Page 163 - ARM_19-1947_01

8 ԱՌԱ Զ

ծագումը» (Գ . ՚Լափանցեան) , « Հ ա յեր է՛ն ի բԱյյա. ՋԱՑՆԵՐ ԳԱՒԱՌԷՆ քեբմապէս գնաՀատուեցան , իսկ Հայկական պարե­

տրական բառարան» (Ատ– Ա՝ա Ասա սեան՝) , 4լք\լրար– րը ՛մեծ՝ խ ան գա վ առո ւթ է ւն ստեղծ ե ցին գաղութին

տոսի սլատմութիլնր» (/». Պիոտրովսկի) , (#աւ. ԸՆԿԵՐԱՀԱՄԱԿՐԱԿԱՆ եՆՋՈՅՀ ՄԸ մէք՛. ԵնորՀաւորելի են Տիկիններ Մ առի թէրղեան

Հայերէն Համառօտ բառարան» (Ա • ՚Լարիբեան , I * • եւ Մ * Սիւրմէնեան , որոնք քանք չէին խնայքսծ՝

Տէբ^ՄինասեանեւՄ– ԳէոբղԼան) , «Գաւիթ Ան­ ՎԻԷՆ (Յաււսւջ),— Հ ՛Յ՛Գ՛ Կսմիտէն Փետր­ ս ո րվե ց ելո ւ անվա րմ եր իտասա բգուՀ ին երուն :

յաղթ» (Վ. Զաչոյեան), եւն։ կին կազմակերպած էբ ըսկերաՀամ ակրական խն ֊ Ա աս՚նաճփլղը նոր է , բայց շատ գեղեցիկ եւ

Անցեալ տարի Ակագեմիա յին երկու իսկական ք" յք մը, Պ՛ Խաչիկ Պետրոսեան ի սրճարանին մէքւ օգտակար ծ՜րագիրնեբով ճամբայ է ելած՜ ե լ կը

անգամներս*, — ք/ա . Ա՝ալիսասեանին եւ Վ • Հսյմ– Ընկերներ եւ Համակիրներ սիրով պատասխա­ խռրՀի յառաք ի կայ մարտին բանալ գպրոց մըէ

բարձումեանին եւ մէկ թղթակից անգամ Բ. Պիո­ նած էին Հրաւէրին է Պաշտօնական բացումը չկա - Գառնուկ մը աճուրգի գրուեցաւ կնքաՀա յ բո լ.

տրովսկի ին աչխատոլթիլկներր արմանացան Աթա– տարուած–, մողովուրգը քերմիկ մթնոլորտ մր թեամբ Պ* Կօշկակարեանի , որմէ գոյացաւ 15.600

լինեան մրցանակի : ստեղծ՜ած– Էր արդէն * Ընկ * Ա * Գա չուստ եան ի Հրա­ ֆրանք ; Հան գէսը վւ ա կո ւե ց ա լ բարձր տ րամ ա -

ւէրով ամէնքը յոտնկայս երգեցին լիաթոք ՀձՄ շակ գրութեամբ : -— Թղթ^ակյից

Այս տեղե կութ ի ւննե րր կր քաղենք ՀԱ . Հա - Քանուոբ՚^ր իբրեւ բացման երգ; Տ՚ետոյ ընկերը ԿՈՋ ՋԱՐՍԱՆՃԱԳՑԻՆԵՐՈՒՆ

^յ,այյտան»ի 8-ունուար \&ի խմբագրականէն , որ իր բա ց ա տ ր ո ւթ ի ւննե բ տուաւ Հաւաքո յթի մ ասին , ը ֊

գնւաՀատանքին Հետ գիտողութիւններ ալ կր յայտ– սելով թէ սոսկ մամանց մը չէր , այլ յքթսրմար ա–

նէ. "–իթ մը ստեղծեք լսելու Համար որոշ խօսքեր այն ՄՒք*ՊԷԼ* Համ ախար բերգի Հայբենակցա -

ՀձԳիտութիմեների Ակադեմիա յի ձեռք բերած անտեղի պայքարի մասին ո ր կը մղուի ատ են է մր կան Մ է՛" ւէ֊ք է ւե ը առաքարկած՜ է իր գաւառեե բու

