Page 158 - ARM_19-1947_01
P. 158
Հ Ա Ց ԱՍ ՏԱՆ կ՚ոռոգէ 21 Հազար Հէքթար անջրտի Հողեր ւ Հոկ
Ակ&աքկ մը տեմբեր եան շրջանին մէջ կը մշակուին 6000 Հէք
ՑուԱառայ գաղութին վրայ ՀՈԴ.ԵՐՈԻ ՈՌՈԳՈՒՄՆ ՈՒ ՋՐԱՆՑՔՆԵՐԸ թար մաս՛նագիտական մ շա կութ ի ւննե ր՝ րամ պակ ,
եւն * աւելի քան 1000 հէքթար
կեբաբոյսեր ,
2200
Պատերազմ՛էն ամէնէն աւելի վ՛/. ա ս ո ւ.ահ եր ^ (•թաղուած Երեւանի թհրր-երէԹ) Հէքթար այգի եւ 2300 Հէքթար պտղատու ծառեր հ
կտիրներէն մէկն աչ 3 ո ւնա ս տանն եղաւ։ Իր անտե ֊. Ա՛ եծ տարածս ւթիւննե բ յա տ կա ց ո ւած են բա՛հ ^ա ֊.
սոլթիլնն ււ ւ֊ ճարտարարուեստը , որ մողովուրգի Ոռոգելի Հողերու. տարահ՜ութիլնր 1940/-5-՝ բան՝ ո ոնե բու. ուս:
առօրեայ պատերաղ -
պէաքերոլն Հազիւ կր բաւէր 180.000 Հեքթարի Հասաձ էր. 1941-45 տարիներուն ԽՄԲ •—• Սաոբհւ ոսւանաւոր մը «Ս • Հայտս.
մէն առաջ, ծանր տագնապ մր /չանցընէ Հիմա ; այս թիլէն վրայ աւելցած՛ էր 18 Հագար Հեքթար տսւՕ»ԷԸ . այս ջրանցք Թերուս շինութ-եան աՈ-թ-իւ՛–-
եկած
Կարծէք չէին բաւեր պատերազմէն յառաջ եւս; էՕ • իշխանութեան Հաստատուելէն ի վեր, 25 ՀԱՅՐԵՆԻ ՋՐԵՐԸ
քանգումն ու թշուառո ւթիւն ը, եղբայրասպան տարիներու րնթացքինր, ոռոգման տխատանքներու
վրայ ծախսուած է աւելի քան 231 միլիոն րուբլի՛։ Հայրենի ջրե՛ր • • • ՛հաշտում ո՚ ձորում
կոչիւն երն եւ անստուգութիւն յէ աելի ծ ան ր ա ց ո ւց ին Նոր Հնգամեակի րնթացքին ոռոգման եւ ճաՀիճ Յտւերմ կարկաչով խօսում են նրանք*
կացութիւն ր ։ իւ այսօր եթէ բացարձակ սովամա–– ներու ցամքեցում ին Համար սլիտվ։՝ ծախսուի 90 մի Երանի՛ նրան , ով Հուն է փոբում ,
այգ կր
Հութեան՛ չէ մատնուած մողովուրգը, լիոն րուբլի : Որ մենք այգ Հունով երգեն՛ք ու գնանք*
պարտի առաւելա պէս անգլեւամ երիկեան վարկե - ՇնորՀիւ ոռոգման ցանցերուն ^ Հայաստանի Երանի՛ նրան , ով արդար ձեռքով
:
բու եւ Ա՛ իջ • Նպաստամատոյցի նպաստներուն աբգիւնաբերութիլնը լայն զարկ ստացաւ ; Ե բրեմ– Փորել է այս խոր ջրանցքն ու առուն ,
0 ո ւնա ս տ ան ի գլթա լոր ճա՛ր տարար ո ւեստը , նիւ անապատն՛երը ծածկուեցան բամպակի, ծխա ֊ Որ մ ենք կարկաչենք քաւերմի երգով
ծխախոտի արտագրութիւն ր թէեւ որոշ չափով խոտի, շաքարի եւ ճակնդեղի մշակութեամբ , այ Ե*– բերենք մեզ Հետ վարգեր ու գաբոէնր :
զարգացած է , բա յց արտաքին Հարուստ շուկաներ գիներով ու պտղատու ծառերով հ Այս պատճառով Երտնի՛ նրանց , ,որ սրտով զուարթ
պատճառէ
գտնելու –խնդիրը մտաՀ ոգութիւն կր մշակուած Հողերու տարածութիւնը աճած է 5 էն Ղ՝եռ նոր պիտի գան , նոր Հուներ փորեն ,
կառա վաք ութ եան ; 55 անդամ , բաղդատելով նախախորՀբղային տա - Որ մենք մտնելով ն՝որ պարտէզ ու արտ՝
Ան ց՝Լա լին մէջ ալ Լ> ո ւնաստան շատ է տեսած րինեբուն Հետ : Ղ՚առնանք ողկոյզներ եւ ոսկի ցորեն հ
ներքին վէճեր եւ կռիւներ որոնք վերկացած Նոր կառուցումն՛երու մէջ ամէնէն նշանաւորը, Երտնի՛ է քեզ , որ մեր եզերքին
են կանանչ խնդութիւն*, "է՛ր պիտի երգես • • •
նպաստաւոր լուծումներով : Ա*ագթենք որ գառնու կը Հ ան–զձիս ան այ Հէանգուի Լբջանցքը , երեսուն քի Թէ երգդ է լ նմա՛ն լինի մեր երգին
թեան այս բամակն ալ անցնի շուտով ու երկիրը լո մ է թ բ ե բ կա ր ո ւթ ե ամբ տ Պ իտխ ծախսուի 26 մի - Երանի՛ եւ քեզ, երանի՛ եւ քեզւ
վերստին գտնէ իր բնականոն վիճակը։ Այս մագ ֊ լիոն րուբլի : կարողութիւնը պիտի ըլլայ 18.000– ՛Ս Ո ԻՐ 1/0 ՎԱՀՈԻ՚սԻ
թանքր երախտագիտալթեան պարտք մ րն է նաեւ իսոբ * մեթր :
Հանդէպ ազնիւ Ելլագայի , որ \922ի աղէտէնգուռ– . Պ իա ի չորցուին Արազգա յեանի 6.000 Հեքթար,
ներր լայն բացաւ–, ընդունելու Համար 65 70 Հա - տա րածո ւթեամբ ճաՀճա յին տափաստանն ՛եր ը * Տ ա -
սար Հայ գաղթականներ , Փոքր Ասիոյ աղէտէն մաքեցումի աշխատանքները արդէն սկսած են, Հո
