Page 131 - ARM_19-1947_01

Պ՛Ա Հ՛Ա Ջ

ընտանիքի պետեր : Նկատելով որ իւրաքանչիւր Գուն աւելի քի չ խօսէ ու մտիկ տուր գիտո - ասպարէզներու մէք, Դաշնակցական մամուլին ազ­

ընտանիքի մէ^ աո1ուադն երկու երեք ոչ աշխա .- ղութեանս , կր պատասիսանէր ծիծաղով մր • գանուէր քանքերը եւն . : Ներկաները շատ գհՀ

աաւորներ կը գտնուին, ուրեմն, ներկայիս իբրեւ Աման, գուն ալ կր վախնաս, որ կր մեռ - մնացին *

Հետեւանք անգործութեան , վեց միլիոն, թերեւս նթ՚մ.* « Զէ՛, չէ՛ , տակաւին չեմ մեռնիր . . . պիտի Երգչախումբը երգեց, հԹԷ թեւ ունէի» , մե -

տւելի մողովոլրգ թ չուառութեան մատնուած է՛ չմեռնիմ մինչեւ որ աղքիկս ու տդաքս չկարգեմ ներդ Զաւէն Գին ո սեան է , նուագ քո ւթ ակով , Անդ­

Իտալական ճա րտար ար ո ւե ստ ր թէեւ րաւական հյեգճ Հօմօ , իր սրտին այս աղնիւ բաղձանքնե­ րանիկ Մաթոյետնէ , դարձեալ արտասանութիւն\
րը անկատար մնացին ; ՎրէմՓի՚֊իկ֊
վերակենդանացած էր, Րայց ցուրտն ու ածուխի Ստեփան Համ բարձ ո ւմեանէ , փոքրիկն

նուաղումը գանգաղեցուց ին ա չիսատանքնե ր ը : « Լաֆայէթ»՝ ծանօթ փողոցէն անցնելու ա - ետնէ : Հանդէսը փակուեցաւ «Մշակ րա.նուոր»ով Տ

Անգործութիւնը մասամը բառնալու Համար , տ են գ երկինքը պայծառ օրերուն , ՛ղինքր կը տես - Սաեփսա

կառավարութիւնը ձեռնարկած էր պատերազմէն նէհ » "I՛ աատուՀանը բացած կը սպասէ : Արեւին\ « ՄԱՐՈՒՈՂ ՃՐԱԳՆԵՐ »Ը
գալուն կը սպասէր * Երբ ան քանի մը թել կամ
վնասուած պետական Հ ա ս տ ատ ո ւթ ի լննե ր ո ւ ե լ

Հանրային ձեռնարկն երոլ վրայ աշխատցնել բան­ վարոց բարձրա՛նար ու իր ցոլքերովը մայթը օծէր ՄԱՐՍ ԷՅ Լ, «3առաչկ՛ • • Արտասա Հման ի մէք

ուորները; Այդ նպատակին Համար կը ծախսէ տա­ ու տաքցնէր , այն ատեն նստարանն առած վա՛ր աւր որ Հայ գաղութներ կան, ու՚նինք նաեւ Հ– 3*

րեկան 173.600 միլիոն լիր; Բայց այդ ա չիսատանք­ մայթին վրայ կր նստէր , անցնոզ-գարձողի Հար - Գ* կոմիտէներ եւ խումբեր ւ քառորդ դարէ ի վեր

նե րու Համար գործածելիք աշխատաւորներու ա– ցումին միեւնոյն պատասիսանը տալով* մեր կուսակցութիւնը ^ իր կարելի բոլոր միք" ոնե–

ռաւելագոյն թիկր \ 66.000^ չանցնէր ։ Ու մինչ ու֊– Արեւ կը ժոզուեմ , ձմրան սլա շա ր * • • : րով աշխատա՛ծ է վառ պաՀ ել Հայ ոգին ու •Հայրե­
՛ն ասիր ութ ի ւնլՀ •
րէ Լ աետոլթիւններ աշխատաւո ր ձեռքերու պակա– Հօմօ՛ 7 ազնիւ քոյր, ուրեմն , այսոլՀետեւ աչ

