Page 235 - ARM_19-1947_01

V ԱՌԱ*

Գիւ^իէ^ա^ Թարգմանութիլ\ն\ր . շատ բարձր է կարէ առա քէն եւ երկրորդ զործա -

ՀԷ՜յ աշիարհ > հէ՜յ աշխարհ , բաններուն մ է^ * կարէ ե բ՚կր"ՐԳ գործ՛արանէն մ էք

Մէյ մը ինձ ււՆ սրաիս ՚նայէք , 1.8 առ Հարէւր է քեցն ելու տեգ է\ն քն ար ժ էք՚ր

Ո՞վ էկ լ ս ~ ձ Մլոյ Խար սա յ Միրոյի եւ քիւրտ Ո՚^վ է տեսեր, ո՞վ է լսեր. բարձրացած է 6.2 առ Հաբէւը էսկ Կարէ անՀ ատա–

աւազակապետ Մուսա Բէկի պատմութիւնը որ իր հր Հ ա յ Մ.իբօն բէկիս վրայ երշ) այ րւպռք • • • կան պատուէրներու գործարանին մէք էնքնարժէքր

ժա՛մանակին՛ տՀադին– արձազանգ գտաւ ամ բոզ ^ ՀԷ՜յ աշխարհ, հ է ՜ յ աշխարհ : բարձրացած է 0.9 առ Հարիւր,այն ատեն երր այգ–

Հայոց աշխարհի մէչ՝, Հասնելու/ մինչեւ կ. Պոլիս Ո*– այսպէս Ղ-իւլիղար իր տառապանքով, Մի՜ տեզ նւ ա էւատեսուա^ Էր ԷնքնաբժԷքն էքեցնւել \ 4.3
գնով,
ել Կւրոպա : րօն իր եւ իրեններուն շաա ե ր ու մաՀուան փրկե­ առ Հարէլրէ ւ

Հայակեր ճիւազրք Որ մեծ Հռչակ Հանած էր սրբեցին՛ արա ար « // /// ր ո ւ կ » Հայու ճակտէն , Շ էո ւո են յատկապէս կարէ առա քէն գործա բա­

իբրեւ աւարառու ել մարդասպան , վայելելով լով Հազարաւոր կոյսերու պատիւրւ նէ արտագրած– տզամարգու Հագուստէ եւ Լենէնա–

կարմիր Սուլթանին Հովանաւորութիւնդ , ան՝ Մու­ Այսօր ^է՚֊լէգարր խոր ծերութեան մէք , զոյգ կան է գուլպա յ-Հ ի ւս ո ւածե զէն էգո րծա րան է գուրպա­

սա ԲԷԿԱ, բռնի կբ. մ՜տնէր Հայ տուներէն ներս, աչքեր էն զրկուած , իր անբախտ ՚11 Հաշմանդամ ներու որակր ։ Այո տարէ առա քէն տեսակէ գուլ–
սլաներու քանակր 70 առ Հաբիլրի
կր մասնակցէր Հայկակա՛ն Հարսանիքներու ՛ել փե­ գաւկի Հետ էլապրի անտէր Պոլսոյ մէկ խաւար ան­ տեղ եղած է

սայէն առա^ ինքն էր որ պիտի խ լէ ր Հարսներու կիւն րէ Իր կտակն Է որ կատարեց իր Հարազատ 41—53 առ Հարիւր , իսկ Կարի առաջին գործարանի

կուսութիւնը։ Ան այսպէս կր վարուէր նաեւ իր ղաւակր, Արմեն ո ւՀին , մեր Գեղամի ոլլպուլ ազ֊ առաջին տեսակի Հագուստի (շօՏէԱՈ16) քանակր 75

կրօնակից ե ւ ցեղակից •Բիլրտերոլն Հետ . . . : քիկր յ ո ր ա յնքան գեղեցիկ կերպով թարգմ ան բ առ Հարիլրի տեղ եղած է 39 60 առ Հարիւրի , վե­

Այո դաՀիճր դիտէր զանազանել իրեն Համար Հանդիսացաւ իր բազմաչարչար մօբրէ րարկուները՝ 80/յ տեղ 20 61 առ Հա ր իւր ի :

