Page 18 - ARM_19-1947_01

Ի. Միութիւնք 49Հ7ի շեմքին պիտի փառաբանէ ու ոգեւորէ Հնգամեակի Համար
աշէսատողներք ;

Կ ո լ ի ողներ ք մի քանի շրջանն եր ո ւմ վեր ա՛ծ ւե լ

Մ եր Հայրենիքէ բա խաբ ա յսօբ սեբտօրէն կապ­ էին մանր սեփականաաէրների միութեան՝ չնորՀիւ֊ Թոյլ տուէք որ տարեդարձ մբն ալ ես տօնեմ։

ուած է իյ • Միութեան ճակատագր ի Հետ է Հայաս­ անՀատական շա Հ ագո լ ծ մ ան յատկացւած Հա ղամա֊* Երեք տաբի առաջ էք % 1943 Գեկտեմըեբ, 31;
Զիւն կար տակաւին
տանք իբ մշակութային վերելքովդ ա՜նտեսական սերի ապօրինի շնգալ.ձակմաԼ։ կոլխոզականները գետինք եւ֊ արեւ՝ երկնա^,

նաւա ճո ԼԱ՝ նեյ. ո ւէ ու. առ գա յին պետական ինք2֊ավա– ղբաղւում էին իրենց «բանջարանոցների» մ շակո Լ– կամարին վրայ։ Տեղ տեղ Հալեր էր ձիւնք դ—- այդ

•բո ւթեան զօրաս ուսով՝ բն թան ում Է ղո ւգաՀեռ կո ւմ ով եւ Հան բա յին աշխատանք֊, երին շատ քէ՚չ պատկեր ին յատուկ բառ մք ունգնք Հայևրէնդ մ իա ^

խորՀբղային այլ Հանբապետաւթիւնների եւ նրանս մ արդ էր դուրս գաէէս 1 Բայ& ձեւականօրէն ա– քըս ձկայ այս պաՀ ուս :

ամբողջութեան Հետ ; մէնքն է լ շտկւած է ին դ որովՀեաեւ մէկ բաՀ բան ո - Պայ՛ծառդ յստակ օգ մ ք ։ Ներողութիւն դ վէպ

Երբ մենք Հրճւում ենք լսելով մեր երկրի այս ղին Հինգ Հատ Հա շուապաՀ էր բնկնում : կ աղ մա­ Գբել չէ նպատակս , ինչպէս պիտի կարծէին 900–

կամ այն յա^ողոլթիլննէր ք, պիտի չմոռանանք դ կեր պւեց մի կատարեալ խաչակրութիւն վերա - ական՛ թուականներու վիպասաննեբք ։Ածի լո ւե ցա յ է

որ նա բացառութիւն չի կազմում եւ նոյնք տեղի կանգնելու Համար կոլխոզներբ իրենց սկզբնական վա ր իջայ դ Հազիւ դռնէն դուրս գրի ոտքերս՝ երբ

Է ունենում Խ * Միութեան )6 Հանրապետութիւն ֊ վիճակովդ այսինքն՝ էբր եւ գիւղատնտ՚ե սա կան նիւ– Հսչեց աՀազանգր։ Մե՛՛ղքդ եթէ եքթեւեկք ղադ–
,
ներից իւրաքանչիւրի մէջ՛. Անշուշւ քնդՀ սնոււ թերվ; գործարաններ : Հրատարակւեցաւ նոր կա­ րի դ եթէ շոգեկառքբ չմեկնի • • ԱյսոլՀանգերձ
գացի
Հաւասարակշռութեան մէջ ամէն մի ազգ իր տեղն նոնադրութիւն նրանց Համար եւ Հիմնական մաք­ շար՛ունակեցի ճամբաս ։ էթոլրջււ դիտելովդ

ւնի* դժուար է ասեք թէ իկ"վ է " ա բնորոշւում րագործումի ձեռԼարկո լեցտւ ։ Ամիսներ շարունակ մի նչեւ կար Ա էն Լ ազար ։

֊Հանէ ս պե տ ո ւթ ե ան տարածս լթեա՞մբ , սղգւ պաշտօն ա թ ե ք թ ե րք լեցւեցան Հ եռագիրներ ով կո/– Հյոգեկառքբ պատրաստ էր դ պիտի մեկնէր •