նուաճումնե բր անվիճելի են, բայց դր տ Հ ե ա Օքէւա– ի վեր Հ *$ ՚Գաշնակցութեան գէմ : Հայր * Միոլթիւնեբուե , ձոլլոլ\էլ իր ծվոցին մէք ,

սէ՚ն անվիճելի է նաեւ այն վւաստը , .որ Ակադեմիա, Ներկաները իրենց արգար ֊ընգվզումը յայտ - եւ կազմել նաՀանգային ում մըՀ Այս առաքարկր

յի մի շարք ինստիտուտներում գեռ. գոյութ՜իւն ու- նեցին մ ան աւան գ ան ո ր Հ ամ ար որ պա յ քա րո զն ե րը ԼիոԼ ի Ջարսանճագցիներու մեծ՜ամասնութեան կող

նեն լուրք թերութիւններ X (\չ բոլոր էւն ստիտուտնե– Զպաշտօնականդ , Զպետականդ անձն աւո բո ւթ իւն ֊– մ է պաղ ընդունելութիւն գտած՜ է, իսկ ոմանց

բում է գէտ ական աշխատանքի մակարգակր գտ - ներ էին , նոյն իսկ ^Համերաշխութիւնդ քարոզող­ կողմ է ալ գնաՀատուա՚ծ յ

նւում իր կոչման բարձրութեան վրայ, ոչ մ՛ի՛շա ներ ւ Հայրենակից մը՝ ԼՓ ՛Մ ՚) իր ցասումը յայտ– փան ի մը բտցաւ Հայրենակիցներ , բերանացի

է, որ Հ ե տ ազօ տ ա կ սէ Լ՛ աշխատանքը կատարւում է ն ե լու Համ ար ա յս յետ պատերաղմ եան խա չակրոլ - եւ թէ գրաւոր գիմեցին եւ կարծ ի քսոլզեցին , ո րով -

ն սլա տա կա սլաց կերպով , Հ ե տ ա պնւ գե լո վ կոն կր ե տ թեան գէմ, 1000 ֆրանք նուիրեց Հ •& ՚Գաշնակցու– Հ ետ եւ մէկն էի անոԼցմ է , որ կր ա ց ան Հ իմ\բ գնել

պ րո բլեմներ ի , մեր սովետական Հ ա ս ա ր ա կո ւթ ե ան թեան Ֆօնտին ; Զաբսանճագի Հայր.Ա իութեան, Լիոնի մէք (1927).

սլաՀան քներից բխող Հարցերի լուծ՜ումը, ւ Այգ կ՚" ր ֊ Ընգաբձակ եւ յարմար ակումբ մր ունենալու Հա յր են ա կիցն ե* բ , մի ան ալ Իյ ար բեր գի Հայր »
ցանկ մ\ը
գի թերութիւններ ունեն քիմիական , Անասնապա. առաքագրութեամ բ , նուէ ը ա տ ո ւո ւթ ե ան Մ իութեան չի նշանակեր Ջարսանճագցէւներու ար­
41 Հա*,
Հական , Գրակա՛նութեան ու Պատմութեան ինստի­ բացուեցալ եւ 20 վայրկեանի մէք գոյացաւ ժանապատուութեան նուաստացում , այլ ո ւմ ե բ ո ւ

տուտները եւ Հողագործութեան սեկտոր՛ը : Պատ ֊ զար ֆրանքի գումար մը* կեգրոնացում Հ Այս է մ ա՛մանա կին ՚պաՀանքը : Մ եր

մական գիտութեան ե լ դ ր ա կանագ ի տ ո լթ\ե ան աս. Աեղանապետի գմո լարին պաշտօնը յաքողա - մ էք գո րծ^ոզ անձեր չմն ացէն , ոմ անք Ամ եր էյ կա

•պա րէ ղում գեռ չեն վերացւե / լի բե րա լ.լո ւսա ւո բ - պէս վարեց Պ՛ Հ* թորոսեան։ Եզան մեներգներ , մեկնեցան, ուրիշներ Հայաստան , է՛սկ ոմանք տյ

չականէ տենդենցներ Լձգտում՝) , որոնք դառնում են էսմբերգներ եւ ուրախ մթնոլորտին յարմար մենա– իրենց ղործերոլ բերումով Հեռու կր մնան։ Խ աո–

