Page 74 - ARM_19-1947_01
P. 74
ք §Թ»3 .,,,.քք, ^ ^ փպասՀաաայաայ
Մենք ալ Հիմա այս մարդոց չե^նք նմանիր քիշ
ՎիհՕԹնսյի գաղութը ՀիԱ հ լ Խ է պատ\1ո1\դխԱ
մը, եզրակացուր բարեկամս՝ այս մանրավէպը
Առէթով մը, Հէ%.գլու–խ բարեկամներէս մէկձ պատմ ե լէ ետք I ,
Հեաեւեա/ մանրավէպը պատմեց ինձփ • Բարեկամս , ինչպէս բ սի * Հին-գլոլխ է. Ա%
ՎԻԷՆՆԱ, 26 ԳեղՀո՜ ԼՑառալ) Ներկա, լուր չունի թերեւս, ոբ մոաան փսխուած է Հիմա։
Հ.Ա1գամ մր երկու. Հ ա ր ե ւանն ե ր կր ճամբոր– Խաղաղութիւնը
տարուան վէսին կազմուեցաւ. ^Աւստրիո յ Հայ Մ է֊ դա ցած ապաստանած է կամ ուր ի
գեն • Անոնցմէ մէկր սաստիկ կռուազան էր , միւ չին տակ, իսկ խաղաղասէր
մարդիկը մեր ժամա
ութիւն շ՝% , ո ր իր 23 յօդուածներէ բաղկացած կա սը չ-ափաղանւյ իյաոագասէր :
նակին մէչ չեն ապրիր այլեւս յ
նոնագիրք եւ. կ1 իքշ կառավարութեան վաւերա - Շատ կ՚երթան թէ քիչ, կռուազանին սիրար
կռի՛– ընել։ Կը դառնայ ընկե Հիմակուան գարր կռուազաններ ո լն% է։
ոէնելէ վերչ, մողովի Հրաւիրեց ամբոզ^ գաղու - կր նեղոլի , կ՛ուզէ
Կառին վրա^յ ես , ճվար իչիր՛» կը պոռան ,
թը% Միութեան վարչութիւնը ընտրելու Համար ւ րոջը՝ կ՚ըսէ՛
որպէսզի կռիւ ըլլայ : Ծառին տաԲկն ես, այս ան
Ժ"ղովէը տեղի ունեցաւ քաղաքիս Հայ մատու է ՜ յ , բարեկա՛մ , Խոյաէ կռիւ մը ընենք;
դամ <ձվեր ելիր» կը Հրամայեն , կռիւ Հանելու Հա^
ռին մէչ ԼՄիութիւնը գ ե ռ իր մասնաւոր սրաՀը Միւսը, Հանդարտաբարոյ մարդ, շատ կը
մար դարձեալ X
կամ Հաւաքատեղին չունի) : Ջայներու մեծամաս - զարմ ահա յ , կ՚ըսէ •
Ներգաղթին թ՜եր կր գրես , կեղծիք է կ՚ըսեն ։
նութեամբ րնտրուեցան եօթը Հոգի որպէս վար - Բայց կռիւ րնելու ի՛՛նչ առիթ կայ Հիմա;
Դէ-լք կր ղրես , դաւաճանութիւն է , կ՚ըսեն ՀՈ՛չ թեր
չութ եան անղամ , որոնց ե ր կո լք ր Մ խիթար եան Առիթր ես կը ստեզՆեմ : Գուն սա ձ՜առին
կր ղրես, ոչ դէմ, ՀակաՀտ յաս տան եան է կ՚ըսեն ւ
միաբանութեան նաիյկին կարգաթող երիտասարդ վրայ կ՚ելլես, ես քեզի «վար իլ՚իր» կ՚ըսեմ, գուն
ալ չես իչնհր, եւ կը սկսինք կռիւ րԼելՀ Պարզապէս կռիւ կբ, փնտռեն %
վաբղապետ'1 երէն յ 1Լարչութեան \նա խագաՀ ընտ -
Հա յաս տան ի գրողներուն եւ գրական ութ եան
բուեցալ Տոքթ • Ձօփոլրեան որ տարինելւէ ի վեր էճար չկար* տիպուաձ՜՝ կը Համակերպի միւսը մասին Քագոր
բաներ կը գրես, շողոքորթութիւն է
Հոս կը գտնուի, բայց մեկուսացած է\ԼԼաէՈէլ\՝ւ քեԼո ու կ՚ելլէ ձառէն վեր : կռուազանը վարէն կը պո կր պոռան : Լեղի բաներ կր դրես , Հայաստան՛ի
եւ
բուն ծանօթ ԷՀ Համեստ Հա յրենասէ ր , տեղական եւ ռայ . .
Հայ ժողովուրդի թշնամի կը կոչեն քեզ։ Ո՛ք
օտար քանի մը թե ր թեր ո լ ա շիյատակից եւ խըմ - Վա՛ր ի$յ՚ր ատկէ , չո՛ւտ Հ
քաղցր , ո՛չ ա՜լ լեղի բաւեր կր դրես , կը փակցնեն
բագի ր է՛. Մ՛՛իութեան անդամները չէգոք աէձեր են ,
–Ջեմ իրեր, եր պատասխանէ միւսը պազմըՀ ^.Ր՚^Գ ն" րէն Հակ աՀա յաստան եան պիտակ՛ը յ Որոշ
եւ իւ չպէս ի ր կանո 1 ագիրՂ. ալ կր տ րամ տդբէ , ա–
֊ Վա՛ր իլիր կ՚րսեմ քեղի , վա՛ր իչիր նայիմ : է , կռիւ կը փնտռեն •
գա տ կուսակցական , քագաքական ազդեցութիւն -
Կ՝իչնեմ , աղբար , կ՛իր եմ Հա յ ր են իք ի վեր ելքը եւ շինա ր ա րո ւթի ւնը կբ
ներէ՛ ք*ր նպատակն է օգնել գաղութին բաբո յա -
Ու բաճկոնին փէլերը Հաւաքած՝ կ՝իՐԷ ձա գո վարան ես , չեն՛ Հաւատար անկեղծութեանդ։ փե
կան , մ շակութա յին ղարգացմ ան եւ ի Հ ա ր կին նիւ
՛ռէն վար– կռոլազանր գմգոՀ է սակայն ւ րիներ կամ բացեր կը մատնանշես, Հ^ՀակաՀայաս–
թական օժանդակութիւն՛ ընծա յել կարօտ Լ ալնե -
—- է՛ , ասանկ կռ^իք լ կ՝ Ը Լ Լ Ա ձ՝ Գոլս "(Է՛՛՛Ք էէ տանեան^ը պատ րա սա է % Մի՛ կասկածիր բնաւ,
բու ,ունեւորներէն ստանալ եւ ՛բաժնել չունեւորին Հ.
