ւկս, տզաքս հարսնիք էին բո1ներ ,միս
Եթէ Հենք ս իսա լիր, մեծ մասով փրկուած են չկար ուտելու ։ Մորթեցինք հորթԸ : ք1 ա ա լա կ ան ծանուցագիր բ կ^բսԷ թէ Իտալիա
գլխաւոր, գաւառաբարբառնեբբ , աղգագբական -— կամ հորթս կուտաս, կամ հարսը : պատ ե րաղմ ի մէք էբ *իեբմանիոյ Հետ 1943 Հոկտ*
Հաբսր կը տրուի" :
ո ւս ո ւմՀկ ա ս ի ր ո ւթի ւնն ե ր ո վ , գիբքերով եւ պա ր բե ֊ իայց փոքրյիկ թռչունը կը բարկանայ , աւյն - 1 Յէն ի վեր , «եւ իտալացի մողովուբգք աՀագին
քա՜1ն կը բարկանայ ,ոբ հարսը կուտա1ն կը սամբեն:
բ ականներ ով ։ ղոՀ ո ղութի ւնն եր կրեց» , յ՝ա տնակիցներու յաղթա -
Շատ կ՚երթայ , քիչ կ՚երթայ , փոքրիկ թռչաւ,
կան գէզերով Հեռադիրներ աչ , որոնց Հրա - նը կը հանդիպի նուագածուի մ ը ։ նակին օգնելու Համար : իտալական գաչնագրին
տարակոլթիլնբ վեր էէ ո եւ է Հայր* Աիութեան ֊ % ո ւ ա գ ա ծ ո ՚ լ , քհգ|ի տամ հարսս, ինծի տոււր նախաբանն ալ կր Հաստատէ իտալիոյ այս գեբքւ
կա բո ղո ւթեն էն : ԼԵ բ թ Զ՛ոմ ախ լու մբ իր գաւառա– էքանուցագիբ՚ր կք յի՚շեցնէ նաեւ թէ գեբմ ան ա կան
բարբառք կք փրկէ * Բարձր ՀայքՀ* չէ ոք պիտի դաշնադիրք կապ տւնի Եւբոպա յի վեր աՀ աս տատ -
անճբ՛կի) ։ ման Հետ, Հարց մք որով Իտալիա կեն ս ականօ բ էն
Ա յս պա բ ա գան ե ր ր արձանագրելէ վերք , ^լ՝ոլ— շաՀագրգռուած է իբ աշխաբՀադրական եւ քա ղա֊
գէինք պաքգել տեսակէտ մբ ոբ Հիմնական է մեղի քական դիրքով %
Համար * * Ար
^իա ւառա բա ր բառն եր բ այնքան աբմէք ունին տաքին նախարարներուն փոխանոբգհերք
որքան կրցած են պաՀել իրենց Հայկական ո&բ • յ՚՚՚֊շ՚՚՚գիբ մբ ստացան Զեխոս լովաքիտ յէն , որ կբՀ
Պ+ոյնբ, շեշտք, Համն ու Հոտյէւ Հոգ շէ թէ փսխ պաՀանքէ տեւական Հսկողութեան տակ առնել
ուած բ լ լ ա ն բ աո եբ ո ւն աք տաս ան ութեան կա մ շ ա– քէմէնչէգ : Ղ՚երմ անիան , ապաՀովե էու Համ ա բ պինաթափու -
բագրոլթեան\ եղանակնեբբ ; ք-էմՀնչէէճ կ՚առնէ, կ ՚ ե ր թ ա յ ու կ ՚ ե ր թ ա յ ; լե. թիլկքւ Յետոյ կ՚քսէ թէ եթէ Զորս իքեծեբէն զատ
բան մը վրայ՝ բարձր ծառի մը գագաթը կ՚ելլէ կը
Ի՛սկ աս ութ իւններ կան ո ր նո յնո ւթեամբ կք նստի , ու կը Թուագէ • ալրիշ պետութիւննե ր ալ Հ բաւի բուին մասնակցե -