գէէոի պատմական ճշմարտութեան կոսլիտ աղաւա. էսօսութիւններ , եւ այսպէս տեւեց մինչեւ աո աո ւն բերգի Հայր* Աիութիւնը միշտ պիտի ունենա յ իր

ղում եւ ա՚նւցեալի առանձին գործ՜իչների եւ Հիմ­ մամը 2; մէք գործող անձեր : Մ ենք միանալով, կրնանք օգ֊

նարկն ե րի սխ աչն եր ի ս քօ ղ ո ւմ : Հք ա տ քի չ ո ւ շաղ բու— Թղթակից 1947 ա ււ ւ է՛լ թէ՛ մտաւորապէս եւ թէ նիւթապէս X

թիւն է գարձւում պատմութեան սովետական շր֊ Ներկան վերաշին\ութեան շրքան մյՀե Է % ք$ւսր֊

քանի ուսումնասիբոկթեան ւէբայ՝^ Հ ՆՈՐ ՄԱՍՆԱՃԻՒ1 ՄԸ խափիլ •յնցեւ ՛լով) քննադատել, փե տել , ժ՜աաս ււ ա -

•Հհ Գիտութեանց Ակադեմիայի նախագաՀ րն ՚տ. նակի կորուստ է ։ 1ԼստտՀ եղէք, Ի) ար բե բդի նա -

րոլեցալ 1Լ ՛Հ ՛Համրարձո ւմեան, որ ծնած– է 1908– ՓՈՆ Տ ՚ Օ Պ ա Փետր. Դին տեղի ունեցաւ Հանդային ումը ամէնէն կենսունակ Միութիւնդ

ին եւ միքաղգային Համբալ կը վա քելէ * Ունի աւե­ Կապոյտ Ի)աչի նորտկաղմ մասնաճիւղին բացման պի՜տի ըլլայ , եթէ յաքողի իր գաւառներու պէսպէս

լի քան 60 գիտական ա շխա տ ո ւթ ի ւնն եր աստեղա - Հանդէսը, մեծ յաքողութեամբ՝. Այս յաքողութիւ - միութիւձնները իր ծոցին մէք քաշել ՚ Անշուշտ այս

գիտութեան՝ մասին % Վ^արձատրուած՝ է Լենխնի եւ ն ը , կը պարտինք մասնաւորաբար , Վ^աչանս ի եւ ձեռնէ ար կին իրականացումը կախում ուն ի Նա՛Հան­

Աշխատանքի կարմիր Գրօշի շքանշաններով : Անց­ քրոմ անի մ ասնաճ իւղե բուն , ին չպէս ե լ գաղութ ին գային վարչութեան կորովէն ;

եալ շարթոլ ընտրուեցալ անգամ Հայաստանի Գե. Հա յ բեն ա կի ցնե ր ո ւն որոնք , նիւթապէ ս ե լ բաբո - Հա յ ր են ա կի ցնե՛ր , ա ռա ր կե լի ք ոչինչ ռւնինք ,
մեղմ է ամ էն դաղթող Նռր֊Խ արբեր գի վրա յ կ՚ար­
^ բագոյն Աո վետին ԼԻքորՀու^րգ^ ; յապէս քաքալերեցէն ձեռնարկը :

ալան ս էն Տիկ՛ ^°Լ^Լա^Լ1111՛ ՛ե ան կ ա րգաց շա տ ձանագրուի * պիտի ըլլանք Հոնէ , ուր բնիկ իք ար ֊

գեղեցիկ ուղերձ մը՝ էս^է Ռոմ ան Էն Տ իկէն՛ րերդցին 1լՔլԷԷայ* ուրեմն , ամէն թիւրիմացութիւն

ԳՈՒՍԻՈ6 ՆԱԽԿԻՆ ՀյէՀիրլեան քան հ մը ք-՚րմ էսօսքերով ողքուն՚եց նոր ինքնին։ չուծ-ուած Է ։ Այ" Է իմ կարծիքս ։ ԱյսպԷո

վարչապետը , Աչեքսանդր մասնաճիլդըՀ Գեդարուե ստական բամինը սպաս - ալ կը թելադրեմ ՚ Ձարսանճ ադցինե՛ր , մ է ա ց է ք

