Page 151 - ARM_19-1947_01
P. 151
Ա Ա էհ Ա Զ

Ժողովուրդին աճման .. ՀԼոՀուաօ-ներով եւ չծնաՆ մեր գլխուն , մէկ մէկ թմբուկ ու գափ իրենց տ– կ՛ուղէ իմանալ թէ ան ի՛նքչ դումա րով պիտի բերէ
երախաներով՝ փերուն մէչ՛.
նախորդ պատերաղմր արժես երեք իր մասնակցութիւնը , ընկեր ՚Բարեանը

միլիոն բնակիչ պակաս : Այս պատերաղմր 2,2% Մարդիկ որ Աստուծոյ երկիւղն ալ չունին եւ երկարելով ընկեր Աեգրակեանի կ՝Րսէ » Ըն՛կեր

վնաս տուաւ, որ կ՝ընէ ուղղակի կամ անուղղակի ո՛ չ իսիպ ո լ ամ օթ մ արդկա յին * • * Աբվւաքսագ , դուք գրեցէք ի՛նչ գումար որ կր

1.450.000 մարդու կորուստ Հ Եւ այս՝ այնպիսի ատեն մրք երբ ^ւէԱել ու. կարծէք թէ ես պէտք է տամ :

Ժողովուրդին մ է^ մասնաւոբապէս նուաղած չլինելն ու աՀ ալո ր Հ արցը ո ւն ինք սե ղանի վ ր ա յ , Տ էթրո յէթէ մէջ Ղ՝ա շնակցութեան ներկա յա -

<են 20էն 40 տարեկանները , 1930/ բադգատմամբ որու առ^ել ամէն ճակատ պէտք է խոնաբՀի եւ ա֊ ցուցիչը կը խօսի այնպիսի Հայրենաշունչ ճառ մր

2.480.000 անձի կորուստ մր կայ; մ՛էն բերան պէտք է գոցոլի է ո րպէ սղի սէր ու մի­ եւ մ՛եր ընկերներն ու Համակիրներն այնպիսի սր­

Մվւ^ին Հաշուով 42 միլիոն ժողովուրդի մը ՛ութիւն տիրապետէ , չարը խափանուի * . * տաբուխ մասնակցութիւն կը բերեն որ Հ անգանա­

Համար, որ միշտ պէտք է վերանորողուի այս թի­ ՛հիմակները վա՛ր, անգամ մր ՛եւս՛ իրաւական կս ւթե ան ց ընդՀանուր ղեկավար Պ* Լե ւոն< կերատն

լը պաՀ ելու Համար , 5 միլիոն բնակիչ Օէն 40 տա­ է որքան ակռայ կճրտեցիք։ Տիթրոյիթէն մինչել ոՖրեղնօ Հեռաձայնով իր Հի­

րեկանն է որ պակաս է : թշն՛ամին արթուն կր Հսկէ ու կը ծիծազի մեր ացումը կը յա յանէ ընկեր Աեգրա կեան ի ,*իաշնւակ–

Հետեւաբար , միայն 1.500.000 նոր աշխատա­ ան մէաբան՛ութեան վրա յ ել առիթի կր սպասէ , ց ո ւթե ան ցո յց տ ուաձ՜ Հ այ բեն ա ս ի բ ա կան օր էնա -

ւորներ չէ որ կր պակսին, այլ յ միլիոն ան ձեր Ո - նոր անակնկալներ սարքելու Համար X կելի կեցուածքին աո թիւ*

րոնք ւքՓ՛այն գուբս Էն կրնան գալ, փորոնք պէտք Է ԱՀա 9"ա շն ա կ ցո ւթե ան ել *)* աչն ակցակ անն ե բո լ

\րն ա ան ի1քնե բ ըլլան , սլա ա բաստ մ եր Հ ոգին վր ա յ իրաւակա՛ն է որքան Հայբ Հա լուն/ ծուռ նայե­ պատ աս խան ը իրենց անարժան Հակառակս րգնե բու