ս ր ունին , ա յս սլա յմ աններու տակ իտ՚ա լական կա­ Արեւագալին պիտի չըսպասե^ս * • • Օրն ի բուն Հայաստան Հոլովողները փոէսա -

ռա վար ութ է ւն ր Հա րկա գրուահ է «արտածել» իր ՝Բեզ ճանչցայ իբրեւ ծաղիկ մը, պոկուած ու ՛Լակ ա յգ ռւզղութեամբ թափուած՝ ճիգերը գնա -

րանուորներր , որպէս յաւելեա/ ապրանք , Ելր" - նետուած օտարութեան անՀ ա ր ա էլա ա վայրի մր Հատելու եւ եըաիստա՚սլարտ ր լ լա լու , սեւացրէք -

պայի եւ Հա ր ա լա յին Ամ եր ի կա յի ղան աղան եր - մէք։ կապատովկիոյ դաշտերէ՞ն, Հովիտներէ^ն եան քաղաքականութեան կը Հետեւին , մինչգեռ

կիրներ; ԱՀ– թէ՝ ԱրԴոս է կոդերէն փրցուած ծաղիկ մը անա - կացինի Հարուածները իրենց ոտքին է որ կը

նուն , Հունտը բերուած Հայաստանի բարձրաւան­ զարնեն :

ՏԽՐՈՒՆԻ դակէն * • • : Հ * 3 • Գ • Պօմոնի «էՀանթ» թատեբախումրր
Ու իսամրեցար
անՀարազատ Հոդերու վրայ, նորա՛կառոյց դպրոց-սբաՀի կաՀաւորման Համար,

ինչպէս քեղ նման բիւրաւոր աղնիւ Հայ մայրեր : Փետրուար \ ին բեմադրեց նո յն՝ սրաՀ ին մէք Հա յ •

Հոիփսիմե Զաոբս(ևա(1 (ՀօՎօ) Ու գացեր աւելցնելու զար|ւսլ Հ ողվըրտիքի փոս Պետ . թատրոնի խաղացանկէն խիստ բաբո յալից

մ ըն ալ , Հա յրենիքին կարօտը աչուըներուդ մէք ։ տրամ մը, Ա* Աբէլեաւնի «Մարոլոզ ճրագներ»ը ,

Հիմակ, ի^ւնչպէս ըսեմ թէ՝ ^ՈԳՐ թեթեւ գայ Հ ա կա ռա կ մ զոլած պայքարին եւ տիրող ցուրտին

«3 ա ռա ք»ը ձե ռքս կ ր քար ան ամ յանկարծ % Ու վրադ , քանի որ գիտեմ օտար Հողին ծան բութ իւ - աթոռները ամ բողքո ւթեամ բ գրաւուած էին։ Կ՚ամ–

ինքնարերարար խօսքը կր թռի բերանէս * նը» • • ; Թոզ լոյս Րէէայ գերեզմանդ եւ, այս քանի ւիոփեմ խազին ՚նիւթը •

՝Լա՜յ , Հօմ օն մ եռեր է * . * - մր տոզը փունք մը ծաղիկ Հայրենի սարերէն քաղ­ Երեք զաւակներու տէր աղքատ ու թշուառ

Ալ աչքերուս չեմ կրնար Հաւատա ք վայրկեան ուած ու բերուած քու թարմ Հողաթումբիդ վրայ։ րնտանիք մը, Հայրը արծաթագործ վարպետ մը իր

մ ր Հ Սակա յն , այո՛ , իր ա կան ո ւթ ի ւն է ։ Ա եռեր է Վո^իւզ Ն– ՇԻՆԱԿԱՆ ծերութեան պատճառաւ անգո ր ծ է - Օրուան Հացը

մեր ապաբախտ , Համակ կեանք ու ծիծազ֊ծաղիկ, շաՀելոլ Համար մայր ու աղքիկ ա շխա՚տանքի կր

