Page 95 - ARM_19-1947_01

քր Հ Անոնք բռնելով սան դո ՛ղի յետի\ աստիճան ր), ծխախոտ
ի ^ ՚ թ կր Ղա V՜ Ց ո ւ Խ ա տ տ Ա կր ծ)ի*% ձ Հ է ^ ՛ ^ ^ 4^^&։
կ՚այպանեն որ րն կեր վար ազան

գանք, իրենց պէս մոլեռանդներ կա՛բելով* չեն

կրնար մարսել որ Ընկերվարականներ*֊ Հ ե ամ՝ ա ե ր– 8 ուն ական կառավարութիւնք, բանակջոԼու մ ԷՀ է ք 4 " / ֊ ^ \ \ . լ 1 ենան Հ^ԼՀ

մութ իւն ունինք։ Այղպիսիներն արդք չեն քաշ - ՛եր կշ կատարէ Անգլիոյ Հետ, իր ձ խախո ա իՀանա կց^թՒԷ^ Լ Ա , ,լն#/ եղած է "՚լե,3<Ո

–.լիր միջազգային լնկե րվա րո լթ է ւնն Հ «.ֆաշիստ* քին կարեւոր մասը անոր հաիելու Համար . ակ.եալ\ՀՃ>Տ ՝* Ղ,ևա Համաւձայնե9–Հ–. Դ Լ

անուանել։ Անոնք թէեւ էզհմ ոկբասգկ պետա՛ւ. - կարեւորութիւն կ՝ընծայեն այս բվ940ին Ի՚՜՝\ՆՐԼ1 անՒքա՚Կչ այղ Նխախոաը ^մա՜ւիե -
* ՚ - ղրկեց Գ " ^ * " *
թփւններու» շուքին տակ կ՝աճին մեղաւոր րոյսի ոութեա ո, որոնց ձախողումը մեծապէս պիանոն , ր.յց ֊Է՛Ի \ վ^րգՐ էուղեր վ՛" ՐԺ" ՚՜–՛Լ 1

մր պէս, րա յո այգ պետութիւնն երր գսռավարող նասէ երկրէն վերաշիԼութեան Համար կատարճործահելո՛– , ^

րնկերվարոլթեան ալ չեն Հաւնիր : ա շխատա. քներ ո ւԼ , նկատելով որ ձ իա ի։ աո ի ձ.ը

Ուրեմն) այն ատեն երբ. Դաշնակցութիւնը ՝ տարարուեստր 8ոլ1աստա1ի ազգային ան տ ե ս »ր ւ ր գ հի՛ ախո *> է • ա ա % ո ւ թ 1 ^ լ ՚ ս ^ ւ 1 ^ Հ– ջ >սՐ

Թուրքիոյ ե. (հուս իոյ երկու բռնակալ սկտութիւԽ, թեան առանցքը կր կազմէ։ \\ ԱԱյՀ** * ՚ ՚ ք ՚ Ո ՛ #. ՚5^*ՕՈՕՈ թԹ"ոնն –որքու–ն– –մեծ" .>֊ է

ներու Համեմատաբար խաղաղ շբքաԼնեբւն կր քա* Կրաղս Հե առա^ այս որ կիրը կը մշա^մաձ^ք է գլել ՚՛ երկրի՛1է–՛ ^ Հ ^կանկ

%ար րն կեր վար ական գաղափարն եր շ տւրածե լ ոք 200.000 արտավար ծխախոտ, որուն Համ՜ ալսր կ՚նաե գործածէ Հայր ՐՂ ւ սմՀԱ – է%֊ -ո֊ ւվ պա<իր֊-րզ ՜ծը™**»
րնակչՀո լ ֆ Ս ա կ ք ռ ո
միայն մեր, ա յ լ եւ գրառի բախտակից մ\ղովուրգ–* իսատէին մէկ միլիոն բանուորներ Հ ^ Ի վ ա ր ո ւ թ ^ > Հ նք^ներո՚ւ^ ձ