վար իՐէիր , " ը ՚ զ է ս զ ի կ^է՛– ընէինք: ինչ է նէ , կռիւ կը փնտռեն •
Մ\ի՝ութ\իւսը Հա ղի ւ կազմ՛ուած , տուաւ իր –օգ -
Հիմա ես ելլեմ վեր, ղուն ինձի «վար իԼԴր՝» պոռա Հայկ* Ղ*ատբ կը պաշտ պան ես , թրքաՀայ նա–
տա շատ գո րծունէութեան արդիւնքը : §^անի մր վարէն։ Հանգնե բու կցում կլՀ սլա Հանդես ; Մեր մ տգիստ -
Ու կը բարձրանա
Հա լեր ո րոնք երկար ժամ ա\է՚ակէ ի վեր բանտար - յ ձ՜առ ՚. բ ո սն ե րը թուէ աւո ր սլաքր կ՚ուղղեն ճակատ ի գ *
կո ւած էին ՚Հսել շուկա յիֆ եւն * քանցանքներով , իր Վար իէէր ատկէ, • կ՚ըսէ իաղաղ մարգը Հայկ՚Գատի պաշտպանութիւնը իրենց մենաշնորՀն
չանքներուն շնորՀիւ աղատ արձակուեցան : Անցեայ վարէն ; է • դուն իրաւունք չունիս ո՛չ ձայն , ո՛չ ալ մատ
Նոյեմբեբ 23 ին կազմակերպեց գեղար՛ուեստ ական բարձրացնելու ։ 1(ք ոՀեմութիւն կը Համարես խնդիր
երեկոյթ մը, կարճ ժամանակի մէչ ստեղծելով եր Իշտէ պիտի չիջնեմ , նայինք ինչ պիտի ը ֊ չՀանել, Հայկ* Ղ՛ատի մասին բառ էգրել, չպա–
գեցիկ երկսեռ երգչաիսումբ մը, սիրող դերասան նես : Հանչել ո՛չ կցում , ո՛չ մ իա ցում ։ Մ եր նորափե -
Անանկ է նէ մ՚իրեր
ներու փոքր խումբ մ ը եւն • ; ,—• պատասխան կու տուր դատախազները քու լռութեանդ մէչ դաւ ու
տայ մեր մարգը ու կռնակր կը դարձնէ ձառին :
ՀաՀԱգէսին ի ր ի կո ւն ր Վ^իէննա յի ամբող^ Դա ՜ դաւադրութիւն կը տեսնեն /; Նպատակը պարզ է ,
գութը ան խտիր , վաճառական , մտաւոբտկան , կռիւ կր փնտռեն *
արՀեստաւոր , գո րծաւո ր բոլորը մ իա սին Հաւաք - ունի , շատ ձ՜աձուկ եւ տարապայման սուղ ըԼէա– Կը շուարիս կր մնաս* ի՛նչ պէտք է գրես ու
ուած էին մէկ սրաՀ ի մէֆ, լսեյու Հայ ժողովրդա լ՚՚վ, քիէերոլն մատչելի է ։ Ի/ստիլ արգիլեալ է ու– ի՛նչ պէտք է իսօսիս , որ րր ահ գ ոչ ՀակաՀա յաս -
կան , կոմիտասեան եւն * երգե ր ը , ^Հեռուէն՝^ քրք֊ տեստեզէն դնել սեւ շուկայէն ք Այս պատճառով իւ տանեան ըլլայ , ոչ կեղծիք Համարուի , ոչ շողո -
թիւճեան
չ՚^էիր ղաւեշտը եւ նախագաՀ Զօփուրեան ի խ րա - քաՀանա յ եւ Հ -Բ ՛Ը ՛Մ իութեան Հետ Հ,ի– քո բթութիւն , ոչ դաւաճանութիւն *
խ՚ուսիչ եւ գեղեցիկ բանախօսութիւնը , մեր յա ֊ նէն ձանօթ Հայրենակիցներ խո րՀ րղակցա բար Ջես կրնար ծառին վրա յ ելլել * եԱելէ Վերչ
ռա չդիմող Հայաստանի մասին, յուսալից խօսքեր դիմեցին Ամերիկա, Հ ՚ Բ ՚ Ը ՚ Մ ՛ Կեգր՛ Վարչոլ - չես կրնար Հոն մնալ* Հոն՝ մնալէ ետք՝ չես կրնար
մօտ ապագայի մասին եւ\ն\* եւն * Հ թեան, ուտեստեղէնի ձրարներ խնդրելով; Այ" վար իր ել ։ կռուազան՛ մարդոց մէչ ինկած ես։
Հանդէսին, գեղարուեստական բաժինը Հազիւ դիմում ին վրայ ղրկուեցան ամէն մէկ ան Հասլի I1 վե րչո յ որոշում մբ կուտաս *
լրացաւ կէս գիշերին եւ մեկնեցան օտար Հիւրերը։ Ա՛էկ ծրար անիաիր : Յայտնի չէ թէ պիտի շարու– Մենք ո՛չ ՀողմաՀարներու դէմ կը կռուինք ,
Մասնալորապէս Հրաւիրուած էրԽ ՛Միոլթեաձ՛ քա նակուի™ այս բացառիկ օգն՛ութիւնը, որ խիստ կա է*՛ չ Հ՝ո ղմ տ ր ղ ե լներ ո ւ •
ղաքիս Հ-իւպատոսը • Ներկայ է ին իր փոխանոբդր , րեւոր է մեձամասնու թեան Համար։ Շատերը ֆի Կ՚բսես ու կր նստիս * * * ծառին տակ :
քաղաքիս ա ւս տ ր ի ա կան– ոստ՛ի կան ա պե տ ի օգնակա– զիքապէս ա ուժ աճ են , սնունդի նուաղութեան Մ– ՄՈԿԱՑԻ
նբ, Մ/սիթարեանւ Հայրերէն Հ , \, * Ակին եան ը ելն՛։ պատճառով ; (Ց՚ռւապւեր)
ՀՀ* Ն* Ակին եան որ ամբողչ պատերազմի տ եւ ո - ՛ներկայիս ամէն կիրակի քաՀա՚նան իր կտզ - ՀՈՒՆՏԵՐԸ