բնակութեան քանակո՞վ, հողիհարստութեւ ՏմբթԷ խ՚ոզների մասին։ Ցատկեցի կառախոլցէն ներս :

ժողովրղի Հմտութեամբ : Խ * Հայաստանք ամե - քժ՝ւում է թէ ի շիան ութ է ւնր գոՀ մնաց ա ր գիւն– Երբ Պէք"ն Հասա յ դ տեսայ որ ամէն՝ մարդ

\նափոքրն է իբ տարածութեամբ բոլոր Հանրապե­ քից յ որովՀետեւ վերջ գտան կշտամբումն աւ էսրա֊ խռնուած է գռնեբուն առջեւ ու կբ գիտէ եբկինքբ ;

տութիւնն ե ր ից ,ու տասնեւչո րրո րղն աղգաբնակու– խուսանքք որ ուղղւած էին Հողագործներին։ Ամպի ճերմակ ժապաւէններ դ ետեւէն եռան -

թեան թլովդ սակայն շն որ Հի ւ Հայերի ստեզծա ֊ կիւնաձեւ երամ մք օդ։ /նաւերու դ որոնք կր պս–

գո ր ծ ոգուն է թերեւս մ աս ամբ ա յսօբւա յ վար ի չ֊~ ք0 . Միո*֊թեան մէջ Հացագոբծք պետութիւնն է "(գային արեւէն : Ըսի, Գերմանիա կ՚երթան : ք)լ

ների Հմտութեան %տասներոբղ տեղն Էբռնում դաշ­ եւ փուռբ կառավարական Հաստատութիւն* պե - քալեցի *

նակցութեան մէ^դ եթէ իբրեւ բնգՀանաւր աստի­ տոլթիլնք քաւար ա ր ցորեն պիտի մթերէ դ ո րպէս Մեծ Շան ճաշի Հրաւիրած էր զիս եւ Տէօվլէթ

ճանացս յց քնգունինք իր պետական ելմտացոյցք : զի կարենայ կերակրել քաղաքների բնակչոլթիւնք դ Գէորգեանքդ ՀԼէյթ՚ունցի ա յս մտաւորականք։ Պոռ–

Ն՝ո ր տար լան շէմքին՝ կ՛ ուզէ ինք մի քանի քնգ– որ քնդՀ անուր ա զգա բնակութեան մէկ երրորդն է աոյէն ծրար մք եկեր էր , միասին անուշելու. :

Հան՚ուր խորՀ րգած ո ւթիւննե ր անել \0 » Միութեան կազմում : ք՚նչպէս երեւում է դ ^՝ոո\էՀ յատկութիւն Տիկ* ՏիրուՀին սեղանին վրայ գրած է պանծալի

մ ասին դ որոնք Համ եմ ատ ական չափով վերաքե - ուն ի ի բ աշիատաւորին՛ խորամ անկ դարձնելու * շիշ մքդ ՚էբիս ՀչԲբՓ՝*1՝ Համոզեցին եւ Համբ նայե–
բում են՝ նաեւ ք$ * Հա յա ս տ ան ին :
կալխոզնեքք ամէն՝ սատանութիւն ի գործ է է^* Յ ա յ * Ես որ ադե լից քմպելի պատրաստողներուն

1 946/՛ "%Գբ1/ս աեղի ունեցան Գեր ագո յն ք\) ո ր– ղնում դ որքան կաբելի է քիչ օոբեն յանձնելոլ ի շ– մ ին չեւ ՛հ ա էս ա Հ սւ յրբ՝ Նո յէս անէ՛ծք կարդացեր էի դ

Հուրգի *քնտ բ՛ո ւթիւննե բ բ • Մ արտ ի \նին Խորհ ուր– էսանութեան ։ ԱնՀ ռւն ճիգ թափւեցաւ ա յս ամք՛ան պաՀ մբ ամչցայ դ իսկապէս Հ րա շա լի էր դ տ ն ո ւ.–

ԳՐ լսեց ել Հաստատեց Հնգամեայ ծրագիրք (1946 եւ աշնան զո ր են լ. պետական պաՀ եստներ ք քաշելու շաՀոտութեան աղբիւր դարձայ դ ներսէս տաք եւ

