Page 162 - ARM_19-1947_01
P. 162
ՀակաԽյ \ ր բ ո ւ թ ի ւ Ա մը ՆաՎակԱհւ ԱթեեքհԱ ՀԱՅԱՍՏԱՆ
ԱԿԱԴԵՄԻԱՅԻ ԱՇԽԱՏԱՆՔՆԵՐԸ
«ԱՊԵՐԱԽՏ». «ՁԱՐԱԳՈՐԾ» , «ՄԱԿԱԲՈՅԾ» ԵՐԵԿՈՅԹ՛ՆԵՐ ,— ԱԶԳԱՅԻՆ ԵԻ ԿՐԹԱԿԱՆ
(^քաՏասքւ թղթակցութիւն Տաո^աք^) ԿԵԱՆՔ ՀԱՆԳԻՍՏ ՅՈՎՀ– ՔԱՀԱՆԱՅ ՎԻՐԱՆ - Անցեալ յունուարէն տեղի ունեցաւ ատ ւ ա "
ԵԱՆԻ ԵԿԵՂԵՑԱԿԱՆ ԳՈՐԾՔ ԵԻ ԳԱՏ ՄԸ ԶԻՆ ատն ի Գիտութիւննե բու Ակադեմիայի զանազան
Սիրելի «Յառաի ,
ՈՒՈՐԱԿԱՆ ԱՏԵԱՆԻՆ ԱՌՋ.ԵԻ բաժ ինն\եբ ո ւ Համ ա՛լումարը ։ քննութեան առնուե
Աեղանիս վրայ է եգիպտական ամսագիր մը,– ՊաբաՀանդէսներու եղանակն է ։ ինչպէս ամե ցաւ Ակադեմիայի նախագա՛Հ ութեան զեկուցումը,
«Տունիա է լ ճէաիտէ» («Նոր ԱշխարՀ») , 1947 նուրեք Հոս ալ մեծ եռանդ եւ խանդավառութիւն անց եալ ե ը եք տար՛ս լան րն թա ցքին կ ատ արած գի
Յունուար , Գ* սւարի , Գ . թի՛֊ - (/՝օաաւորապէս կը տի րէ։ Պարեր եւ երեկոյթներ •օրակարգը կր տական ա շխատ ան քներ ո Լ մասին : կազմուեցաւ նա
Հինդ էջ կը գրաւէ դաբշելէ յօդուած մը, անստո կազմ են , զանազան միութեանց եւ կազմ ա կե ր պո ւ— խագիծ \947ին կատարելիք գիտական Հետազօտու
րագիր, որ թուրք կը Հոաի% Աւելի քան թուրք : թե անց % Բարեսիրական Միութիւննեբ , Հ *Մ *Ը *Մ • թիւներու Համար։
Պիաի արտագրեմ սաՀմ ան ատի ակ պա րրե ր ո ւթ ի ւն - Տնտեսական , ամէնքն ալ գործի վյրայ են * կարծես Ակադեմիան ՛որ Հիմնուեցաւ \943էն , կր բաղ
ներ միայն, որպէս «ճաշակ» ։ Բայց, նախ քան մրցակցութիւն մը կայ թէ*, ո®բ մէկու պա րաՀ ան կանա յ 15. բաժիններէ , Հինգ ինքնուրոյն բա ֊
ա յգ , պիաի ուղէի երկու յանկերգ կրկնել, առանց գէսը աւելի ճոխ պիտի րլլայ ,՜ ո*վ աւելի տոմսակ ՜ժիններ եւ 10 զանազան Հետազօտական Հ՚իմնար ֊
ձանձրոյթի : պիտի ծախէ եւ ոՓ վ աւելի Հասոյթ պիտի ունենա յ ։ կո ւթ իւննե բ , ընդամէնը երեսուն գիտա՚Հ ետազօտա–
Ա * Առածին գծի վրայ՝ Եգի՝ոլտոս ի , երկրորդ Այսպէս , Հ *Մ *Ը ՛Ե ՚-ի տա րե կան պարաՀանգէսը կան Հաստատ՚ոլթիլննեբ : Այդ Հ ա ս տատ ո ւթ իւննե -
գծի վրայ ալ Աուրիոյ եւ Լիբանանի ազգ* իշխա մ եծ խանդավառս ւթեամ բ կա տ ա ր ո ւե ցաւ Փետր * բուն մ էջ կատշէս ատին Ակադեմիա յի 2,2, իսկական
նութեանց ել մամ՛ուլին վրայ պարտք կը ծանրա - Տին , Ազքաաախնամ ի աննախընթաց ը՝ պիտի կա ֊ անգամներ ել 16 թգէ^աԿէ° ՜ անգամներ , 46 գի՛
նա յ դիմել անմ իրապէս Եգիպտոսի Մ ՛ո մ ուլի Տես տարուի Փետր* \2էն , Հ *Բ * Ը *Մ ի ութեան ը՝ Փետը* տութեան պբօֆէսէոռներ , 250 գիտութեան թեկ -
չութեան եւ պատկան մարմիններուն , եւ յայտնեւ 14ին , Հ *Կ *Խաչի Ֆիքսի Մասն աճ իւղին ր՝ 16ին , նտծուներ ել աւագ աշխատակիցներ ,մօւո 300 կրտ
Հայ մոգովուրգի ւլւլուանքը այս լաիրշ Հրատարա իսկ Ազգ* Կեգր* Վարչութեան Տնտեսական Խոր - սեր գիտական աշվսատողներ ։ Ակադեմիայի տաբ^
կութիւնն ե ր ո ւն գէմ * Ոչ միա յն րողոքե լ , ա յլեւ Հոլրգի մեծ պարաՀտնդկսրլ Փետր* 23 էն ։ բեր ճ իւղերուն– մէջ կը պատրաստուին գիտուննե
կա ո չի լ յօդուածագրին ու պարբերագրի խմբա ֊ Ալս ՐՈԼՈՐՐ կ՚ապացուցանեն թէ, ՑունաՀայ րու նւոբագոյն սերունգր՝ 1 00^5՛ աւելի թեկն՛ածու-
գրութեան օձիքին , ոբպէսղի յետս կոչում կատա գաղութը ս թափած է պատերազմի ել գրաւման սեւ ներ։ Հ ա ս տ ա տ ո լի/ ե ան փորձառական մասը զգալի
րեն այսքան ձրի սուտերուն , զրպարտութեան , օրերէն , եւ տնտեսապէս ալ գրեթէ մխիթարական բարւոքում կրած է ։ Ե ռա պա տ կո ւած է գր ա գա բ ան -
մանաւանդ լրբենի որակումներու Համար : վիճակ մը ունի : ներու գիբքեբուն քանակը՝ աւելի քան մէկ միլիոն
Բ* Լրբանալ բովանդակ Մերձ* Արեւելքի Նախընթա՜ց տարեշր՜ջանի փակումով, Կրթա - Հատոր • Կր ստանան Խ* Միութեան՜ մէջ լոյս տե