վտանգաւոր Հայը ոչխարացած ո ւ Հլու Հպատակ *հբքի մ Էք բաժին մ րն ալ յատկացուա՛ծ Է Տա– Հայաստանի տեղական ա րգիւնա բե րութեան

դարձաք ժողովուրդէն ; Ու կր Հետապնդէր իր Հա­ րօնի առակներուն, Հանելուկներուն, Հաբոանի - նախարարութեան ձեռնարկներ ր 1947/1 պէտք է

կառակորդը, մինչեւ որ ծուղակը ձգէր, եւ այն քինւ , պարերգներուն , գութանե բդին , ք* ար ե կ ե դ ւս– տան 13 Հազար մաՀճակալ, 1.200.000 ապակի ,

ժաման՛ակ անլուր զաղան ո ւթեամ ր կ՝ ոչնչացնէք նին՛ , Էքազկաղարդին ու գ ե ռ շատ մ\ր աւանգոլ ֊ 100 թոն ալիւմէնեոմ , 30 թոն երկաթէ , կէտուա ֊

զայն : Այսպէս ան ո զ ^ ո զ ^ Հրկիզած էր Գերգիվանք թե անց , որոնք Ղ*եղամի գրչէն ելած են * ՚՛ ձէ, եւ 1 00 թոն ղին կա պատ ամ անեղէն , \ 50.000

գի֊ղի "Կ" ՕՀան I՛ <ք որ Համարձակած էր առանց իր ^ՐՔէ ^էք կաե երեք պատկերներ ի լ լ ի *–ռա Ր Ի" ) զո յգ կ°չէ կեզէն է Լա յն սպառման՛ Համար կվարտա–

արտօնութեան Բաղէշ երթալ , կարգ մ ր գնումնե­ *՝իեղամինւ, իր առա քին՛ւ զաւակ Հա յկստեուշին , ու դրուի ձե ւարուհոաէԼպլտոտմ ա ս ա) պատ րա ստ ո լած

րու Համա՛ր* վեր քա պէս– Մ ուս ա ք՝ԷՀլի նկաբր իր աւազակապետի 500.000 իր , 25 Հազար ելեկտբաքեռուցէչ ղործէք ,

Հակառակ թուրք կառավարութեան նենգամիտ երեւոյթովէ ԱնՀնար է առանց խոր յուղումի \եւ 1 .5 մ էլէոն բուպլէէ կաՀո յք , 15 Հազար մ էս մ ան–

զանցառութեան , Հ այ գէլղապետներր կր կրկնէին՛ Հոգեկան տագնապի կարդալ այս գիրքբ* որտեսակ բող մեքենայ եւ 5000 կերոսինկա ։ (ԱՀ* 15 Դեկ­

էրենւց գէմումներր ^ Ս ու սայի ա՛խորժակին սանձ մր աւանդ է մնացող սերունդներու Համար : տեմբեր, 1946)։

մը դնե լու Համար : Այս արի ՛լԷւղապետն երէն՛ մէկն ՛Ամէն1՛ Հա՛յ մարգ , առանց սեռի ու դաւանանքի

էր /ւլարսայ Մէրօն, որու Մ ուշ քազաք ղտնուած՝ խտրութեան , պարտաւոր է այս գիրքր իբ գրադա­ ԿՈԶ ՊԱՐՏԱԿԱՆ11ԻԹԵԱՆ

սլաՀունւ , գիշեր ատեն Մ ուստ յէ աւազակներր , ա– րանի գաբգր դարձնել, գազափար կազմելու Հա -

ւե լի քան 300 Հողէ , կր յարձակէն ան ո ր տան վր֊ մար մեր նախորդներու քաշած տառապանքէ մա­ Պետ . կարմէր Խաչէ կեգր * վարչութէւնը էր

րայ , կր քտրդեն գէւգէն պաՀակնեբր, կր մտնեն սէն ու Հասկնալու Հ ա՛մար թէ է՚սչաէս սաղմնաւոր– կաբգիս աւետելով 7000 Հայբեն՚ակէցնեբու ներ -

Միրոյի տունէն ներս, կր սպաննեն մէկէ աւելէան– ուեցալ մեր յեղափոխութէւնր : Մանաւանգ անոնք Գագթ,Ա ւՖրանս՚այէն , կ\ր խնգրէ յայտարարել*