ղո ւթեան $1 է յրութ կբ գտնուէ ր , գեռ վեց ամ իս է մաձ– օրիորղ՚ներու ե բ դեց ի կ խ ո ւմ բով Հանգի սաւո բ ԿԸ ԵԼԻՆ 24 ԺԱՄԷՆ
որ վանքը վերադա րձած է եւ սկսած իր սիրական պատարագ կը մատուցանէ , քարոզ կը խօսի եւ օր
աշխատանքր , գրել , պրպտել , ուսումնասիրէ եւ ուան Հայկական լուրերը կը Հաղորդէ գաղութնե– Աւստրիացի ագարակապան մլշ Հնարաձ֊ Է գոր -
- Հին գրչագիրներէն լոյս աշխէտ րՀ բերել մութ մնա րէն , Հայաստանէն եւ այլն, օղաուելով իր ստա– ձիք մր, որ մեձ– Հետաքրքրութիւն չարժաձ՜ Է երկ
րին կիսաքաղց բևակչութեան մԷԷ\ եւ նոր դարա -
ցած աղն իլ եւ պատմ ո ւթեան Համ ար պիտան ի եւ ցաձ– Հայերէն եւ օտար թ ե ր թե ր Է՛Խ ։ Վիեննայի չրֆան մը կը բանայ աշխարՀի
Հա ղա գոր ձ՜ութ եան՛
կարեւոր նիւթեր) ։ Մխիթարեան Հայրերու եւ վանքին Հետ թէ ժողո
Հանդէսին /» • բաժինը սկսաւ պարով եւ կեր վուրդին եւ թէ քաՀա՚նային յարարերութ՚իւններր մէչ՛.
ու խումով։ Ներկաներու մասնաւոր նուէրնեբով վաիյագարձաբար սիրալիր են եւ Համերաշխ; Լա - Գործիքը ելեկտրական սառուցիչի մը ձեւն ու–
պատրաստուած է ին ճոխ աէրւ֊ֆէ՛ մը եւ առատ տինական Ծնունդի տօն՛ին գաղութիս ս աո ւ ար նի եւ Հնարիչ Ֆի՚շրրի յայտարարութեան՛ Համա -
խմելիք ։ Մ իչանկեա լ կը նուագէ ր օտար նուագա բազմութիւնը քաՀանա յին՛ Հետ ներկայ էր վանքին ձայն, <&կը բաւէ որ ուռնակր դարձնէ յեղաշրչելու
խումբ մը, կան իւ ա ւ վարժուս/ծ մեր լա յտն\ի երգա– եկեղեցին , ուր Հանգիսաւորապէս պատարագեց Համար սնն դեղէն ի ա ր տադր ութ իւն ը ամ բողչ Հո–
Հաններոլ գեղեցիկ կտ՛որներուն Հ Ուրախ տպաւո ԱբբաՀայր Մ ես րոպ արք– Հապօղեան : Պատարա - ղագո րծ՚ոլթ իւն ր , ա րչառա րո ւծ ո ւթ իւն ը եւ մարդ–
րութեան տակ առտուան կողմ սրաՀը ՀետզՀետէ գէն վերչ՛ ՀիւրասրաՀին մէք ԱբբաՀայրը ընդունեց կա յին սնունդը» ։ Ֆիշըր կ^ (Լս է նաեւ թէ՝ մանուկ
կր պարպոլէր։ քաՀանա յին ել ժողովուրդին շնորՀաւորութիւննե– մ ը ահ դա մ կրնա յ գո րծա ծել իր նոր գո ր ծիքը $
Վիեննայի դաղութր պատերազմ էն աո աչ Հ աս– ՐԸ՛– Այ" առթիւ եղան Հիւրասիրութիւն ներ , գեղե կարգ ՛մը կառավարական պարտիզպաններ ուշա -
գիւ քանի մ ր տասն եակ ընտանիքն եր կը Հաշո լէ ր * ցիկ բանախօսութիւ՚ւներ եւ փոխադարձ Համերաշ– դրութեամբ կր Հետեւին անոր փոլւձերուն, որով
մեձ. մ ասը 1 920/՚5> եկած , Հաստատուած , բա րե կե– իյւ;ւթեան խօսքեր • Հետեւ կը կարծուի թէ այս նոր գիւտը՝ այլափո–
ցիկ եւ մեծ մասով առեւտրական , անտարբեր ազ 1944/ ամրան ԼեՀաստանէն եւ զանազան կոգ– էսումն է նախապէս բացատ րո ւած կճեպի Հին պատ
գային, մշակութային Հայցերու։ Երբեմն Հ*ք՝*Ը* մերէն 150 200 Հտյ ղաղթականներ քաղաքս թա– մութեան Հ չավւաղանց ո ւած ձեւով*
Մ ՚ մասնաճ\\.ւզ մը կ1^ է՛ որ տեւա՛ծ է մին լեւ պա վւեցան : Ո՞ւր պէտք էր երթային , դիմեցին Միսի– Մա կա յն լուրչ մէկն է ՖիՀրր եւ տարիներով
տերազմի օրերը։ 1913/"^ գաղութլՀ Հաստատած թալեա՚ն վանքը : Այղ փակուաձ եւ լռակեաց մե ո լսումն աս իլ. ած՝ գիտական աղա րա կա պան ութ իւ -
է իր աղօթատեղին , մատուռր, տ ո ւն ի մ,ր Տրղ յար նաստա՛նը մէկէն Հայաստանի վանքերու ԼԷ^ԼոՂ նր ։ ք*ր մեքենային նպատակն է՝ արուեստական
կին վրայ սրաՀ մր յարակից խուցե րով՝ պաշտօ կերպարանքը ստացաւ : ԱբբաՀայրը բոլոր վարդա կերպով արագացնել Հունտերու ծլարձակումը*
նավար ո ղ քա Հան այ ի՛ն Համար ։ Գաղութիս Հոգե - պետներով գորձի սկսաւ։ Խոլցերը , սրաՀները լեց մատաղ տունկերու արագ աճումը՝ գործիքներու