մ էջ * Խ ուսափիլ պո աո տախօսութենէ , փան ջուն էա կան ԽոբՀ ուրդը որ Աղդ* Կեգր* Վարչութենէն սած գիտական Հ բատ ա բա կո ւթ իւննե րէն զատ ար–
կան ելոյթներէ , Հրապարակային աղմուկներէ եւ բխած էր ք մամուլի միջոցաւ իր գործուն է ո ւթեան տասաՀմ անի կարեւոր Հ բա տար ակութի ւննե րն ալ ։
անպատասխանատու ինքնագո վոլթի ւննե րէ , ո - գեկոյցլ* տալէ ետք , Հրաժարեցաւ ։ ՝Բէչեր միայն էեւոբ աշխւ տար ո ւա ծ է բնագիւ
կը Հասկնան թէ* այս գաղութին
րոնք կրնան տրամագրո ւթիլննեբը թշնամ ացնե / մէջ կրթական թե* յն , տեսակա,նկւ եւ գործնական մեքենագէտ ո Լ
մեզի գէմ , ու գերզգա /ուն արաբ եր իտա .յ տ ր դո լ - մարմին ունենալ, աւելորդ պերճանք մըն է , ցոր թեան, մաթեմաթէքի ել տեսական ա ս տ զ ւս ր ա շ -
թիւնը մ զ ե լ ՀակաՀա յ յա յտա բա բ ո ւթ ի ւննեբու : չափ անոր իրաւասութիւնեերն ու լիազօրութիւնը , խո ւթեան զարգացման։ Այգ ուղղութեամբ ուշա -
Համ ա յնավաբ մեր աղբրտ իքը , մ ասնաւո բաբա ր , նոյն այդ մարզին Համար, չեն ճշտուած Կեգր * դրաւ յաջոզութիւննեբ ձեռք ձգուած են , օրինակ ,
՜ պէտք է զգուշանան սոնքալէ իրենց տէրերուն փե Վարչութեան կողմէ։ Կրթական մարմնի գործու֊ Ակագեմ իա յի իսկական անդամներ Ալի խ ան ե ան եղ֊
տուրներով, երբ Մերձ* Արեւելքի մէջ յայտնի է նէ ութիւն ը գերադաս եւ մ ան աւա I. գ ստ ո րագաս բայրնեբոլ ել անոնց զեկավաբութեամբ աշխատող
անկախութեան եւ բացարձակ ինքն ավար ո ւթե ան մ արմ իններ է կաշկանդուած Ը1էաԼՈէԼ՝ Գոգինիո / բեաղէտներու կատարած գործերը ։
ձգտում մը, մեծ թէ փոՔՐԲոԼոՐ պետութեանց Ազգ* վարժարանին մէջ ապօրինի ել կուսակցական Լայն ծաւալ ստացած են աստղագիտական
կողմէ * նկատումներով եղած կարգագրութիւն մը դարմա Հետ աղօտութիւնն երր , գոր կը ղեկավարէ Խ * Մ ի–
Ե գի պտակ ան Հ անդ էսը Լ «Նոր Ա շխ արՀ ») , ի ր նելու Համար , տարուած ա շխատ ան(քն ե բ ը ապար - ութեան մեծագոյն ա՛ստղադէտներէն՝ Հայկական
Հ ա կա Հ տ յ գարշելի յօդուածին խարիս էս կը ծառա գիւն անցան ։ Ախալը կարելի չեղաւ սրբագրել, Ո– Գ իա ո ւթ իւննե ր ո լ Ակադեմիայի իսկական անգամ
յեցնէ Հայ երիտասարդի մր յայտարարութիւնը բովՀետեւ ա՚ւանց կրթականի Հաւանութեան մ ա՛*- Վ * Համր ՛ս ր ձ ո ւմ ե ան :
սափրիչի մյլ խանութին մէջ ։•— «՝ք աղաքակրթու - կապա ր տ է զէն նախակբթ արան կամ ա յականօբէն Նոյնը կարելի է ըսել մասնագիտական գիտու-
թիւնր ս՚ե՚սք սերինք Եդիպաոս» ; Եւ յետոյ «էէ -
գիպասւցիք1երւր ք աղաւքակայնութենէ չեն հասկնար» : փոխագրուած ուսուցչոլՀին , իր նախկին պաշտՕ– թ իւննե բու՝ ելե կա բա կան , ջրային ուժի եւ շփնա լ -
՚-նին չվե բ ա գա ռն ա լո ւ Համար կը քաջալե րուէր իր
թաոա - թիւննեբու մէջ կատարուած աշխատանքնեբո՛լ մա
Ելայլն) եւայլն* կուսակցութենէն եւ երկու Համայնավար
սին : Գի ւղա տնտես ական եւ կենդան ա բան ա կան Ր
ԱՀաւասիկ անդրադարձումը ։ կաններէն ;
կը ղեկավարեն Ակադեմիայի իսկական անգամներՐ
« Առաջին անգամը չէ , որ Հայ մը կը յար Ազգային մեքենան կաղ է, •որովհետեւ առաջ
Մ * Թուման եան , Խ * Կոշտոյեանց եւ Վ * Գուլք, ն–
ձակի Եգիպտաց ինեբոլ վրա յ ; Ամ էն տեղ՝ Հարիք նորդ Մաղլըմեան արք* ըստ կամս կ*"ւգէ վարեք եան* Մեր ականաւոր
գիտնական պատմաբանները,
•ոլ ապերախտութիւն միայն տեսած ենք իրենցմէ : ազգ* գործերը ։ Ան կը կազմէ ել կը քուծէ թազա լեղուազ էտներ ը ել գրագէտները՝
Հ * 0 բ բե լի , 0 *
Ո՛– տ ե ւա կան յաւակնոլթիլնը՝ թ Է իրենք քազա - յին Մ արմիննեբը բո լո րուէին ինքնագլուխ , առանց Մանանգեան
, Ատ * Մալխասեան * Գ * Վափանցեան ,