վերջ, իր մ՛էկ միլիոն՛ զաւակներուն Հետ : րերը կլէ վարուին ւ Ոռոգումը պիտի կատարուի Ա– ԳԵՐՄԱՆ ԳԵՐԻՆԵՐԸ ԵՒ ՖՐԱՆԱԱ
-
Այսօր ալ տակաւին այնտեղ ունինք Հոծ գա՛ - րաքսի եւ քալիֆ՚որնեան Հորերոլ ջուրերու միջո
գութ մր որ կր վայելէ զանազան \իր ա ւ ունքն ե ր : ցով։ Յունուար 2$ին Ֆրանսացիներու խնդրանքով,
թ՛էեւ Հոն ալ պատաՀ եցան գմբախտ թիւր իմա ցու ֊ Արազգա յեանի անջրտի տ ա փ ա ս ա ան ի օգտա - Ա իացեալ Ն ա Հ անգնե ը.ը առաջարկելին Ֆրան սայի
գործումով, մեծ Գարկ պիտի ստանայ այգեմշա -
թիսններ ու անՀ ամո ւթ իւննե ր՚՛ , պատերազմի դէպ կութիւն՚ը, պտուղները , բամ "(ակը եւ ուրիշ մ շա– մէջ գտնուոզ գերման գերիներուն որպէսզի ,ազտա
կոլթիւններ ;
քերուն Հետեւան/քով, բայց կառավարութիւնը ան– արձակուեչէ վերջ, մնան Ֆրանսա , իբրեւ ազատ
միջապէս լուսաբանուեցաւ, շնորՀիւ զանազան աշխատաւոր : Այսպէսով կը յուսան լուծել բան -
ձեռնարկն՝երու : Անաց որ , յո ւն ատ ա յ գագութը իր. ՛Ծովի մակերեսէն աւելի քան 2.000 մեթր ուորի պակասի տագնապը՛. ՈրովՀետել անոնք
Հաւատար մ ական զգաց ո ւմն ե ր՛ո լն եւ եր ախ տա գի - բարձր Ախուբեան դետի ակռւնքւե բուն ՚յէրայ կր պէտք >ունին գերման մկաններուն ածխաՀանքերը
աո լի/եան ա սլա ց ո յցլէ տուաւ ^ առանց վեբապաՀ՚ու– շինուի Ար փա յ լճի ջբամբարը յ ո ր պիտի ունենա յ եւ դաշտերը փորելու Համար հ «Մէկ տարի առաջ
թեան մ ասնակցե լով 3 ո ւնա ս տանի մ ւլած Հ երոսա– 110 միլիոն խոր* մեթր ջուրի տարողութիւն , պի կարելի էր նկատի առնել ա յս առաջարկը , սակայն
կան՛ ճա կա տամ արտ ին՝ * ֆ ա շա կ ան ել Հի թլէ րակ ան տի ոռոգէ 12 Հազար Հէքթար նոր Հողեր եւ $ոլբ այլեւս շատ անՀամբեր ենք մեր էոնտան՚,իքն.երը եւ
բանակներուն գէմ : Իր զաւակներն ալ կռուեցան եւ •պիտի Հայթայթէ Հ*իրակի ^բանցքէն ո ո ո ղ ո ւո զ մեր եր/լիրր տեսնելու՛. Հոդ չէ թէ իՀնչ անտանելի
զոՀուեցան լեռներոլ մէջ% ճակնդեղի դաշտ ե ր ո ւն\ ; պայմաններ տիրեն Գերմանիոյ մէջ., մենք տուն
Երկրին աղատագրութենէն ի վեր Հայկական Հայաստանի ամէնէն մեծ ջրուղին քՒալինի երթալ /լ ո ւղենք՝» , ըսին գերման գերին ե րը որոնց
կեանքն ալ սկսած է 1սԱէաիլ : Գպբոցները վերա անցքն է , որուն շինա ր ա ր ո ւթ ի ւնը •/. ւմեո թափով մէ Հազիւ 5 առ Հա բիւր՛ը տրամադիր է ընդու՛նելու
բացուած են , աղգային - եկեղեցական իշխանու - կր շարոն ւակուի ։ կառավա բո ւ Ի^ի՚-նլէ անոր շինո ւ - ֆ ր ան ս ա կան առաջարկլՀ , Հակառակ անոր ո ր լաւ
թիւններր Համ ագործակցութեամ բ բոլոր Հ\ո՝ - թե ան յատկացուցած է 1 19 միլիոն ր ո ւր լ ի ի աՀա– սնունդ եւ լաւ վերաբերմունք ուն՛էին :
սանքներու , գործի են լծուած՝ մողովուրգին բազ գին գումար մը ւ Իր ջուրե րը 1լոււոգեն, Հոկտեմ Շարթռի 501 թիւ կայանին մէջ 4686 գերիներ
մաթիւ ցաւերուն զարման մը ղտնելու մտաՀոգու- բեր եան էն Ալաղ եաղ անհ֊ա յրահ^ի ր *ո ա ր աՆ ո ւթ ի ւն ֊ կան , որոնց 163^/* ցրուած են շրջակայ զանազան
թեամբՀ Աակ-այն այգ զ որհ ա կց ո ւթ-իլՂ/ը գմբախտ ՛ներ , 34.000 Հէքթար , ուր 1լ աճին խաղողն՛ ու ծխա– գործարաններու եւ ագարակն՛երու մէջ, ի՛սկ մնաց
տարար Լզած է խաբուսիկ, դատելով Հ^Աղատ Օր՜^ի իսոտր, ճակնդեղն ու ՀացաՀատիկը; եալը կայանէն մէջ է ; 1371՛^ Աւստըիացի եւ Զեխ
տ ար եկան տես ու թի ւն ներ էն : Զանգոլի ջուրը օգտագործեք ու Համար կա ֊ են , իսկ 398 Գերմանացի են , որոնք քաՀանայու–
.Առաջնորդ Ա ազլըմեան արք* օգտուելով կա ֊ ո ո ւցո ւե ց ա ւ ^Աթալինյ՝^ ջրանցքը , ւէաթս-ո ւն ք ի լո թիւն /լուսանին պատերազմական գերիներու կղե
ռա վա ր ո ւթ՛ ե ան՝ Հա յերր իբրեւ կրօնական սլարզ մ՛ Լ թ ր ե ր կա ր ո ւթ ե ա մ բ * անո ր կուրերը 1լ ոռո դեն 22 րանոցին մէջ՛.