գամնւերր եւ էլառեւանգեն 14 տարեկան ազքն՚ակր , որ , մ էն չեւ այսօր ալ պատասխանատու կր նկա - « Ցնծութեան՝ մէք է ամբոզք 3)բանսաՀա յո ւ -

այսօր բոլորիս ծանօթ ^էէւԼ^ւզաբր է Երեք ամիս տեն Հայկական յեղափո խ ո ւթ էւն ր մ եր ազգա յէն թէւձնը, մանաւանդ անունք որոնք բախտը պէաէ ո ւ ֊

մա ր տ ի ր ո ս ա կ ան կեանքի մր են թ ա ր կ՛ե լէ վերք * գժ բա խտութեանց , ծազրելով ՀէՀն չա կ-փն չա կր՝^ , նենան շուտով երթալու ել էրենց աշխատանքը

գայթակգալից յ111 ս ^1՛ Հազորգո*~է մինչեւ ՀՀգաշն ա կ-մ ա շնա կր^ , շատ գաս ունին սո բվելիք խառնելու շէն ա բ ա ր ա կա՛ն՛ ճէգէն մեր վերածւնող

եւրոպացի ներկայացուցիչներուն , որոն՛ց ճնշման ա յս անկեղծ վկայութենէն ; Հ տ յ ր են է քինւ , որ աւելէ քան քառորդ դարէ իվեր

ա ա կ թուրք կաս ավա ր ո ւթ իւէւ բ կր Հաւանէի Հրա՛ - Մենք Հրապարակաւ կոչ կՀրնենք Ամերիկայի կր քալէ նուաճումէ նուաճում, վերելքէ վերելք :

Հ անդել ք՝՚աղէշէ վա լի ին որ մէքամտէ : 1Լե բ քաւդէս § ա բօն~Տ ո ւր ո լրե բ ան ի Հ ա յ ր * ՛Օ եբգազթր Հայրենասիրական մեծ դո րծ մ լւն

խեզճ ագքէկ՚Լ՛ կր տանէին ՚ք^աղէշ*. \թաՀ անզապետ բ Միութեան Կեգր . է*. Ոբպէսզի ան տեգի ո ւ՝1> ենա յ յաքոզել լաւագոյն

ակամայ զայն կր յանէձնէ իր դժբախտ մօբր* ապա Վարչութեան որ ալս գրքէն բազմաթիւ օրինակներ պայմանքներոլ տակ, ամէն Հայկ* կազմակերպս լ -

գտար կր փոիւադրուի Պոլի՛* ՚ Իրեն՛ նման՛ 65 ուրէք սպառէ, նախ նիւթապէս օգնելու Համար մեր Գիւ– թիւն եւ անՀ ատ , մանաւանդ Պետ* Հալ Կ* $ աչէ

դհսլՔռբով, բոլորն ա յ Ա՚ոլսայի Հեզինւակո ւթեամ բ լիգար մ ա յբէկէն , ապա նաեւ մ եր Հա յրենակէցնե– մասնաճէւզերր , անդամներին՝ ու բարեկամնեբը ,

Ա՛ ուստ յ ի Հօրե գբ°Րո Ր՚էէ ՊաՀ րէ փաշա յի ազգե ցու- րոլ ս եփա կան ութէ ւնւ ր գար ձնել այ ս աւանդ ր 1 ո ր որեւէ քանք եւ զոՀողութէւն խնայելու չեն *

թեան պատճառով դատաւորը նախ ան՛՛պ՛արտ կ ՚ /// ր ֊ մեր ազգապաՀպանման լաւագոյն աղգակներէնւ՝ Մանաւանդ Պետ* Հայ կ* քքքա-չէ մասնաճէւղե–

ձակէ ՚ա՚լազակբ* յետոյ վերաքննութիւն կբ պա - մէկն է յ մէնւչեւ որ Հասնւէնք աւետեաց երկէրր * բր ,,$րսէնք , որովՀետեւ անոնք այժմէն պէտք է

Հանվո, ի : Վեբշապէս Մ ԼԵԻՈ՜Ն ՏՕ՚եԻԿԵԱ՚ե կագմ ու պատրաստ ըլլան ստանձնելու ներգաղ -

ո ւ ո ան մէկ տարուան աքսո­ թողնեբու բժշկական քն\նութէւնը եւ անո^նց առող–

րի կր դատապարտուի , որու Հետեւանքով իր ազ– քապաՀականւ Հոգերը :

