Page 15 - ARM_19-1947_01
P. 15
11111
Գիբք Հդ զ ա պԿտք հդ ա խ մինչեւ 2 3 մմ. լայն , ցօղունից կարճ ւ Լեզւակբ ՊՈՒՏ՚Մ ԾԻԵԱՂ
կրկնակի՝ կազմւած իրար մօտեցած երկու եզ^իւ–
բիկսերից, ծաղկակիր ցօղունը մէ^Լ տերեւով
մՀ^տեղում , մնացած տերեւներն արմատամերձ : ՚Բ Ա ղ ա ք ա կ դ ււ \թ հ տ Ա ո պ ի ո վ
Արա րաա Լ ան ի ե ւ֊ Կարապետյանի րուսաըա - •Ծաղկաբոյլը վահ անա - յուրանաձեւ , բաւական
՛հական ղիրքփն դնաՀ աւոո լթ ե ան նիշերը սլկաք է խիտ , 6 8 սմ * երկար , ան Հաւ ասա ր ճիւղերով, ի~
տալ 1, Նկարագրական լեզուին մաքրութ՜եան բենից երկար ծաղկակից տերեւով : Առէչները 6է Ադուոր զուարճացանք :
Համար, 2. Գիտական Հայերէն րառերու ընտրու սպիները վարդագոյն Հ Պաուղներր կլորաւուն ե– ՜, վւառաւոր Զարթօնք (ք^^6ւ11օո) մը ան -
թեան Համար , 3. Բուսական Հայերէն անուննե - ՛մնիւ Համ ս գնդյ ՚յձեւ , փայլուն , 3 մմ< ցուցանք այս տարի; կերանք^ խմեցինք^ դինով -
Սերմերը
\Ր""– ճչգրաոլթեան Համար։ երկար տուփիկդ սպին կարճ մնացորդով։ ցանք : Պատերազմին ժանգե րը մաքրեց ինք * Կլա -
Օրինակներ : շիկաւուն , Հակաձւաձեւ , մինչեւ 0,3 մմ. երկար»։ յեկուեցա՚նք * . . ո՛ւֆ ֊ ո՛ւֆ :
Ա* Երկու երիտ՛ասարդ դիանականներր աՀա ք&նկեզէդին կաղմախօսութիւնն է այս; Մէկ կո՞ղմդ կը ցաւի։
թէ ինչպէս կը նկարագրեն «^Հւի եզան լեզու» կամ - Ֆռւա ունիմք եղբայր՛. Տարիներէ ի վեր կը
Հայերէն գիտական բառերռւ իրենց ընտրու ֊ տառապիմ : Ավւերով դրամ վատնեցի ^ բժիշ1լե–երը
թե ան մասին
«շարային Հովւավւոզ» կոչուած֊ րոյսին կեանքը– աեղ կը դնեմ գաղափար մը տա Ի՛ւ լ Համ *յ դարման մը չկրցան գտնել ։
^Հանդիպում է Համարեա բոլոր կենտրոնական փոլն^ մը* Մասնագէտի մր դիմէիր։
շրջաններում , ճաՀփճներում , տղմուտներում, 1. Վարսանդ * իգական օրդան* գտնւում է Հ ա յ սխալեցայ՛
լճակներում , առուներում եւ դանգազաՀոս չ\րե - ծա զկի կենտրոնում X Բժիշկ որ կ\ըսեմ փրոֆէ.
րում : Ծաղկում է ամրող^ ամառւայ ընթացքս ւմ։ սէյօր է ; Ես արդէն Հար բուխ ալ ըլլամ վւր՚ւֆէսէօրի
ՏերեւՏներն իրենց ձեւով եւ մեծութեամբ շատ փո^ 2. Սււնաէ • Վարսանգի մի^ին մասը , որի կր դիմեմ : Ան ալ բան չի Հասկնար ։ ՀձՊաՀեցողոլ—
լ կարողա֊
փոխական են; Ա՛՛ո լզուած տերելների մ կ Գ շատ լաւ շնորՀիւ սպին դուրս է ցցլած ծ՜ագ1էիքք թիւն ըրէ , մի խմեր% , աՀա՛ իր բո լ ո ր գիտցածը ՚
զարգացած֊ է օգատար Հիւսուածքը։ Այդ Հիւս - նում է որսալ ծաղկափոշին՝ : • Իրաւունք ունի ; Ա՛խ յ սա վիճակդ ։ Երեսդ
ալածքը կայ նաեւ պտուղների մէ^, որի շնորՀիւ 3. 1)ա;|ւ Վարսանդի վերին մասը։ թոռմ ած սմ բուկ է դարձեր ...