ներու մէքյ. իբ ան մաՀ ու մ եհ՜ առաքեալէ րու մ\ի– մէկ եօթներորղր, Տարեկան արտագրութիւնւնթփւսս Նոտաըշ Նս ~ա–խլ֊~-Լ լա է Ա ֊լ–՝ , աառռննուոաւ՝»֊*** ա՜պ՜Որւ֊՜"նՔ" յ իՀ ,խւ ւ

քոցոփ » Համայւ ավա*ր էր տ ո

50—55.000 թոն՜ ձխախոտ , որուն 45.000 թոնը ա\ր Համար, "I՛ " 7 % է 5 ա / վճարելու կլ փ"խա ա ղ Գ

Հա ք 0 եզաւիո ի/ութ եան , առաւելապէս Ղ՛աշ - աասաՀման կ՝արտածուէր. մնացած 10.000 թձխանակ կավ՚Վ՚Ղ Դ1"" Ո լ ան

նա կց ութ եան շնորՀիւ էբ որ Հայ ազդր Րա րգկա– կը սպառէր երկրթ մէի ԱԱյյս ս աարրտտաածծոոււմմ1ել\աԼխելոՀաիարն՚ոալ.֊ Հ•-է » « ^ խխ ո ա իիՆ խ աոա * ք – "աո-ա֊ագ«ր՞՚֊՚Ւ՛
իրեն կ՝ ապա Ր Գկ^^Հ
յին պատմութեան անքն քելի մ ատեանին Հէք ար - րէն գոյացած Հ ռփէ լն տարե Iկան արտաքին ծրյա
^^
ձանագր ե ց նմ ան բ չտեսնուած էք մբ Հ առեւտո\ Ծինչե.^ ^%Հի^ ^
Հասոյթնեորւնւ– կէս,, միլիոն ա ն գ լ ^ ը ^ ^ ^ "
Րր առաքին անկախութիւնը Հիմնն լո\ ինկեր–
"Ա՝ եբմանական գրաւման շրի-Հիւրը կւՒ"ոնէԳհ՚նէէ Իէ Մ՝ Լ ՚• Ն^աի<աննլլգաննեարաՂ^ , է" թոն իա <^&,
ւի ա րա կան տեսլականութեան՝ վյւայ , ան \տեղծեց
յատերաղմի եւ. բոլորովին ՚ - ^ոլկաները կ-Ր" 9"
նին, այս արտադրութիւնը դադրեցա լ ։Նր Կ եզր • Ս՚–Ր""1
Հայկակա՚ւ Հարնրապետութիւնր ;

Մենք թագաւոր չփնտռեցինք ինչպէս 1եզ պէս Գիւղացիները սլաՀեցին Հոմնտերը Առանցքի մար-Հաոս եւն • : Հ1՚ "՚ * ,%ոք ո ւ կարեւոր յա­

բռնութեան ճ,ի ր անն երէն աղա տագր ո ւած եոգեբբ : գոց ներկայոլթենէւ , սպասելով լաւագոյն օրերու , Յոճասաաս զլՀ՚է Հրապարակի՛" վրայ ֊ Հ ՜

Այդ֊ բանը բրին սերպ , պուլկար , ռումէն\ յ՛ո յն , ել մշակեցին միայն ան մ իշական գործածութեան Հորդներ ֊– Ի 1 Ա 1 Ղ ՝>1 ^ ոլ՝ (քեծն Բրիաասր .

արաբ, ելն ^ որո՛նք մինչեւ այսօր ալ դեռ \բ տա­ Համար պէտք եղաճ քանակութեամբ։ Երկրին ա–^\արութի^է ^ / " " " է ^ ք *ձիթ Գէ**3"^ ք՜