Համայնք մվլ ճանչնալու Հանգամանքէն, տարինե - Հագար Հէքթար Հ ՝ ո ղ ՛ղերիայի , Զանգիբասարի , Անոնք օրական/ 2150 զոլ կը ստանան , այսինքն
րէ ի վեր գո րծերլլ կը վարէ Համաձայն իր քմաՀ ւս– Ար տ ա շա տ ի ել Վ^եգիի ձ/՛^"՛^ ներու անջրտի տարա– 600 գոլ աւելի քան թէ գերման քաղաքացին երր
ճոյքին; Այնքան շւիացած է որ Աղդ* կեդր * վար ծութիւն նւեբը , <ոլ Հիմա այգ Հողերուն վրա ւ /լա ամ երիկեան գօտիին մէջ՛, իսկ գերինեբհ-լ^Հէւան–
չութեան ենթակայ մարմիններու անղամն/երր ճին բամպակ , սքանչելի խազող , պտուղներ ու գանոցին մէջ անոնք կը ստան՛ան օրական 3000 գոլ
/լ ընտրէ ու կր Հրամաըեցնէ ր ս տ կամս % բանջարեղէն ; սնունղէԱյս Հիւագանոց՚ը աւելի տաք Է քան ֆրան
Աթէնքի եւ ա ր ո լա ր ձ անն ե ր ո ւն մ էջ միացեալ Ամէնէն Հինը ՛էք իրակի մեծ ջրան–\ցքե է, որուն սական շատ մը տուներ : ի ւր ա քան չի ւր գերիի ա–
դպրո ցնե ր ՛ունենա՛լու ձ ե ոն ա ր կը ձախողած է , իբ շ ի՛՛ն ութեան ձ եռն ա բ կո լե ց ա ւ \ 922/՛ 5/ : Ո*–ն ի աւելի ծուխ ի կամ փայտ ի բամնե չափը օրա կան եբկուեւ–
րեւ Հետեւանք ա յս կղերական ին ոտնձգութեան ց քան 21 քիքոմեթր երկայնութիւն ել /լ ոռո դէ 1 1.700 կէս քիէ° է ՚՛ Անոնք կւր. ստանան ամսական 80 ս ի–
եւ «Հայաս/ոանեան» տարրերուն միջամտութեան հ Հէքթար տարածութեամբ Հող՛, Հոն /լաճին ցորեն կարէթ, առաւել քառասուն սիկարէթի ծխախ՛ոտ Հ
Վ^ե ր ա բա ց ո ւա՛ծ են Ֆիքսի , ՝Բ ոքին իո յ , Թ ամոլ ո ւ - ու ճակնդեղ : Ասկէ դատ անոնք կրնան գնել գարեջուր եւ ար -
Բիո յ եւ Հոլրիշ աղգա յին դպրոցները , Հսո րՀ իւ Հ • \) ա բղա րա պատ ի ջրանցքը՝ 50 քիէ™մեթր եր - դուղաբդի վերաբերեալ առարկաներ իրենց օբա -
Բար եգործ . ԸնդՀ * Աիութեան նիւթական օման - կա յնութ՚ե ամ բ , կաո ո ւց՝ո լե ց աւ \ 925ին * ան ա յս՚օր կան ստացած 10 ֆրանքով*
դակու թեան : Վ\ե րա բա ց ո ւած են՝ նմանապէս Ֆ իք Ֆրան սացէներլք կարելի եղածին չափ չեն ու–
սի եւ ՝Բ ո քին ի ո յ Հայ Աւետարանականներու գպ - օման գա .֊ գեր իրենց թշնամի դարձնել գերման դերինեբր ,
րոցնեբը : Այս դպբոցնե բուն մ էջ կ՝՝ ուս անին մ օ տա՛ Արմ ան թ խն ի քո յ ր կազմ ակերսլութեանց
: Հ *Կ ՛Ի/ա չի Հովա կ ո ւթեամ բ զգեստաւո ր ա ծ եւ Հ՝ոգացած է Հար իւ - մտածելով որ երբ անոնք իրենց թշուառացած
լս րապէս Հազար աշակերտներ բաւոր մերկ ընտանիքներ, դեղ ու զարման Հաս - Հայրենիքը վերադառնան, իրենց կարօտը առնելէ
նաւորած վաբմա բանն երէն՛ «ՏՀաւա բեան» , «Արամ ցուցա՛ծ է բազմաթիւ աղքատ Հիւանդներու, աւ վերջ պիտի ուզեն աղատ կամքով վերադառն՛ալ
եան» է լ Ա իաիլլիի գպրոցներուն մէջ կ՛ուսանին֊ ռոզ^ապաՀա/լան անՀ րամ ե շա միջոցնւեր է ս ա եզ - Ֆրան/սա եւ աշխատիլ։
550 աշակերտներ , մանչ եւ աղ1իկ * Ուրեմն 1500 ծած կանխելու Համար Հարիւրաւոր մանկուկներու , 1.300.000 ՀՈԳԻ ՏԵ՚ԼԱՀԱՆ
աշակերտներ Հալ լեզուն ու պատմութիւնը կը սոր պատանիներու ել երիտասարդներու ՀիւձՆող Հի– Մօտ 1 .300,000 ՀտեղաՀանուած մարդիկ» կան
վին ա յս ղսլրոցնե րուն մ էջ : ւանգո ւթի ւննե բու վարակումները, շարունակած է Գերմ անի ո յ ֆրան/սա կան։ , անգլիական եւ ամ երիկ–
Գաղութին Հ ամ ար մ եծ սփոփանք մ ը եղաւ իր կրթական գործը իր Հ՛ովանաւորած դպրոց նե– եա, գօտիներուն, ինչպէս նաեւ Աւստրիոյ մէջ Հ
Ներզաղթը դէպի Հայաստան , որ մեծ խան դավա ֊ րով ու ընթերցատռւննեբով ; Կ՚ըսեն թէ անոնց 200.000^ ^ԼաԲ"Գ Հանքագործներ ,
ռութ իւն ստեղծեց մասնաւո րապէս թշուառութեան Հ * Բ * ԸնգՀ * Ո* ի ո ւթ իւնն ալ իր կա բդին ստանձ– ա գա ր ա կա պանն ե ր ել ճարտար ար ո ւե սա ի բանուոր
մատն՛ս ւա՛ծ տարրերուն մէջ : կազմուեցաւ կեդր * ներ են , որոնց ա յնքան պէտք ուն՛ի՛ Ֆ ր անս ա *