1950 թլերի Համար) դ որդ –լաբելի է Համար* սպառնալիքդ պատիժ դ գովասանք ու շքա - ՔաԳ*լբ Լ ՛ւ ւ՛ն չ մբ կբ բարձրանար * » *
ասելդ
այ– ն։շան ո զո զեցին դէ ւզերք * առատ Հաց բ . բան լո րՆե - Բան ա ստեղծ օր էն ար տա յա յտ ո ւե լո լ ժամ տնակ

նուՀետեւ դարձաւ խ ո րՀ ր ղ * ի շխան ո ւթ ե ան Հ աւա– ր է՛ն ու պա շտօնեանե րին ոչ մ իայն զօրաւոր զէնք չմնաց դ սարսափելի թնղանօթաձզութէ ւն մք մեզ։

տա յ Հանգան՝ակբւ Արտաքին– ել ներքին քաղաքա­ է նե բքին կեանքում եւ մ ասնաւորապէս Հնգամ էա­ նետեց նկուղն երք * Երբ լսեցին թնդանօթները գ

կանութեան բոլոր խնգիբնեբք ստո րաղասւեցան կի իրականացման Համար դ այլ եւ արտաքին աշ– գուբս ելանք նկուղներէն դ կաղանդի ցոյց կ՛ք -

ծրագրին՛. Ամէն մէկ երեւոյթ իր արժէքն ու լաւ^. էսարՀո ւմ ։ Այսօր ով շատ ցորեն՝ ունէ դ նա է լ աւե­ նեն դ քսաւ Տիկ * ՏիրուՀ էւն ։ ք*բաւ որ դ օդանաւեր ր

ծումն ստացաւ նախ եւ առաջ Հնգամեա կիտեսա կէ– լի անկախ ու Հրամայական ղիրք ունի միջազգա­ մեկներ էինյ առանց ռումբ ձզելու։

աից • Ա՝ արտին յաԳյ։ ր գ" զ ամիսն՛երի քնթացքում յին Հաշուէյարգարների մէջ ; ՆԱ՛– սեղ

գրամ ատ իրական պետութիւնն եր ի նախկին կամ Ընթացիկ ապրանքների բաշխմ ան կազմ ակեք– Հատ մ քն ալդ ի՞նչ կ՛քսես դ Հարցուց մեծ Շան։

այժմեան նախարարներ դ քաղաքական պատասխա­ պոլթիլն ք առեւտրական նախարարութիւնք ԵԼ ես որ անՀաշա Հակալքոլական մքն էի դ այո բ ֊ 1

նատ՛ու գործիչներ դ ազղեցի կ թերթեր ա լնպիսի միշտ թերանում է իր պարտականութիւնք կատա­ ս ելո լ կք պատրաստուէի դ երբ յանկարծ գո ռա ցի ն

յարձակումներ կատարեցին էյ - Ա իութեան վրայ՝ րելու մէջ* դա եւս կարող է վն՛ասակար էէն ել Հն– թնդանօթներք։ Նոր երամ մ ք ։ Պատ՚ոլՀան ցաա -

վերջինիս կամ նրա՝ աբ բան\ե ակների յա ս ո ՚՜ յա ս գամեակին ։ Հակակշիռբ փնտռւեց սպառողական կ եց ին ք ; քհւն դանօ թաձգո ւթ ի ւնք սաստկացաւ վախ

խնդրում յայտ քերա՛ծ յամառութեան Համար դ որ էոանութների ցանցի քնդարձակման մէջ։ \,՚ոյեմբեբ պատճառելոլ աստիճան*. Ապակիներ ք կր զոզանդ

թթւե՚քում տախէտաթկիէ խ ա վղրաայզո ւթուի ւ•ննքրա՝սաՀ ոաւնմՀետէացոււմօն&առւած 19/՛ որոշումով նրանց տրւեցան •առանձնաշնորՀ - կարծես պիտի ճայթին։ Մեր գլէսուն վեբեւ Հակօ–

խուսափելի է ։ Բայց ով Հետեւում էր էոոբՀրդային ներ։ քաղաքային աւ շրջանային Հ ամագո ւմարն երք գային ռումրերր կք պայթին դ եւ սպիտակ ՛ծ՛ուխք

ներքին կեանքին դ կարող էր ժպտալ արտաքին աշ֊ ս պա ռո զա կան կօօպե րատ իւն ե րի լաջո բդում են մ ի– կք բացուի բամ պակի կնգո ւղն ե ր ո լ նման ։ Մ եծ