քտկբթած են մեզ* իթն չ են , սակայն , իրենք՛, կուէ– իսկ Ագգ * ^եդը * Վարչութեան գիտակցութեան ։ Հ * Աճառեան , Ա * Տ է ը ա է ը եան , թգթակից
անդամ
կասեան Հին ժողովուրդ մը, ստրուկ, միշտ ծ առա ք Առաջ)։ որդին քմ աՀաճո յ ք է ն բիսած մ արմ ին մ րն է , նե ր Ա թալին եան պսակաւոր
Բ* Պիոտրովսկի , Մե–
եւ Հպատակ : Հաւատարիմ չգտնուեցան երբեք , Գոգինիո յ Թագ* ԽոբՀոլրդր , որ վերջերս 3*Ա՚Ժ*– լիքսէթ֊Բէկր*
պրոֆ* Ա* %աբիբեան , Վ* Զալոյ–
Հանդէպ այն երկիրներուն՝ ուր ապաստան տրուե– Մ *ի ( 3 ուն աՀա յ Ազգ * ՀԻ֊Ո ղովրգակաԼ Մ ի ո ւթիւն՝) \եան եւ ուրիշներ , այս տարիներու
•ընթացքին կա
ցաւ իրենց ։ § րո ւեցան աշխաբՀի չորս ծագե րլէ , ու անդամնե րէն կազմ ուած է, ժողովրդապետական տարեցին
Հա յա գի տ ո ւթ եան , լեզուաբանութեան եւ
զբաղեցան միշտ ստոր՛ին աշխատանքներ դվ ։ Գար– (|աօքրաթֆա) Հիմերու վրայ կառավարելու Հա - գրական՛ութեան
ասպարէզներուն մէջ ԼաՐՔ մր
ձան ոճրագործներ։ Միջազգային ոստիկանու - մար լունաՀա լ մեծագոյն գազութւերէն մին։
լուրջ Հետաղօտութ իւննե բ ել Հրատարակեցին ար–
թեան վիճակագրութիւննե րը ցո յց կուտան է^է Ազգ * վարժարահներլՓ , գրեթէ բոլորն ալ ա–
ժէքաւոր ա շխա տ ութ իւննե բ * «՝Բննական տեսա-
աշխաբՀ ի՝ դրամանենգ մ եծ ամ ասն ո ւթիւնը Հա յեր ււ անց պետական արտօնութեան կը դո րծ են ; Փաթ–
թիւն Հայ մ՜ոզովյւդի պատմութեան» ԼՅ * Մ ան անգ-
կյր կազմեն : (5) Ա. Ա.) : բասի , էլլինքո յի եւ վեբջե րս ալ Ամ արուսի Ազդ •
եան^ , «Հայ ժողովրդի ծագումը» ել «Հայ լեզուի
«Հա յերր Աո ւր իա եւ Եգիպաոս մտան , երբ վաբժարանները , արտօնագիր չունենալով , կրթա–
ա յս երկիրները ենթարկուեցան Օսմ * կ ա յ ս ր ո լ ֊ կ ա ն քնն ի չն եր ու կո զմէ փակուե ց ան ։ Ֆ էքս ի1 պէս
թեան^Հ Այգչրջանին, Հայաստանն ալ ենթակալէս Հայաշատ կեդրոնի մբ ազգ* դսլրոցը զուրկ է պե էր քաՀանայակտն լուծյՀ, օծակից ունենալով Հմա
Թուրքիոյ • Օսման* կայսրութիւնը գիրք ու փառք ս՛ ա կան արտօնագրէ , մին չ նո յն թաղի Աւետ * Հա յեակ Խ ա չատո ւր ե ան ը ։ Պաշտօններ վարեց Ֆիքս
շն ո րՀեց անոնց ա յս Հողերուն վրայ : Ա ակտ յն ա - մայնքի եւ Հ* Կ* Խաչի վարժարանները ան կա շ - եւ Գոգինիա, եւ սիրուած ^"վէ*– մը եղաւ իր ծխա
նոնք միշտ ապերախտ մնացին : Ակս ան զաւեր նիլ– կանգ կը գործեն , լրացուցած Րէէալով աբտօնագրի կաններուն Համար։ Այս վերջինները անոր Հէլան
• թել պետութեան գէմ , ներքին թշնամիները լաբեյ ձե ւակեր պո լթիլննեբը ; Գոգինիո յ մէջ ալ երեք դո ւթեան օր եր ո ւն ի յ այտ բ եր ին ամ էն՛ Հոգածու—
անոր դէմ ։ Մինչեւ որ օսմանեան գաՀակալնեբբ դպրոցներ կան Հ* Կ* Խաչի $Լաւաբեան , Ազգային թիւն , չսլանալով ոեւէ զո Հ ո զո ւթ ի ւն անոր ապա ֊
Հ ա բ կա գր ո ւե ց ան . պատմել գիր ենք ; եւ Աւետարանական , որոնք տեղական պայմաննե քինման Համար , բայց ֊անօգուտ ։
«Թուրքի ո յ մէջ Հայերու գերը՝ Գերմանիս ք րու եւ օրէնքներու Համաձայն, կը շարունակեն Փ Մ այ րաքաղաքի եւ արուարձաններու մէջ
Հրեաներու գերն էր ։ Ապտիւլ Համ իա նշանաւոր կրթական դործը : Ց"" "՛յի է սակայն իմանալ թէ , կան չորս ե կեղեցինե բ , որոնց մ էջ կանոն աւո բա -
Աոլլթան մ ըն էր , ոբ որոշեց վւրկուի լ ա յս ստոր այս թաղի ազդ* վարժարանը յունւական դպրոցէ բաբ ժամերգութիւն եւ պատարագ կը կատարուի :
տարրէն ։ Ապաննեց ել ջ՚յ՚բգեց *գա զտնօրէն կա մ բա մը շատ տարբերութիւն չուէի այժմ ։ Գպրոցին ար ԱռաջԳ՚ո րդր "երկայ կ՚ըլլայ Աթէնքի ե կեգեց ւո յնւ
ցայայտ կերպով ։ Մաքրադոբծեց այրեր եւ. կիներ , տօնատէրն է Հելլէն ասպատակ Հայ սպայ մը, որ մէջ պատարագի, եւ շատ յաճախ Հովուական այ