րուբերուին ։ ՛Թագաւորներ 1լանՀետանս/ն \ ւ թա­ դատագրութենէն վեր2 վեր սկսան անոր մշակոլ . \նսա եւ.Ամհրէձա ա՛՝ գԲ ե \քանիան եւ իաա -
գաւորներ
կր ծնին այդ երկիրներուն մէք։ թեանը՝. եէրը"՝" ՝ մմաասսննաաււոորաբրաար բ**. լ.^ 1 ^ Ա–ուսոլի -Ի
, Լայս վերք ինը 3500 թոն կբ դնէր Ա ուսոլչ
Մենք Լպիտի ըսեմ յետոյ թէ որոնք \ն այս \յ՝խախոտի մշակութեան գլխաւոր շրքաննեբն
2 առաք^) ՛որ իրեն գնորդ ներկայանան։ Պի ենց
վմենքր»^ , այո , մենք այդ պատ իւր կյձ վերգրենք են Մ ակեդոն իա եւ Թեսալիա , որ 1լ արտադրեն ա շ–
ի-ւեն նաեւ որ Մ * \>աՀանգներ,ը աւելցնեն իր1
մեր ժողովուրդին , եւ ոչ թէ մ իա յն Գաշնա կց ու­ խաբՀ ի ազնուադո յն ծ իսա խ ո տ.ր : Էյ ր քանին դիւղա–

թեան , գիտակցելով որ անոր երկունքէն ծնսհ՛ ենք ցին երբ երեք Հարիւր տարուան փորձառութիւն եւ 1՚" քանակը յ,

եւ անոր ծառա քած ։ Եւ Ղ՝աշն ա կց ո ւթ)ի ւն՛ը ւրեթէ Հմտութիւն ունիլ ^ աքս փափուկ ՛ու քմաՀ աճ տ ո ւն– \էկրին ամէնէն շատ աւերուած շր քանիներն են

Հ/իս՚ային ն աՀյվԼգները, ուր կը կատարուի*֊ ար–

իր երեք տարուան իշխանութեան՛ օրով այ\պիսի կր խն ամ ելու գործին՛ մ Էք : 1*11*1՝ան յատուկդ ծխախոտի մշակումը* Արեւ -

իրաւակա րգով կ ա ո ա ւի ար ե ց երկի ր բ որ ծա յՀայեղ Տքունաստանի տզա տազ րութ են Էն ետքը երկու մ այն Թրակի ա , Արեւելեան , կեդրոնական եւ Ա–

գաղափարներու ոեւէ թոիչք երբեք արգելքի \Հան– տարուան բնթացքին տարեկան բերքն եղած Է 17 ր ետնան Մ ակեդոն իա։ Այս տեղերու բնակչոլ -

գ իպեցաւ * Հազար թոն։ Անցեալ տարի այս թիւր Հասաւ 35

Խ • ՎԻՇԱՊ Հագար թոնի ։ կրք յուսան այս տարուան ար տա - թպտ երկու երրորդբ կը զբաղի ծխախոտի մշ*Ա–

դրութիւնը Հասցն ել նա խա պատերազմ եան քա՚եա– եկոՈԳաեմամրբ.* իԻւր֊աք"ան" չիԴ ւյր . Հ ձգի՚Ի֊ոա2ցիձ ծաոխւնեիլ մէկ»Իե>ր«Ւ–

կին՝ 55.000 թոնի, կո•ո1ՀԱէԷքթ4թար <ոՂ։ Եթէ ք " ՚ չ , ։ ձ ե Տ այս "ք ք

Կը ղբպաւ՚տԽ, ծէծհւյիԲ, ձՀիշտ Է թէ ծխախոտի րերքը երկրին պիտի ա - Լ,,,երքո, Հի֊–»Ի»յԻ% ճոաոաուին անգործդ -
գիՀացիներր պիտի դատապարտուլ.» -
պա Հովէ վեց միլիոն սթեր լին , ազատելով ղա յն
թձ ՚ ասհտհ քՋա2աանլԱռ.Դր\էտ, գմգոՀութիւնները ,
ԼիՈ ֊ V ոէ-Ի ֊ Հ •••ոխոաւրմոնւեմրնրերը։:
տնտեսական ծ՛անր տագնապէ մր , որուն մ էք կբ
Հայա՛նուն թշուառական մը, Աւետիս Տէրուն­
գալարուի , ո ա կա յն խն դիրը կլ* կայան այ բերքին
եան, որ տարիներէ ի վեր անգլերէն թռուց)՚կներ Տս1ա%ղմեան Հ՞Հ^Հձն առնելով Աելա
Համ ա պատ ա ս խ ան արտաքին գնորդ գտնելու մ էք ։ ^ելիքի
եւ գիրքեր կր Հրատարակէ Ա՝ . ՆաՀանգներուն ինքնավար Մակեդոն իա մը, ՀԷ1
՛Ատոր Համար է որ յուն՛ական կառավարութիւնը կը
մէչ\, «ճան Րոյ ՚Բարլսըն» կեղծանունով, ամերիկ–