առաջնոր նած ֊է ազգային դպրոցներու Հ ովանաւո րոլթիւնբ
3 անձն աիս ո ւմ բ մը, նախագաՀ ո ւթեամբ
, ւիւ ո իս ւս . եւ. ներգաղթի կազմակերպութեան ամբողջ ղեկա Ամ եր ի կան տրամ ագիբ է ըն դո ւն ե լո լ ոեւէ ծ րւս–
դին նաեւ յարաբերական/ ,պարենաւորման
վարութիւնը ։ Նիւթապէս օգնած է բա ր ե ս իր ա կան , Ղ Իր ո V աիտ ի լուհ է Հա ե զա Հան ո ւած մարզ ո ց»
գրական ու Հա շուեքնն ի չ ենթ այ անձն ախ ում բեր
ներդաշնակօ– առողջապաՀ ական ՛ել ուրիշ ձ ե ռն ա բ կնեբ ո լ : Հարցը, ոբ ամերիկացի տուրք վճարողներուն վր֊
աշխ ատ անւ քները րամն ելու ել աւելի
3՝ո*նտստանի մէջ ալ տեգի ունեցած րայ տարեկան Հարիւր միլիոն տոլաբի կը նստի :
րէն վարելու Համ ար գործերը : Ա յգ մ իջոց ին (Հու-.
են ստո թ Շ ա բա թ մը աո աջ սկսան բա՝ն՚ա կց ո ւթ ի ւննե րը
նաստան կր գտնուէ ին էք * Հա յաստ ան ի ներղ աղթի
Լիազօր սլա տուի բակն ե ր՝ *ի ուրդ էն Դէ որ զեան եւ գաւեր քայքայելու եւ պառակտելու Հա՛մար– մար ա յս տարազի րնե բու մ աս ին , երբ Ֆ ր ան ս ա յի Հա -
Աերգօ Աանուկեան եւ պա՛տրաստուեցաւ դործակ– զական միակ կազմակերպութիւնը՝ Հ *Ա* *Ը *Ա* *ը : մ ա յնավար կո ւս ա կց ո ւթ ի ւնը յա^ւ կարծ դադրեցաւ
ցութեան ՛ծրագիր մը ՚.Ա * կարաւանը կազ մոզ չուրշ Պ ա ււ ա /լ ա ե լ ո ւ այս վարձեր & ձախ ո զած են բաբե - Հակառակելէ ա՛ն՛ոնց ներգաղթին գէմ : քԱ * Միու -
2300 Հայրենակիցներ Աելանիզէն Հ ա յաս տան մե կ– բա խտաբար , շն ո րՀ իւ երի ՜տ ա ս ա ր դո ւթե ան լուր<ջ թի ւնը ուզած է որ անոնցմէ շատեր վերա դաոնան
նեցան՝ 1946 Օգոստոս 1 Յի՛ն : Բ* կարաւանով՝ զ իտակց ութեան՝ եւ դեկա վարութեան Հեռա տեսա- Պալթեան երկի րնե րը , Լե Հ ա ս տ ան՛ եւ Եուկոսլա -
Սե պտ * 27 ի՛ն ՝ 2500 Հոգի ւ Համ ւս զու մ ար 5300 Հա թեան • Ե*– Մի ութի ւն ը տարին բո ւոբած է նշ անա– Վիա : Ֆրանսացի Համայնավարները փոխեցքՀև՝ ի -
յեր գացին Հայրենիք, մեծ մասով Աակեդոնիոյ եւ կե լի եւ արդիւնաւոր գործ ո ւնէ ո ւթե ամ բ մ\ը՝: ոե ց քաղաքական։ ո ւթի ւնը երբ յայտնի եղաւ որ
թրակիս յ շրջաններէն եւ Հին Յունաստանի Հեռա, Իբրեւ տեղական թերթ, բարերար գեր մը կր Միացեալ Ն –՞ Հանզ\՝ երր պիտի սլնգեն այն 440.000
ւոր զ ա ւսրոնե ր էն ։ կատարէ « Աք լաւ ո () ր » ր ։ Ղ՝մբա խտա բա ր ա յս ճակա գերմ ան ղեր ներու ազատութեան՛ Համար, ո լանք
Բա րենսլատակ կազմ ա կեր պո ւթ իւնն երէ ն Հ * կ * տագրական օրերուն։ ալ, երբ ա*սՀրամ*ւշա է պար ա յմմ ֆ ր ս։ ս ա կ ա ճա րտա րա ր ո ւեսա ի ^ եւ երկբա -
Խաչ'1 ու Լ *Բ .Ը . •Ա* իո ւթ իւն ը ունե ցած են բեղուն կեշտ զո րծ ա կ ց ո ւթ ի ւնը , Աթէնքի Հ ճակատ ական՛» գործու թեան մէջ կ՚աշխատին;
դո րհ ունէ ութ իւն մր ւԱռա,^ինը իր բազմաթիւ մաս– թերթն ալ փրփուր կը տեղայ ^ միտքերը պզտոբե ֊ Ֆրան սա յի ա րտա քին նախա բարութիւն՚ր կը
մ տաՆ է թէ Հիմ ա լաւադո յն առիթն է պատերազմ ի
նաճիւղերուն, իր Ամերիկայի կեդրոնէն եւ Եգիպ լու Հ ամ ար ։ միջոցին պակսած 750,000 մարգոց տեգը լեցնելու ։
տոսի, Ֆբանսայի (կապոյտ քքքաչ), Պրազիլիոյ եւ ԵԲբբ պիտի սթափին այս պարոնները :
Ա– ՀԱՐ-ԷԼԵԱՆ
Fonds A.R.A.M
Ակ&աքկ մը տեմբեր եան շրջանին մէջ կը մշակուին 6000 Հէք
ՑուԱառայ գաղութին վրայ ՀՈԴ.ԵՐՈԻ ՈՌՈԳՈՒՄՆ ՈՒ ՋՐԱՆՑՔՆԵՐԸ թար մաս՛նագիտական մ շա կութ ի ւննե ր՝ րամ պակ ,
եւն * աւելի քան 1000 հէքթար
կեբաբոյսեր ,
2200
Պատերազմ՛էն ամէնէն աւելի վ՛/. ա ս ո ւ.ահ եր ^ (•թաղուած Երեւանի թհրր-երէԹ) Հէքթար այգի եւ 2300 Հէքթար պտղատու ծառեր հ
կտիրներէն մէկն աչ 3 ո ւնա ս տանն եղաւ։ Իր անտե ֊. Ա՛ եծ տարածս ւթիւննե բ յա տ կա ց ո ւած են բա՛հ ^ա ֊.