գործածուին , եթէ մեր գրողներբ քիչ մբ կամք եւ — Զըմը . զըմզըմ , զըմը . զըմզըմ, փուշ մը լու Հսկողութեան , պիտի խնդրէ ոբ ինքն ալ մաս
տուի փուռ մը աւո|ի, փուռ մը տուի հորթ մը առի,
ճաշակ ունենան , փոխանակ Հում բառեր եւ խօս - հորթ մը տուի հարս մըաոի ,հարս մըտաւիք^ւ/՚ք նչէ նակցի ։ Զեխեբբ գրեթէ ձեւական աբմէք տալով
քեբ որսալու * •մը առի , զըմ՛ը . զըմզըմ, զըմԸ.զըմղըմ • • • Հանղերձ Գ՚եբմանիոյ ապագայ կագմակեբպու -
Օրինակ , «Ոչ ասղենի է , ոչ անդենի» , թեան , աւելի տրամ ագի բ էլ երեւան կեդբոնացմ ան
«Լուտէր կուռն ի կուռք, կ՚երթար ծուռն ի ծա- ծրագրին * Այս առթիւ կՏառաքաբկեն նաեւ տնտե -
ոք»* «Այծերն ալ մօրուք ունին» ։ սական Հսկողութիւն, մ Էքն վՀԱա լով արտաքին ա–
Բա՛յց, կան գա ւառա բար բառն եր աչ, րոնք. Ես Հայոց ազգային պարտէզի® ււէջ՝ կարմիր ռեւտուբբ եւ օտար վարկերք% \ացիապատկան բո
լաբիւրինթոսի , քար ու ի՚իճի վերածուեր են՝, իբ թռչուն՛ներ տեսայ , որո|նք ծսւռերուն վբայ բարձ, լոր ձեռնաքկնեբք պէտք է ազգայնացուի ն եւ բոլոր
րեւ Հետեւանք բարբարոսական ճնշումներու եւ բացած՝ զըմը - զՐմզըմ հաւյրենասիբական զանա . «քաբթէլ»նեբք լուծուին ։ Զեխոսլովաքիա իրեն
պատուաստներու, յ ղան եղանակներ կր նուագեն : Շատ վստահ չեմ թ է Համար կք պաՀանքէ գերմանական երկաթուղինե
Պիտի կրնայինք երկու խօսք, նոյնիսկ բառ կը հասկնա1ն իրենց ©(ոլագանը , բ ա յ ց գիտեմ որ ա. րուն գոբծածութիւնբ գէպի ծով անցքի Համար ,
արտասանել եւ Հասկնալ քԼէյթունի , Ա՝արաշի , .նոնց մէջ կան նմւոյշւն|հբ , որոնք, ժամա՛նակին ,հրն. իրաւունք Համպոլբկի եւ Պբէմէնի աղատ գօտինե
Հաճ բնի գա ւառա բաբ բառներէն ( ինչպէս ՛Լա բա բա րուն մէք, 820 քառ* քիլոմեթր տաքածութիլն մբ
ղի բարբառէն՝) ։ չակ մր տուած են՝ դաշ|նակ են առած , դաշքաւկ մր սաՀմանագլուխին վրայ , 20.000 բնակիչով : կք
\Ան,ոնք պատմութեան կբ վերաբերին այլ եւս։ տուած են՝ պօշլաֆիկ են առած; Իրենց զՐմզըմն պաՀանքէ նաեւ չեղեալ Հռչակել Աիւնիխի Համա–
Բանասէրին կք մնայ պրպտել, մաղել ե լ մէքտեղ ալ՝ ոաճտ տ Ո1օտհ7Տւ։ ԱՐԱԶ ձա յնո ւթի ւնը ( 1 9 3 8 ) ։