զականն երր մաՀուամբ կր պատժենւ յանդուգն Հա լ ՀԱ6Ա9ՏԱՆ Մ ենք պատ բաստ ենք մեր կար ելէ բո լո ր մ է -

գէւղապետ ր , ք$արսայ Միբօն : ԱՐՏԱԳՐԵԼ ՈՐԱԿՈՎ ԲԱՐՁՐ ԵՒ ԱԺԱՆ քոցնեբով դէւրացնելոլ մեր մասնաճէլզեբուն նա ֊

*ք՝էւրա՚ե րր ո զբեր գութ իւն մր կր նկատ էին ի– խաձեռնոլթէւններ ր ; Անվեր ապաՀ Հ ամ ա՛կր ան ք եւ

ո ե ն ո Համար այս պարագան * որ Հայ մր իրաւունք բոլորանուէր աշխատանք Հայրենադարձէն Հա -

ունեցեր է բոզոքել իսլա՛մ Մ ս ւս ա ք՝էկէ գէմ , եւ Առա քն որ գո ւելով այն սկզբունքէն թէ էա ք" մար* ՝ԱՀա օրուան^ կարգախօսը որ ուժգէն պէտէ

այսպէս 1լերգէին • սպառման առարկաներու աբաադբ ո ւթ է ւնր ան րնդ– Հնչէ ա՛մէն գէտակէց ու Հայրենասէր Հայու Հոգ -

«Վայ աոլյսւեայէ, վայ սաւ&իայէ, Հատ րնգլայեելով ապրանքներու գէներր Հետեւո– գէէն ներս»։
ճա լբ մէնու (լո<յի աբլի •
ւլա կան օր՛՛էն՛ էքեցնելով պէտք է րա ր ելա ւո լէ աշ -
տիէ ք ի պինաեէ Միբօ է ֆլայ ,
Սէր. պէկէ մն հաււա կյբլի • խ ա տ ա ւո րն ե ր ո կ կենսամակարդակը , Հրնթացէկ ԱԾՈԻԽԻ ՏԱԳՆԱՊԸ
Վայ աուԹիայէ , վայ տույնիայէ . . .» ։
տարուան րն թ ա ց քէն զդա լէ գո րծ կա տ ա բ ո լած՜ է X

կարէ գործարանն՛երուն մէք Հիմա մեծ քանակոլ -

նալ Ռէշէլէէօ , կաբտինալ Մաղաբէն, ՝֊^°Լաէր թե ամ բ կպարտագրեն՝ կանաց ի ել տզամ արդու վե - Անգլէոյ՝ «ձուկով շրքապատուած այդ ածու-

ուբիխներ ամ էն դիւրութիւն րնծա յեց ին 3)րանսա ր ւս ր կո ւ ներ , վե րն ազգե ս ան ե բ , սպիտակեղէննե ր էւ է զան դո լածֆ ին , ճա բտա բա րուեստնե րՀուն փա -

ապրանք բեբոզ Հալ վաճառականներուն եւ քա Գա - եւն՛* : Ջեռնարկոլթէւննեբու մեծ մասր ան ցետ ւ կում բ պատճառ Հ ան զ է ս ա ց ա լ , որ Ե ՛է՛ո ՛զ ա յէ ճար–

լերեցէն զանոնք յաճախ ի Հ եճուկս տեզացի ա - տարուան Համեմատութեամբ զգալապէս ՚աւելցու— տարտբուեստը նեղ կացութեան մը մատնուէ ,

ռեւտրականներուն : Ռէշէլէէօ \ե\2.էն Հբատարա - ցած է արտադրութեան։՛ քանակեր, որոշ յաքողոլ - գարուն ամենացուրտ ձմեռներէն մէկուն մէքոցէնւ

կե լ տուաւ Հայերէն - լատիներէ՛ն բառարան մշ թիւններ կան նաեւ որակր բարելաւելու ել արժէքր էք նգ է ր ր ա ւ ելէ պ ա բզ կ,ը դառնա յ երբ նկ ատ է առ­

(Ռէվոլայէ^ ի պէտս Հայաստան՝ զրկուելիք մի ֊ էքեցնելու ; նենք թէ Անդլէա \94Հ>էն արտադրած– է մէայն