Հաստատուելու, եւ ձուլուելու՝^ : ԱՀա ժողովուրդի ցաւ , Համարիւն եղբայր եղբօր խորթ եբեւտց : լպի ր շ լուտանքներուն., եւ ա յ դ ա յնպիսի պա՛Հ ու

ե րիտասաբգացմ ան իրական սլա յմ ան ր * Հերի՛ ք է այսքան ք* ար ե կենդան , ա յսպէս մը, երբ Հայաստանի դուռնեըը դեռ փակ կը մնան

Մասնագէտներ կր Հաշուեն որ նոյնիսկ Ֆրան­ տ խո ւր անկերպարան : իրենց առջեւ եւ Հայաստանի օրուան ի շիւ ան ա ւո ր -

սացիներուն շատ գաւակ ունենալաէր , Հ արցը չի Ղ՝իմակները վա1 ր անգամ մրն ալ * « • : ներ ո օտար գժբ ախ տ Հ ար կ ագր ան քո վ մը ստ ի պ -

լուծուի բ , ժո գո վո ւբգ\ի ներկայ վ ի ճ սւ կ ո վ : Հ ւս շ - ՄԷՆ - Սէ ո ւտ ծ են ի րե նք ղի բ ենք վատ տրամ ագ բուտ ծ ցոյց

ուած են Որ եթէ ամէն տաբի 1946/5– պէս , 900.000 տալ Հայութեան ամէնէն Հայրենասէր տարրէն

երախայ ունենան , ին շ ՛որ բացառիկ Է, պէտք Է Հանդէպ Հ

30 տարի , ո րպէսղի 3 մէլէոն ժողովուրդ աւելի Ա ՆԳ Ա Ս Տ Ա Ն կանգնած Հայ բեն աս իր ո ւթե ան աՀա ա յ սպիս ի

ունենան , մինչդեռ ՛Լեց տարուան մ Էլ 1.500.000 ՚ղմ ա յ լելի պոռթ կո ւմի մը առջեւ՝ իրենց խիղճն ու

կո րսնցուցած են : Կեղծիքի ասսքետԱեդ Հողին վաճառած կեղծիքի մէկ քանի տխուր աս­
Ուրեմն , միշտ աւելի
, 1լ ե՛զրակացնէ երախայ , միշտ աւելի պետներ փոխանակ իրենց ամ օթէն ծակամ ուտ ըլ­
օտարական թերթ– մր : ՝Բ •
լա լո ւ , դեռ Համարձակութիւն ունին՛ վեր կանդն/ե­

ԽՍ՝Ռ Քալիֆորնիոյ «Ասաարէզ^ր ուժգնօ - լու եւ Հանրութեան միաքր պղտորելու փոր ձեր թ–
րէն ծաղկելով նոյ1ն շրջանին կարւքիր եւ դեղին օր–
կա՚ն՚ներւուն ցնդարանուրփւնքներր, դիաել կուաաւ նելու ;
այս խորագրով խմբագրակաի մր մէջ (22 Դեկա՛).
ԳիՎակԱեդ վաւ\ ք*այց կուգայ ժամանակր, եւ կը յուսանք շատ

չուշանար այդ երջանիկ օրը, երբ կեղծիքի եւ

^՚եգծիքի այգ անմբցելի եւ անպատկառ խարդաւանքի բո լո ր ասպետները , պատմ ութե ան*

Բարեկենդան մրն ալ անցաւ , ուրախութեան , տ րդա ր դատ աստ ան ի թո ւ֊քն ի ր են ց երես ին , կը գէ–

ցնօ ութեան եւ կերուխումի մէջ* * • ասպետները երէկ ՚իաշնակցութիւնը կը մեղադրէ­ ա ււ ր ին մոռացութեան սեւ անդունդը՝^ :