տարկ ց եւ եսիտասարդ ։ ինչ որ չկրցաւ լրացնե ւ Հմուտ Բէէա լով Կ ի լ ի կիո յ պատմական ա՛նցու զ ՛ո ր ^ ցեր կուաայ Ֆիքսի ժողովուրդին ։ Հոս կը խօսի
ինք, լրացնել տուաւ քիւրտերուն։ ձե բուն , ս տանձն ած է "՛՛Լ ոնց գա ս ա լանդո ւթ ի ւնը , իր ամէնէն աւելի «ոգեւորիչ» եւ «մխիթարիչ» քա
«Հասան գաղթականութեան օրեբ^ ։ Հա յերբ ն ո լիր ո ւե լո վ «Հա յ մ տնկտւո յն կո ւլ տ ո ւր ա կան վե րոզներ յ§ , կո ^ Ր^ ե լով կուսակցական եւ կրօնական
սկսան քծնիլ ամէն տեղ ։ Տեղ եւ գործ տուին՜ք ի ֊ րելքին» : պայքարի։ Իր քարողներուն վերջաբանը կը կազ
րենց դ ա բգաՀ ատեցանք եւ բարիք գո բծեց ինք : Փ Գոգինիո յ ծխատէբ, ՅովՀ* քաՀանայ Վի մէ Երեւանի «ինթուրիստ» պանդոկին մէջ, իրեն
մաՀճակալ
Բայց չփո խո ւե ցանանոնք ՚.կ ըշարո ւնա\կ ենմն ՛ս / իւ ՛ո - րան եան վախճանեցաւ յետ երկարատեւ Հիւտնգու֊֊ տ րամ ագրուած եւ երկու պարունակող
բերայ եւ անՀաւատարիմ : Մէ՛ացան օտար իշէսա - թեան , Յունուար ՅՕին : Յուղարկաւորութիւն՛՛ կ/Ա– սենեակի պարագան :
նաւթ ի ւննե բուն՝ դաւելու Հ ամ ա բ մ եղի դէմ : 3) ը - քաբուեցալ 4ալ\ոՐԳ °VV ՝՝ Յաւարտ պատարագի ՝*ֆ^ Փետր * Յին ^ Զինուորական Ատեանին առ
րանսացինեբուն Հետ , Անղլէտաց է՚նեբուն Հետ ։ դագաղը փոխադրուեցաւ մին չև«քԼաւա բ ե ան» վար ջեւ տե ղի ունեցաւ դատավարութիւն մը , ո րուն
«Ներկա յիս , Հասած է մ ամ ր ՝ ագատե լու ա յս ժարանի Հրապարակը ուսամբարձ , եւ անկէ ա ւ մէջ գրաւման իշխանութեանց Հետ իբրեւ գործակ
մակաբոյծներէն։ Պէտք չէ աւելի երկար կերակրեր ինքն ա շարժերով Յունաց զեբեզմ անատունը ուր ել ցող, մեղսակից ն կա ա ո ւած էր Հայ կաթողիկէ ա–
դիըենք։ ՀյնոբՀակալ ենք Խ * Միութեան , ՛որ պիտի մփոփուեցաւ * Թաղ մ ան ական ա բա բոզութեանց ւ՛ աջն ո ր ղ ՅովՀ անն է ս Ծ * Վարդապետ : Գատավտ–
Հ աւաքէ րո լո րը, եւ պիտ ի փրկէ մ եզ անոնց չա - նա խաղ ւ՜՛ Հեռ 3 ՄՍ ազլը մե սըք* ։ Հոգելոյս քաՀա– բութետն արձագանգ եղած էր տեղական մամուլը^
ընդունած
ըիքնեըէն ։ Տարրէ մը, որ ատելութիւն միայն նան մ օտ աւո րապէս տասը տա րի առաջ ււ բ կաթողիկէ առաջնորդը ներկայացուցած էր իբ
սեր շնչեց ։ րեւ Հայոց առաջնորդ * Մաղլըմեան արք * Հ ելլէն
էԿասկած չկար, որ պիտի չիւղէին մեկն՛ ի լ : *–ելքի մէջ։ Ա ուր իա, Լիբանան եւ Եգիպտոս՝ չեն թեբթեբոլ մէջ ճշտեց թէ ինք է Հայոց Առա^նոր–
Ու կր լսենք աՀաւտսիկ , որ շատեր կհուզեն մնալ ։ ուզեր որ Հայերը մնան այս երկիրներուն մէջ ։ գր , ոբ պատերազմի եւ գրաւման օրերուն իր Հօ
Գիտենք թէ Խ՛ Միութեան մէջ պիտի չկրնան շա Գարերէ ի վեր , փարթամ սեղան ՛երէ կշտացան , տով, բաժնած էր յոյն քոյր ժողոտէուրդին տառա
րունակել իրենց խաբեբայութիւն նեբը , հ*. կը էսոր– բայց, Հերիք է այլեւս* Ա՝եղի կր մ մինչեւ. պանքները , ընդունելով Աթէնքի Մ ետրոպո լին
** ին թէ Մ ո ււ կո ւ ա կրնա յ Հարթել գիր ենք մ ուբճին սաՀմանազլոլխ ճամբել զիրենք, ե, զն աՀ ա տ ական . շն ո րՀ ա կա լի քը ։ Երեւի Մ ազլրմեան
եւ սալին միջեւ։ Այնտեղ, ի վիճակի պիտի չրլլան թաղմանական ա բա բողութիւն ր , (լաս՛տր ե 1 ա րք * շուտ մ ոռցաւ Հ ե լլէն կառաւէտ բ ո ւթ են էն եր
9 Ւ"ՃԻ
գաւեր ն՛իւթ ե լու եւ որոմ ցանելու*. Աովիէթ զան խայթի***» ։ կու անգամ ՝Բորֆու ճամբուիլը, եւ մանաւանդ
գուածայինւ մաքրագործումները, կրնան տրմտտտ– 1 935/՛ ն Ներքին նա էսա բա բո ւթեան արտաքսման
պէս լուծեք րոքոր կնճիռները՛, Սիրելի «Յառաջ», մենք անղրտզ արձանք այս
«Պէտք է գիտնան , սակայն , թէ ներողամտու տեղ՝֊ ցաւին * դուն ալ Հոտ խորՀԷ նո յն ցաւին * * * Հ բամ անագէր ր իրեն դէմ ։
թեան եւ վեՀանձնո ւթեան գարը անցած է՝ Արե - ԱՐՄԷՆ ԱՄԱՏԵԱՆ •ԱՐՏԱԻԱԶԳ