սի սնարներ ու : \7 րդ գարունէ Լուգովիկոս ԺՂ՝ * ի Կաշէէ դործաբանբ ոչ մէայն լաւ կր կատարէ 189.500.000 թոն ածուխ, այս քանակոլթէւնր էր

մասնաւոր արտօնութեամբ Մ արսիլիա փոխա - աբտադբութեան քանակական ցուցանէշներր , ա լ/ կարողութենէն շաա վար է ։ Եւ մտածել որ եւրո–

գրուեցաւ Եբեւանցէ I)ս կան վարդապետի ԱմսթԷր– ել լուրք նուաճումներ ունէ նաեւ բազմագոյն եւ պա կան երկէ րնե ր կ ան ո րոնք է ր ենց Հ ամ ար ՛ան -

տամ ի ապարանւր » : լաւ կաշէներոլ արտագրութեան մ էք : Վերքերս Հրաժեշտ ածուխր դուրսէն կր ստանան , իրենց

էւբացոլցէն՛ նաեւ սեւ լաքէ աբտագբոլթէւնր : տեղ ա^ք ան արտ ադր ո ւթ է ւնն ե րր տա բեկ ան քա ն\է մ ր

գհրանքեւՀայ յա բաբե բո ւթե անց ուրիշ գրր - մէլէոն թոնը չանցնէր ;

ուագնեբ ալ յէէելէ վերք* Հրանա Ա ամուէր Պ* կա֊ Երեւան է կօշէկէ Յրգ գործարան ր այս տարէ իտալէա օբէնակ , տարեկան 1լ արտագրէ Հա­

ռավաբիչին ուշադրութեան յանձնտեց Հայ գործա­ ունեցաւ լրէ՛– մեքենաներ, որու շնորՀէւ դործա ֊ զիւ երեք մէլէոն՝ թոն , եւ սակայն էր բնակչոլ -

ւորներու եւ աբՀեստաւո րնե բու գէմ յա ր ո լցո ւած րանր յետամնացութենէն աղատուեցաւ * թէւնը Հաւասար է Անգլէոյ րնակէչներուն թիւին %

դժուաբութիննեբր , աշխատ\անքէ նախարաբու - Աշխատանքէ աբգէւնաւէտ կազմակեբպման եւ Ս ա իււլո ւած է ուրեմն ածուխ ներածել, բանեցնե­

թեան՝ թէ ա րՀ ե ս ա ա կցակ ան մ՝իոլթեանւց կողմէ : արտադրութեան րարձրացմ ան Համար լուրք մէ ֊ լու Համ ար էր ճ ա ր տ ա ր ա ր ո ւե ս ա ա կան մեքենան ,

Հայերր կր սպասենւ որ, լաաւ , իրենք իբրեւ Հա՛­ քոցնւեր կէրառուած են նաեւ Երեւանէ կօշէկէ ա ֊

սարակ օտարական չնկատուին , այլ լւնգունոլփն ռաքէն գործարանէն մէքւ ո բուն Համար պէտք ունէ \ 0 15 մէլէոն թոն ա–

իրեւ «մասնաւոր պաշտպանեաթ (թաէ€§6 Տթ6շա1) , Ա ա կայնւ ժոզովուրգէն բա րձ բո բակ եւ աժան ծուխ դուրսէն;

քանի որ Ֆրան՛սացիներու նման ենթակայ են՛ զին­ ,ա պբանք տալու Համար գ ե ռ առա քէն՛ քայլերն են Անդլէա որ նախապէս կր Հայթայթէր ՚Եւբո -

ուորական ծ՜ա ււ ա յա թե ան : Օտարականներու ինք­ կատարուած : Առան ձ էն ձեռն ար կութ էւններր կր ՛Գ՛"յէ ածուխէն 32 " ՚ " Հաբէւբր, այսօր զէրոյէ է֊

նութեան թուղթի նոր օրէնքր որոշ առաւելու՜ - շարունակեն, գէշ աշխատէլ, անՀբաժեշտ պայքար քած է ։ Գերմանէա՝ 40 առ Հարէւրր, այսօր կր