Այո առթիւ , անգամ մր եւս յ իշչեց ինք Հինբարի ին , որ լուծուած էէ Ր Համարեր Հայկական

օրերր անցած գտցած , ՛ուր ամէն ոք կր Հետեւէր Հարցը , կը բողոքէր Հ այ կա կան Հողերու կապ ֊

իր երկրի ս ո վո րո ւթեան ց , էր գիտցած կերպով տումին դէմ Թուրքին եւ թաթարին կողմ է , կր Ծա^ժաԱկա^ մը

տօնեյով այգ օբր X սլաՀանշէբ բանալ Հայաստանի գուռն եր ը գտղթա–

Ալ տարին անգամ մր. ըլլալուն այգ օրը քա­ Հայութեան առքեւ \՝իրառո բ գ դար այգ զեան ի վբայ Նեղուց՝Ահոդ*. մասիԱ

նիներ ալ կը ծպտուէին ու ղանազանձեւի ու գո յն ի մեզ դէմ մոլեգին պայքար մղելէ վերք՝ անոնք՝

դիմակներ կրելով կը զուարճանային եւ կը զուար­ մետասաներորդ ժամուն , մեր նշանաբանները մեղ– Լոնտոնի թերթերը կը գրեն թէ Ա ո ս կոլայի

ճացնէին ժողովուրդը * մ է խլած՝ ան մտ օր էն կը փորձեն ճարպիկութիւնն քք՜ո՚ԼոՎոլՐԳՐ գունդագունդ կ՚երթայ տեսնել, <ձ\քո–

Տարին անգամ մը ըլլալուն ներելի կ՚ը Հա - այն գողին, ոբ տան տէրը գող Հանելու կը ճգնի։ վակալ \,աքիմովյչ անուն շարժանկար մը վ որ \*)րդ

մարուէր իրենց ծպտումլք եւ գիմ ա կա ւո ր ո ւմ ը աշձ Կեղծիքի այս դարավերջիկ ասպետներ ր Դաշ­ գարու ռուս ծովա յին Հ րամ ան ա տ ա ըն ե ր էն մ էկուն

խաբՀականէն մինչեւ կրօնա՛կան * • • : նակցութիւնը ներգաղթի Հակառակորդ ներկայաց­ կեանքը կը պատկերացնէ : Պատերազմական ել

Բայց , ինչպէս կը տեսնենք , Հիմակ մեր ք*ա– նել կը տքքնին , երբ մեր մամուլը, Եգիպտոս էն՝ սլատմ ական շա րժ ան կա ր մ ըն է ^Ծովակալ *Աա ֊

բեկենդանն ալ անցած Է Հնութեան կարգ* Փոխ. մինչեւ Հարաւային Ամերիկա եւ Աուրխայէն մին­ քիմուխը եւ կր պատկերացնէ 1853/՛ Սինոպի նա -

•՛ուած են մամ ան ակները , փսխուած են ե զանակներ չեւ Ա * \թաՀ անգն երր , միաձա յն ցնծութեամբ ոո– ւամարտը, ուր (հուսերը յազթանակ տարին ընդ -

րը եւ շատե ը ի ր են ց խ ելք ին վ՚չա ծ ձեւո վը ու օր­ քունեց ա յգ աւետիսը եւ մեր ընկերները յօգուտ .գէմ թրքական աւելի՛ մեծ նաւաբաժնի մը :

ուան քաղաքականութեան Համեմատ գիրք կը վ* ՚ Հալը են.ադա ր ձի կ ատ»* բչ ՚՛ ՞ ա ծ Հ անգ ունւս կ ս .թԼ– աքն ց –յարժան կա րին մէջ կչայ նաեւ տեսաքւան^։
մզած են
իւ են , գիմ ակ կ*անց ընեն ամ Է ն ատեն որ առիթը բերին իրենց լիառատ մասնակցութիւնը : ք՝աւա - մը , ուր ցոյց կը ար՛ուի թէ ինչպէս ետ
թառած
գտնեն , այսինք1ձ՛ Բարեկենդան կր խազան մեր զլ֊ կան է վերյիշել քս/եի մը ցայտուն օրինակներէ Ա եվսքստափոլի բարձո՛ւնքներուն վրա յ