եան եւ օտար կազմակերպութեանց , ինչպէս Կւ խնդիրն Է. Աոա ց ի1՚ ՞՝Դճձո1.> Հսոտասա
,..,։սաան պրաի շկրն-Հ; ՚լ ՚" Լ լ
Ղ՝աշնակցութեան գէմ , վերջերս երկու ա՝.գւսմ
1լ առնէ ր ճ առա խօս ո ւթ՛եան մը Համար ո ր պիտ ի
դատի քաշուեցալ իրրեւ զրպարտիչ եւ դատապար­ ստացած ոլտեստեղէնին դրամը, երբ ՄԷ2՛ Նպաս­

տուեցաւ։ Ամերիկեան վերջին թղթաբերէն կ՝իմա­ տար ք առաքի կայ ուրբաթ օ՝ր Հ.Ամեբ իքըն Ֆ՚րէնտս տամատոյցը դադրեցնէ իր օգնութիւնը։

նանք թէ այս անգամ ալ ծեծ մը կերած է Ամերի - ավ Տիմաքրեսիի՝^ առքել՝. Ան ըսաւ գաղտն՛ի ոստի­ *ս*~աաա~՚~*^~ա~****ււ*ւ**^ւ*~ւ^^աաաաաաաաաացաաաաշաաւ^աաա՜

կայի կաթոլիկներէն։ ԱՀաւասիկ պատմութիւեր կաններուն Ա թէ իր ներկայութիւնը յայտնի եղած; ՍՏԱ8ԱՆ-Բ

( V Ե– Թ ա յ մ զ , 5 Յունուար) էր իր Հասն ելէն քիչ ֊իերք^ երբ մ ատն ան չուած էր

Երեք անձեր ծեծած են ճան Ոոյ ՚^արլւ^րնր որ կարգ մը խօսողներու կողմէ ել առարկայ դարձած

«Ընտըր ՚Րըվրր»/՛ եւ «Փլաթր>րս՝»ի Հեղինակն է, էր կատուի ճայներոլ եւ Հպու՚ֆեբռլ ; ԿԵԱՆ՚Բ ԵՒ ԳԻՐ, գիրք - յիշատակարան Հայ

ուրբաթ գիշեր Պրուքլինի մէչ՝ «Ակագեմի ավ Մի՛–– փա ր լսին Հ ի ւան դան ո ց փո խա դրուած է գի Լե­ երիտասարդութեան : Հրատարակիչ Գաւիթ ՇաՀ -

՛լիքի» ՚քէք, <է՜ողովէ մը վերչ՝։ Յարձակողները ՚իըե– րանց ւ իր գլխուն վրա ք կայքն ճմլումներ , մէկ աչ լամ եան , Բ. Հատոր, Գեկտ.։ Հասցէ. (2)օ Ւ^6^
՝Բարլսըն
առելոլ փորձերը արգիճք մը տուած չեն : քբ սեւցած եւ երեսները ուռեցած է՚թս ՏէտՄ Ւ\6տտ, 7 քէսշ Ե&աւա-ձՀԸօհ շ\ Լօսե, Լտ Շ&հշ ( Ը –

Տ՛ողովը տեղի կ՚ունենար «Ամերիկայի Կա - 37 տարեկան է : տյ՚Բէշ):

ռաք ամերիկեան թղթակիցն եր ո ւն կը յայտարա - օր միայն , անոնց Հրապարակումէն ետֆը, մինք

ՆԻՒԹԵՐ ՊԱՏՄՈՒԹԵԱՆ ՀԱՄԱՐ . Թուրքիա անոնց մասին գիտէր երէկ, մինչեւ ա -

րէր Է"Կ1–Բ1Ի •քէշ– նոն ց Թոտւբրքաիպաա րագիկուտմէ ը
նաեւ
« Մեւք Թուրքերս Համոզուած ենք շատ ուրիշ բաներ , ո-