ւոր Հովիւն է Եղիշէ քաՀ * իւթիւճեան, ար ա - ուեցան– ՝Բաղաքէն դուրս վանքին ամարանոցին մէչ, փոխանակ Հւողին *
* ֊ ե լ ի քան քսան տարիէ ի վեր կր պաշտօնավարէ ւ մէջ ոմանք տեղաւոր ո լեց ան–, իսկ տյս Հոլխտալոր–
Փոխադարձաբար դոՀ 1լերեւան ։ Պատեբազմի ըն ն՚երը» մնացին Հոն ամիսներով եւ ՀետզՀետէ քաշ– Հնարիչր կը կարծէ թէ իր գործ՜իքը առաւե
թացքին Հհրանսայէն եւ 0 ուն աս տ տ). էն բռն՛ի եւ կա ուեցան : Շտտեր տակաւին կը մնան : րոլորն աք լագոյն չափով ելեկտրական վառարանի մը արմէ*՛
մաւոր Հոս եկած մեր աշխատաւոր երիտասարդնե– ՛ուրախ է՛քն որ ապաստան գտաձ էին Հայկական՝ քր պիտի ունենա յ , չն չին ելեկտրական սսլառու -
ՐԼՀ* որոնց թիւր մօտաւորապէս Հագարի կը Հաս– վանքի մը մէջ, որու վանաՀայրը օրն՛ ի բուն, մ ով մ բ ։
նէր , միակ մխիթարութիւն եւ Հոգատար գտած են միաբանութեան վարդապետներուն Հետ անոնց Հո Գործիքին մէչ, Հոլկւոերը զանազան բարեխառ–
իրենց, մեր մաաուռ^ր եւ Տէր Եղի՚շէն որ է^էորին դերով կը զբաղէր : Այս առթիւ միշտ իմ Հ այ ֊ նոլթիլններու ներքեւ կը խնամուին քիմիական
շատ օգտակար եղած է իր կատարած ղանազաԼ ղի– բենի երբեմ՛նի ձէ՝^ձոո վանքէ րր կր մտաբերէի, սնուցի չ աղե բու չլա յին բա ղադր ո ւթեամ բ մը եւ
մումւերով, մանաւանդ ո լ, նորեկ դործաւորներր լեցուաձ՜ երջանիկ եւ ուրախ ուխտաւորներով* - - : քսան եւ չորս ժամ ուտն մէչ բոլոր Հունտերը կր
տեդական լեզուին ան ծանօթ՝ ամ էն առթիւ պէտք ՚Նհրգաւլթփ համար տեղս դեռ ոչ մէկ ձեռ - ծ լա րձակո լին ։ կ՚աւելցնէ նաեւ, թէ կրցած է ։էեց
ունէին միլորդի, բարեխօսութեան եւ թպրռմա - նարկ Հ Ամ էւէն թմ րած գաղութն երն անգամ խլր֊ օրուան մէ^ քառասուն սանթիմեթբ բարձրու
ն ութ եան : տեցան , բայ՜ց Վի՛եննայի գաղութի թմրութիւնը թեամբ աճեցնել եգիպտացորենը, Հաճարը (չավ–
Կը պատմեն թէ գաղութը ժամանակին Հին երեւի աւելի զօրաւոր է : ք^երեւս նորակազմ Աղգ * տար) , գարին ք սոճան եւ վարսակը Լեուլաֆ) *
զգեստներ Հաւաքած եւ բաժնաՓ է կարօա գործա Միութիւնք այս Հարցով աք Հետաքրքրուի : $՝էեւ թ՝է իր գիւտին շնար Հիլ գարնան եղեամին յառաք
ւորներու։ Վերչին՝ I ^2 տարիներու ընթացքին այդ քան ի մը երի տա սա րգԼ ե ր ցանկով մը դիմած է էն բերած փճացումներէն պիտի փրկուինք* Այս կերպ
բանուորներուն մեծ մասը իրենց տեղր վերադար Խ * Մ ի ո ւթեան Հ իւպատոսարան , Հա յրենիք ե րթա– աճած կենդանիներուն խոտն ու կեբր աւելի սն բն
ձան յ իսկ "է֊րիջԼեբ կը մնան սպասողական վիճա լու Համ ար , սակա յն ցարդ մ եկնողն եր չեղան, տե գա րար ու դիւրամարս պիտի ըլլան։ Լաւ են աղ՛*
կի մ է չ ։ Նե ր կայիս ՎիենՂ այի Հայ դաղութր կը ղէս՛ Եթէ մասնաւոր մարմին մր կազմուի եւ նիւ ցաններու Համար եւ կը պարունակէն անՀրաժեշԱ*
Հաշուեն մօտաւորապէս 300 անձ ։ Չքաւոր եւ կա - թական միչոցներ ստեղծուին , կր Հաւատամ թէ կենսանիւթ ր սնուցանելու Համար տկար երախա–
րօտեալ գրեթէ $կա լ , բայց սնունդի պակաս ր շատ Վիեննայէն ալ փոքր կարաւան մը կրնայ ճամբայ ^՚եք ր ։ Հ՛ոյղերը Հարուստ կ՚ըլլան ֆոսֆա՝թ–ով ես
ԴԳալի է՛՛ Մէկ Հ"գի օրական Հազիւ 1500 գոլ (քա֊ Հ անուիլ է կրնան դործածուիլ ապուրի եւ Համեմներու մէԼ*,
Լորի) կը ստանայ ։ Աեւ շուկան եթէ գոյութիւն ԳԱՂԹԱԿԱՆ փոխան սովորական աղի *
Fonds A.R.A.M
Մենք ալ Հիմա այս մարդոց չե^նք նմանիր քիշ
ՎիհՕԹնսյի գաղութը ՀիԱ հ լ Խ է պատ\1ո1\դխԱ
մը, եզրակացուր բարեկամս՝ այս մանրավէպը
Առէթով մը, Հէ%.գլու–խ բարեկամներէս մէկձ պատմ ե լէ ետք I ,