Վ* եր են սկի եւ պրոֆ * Ա իխայէչ ՝$ա րփովիչ նամակ ո ւածէ I շա տ աւ ելի դե ղեց իկ էր՛՛ Հակառակ կ ար ճ ռ> աբչմ»բդի նոյՀանգայէ/ն Հ։տէյր -> Միութենէն : Այս­

մ ր ո ւղ ւյ ե լո վ ամ երի կ եան թ ե ո 0 երուն . մի Պա ւ՝ V՝ Ն. - մ ամանւ ա կամ՛Է՛քո ց Է՛ն , սա^ուՀիները շատ լաւ սոր­ պէս սատա ր ած՜ պիտի ՀԸ^էէաՔ ՆՈՐ֊Խարբեր գի եւ

յին ւստշապսէնոլթիւն կր խնւգրեն ռուս տարագիր– ված՜ Է Է՛ն Իրենց դե րերը եւ . մեծ՜՛ապէս գովելի էին մեր սիրելի Հայրենիքի բարգաւաճ ո ւման *

ներ ուե Համ ար՛, «//* ենք Աո չ կՀընենք բոլոր քաղա­ էւրենզ մաքուր արտասանութեամբ։ Պէաք է յիշեք Մ * Մարտիբոսեան

քական կուսակցութիւներուն , բացի Համալնա մասնաւորաբար քա) ի մր սան՚ոլՀինեբ, • օրիորդ­

վարներէ որոնք ամէն տեղ եւ միշտ Ա՝ոսկուայի ներ Հնաղանգ (իամկոչեան, ԱնաՀիտ ՕՀանեան , Ա– ՍՏԱՑԱՆ*

գործակալներն են՛. թ՝.ող աքերը յիշեն որ մեղմէ ղատուՀի ե լ ԱրտեմէքԱ Տէր Նազարէթեաններ X

շատ ե ր տ ա/ւապած ե լ Հ ա լա ծ՜ո ւա ծ՜ են , որովՀ ետ ե ւ Փոքր ի կնե րն ալ իրենց ե բդերով ու ո տտնաւորներ
X րով յուղեցին ՀաՀ դիսականները։ Փոքրիկներ Հայ. Հ ՚ Մ ՚ Ը • Մ ՚ ՀԱՅ ԱԿԱՈՒՏ , թիւ 7 8 Հո կ -
միայն կապուած՜ են Հայրենիքի աւանդութեանց
տարագիր– կանո յ շ Պաբսամեան , Լուիդ Ավէտեան , Վալան թին տեմբեր ՛նոյեմբեր 1946։ Տարեկան բամնեգին 600
՜ թող՝ձա/սերր չմոռնան , որ քաղաքական
եւ բանուոր է՝ֆ ; Կոչը հաչատուրեան , Պօյաճեան , ՕՀանեան քոյրերը ֆրանք ։ Հասցէ* 32 34 1*Ա6 Տէ. Լ^^2^^6, ք*ՅՈՏ ( 9 ) ։
ներուս յ^եծ մասը գիւղացի

\ ուղղուած է նաեւ քրիստոնեայ տ շխա րՀ ին :

•՚ւ*«ւ*.՛ ՛ս • տ

«ւ8ԱՌԱՋ»Ի ՊԱՏՄՈՒԱԾ՚ԲՆԵՐԸ տին * * * Ա՚Ի՛ 1 գոնէ աքն իմ ձեռքում էի^էր , կ ո թ ո վ դաշո յն ու գրեց բազմ ականնե բի առաք :
ԻԱ Ց Ը կանգնել՛*
մ իա՛ յ՛ն ա յն * Լ\ բագի առաք փա յլուն պողպատ ը պաղ պաղ փա յլ

Գնա՛ , որոտաց ՚ՔիւրԳլՀ* Է^^Լ / ՚ " էբ արձակում X Ամէնքը ծնկների * Լ ր ա յ ընկած՜ ,

Ես շարմուեցի , մենք մտանք մի ձոր, խուլ, լուռ դիտում էէ՛ն այգ աՀաւոր գործիքը , որ մարգ–