սոլթիլնն ււ ւ֊ ճարտարարուեստը , որ մողովուրգի Ոռոգելի Հողերու. տարահ՜ութիլնր 1940/-5-՝ բան՝ ո ոնե բու. ուս:
առօրեայ պատերաղ -
պէաքերոլն Հազիւ կր բաւէր 180.000 Հեքթարի Հասաձ էր. 1941-45 տարիներուն ԽՄԲ •—• Սաոբհւ ոսւանաւոր մը «Ս • Հայտս.
մէն առաջ, ծանր տագնապ մր /չանցընէ Հիմա ; այս թիլէն վրայ աւելցած՛ էր 18 Հագար Հեքթար տսւՕ»ԷԸ . այս ջրանցք Թերուս շինութ-եան աՈ-թ-իւ՛–-
եկած
Կարծէք չէին բաւեր պատերազմէն յառաջ եւս; էՕ • իշխանութեան Հաստատուելէն ի վեր, 25 ՀԱՅՐԵՆԻ ՋՐԵՐԸ
քանգումն ու թշուառո ւթիւն ը, եղբայրասպան տարիներու րնթացքինր, ոռոգման տխատանքներու
վրայ ծախսուած է աւելի քան 231 միլիոն րուբլի՛։ Հայրենի ջրե՛ր • • • ՛հաշտում ո՚ ձորում
կոչիւն երն եւ անստուգութիւն յէ աելի ծ ան ր ա ց ո ւց ին Նոր Հնգամեակի րնթացքին ոռոգման եւ ճաՀիճ Յտւերմ կարկաչով խօսում են նրանք*
կացութիւն ր ։ իւ այսօր եթէ բացարձակ սովամա–– ներու ցամքեցում ին Համար սլիտվ։՝ ծախսուի 90 մի Երանի՛ նրան , ով Հուն է փոբում ,
այգ կր
Հութեան՛ չէ մատնուած մողովուրգը, լիոն րուբլի : Որ մենք այգ Հունով երգեն՛ք ու գնանք*
պարտի առաւելա պէս անգլեւամ երիկեան վարկե - ՇնորՀիւ ոռոգման ցանցերուն ^ Հայաստանի Երանի՛ նրան , ով արդար ձեռքով
:
բու եւ Ա՛ իջ • Նպաստամատոյցի նպաստներուն աբգիւնաբերութիլնը լայն զարկ ստացաւ ; Ե բրեմ– Փորել է այս խոր ջրանցքն ու առուն ,
0 ո ւնա ս տ ան ի գլթա լոր ճա՛ր տարար ո ւեստը , նիւ անապատն՛երը ծածկուեցան բամպակի, ծխա ֊ Որ մ ենք կարկաչենք քաւերմի երգով
ծխախոտի արտագրութիւն ր թէեւ որոշ չափով խոտի, շաքարի եւ ճակնդեղի մշակութեամբ , այ Ե*– բերենք մեզ Հետ վարգեր ու գաբոէնր :
զարգացած է , բա յց արտաքին Հարուստ շուկաներ գիներով ու պտղատու ծառերով հ Այս պատճառով Երտնի՛ նրանց , ,որ սրտով զուարթ
պատճառէ
գտնելու –խնդիրը մտաՀ ոգութիւն կր մշակուած Հողերու տարածութիւնը աճած է 5 էն Ղ՝եռ նոր պիտի գան , նոր Հուներ փորեն ,
կառա վաք ութ եան ; 55 անդամ , բաղդատելով նախախորՀբղային տա - Որ մենք մտնելով ն՝որ պարտէզ ու արտ՝
Ան ց՝Լա լին մէջ ալ Լ> ո ւնաստան շատ է տեսած րինեբուն Հետ : Ղ՚առնանք ողկոյզներ եւ ոսկի ցորեն հ
ներքին վէճեր եւ կռիւներ որոնք վերկացած Նոր կառուցումն՛երու մէջ ամէնէն նշանաւորը, Երտնի՛ է քեզ , որ մեր եզերքին
են կանանչ խնդութիւն*, "է՛ր պիտի երգես • • •
նպաստաւոր լուծումներով : Ա*ագթենք որ գառնու կը Հ ան–զձիս ան այ Հէանգուի Լբջանցքը , երեսուն քի Թէ երգդ է լ նմա՛ն լինի մեր երգին
թեան այս բամակն ալ անցնի շուտով ու երկիրը լո մ է թ բ ե բ կա ր ո ւթ ե ամբ տ Պ իտխ ծախսուի 26 մի - Երանի՛ եւ քեզ, երանի՛ եւ քեզւ
վերստին գտնէ իր բնականոն վիճակը։ Այս մագ ֊ լիոն րուբլի : կարողութիւնը պիտի ըլլայ 18.000– ՛Ս Ո ԻՐ 1/0 ՎԱՀՈԻ՚սԻ
թանքր երախտագիտալթեան պարտք մ րն է նաեւ իսոբ * մեթր :
Հանդէպ ազնիւ Ելլագայի , որ \922ի աղէտէնգուռ– . Պ իա ի չորցուին Արազգա յեանի 6.000 Հեքթար,
ներր լայն բացաւ–, ընդունելու Համար 65 70 Հա - տա րածո ւթեամբ ճաՀճա յին տափաստանն ՛եր ը * Տ ա -
սար Հայ գաղթականներ , Փոքր Ասիոյ աղէտէն մաքեցումի աշխատանքները արդէն սկսած են, Հո
վերջ, իր մ՛էկ միլիոն՛ զաւակներուն Հետ : րերը կլէ վարուին ւ Ոռոգումը պիտի կատարուի Ա– ԳԵՐՄԱՆ ԳԵՐԻՆԵՐԸ ԵՒ ՖՐԱՆԱԱ
-
Այսօր ալ տակաւին այնտեղ ունինք Հոծ գա՛ - րաքսի եւ քալիֆ՚որնեան Հորերոլ ջուրերու միջո