քսար՚Հր աձԳ ս՝թաղողւՐա*եր շղւ^յՆռ-թեահ դէմդ գի­ ւՐիա՚հց ։ ^Ջ՚սնք չի խնայւի ան շուշտ այգ մարզում Շան Ասդին եկուր պատուՀանէն դ Հիմա ապա–

տակցելով դ որ քյ * Մ իութեան վարիչք եւ վարի չ֊֊. եւս ստեղծելու գոՀացուցիչ վիճակ * կ իսե ր ր կր կոտ ր էն եւ փորձանք մք կք պատաՀ ի դ

ներբ վճռականապէս Հրաժարած են առ *&յժմ որ /• ա րձ րագոյն դպրոց նե րի ց ելած մա սն աղէտ - քսաւ եւ խօսքք բերանք մնաց * Տեսա* լ՛ դ ռումրին

եւ է բախաւմի մտքից ։ ԸնդՀարում մէկ թոյէ Ւ բա­ ներք յաճախ սկզբնական շրջան ին գործնական՛ում էւյնալբ դ տեսա յ ճիշտ մեր դէմք , տ տ ս ք մ էթբ Հ ե–

նի կամ իՒուրքի ո յ Հետ դ եթէ սկզբնական շրջանում յա յտ է ին բեր՛ում ան բա ւա լ։ ա ր պատրաստութիւն : ոոլ դ սքանչելի վիԱա մք օդք ելաւ փոշիի ամ պի

լէ1, էէ*" է Հրասայլեր ի ու օդան՛աւեր ի զբօսանք թշ– Այ՛ն՛ Հսկայ օ^րադիրք դ որի Բ"է" Բ մ ան րամ ասնու - մ ր պէս դ ապակինեքր կոտ րեցան եւ ջարդուփշուր

նամու երկրռւմ դ վերջ ՛ի ՚էերջոլ կք դառնայ պայ­ թէււննեբք ի ր ա կանո լթ ի ւն պէ տի դառնան \ 950/՚Տ՛ Հ թափեցան գլիուս վրայ ։ Հով մք մեզ քշեց գ նքր-ա

քար րնդգէմ աշխարՀի ՛ամբողջ արդիւնաբերաւ ֊. պաՀ ան ^ / / ւ մ է աւելի Հ մո ւտ ճարտարաղէտներ դ բանցք տարաւ ։ Ա աո լգեց ի , վիրաւոր ուա՛ծ էէ է 1

թեան կէս ի եւ ռազմ ական գերակշիռ միջոցների գիւզատնտեսներ , տնտեսագէտներ եւն : Այգ նպա­ բայց ապակիի կա ո բա լան ք լեցուած էր ՛մաղե բ՛ուս

տէր՝ Ա * \,աՀանգնե ր ի Հետ ։ տակով բո լո բ մ ա սն ա գի տ ա կան բաբձրագո յն ղպ–

էքքորՀբգային բանագնացներ բ միջազգային Հա - րացն երում ուս մ ան տեւղութիւնք չոքս տարուց քի՚ումբերք կք թափէին անքնգՀատ ։ Տան փեղ­

ւաքո յթներում շատ անգամ Հասաֆ մինչեւ ա՛ն՛ - բարձրացրին Հինգի % կեր ր կոտ րեցան ինկան դ դուռն երք ի ո բ տ ա կո ւե -

գունդի եզերքը դ բայց նախավերջին քա՝յլի՛ց քնկր. ցան եւ փողոցին քանդուած սալայատակին Հ՝ոզՐ

կեցան դ Համաձայն՝ միանգամ միշա ար լած ԱՀա լ րա ցաւ Հ նգամեակի ա ռաջէն տ ար ին ։ սլա աո ւՀ ան նե ր էն ներս նետ ո ւեց ալ * Մ ո ՝ոէ՜

Հ րամ անի ։Պ ետ ո ւթեան՛ ա րժանապւա՛՛՛՛ւ տւութիւնն Պ ա շտօն ա կան մ ամ ուլի տւած տ ե ղե կո ւթ ի ւննեբ ից մ չու* ։