խուն վրա յ * . * Ամըողք ^ալիֆորնէո յ Հանգանակութեանց ռուս ն տ լ սւ զ ն եր ր անգլ* եւ ֆրանսական շատ մը

Եէ– օր ցերեկով, արեւուն տակ կը Հրմշտկեն ընդՀանուր ղեկավարն էր ՛ընկեր Աըփաքսադ Աեդ– յարձակումներ ;

ու կը Հալածեն։ , կը գրգռեն, կ՛ամբաստանեն, կը րակէան , որ իր եղբօր Հետ ո՛չ միայն Հանգանա­ Հյ ար ժ ան կարը կը նկարա գր է թէ ինչ պէս (հու-

զրպարտեն ու կր Հա քՀ ո լեն ոտնակոխ ընւելով ա֊ կութիւնը բացաւ 20.000 տոլարի պատկառելի գու­ ս ի ւս պա շարուեր է Ֆրան սա յի եւ Անգլիո յ , այսինքն

մԷն սրբութիւն եւ արժանապատուութիւն , միմի– մարով մը,այլեւ ամբող^ երկու ամիս իր սուղ ժա­ արեւմտեան պետութեանց կողմէ, որոնք կը դըը֊

այն փոքրոգի Հաշիւներէ տարուա՛ծ կամ աթոռի , մանակը տրամադրեց այդ սուրբ գործին հ գռեն՛ նաեւ թուրքերը, յարձակելու Համար իրենց

փառքի տենչանքներով երազուն % կան որ քինա ֊ Լօս Անճելէսի մէչ1, երբ Հանգանակութեանց Հիւսիսային դրացիներուն վրայ* ՜Լ/կարլՀ այս կեր­

խնգ րական մո՛լոլցքով լեցուած , պար կը բռնեն ղեկավարը կը մօտենայ ընկեր Հէրի ՚Բարեանի եւ պով կր ՀրաՀրէ (հո ւսեր ուն– Հայրենասիրական

«8ԱՌԱՋ»Ի ՊԱՏՄՈՒԱԾ-ԲՆԵՐԸ աղաղակներ , մազեր է էն դիզանում , լեզու էր չո­ որ թանձր փափա խնե բ է ստուեբնեբի տակ նստող–
րանում , շունչ էր բոնւում *
ների գէմքերը գծագրւում էին * նորեկի վրայ է լ

Ի Ա ՏԸ Վո՜ ւ , վը՛ ը * վո՜ւ , ը զ զ * • • ՚Բամէն է ՛ լ աւելի ընկան մի քանի գ ո ւլ էլ ո ջ ո ւն , գեզնագո յն Լողեբ Հ
սաստկացաւ , սաքուի կտուրն այժմ ճռճռում էր*
^իեզջուկ մի դէմք էր այն, ուր չարքաշ ֊կեանքլէ

երբեմն է լ ասես թէ մէկը ոտքով էր թակում ։ գրել էր իբ կոշտ խլնիքը* երիտասարդ մարդ էր ,
Ա՜Հ , դժոխք է դուրսը , ա՛սաց նստողն՛եր ից բայց
ՆԱԽՈՅԻ ՅԻՇԱՏԱԿԻՆ ըստ եեւոյթին շատ ապրած * թանձր բեխերի