Հանել ինչ որ կրնայ ղիմանալ տւ գործածս ւ իլ իբ Հո լան տա կան պատա լի բա կութի ւնն ալ յուշա
րեւ Հարաղատ գոՀաբ ։ Մնա՜ցեալք ոչ իսկ դամբա ՆԵՐա՚ԼԹԻ ՀԱՆԳԱՆԱԿՈՒԹԻՒՆԸ գիր մբ ներկա յացուց , ոբով 1լ ա ռա քար կէ աղատ եւ
նական մք կ^աբմէ : անկախ Աւստրիա մբ Հաստատել նախկին սաՀ -
կբ կարծենք թէ բաւական են այս խո բՀ բ գ ա - մ անն ե ր ո ւն մէք* Հո լան տա Հատուցում չ ի պաՀան–
ծ ութիւննե րր , իբրեւ Համ առօտ պա տ ա ս խան առա -
քին Հարցում ին ։ քիօանի փոքր գաղութրէ 15 րնտանէքնե ր է Հա– քեբ Աւ֊սաբիայէնգ եւ կ^առաքարկէ գաչնագբին մէք
լախծ է 306.500 ֆրա՛նք , զոր Պ • Մ է՛ս րոպ Թո– գնել աղգու֊ եբաշխաւո բութի ւնն եր , որպէսղի Գֆբ–
ինչպէս պիտի բացատրենք միւս Հարցումնե - ր ո սեա՛ն Գշ՛ Օր անձամբ յասձսեէյ Հանգանակի* մ ան ի ա չկարենա ք քաղաքական , տնտեսական ,
բուն առթիւ
ալ, այս լեգո լական մւոաՀ սղութիւն - կեգր • Ցանձնամոզովին : Ցանկին գլուխը կր դրա մշակութային կամ զինուորական նպատակներ Հե–
ներք աբմէք չունին, եթէ անտեսենք Հետեւեալ նս լի Պ՛ Մ ես րոպ Թ"բ""եան, ջերմ Համակիր տ պնդել Աւ-ստրիոյ մէք։
տարրական պայմ ան յէ *-— Դաշնակցութեան , 100.000 (Հարիւր Հա - քյուկոսլաւիոյ պատուիրակութիւնք է,շ •
Բո լ ո բս մէկ ճակատ պաշտպանելս լ Համար զար) ֆրան։քուի։ Իր տիկինն ալ տուած Է 10.000 : օրուան նիստին մէք պաՀանքեց գուբս Հանել Աւբս–
այս արմատախի լ մողովուրգին Մայրենիքը ։ Անոր Պ՛ 6– Զալրմեան նուիրած Է 50.000, Պ– Ղ՛ Պա - տրիոյ պատուիրակք, ամբաստանելով թէ ան գոր
մ շ ակո յթն ու. դարաւոր վաստակք ։ Համետն 2 0 . 0 0 0 , , « ւ ր ի լ ն ե ր 10.000, 5000, 3 0 0 0 « - ծիք մ շն է ֊աց ինեքուն ձեռքշ։ Այս յայտարարաւ–
կան, 2000, 1 0 0 0 « ւ փ – * եՕէ.
Fonds A.R.A.M
- է*է–» • » 1925 - ովկ աս
II, 0 . Տ*ա« 376.286
Օւնտօօէէտււ-Բւէյթհ^™ : Տա. աՏՏծճե–֊1Տ՛
17, &Ո6 Օ ա ա ա - ք ճ ա Տ ( 1 3 ) Ս՛եր աշխարհի բախտի ցոլքով մարգարիտի
ա = 008. 15-70 - 0. 0. 8. Ր&ոտ 1678-63 սա՚՚բ ես դու,
Տար. 1000, ծաւքօ. ՅՕՍ, Էո-սյյ-ս. 300, Արտաս. 10 Տ°լ. Երեք ձեռքով միշտ վեր բռնած պհրո գագա .