Հեաեւեա/ մանրավէպը պատմեց ինձփ • Բարեկամս , ինչպէս բ սի * Հին-գլոլխ է. Ա%
ՎԻԷՆՆԱ, 26 ԳեղՀո՜ ԼՑառալ) Ներկա, լուր չունի թերեւս, ոբ մոաան փսխուած է Հիմա։
Հ.Ա1գամ մր երկու. Հ ա ր ե ւանն ե ր կր ճամբոր– Խաղաղութիւնը
տարուան վէսին կազմուեցաւ. ^Աւստրիո յ Հայ Մ է֊ դա ցած ապաստանած է կամ ուր ի
գեն • Անոնցմէ մէկր սաստիկ կռուազան էր , միւ չին տակ, իսկ խաղաղասէր
մարդիկը մեր ժամա
ութիւն շ՝% , ո ր իր 23 յօդուածներէ բաղկացած կա սը չ-ափաղանւյ իյաոագասէր :
նակին մէչ չեն ապրիր այլեւս յ
նոնագիրք եւ. կ1 իքշ կառավարութեան վաւերա - Շատ կ՚երթան թէ քիչ, կռուազանին սիրար
կռի՛– ընել։ Կը դառնայ ընկե Հիմակուան գարր կռուազաններ ո լն% է։
ոէնելէ վերչ, մողովի Հրաւիրեց ամբոզ^ գաղու - կր նեղոլի , կ՛ուզէ
Կառին վրա^յ ես , ճվար իչիր՛» կը պոռան ,
թը% Միութեան վարչութիւնը ընտրելու Համար ւ րոջը՝ կ՚ըսէ՛
որպէսզի կռիւ ըլլայ : Ծառին տաԲկն ես, այս ան
Ժ"ղովէը տեղի ունեցաւ քաղաքիս Հայ մատու է ՜ յ , բարեկա՛մ , Խոյաէ կռիւ մը ընենք;
դամ <ձվեր ելիր» կը Հրամայեն , կռիւ Հանելու Հա^
ռին մէչ ԼՄիութիւնը գ ե ռ իր մասնաւոր սրաՀը Միւսը, Հանդարտաբարոյ մարդ, շատ կը
մար դարձեալ X
կամ Հաւաքատեղին չունի) : Ջայներու մեծամաս - զարմ ահա յ , կ՚ըսէ •
Ներգաղթին թ՜եր կր գրես , կեղծիք է կ՚ըսեն ։
նութեամբ րնտրուեցան եօթը Հոգի որպէս վար - Բայց կռիւ րնելու ի՛՛նչ առիթ կայ Հիմա;
Դէ-լք կր ղրես , դաւաճանութիւն է , կ՚ըսեն ՀՈ՛չ թեր
չութ եան անղամ , որոնց ե ր կո լք ր Մ խիթար եան Առիթր ես կը ստեզՆեմ : Գուն սա ձ՜առին
կր ղրես, ոչ դէմ, ՀակաՀտ յաս տան եան է կ՚ըսեն ւ
միաբանութեան նաիյկին կարգաթող երիտասարդ վրայ կ՚ելլես, ես քեզի «վար իլ՚իր» կ՚ըսեմ, գուն
ալ չես իչնհր, եւ կը սկսինք կռիւ րԼելՀ Պարզապէս կռիւ կբ, փնտռեն %
վաբղապետ'1 երէն յ 1Լարչութեան \նա խագաՀ ընտ -
Հա յաս տան ի գրողներուն եւ գրական ութ եան
բուեցալ Տոքթ • Ձօփոլրեան որ տարինելւէ ի վեր էճար չկար* տիպուաձ՜՝ կը Համակերպի միւսը մասին Քագոր
բաներ կը գրես, շողոքորթութիւն է
Հոս կը գտնուի, բայց մեկուսացած է\ԼԼաէՈէլ\՝ւ քեԼո ու կ՚ելլէ ձառէն վեր : կռուազանը վարէն կը պո կր պոռան : Լեղի բաներ կր դրես , Հայաստան՛ի
եւ
բուն ծանօթ ԷՀ Համեստ Հա յրենասէ ր , տեղական եւ ռայ . .
Հայ ժողովուրդի թշնամի կը կոչեն քեզ։ Ո՛ք
օտար քանի մը թե ր թեր ո լ ա շիյատակից եւ խըմ - Վա՛ր ի$յ՚ր ատկէ , չո՛ւտ Հ
քաղցր , ո՛չ ա՜լ լեղի բաւեր կր դրես , կը փակցնեն
բագի ր է՛. Մ՛՛իութեան անդամները չէգոք աէձեր են ,
–Ջեմ իրեր, եր պատասխանէ միւսը պազմըՀ ^.Ր՚^Գ ն" րէն Հակ աՀա յաստան եան պիտակ՛ը յ Որոշ
եւ իւ չպէս ի ր կանո 1 ագիրՂ. ալ կր տ րամ տդբէ , ա–
֊ Վա՛ր իլիր կ՚րսեմ քեղի , վա՛ր իչիր նայիմ : է , կռիւ կը փնտռեն •
գա տ կուսակցական , քագաքական ազդեցութիւն -
Կ՝իչնեմ , աղբար , կ՛իր եմ Հա յ ր են իք ի վեր ելքը եւ շինա ր ա րո ւթի ւնը կբ
ներէ՛ ք*ր նպատակն է օգնել գաղութին բաբո յա -
Ու բաճկոնին փէլերը Հաւաքած՝ կ՝իՐԷ ձա գո վարան ես , չեն՛ Հաւատար անկեղծութեանդ։ փե
կան , մ շակութա յին ղարգացմ ան եւ ի Հ ա ր կին նիւ
՛ռէն վար– կռոլազանր գմգոՀ է սակայն ւ րիներ կամ բացեր կը մատնանշես, Հ^ՀակաՀայաս–
թական օժանդակութիւն՛ ընծա յել կարօտ Լ ալնե -
—- է՛ , ասանկ կռ^իք լ կ՝ Ը Լ Լ Ա ձ՝ Գոլս "(Է՛՛՛Ք էէ տանեան^ը պատ րա սա է % Մի՛ կասկածիր բնաւ,
բու ,ունեւորներէն ստանալ եւ ՛բաժնել չունեւորին Հ.