ամայի ձոր : ՝Բիւբգն սկսեց իր Լո1֊րքԱ նայել* կա յին անզօր ձեռն եր՛ում լուծ՜ել էր ճակատագրի

՚Քիւըգը լուռ էր այմմ: Նա ինձ նայեց, մեր նրա շարժումները ան Հանգիստ էին ; Նա յաճա– բարդ Հանգոյցլ* X Փոքրիկ , կորած , ոգորմելի

աչքերն իրար Հանդիպեցին եւ մի քանի վայր ֊ էսակի ցած՜ էր առնում Հրացանն ուսէւց , կրկին Խ տ յ ը Հսկա յ դարձաւ ամ էնքի աչքին • նա Համ–

կեան մենք անկարող եղանք Հեռացնէ լ իրարից ուսն էր ձգում ւ Ես 1ԼԳաօի՛ ոՐ մօտ է վախճա­ դաՀա՝^ էր , նա իշխում էր իր ճակատագրի վրա յ ,

մեր Հայ՛եացքները : Մ եղանից իւրաքանչիւրն աշ­ նը, բայց այլեւս չէի ուղում մեռնել* երբ օձն ապ­ ծ՜աղրում էր իր բա՛խտը : Նա իրաւունք ունէր ;

խատում էր Հասկանալ, թէ է՚^նչ է մտածում իր րելու իրաւունք ուն ի , մ արդը չ ի կարող ա յգ ի– - Ես ճ ա կա տ ա գր էւն չեմ Հ ա ւա տ ո ւմ , կրկնեց

Հակառակորդը այգ րոպէին : Ոչ մի կասկած՜ րաւունքից ղրկուած՜ էէլել՚* Ես կամաց-կամաց վերստ Էւն իյ ա յը վեՀ լամ առութեամբ , բա յց ա յգ

չկար , որ երկուսիս դանգեր էւ մ էք եռացող մ աքերն քա յլերս նուաղեց րի * անելիք ունէ ի * ինձ Համ ար բառե րն ա յս անգամ ծ Էւ ծ ա ւլ ու ղա յ րո յթ չառա -

է լ միմ եանց .վերա բե րմ ամբ աՀ աւո ր էին • Այգ անՀրամեշտ էր % որ ^իւրգէ առքեւը չլինեմ , դա քացրէւն , այլ պատկառանք ու մտքե՛բ , փրկարար

մ ենք Հասկանում էինք , կա ր դում էինք իրար աչ­ վտանգաւոր էր * մտքե՛ր , սրբազան խոբՀուրգնեբ ;

քերում փո էս ադա րձա բա բ : էքս Հասկացա յ , որ ալդ Շո՛ւտ , շո՛ւտ գնա , շտապեցնում էր ՝ք*էււր– Խայը վերցրեց իր գաշոյնը, գօտիկը թրեց,

գազանը օձի անակնկալ յաղթանակով կատաղա՛ծ՜ , գը 1՝ Նա աշխա՛տում էր անդադար , որ ես իր առ­ դուրս գնաց գոմ ի դռնից * բա՛զմականները մնա­

սրոշել է ինձ սպաննել : Այգ ես շատ լաւ կա բղա­ քեւը լինեմ * այդ ես դիտէի * իսկ ես ճգնում էի ցին լուռ * * *

ցի նրա– աչքերում, որոնց արտայայտութիւներ նրա Հետ Հաւասար գծ՛ով ընթանա՛լ ; Ա ենք Հաս­ Գրսում քամին շարունակում Էբ ոռնալ,

այմմ աւելի չարադուշակ էր , ես ճանաչում էի կանում է ինք ի բար * մ ենք լուռ կռւում էինք , բա յց նա ա յ լ ե ւ ս Հէր խօսում ճակատագրի

՝ք՝իւրդի աչքերը ՚. ք*այց ես է լ է էէ մտած՜ում է կեանքի մ աՀոլ կռիւ , որ աՀ աւո ր էր մ անաւանդ Հզօր քաԻէքա1սԻէ– ոլ–^՜ԷՅ * ՛Քամու բա՛զմազան

Օձի եւ արագիլի կռիւը իմ մ Էք Էլ մի փոփոխու— էւր դա՛ւաճան խորՀ րգաւո րութեամբ * * * աղաղակների *^՝Էք մարդիկ այմմ կարգո ւմ է–