Մ ե ծ ակշխհ փասագո պթհք ) ո Ր պատ– րոնց մասին մենք բնաւ լուր չունինք •••

ուո յ մ եր բաժինն ո ւձնինք յանուն մ արդկութեան քաղաքական 1ոբ պա յմ աններ ու մ էք կաբելի
մղուած Համ ա չխա րՀա յին
(ԹՈՒՐ-ԲԻԱՆ ԵՐԿՐՈՐԳ ՄԵԾ ՊԱՏԵՐԱԶՄԻՆ) մեծ պատերազմին մէք^Հ

Տարօրինակ է Թուրքը, \9\Ան մինչեւ 1938, չէր այլեւս Թուրքիան իր Հին վխճակին մէք պա -

ձոն Փաւիըն կը տեղեկագրէր . ամբողք քսան տարի , շարունակուեցաւ ռուսել - կարելի չէր մանաւանդ տասնեակ միլիոնաւոր

« Վարչապետը ըսաւ, որ ինք կ՛ուզէ պասւաս– թուրք բա բե կամ ութիւն լՓ : քիուսերու արիւնր տե՛ն էացո՜ղ մը իբրեւ վարչապետ

իսանել ինծի թէ իբրեւ Թուրք եւ թէ իբրեւ առա– Մեծակշիռ դէպքերով լի այդ քսանամեակին ունենալ եւ նո յն ՛նկարագրի տէր ուրիշ մը իբրեւ

2ին նախարար յ Խ • Աիութիւնը ամէն աքակցութիւև բերաւ Թուր­ արտաքին Գործոց նախարար Հ

«Իբրեւ Թուրք ան շերմօրէն կը տենչայ (իու - քիս յ զէնքով գ ոսկիով , խոբՀրդականներով եւ Գի ւանագիտական պարզ կապ մր կարելի

" ի ո յ ոչնչացումը.. Ռուսւիո յ ոչնչացումը պիտի կարմիր քարոզութեամբ ոտքի կեց1 ելու Հա - դարձնելու Համար Հղօր 10 • Միութեան Հետ՝ Թուր­

Հանդիսանա ր Ֆիլրեր ի մէկ սխրա՚գո րծւթ իւնը , ո - մար առա քէ՛ն մ եծ պատե րաղմփ ն տր որ ուած ու քիա պարտադրուած էր, մէկ էլողմէ՝ նախարար -

րուն Համարմէք զոլդաՀեռը Հարիւր տարին անգամ գրեթէ փ ո շիա ց ահ թոլ րք երկիբր : եր քշել, իսկ միւս կողմէ՝ «ռամկավար» ընտ -

մը միայն կրնայ տեղի ունենալ. •• իւրաքանչիւր Հա կա ո ակ ալս անդին Ն առա յո ւթ ե ան ց ու տաս– րութ իւնւե ր կատարել։

Թուրք, անգամ Անգլիացիներու Համար գրող Եալ– ն ամ եաէլԼ եր տեւող ա յս բարեկամ ութեան , Թ՛ուր - Վեր2ին կէտ մր եւս, եւ մենք կը փակենք մեր

չրնր , այս մասին չի կրնար տարբեր կերպ խորՀիլ, քր Տ ա յնուամ ենա յն իւ , վերստին կը մնա յ նո յն խօսքը :

քան կը խորՀի ի՛նք • • • Թո ւ րքլէ • • •

«Ռուսական կնճիռը Գերմանիոյ նկւկողմէ այն եսրբ (Ի ո ւս ա կան կ ֊՛ ճռի լուծ մ ան Հ ամ ար ան ՚^Էկ Թուրքիոյ ՀակաիսորՀ բղային տրամաղրոլ -