վար իՐէիր , " ը ՚ զ է ս զ ի կ^է՛– ընէինք: ինչ է նէ , կռիւ կը փնտռեն •
Մ\ի՝ութ\իւսը Հա ղի ւ կազմ՛ուած , տուաւ իր –օգ -
Հիմա ես ելլեմ վեր, ղուն ինձի «վար իԼԴր՝» պոռա Հայկ* Ղ*ատբ կը պաշտ պան ես , թրքաՀայ նա–
տա շատ գո րծունէութեան արդիւնքը : §^անի մր վարէն։ Հանգնե բու կցում կլՀ սլա Հանդես ; Մեր մ տգիստ -
Ու կը բարձրանա
Հա լեր ո րոնք երկար ժամ ա\է՚ակէ ի վեր բանտար - յ ձ՜առ ՚. բ ո սն ե րը թուէ աւո ր սլաքր կ՚ուղղեն ճակատ ի գ *
կո ւած էին ՚Հսել շուկա յիֆ եւն * քանցանքներով , իր Վար իէէր ատկէ, • կ՚ըսէ իաղաղ մարգը Հայկ՚Գատի պաշտպանութիւնը իրենց մենաշնորՀն
չանքներուն շնորՀիւ աղատ արձակուեցան : Անցեայ վարէն ; է • դուն իրաւունք չունիս ո՛չ ձայն , ո՛չ ալ մատ
Նոյեմբեբ 23 ին կազմակերպեց գեղար՛ուեստ ական բարձրացնելու ։ 1(ք ոՀեմութիւն կը Համարես խնդիր
երեկոյթ մը, կարճ ժամանակի մէչ ստեղծելով եր Իշտէ պիտի չիջնեմ , նայինք ինչ պիտի ը ֊ չՀանել, Հայկ* Ղ՛ատի մասին բառ էգրել, չպա–
գեցիկ երկսեռ երգչաիսումբ մը, սիրող դերասան նես : Հանչել ո՛չ կցում , ո՛չ մ իա ցում ։ Մ եր նորափե -
Անանկ է նէ մ՚իրեր
ներու փոքր խումբ մ ը եւն • ; ,—• պատասխան կու տուր դատախազները քու լռութեանդ մէչ դաւ ու
տայ մեր մարգը ու կռնակր կը դարձնէ ձառին :
ՀաՀԱգէսին ի ր ի կո ւն ր Վ^իէննա յի ամբող^ Դա ՜ դաւադրութիւն կը տեսնեն /; Նպատակը պարզ է ,
գութը ան խտիր , վաճառական , մտաւոբտկան , կռիւ կր փնտռեն *
արՀեստաւոր , գո րծաւո ր բոլորը մ իա սին Հաւաք - ունի , շատ ձ՜աձուկ եւ տարապայման սուղ ըԼէա– Կը շուարիս կր մնաս* ի՛նչ պէտք է գրես ու
ուած էին մէկ սրաՀ ի մէֆ, լսեյու Հայ ժողովրդա լ՚՚վ, քիէերոլն մատչելի է ։ Ի/ստիլ արգիլեալ է ու– ի՛նչ պէտք է իսօսիս , որ րր ահ գ ոչ ՀակաՀա յաս -
կան , կոմիտասեան եւն * երգե ր ը , ^Հեռուէն՝^ քրք֊ տեստեզէն դնել սեւ շուկայէն ք Այս պատճառով իւ տանեան ըլլայ , ոչ կեղծիք Համարուի , ոչ շողո -
թիւճեան
չ՚^էիր ղաւեշտը եւ նախագաՀ Զօփուրեան ի խ րա - քաՀանա յ եւ Հ -Բ ՛Ը ՛Մ իութեան Հետ Հ,ի– քո բթութիւն , ոչ դաւաճանութիւն *
խ՚ուսիչ եւ գեղեցիկ բանախօսութիւնը , մեր յա ֊ նէն ձանօթ Հայրենակիցներ խո րՀ րղակցա բար Ջես կրնար ծառին վրա յ ելլել * եԱելէ Վերչ
ռա չդիմող Հայաստանի մասին, յուսալից խօսքեր դիմեցին Ամերիկա, Հ ՚ Բ ՚ Ը ՚ Մ ՛ Կեգր՛ Վարչոլ - չես կրնար Հոն մնալ* Հոն՝ մնալէ ետք՝ չես կրնար
մօտ ապագայի մասին եւ\ն\* եւն * Հ թեան, ուտեստեղէնի ձրարներ խնդրելով; Այ" վար իր ել ։ կռուազան՛ մարդոց մէչ ինկած ես։
Հանդէսին, գեղարուեստական բաժինը Հազիւ դիմում ին վրայ ղրկուեցան ամէն մէկ ան Հասլի I1 վե րչո յ որոշում մբ կուտաս *
լրացաւ կէս գիշերին եւ մեկնեցան օտար Հիւրերը։ Ա՛էկ ծրար անիաիր : Յայտնի չէ թէ պիտի շարու– Մենք ո՛չ ՀողմաՀարներու դէմ կը կռուինք ,
Մասնալորապէս Հրաւիրուած էրԽ ՛Միոլթեաձ՛ քա նակուի™ այս բացառիկ օգն՛ութիւնը, որ խիստ կա է*՛ չ Հ՝ո ղմ տ ր ղ ե լներ ո ւ •
ղաքիս Հ-իւպատոսը • Ներկայ է ին իր փոխանոբդր , րեւոր է մեձամասնու թեան Համար։ Շատերը ֆի Կ՚բսես ու կր նստիս * * * ծառին տակ :
քաղաքիս ա ւս տ ր ի ա կան– ոստ՛ի կան ա պե տ ի օգնակա– զիքապէս ա ուժ աճ են , սնունդի նուաղութեան Մ– ՄՈԿԱՑԻ
նբ, Մ/սիթարեանւ Հայրերէն Հ , \, * Ակին եան ը ելն՛։ պատճառով ; (Ց՚ռւապւեր)
ՀՀ* Ն* Ակին եան որ ամբողչ պատերազմի տ եւ ո - ՛ներկայիս ամէն կիրակի քաՀա՚նան իր կտզ - ՀՈՒՆՏԵՐԸ