Fonds A.R.A.M
ԱԿԱԴԵՄԻԱՅԻ ԱՇԽԱՏԱՆՔՆԵՐԸ
«ԱՊԵՐԱԽՏ». «ՁԱՐԱԳՈՐԾ» , «ՄԱԿԱԲՈՅԾ» ԵՐԵԿՈՅԹ՛ՆԵՐ ,— ԱԶԳԱՅԻՆ ԵԻ ԿՐԹԱԿԱՆ
(^քաՏասքւ թղթակցութիւն Տաո^աք^) ԿԵԱՆՔ ՀԱՆԳԻՍՏ ՅՈՎՀ– ՔԱՀԱՆԱՅ ՎԻՐԱՆ - Անցեալ յունուարէն տեղի ունեցաւ ատ ւ ա "
ԵԱՆԻ ԵԿԵՂԵՑԱԿԱՆ ԳՈՐԾՔ ԵԻ ԳԱՏ ՄԸ ԶԻՆ ատն ի Գիտութիւննե բու Ակադեմիայի զանազան
Սիրելի «Յառաի ,
ՈՒՈՐԱԿԱՆ ԱՏԵԱՆԻՆ ԱՌՋ.ԵԻ բաժ ինն\եբ ո ւ Համ ա՛լումարը ։ քննութեան առնուե
Աեղանիս վրայ է եգիպտական ամսագիր մը,– ՊաբաՀանդէսներու եղանակն է ։ ինչպէս ամե ցաւ Ակադեմիայի նախագա՛Հ ութեան զեկուցումը,
«Տունիա է լ ճէաիտէ» («Նոր ԱշխարՀ») , 1947 նուրեք Հոս ալ մեծ եռանդ եւ խանդավառութիւն անց եալ ե ը եք տար՛ս լան րն թա ցքին կ ատ արած գի
Յունուար , Գ* սւարի , Գ . թի՛֊ - (/՝օաաւորապէս կը տի րէ։ Պարեր եւ երեկոյթներ •օրակարգը կր տական ա շխատ ան քներ ո Լ մասին : կազմուեցաւ նա
Հինդ էջ կը գրաւէ դաբշելէ յօդուած մը, անստո կազմ են , զանազան միութեանց եւ կազմ ա կե ր պո ւ— խագիծ \947ին կատարելիք գիտական Հետազօտու
րագիր, որ թուրք կը Հոաի% Աւելի քան թուրք : թե անց % Բարեսիրական Միութիւննեբ , Հ *Մ *Ը *Մ • թիւներու Համար։
Պիաի արտագրեմ սաՀմ ան ատի ակ պա րրե ր ո ւթ ի ւն - Տնտեսական , ամէնքն ալ գործի վյրայ են * կարծես Ակադեմիան ՛որ Հիմնուեցաւ \943էն , կր բաղ
ներ միայն, որպէս «ճաշակ» ։ Բայց, նախ քան մրցակցութիւն մը կայ թէ*, ո®բ մէկու պա րաՀ ան կանա յ 15. բաժիններէ , Հինգ ինքնուրոյն բա ֊
ա յգ , պիաի ուղէի երկու յանկերգ կրկնել, առանց գէսը աւելի ճոխ պիտի րլլայ ,՜ ո*վ աւելի տոմսակ ՜ժիններ եւ 10 զանազան Հետազօտական Հ՚իմնար ֊
ձանձրոյթի : պիտի ծախէ եւ ոՓ վ աւելի Հասոյթ պիտի ունենա յ ։ կո ւթ իւննե բ , ընդամէնը երեսուն գիտա՚Հ ետազօտա–
Ա * Առածին գծի վրայ՝ Եգի՝ոլտոս ի , երկրորդ Այսպէս , Հ *Մ *Ը ՛Ե ՚-ի տա րե կան պարաՀանգէսը կան Հաստատ՚ոլթիլննեբ : Այդ Հ ա ս տատ ո ւթ իւննե -
գծի վրայ ալ Աուրիոյ եւ Լիբանանի ազգ* իշխա մ եծ խանդավառս ւթեամ բ կա տ ա ր ո ւե ցաւ Փետր * բուն մ էջ կատշէս ատին Ակադեմիա յի 2,2, իսկական
նութեանց ել մամ՛ուլին վրայ պարտք կը ծանրա - Տին , Ազքաաախնամ ի աննախընթաց ը՝ պիտի կա ֊ անգամներ ել 16 թգէ^աԿէ° ՜ անգամներ , 46 գի՛
նա յ դիմել անմ իրապէս Եգիպտոսի Մ ՛ո մ ուլի Տես տարուի Փետր* \2էն , Հ *Բ * Ը *Մ ի ութեան ը՝ Փետը* տութեան պբօֆէսէոռներ , 250 գիտութեան թեկ -
չութեան եւ պատկան մարմիններուն , եւ յայտնեւ 14ին , Հ *Կ *Խաչի Ֆիքսի Մասն աճ իւղին ր՝ 16ին , նտծուներ ել աւագ աշխատակիցներ ,մօւո 300 կրտ
Հայ մոգովուրգի ւլւլուանքը այս լաիրշ Հրատարա իսկ Ազգ* Կեգր* Վարչութեան Տնտեսական Խոր - սեր գիտական աշվսատողներ ։ Ակադեմիայի տաբ^
կութիւնն ե ր ո ւն գէմ * Ոչ միա յն րողոքե լ , ա յլեւ Հոլրգի մեծ պարաՀտնդկսրլ Փետր* 23 էն ։ բեր ճ իւղերուն– մէջ կը պատրաստուին գիտուննե
կա ո չի լ յօդուածագրին ու պարբերագրի խմբա ֊ Ալս ՐՈԼՈՐՐ կ՚ապացուցանեն թէ, ՑունաՀայ րու նւոբագոյն սերունգր՝ 1 00^5՛ աւելի թեկն՛ածու-
գրութեան օձիքին , ոբպէսղի յետս կոչում կատա գաղութը ս թափած է պատերազմի ել գրաւման սեւ ներ։ Հ ա ս տ ա տ ո լի/ ե ան փորձառական մասը զգալի
րեն այսքան ձրի սուտերուն , զրպարտութեան , օրերէն , եւ տնտեսապէս ալ գրեթէ մխիթարական բարւոքում կրած է ։ Ե ռա պա տ կո ւած է գր ա գա բ ան -
մանաւանդ լրբենի որակումներու Համար : վիճակ մը ունի : ներու գիբքեբուն քանակը՝ աւելի քան մէկ միլիոն
Բ* Լրբանալ բովանդակ Մերձ* Արեւելքի Նախընթա՜ց տարեշր՜ջանի փակումով, Կրթա - Հատոր • Կր ստանան Խ* Միութեան՜ մէջ լոյս տե