վերջին՛ներս լողում են ^րի երեսին եւ Հոսանքի ու 4. ՈղԹուՆց . Գուրս ցցւած գի&՝ կազմւած՛ &ԳՐա/յբ ւ մ՝Ի՛ ուտեր գ մի1 խմեր^ ալ ինչո՛ւ
քամփների միջոցով մի տեղից միւսն են տեղա - երկու նիստերի Հատման տեղում կամ Հարթ մա^ ապրիլ ։ Տասներկու ամիոը անգամ մը տարե -
փոիլում ։ Փոշոտումը միջատների միջոցով : կերեսի վրայ ։ գլուխ - Անունդ կոլգայ ; Անպիտաննե՛ր ^ Ի ^ ^ ^ (ԼԼ՜
թ՛ունաւոր է, սակայն որոշ կենդանիներ թէեւ ու 5. Պաաիճ • Ջ"ր , երկու փեղկով բացւող լար գ գոնէ վեց ամիսը անգամ մը տարեգլուխ
, սե րմ ե րը կպած բարակ մ էք–
տում են այդ բոյււի զանազան մասերը , րայց չեն բազմ ասերմ պտուղ գրէին օրացոյցին մէչ ։
վնասւտւմ ։ Զոր վիճակում, ըստ երեւոյթին՛, կոր ն աթադանթին : ՝$անի մր ամիսէն Բարեկենդան եւ Զ,ատիկ է ։
ցնում է իր թոլէրալոր յա տ կո լթ ի լեները : Աեզրա– 6. Պսյրկ|ւկ • Բոշխերի վարսանգաւոր ծաղ •—- ՚իրամ ունի՞ս։ ՝ք^անի մը Հատ երեք կլորնհց
կի ծածկող տերեւը
աոլ է Համարլոլմ : Պիտանի է լճակներ ը կանաչատ ձեւափոխւած ։ (Հազարնոց) կուտա՞ս ինծի։ Հյաբաթ օր աշխատա–
վարձքս որ առնեմ, կը վերադարձնեմ ։
Մէկ Հատիկ օ չկւ ՛յ • Մ» ՚ՔՈԼՐ 7. Յռ1֊րա(1 • ք՛արդ ծաղկաբո յլ եր կա ր Ե^նչ ըրիր շա Հ ածն երդ մինչեւ ա յոօր :
պայծառ Հայերէն ։ :
յր բւ ճիւզերովգՈրոնց ծայրերին նստած են՛ Հ֊ասկիկներ Ըսինք աղբար , ըսինք ։ Տարեդլուխ ըրինք ։
Տատռւկ է Հացաբոյսերի շատ տեսակներին ։ ի չ մըն ալ խազացխնք։ Աովորութիւն է ։ Ամօթ
Տեսէք թէ ի՛նշպէս կր նկարագրեն՝ « բագա– 8. Հ ^ ^ Գ ^ յ ք յ ՛ Տ&ըեւի ամրացման տեգը ցօ կ^Ը/ար տիրացուի պէո մ էկ կողմ քաշո ւ֊իլ : *)*ո*–ս՝
ղունի վրայ ւ
իւ ո սւ» կամ Հ^րա յին փսիկխոտ՝» կո չուած րո յ ս ի ս ոըկէ տուր ինծի քանվւ մը թուղթ ։ Տունն ալ բան
կեանքը* «Հանդիպում է Աեւանի շրջանում՝ 9. կուլր • \)՝սւղ/լւսբո Ա՝ Հաստ ծաղկակիր չկայ ուտելու^ քանի օր ը տուն գացած չեմ : Պըղ֊
ցօղունով
լճերի , լճակներ ի ու գետերի ափեր ին ել խոնաւ եւ նստադիր ծաղիկներով ։ տիկներէն մէկն ալ Հիւանդ է ։ *)՝ժոխք տանի սա
մարգագետիններում : Ընճէիւգներ տալու յատկոլ - ամ ո լսնո լթ ի ւն ըսուածը X ^ ^ ի ^ Ի պա կա՞ ս կար աս
թիւն ունի* Տերեւամաշկը ծ՜ած՜կուած է թմբիկնե– 10. Եղունգ Պսակաթերթի սա ո ր ին ^*հղ քաղքին մէ^ ։
ր ո ւէ եւ փ՛ո ս ի կներ ո լէ , ո րոնցմ ով Հ եր ձանցվձն երր եւ ս՛ովորաբար երկար մա ս ր : Տղա յ յ աս վիճակովդ ին չպէ՞ ս աշխատանք
ո գութ իլն՝
պաշապանւում են թր^ւելոլց եւ Հրով Լ9լ^էոլ3 ՚՚Տհ– Ան շո ւշտ իրենք չՀն արեցին Հա յեր էն այս բա - քի պիտի երթաս ։ Ո աքի կենա լո լ կար
րեւների եւ տերեւածոցերի մէՀ կան օգախոռոչ ֊ ռերը 1 լեցո՛ւն է Հայկազանց լեզուն նման ւլ ան - չունիս * * *
ներ։ Մինչեւ ՝&,սյղկիլր I ՚1"– հՀ* V է Հանդիսանում , ձերով , կը բաւէ մ\իայն փնտռել • 0*եռ ի՛նչ բառեր –– Լ՛՛ յ երկար մ^չ^ներ ։ Աշխատանքի մնայ նէ
այնոլՀետել կոպտանում է, եւ խոտի որ ակր խիստ ունինք բուսաբանական բարդ լեզուին յատուկ , • կաղամբի ապուր ալ չեմ կրնար ճարել պզտիկնե ֊
ընկնում » : շրուանդ , իգայ , կնիք , խիղբ , գրոց , պաք , կանր֊, բուս ։ Աշխատիլը էշերուն կը վայ լէ : Ո՜"՛է մնայ
Մո՛րդ 1լուրաէսանայ կարդալով այս Հայերէ– քարթ-ած , ոո , տակրիք ։ Ո՜ րքան պարծե Նանք մեր թ զթաէսաղը ։ ՝$անի մը Ր^րէլ (թղթադրամ) աք
՝&՝ը * ու կր Հպարտանայ խորՀելով