գութ մր որ կր վայելէ զանազան \իր ա ւ ունքն ե ր : ցով։ Յունուար 2$ին Ֆրանսացիներու խնդրանքով,
թ՛էեւ Հոն ալ պատաՀ եցան գմբախտ թիւր իմա ցու ֊ Արազգա յեանի անջրտի տ ա փ ա ս ա ան ի օգտա - Ա իացեալ Ն ա Հ անգնե ը.ը առաջարկելին Ֆրան սայի
գործումով, մեծ Գարկ պիտի ստանայ այգեմշա -
թիսններ ու անՀ ամո ւթ իւննե ր՚՛ , պատերազմի դէպ կութիւն՚ը, պտուղները , բամ "(ակը եւ ուրիշ մ շա– մէջ գտնուոզ գերման գերիներուն որպէսզի ,ազտա
կոլթիւններ ;
քերուն Հետեւան/քով, բայց կառավարութիւնը ան– արձակուեչէ վերջ, մնան Ֆրանսա , իբրեւ ազատ
միջապէս լուսաբանուեցաւ, շնորՀիւ զանազան աշխատաւոր : Այսպէսով կը յուսան լուծել բան -
ձեռնարկն՝երու : Անաց որ , յո ւն ատ ա յ գագութը իր. ՛Ծովի մակերեսէն աւելի քան 2.000 մեթր ուորի պակասի տագնապը՛. ՈրովՀետել անոնք
Հաւատար մ ական զգաց ո ւմն ե ր՛ո լն եւ եր ախ տա գի - բարձր Ախուբեան դետի ակռւնքւե բուն ՚յէրայ կր պէտք >ունին գերման մկաններուն ածխաՀանքերը
աո լի/եան ա սլա ց ո յցլէ տուաւ ^ առանց վեբապաՀ՚ու– շինուի Ար փա յ լճի ջբամբարը յ ո ր պիտի ունենա յ եւ դաշտերը փորելու Համար հ «Մէկ տարի առաջ
թեան մ ասնակցե լով 3 ո ւնա ս տանի մ ւլած Հ երոսա– 110 միլիոն խոր* մեթր ջուրի տարողութիւն , պի կարելի էր նկատի առնել ա յս առաջարկը , սակայն
կան՛ ճա կա տամ արտ ին՝ * ֆ ա շա կ ան ել Հի թլէ րակ ան տի ոռոգէ 12 Հազար Հէքթար նոր Հողեր եւ $ոլբ այլեւս շատ անՀամբեր ենք մեր էոնտան՚,իքն.երը եւ
բանակներուն գէմ : Իր զաւակներն ալ կռուեցան եւ •պիտի Հայթայթէ Հ*իրակի ^բանցքէն ո ո ո ղ ո ւո զ մեր եր/լիրր տեսնելու՛. Հոդ չէ թէ իՀնչ անտանելի
զոՀուեցան լեռներոլ մէջ% ճակնդեղի դաշտ ե ր ո ւն\ ; պայմաններ տիրեն Գերմանիոյ մէջ., մենք տուն
Երկրին աղատագրութենէն ի վեր Հայկական Հայաստանի ամէնէն մեծ ջրուղին քՒալինի երթալ /լ ո ւղենք՝» , ըսին գերման գերին ե րը որոնց
կեանքն ալ սկսած է 1սԱէաիլ : Գպբոցները վերա անցքն է , որուն շինա ր ա ր ո ւթ ի ւնը •/. ւմեո թափով մէ Հազիւ 5 առ Հա բիւր՛ը տրամադիր է ընդու՛նելու
բացուած են , աղգային - եկեղեցական իշխանու - կր շարոն ւակուի ։ կառավա բո ւ Ի^ի՚-նլէ անոր շինո ւ - ֆ ր ան ս ա կան առաջարկլՀ , Հակառակ անոր ո ր լաւ
թիւններր Համ ագործակցութեամ բ բոլոր Հ\ո՝ - թե ան յատկացուցած է 1 19 միլիոն ր ո ւր լ ի ի աՀա– սնունդ եւ լաւ վերաբերմունք ուն՛էին :
սանքներու , գործի են լծուած՝ մողովուրգին բազ գին գումար մը ւ Իր ջուրե րը 1լոււոգեն, Հոկտեմ Շարթռի 501 թիւ կայանին մէջ 4686 գերիներ
մաթիւ ցաւերուն զարման մը ղտնելու մտաՀոգու- բեր եան էն Ալաղ եաղ անհ֊ա յրահ^ի ր *ո ա ր աՆ ո ւթ ի ւն ֊ կան , որոնց 163^/* ցրուած են շրջակայ զանազան
թեամբՀ Աակ-այն այգ զ որհ ա կց ո ւթ-իլՂ/ը գմբախտ ՛ներ , 34.000 Հէքթար , ուր 1լ աճին խաղողն՛ ու ծխա– գործարաններու եւ ագարակն՛երու մէջ, ի՛սկ մնաց
տարար Լզած է խաբուսիկ, դատելով Հ^Աղատ Օր՜^ի իսոտր, ճակնդեղն ու ՀացաՀատիկը; եալը կայանէն մէջ է ; 1371՛^ Աւստըիացի եւ Զեխ
տ ար եկան տես ու թի ւն ներ էն : Զանգոլի ջուրը օգտագործեք ու Համար կա ֊ են , իսկ 398 Գերմանացի են , որոնք քաՀանայու–
.Առաջնորդ Ա ազլըմեան արք* օգտուելով կա ֊ ո ո ւցո ւե ց ա ւ ^Աթալինյ՝^ ջրանցքը , ւէաթս-ո ւն ք ի լո թիւն /լուսանին պատերազմական գերիներու կղե
ռա վա ր ո ւթ՛ ե ան՝ Հա յերր իբրեւ կրօնական սլարզ մ՛ Լ թ ր ե ր կա ր ո ւթ ե ա մ բ * անո ր կուրերը 1լ ոռո դեն 22 րանոցին մէջ՛.