գամ զոՀաբերլեցալ յանուն խաղաղութեան պաՀ– երեւում էդ որ ա ր զիւն աբե ր ո ւթեան աւ շփնա բա - Ո՞ւր Է ԱբփԷ^լբ-է պոռաց մեծ Շ *ն ։

պանման դ օրինակ Ատրպատակահից Հեռանալուդ, ր ո ւթեան գրեթէ բո էո ր մ ա ր զեբ՛ո ւմ .ծրագրով սաՀ - Ուզեցի երկու խօսք րսելդ բա

ք* ւգո ս լաւի ա յում սպաննւած ամ երի կեան օդա չու - մանւած աշխատանքն երբ կատարւած են քաւար ար կզակս չի չարմիր , անդամալուծուեր Է;

ների մասին տրուած վերջնագրին բաւարարելոլ դկ եւ երբեմն գերազանց չափով ։Տառա՛ջի կա յ տա բում Տիկ •Տիրուհրն նրբանցքին ծայրէն կը պոռայ–

Տարտանէլի եւ այլ խնդիրներում ։ անշուշտ շա բա ւն ա կւե լո լ է նո յն Հ րաՀբում բ բան– ֊ Վ«՚բ 1վէք–––

ւոբական ղանգուաւծներ ի յանուն Հնգամ եակի ։ Որ քաջութիւն ունիս , «,/////9 գուն ի^իր՛

Այսպիսովդ խորՀրդ* իշխանութիւնք չի կա –՛ (հուս գրող կորալէնկօն պատմում է մի դէպք֊

բող անակնկալի առջեւ ղտնւիլ դ գիպւա-ծների ճա­ Սանդուխ չկայ, պոռացի։

կատագրական դասաւորումով կրակի մէջ նետւել դ «Մե՛նք թիավարում էինք մեբ նաւակք սիբե– Փոչիին մչուչին մէչ կարծեցի թէ սանդուխին

տրովՀետել յստակօրէն ճշտած է իր ոլ–"եգիծբ • րիական մի գետի վրայ դ գիշերւայ խաւարում : Գ՚1՚այ ^ լ ս ինկած է ոյումբ մը եւ խորտակած :

նախ եւ առաջ Հնդտմեակ։ Մեր առջեւ դ ջրի վրայ դ ոչ Հեռու պլպլում էր մի Կայարանը կր ռմբակոծեն , կը խօսի Տիկ •

«Չորքորդ ստալինեան Հն՛գամեակի առաջա . կրակ։ Մեղ թլոլմ էր թէ եւս մի փս՚քիկ ուժերի Տիրուհին : Կայարան ըսուածը քանի մ,ը ք՛ոյք ա^–

դրութիւններք Հսկայական են է Մենք պիտի ամ - լարում ֊ ե ւ մ ենք կք Հասնենք կրակին ։ Բա յց ՛որ­ ԳԻ1 է 1 ի֊՚կ տունկին եաելր կառատունը եւ ուրիշ

ՐոԴ.2,ՈէԼԷս օգտագործենք խոքՀդ* իրաւակարգի ա– քան է լ քրտինք էինք թափում ու արագացնում չկնքեր փլած են արդէն :

ռաւե լո ւթիւննե բք , որոնք թ ո յ լ են տալիս դրամա֊֊, Նաւակի վազքքդ գրաւիչ կրակք միշտ մեբ առ^ւն Տանկարծ կանգ առաւ պա՛Հ մը ռմբակոծու. -

տիրական՝ կարգերում անկարելի արգիւնքնեք ձեռք էր եւ միշտ անՀասանելի»* թի ւնր :

բերել դ խորացնելս վ ա1յք Թիք ն ու գիտութիւնր ՀԱեր Հնգամեակից Հնգամեակդ խոբՀրգային ժողո­ Ս՝չուչը Հանղչեցաւ–, ՊատուՀանէն կը տես­
աքնու–
ժողովոլբդր կոփլել Է պայքարի ու աշխատանքի վուրդներ ք մղլում են դէպի անդադքում այլ խօս­ նուէր որ կայարանին դիմացը դեղարանը բոցերու

մէջ*. Նա տեսնում է իբ բարձր ու գրաւիչ նպատա– թիւն դ Հասնելու Համար այգ կրակին դ մէչ է ։