տեն միայն կարելի է լուծս ճամբա ք գիտէ մ իա յն , ռուս աղգի կէս ր ^ աւելի թեաԿ ց մասին օտար պետութեանց դիւանագէտնե­
"՚"" "Ր–յ– 1 ~ լ ֊ լ լ , լ–
քան ԵՐԵԱՈՒՆ ՄԻԼԻՈՆ մարդ ֊ – միայն Վելիկո– րը հ՚Լ Ղ1՝ ԼՐԻ1՚ մէ2 գիտէի՞ն արդեօք :
սպաննուած կ ՝Րէէա յ Ռո ւս իո ք մէք ապրող քրուսե -
րոսները Հաշուելով կոտորել ել շարդել... Ըստ երեւոյթին՝ այո յ
բուն ն ո ւա ղա զ ո յն ը կէս ը ք երբ ասկէ ետքր եւ
Գործադրել այն ծրագիրը, որ ինք իրագործեց. Փաստաթուղթերու մէշՀայս մասին միայն եր­
մ ի անդամ ընդ մի շտ ռուսական ազգեցութեն է ա–
Հայութեան նկատմամբ 1915 Ապրիլ24ին... կու վկայութիւն ունինք։
զաաագրուած 1լ բլլան ռուսացման ենթակայ ա՛յն՛
Ջավյով մը միայն այմմ կր պարզուի մեզի Զուիցերիո յ դիլանագիտական ներկայացոլ -
շրքաննեբ բ ) ուր կը բնակին ազգային փոքբա -
նկատեն ք անցողակի թէ ինչու մէկէն պետական ց/ չը՛ էնկիլրիի մէշ խօսակցութիւն ունենալով
մասնութիլհներ , եւ երբ այդ շբքանքն՚երբ դրուած
ասպարէզէ քշուեցան թուրք «երախտաշատ՝^ գոր­ թուրք արտա՛քին գործոց նախարարի Հեա՝ իր յսէ–
Է^Րլլան իրենց սեփական ոտքեր ու վրա յ ^ լծուած՝
ծիչները՝ Աարաճօղչոլ, Մենեմէնճփօզլոլ եւ իրենց շաս՚ետրլն մէշ կ՝՝արձանազրէ .
աղատ գործակցութեան այլ պետութեանց Հ՝եա եւ
մերձաւորագոյն գործակիցները, որոնցմէ քանի մռ
դաստիարակուա՛ծ՝ իբրեւ ս լա ւոն ա կանո ւթեան ^Թրքական դիւանագիտութիւնը յայտնապէս

թշնամիներ : է՛ն չ կբ վերաբերի ռուս մ արգկա յին Հոգիներ ,իբրեւ անքոզաբկելի Համաթուրանական– շաՀարգռուած է այն բանի մէ2, որ Առանցքի պե­

պաՀեսաի ո փչացում ին ապա զինակիցները կ՝ըն– ներ, անդամ գաաուեցան ու դատապարտուեցան՝ տութեանց ռազմագիտական նպատակները զար -

թանան ամէնէն ուղիղ ճամբայէ • • .» : թուրք «արդարադատ» դատարաններու կողմէ .•• գանան Մոսկոլայի ուղղոլթեամբ >:

Ւր խօսքի վեր քաւոր ութ եան Փափբնի զրուցըն­ Չափով մբ կբ պատզուի նաեւ այն, թէ ինչու Այս մասին յստակ բառերով եւ առանց որեւէ

կերը կը յայտն է , որ ի՛նք* իրրեւ թուրք վարչա­ Թուրքիա մէկէն «ռամկավար» դարձաւ, «ռամկա­ վերապաՀա)՝ քի արտայայտուած է մանաւանդ Մ ե–

պետ , անՀ րա-ք հ չա կը նկատէ • • . €չէղոքութիլ1 > վար՝» լնտրոլթիւններ կատարեց ել «ռամկավար՝* նեմէնճիօղլոլ տ

պաՀել ։ կուսակցութիւն՝ ունեցաւ •• • ՀՀ) ( ծ * / » ՛ . )

Փաս՚սՈսթէէւղթհրէէւ մաս՛ին մե&ք գիտենք այ՛ս .

Այս Մարաճօղլհլն Է աՀա , որ իր ա%^ոՀմԷն ա–

Fonds A.R.A.M