֊որ լեզու ու - Հայերէն լեղուով, քիչ է ; անկէ կը Հանեմ , թէեւ ա յս տարի շատ կորսըն՝ -
նինք , աղգ ենք , վասնզի ես ի^ն չ ընեմ այն Տ " ՛ յ – ք՝այց ուրախ եմ որ երկու երիտասարդ գիտ ֊ ցուցի:
րենիքը , ուր ստիպուած պիտի ըլլամ , ինքզինքս ն ականն եր գնաՀ ատելի գա ւզգաւ փա րն են ոու, ւնեպած Վա՛ յ , խմելէ զատ խաղէ՞ ալ տարուած ես։
Հ ա մ լտյ ւ ս սյ ր ան աոանե I Մե՜ղք :
բացատրելու Համար , բառ փոխ առ Լ Լ լ եօթանա - վանելու Համար, այնտեղէն՝, դուր լ
լեզուն
ինտերնացիոնալ լեկ– Մղբարիկս , ամօ՞թ է խաղալը : Ե" եղած -
սո ւնեւեօ թո լկէ ս ժողովուրդներու բառարանէն :
Նկարագրական այս ՚ է ռ գռցիկ եւ մաքուր լեզ - սիկոլոդների անթոլոգիան։ Պէտը է իսոստովանիլ, չեգա\ծ մարգոց Հետ չեմ խաղար : Ղ*րոց մարգեր այ
ու\ին մէ2 , դժբախտաբար , եր բեմն կ՚երեւին դա •որ ւէրարաաեան՛ եւ կարասլետեան տակաւին տ՛ուրք կան ին՛ծի Հ ետ խ ա զա ց ո ղն ե ր ո ւ մէ^։ Լրագիր՛ն եր ու
բաղել (թուրքերէն) , ակվարիում (լատիներէն - կուտան ընթացիկ աւանդո լթիւնն ե ր՛ո լնճ դո րհ֊ա ֊ մէ^ անուն՛ ունեցող– • • 1լաղաչեմ գուն սրկէ քանի
ֆրանսերէն) եւ նման օտար մէկ-երկու բառեր • ձգելով ալլոգալքիա (խաչաձեւ փոշոտում) , էնաո– մը պանք նօթ֊ տուր ինծի։ Աս գիշեր կը շաՀիմ ^ կը
գի ւքռփիլիա (միջատների միջոցով փոշոտում) , բերեմ քռզի I Պ ատ իւս վկայ ։
ք՝ • ^*ա1Լ այժմ աՀա թէ ի՚նչպէս Հայերէն բոյ– հիդրւոֆիտ (Արարոյս) եւ նման օտար րառեր : Ե" Քո՛է" դըամ չեմ պաՀեր % Հազիւ կր Հաս–
, Լ ա ա ^Է-Ա ցաւիմ <որ պիտի
տական բառերով կր ներկայացնեն ամէն մէկ Երրորդ բաժնին՝ Հայերէն՛ րո ւս ան՚ո ւնն ե ր՛ո լ նիմ տանս ծախքելաւն
եւ ՛ընտրութեան մերժեմ :
\սի կազմ ա խօսութիւ՛նր (է^ 78 ) <Կոճ զարս մասին յաջորդով եւ կը վերջացնենք։
, կլոր՛աւուն
»՛՛՛լա ՛յալ , ցօղունն ուղիզ կանգնած Մղբարիկ գրաբար բաներ մ՚ըսեր ^ Հէ ՚. Ե -
իժէ վստաՀութիւն չունիս ^ եկուր նստէ քովս ^ խա–
սեղմուած; Տերեւները տափակդ Հարթ, գծային՝ , &• ՆԱՐԳՈՒՆԻ
այդ աեղը պաղատած ու արտասուած էր ^ ք ՚ " յ , ք ս է Աակայն Հաւատքին մէ^ տակաւին անխախտ , ինքզինքը դուր սբ գտաւ 1 ^ ՚ ո ^ Հ ողակո յտին
զուր
ցած : Անոր Հողակոյտ ը տակաւին թարմ էր , կե դէպի խորան ը քանի մը քայլ եւս առաւ , խ՚ոստո - վրա լ ծնրադիր ։ Մ ո լեռնօրէն՛ տարածուոգ ւիոթո^
վայրէն Հազիւ քանի մր քայլ անգին * * . : վանելու Համար իր ոճիրը • Արդար վրէժին ոճի– րի կին աակ գ էութիւնը սկսաւ Հիմնայատակ ս՛ար
Ւսկ ա յս անգամ՝ ՚ Լ ^ Ր ^ Ի " ^ ՛ է Ր Հ է՛ն քզ\ին քին կա ր~ րր • « * : Խ որանին Հետքն \իսկ է)էաո 1 \,ա յուածքր սռալ։ ^հց՚ուկը խախտ վրանի նման յ յանկարծ
ծես Հարցում 1լ՝ոԼ-ոզԷր , թէ ին՚չպէ՞ս պիտի կարե սեւեռած մնաց այդ ոււլզութեամբ։ Զղջումի բա - սմքեցաւ գ ՛ու ԳէՈԼ–խը անտէր կենդանիին տաք շուն
նար յ աչքերուն առ^եւ պար բռնոզ մաՀամերձ ռեր եռացին շրթներ՚ուն վըայ : Ու֊ յ ռ ա ո յ չոլբ2,Ր չին՛ աւելի մօտեցնելով սկսաւ Հեծկլտա լ անզուսպ–
նայուածքներէն աղա տի լ ^ որոնք մագիլնե - նայեցաւ՛ կանթեղին առկայծ լո յ " ր բաւական ե֊ օրէն *..: •
րոլ պէս կ՚երկարէին , Հոդին դուրս Հ անելու ՝ու ղաւ գ Հրէշութեան բովանդակ գարշանքը աչքերուն
ՒՂՒ^Լ ԲՂԷ^Լ ձ°Լոառէո1– Համար; աո^ել մերկացնելոլ ։ Աոսկումէն սիրտը կծկուե -