մ էջ * Խ ուսափիլ պո աո տախօսութենէ , փան ջուն էա կան ԽոբՀ ուրդը որ Աղդ* Կեգր* Վարչութենէն սած գիտական Հ բատ ա բա կո ւթ իւննե րէն զատ ար–
կան ելոյթներէ , Հրապարակային աղմուկներէ եւ բխած էր ք մամուլի միջոցաւ իր գործուն է ո ւթեան տասաՀմ անի կարեւոր Հ բա տար ակութի ւննե րն ալ ։
անպատասխանատու ինքնագո վոլթի ւննե րէ , ո - գեկոյցլ* տալէ ետք , Հրաժարեցաւ ։ ՝Բէչեր միայն էեւոբ աշխւ տար ո ւա ծ է բնագիւ
կը Հասկնան թէ* այս գաղութին
րոնք կրնան տրամագրո ւթիլննեբը թշնամ ացնե / մէջ կրթական թե* յն , տեսակա,նկւ եւ գործնական մեքենագէտ ո Լ
մեզի գէմ , ու գերզգա /ուն արաբ եր իտա .յ տ ր դո լ - մարմին ունենալ, աւելորդ պերճանք մըն է , ցոր թեան, մաթեմաթէքի ել տեսական ա ս տ զ ւս ր ա շ -
թիւնը մ զ ե լ ՀակաՀա յ յա յտա բա բ ո ւթ ի ւննեբու : չափ անոր իրաւասութիւնեերն ու լիազօրութիւնը , խո ւթեան զարգացման։ Այգ ուղղութեամբ ուշա -
Համ ա յնավաբ մեր աղբրտ իքը , մ ասնաւո բաբա ր , նոյն այդ մարզին Համար, չեն ճշտուած Կեգր * դրաւ յաջոզութիւննեբ ձեռք ձգուած են , օրինակ ,
՜ պէտք է զգուշանան սոնքալէ իրենց տէրերուն փե Վարչութեան կողմէ։ Կրթական մարմնի գործու֊ Ակագեմ իա յի իսկական անդամներ Ալի խ ան ե ան եղ֊
տուրներով, երբ Մերձ* Արեւելքի մէջ յայտնի է նէ ութիւն ը գերադաս եւ մ ան աւա I. գ ստ ո րագաս բայրնեբոլ ել անոնց զեկավաբութեամբ աշխատող
անկախութեան եւ բացարձակ ինքն ավար ո ւթե ան մ արմ իններ է կաշկանդուած Ը1էաԼՈէԼ՝ Գոգինիո / բեաղէտներու կատարած գործերը ։
ձգտում մը, մեծ թէ փոՔՐԲոԼոՐ պետութեանց Ազգ* վարժարանին մէջ ապօրինի ել կուսակցական Լայն ծաւալ ստացած են աստղագիտական
կողմէ * նկատումներով եղած կարգագրութիւն մը դարմա Հետ աղօտութիւնն երր , գոր կը ղեկավարէ Խ * Մ ի–
Ե գի պտակ ան Հ անդ էսը Լ «Նոր Ա շխ արՀ ») , ի ր նելու Համար , տարուած ա շխատ ան(քն ե բ ը ապար - ութեան մեծագոյն ա՛ստղադէտներէն՝ Հայկական
Հ ա կա Հ տ յ գարշելի յօդուածին խարիս էս կը ծառա գիւն անցան ։ Ախալը կարելի չեղաւ սրբագրել, Ո– Գ իա ո ւթ իւննե ր ո լ Ակադեմիայի իսկական անգամ
յեցնէ Հայ երիտասարդի մր յայտարարութիւնը բովՀետեւ ա՚ւանց կրթականի Հաւանութեան մ ա՛*- Վ * Համր ՛ս ր ձ ո ւմ ե ան :
սափրիչի մյլ խանութին մէջ ։•— «՝ք աղաքակրթու - կապա ր տ է զէն նախակբթ արան կամ ա յականօբէն Նոյնը կարելի է ըսել մասնագիտական գիտու-
թիւնր ս՚ե՚սք սերինք Եդիպաոս» ; Եւ յետոյ «էէ -
գիպասւցիք1երւր ք աղաւքակայնութենէ չեն հասկնար» : փոխագրուած ուսուցչոլՀին , իր նախկին պաշտՕ– թ իւննե բու՝ ելե կա բա կան , ջրային ուժի եւ շփնա լ -
՚-նին չվե բ ա գա ռն ա լո ւ Համար կը քաջալե րուէր իր
թաոա - թիւննեբու մէջ կատարուած աշխատանքնեբո՛լ մա
Ելայլն) եւայլն* կուսակցութենէն եւ երկու Համայնավար
սին : Գի ւղա տնտես ական եւ կենդան ա բան ա կան Ր
ԱՀաւասիկ անդրադարձումը ։ կաններէն ;
կը ղեկավարեն Ակադեմիայի իսկական անգամներՐ
« Առաջին անգամը չէ , որ Հայ մը կը յար Ազգային մեքենան կաղ է, •որովհետեւ առաջ
Մ * Թուման եան , Խ * Կոշտոյեանց եւ Վ * Գուլք, ն–
ձակի Եգիպտաց ինեբոլ վրա յ ; Ամ էն տեղ՝ Հարիք նորդ Մաղլըմեան արք* ըստ կամս կ*"ւգէ վարեք եան* Մեր ականաւոր
գիտնական պատմաբանները,
•ոլ ապերախտութիւն միայն տեսած ենք իրենցմէ : ազգ* գործերը ։ Ան կը կազմէ ել կը քուծէ թազա լեղուազ էտներ ը ել գրագէտները՝
Հ * 0 բ բե լի , 0 *
Ո՛– տ ե ւա կան յաւակնոլթիլնը՝ թ Է իրենք քազա - յին Մ արմիննեբը բո լո րուէին ինքնագլուխ , առանց Մանանգեան
, Ատ * Մալխասեան * Գ * Վափանցեան ,