Համայնք մվլ ճանչնալու Հանգամանքէն, տարինե - Հագար Հէքթար Հ ՝ ո ղ ՛ղերիայի , Զանգիբասարի , Անոնք օրական/ 2150 զոլ կը ստանան , այսինքն
րէ ի վեր գո րծերլլ կը վարէ Համաձայն իր քմաՀ ւս– Ար տ ա շա տ ի ել Վ^եգիի ձ/՛^"՛^ ներու անջրտի տարա– 600 գոլ աւելի քան թէ գերման քաղաքացին երր
ճոյքին; Այնքան շւիացած է որ Աղդ* կեդր * վար ծութիւն նւեբը , <ոլ Հիմա այգ Հողերուն վրա ւ /լա ամ երիկեան գօտիին մէջ՛, իսկ գերինեբհ-լ^Հէւան–
չութեան ենթակայ մարմիններու անղամն/երր ճին բամպակ , սքանչելի խազող , պտուղներ ու գանոցին մէջ անոնք կը ստան՛ան օրական 3000 գոլ
/լ ընտրէ ու կր Հրամաըեցնէ ր ս տ կամս % բանջարեղէն ; սնունղէԱյս Հիւագանոց՚ը աւելի տաք Է քան ֆրան
Աթէնքի եւ ա ր ո լա ր ձ անն ե ր ո ւն մ էջ միացեալ Ամէնէն Հինը ՛էք իրակի մեծ ջրան–\ցքե է, որուն սական շատ մը տուներ : ի ւր ա քան չի ւր գերիի ա–
դպրո ցնե ր ՛ունենա՛լու ձ ե ոն ա ր կը ձախողած է , իբ շ ի՛՛ն ութեան ձ եռն ա բ կո լե ց ա ւ \ 922/՛ 5/ : Ո*–ն ի աւելի ծուխ ի կամ փայտ ի բամնե չափը օրա կան եբկուեւ–
րեւ Հետեւանք ա յս կղերական ին ոտնձգութեան ց քան 21 քիքոմեթր երկայնութիւն ել /լ ոռո դէ 1 1.700 կէս քիէ° է ՚՛ Անոնք կւր. ստանան ամսական 80 ս ի–
եւ «Հայաս/ոանեան» տարրերուն միջամտութեան հ Հէքթար տարածութեամբ Հող՛, Հոն /լաճին ցորեն կարէթ, առաւել քառասուն սիկարէթի ծխախ՛ոտ Հ
Վ^ե ր ա բա ց ո ւա՛ծ են Ֆիքսի , ՝Բ ոքին իո յ , Թ ամոլ ո ւ - ու ճակնդեղ : Ասկէ դատ անոնք կրնան գնել գարեջուր եւ ար -
Բիո յ եւ Հոլրիշ աղգա յին դպրոցները , Հսո րՀ իւ Հ • \) ա բղա րա պատ ի ջրանցքը՝ 50 քիէ™մեթր եր - դուղաբդի վերաբերեալ առարկաներ իրենց օբա -
Բար եգործ . ԸնդՀ * Աիութեան նիւթական օման - կա յնութ՚ե ամ բ , կաո ո ւց՝ո լե ց աւ \ 925ին * ան ա յս՚օր կան ստացած 10 ֆրանքով*
դակու թեան : Վ\ե րա բա ց ո ւած են՝ նմանապէս Ֆ իք Ֆրան սացէներլք կարելի եղածին չափ չեն ու–
սի եւ ՝Բ ո քին ի ո յ Հայ Աւետարանականներու գպ - օման գա .֊ գեր իրենց թշնամի դարձնել գերման դերինեբր ,
րոցնեբը : Այս դպբոցնե բուն մ էջ կ՝՝ ուս անին մ օ տա՛ Արմ ան թ խն ի քո յ ր կազմ ակերսլութեանց
: Հ *Կ ՛Ի/ա չի Հովա կ ո ւթեամ բ զգեստաւո ր ա ծ եւ Հ՝ոգացած է Հար իւ - մտածելով որ երբ անոնք իրենց թշուառացած
լս րապէս Հազար աշակերտներ բաւոր մերկ ընտանիքներ, դեղ ու զարման Հաս - Հայրենիքը վերադառնան, իրենց կարօտը առնելէ
նաւորած վաբմա բանն երէն՛ «ՏՀաւա բեան» , «Արամ ցուցա՛ծ է բազմաթիւ աղքատ Հիւանդներու, աւ վերջ պիտի ուզեն աղատ կամքով վերադառն՛ալ
եան» է լ Ա իաիլլիի գպրոցներուն մէջ կ՛ուսանին֊ ռոզ^ապաՀա/լան անՀ րամ ե շա միջոցնւեր է ս ա եզ - Ֆրան/սա եւ աշխատիլ։
550 աշակերտներ , մանչ եւ աղ1իկ * Ուրեմն 1500 ծած կանխելու Համար Հարիւրաւոր մանկուկներու , 1.300.000 ՀՈԳԻ ՏԵ՚ԼԱՀԱՆ
աշակերտներ Հալ լեզուն ու պատմութիւնը կը սոր պատանիներու ել երիտասարդներու ՀիւձՆող Հի– Մօտ 1 .300,000 ՀտեղաՀանուած մարդիկ» կան
վին ա յս ղսլրոցնե րուն մ էջ : ւանգո ւթի ւննե բու վարակումները, շարունակած է Գերմ անի ո յ ֆրան/սա կան։ , անգլիական եւ ամ երիկ–
Գաղութին Հ ամ ար մ եծ սփոփանք մ ը եղաւ իր կրթական գործը իր Հ՛ովանաւորած դպրոց նե– եա, գօտիներուն, ինչպէս նաեւ Աւստրիոյ մէջ Հ
Ներզաղթը դէպի Հայաստան , որ մեծ խան դավա ֊ րով ու ընթերցատռւննեբով ; Կ՚ըսեն թէ անոնց 200.000^ ^ԼաԲ"Գ Հանքագործներ ,