ղո ւթեան $1 է յրութ կբ գտնուէ ր , գեռ վեց ամ իս է մաձ– օրիորղ՚ներու ե բ դեց ի կ խ ո ւմ բով Հանգի սաւո բ ԿԸ ԵԼԻՆ 24 ԺԱՄԷՆ
որ վանքը վերադա րձած է եւ սկսած իր սիրական պատարագ կը մատուցանէ , քարոզ կը խօսի եւ օր
աշխատանքր , գրել , պրպտել , ուսումնասիրէ եւ ուան Հայկական լուրերը կը Հաղորդէ գաղութնե– Աւստրիացի ագարակապան մլշ Հնարաձ֊ Է գոր -
- Հին գրչագիրներէն լոյս աշխէտ րՀ բերել մութ մնա րէն , Հայաստանէն եւ այլն, օղաուելով իր ստա– ձիք մր, որ մեձ– Հետաքրքրութիւն չարժաձ՜ Է երկ
րին կիսաքաղց բևակչութեան մԷԷ\ եւ նոր դարա -
ցած աղն իլ եւ պատմ ո ւթեան Համ ար պիտան ի եւ ցաձ– Հայերէն եւ օտար թ ե ր թե ր Է՛Խ ։ Վիեննայի չրֆան մը կը բանայ աշխարՀի
Հա ղա գոր ձ՜ութ եան՛
կարեւոր նիւթեր) ։ Մխիթարեան Հայրերու եւ վանքին Հետ թէ ժողո
Հանդէսին /» • բաժինը սկսաւ պարով եւ կեր վուրդին եւ թէ քաՀա՚նային յարարերութ՚իւններր մէչ՛.
ու խումով։ Ներկաներու մասնաւոր նուէրնեբով վաիյագարձաբար սիրալիր են եւ Համերաշխ; Լա - Գործիքը ելեկտրական սառուցիչի մը ձեւն ու–
պատրաստուած է ին ճոխ աէրւ֊ֆէ՛ մը եւ առատ տինական Ծնունդի տօն՛ին գաղութիս ս աո ւ ար նի եւ Հնարիչ Ֆի՚շրրի յայտարարութեան՛ Համա -
խմելիք ։ Մ իչանկեա լ կը նուագէ ր օտար նուագա բազմութիւնը քաՀանա յին՛ Հետ ներկայ էր վանքին ձայն, <&կը բաւէ որ ուռնակր դարձնէ յեղաշրչելու
խումբ մը, կան իւ ա ւ վարժուս/ծ մեր լա յտն\ի երգա– եկեղեցին , ուր Հանգիսաւորապէս պատարագեց Համար սնն դեղէն ի ա ր տադր ութ իւն ը ամ բողչ Հո–
Հաններոլ գեղեցիկ կտ՛որներուն Հ Ուրախ տպաւո ԱբբաՀայր Մ ես րոպ արք– Հապօղեան : Պատարա - ղագո րծ՚ոլթ իւն ր , ա րչառա րո ւծ ո ւթ իւն ը եւ մարդ–
րութեան տակ առտուան կողմ սրաՀը ՀետզՀետէ գէն վերչ՛ ՀիւրասրաՀին մէք ԱբբաՀայրը ընդունեց կա յին սնունդը» ։ Ֆիշըր կ^ (Լս է նաեւ թէ՝ մանուկ
կր պարպոլէր։ քաՀանա յին ել ժողովուրդին շնորՀաւորութիւննե– մ ը ահ դա մ կրնա յ գո րծա ծել իր նոր գո ր ծիքը $
Վիեննայի դաղութր պատերազմ էն աո աչ Հ աս– ՐԸ՛– Այ" առթիւ եղան Հիւրասիրութիւն ներ , գեղե կարգ ՛մը կառավարական պարտիզպաններ ուշա -
գիւ քանի մ ր տասն եակ ընտանիքն եր կը Հաշո լէ ր * ցիկ բանախօսութիւ՚ւներ եւ փոխադարձ Համերաշ– դրութեամբ կր Հետեւին անոր փոլւձերուն, որով
մեձ. մ ասը 1 920/՚5> եկած , Հաստատուած , բա րե կե– իյւ;ւթեան խօսքեր • Հետեւ կը կարծուի թէ այս նոր գիւտը՝ այլափո–
ցիկ եւ մեծ մասով առեւտրական , անտարբեր ազ 1944/ ամրան ԼեՀաստանէն եւ զանազան կոգ– էսումն է նախապէս բացատ րո ւած կճեպի Հին պատ
գային, մշակութային Հայցերու։ Երբեմն Հ*ք՝*Ը* մերէն 150 200 Հտյ ղաղթականներ քաղաքս թա– մութեան Հ չավւաղանց ո ւած ձեւով*
Մ ՚ մասնաճ\\.ւզ մը կ1^ է՛ որ տեւա՛ծ է մին լեւ պա վւեցան : Ո՞ւր պէտք էր երթային , դիմեցին Միսի– Մա կա յն լուրչ մէկն է ՖիՀրր եւ տարիներով
տերազմի օրերը։ 1913/"^ գաղութլՀ Հաստատած թալեա՚ն վանքը : Այղ փակուաձ եւ լռակեաց մե ո լսումն աս իլ. ած՝ գիտական աղա րա կա պան ութ իւ -
է իր աղօթատեղին , մատուռր, տ ո ւն ի մ,ր Տրղ յար նաստա՛նը մէկէն Հայաստանի վանքերու ԼԷ^ԼոՂ նր ։ ք*ր մեքենային նպատակն է՝ արուեստական
կին վրայ սրաՀ մր յարակից խուցե րով՝ պաշտօ կերպարանքը ստացաւ : ԱբբաՀայրը բոլոր վարդա կերպով արագացնել Հունտերու ծլարձակումը*