քտկբթած են մեզ* իթն չ են , սակայն , իրենք՛, կուէ– իսկ Ագգ * ^եդը * Վարչութեան գիտակցութեան ։ Հ * Աճառեան , Ա * Տ է ը ա է ը եան , թգթակից
անդամ
կասեան Հին ժողովուրդ մը, ստրուկ, միշտ ծ առա ք Առաջ)։ որդին քմ աՀաճո յ ք է ն բիսած մ արմ ին մ րն է , նե ր Ա թալին եան պսակաւոր
Բ* Պիոտրովսկի , Մե–
եւ Հպատակ : Հաւատարիմ չգտնուեցան երբեք , Գոգինիո յ Թագ* ԽոբՀոլրդր , որ վերջերս 3*Ա՚Ժ*– լիքսէթ֊Բէկր*
պրոֆ* Ա* %աբիբեան , Վ* Զալոյ–
Հանդէպ այն երկիրներուն՝ ուր ապաստան տրուե– Մ *ի ( 3 ուն աՀա յ Ազգ * ՀԻ֊Ո ղովրգակաԼ Մ ի ո ւթիւն՝) \եան եւ ուրիշներ , այս տարիներու
•ընթացքին կա
ցաւ իրենց ։ § րո ւեցան աշխաբՀի չորս ծագե րլէ , ու անդամնե րէն կազմ ուած է, ժողովրդապետական տարեցին
Հա յա գի տ ո ւթ եան , լեզուաբանութեան եւ
զբաղեցան միշտ ստոր՛ին աշխատանքներ դվ ։ Գար– (|աօքրաթֆա) Հիմերու վրայ կառավարելու Հա - գրական՛ութեան
ասպարէզներուն մէջ ԼաՐՔ մր
ձան ոճրագործներ։ Միջազգային ոստիկանու - մար լունաՀա լ մեծագոյն գազութւերէն մին։
լուրջ Հետաղօտութ իւննե բ ել Հրատարակեցին ար–
թեան վիճակագրութիւննե րը ցո յց կուտան է^է Ազգ * վարժարահներլՓ , գրեթէ բոլորն ալ ա–
ժէքաւոր ա շխա տ ութ իւննե բ * «՝Բննական տեսա-
աշխաբՀ ի՝ դրամանենգ մ եծ ամ ասն ո ւթիւնը Հա յեր ււ անց պետական արտօնութեան կը դո րծ են ; Փաթ–
թիւն Հայ մ՜ոզովյւդի պատմութեան» ԼՅ * Մ ան անգ-
կյր կազմեն : (5) Ա. Ա.) : բասի , էլլինքո յի եւ վեբջե րս ալ Ամ արուսի Ազդ •
եան^ , «Հայ ժողովրդի ծագումը» ել «Հայ լեզուի
«Հա յերր Աո ւր իա եւ Եգիպաոս մտան , երբ վաբժարանները , արտօնագիր չունենալով , կրթա–
ա յս երկիրները ենթարկուեցան Օսմ * կ ա յ ս ր ո լ ֊ կ ա ն քնն ի չն եր ու կո զմէ փակուե ց ան ։ Ֆ էքս ի1 պէս
թեան^Հ Այգչրջանին, Հայաստանն ալ ենթակալէս Հայաշատ կեդրոնի մբ ազգ* դսլրոցը զուրկ է պե էր քաՀանայակտն լուծյՀ, օծակից ունենալով Հմա
Թուրքիոյ • Օսման* կայսրութիւնը գիրք ու փառք ս՛ ա կան արտօնագրէ , մին չ նո յն թաղի Աւետ * Հա յեակ Խ ա չատո ւր ե ան ը ։ Պաշտօններ վարեց Ֆիքս
շն ո րՀեց անոնց ա յս Հողերուն վրայ : Ա ակտ յն ա - մայնքի եւ Հ* Կ* Խաչի վարժարանները ան կա շ - եւ Գոգինիա, եւ սիրուած ^"վէ*– մը եղաւ իր ծխա
նոնք միշտ ապերախտ մնացին : Ակս ան զաւեր նիլ– կանգ կը գործեն , լրացուցած Րէէալով աբտօնագրի կաններուն Համար։ Այս վերջինները անոր Հէլան
• թել պետութեան գէմ , ներքին թշնամիները լաբեյ ձե ւակեր պո լթիլննեբը ; Գոգինիո յ մէջ ալ երեք դո ւթեան օր եր ո ւն ի յ այտ բ եր ին ամ էն՛ Հոգածու—
անոր դէմ ։ Մինչեւ որ օսմանեան գաՀակալնեբբ դպրոցներ կան Հ* Կ* Խաչի $Լաւաբեան , Ազգային թիւն , չսլանալով ոեւէ զո Հ ո զո ւթ ի ւն անոր ապա ֊
Հ ա բ կա գր ո ւե ց ան . պատմել գիր ենք ; եւ Աւետարանական , որոնք տեղական պայմաննե քինման Համար , բայց ֊անօգուտ ։
«Թուրքի ո յ մէջ Հայերու գերը՝ Գերմանիս ք րու եւ օրէնքներու Համաձայն, կը շարունակեն Փ Մ այ րաքաղաքի եւ արուարձաններու մէջ
Հրեաներու գերն էր ։ Ապտիւլ Համ իա նշանաւոր կրթական դործը : Ց"" "՛յի է սակայն իմանալ թէ , կան չորս ե կեղեցինե բ , որոնց մ էջ կանոն աւո բա -
Աոլլթան մ ըն էր , ոբ որոշեց վւրկուի լ ա յս ստոր այս թաղի ազդ* վարժարանը յունւական դպրոցէ բաբ ժամերգութիւն եւ պատարագ կը կատարուի :
տարրէն ։ Ապաննեց ել ջ՚յ՚բգեց *գա զտնօրէն կա մ բա մը շատ տարբերութիւն չուէի այժմ ։ Գպրոցին ար ԱռաջԳ՚ո րդր "երկայ կ՚ըլլայ Աթէնքի ե կեգեց ւո յնւ
ցայայտ կերպով ։ Մաքրադոբծեց այրեր եւ. կիներ , տօնատէրն է Հելլէն ասպատակ Հայ սպայ մը, որ մէջ պատարագի, եւ շատ յաճախ Հովուական այ