Վիէնի մեր անգին Հօմօն։ ..... է . լծուին , կար կա բե լով * Անդրանիկ զաւակը ծխա–

Տարիներէ ի վեր կր տառապէր : Լեարգի ծանր 2Ա8ՆԵՐ ԳԱՒԱՌԷՆ իսոտ՚ի գործարանի մէք աշվսատող բանուոր մը ,

Հ իւանգութեան Հետ յօգացաւր եկա՛ծ ո լ մտած էր թոքախտ ի անողոք Հ իւանգութեան ենթակա յ ,գրե–

անոր կուրծքին տակ՝ բարի սրտին մէք։ Ո՛ ան կր ԿՈՒՍԱԿՑԱԿԱՆ ԿԵԱՆ՝Բ թէ չի կրնար աշվսատիլ, օր ըստ օրէ կը Հալի մոմի

թպրտար կուրծքին վանդակներուն խփուելով ,ինչ– մը պէս : Մ ի քակ ղալա կը , խազամ ո լ մը , ՀետղՀե–

պէս վւափուկ թռչուն մր վայրենիի ճան՛կի մր մէք՛. ԿԱՐՏԱՆ — Փ եարուար 2,ին կէսօըէն վերք բա­ տէ տունին մէք գտնուած Գո4քերր գազանօրէն ծա–

ք1 ր Հինգ որբուկները չո ր ս մանչ, մ է 1/ աղ­ ցառիկ բանախօսութիւնէ մը տեղի ունեցաւ ՊիվԷրի /"ելով անոնց արդիւնքը կը մ ոխէ : Հար ո ւստի մը

քի կ անՀ ա յր էին արգէն Հինգ տարիէ ի վեր ։ Հ* 3* Գ* Տան մէք։ ՆախագաՀը ընկեր Հ– Աւե - տղան միամիա ազքկան սիրտը գողնալով , կը

Հիմակ մնացին նաեւ անմայր* ու որրութիւնր տ ի սեան ^ Հանգէս ը բացաւ քանի մըպատշաճ խօս– գողնայ նաեւ անոր պատիւը ւ քՕազամոլր ղւլաստՈԱլ.

նոր պիտի զգան թ ե ր ե ւս , պրկուած անոր գուրգա^– քերով եւ Հ րաւիրեց նե ր կաներ ը յոտնկա յս յարգել թեան գալով , կը վերագառնա՚յ ընտանեկան բո յ -

րանքէն , բարի ու մայրական խրատներէն ո լ ղե­ ողբացեալ ընկեր Լ . Գեզունիի յիշատակր ։ Գե - <յ՚–՛ի՛ւ Քո՛յ՛ՐՐ ԼՄարթան^ կը նշանեն Համեստ արՀես–

կավարութենէն ւ Որբերէն երեքր թեւեր կապած են զարուեստական բաժինը կ՚իյնար Հ* 3 *Գ • « Ն " / * ւոաւորի մր Հետ, վրէժխնդրութեամբ լեցուա՛ծ

արդէն , սակայն , երկուքր փոքր են ե լ կարօտ Ս ե ր ո ւնգ» ի Վ^ար ան դե ան խում բին * Ե րգչախում բր կ՛ուզէ սրբել արատաւորուած ընտանեկան պատի–

մայրական խնամքի։ թնգացուց սրաՀը , «Լիարսէ յեէզ»ով ու «Յառաք, ւը , ու կը սպաննէ Հարուստին զաւակը։

Ս1'րելէ Հօմ ո քի կո րուստովր , Վ^իէնի Հա յ գա­ Հայեր Հա յրենիք»ով • Եզան արտասանոլթիւնն եր , Գ ե ր ա կա տ արն ե ր էն Տ իկէն ՝$ո չարեան , ( մա յր )

ղութ ր կր կո ր սն ց1 է իր է՛ն աւլնէւ տնդամնե բէն . մեն երգ ու նուագ : Արտասանեցին Պօոոս Առաքել– Օր. Տէրսքէրեան (ազքիկ) , ընկերներ Վ՛ Ծ* Վ ա Ր ֊