Մ ատները թուլցան։ Ղ*աշոյնը ձե՜ռքէն վար " "՚ ֊ ցաւ ։ Հոս Հոն ^ խողխողուած մարմինն երէն , ան ֊ Ակնոց բ ա չքեր էն Հ եռացոլց * *հիրքբ՝ որուն
Հեցալ ։ կեռքեր ը գաղտագողի լաթերուն *Լււաձ ճիտ ուած Գէո *–խն երէն ^ տա կա ւ֊էէն ար ի ւն կը Հոս էր առածին էք^ին վրայ յ քանի մը վա յր կե անն ե ր է ի
քսքսեց ^մեղքին փաստերը •ոչնչացնելու տղայական վտակ առ վտակ։ կիսախ՛ուփ կոպերէն՝ աՀալից բի վեր գ կը վւնտռէր խուսափ՛ու այն թելերը^ վերըս ֊
շարժումով։ քէքոտերուն մէ^ կորսուած չ\իրմաքա բերու սեւեռումներ դուրս կը ցայտէին մռայԼօրէն տ ին անց եա լին՝ անկեղծ ապրումներուն Հա զոր գա ֊
րերոլ վրայ երկիւղածութեամբ կոխելուէ^ զգու իրար խաչաձեւելով ։ կից ը//ալ՝ոլ Համար , \իը ամէն էն նո լի րական ստաց
շութեամբ սկսաւ յառաջանա լ դէպի եկեղեցին դ՛ժոխքին ֆաՀերն իսկ պիտի մարէին ա յս ուածքն էր ։ Դպրոցական օրերէն սկսեալ , ուր որ
Ոաքը կա ս ե ցաւ Հ ո ղակոյտի մը : Ա արսռաց • • • տեսարանէն ամօթապարտ , բացագանչեց ^ զգոլ - գտնուէր գ ուր ՛որ երթար Տ յաճախ գա յն իր ծոցին
Մ ոլթի՚Լ, մէ^ անկարող էր ստուգել բոլորտիքը շութեան մ աս ին առանց խոր Հ ե լո լ ։ մէ^ կը կրէր , եթէ ապաՀով աեղ մը պաՀելու վըս–
Արդեօ՞ք ..• : տաՀութիւնը չունենար * Փ՝"քըիկ ծաւալով. Հայոց
Ցասումէն ակռաները սկսան կափկափել։ Այ - Պատմութեան գիրք մ ըն էր ան, դեղնած էգերով,
Շ տապով քիչ մ ըն ալ յառաջացաւ ։ քանդուած տերը 1լայրէիս խոՐ փէբՔէ՛ *^՝Ա նման–։ Հաւատքին տեղ աեղ Հինցած ու պատառատուն ։ Առածին է^ը ,
գուո ը , քար եր ո լ կո յտ մ ր գա րձած , մ աՀ ամերձի մէ^ խախտած ու խաբուա՛ծ , Հ ա ֊ ք ր / ՛ "քէ" > օդին որմ է Հիմ ա իր լո ւշեր ր կը բո ցավ առուէ ին , մ շ ո /֊ ֊
նաՀանթ-ող աչքին՝ նման կը մթագնէր 1 անթա\ոթ մէ^Հ դէպի կանթեղը խոյացաւ^ \անասելի վայրա շին ետին, լեռն՝ ի վեր գտցող ճամբու պէս կր " լ ս ՛ յ ֊
տրտմութեամբ ։ ՄաԳԷ$ռԼՈէԼ տալ եկեղեցիէն գս լթեամր զա յն տեղէն փրՅ^հլով ։ Փշրա֊մ ի ժխո ծառանար ; կարծես շօշափելի երազ կը դառնար ։
ներս. Գ ատաւզարտեալի մր պէս, ներք\ին խռովքը րը պատէ պատ զարնուեցաւ ու մարեցալ ։ Մ աՀա– Հազիւ քանի մը սաղեր էին անոնք, անցեալին մէ^
կառավարելու անկարող, կռթնեցալ պատին ՛ու դոյն լռութիւնը վերստին տիրեց ամէնուն վրայ.՛ ։ իր ձեռքով նօթ ագրո ւած ։ քՒէել կտրուկ բառե -
սկսաւ նայ՛ուածքը վարժեցնել տիրող մթութեան։ Աակայն դրան կող մէն , մօտեց՛ող շշուկ մը ա֊ րով , սակայն իրեն Համար ( անՀուն կեանք մը կր
հրեն այնպէս կը թուէր թէ, ստուերներ կը շար կան^ին կը Հասնէր ընգՀատ , ընդՀատ : Եաին դար բովանդակէին անոնք ։ կեանք մը իս՚ինգ ու խնկու
ժ-էին, կաշկանդող ձեռքերէ ՛ազատելու յոլսաՀատ ձաւ ու նայուածքը պաղեցաւ իր վրան սեւեռ երկու մի , վիշտ ու արտասուքի ։ կեանք մը՝ անշէ^ Հա -
շարժումներով։ Զարմացաւ, կանթեղի մը ընգՀատ աչքերուն ^է^՛ Խորհրդածելու ատեն չմնաց : Ար֊ լա աքի ու յո յս ի * • • Տ
բայց դեռ կենդանի՛ կայծկլտուքը նշմարելով : Րո– ԴԷաՃ կատու մը^ սրտաճմլիկ մլաւիւններով ոտքե– Այդ աոզեըուն թրթռումին տակ, Հիմա վերս
պ է ակ ան այդ նշոյլին տակ, աչքերուն կը պար - րուն սկսաւ քս կռա ուի ք կարօտակէզ քսքո ւշու - տին կանցնէր այդ ճամբէն չանթի արագութեամբ ։
Գ՛՛՜՜էր կատարուած վայրագութեան եզերական թեամբ մը։ Անմիիւպէս զա ի գրկին մէ1 առաւ , Այդ օրերուն * է բ ա յ աարիներ անցեր էին։ 0 -