տարկ ց եւ եսիտասարդ ։ ինչ որ չկրցաւ լրացնե ւ Հմուտ Բէէա լով Կ ի լ ի կիո յ պատմական ա՛նցու զ ՛ո ր ^ ցեր կուաայ Ֆիքսի ժողովուրդին ։ Հոս կը խօսի
ինք, լրացնել տուաւ քիւրտերուն։ ձե բուն , ս տանձն ած է "՛՛Լ ոնց գա ս ա լանդո ւթ ի ւնը , իր ամէնէն աւելի «ոգեւորիչ» եւ «մխիթարիչ» քա
«Հասան գաղթականութեան օրեբ^ ։ Հա յերբ ն ո լիր ո ւե լո վ «Հա յ մ տնկտւո յն կո ւլ տ ո ւր ա կան վե րոզներ յ§ , կո ^ Ր^ ե լով կուսակցական եւ կրօնական
սկսան քծնիլ ամէն տեղ ։ Տեղ եւ գործ տուին՜ք ի ֊ րելքին» : պայքարի։ Իր քարողներուն վերջաբանը կը կազ
րենց դ ա բգաՀ ատեցանք եւ բարիք գո բծեց ինք : Փ Գոգինիո յ ծխատէբ, ՅովՀ* քաՀանայ Վի մէ Երեւանի «ինթուրիստ» պանդոկին մէջ, իրեն
մաՀճակալ
Բայց չփո խո ւե ցանանոնք ՚.կ ըշարո ւնա\կ ենմն ՛ս / իւ ՛ո - րան եան վախճանեցաւ յետ երկարատեւ Հիւտնգու֊֊ տ րամ ագրուած եւ երկու պարունակող
բերայ եւ անՀաւատարիմ : Մէ՛ացան օտար իշէսա - թեան , Յունուար ՅՕին : Յուղարկաւորութիւն՛՛ կ/Ա– սենեակի պարագան :
նաւթ ի ւննե բուն՝ դաւելու Հ ամ ա բ մ եղի դէմ : 3) ը - քաբուեցալ 4ալ\ոՐԳ °VV ՝՝ Յաւարտ պատարագի ՝*ֆ^ Փետր * Յին ^ Զինուորական Ատեանին առ
րանսացինեբուն Հետ , Անղլէտաց է՚նեբուն Հետ ։ դագաղը փոխադրուեցաւ մին չև«քԼաւա բ ե ան» վար ջեւ տե ղի ունեցաւ դատավարութիւն մը , ո րուն
«Ներկա յիս , Հասած է մ ամ ր ՝ ագատե լու ա յս ժարանի Հրապարակը ուսամբարձ , եւ անկէ ա ւ մէջ գրաւման իշխանութեանց Հետ իբրեւ գործակ
մակաբոյծներէն։ Պէտք չէ աւելի երկար կերակրեր ինքն ա շարժերով Յունաց զեբեզմ անատունը ուր ել ցող, մեղսակից ն կա ա ո ւած էր Հայ կաթողիկէ ա–
դիըենք։ ՀյնոբՀակալ ենք Խ * Միութեան , ՛որ պիտի մփոփուեցաւ * Թաղ մ ան ական ա բա բոզութեանց ւ՛ աջն ո ր ղ ՅովՀ անն է ս Ծ * Վարդապետ : Գատավտ–
Հ աւաքէ րո լո րը, եւ պիտ ի փրկէ մ եզ անոնց չա - նա խաղ ւ՜՛ Հեռ 3 ՄՍ ազլը մե սըք* ։ Հոգելոյս քաՀա– բութետն արձագանգ եղած էր տեղական մամուլը^
ընդունած
ըիքնեըէն ։ Տարրէ մը, որ ատելութիւն միայն նան մ օտ աւո րապէս տասը տա րի առաջ ււ բ կաթողիկէ առաջնորդը ներկայացուցած էր իբ
սեր շնչեց ։ րեւ Հայոց առաջնորդ * Մաղլըմեան արք * Հ ելլէն
էԿասկած չկար, որ պիտի չիւղէին մեկն՛ ի լ : *–ելքի մէջ։ Ա ուր իա, Լիբանան եւ Եգիպտոս՝ չեն թեբթեբոլ մէջ ճշտեց թէ ինք է Հայոց Առա^նոր–
Ու կր լսենք աՀաւտսիկ , որ շատեր կհուզեն մնալ ։ ուզեր որ Հայերը մնան այս երկիրներուն մէջ ։ գր , ոբ պատերազմի եւ գրաւման օրերուն իր Հօ
Գիտենք թէ Խ՛ Միութեան մէջ պիտի չկրնան շա Գարերէ ի վեր , փարթամ սեղան ՛երէ կշտացան , տով, բաժնած էր յոյն քոյր ժողոտէուրդին տառա
րունակել իրենց խաբեբայութիւն նեբը , հ*. կը էսոր– բայց, Հերիք է այլեւս* Ա՝եղի կր մ մինչեւ. պանքները , ընդունելով Աթէնքի Մ ետրոպո լին
** ին թէ Մ ո ււ կո ւ ա կրնա յ Հարթել գիր ենք մ ուբճին սաՀմանազլոլխ ճամբել զիրենք, ե, զն աՀ ա տ ական . շն ո րՀ ա կա լի քը ։ Երեւի Մ ազլրմեան
եւ սալին միջեւ։ Այնտեղ, ի վիճակի պիտի չրլլան թաղմանական ա բա բողութիւն ր , (լաս՛տր ե 1 ա րք * շուտ մ ոռցաւ Հ ե լլէն կառաւէտ բ ո ւթ են էն եր
9 Ւ"ՃԻ
գաւեր ն՛իւթ ե լու եւ որոմ ցանելու*. Աովիէթ զան խայթի***» ։ կու անգամ ՝Բորֆու ճամբուիլը, եւ մանաւանդ
գուածայինւ մաքրագործումները, կրնան տրմտտտ– 1 935/՛ ն Ներքին նա էսա բա բո ւթեան արտաքսման
պէս լուծեք րոքոր կնճիռները՛, Սիրելի «Յառաջ», մենք անղրտզ արձանք այս
«Պէտք է գիտնան , սակայն , թէ ներողամտու տեղ՝֊ ցաւին * դուն ալ Հոտ խորՀԷ նո յն ցաւին * * * Հ բամ անագէր ր իրեն դէմ ։
թեան եւ վեՀանձնո ւթեան գարը անցած է՝ Արե - ԱՐՄԷՆ ԱՄԱՏԵԱՆ •ԱՐՏԱԻԱԶԳ
Fonds A.R.A.M