թի քա՛ր ես դու,
Օեաաշեճ 2 ք^Ո6ք 1947 Կիրակի 2 Փետրուար
Միզում փայլող սէգ սարերիդ շղթաներով
եբկ&ահաս —
Ժ>Թ– ՏԱՐԻ - 198 ձոո66 «1° 4920–՜Ն––բ շրջան թի՝– 559 . Խմբագիր՝ Շ– Մ Ի ՍԱ* ԵԱ՜Ն ԳԻ՜Ն՝ 4 Ֆ ր ՛ ; Հին գաէնձերի անզուգական, չքնաղ մի աշխարհ
ես ղու :
Հարիւր հազար աչքի փոխուած ջրեր՛ն ահեղ
ՄԵՐ Խ 0 Ս * Ը ՕՐԸ ՕՐԻՆ գետերիդ
Ծիծաղում են ամէն գիշեր — մութն է դարձել
հեզ գերիդ,
ՏԱՐՐԱԿԱՆ ՊԱՏՄԱՆ ՄԸ Զ Ը Մ -ԶԸ Մ Րփւբ գիլզերում վարդ են սփռում լ՛ոյս թար .
թիչներն աչերիդ,
Թէ աշխարհը մի սազ լինի, նրա|ն ոսկի լար
՛ՀՀ ստեի մք խորՀ րդածութ իւննե բ , ա յն Հաբցա - Զարմիկս , Սուբիկը , ոչ իսկ հրեք տարեկան, , ես դու ,
ինծի պատմեց հետեւեալ հէքեաթը, (Պետռ՛ւշը
բանին առթիւ ղո բ ՚ուԿչղած Էբ «0ուսաբեբ» , իբ փանւի անուն լեզու ունիս, բոլոր1ն իրար հա .
րազատ,
ամսագրին մի քո ցաւ ։ ԼՏես 0» , 19 3 ուն - ՎԿաօ)––
Դու, աշխարհի երկնքի մէջ՝ հա1նց Ալագհազ
ո ւա ր ) : Այնքան՛ որքան թո յշ կուտան օրաթերթի կար ու չկար ՚Նէնէ մը կար: Աս Նէնէն աղցա1ն սա՛րն ազատ,
մբ սչա յմ աններ բ ։ ժողվելու կ ՚ ե ր թ ա յ : Պզտիկ թռչուն մը , տոտիկ ա ւ Չունիս յււրիշ անուշ համբալ երջանկութեանն
1. Արեւմաահայ գաւաււարարատներու սակա. տիկ ցատկրտելով, քովր կուզսւյ , >. համբից զատ,
աագիրլւ ; <ձԿբնա^ն անոնք պաՀել իրենց գոյութիւ ւ – ՚Նէնէ, ոտքս փուշ մը մտաւ, կ՚Ըսէ : Այս երջանիկ դալար կեանքին ալմա՛ստի պատ .
նք եւ ղարգանա լ , ստեղծուած նոր սչա յ մ աննե բ Էն ՛Նէնէն սաւհզը կը խօթէ, փուշը կը հանէ : ուաբ ես դու :
ետքն այ» ւ •, Պզտիկ թռչունը կ՚Ըսէ. Դու մարգարտեայ բաժակ վսեմ, ոսկիջբած ,
՛֊–^ Աս փուշը պահէ, վազը կուգամ կ՚առ1նեմ :
Բնականաբար ո շ, քանի որ մոգովուբգբ, աբ–, ՚սէնէն տուճ կոլգայ , հաց կը թ խ է , փուռը այի. գինով լ՛ի,
տի վառէ, փայտ չկայ : Թռչունին փուշը փուռը կը
մատաիսիլ եւ ցիրուցան , աՀա 25 "՛արիէ ի Վեր կք Ցետէ, կը վ ա ռ է ։ Ու քեզ այւնպէս բարձր բռնած ,— երեք ախպէբ
Առտուն կանուխ պզտիկ թռչունը կուզայ •
շնչէ բոչոբոՎին տարբեր կլիմաներու տակէ — ՚սէնէ, փուշս տուր : սիրով լի՛
՝— Ա՜խ , ձագո՛ւկս, հաց թխեցի, փուռր վա
Միեւնոյն՝ ատեն, տարագիր բա ղմ ո ւթի ւնն երբ ռելու փայտ չայնէփ., –փուշդ փուռը նետեցի վա - ՛Նոր աշխարհին կենաց ասին ու խմեցին գի .
իրար խառնուած բյ յ աչուի , ղաւառա բա բ բառնեբն նով լի––.