նավար ո ղ քա Հան այ ի՛ն Համար ։ Գաղութիս Հոգե - պետներով գորձի սկսաւ։ Խոլցերը , սրաՀները լեց մատաղ տունկերու արագ աճումը՝ գործիքներու
ւոր Հովիւն է Եղիշէ քաՀ * իւթիւճեան, ար ա - ուեցան– ՝Բաղաքէն դուրս վանքին ամարանոցին մէչ, փոխանակ Հւողին *
* ֊ ե լ ի քան քսան տարիէ ի վեր կր պաշտօնավարէ ւ մէջ ոմանք տեղաւոր ո լեց ան–, իսկ տյս Հոլխտալոր–
Փոխադարձաբար դոՀ 1լերեւան ։ Պատեբազմի ըն ն՚երը» մնացին Հոն ամիսներով եւ ՀետզՀետէ քաշ– Հնարիչր կը կարծէ թէ իր գործ՜իքը առաւե
թացքին Հհրանսայէն եւ 0 ուն աս տ տ). էն բռն՛ի եւ կա ուեցան : Շտտեր տակաւին կը մնան : րոլորն աք լագոյն չափով ելեկտրական վառարանի մը արմէ*՛
մաւոր Հոս եկած մեր աշխատաւոր երիտասարդնե– ՛ուրախ է՛քն որ ապաստան գտաձ էին Հայկական՝ քր պիտի ունենա յ , չն չին ելեկտրական սսլառու -
ՐԼՀ* որոնց թիւր մօտաւորապէս Հագարի կը Հաս– վանքի մը մէջ, որու վանաՀայրը օրն՛ ի բուն, մ ով մ բ ։
նէր , միակ մխիթարութիւն եւ Հոգատար գտած են միաբանութեան վարդապետներուն Հետ անոնց Հո Գործիքին մէչ, Հոլկւոերը զանազան բարեխառ–
իրենց, մեր մաաուռ^ր եւ Տէր Եղի՚շէն որ է^էորին դերով կը զբաղէր : Այս առթիւ միշտ իմ Հ այ ֊ նոլթիլններու ներքեւ կը խնամուին քիմիական
շատ օգտակար եղած է իր կատարած ղանազաԼ ղի– բենի երբեմ՛նի ձէ՝^ձոո վանքէ րր կր մտաբերէի, սնուցի չ աղե բու չլա յին բա ղադր ո ւթեամ բ մը եւ
մումւերով, մանաւանդ ո լ, նորեկ դործաւորներր լեցուաձ՜ երջանիկ եւ ուրախ ուխտաւորներով* - - : քսան եւ չորս ժամ ուտն մէչ բոլոր Հունտերը կր
տեդական լեզուին ան ծանօթ՝ ամ էն առթիւ պէտք ՚Նհրգաւլթփ համար տեղս դեռ ոչ մէկ ձեռ - ծ լա րձակո լին ։ կ՚աւելցնէ նաեւ, թէ կրցած է ։էեց
ունէին միլորդի, բարեխօսութեան եւ թպրռմա - նարկ Հ Ամ էւէն թմ րած գաղութն երն անգամ խլր֊ օրուան մէ^ քառասուն սանթիմեթբ բարձրու
ն ութ եան : տեցան , բայ՜ց Վի՛եննայի գաղութի թմրութիւնը թեամբ աճեցնել եգիպտացորենը, Հաճարը (չավ–
Կը պատմեն թէ գաղութը ժամանակին Հին երեւի աւելի զօրաւոր է : ք^երեւս նորակազմ Աղգ * տար) , գարին ք սոճան եւ վարսակը Լեուլաֆ) *
զգեստներ Հաւաքած եւ բաժնաՓ է կարօա գործա Միութիւնք այս Հարցով աք Հետաքրքրուի : $՝էեւ թ՝է իր գիւտին շնար Հիլ գարնան եղեամին յառաք
ւորներու։ Վերչին՝ I ^2 տարիներու ընթացքին այդ քան ի մը երի տա սա րգԼ ե ր ցանկով մը դիմած է էն բերած փճացումներէն պիտի փրկուինք* Այս կերպ
բանուորներուն մեծ մասը իրենց տեղր վերադար Խ * Մ ի ո ւթեան Հ իւպատոսարան , Հա յրենիք ե րթա– աճած կենդանիներուն խոտն ու կեբր աւելի սն բն
ձան յ իսկ "է֊րիջԼեբ կը մնան սպասողական վիճա լու Համ ար , սակա յն ցարդ մ եկնողն եր չեղան, տե գա րար ու դիւրամարս պիտի ըլլան։ Լաւ են աղ՛*
կի մ է չ ։ Նե ր կայիս ՎիենՂ այի Հայ դաղութր կը ղէս՛ Եթէ մասնաւոր մարմին մր կազմուի եւ նիւ ցաններու Համար եւ կը պարունակէն անՀրաժեշԱ*
Հաշուեն մօտաւորապէս 300 անձ ։ Չքաւոր եւ կա - թական միչոցներ ստեղծուին , կր Հաւատամ թէ կենսանիւթ ր սնուցանելու Համար տկար երախա–
րօտեալ գրեթէ $կա լ , բայց սնունդի պակաս ր շատ Վիեննայէն ալ փոքր կարաւան մը կրնայ ճամբայ ^՚եք ր ։ Հ՛ոյղերը Հարուստ կ՚ըլլան ֆոսֆա՝թ–ով ես
ԴԳալի է՛՛ Մէկ Հ"գի օրական Հազիւ 1500 գոլ (քա֊ Հ անուիլ է կրնան դործածուիլ ապուրի եւ Համեմներու մէԼ*,
Լորի) կը ստանայ ։ Աեւ շուկան եթէ գոյութիւն ԳԱՂԹԱԿԱՆ փոխան սովորական աղի *
Fonds A.R.A.M