մին՛, ք*ր պա ր տ ա կան ո ւթ ի՛ւննե ր ո ւն գիտակից Հայ եան , Համ բ՚արձո ւմ Տօնապետեան , փոքրիկն %ք՝ր ի ս - գանեան ԼՀայր^ , Գր . ՝^էնտիրեան Չխազամ ո լ^ ,

մ ա յր մ ր : Գ ա զա ւի ա ր ա կան եւ եռանդուն իսա չուՀ ի սա։ վար Պետրոսեան , Ա՝ ա ր ի Ղյաւօեան (Ա– ԱՀ ա - Մ * Գաիթեան Լթոքախտաւոբ^ , կ. Աութաֆեան

մր եւ, մեր մայրենիքին Հիացող *,ր1ւթերցասէր մր։ բոն եան ի «Օաար Հորի՛զոնների տակ» եւ Ա • Վ^ա - Լնշանած) եւ Աղատ ^Հարուստի տղայ * , կատար -

Յաճախ դրոյդ կ՚ունենայինք ՏէդրանուՀիին ր անգեան ի «Հայ Հ.ե րո սն եր ը» բոլորն ՛ալ ծափերու եալ յաքոզոլթեամբ կատարեցին իրենց գերերը ,

առաք»ի սանուՀին ) խանութին։ մէք , Հայերէնի արմանաց ան • արժանանալով կր կն ա կի ծափերու ;

տոՀմիկ ս ովո ր ութ իւննե րո ւ , անցեալ ո / անվերա­ Յետոյ նախագաՀը բեմ Հրաւիրեց ընկեր 9** Ապրին «&անթ»ի ընկերն երը որ գիշերը ցե -

դարձ յիշատակներու եւ աո գա յին խնդիրն երու ք՚փէքեանը որ աւելի քան մէկուկէս մամ խօսեցաւ։ բեկին խառնած կլՀ քանան վառ պաՀել Հայերէնը

չուրշ: Բանախօս՛ը պարզելով Հ ՛Յ ՛՛հ ՛ի կատարած գերՐ եւ թատրոնը ։ կ՛իմանամ, թէ մօտերս նոյն ներ կա­

էն շատ խօսողք՛ ինքը կ՛ըլլար սրտի մ որմ ոքով արտասաՀմանի մէք, թուեպ անոր գործունէութիւ— յացումը պիտի կրքլնոլի Մարսէյլի մէք , ի նպաստ

ու յուղում ով . . . : նը , յեզա փո խական , դաստիարակչական , ե լ ուրի ք Նոր Սերունդի ֆօնտին ։ Թ ղ թ ^ կ է ^

«ՅԱՌԱՋ»Ի ՊԱՏՄՈՒԱԾՆԵՐԸ զերէն եկող Րո ԷՈՐ քէւրա Ու զազա գիւղա­ տեզէն ցատկելով ուղղակի ձորն ի վար ձայնին
Պ Ա Պ 0Ն
ցիներուն , իսկ Տ երս էմ ցինե բուն աւե /ի պատ - ռւզղութեամ բ սուրաց , տեսաւ որ Թուրք մը Հայ

շաճ ե լ գերադաս տեգ մը ։ Րաւ էր , որ անոնք ազքնակ մը բռնած կը փորձէ բռնի Համբուրելէ

շուկային մէք եբեւնային , Պապօն անոնց կը մօ­ Չկրցաւ այլեւս ինքզինքը զսպել, արիւնը գլուխը

Այո բառերը քանի մ ը անգամ կրկնուե ցան ե ւ տենար եւ ամէն՝ Հ աճ ելի մէքոց կը գո րծա - խուժեց , եւ առանց ժամանակ կորսնցնելու, Թուր–