աչ շատոնց կո ր ուս ած են իբենց բուն աբմէքք : փու կազրեկի նման վսեմ, մարգարտակուո
Ե*~ վեր՝քա պէս , այն սւաբբեբբ՛ ոբ կյէ գոբծա - սար ես դ ո ւ ; 8ՈՎՀ- ՇԻՐԱԶ
ին այգ բար բառն երբ մ եծ մ ասով տա րէ ցնե բ
կամ գսչրոցէ գրկուած գիւղացիներ ՀետղՀետէ ռեցի:
նօս բացած , գա րձած են ղան ց առելի քան ա կո ւթ ի ւն : — կամ փուշս կուտաս, կամ փուռդ : ԳԵՐՄԱՆԱԿԱՆ ԹՆՃՈՒԿԸ
՛Նէնէն փուռը կուտայ , թռչօււնը կ՚Ա–ռ|նէ կ՚եր–
Երբ աԳրէլՐՐ կը Յ քէաԱքւ » ի^նչսչէս պիտի Հոսի
քոլ֊ԲԲ * Լ ա յ ս պարագային լեզուն^ ; թայ : կ՚երթայ ու կ՚երթայ , դիմացը կ՚ելլ^ ուրիշ եւ զա&ազաԱ պառաՏջԱե^
ՆԷԹԷմր։
Ա յգ կարգի գա ւառա բարբառներ էն մի շա աք
կրնանք օգտուիլ, ճոխացնելու Համ ար գրականու— — ՚Նէնէ՛, փուռս ք եղի տամ՝ պահէ, վաղր կու
գամ կ՚առնեմ :
թեան կամ խօսակցութեան լեզուն : Ա ան աւանդ ե - Լոնտոնի թեբթեբբ կբ\ գրեն թէ իտալական
թէ փնտռենք բուն ղոՀարներք ,• պատկերներ , ա– ՛Նէնէն տուքւ կը տանի փուռը , կը դնէ պարտէ կառա վարութիւնք ծանուցագիր մբ ուղղելով Զորս
զին մէջ։ Խենթուկ հորթ մը ոանէր , ոտքը վեր
սացուածքնեբ , ոճեր եւ պիտանի բառեր ո բունք կ՚առնէ՝ կը զարնէ Փուռին: Փ ո ւ ռ ը կը փլի : Աեծեբու փոխանորդներուն, պաՀանքած է մաս --
բառարաններու մէք անգամ չեն գտնուիք ։ Փ՛ոքրիկ թռչունը առտոււն կաւնո՜ւխ կուգւայ , նա կցի է գեբմ տնական գա շն ա գբ ին պատ բաստ ու -
- տո՛ւր վլոլռս , կ՚ըոէ:
Պա յմ ան շէ ոբ սերունդէ սերունդ շարունակ - թեան՝ ։ Իտալիա Ղ*եբմ անիս յ գինակիցն էբ , բա յց
—• Ձագո՛ւկս, հորթս խենթեցեր է, զարկեր
ուին աղաւագումներր ; քանդեր է : այմմ այս ի բա ւունքբ կր պաՀանքէ , չնպաստած քլ–
Գ*իւղացին կ^քսէ* «Եթէ Հագայ, գօտին կբ — կամ Փուռս կուտաս, կամ հ ո ր թ դ ։ լաչով Ղ՚աշնակիցնեբու յաղթանակին» • կբ կար -
՛Նէնէն հո՛րթը կուտայ , թռչու՛նը կ՚առնէ կ՚եր
Կճթի* Կամ > զմուկն իյնայ, գլուխք կբ ^"4ՐԻՀ թայ ; Տ-աո կ ՚ ե ր թ ա յ , քիչ կ ՚ ե ր թ ա յ , դիմացը կ ՚ ե լ լ է ծուի թէ այս առա քար կր պիտի մերմուի մասնաւո–
ուրիշ ՚Նէնէ մը:
Բա՛ն շի կոբոուիբ ա յս ա յնքան պեքճախօս ա– — ՚Նէնէ՛ , հորթս քհզի տամ՝ պահէ, վաղը րապէս հյ * Մ իութեան կողմէ , ոբ Փաբիղի խորՀ բ–
կուգամ կ՚առնեմ:
սացուածքեեբու Համէն ու Հոտէն , եթէ գքենք ՛Նէնէն տուն կը տանի հորթը ։ Հաբս1նիք բո1ներ գամաղովին մէք ալ մեղմ դիրք մչէ բռնած չէր Ւ1–
էին տղաքը 7 բայց կը պակսէր մ ի ս ը ։ Կր մորթեն ա կ ™* ա. ին
«կբ կարէ^ եւ «կբ կոտրիր ։ հոբթԸ , կը կշտաց|նեն հարսնհւորներր : 111 ա Հ >• ՛Հ ւ Հ 11/ ՚1։ ,չ / ւււ է ՜ 1Լ%֊գչիա Խ *. ^ւ–՝ր*"^՚՚",յ՛
Անաց ոբ, մենք այնքան ալ ստաՀոգ շենք այս Փոք ր)իկ թռչունը առտուն կանո՜ւխ կուգաւյ ,— չեն յայտնած իքենց դքրքբ^ Րայռ * ՆաՀանգնեբր
տո՛ւր հորթս, կ՚ըսէ :
մ ասին * Անղաբմ անելի էէ կորուստ բ ; տրամ ագի բ կերեւան գոՀացում տալու ։
— Ձագո՛ւկս, տզաքս հարսնիք էին բո1ներ ,միս
Եթէ Հենք ս իսա լիր, մեծ մասով փրկուած են չկար ուտելու ։ Մորթեցինք հորթԸ : ք1 ա ա լա կ ան ծանուցագիր բ կ^բսԷ թէ Իտալիա
գլխաւոր, գաւառաբարբառնեբբ , աղգագբական -— կամ հորթս կուտաս, կամ հարսը : պատ ե րաղմ ի մէք էբ *իեբմանիոյ Հետ 1943 Հոկտ*
Հաբսր կը տրուի" :
ո ւս ո ւմՀկ ա ս ի ր ո ւթի ւնն ե ր ո վ , գիբքերով եւ պա ր բե ֊ իայց փոքրյիկ թռչունը կը բարկանայ , աւյն - 1 Յէն ի վեր , «եւ իտալացի մողովուբգք աՀագին
քա՜1ն կը բարկանայ ,ոբ հարսը կուտա1ն կը սամբեն:
բ ականներ ով ։ ղոՀ ո ղութի ւնն եր կրեց» , յ՝ա տնակիցներու յաղթա -
Շատ կ՚երթայ , քիչ կ՚երթայ , փոքրիկ թռչաւ,
կան գէզերով Հեռադիրներ աչ , որոնց Հրա - նը կը հանդիպի նուագածուի մ ը ։ նակին օգնելու Համար : իտալական գաչնագրին
տարակոլթիլնբ վեր էէ ո եւ է Հայր* Աիութեան ֊ % ո ւ ա գ ա ծ ո ՚ լ , քհգ|ի տամ հարսս, ինծի տոււր նախաբանն ալ կր Հաստատէ իտալիոյ այս գեբքւ
կա բո ղո ւթեն էն : ԼԵ բ թ Զ՛ոմ ախ լու մբ իր գաւառա– էքանուցագիբ՚ր կք յի՚շեցնէ նաեւ թէ գեբմ ան ա կան
բարբառք կք փրկէ * Բարձր ՀայքՀ* չէ ոք պիտի դաշնադիրք կապ տւնի Եւբոպա յի վեր աՀ աս տատ -
անճբ՛կի) ։ ման Հետ, Հարց մք որով Իտալիա կեն ս ականօ բ էն
Ա յս պա բ ա գան ե ր ր արձանագրելէ վերք , ^լ՝ոլ— շաՀագրգռուած է իբ աշխաբՀադրական եւ քա ղա֊
գէինք պաքգել տեսակէտ մբ ոբ Հիմնական է մեղի քական դիրքով %
Համար * * Ար
^իա ւառա բա ր բառն եր բ այնքան աբմէք ունին տաքին նախարարներուն փոխանոբգհերք
որքան կրցած են պաՀել իրենց Հայկական ո&բ • յ՚՚՚֊շ՚՚՚գիբ մբ ստացան Զեխոս լովաքիտ յէն , որ կբՀ