կբ Հնգամեայ ծագի րք ։ Զկա լ աշխարՀում ՛ուժ ք՛1 վ երջանկութեան ; Տեսանք նաեւ ,որ սանդուխը տեղն՝ է : ՚Լյետուե–

մք ար կարենա յ խան գւ ւրել ն/ հ 4< սծել ՀԱՅԿ ՍԱՐԳՍԵԱՆ ցանք դուրս , կոտրած ապակիներուն եւ փեղկերուն

խորՀ րգ * Հսքյր են իքի տ յ դ մ եծ ն պա տ ա կք» : ՚Լ՚Րայէ՝ն ցատկելով ։ Ա՝տանք նկուղ :

Կ առավ ա ր ո ւթ իւն եւ կուսակցութիւն մ իա ցած Սկսաւ ռմբակոծութիւնը։ \,ախ Վըգ ձայն մը,

գործի լծւեցան : ԱԹԷՆ՚ԲԷՆ կը Հեռագրեն թէ Հիւսիսային 8ու– ՜— ռումբը Չիյնայ։ Տետոյ բոմբիւն մը, ռում -

նաստտնի քմբոսանեքր գէպի Հարաւ կբ քաշուին , րը կբ պայթի : ՝Բիչ վերՀ չաղ-չազ մխոր մր , ՚

Արտաքին ճակատներում յանաւն Հնդամեակի °ԳԸ ելած բան՛երը վտբ կը թափին : \,կոլղին մէք

նաՀ անջն երէ. ն փոխարինեց յարձակում ներքին ճա­ Հեռանալով Ալպանիոյ դ իուկոսլաւէայ եւ Պուլկա­ Լ " յ ս ԼՂա,1՝ նաւա՚ր; կիները կուլան, այրերը կ."

կատ՛ների վւ այ ։Տ ե ղ տեղ կա րգապաՀ ո ւթեան խախ­ րիս յ սաՀմանն ե ր էն դ որպէսզի Միացեալ Ազգերու Հայհոյեն (քաղաքական հայհոյոլթիլններ, զոր"

տումներ ր կա բոզ է ին ճ՚ե ղքե ր թո զն ե լ Հնգամ եակի քննիչներբ օտար միջամտութեան Հետքեր չգտնեն : զ֊ոնց կ՚առնեմ) ՛Երբ ռմբակոծութ իւն ր կը ղադրի)

շէ՚նքի մէ ^ : Գրականութիւնն ու գեոա րւեստր մա­ քՒԷ րմբո ոտն երք եւ թէ կա ռա վա րո ւթ ի ւն ր թղթա– մէկը կոլդայ , ձեռքը լոյս մը, վիրաւոր ունի ք*

սամբ շեղած է ին մա բքսեան ճանասլարՀ ից1 դ երկ­ ՛ծրարներ կք կազմեն դ ք^նէչ յանձնախումբին Հա­ Կին մը, որ կարգուա՛ծ ապակիներէն վիչւաւորուեր

չոտ օր էն ՝ծն ունգ էր առել ա ր ո ւե ս ան արուեստի մար։ Զինուորական շրջանակներու մէջ կ՛քսեն թէ էր , գէմքը արիւնլուայ , առին տարփն :

Համար Հոսանքր : կուսակցութեան՛ քնդՀ • քա ր . Հրոսախոլմբեբք քՒեսալիա , նոյնիսկ Ատ տ ի կէ 1լիջ­ Ու կք» սկսի ռմբակոծութիւնը, բոլոր ռում բե­

տուզար՚ր Ա՛ Հ$՝գան\ովդ կոպտօրէՆ նրանց կարգի նեն ։ Ձախակողմեան Հոսանքներր կք նախատեսեն րը կ՚իյնա՛ն մեր չուրք>ր , կր զգանք ճշգրաօրէն տ

Հրաւիրեց : Արսւեստք պիտի ծառայէ ի շխան ո ւ - թէ Աթէնքն ալ շուտով թատր պիտի դառնայ ա– Ց անկար՛ծ նկուղին՛ մուտքը խափան՛ուեցաւ, ըսք**1՝

թե Այն նպատակներին դ այսինքն Հնդամեակին , նա քիւնալի տեսարաններու ;

թէ փախուստի ճամբայ չկոէյ , ո Սրի չ Ժւքէ կ՝լՀ–՚Է

Fonds A.R.A.M