ռութ իւն ստեղծեց մասնաւո րապէս թշուառութեան Հ * Բ * ԸնգՀ * Ո* ի ո ւթ իւնն ալ իր կա բդին ստանձ– ա գա ր ա կա պանն ե ր ել ճարտար ար ո ւե սա ի բանուոր
մատն՛ս ւա՛ծ տարրերուն մէջ : կազմուեցաւ կեդր * ներ են , որոնց ա յնքան պէտք ուն՛ի՛ Ֆ ր անս ա *
առաջնոր նած ֊է ազգային դպրոցներու Հ ովանաւո րոլթիւնբ
3 անձն աիս ո ւմ բ մը, նախագաՀ ո ւթեամբ
, ւիւ ո իս ւս . եւ. ներգաղթի կազմակերպութեան ամբողջ ղեկա Ամ եր ի կան տրամ ագիբ է ըն դո ւն ե լո լ ոեւէ ծ րւս–
դին նաեւ յարաբերական/ ,պարենաւորման
վարութիւնը ։ Նիւթապէս օգնած է բա ր ե ս իր ա կան , Ղ Իր ո V աիտ ի լուհ է Հա ե զա Հան ո ւած մարզ ո ց»
գրական ու Հա շուեքնն ի չ ենթ այ անձն ախ ում բեր
ներդաշնակօ– առողջապաՀ ական ՛ել ուրիշ ձ ե ռն ա բ կնեբ ո լ : Հարցը, ոբ ամերիկացի տուրք վճարողներուն վր֊
աշխ ատ անւ քները րամն ելու ել աւելի
3՝ո*նտստանի մէջ ալ տեգի ունեցած րայ տարեկան Հարիւր միլիոն տոլաբի կը նստի :
րէն վարելու Համ ար գործերը : Ա յգ մ իջոց ին (Հու-.
են ստո թ Շ ա բա թ մը աո աջ սկսան բա՝ն՚ա կց ո ւթ ի ւննե րը
նաստան կր գտնուէ ին էք * Հա յաստ ան ի ներղ աղթի
Լիազօր սլա տուի բակն ե ր՝ *ի ուրդ էն Դէ որ զեան եւ գաւեր քայքայելու եւ պառակտելու Հա՛մար– մար ա յս տարազի րնե բու մ աս ին , երբ Ֆ ր ան ս ա յի Հա -
Աերգօ Աանուկեան եւ պա՛տրաստուեցաւ դործակ– զական միակ կազմակերպութիւնը՝ Հ *Ա* *Ը *Ա* *ը : մ ա յնավար կո ւս ա կց ո ւթ ի ւնը յա^ւ կարծ դադրեցաւ
ցութեան ՛ծրագիր մը ՚.Ա * կարաւանը կազ մոզ չուրշ Պ ա ււ ա /լ ա ե լ ո ւ այս վարձեր & ձախ ո զած են բաբե - Հակառակելէ ա՛ն՛ոնց ներգաղթին գէմ : քԱ * Միու -
2300 Հայրենակիցներ Աելանիզէն Հ ա յաս տան մե կ– բա խտաբար , շն ո րՀ իւ երի ՜տ ա ս ա ր դո ւթե ան լուր<ջ թի ւնը ուզած է որ անոնցմէ շատեր վերա դաոնան
նեցան՝ 1946 Օգոստոս 1 Յի՛ն : Բ* կարաւանով՝ զ իտակց ութեան՝ եւ դեկա վարութեան Հեռա տեսա- Պալթեան երկի րնե րը , Լե Հ ա ս տ ան՛ եւ Եուկոսլա -
Սե պտ * 27 ի՛ն ՝ 2500 Հոգի ւ Համ ւս զու մ ար 5300 Հա թեան • Ե*– Մի ութի ւն ը տարին բո ւոբած է նշ անա– Վիա : Ֆրանսացի Համայնավարները փոխեցքՀև՝ ի -
յեր գացին Հայրենիք, մեծ մասով Աակեդոնիոյ եւ կե լի եւ արդիւնաւոր գործ ո ւնէ ո ւթե ամ բ մ\ը՝: ոե ց քաղաքական։ ո ւթի ւնը երբ յայտնի եղաւ որ
թրակիս յ շրջաններէն եւ Հին Յունաստանի Հեռա, Իբրեւ տեղական թերթ, բարերար գեր մը կր Միացեալ Ն –՞ Հանզ\՝ երր պիտի սլնգեն այն 440.000
ւոր զ ա ւսրոնե ր էն ։ կատարէ « Աք լաւ ո () ր » ր ։ Ղ՝մբա խտա բա ր ա յս ճակա գերմ ան ղեր ներու ազատութեան՛ Համար, ո լանք
Բա րենսլատակ կազմ ա կեր պո ւթ իւնն երէ ն Հ * կ * տագրական օրերուն։ ալ, երբ ա*սՀրամ*ւշա է պար ա յմմ ֆ ր ս։ ս ա կ ա ճա րտա րա ր ո ւեսա ի ^ եւ երկբա -
Խաչ'1 ու Լ *Բ .Ը . •Ա* իո ւթ իւն ը ունե ցած են բեղուն կեշտ զո րծ ա կ ց ո ւթ ի ւնը , Աթէնքի Հ ճակատ ական՛» գործու թեան մէջ կ՚աշխատին;
դո րհ ունէ ութ իւն մր ւԱռա,^ինը իր բազմաթիւ մաս– թերթն ալ փրփուր կը տեղայ ^ միտքերը պզտոբե ֊ Ֆրան սա յի ա րտա քին նախա բարութիւն՚ր կը
մ տաՆ է թէ Հիմ ա լաւադո յն առիթն է պատերազմ ի
նաճիւղերուն, իր Ամերիկայի կեդրոնէն եւ Եգիպ լու Հ ամ ար ։ միջոցին պակսած 750,000 մարգոց տեգը լեցնելու ։
տոսի, Ֆբանսայի (կապոյտ քքքաչ), Պրազիլիոյ եւ ԵԲբբ պիտի սթափին այս պարոնները :
Ա– ՀԱՐ-ԷԼԵԱՆ
Fonds A.R.A.M