ամբողջ արա րո լածը։ Կ՛ան գոմն ոչինչ կար։ Ոճիրն շոյեց ո լ շոյեց ։ 8իշեց թէ , քիչ մը առաշ, իր քայ
" ւ թալանը վերջացուցած էին իրենց գերե\րր ալ/ - լերուն կը Հեաեւէր լքուածի մը յուսաՀաա շար տար Հողի ս*ը Հիկրբե հ.աԼ *^Է^Լ անկիւնը, նոբէն տե
աւեստփ ճիւաղային ներշնչումով մը։ ժումներով • սեր էր , ^՜լիլն ու Յաղկիլը Հայկական գիւղերու ,
իրենց շէն ո լ ժպտադէմ տ ո ւն եր ով ու պտղալից
Ու իր Աստուածը, իր նաիւաՀայրերուև Աստ - կարծես գ ՛ա յս խեգճ կենդան ին մ իա յն մնացած պարտէզներով * Վերստ ին դպր՝ո ցներոլ բակերբ
երբեմնի շարժուն ու զուարթ
ուածը Հանդուրժեր էր : Թոյլատրեր էր այս ա - Հր ՒԲՐ յ ի շա ա ա կ լեցուեր էին ինքղինք անմաՀացնոզ ցեղի մր ցա
մէնը կեանքէն * •» յ ւա՚կներովըւ Հոգ չէ թէ արՀաւփրքի օրե^րուն
Fonds A.R.A.M
Գիբք Հդ զ ա պԿտք հդ ա խ մինչեւ 2 3 մմ. լայն , ցօղունից կարճ ւ Լեզւակբ ՊՈՒՏ՚Մ ԾԻԵԱՂ
կրկնակի՝ կազմւած իրար մօտեցած երկու եզ^իւ–
բիկսերից, ծաղկակիր ցօղունը մէ^Լ տերեւով
մՀ^տեղում , մնացած տերեւներն արմատամերձ : ՚Բ Ա ղ ա ք ա կ դ ււ \թ հ տ Ա ո պ ի ո վ
Արա րաա Լ ան ի ե ւ֊ Կարապետյանի րուսաըա - •Ծաղկաբոյլը վահ անա - յուրանաձեւ , բաւական
՛հական ղիրքփն դնաՀ աւոո լթ ե ան նիշերը սլկաք է խիտ , 6 8 սմ * երկար , ան Հաւ ասա ր ճիւղերով, ի~
տալ 1, Նկարագրական լեզուին մաքրութ՜եան բենից երկար ծաղկակից տերեւով : Առէչները 6է Ադուոր զուարճացանք :
Համար, 2. Գիտական Հայերէն րառերու ընտրու սպիները վարդագոյն Հ Պաուղներր կլորաւուն ե– ՜, վւառաւոր Զարթօնք (ք^^6ւ11օո) մը ան -
թեան Համար , 3. Բուսական Հայերէն անուննե - ՛մնիւ Համ ս գնդյ ՚յձեւ , փայլուն , 3 մմ< ցուցանք այս տարի; կերանք^ խմեցինք^ դինով -
Սերմերը
\Ր""– ճչգրաոլթեան Համար։ երկար տուփիկդ սպին կարճ մնացորդով։ ցանք : Պատերազմին ժանգե րը մաքրեց ինք * Կլա -
Օրինակներ : շիկաւուն , Հակաձւաձեւ , մինչեւ 0,3 մմ. երկար»։ յեկուեցա՚նք * . . ո՛ւֆ ֊ ո՛ւֆ :
Ա* Երկու երիտ՛ասարդ դիանականներր աՀա ք&նկեզէդին կաղմախօսութիւնն է այս; Մէկ կո՞ղմդ կը ցաւի։
թէ ինչպէս կը նկարագրեն «^Հւի եզան լեզու» կամ - Ֆռւա ունիմք եղբայր՛. Տարիներէ ի վեր կը
Հայերէն գիտական բառերռւ իրենց ընտրու ֊ տառապիմ : Ավւերով դրամ վատնեցի ^ բժիշ1լե–երը
թե ան մասին
«շարային Հովւավւոզ» կոչուած֊ րոյսին կեանքը– աեղ կը դնեմ գաղափար մը տա Ի՛ւ լ Համ *յ դարման մը չկրցան գտնել ։
^Հանդիպում է Համարեա բոլոր կենտրոնական փոլն^ մը* Մասնագէտի մր դիմէիր։
շրջաններում , ճաՀփճներում , տղմուտներում, 1. Վարսանդ * իգական օրդան* գտնւում է Հ ա յ սխալեցայ՛
լճակներում , առուներում եւ դանգազաՀոս չ\րե - ծա զկի կենտրոնում X Բժիշկ որ կ\ըսեմ փրոֆէ.
րում : Ծաղկում է ամրող^ ամառւայ ընթացքս ւմ։ սէյօր է ; Ես արդէն Հար բուխ ալ ըլլամ վւր՚ւֆէսէօրի
ՏերեւՏներն իրենց ձեւով եւ մեծութեամբ շատ փո^ 2. Սււնաէ • Վարսանգի մի^ին մասը , որի կր դիմեմ : Ան ալ բան չի Հասկնար ։ ՀձՊաՀեցողոլ—
լ կարողա֊
փոխական են; Ա՛՛ո լզուած տերելների մ կ Գ շատ լաւ շնորՀիւ սպին դուրս է ցցլած ծ՜ագ1էիքք թիւն ըրէ , մի խմեր% , աՀա՛ իր բո լ ո ր գիտցածը ՚
զարգացած֊ է օգատար Հիւսուածքը։ Այդ Հիւս - նում է որսալ ծաղկափոշին՝ : • Իրաւունք ունի ; Ա՛խ յ սա վիճակդ ։ Երեսդ
ալածքը կայ նաեւ պտուղների մէ^, որի շնորՀիւ 3. 1)ա;|ւ Վարսանդի վերին մասը։ թոռմ ած սմ բուկ է դարձեր ...