ԽՄԲ Ա–Ահաբո6հսւնհ այս պատմուածքը , որ մէկը, ճնշող լռութիւնր խզելու Համար* դուշմանս տա՛կ իրար վրայ սղմած շրթունքները տալիս էին.
նրա գէմ քէն յամ առ արատ յա յտութ իւն * աչքերը
գրուած է 1898ին, վերջերս ռուսերէնի րարգւքա(Լ Հ իմ ա սարում Հյի**՛ ի՛ ՚ մանը X
ուած էր Մոսկուայի եւ Թեհբաքփ մէջ , իւնչպէս հա. էին, բայց շարժուն՛ , կրակոտ
գորգեցին թերթերը։ Աարո՜ւմ , պատասխանեց մի ուրիշը ՀՀեդ ֊
նօրէն՛, իբր թէ գուն ջան կ՛անես
Հիմա մինչեւ մեր *հի*֊գի պաՀապանն՛ էր նա, վարձուած գիշերա–

Ցուրտ էր , ձմեռ , բուք-բորան * գիշերն էլ այգիները գնալ, որ սարերից ես խօսո^ւմ* չե®ս պաՀ ը* է) այեր շատ կային այս գիւղում , գնացին *

այնպէս սեւ, այնպէս սարսավւելի : Լեռնային 0*** լսում ձայներ ր* * * ե ր կինք^գետ ինք իրար են ւլ ի - ա յս մ է կը մնաց ուշացած կռո ւն կի պէս * մ ո ւր ւս ք

գիլզում մ արգիկ ա յգ ժամին է լ չէին յիշում , թէ. պել էէ՜... չուզեց , պաՀապան ՛եղաւ * տեղացիք անունը լալ չը

երբ եւ իցէ օր ոլ արեւ , լո յս ու ջերմութիւն , ^րկին լռութիւն տիրեց* խ՛օսել չէր լինում, գիտէ ին , ՚Հյախօ կանչելու տեղ ոմանք Ա խօ կան­

պարզ երկինք տեսե^ լ են , թէ ոչ * Ղ*ր ո ււ ւմ քամ ին •ւծելո բան կար : չեցին, ոմանք էլՄկօ ասեցին, րայց վերջիվերջո յ՝

փչում էր կատաղօրէն եւ նրա վրգվրգոցի մէջ ինք *հոմի դուռը Հանդարտ ճռռաց * ամէնքը գէ՚գի խօսքերլէ կարծես մէկ արած սկսեց ին պարզապէս

•ո բ սարսուռ տղզող , չար ագո ւշա կ բան կար X Ե *֊ ա յն կողմը նա յեց ին * կի սա խաւար ի մ էջ գծադր֊ ե ու լ կանչել : Այսպէս լալ էր , Հեշտ էր , Համ է լ

մենակ մարզիկ ՛չէին , որ մ ր սու մ էին, այլ ամբողջ ուեց մի մարդու Հասակ, որ եափունջու մէջ կո լո լ– իրաւ որ նա խայ էր , որ ո վՀ ե աե ւ Հա յաս տանց ի էր ,

դիւղր իբ խրճիթներով, իր խոտի գէզերով, գո՚ձ–. ուած ներկայացնում էր մի ձիւնակոյտ * պարզ էր՛, Ոզմ գիւղացի։ ԱՀա այս Ի)այն էր , որմ ի անկիւն ում

ղում , սըրթսըըթում էր այգ թանձր խաւարի մէջ, որ նա երկար ժա՛մ անտակ րքի տակ է մնացել։ պատի տակ տեղ գրաւեց , կծկուձեց , տազ արեց *

ա յդ դժոխային քամ ու առաջ ; (՛արի՛ երեկո յ , ասաց նորեկը , թափ տա­ սաքուն տաք էր *