թէւնն՚եր 1լ րնւծա յէ օտա րա կանւնե բ ո ւն , սակայն ա– չեն կազմակերպեր ՛արտադրութեան որակր բարձ­ Հայթայթէ վւոքբ մաս մը մէայն*, ԼեՀաստան աւել­
ԱյԳ"1է"՛է
աիկա բալա րա լ, չէ։ Հայերուն Համար աւելի բար­ րացնելու եւ էնւքն արժէքր է քեցն ելու • ցուցած է էբ արտածումները*. Ան նախապէս կր՝

եացակամ վե բարերում կէ սպասենք Հ իւբրնկա / ձեռնարկութէւններու շարքէն կր պատկանէ ՛Երե ֊ Հայթայթէբ Եւրոսլայէ ածուխէն մէնչեւ 10 առ

կառավարութենէն՝^ : լան է կարէ առա քէն գոբծա բանը : Հարէւրր - Հէմ ա ալ զ լ էւ ու ւ ո ր ա ր ա ած ո զն է*

Թէ՛ Պ • Վալանթէն Ամիթ ե ւ թէ Տիկինն ո ւ ի. ծ* ր աղէ բն\ե րր կա ւո ա բ ե լո լ ցած ցուց ան է շն եր 1946/5, արաածած 13.548.000 թոնէ գէմ \947էն կբ

բ ե ն ընկերացողները, ինւչպէս Նաեւ ներկայ Հայերր ուն՛է նաեւ Լենւէնականէ գուլպա—Հ էւս ո ւա ծեզէնի յուսայ աբաածել 21 մ էլէոն թոն*,

վերջին՛ ծա ւր զոՀ մնացին , այս րնգոլնելութենկն : գործարանը , ուր վէրքէն \ \ ամսուան ր1ւ թաց քէն Հաշէլ եզած է որ Եւրոպա \*)47էն պէտք պէ­

Օր * Ւըէ" Պիւլպիէ֊լեանի երզերը խան զ աւ/ աո մըթ– գո ւլպան երո լ արտադրութեան տա րե 1 լ ա ն ծ բագէ բր տէ ունենա յ 80 մէլէոս թոնէ չափ ածուխ; Ուրեմն

նոլորտ մր ստեղծեցին։; Հիւրերու մեկնելէն վերջ Հազէւ 55 առ Հարէլր կատարուած՝ է՛. ԼեՀաստան պէտէ կարենայ Հայթայթել այգ գու–

ա յ չատեր չէին՛ ուզեր բաժնաւիլ սրաՀէն : Վեքէն– ամ է ս՚հ ե ր ո ւ աշխատանքէ ց ո ւց անէ շնւ ե րր մ տրէն զ րե թէ քառասունը : Մ * ՆաՀանւգնեբը ոբ

Տիկթ Ֆէյաի ամէն ջանք թափած էր՝ Հիլ - ցոյց կուտան որ գ ե ռ չեն։ Հասած էնւքնաբժէքը է- պատերազմէն առաք դէպէ Եւրոպա զրեթէ ածու­

րամեծարութ՛իւն ր կատարեալ դար ձնե լու Համար քհցնւելւււ ւզեւո՚ակւսն առա քաղ րանւքբ : Օբէնակ թե­ խէ արտածում չունէ էն ( տարեկան Հ՛արէւր Հազա ր

եւ յաքողած ա լ էլ՛ ատոր։ իբենւ կ՚օզնՎին օրիորդ­ թեւ արզէւնաբե րութեան նա խա րա բո ւթեան ձեռ - թոն) , 1946/Տ, Հայթայթեցին 16.400.000 թոն, Հե^

ներ Հբանոյշ Գազազեան եւ ՚էյորա Հախն աղա ր ֊ նւարկնե րունւ մէք նախատես ո ւած էնւքնա րժէքբ 8.8 տեւեալ երկիրներուն • Ֆրանսայի՝ 5.212.000, Ի–

եան : առ Հաբէւրէ տեղ էքած է մէայն 5 առ Հարէ*~րէ * աալիո, 4.402.000, Հոլանտայի՝ 1.485.000, Պել -

ՇՐՋՈՒՆ ԹՂԹԱԿԻՑ •Ար տագր ո ւթե անւ էն քն աբժէյջր ն ա խ ա աե ս ո ւ ածէն միոյ՝ 1.451.000 եւն. :

Fonds A.R.A.M