Պ+ոյնբ, շեշտք, Համն ու Հոտյէւ Հոգ շէ թէ փսխ պաՀանքէ տեւական Հսկողութեան տակ առնել
ուած բ լ լ ա ն բ աո եբ ո ւն աք տաս ան ութեան կա մ շ ա– քէմէնչէգ : Ղ՚երմ անիան , ապաՀովե էու Համ ա բ պինաթափու -
բագրոլթեան\ եղանակնեբբ ; ք-էմՀնչէէճ կ՚առնէ, կ ՚ ե ր թ ա յ ու կ ՚ ե ր թ ա յ ; լե. թիլկքւ Յետոյ կ՚քսէ թէ եթէ Զորս իքեծեբէն զատ
բան մը վրայ՝ բարձր ծառի մը գագաթը կ՚ելլէ կը
Ի՛սկ աս ութ իւններ կան ո ր նո յնո ւթեամբ կք նստի , ու կը Թուագէ • ալրիշ պետութիւննե ր ալ Հ բաւի բուին մասնակցե -
գործածուին , եթէ մեր գրողներբ քիչ մբ կամք եւ — Զըմը . զըմզըմ , զըմը . զըմզըմ, փուշ մը լու Հսկողութեան , պիտի խնդրէ ոբ ինքն ալ մաս
տուի փուռ մը աւո|ի, փուռ մը տուի հորթ մը առի,
ճաշակ ունենան , փոխանակ Հում բառեր եւ խօս - հորթ մը տուի հարս մըաոի ,հարս մըտաւիք^ւ/՚ք նչէ նակցի ։ Զեխեբբ գրեթէ ձեւական աբմէք տալով
քեբ որսալու * •մը առի , զըմ՛ը . զըմզըմ, զըմԸ.զըմղըմ • • • Հանղերձ Գ՚եբմանիոյ ապագայ կագմակեբպու -
Օրինակ , «Ոչ ասղենի է , ոչ անդենի» , թեան , աւելի տրամ ագի բ էլ երեւան կեդբոնացմ ան
«Լուտէր կուռն ի կուռք, կ՚երթար ծուռն ի ծա- ծրագրին * Այս առթիւ կՏառաքաբկեն նաեւ տնտե -
ոք»* «Այծերն ալ մօրուք ունին» ։ սական Հսկողութիւն, մ Էքն վՀԱա լով արտաքին ա–
Բա՛յց, կան գա ւառա բար բառն եր աչ, րոնք. Ես Հայոց ազգային պարտէզի® ււէջ՝ կարմիր ռեւտուբբ եւ օտար վարկերք% \ացիապատկան բո
լաբիւրինթոսի , քար ու ի՚իճի վերածուեր են՝, իբ թռչուն՛ներ տեսայ , որո|նք ծսւռերուն վբայ բարձ, լոր ձեռնաքկնեբք պէտք է ազգայնացուի ն եւ բոլոր
րեւ Հետեւանք բարբարոսական ճնշումներու եւ բացած՝ զըմը - զՐմզըմ հաւյրենասիբական զանա . «քաբթէլ»նեբք լուծուին ։ Զեխոսլովաքիա իրեն
պատուաստներու, յ ղան եղանակներ կր նուագեն : Շատ վստահ չեմ թ է Համար կք պաՀանքէ գերմանական երկաթուղինե
Պիտի կրնայինք երկու խօսք, նոյնիսկ բառ կը հասկնա1ն իրենց ©(ոլագանը , բ ա յ ց գիտեմ որ ա. րուն գոբծածութիւնբ գէպի ծով անցքի Համար ,
արտասանել եւ Հասկնալ քԼէյթունի , Ա՝արաշի , .նոնց մէջ կան նմւոյշւն|հբ , որոնք, ժամա՛նակին ,հրն. իրաւունք Համպոլբկի եւ Պբէմէնի աղատ գօտինե