արագօրէն՝ շբքան ըրին իր պատանիի մտքին մէք– ծ՜էր * անոնց կ՚օգնէր* կը փորձէր իս՚օսիլ, կաոլ քին վրայ յարձակեցաւ եւ կոկորդէն ուէՒգին սեղ­

«Ուրեմն Տերսիմցիներր այսպէս ան՚վա/ս կ\րլլան , ե լ բարեկամութիւն շինել ; Եւ այսպիսով սկսած մեց; Լկտի թ՛ուրքը Պապոյին տակ կը ՀըՀռար եւ

Հ ս/Բ * . .» մտածեց ; Մ տածեց եւ Հոգեկան մեծ գո - էր գրեթէ քիւրտերէնի տիրանալ* Համակրանք իսռպոտ ձայնով օգնութիւն կ՚աղաղակէր : Չես գի­

Հ ունակութեամբ մը «Տերսիմ ... Տերսիմ * * •» մր– չաՀիլՀ Րայց այդ բոլորի Հետ չես գիտեր ին - տեր ինչո՞ւ սատանի փուքը չպայթեցուց • Րայց

մն քելով կումն առած խան ո ւթ վե րագարձաւ : չո^ւ չէ ր մոռցաք– նաեւ տնօրէնը, որ զինք պատ– անոր կոթովը իր «Հերոս^ը այնքան տփեց, այն -

Այսպէս, ժամանակը սաՀեցալ, իր զգացում– ժած էր , իսկ այժմ 1լ ափսոսար ու կը զգաբ թէ քան , որ լիւկած Լ"լիկ դարձուց , եւ երբ նշմարեց

նեոն ու երեւակայութիւնը զարգացան . անոր Հետ իր մէք բան մը եւս կր պակսէր , բան մը, որ իր թէ ան արիւն կը փսխէ, ձորն ի վար անհետացաւ,

զարգացան նաեւ իր իմացա կանո ւթիւնը եւ ֆի7էէ– իսազ եւ թազի րնկերԼ երէն շատերը ունէին , կայծակի արագութեամբ ։

քական կո՛րովը : Հյոււոով քսան տարեկանէն բարեւ իսկ Է"Ք լ\ոլեէր ՚՛ Ուսում ։ «Ր՝երեւս ես աք Հասալ Հեռակա յ չն\ն\Հեերը Հբարտիստան)

պէտ ի տար % ուրիշ առաւե լո ւթ իւննե ր ունիմ , որ անոնք չու— թփուտ տեղ մը նստաւ, ապա ընկողմանած սկսաւ

նին» , ա յսպէս մ տածվելով է՚նՔԳէսՔՐ կր մխէթա– մտածել; <ԱԲ վ չի ճանչնար զ ի " , զեներէ ի մուկս,

Եւ աՀ ա , չես գիտեր ինչո0լ, ձգած է որ մ ւս - րէր– քէպապճիի լակոտս ; Ո է, տուն երթալը վտանգա–

գերը երկար՛ին եւ իր ուսերը ծածկեն * • • իր Հա­ կ իրակի օր մըն էր * անկողնէն ելաւ, երեսր Րլո էէ կրնայ պտտ,ը քսածը (Թոկրքը) զ ի " ճանչ.

գուստ-կապուստին ալ Հոգ կր տանի • • * ւիամ՛տնա­ ածէլեց, իր դեռաբոյս ընչացքին անուշաՀոտ ցած րլլալ . . . կրնա յ վաղը դալ եւ զիս գտնել . . •

կէ մր ի վեր, խնայած գրամով սատանի փուք մբ քսեց • լա զի զպզան (տափատ ) Հ տգաւ • Հագաւ չեմ վախնար .. .բայց ...» ; Այսպէս չատ մը սեւ

( ատ ր ճան ակ ) գնած՝ է , զո ր մեծ Հ ոդած՚ո ւթեամ բ նաեւ կապտաւուն ճեմետէն\ը (բաճկոնակ) , կար­ մտածումներ եկա՛ն զինքը մտատանջել։ Միայն մէկ
իր գօտիին մէք կը պաՀԷ • գազանի կ^է՚֊գէ » Կ$*
մաքրէ, վրան կը նայէ, կը սքանչանայ ։ Մտքէն միր մուճակները ոտքը քաշեց, մէքքը կապեց լուծում կրցաւ լալ գտնել , Անցնիլ Տէր"իմ կարճ