Վո՜՛ւ, վոՀ ւ , վո՜ւ, ոռնում էր քամէն ՛ե լ ա֊ Բուքը շարունակւում էր* կատաղի քամին վի­
Հետ լով եափունջու վրայից ձեան Հաստ չերտը ։
մէն անդամ այգ զարՀուբելի կաղկանձոցի
Աստուծոլ բաբին , վա՜յ խեղճ ք$ա՛յ , արի , րաւոր դաոանի պէս մռնչում , ոռնում էր :
Մ ելիք-՚ՇաՀէնի սաքուի երկու կողմի բազմականդ
՚ /* ս ււլ ի ս ի գիշեբուա յ է ռաստ եկել խեղճ ո -
նեբը դադարում էին՛ խօսելուց , ցած էին առնում ւ **ՐՒ՛ 1 առաջ անցիր , տնաշէն , փէտացար ձայն

բերաններից չիբուխները, իրար երես էին նայում Ս՛ու ին ա յս ու այն կողմ ից նստողները սրացաւ զո րմ ելին Հա՛ ասաց ո էս *հէվօն է լ իռն չ Հողը

ու մի ներքին պաՀանջով իրար սգմւում, աւելի լ. զանակով թքային տեղ տուէք թող նստի հ տար գլխին *

կուչ գալիս X Տէ՛՛ր Աստուած , ձիւնը լա՜ւ, ցուրտն Հա՛ , վալլաՀ փէտացայ , ասաց նորեկն ա– ք$օսՔՐ մի գիլղացու մասին էր* որ մի քանի

է լ իր տեղի՜ն, րայց այգ քամին, ի^նչ էր ուզում ո աջանալով, է լ դուրսը մնւտլու ճար չկայ, երկէն– օր առաջ լեռներում րքի բռնուելով խեղդուել էր ։

այգ սարսավւելի քամին, այն ի նչ էր ասում % (I ք քլչ՛ Վ1ՈԿ– է Գալէքէէ՝ւ գԻլԳԻ մԷ1 ԷԼ մ ա Ր Գ խեղդւում ՝Բանի՜ ասինք , մի՛ գնա , էս ձիւն՛ ու ձըմ–

ոք չէր Համարձակում բարձրաձայն բացատրեի էէ հ Է^^Հ ԲոլՔ է * Բ"՝~Ք * ասացի՛ մտնեմ սա - րանը չօլերը մի՛ րնկիր, կնիկ, երեխայի տէր ես,

այդ աՀաւոր տարերքի լեզուն , բա յց քամու ՛որոտը քոլ դուրս ելնեմ ։ ՎՐայ Բերեց միւսյէ։

իւրաքանչիւրի Համար մի ղաբՀ ուբելի Հտմեբգ էր, Ա արդը նստեց * —>- էք , ի*՛նչ ես անգէտ անգէտ խ՛օսում , մարգի

որի մէջ կար ե՛ւ մեռելներէ Հառաչ, ե՛ւ քաղցած Բուխարու վերեւ, վ1Ոքրիկ, մրոտ ակնատի ճակատին էն էր գրուած , ասաց Մելիքբ * նապէտք

դալլի ոռնոց* չէ սրանք ամէնքն է լ սիրում են՛ ւՐէՀ^՝ Հանդարտ պլպլում էր ձէթի ճրագր* նրա ա– է զնար , պէտք է խեղդուէր * ճակատագրից \ո^՚վ

բա ք֊բոբանինէ գուբս թափուել իրանց ապաստա­ գօ՚է ո րոց*ե օրօբւում, դողդողում էր զ ան գա զու - կարոզ է փախչել ։

րաններից՝ բնութիւնն աւելի սարսավւելի դարձնե­ թ լ ամբ , կարծես թէ նա էլ էր վախենում քամու

լու. Համար իրենց այլանդակ աղաղակներով։ Ի՜նք վդ ՓրյԷ" 1 Րայ& ԷԼԻ մ1՝ Ի ղ ճ ո ՚ ֊ Կ . Լ"Բ՛ ԿաԲ » այնքան (1) Ա– ԱՀԱՐՈՆեքՏՆ

Fonds A.R.A.M
   146   147   148   149   150   151   152   153   154   155   156