թէւն առաք բերեց : Ես գեռ երբեք չէի ԼԱել թէ Ես կանգ առայ յանկարծ՜* պէտք էր արե - ին պա յքարի ու ազատութեան գոռ շեշտե -

օձը աբագի լին կարոդ է ի*եղգե լ» յա յտնի է , որ թիս թ՛ելը անգացնել : ^Է՛՜ՐԳԸ, Հասաւ ինձ , նոյն­ բլէ.., Ա– ԱՀԱՐՈ՜նԵԱ՚Ն

արագիլն է օձի մաՀաբեր թշնամին, նրա մարմ­ պէս կանդ առաւ Ես առանց գլուէսս բարձրա՛ցնե­ 1898

նացած՜ ճակատագիրը * այդթնչպէս պատաՀեց ,որ լու վարից գիտ՛եց ի նրա գիբքԱ * նա իմ աք կողմն (Վկլ)

ա–յսօր այդ ճակատագիրը սխալ գուբս եկաւ : էր կանգնած , գա շո յն ի սպիտակ կոթը դուրս ցըց–

Աստուած՛, որ չ ի թ ո յ լ տալիս օձի նման գզուելի ուած գօտկի սնիքից X ԵՐՈՒԱԱԴ.ԷՄԻ Ժառանգաւորաց վարմարանէն

սողունն անդամ անարդար զոՀ դառնայ արագի­ Շո՛ւտ արա՛ , պրհ ի , ֆ լա , կոչեց նա զայ­ Լորս ե ր իտասարգ վարգասլետներ Մ * ՆաՀանգներր

լին , նոյն Աստուածը միթէ պիտի թ ո յ լ տայ, որ րացած՜, տեսնելով իմ գան դա դո ւթ իւնը Հ Հասնելովդ պաշտ՛օնի կոէուաօ՜ են Թրոյ՚ի) Ֆիլս* -

այս ՝$՝իւրգՐ\\ °"իո տասն անդամ ռղոլելի այս ԵԼ յանկարծ գլուխս բարձրացրի * ՝ք՝րգի գօտ– տելֆիոյ , Փրովիտէնսի եւ ՚Բանաաայի մէ^է

արարած՛ը իմ ճակատագիրը տնօրինի : Զէ , ճա. կէ՚ց վա յրկենապէս դուրս քաշեցի գա շո յն ը , եւ •ԲԱԱՆ ՆՈՐ ԵԿԵ՚ԼԵ^ԻՆԵՐ պիտի բացուին Հա–

կատաղի ր ը ս էստ չ է, մտածեցի ես*՛* պիտի ճար մինչեւ Որ նա ապշած ու սարսափած պաշտպան՛– յաստան ի մէք, կառավարութեան ար տօն ո ւթե ամ բ ՚

տեսնել է ուե չու որ եւ է փորձ կ՛ անէր , փա յլուն գաշո յն\ը Գէո րզեան ճեմարան թհ գո ւնո ւե լո ւ Համար\Գ45 46

ԵԼ ես սկսեցի մ տած՜ել ՛ե րկա՛ ր , երկա՛ր * * * մ ին չեւ կո թը աՀ ագին թափով նրա կուրծքր մխ՛ե­ տարե շր քանին գիմ ում կատարած՜ էիս Հ ա ր իւր Հո­

Հնարք էի վէնտռում * Բայց է**"Է Հսաբք , մի զ տ. ցէէ ; էԼայրենէն ոռնաց եւ գե՛տին գչորուեց • * * Ես ղի , այս տարի 200^ պիտի անցնի, բայց պիտի ըն–

նակ Էլ չունէի : Այգ րոպէին աչքս բնկաւ ՚Բիւ^ր. փրկուած՜ էի* ԱՀա այն վւրկարար գաշոյնը ••• գունուին մ իա յն 40 Հոգի : Մ եծ՜ գմուաբո ւթեանց

գի ա յն սիրուն գաշոյնին, որ իսըել էր իր գօ - քյայը– գուբս քաշեց իր գօաուց մ ի փղոսկրէ կը Հանգիպի քաՀանաներու խնդիրը :

Fonds A.R.A.M