բաներ մը 1լ որոճ՚ա՚յ կարծես * • . Գիշերները յաճախ կարմ իր լա յն գօտ ին եւ սատան ի փուքն աք ժամանակի մը Համար եւ Հոն ծանօթներու քով
շատ ուշ տուն կուգա յ ւ Ս ւսա ան ան անդամ չի գի­ մնալ ..*
իսնամքով ս/հոր մէք տեզաւորելէ վերք մինչեւ Պ է -

տեր թէ ո^լր կ՚երթայ , ի^նչ կ՚րնէ * րէնկէն երկարեցալ ^ քուր ՛է ՚" ցո քէ ազուորները քիք

մը գիտելու հ Երիտասարդ էր այլեւս եւ կեանքի Եւ Տէրսիմի ճամբան ձեռք առաւ :

Րայ° եթէ անոր Հետե ւող ս ը ՐԷԼաՐ » մէք ինք ալ իրաւունքներ ունէր։ Մ ինչ այղ թուրքը սթափեցաւ , բարեբախտա­
պիտի
բար ալ որ նոր անցորդներ չեղան : Ան կամաց -

ու I, սնէ ր որ անիկա գի շեր ո լան մ թութիճր օզտա– Գեռ ձորը չՀասած , զառի թաւի ին կեցաւ , իր կամաց ճամբուն եզերքը թփուտներուն ետեւ քաշ­

գորհհլով մինչել $՝ ը քմ էն տ ի լդը կ՚երթար , եւ Հոն, ճամ բան ծռեց եւ Հոն մ ա ց առն ե ր ո ւն մ էք տեգ մը, ուեցաւ, իր կրած իւայտառակ պարտ ո ւթիւնը

ամայութեան մէք ուր ւիւն. Նն Փին չկար , նշանառու­ խնկալոճի մը տակ, մարգին վրայ նստալ , յետո / պարտկելու Համար; Բաւական մը խևքղիսքքԼ վե -

թեան փորձեր կ՚ընէր, վառուած լապտերի մը ընկողմ ան ած , սկսաւ թռչուններու երգը մ տ իկ ր– բագտնելէ ե լ արիւնները սրրեք ել սրբշտկելէ
վրայ ։
նել, եւ անոնցմէ ոմս/.ց սիրուրտուքն ու ոմանց ՚1եՐ1՝ կամաց մը քիթը կախ քաշուեցաւ; Յաջորդ

Թէեւ ինքզինքը շատ լրքացած ցոյց կուտաբ , ալ կռուըտուքր դիտելով Հբճուիլ* * . երագել, օրբ օրն ալ Հետաքրքրուոզներուն , իբ դուռ ու դրացի­
Բայց միւս կողմէ
ըմբոստ Հոգին էր աչքերուն ցերեկով ; ներուն չուզեց յայտնել թէ կեավուրի կտոր մըն

մէք աւելէ ուժեղ կերպով 1լ արտացոլար : Հակա^ Երբ աշվսարՀը մոռցած , տարուած՜ Հովուական էր որ զինք այդպէս թանապուրի վերածած է .Բայց

կք ւ ա էր զուսպ մնալու վռսվւաքին ( սկսած՛ էր գէ֊ գեղեցիկ եւ Հմայիչ տեսարանէն , կր գիտէր այգ պատր ականէ՝ ունի , կ՚ըսեն : •

մագրոգ երեւոյթներ ալ պարզե չ երբեմն • բոլորը, կանացի սուր ճիչ մը զէնք ցնցեց։ Պապօն (2) Ա. Գ– ՄԵՍՈՒՄԵՆ8

Այլեւս շատ մօտիկութէւն ցոյց կուտաբ գէ՛­

Fonds A.R.A.M