վերջին՛ներս լողում են ^րի երեսին եւ Հոսանքի ու 4. ՈղԹուՆց . Գուրս ցցւած գի&՝ կազմւած՛ &ԳՐա/յբ ւ մ՝Ի՛ ուտեր գ մի1 խմեր^ ալ ինչո՛ւ
քամփների միջոցով մի տեղից միւսն են տեղա - երկու նիստերի Հատման տեղում կամ Հարթ մա^ ապրիլ ։ Տասներկու ամիոը անգամ մը տարե -
փոիլում ։ Փոշոտումը միջատների միջոցով : կերեսի վրայ ։ գլուխ - Անունդ կոլգայ ; Անպիտաննե՛ր ^ Ի ^ ^ ^ (ԼԼ՜
թ՛ունաւոր է, սակայն որոշ կենդանիներ թէեւ ու 5. Պաաիճ • Ջ"ր , երկու փեղկով բացւող լար գ գոնէ վեց ամիսը անգամ մը տարեգլուխ
, սե րմ ե րը կպած բարակ մ էք–
տում են այդ բոյււի զանազան մասերը , րայց չեն բազմ ասերմ պտուղ գրէին օրացոյցին մէչ ։
վնասւտւմ ։ Զոր վիճակում, ըստ երեւոյթին՛, կոր ն աթադանթին : ՝$անի մր ամիսէն Բարեկենդան եւ Զ,ատիկ է ։
ցնում է իր թոլէրալոր յա տ կո լթ ի լեները : Աեզրա– 6. Պսյրկ|ւկ • Բոշխերի վարսանգաւոր ծաղ •—- ՚իրամ ունի՞ս։ ՝ք^անի մը Հատ երեք կլորնհց
կի ծածկող տերեւը
աոլ է Համարլոլմ : Պիտանի է լճակներ ը կանաչատ ձեւափոխւած ։ (Հազարնոց) կուտա՞ս ինծի։ Հյաբաթ օր աշխատա–
վարձքս որ առնեմ, կը վերադարձնեմ ։
Մէկ Հատիկ օ չկւ ՛յ • Մ» ՚ՔՈԼՐ 7. Յռ1֊րա(1 • ք՛արդ ծաղկաբո յլ եր կա ր Ե^նչ ըրիր շա Հ ածն երդ մինչեւ ա յոօր :
պայծառ Հայերէն ։ :
յր բւ ճիւզերովգՈրոնց ծայրերին նստած են՛ Հ֊ասկիկներ Ըսինք աղբար , ըսինք ։ Տարեդլուխ ըրինք ։
Տատռւկ է Հացաբոյսերի շատ տեսակներին ։ ի չ մըն ալ խազացխնք։ Աովորութիւն է ։ Ամօթ
Տեսէք թէ ի՛նշպէս կր նկարագրեն՝ « բագա– 8. Հ ^ ^ Գ ^ յ ք յ ՛ Տ&ըեւի ամրացման տեգը ցօ կ^Ը/ար տիրացուի պէո մ էկ կողմ քաշո ւ֊իլ : *)*ո*–ս՝
ղունի վրայ ւ
իւ ո սւ» կամ Հ^րա յին փսիկխոտ՝» կո չուած րո յ ս ի ս ոըկէ տուր ինծի քանվւ մը թուղթ ։ Տունն ալ բան
կեանքը* «Հանդիպում է Աեւանի շրջանում՝ 9. կուլր • \)՝սւղ/լւսբո Ա՝ Հաստ ծաղկակիր չկայ ուտելու^ քանի օր ը տուն գացած չեմ : Պըղ֊
ցօղունով
լճերի , լճակներ ի ու գետերի ափեր ին ել խոնաւ եւ նստադիր ծաղիկներով ։ տիկներէն մէկն ալ Հիւանդ է ։ *)՝ժոխք տանի սա
մարգագետիններում : Ընճէիւգներ տալու յատկոլ - ամ ո լսնո լթ ի ւն ըսուածը X ^ ^ ի ^ Ի պա կա՞ ս կար աս
թիւն ունի* Տերեւամաշկը ծ՜ած՜կուած է թմբիկնե– 10. Եղունգ Պսակաթերթի սա ո ր ին ^*հղ քաղքին մէ^ ։
ր ո ւէ եւ փ՛ո ս ի կներ ո լէ , ո րոնցմ ով Հ եր ձանցվձն երր եւ ս՛ովորաբար երկար մա ս ր : Տղա յ յ աս վիճակովդ ին չպէ՞ ս աշխատանք
ո գութ իլն՝
պաշապանւում են թր^ւելոլց եւ Հրով Լ9լ^էոլ3 ՚՚Տհ– Ան շո ւշտ իրենք չՀն արեցին Հա յեր էն այս բա - քի պիտի երթաս ։ Ո աքի կենա լո լ կար
րեւների եւ տերեւածոցերի մէՀ կան օգախոռոչ ֊ ռերը 1 լեցո՛ւն է Հայկազանց լեզուն նման ւլ ան - չունիս * * *
ներ։ Մինչեւ ՝&,սյղկիլր I ՚1"– հՀ* V է Հանդիսանում , ձերով , կը բաւէ մ\իայն փնտռել • 0*եռ ի՛նչ բառեր –– Լ՛՛ յ երկար մ^չ^ներ ։ Աշխատանքի մնայ նէ
այնոլՀետել կոպտանում է, եւ խոտի որ ակր խիստ ունինք բուսաբանական բարդ լեզուին յատուկ , • կաղամբի ապուր ալ չեմ կրնար ճարել պզտիկնե ֊
ընկնում » : շրուանդ , իգայ , կնիք , խիղբ , գրոց , պաք , կանր֊, բուս ։ Աշխատիլը էշերուն կը վայ լէ : Ո՜"՛է մնայ
Մո՛րդ 1լուրաէսանայ կարդալով այս Հայերէ– քարթ-ած , ոո , տակրիք ։ Ո՜ րքան պարծե Նանք մեր թ զթաէսաղը ։ ՝$անի մը Ր^րէլ (թղթադրամ) աք
՝&՝ը * ու կր Հպարտանայ խորՀելով
֊որ լեզու ու - Հայերէն լեղուով, քիչ է ; անկէ կը Հանեմ , թէեւ ա յս տարի շատ կորսըն՝ -
նինք , աղգ ենք , վասնզի ես ի^ն չ ընեմ այն Տ " ՛ յ – ք՝այց ուրախ եմ որ երկու երիտասարդ գիտ ֊ ցուցի:
րենիքը , ուր ստիպուած պիտի ըլլամ , ինքզինքս ն ականն եր գնաՀ ատելի գա ւզգաւ փա րն են ոու, ւնեպած Վա՛ յ , խմելէ զատ խաղէ՞ ալ տարուած ես։
Հ ա մ լտյ ւ ս սյ ր ան աոանե I Մե՜ղք :
բացատրելու Համար , բառ փոխ առ Լ Լ լ եօթանա - վանելու Համար, այնտեղէն՝, դուր լ
լեզուն
ինտերնացիոնալ լեկ– Մղբարիկս , ամօ՞թ է խաղալը : Ե" եղած -
սո ւնեւեօ թո լկէ ս ժողովուրդներու բառարանէն :
Նկարագրական այս ՚ է ռ գռցիկ եւ մաքուր լեզ - սիկոլոդների անթոլոգիան։ Պէտը է իսոստովանիլ, չեգա\ծ մարգոց Հետ չեմ խաղար : Ղ*րոց մարգեր այ
ու\ին մէ2 , դժբախտաբար , եր բեմն կ՚երեւին դա •որ ւէրարաաեան՛ եւ կարասլետեան տակաւին տ՛ուրք կան ին՛ծի Հ ետ խ ա զա ց ո ղն ե ր ո ւ մէ^։ Լրագիր՛ն եր ու
բաղել (թուրքերէն) , ակվարիում (լատիներէն - կուտան ընթացիկ աւանդո լթիւնն ե ր՛ո լնճ դո րհ֊ա ֊ մէ^ անուն՛ ունեցող– • • 1լաղաչեմ գուն սրկէ քանի
ֆրանսերէն) եւ նման օտար մէկ-երկու բառեր • ձգելով ալլոգալքիա (խաչաձեւ փոշոտում) , էնաո– մը պանք նօթ֊ տուր ինծի։ Աս գիշեր կը շաՀիմ ^ կը
գի ւքռփիլիա (միջատների միջոցով փոշոտում) , բերեմ քռզի I Պ ատ իւս վկայ ։
ք՝ • ^*ա1Լ այժմ աՀա թէ ի՚նչպէս Հայերէն բոյ– հիդրւոֆիտ (Արարոյս) եւ նման օտար րառեր : Ե" Քո՛է" դըամ չեմ պաՀեր % Հազիւ կր Հաս–
, Լ ա ա ^Է-Ա ցաւիմ <որ պիտի
տական բառերով կր ներկայացնեն ամէն մէկ Երրորդ բաժնին՝ Հայերէն՛ րո ւս ան՚ո ւնն ե ր՛ո լ նիմ տանս ծախքելաւն
եւ ՛ընտրութեան մերժեմ :
\սի կազմ ա խօսութիւ՛նր (է^ 78 ) <Կոճ զարս մասին յաջորդով եւ կը վերջացնենք։
, կլոր՛աւուն
»՛՛՛լա ՛յալ , ցօղունն ուղիզ կանգնած Մղբարիկ գրաբար բաներ մ՚ըսեր ^ Հէ ՚. Ե -
իժէ վստաՀութիւն չունիս ^ եկուր նստէ քովս ^ խա–
սեղմուած; Տերեւները տափակդ Հարթ, գծային՝ , &• ՆԱՐԳՈՒՆԻ
այդ աեղը պաղատած ու արտասուած էր ^ ք ՚ " յ , ք ս է Աակայն Հաւատքին մէ^ տակաւին անխախտ , ինքզինքը դուր սբ գտաւ 1 ^ ՚ ո ^ Հ ողակո յտին
զուր
ցած : Անոր Հողակոյտ ը տակաւին թարմ էր , կե դէպի խորան ը քանի մը քայլ եւս առաւ , խ՚ոստո - վրա լ ծնրադիր ։ Մ ո լեռնօրէն՛ տարածուոգ ւիոթո^
վայրէն Հազիւ քանի մր քայլ անգին * * . : վանելու Համար իր ոճիրը • Արդար վրէժին ոճի– րի կին աակ գ էութիւնը սկսաւ Հիմնայատակ ս՛ար
Ւսկ ա յս անգամ՝ ՚ Լ ^ Ր ^ Ի " ^ ՛ է Ր Հ է՛ն քզ\ին քին կա ր~ րր • « * : Խ որանին Հետքն \իսկ է)էաո 1 \,ա յուածքր սռալ։ ^հց՚ուկը խախտ վրանի նման յ յանկարծ
ծես Հարցում 1լ՝ոԼ-ոզԷր , թէ ին՚չպէ՞ս պիտի կարե սեւեռած մնաց այդ ոււլզութեամբ։ Զղջումի բա - սմքեցաւ գ ՛ու ԳէՈԼ–խը անտէր կենդանիին տաք շուն
նար յ աչքերուն առ^եւ պար բռնոզ մաՀամերձ ռեր եռացին շրթներ՚ուն վըայ : Ու֊ յ ռ ա ո յ չոլբ2,Ր չին՛ աւելի մօտեցնելով սկսաւ Հեծկլտա լ անզուսպ–
նայուածքներէն աղա տի լ ^ որոնք մագիլնե - նայեցաւ՛ կանթեղին առկայծ լո յ " ր բաւական ե֊ օրէն *..: •
րոլ պէս կ՚երկարէին , Հոդին դուրս Հ անելու ՝ու ղաւ գ Հրէշութեան բովանդակ գարշանքը աչքերուն
ՒՂՒ^Լ ԲՂԷ^Լ ձ°Լոառէո1– Համար; աո^ել մերկացնելոլ ։ Աոսկումէն սիրտը կծկուե -
Մ ատները թուլցան։ Ղ*աշոյնը ձե՜ռքէն վար " "՚ ֊ ցաւ ։ Հոս Հոն ^ խողխողուած մարմինն երէն , ան ֊ Ակնոց բ ա չքեր էն Հ եռացոլց * *հիրքբ՝ որուն
Հեցալ ։ կեռքեր ը գաղտագողի լաթերուն *Լււաձ ճիտ ուած Գէո *–խն երէն ^ տա կա ւ֊էէն ար ի ւն կը Հոս էր առածին էք^ին վրայ յ քանի մը վա յր կե անն ե ր է ի
քսքսեց ^մեղքին փաստերը •ոչնչացնելու տղայական վտակ առ վտակ։ կիսախ՛ուփ կոպերէն՝ աՀալից բի վեր գ կը վւնտռէր խուսափ՛ու այն թելերը^ վերըս ֊
շարժումով։ քէքոտերուն մէ^ կորսուած չ\իրմաքա բերու սեւեռումներ դուրս կը ցայտէին մռայԼօրէն տ ին անց եա լին՝ անկեղծ ապրումներուն Հա զոր գա ֊