Հաճ բնի գա ւառա բաբ բառներէն ( ինչպէս ՛Լա բա բա րուն մէք, 820 քառ* քիլոմեթր տաքածութիլն մբ
ղի բարբառէն՝) ։ չակ մր տուած են՝ դաշ|նակ են առած , դաշքաւկ մր սաՀմանագլուխին վրայ , 20.000 բնակիչով : կք
\Ան,ոնք պատմութեան կբ վերաբերին այլ եւս։ տուած են՝ պօշլաֆիկ են առած; Իրենց զՐմզըմն պաՀանքէ նաեւ չեղեալ Հռչակել Աիւնիխի Համա–
Բանասէրին կք մնայ պրպտել, մաղել ե լ մէքտեղ ալ՝ ոաճտ տ Ո1օտհ7Տւ։ ԱՐԱԶ ձա յնո ւթի ւնը ( 1 9 3 8 ) ։
Հանել ինչ որ կրնայ ղիմանալ տւ գործածս ւ իլ իբ Հո լան տա կան պատա լի բա կութի ւնն ալ յուշա
րեւ Հարաղատ գոՀաբ ։ Մնա՜ցեալք ոչ իսկ դամբա ՆԵՐա՚ԼԹԻ ՀԱՆԳԱՆԱԿՈՒԹԻՒՆԸ գիր մբ ներկա յացուց , ոբով 1լ ա ռա քար կէ աղատ եւ
նական մք կ^աբմէ : անկախ Աւստրիա մբ Հաստատել նախկին սաՀ -
կբ կարծենք թէ բաւական են այս խո բՀ բ գ ա - մ անն ե ր ո ւն մէք* Հո լան տա Հատուցում չ ի պաՀան–
ծ ութիւննե րր , իբրեւ Համ առօտ պա տ ա ս խան առա -
քին Հարցում ին ։ քիօանի փոքր գաղութրէ 15 րնտանէքնե ր է Հա– քեբ Աւ֊սաբիայէնգ եւ կ^առաքարկէ գաչնագբին մէք
լախծ է 306.500 ֆրա՛նք , զոր Պ • Մ է՛ս րոպ Թո– գնել աղգու֊ եբաշխաւո բութի ւնն եր , որպէսղի Գֆբ–
ինչպէս պիտի բացատրենք միւս Հարցումնե - ր ո սեա՛ն Գշ՛ Օր անձամբ յասձսեէյ Հանգանակի* մ ան ի ա չկարենա ք քաղաքական , տնտեսական ,
բուն առթիւ
ալ, այս լեգո լական մւոաՀ սղութիւն - կեգր • Ցանձնամոզովին : Ցանկին գլուխը կր դրա մշակութային կամ զինուորական նպատակներ Հե–
ներք աբմէք չունին, եթէ անտեսենք Հետեւեալ նս լի Պ՛ Մ ես րոպ Թ"բ""եան, ջերմ Համակիր տ պնդել Աւ-ստրիոյ մէք։
տարրական պայմ ան յէ *-— Դաշնակցութեան , 100.000 (Հարիւր Հա - քյուկոսլաւիոյ պատուիրակութիւնք է,շ •
Բո լ ո բս մէկ ճակատ պաշտպանելս լ Համար զար) ֆրան։քուի։ Իր տիկինն ալ տուած Է 10.000 : օրուան նիստին մէք պաՀանքեց գուբս Հանել Աւբս–
այս արմատախի լ մողովուրգին Մայրենիքը ։ Անոր Պ՛ 6– Զալրմեան նուիրած Է 50.000, Պ– Ղ՛ Պա - տրիոյ պատուիրակք, ամբաստանելով թէ ան գոր
մ շ ակո յթն ու. դարաւոր վաստակք ։ Համետն 2 0 . 0 0 0 , , « ւ ր ի լ ն ե ր 10.000, 5000, 3 0 0 0 « - ծիք մ շն է ֊աց ինեքուն ձեռքշ։ Այս յայտարարաւ–
կան, 2000, 1 0 0 0 « ւ փ – * եՕէ.
Fonds A.R.A.M