րերոլ վրայ երկիւղածութեամբ կոխելուէ^ զգու իրար խաչաձեւելով ։ կից ը//ալ՝ոլ Համար , \իը ամէն էն նո լի րական ստաց
շութեամբ սկսաւ յառաջանա լ դէպի եկեղեցին դ՛ժոխքին ֆաՀերն իսկ պիտի մարէին ա յս ուածքն էր ։ Դպրոցական օրերէն սկսեալ , ուր որ
Ոաքը կա ս ե ցաւ Հ ո ղակոյտի մը : Ա արսռաց • • • տեսարանէն ամօթապարտ , բացագանչեց ^ զգոլ - գտնուէր գ ուր ՛որ երթար Տ յաճախ գա յն իր ծոցին
Մ ոլթի՚Լ, մէ^ անկարող էր ստուգել բոլորտիքը շութեան մ աս ին առանց խոր Հ ե լո լ ։ մէ^ կը կրէր , եթէ ապաՀով աեղ մը պաՀելու վըս–
Արդեօ՞ք ..• : տաՀութիւնը չունենար * Փ՝"քըիկ ծաւալով. Հայոց
Ցասումէն ակռաները սկսան կափկափել։ Այ - Պատմութեան գիրք մ ըն էր ան, դեղնած էգերով,
Շ տապով քիչ մ ըն ալ յառաջացաւ ։ քանդուած տերը 1լայրէիս խոՐ փէբՔէ՛ *^՝Ա նման–։ Հաւատքին տեղ աեղ Հինցած ու պատառատուն ։ Առածին է^ը ,
գուո ը , քար եր ո լ կո յտ մ ր գա րձած , մ աՀ ամերձի մէ^ խախտած ու խաբուա՛ծ , Հ ա ֊ ք ր / ՛ "քէ" > օդին որմ է Հիմ ա իր լո ւշեր ր կը բո ցավ առուէ ին , մ շ ո /֊ ֊
նաՀանթ-ող աչքին՝ նման կը մթագնէր 1 անթա\ոթ մէ^Հ դէպի կանթեղը խոյացաւ^ \անասելի վայրա շին ետին, լեռն՝ ի վեր գտցող ճամբու պէս կր " լ ս ՛ յ ֊
տրտմութեամբ ։ ՄաԳԷ$ռԼՈէԼ տալ եկեղեցիէն գս լթեամր զա յն տեղէն փրՅ^հլով ։ Փշրա֊մ ի ժխո ծառանար ; կարծես շօշափելի երազ կը դառնար ։
ներս. Գ ատաւզարտեալի մր պէս, ներք\ին խռովքը րը պատէ պատ զարնուեցաւ ու մարեցալ ։ Մ աՀա– Հազիւ քանի մը սաղեր էին անոնք, անցեալին մէ^
կառավարելու անկարող, կռթնեցալ պատին ՛ու դոյն լռութիւնը վերստին տիրեց ամէնուն վրայ.՛ ։ իր ձեռքով նօթ ագրո ւած ։ քՒէել կտրուկ բառե -
սկսաւ նայ՛ուածքը վարժեցնել տիրող մթութեան։ Աակայն դրան կող մէն , մօտեց՛ող շշուկ մը ա֊ րով , սակայն իրեն Համար ( անՀուն կեանք մը կր
հրեն այնպէս կը թուէր թէ, ստուերներ կը շար կան^ին կը Հասնէր ընգՀատ , ընդՀատ : Եաին դար բովանդակէին անոնք ։ կեանք մը իս՚ինգ ու խնկու
ժ-էին, կաշկանդող ձեռքերէ ՛ազատելու յոլսաՀատ ձաւ ու նայուածքը պաղեցաւ իր վրան սեւեռ երկու մի , վիշտ ու արտասուքի ։ կեանք մը՝ անշէ^ Հա -
շարժումներով։ Զարմացաւ, կանթեղի մը ընգՀատ աչքերուն ^է^՛ Խորհրդածելու ատեն չմնաց : Ար֊ լա աքի ու յո յս ի * • • Տ
բայց դեռ կենդանի՛ կայծկլտուքը նշմարելով : Րո– ԴԷաՃ կատու մը^ սրտաճմլիկ մլաւիւններով ոտքե– Այդ աոզեըուն թրթռումին տակ, Հիմա վերս
պ է ակ ան այդ նշոյլին տակ, աչքերուն կը պար - րուն սկսաւ քս կռա ուի ք կարօտակէզ քսքո ւշու - տին կանցնէր այդ ճամբէն չանթի արագութեամբ ։
Գ՛՛՜՜էր կատարուած վայրագութեան եզերական թեամբ մը։ Անմիիւպէս զա ի գրկին մէ1 առաւ , Այդ օրերուն * է բ ա յ աարիներ անցեր էին։ 0 -
ամբողջ արա րո լածը։ Կ՛ան գոմն ոչինչ կար։ Ոճիրն շոյեց ո լ շոյեց ։ 8իշեց թէ , քիչ մը առաշ, իր քայ
" ւ թալանը վերջացուցած էին իրենց գերե\րր ալ/ - լերուն կը Հեաեւէր լքուածի մը յուսաՀաա շար տար Հողի ս*ը Հիկրբե հ.աԼ *^Է^Լ անկիւնը, նոբէն տե
աւեստփ ճիւաղային ներշնչումով մը։ ժումներով • սեր էր , ^՜լիլն ու Յաղկիլը Հայկական գիւղերու ,
իրենց շէն ո լ ժպտադէմ տ ո ւն եր ով ու պտղալից
Ու իր Աստուածը, իր նաիւաՀայրերուև Աստ - կարծես գ ՛ա յս խեգճ կենդան ին մ իա յն մնացած պարտէզներով * Վերստ ին դպր՝ո ցներոլ բակերբ
երբեմնի շարժուն ու զուարթ
ուածը Հանդուրժեր էր : Թոյլատրեր էր այս ա - Հր ՒԲՐ յ ի շա ա ա կ լեցուեր էին ինքղինք անմաՀացնոզ ցեղի մր ցա
մէնը կեանքէն * •» յ ւա՚կներովըւ Հոգ չէ թէ արՀաւփրքի օրե^րուն
Fonds A.R.A.M
