Page 126 - ARM_19-1947_01
P. 126
ե Ա»Ա* ՝
՛ԲԱՆԻ ՄԸ Ի Օ Ս * թէ ոչ սուրբեր , առաքեալներ , առաքնորգներ ; ՀԱՅԱՍՏԱՆ
Ոչ մէկ ուրիշ ազգ Հայերուս չափ սուրբեր եւ
<2ԸԻՄԱՀ>ՆԵՐՈհՆ Հերոսներ ունեցած է ։ ՎԿԱՅՈՒԹԻՒՆ ՄԸ ԵՒՍ
Գուք կը ՀայՀոյՀք
մարգոց որոնցմէ սորվե ֊
ցանք թէ Հայրենիքը , Մայիս 2&ր , եռագոյնը , Ա՝ա– ԽՍ՝թ • - Վերջերս հրատարակեր է)ինք բաւնաս.
Բացատրենք «Ձրխմազ»ը։ ււիւ՛ր , էքմիածինը մեր ան՛ կա քսութեան գաղափար ը , տեղծ Արսէն Երկաթի տպաւորոլթ-իւնսհրր Հայ աս.
իչէանի յեղափոխութեան նախօրեակին , քՒաւ— մեր չեդուն , մեր պատմագրերը ,մեըմշակոյթըպի. տանի մաս|ի|6։ Րաւնաստեղծր հետեւեալ տհղեկոլ .
ր ի ղի արՀ եստ աւո րնե րուն եւ ա յլ գաս ակար գերու, տի պաշտպանուին որպէս Հայութեան սրբութիւնէ թիւննհրը հաւլոբդաօ– է Ազեւքսսսնտրիոյ «Աբաքս»
սչետերր իրենց ենթակաները Հաւաքած նա-Հանգա– ներ : ր֊հրթ–իւ|. —.
իրախտագէտ Հա յո լ Հոգին կ՝րմ բո ստանա յ երբ
պետարան կ՚երթան ցուցնելու Համար «յեղափո -
«ժողովուրդին», իր սուրբերուն ել սրբութիւնն երուն Հետ վտտօրէն Օրական ութ ժամ աշխատող կոլխոզի մշակին
խական» զանգուած մը եւ իրենց
կր վարո՛ւին • Կ՚երեւայ թէ մինչեւ այժմ, Հասկը– կը արուի անձ գլուխ թ է յ 8 կրամ , քաղցու (շիրա)
վրա յ ունեցած աղգեցոլթեան չափը։
" չէն չ գիտէր թէ ին ք ցաձ չէք ձեր «չըիսմ ազդներուն գերը մեր ո զբեր - կէս լիտր, պս/նիբ 40 կրամ, իւղ 15 կրամ , մեղը
Բազմ ա Հ ա զա ր ամբոխը
էր դութեան մէք; Օրինակներով խօսիմ ; 20 կրամ , փայտ 3 քիլ0 ) °գԻ քառորղ լիտր , բան.
րնե լու կը տանին ղի ր ենք ։ Ա ակ այն Հասկցած
Գուք «չըխմազիներ ,երէկ կը ծափտՀարէիք Ա. շարեզէն մէկ քիլօ , ցորեն 3 ու կէս քիլօ , խաղող
թէ «ազդին Բար11ՔՐ՝^ Կո պա Հանքէ որ կրկնէն պե
Իքանքեանը որ կուռք մ ըն էր ձեզի Համար, ի"կ մե 2 քիլօ, չամիչ 400 կրամ, փչատ (ալիւրոտ միքոլ.
տերուն էսօսքեր ր ;
Ո ւս ա ա սլա չին ե ր եւ այլ պետեր 30 40 ^ոգէ զի թշնամի* Երբ Խանքեանր ՚Լարաբաղ, Ախալքա– կով պտուղ) 250 կրամ , գինի կէս լիար եւ օրա .
էյվանին վրայ կը սպասէ ին վալի ին երեւալուն % լաք եւ Նախիքեւտն պաՀ անք ելու Համար սպաննէ - կան ՅՉուկէս րուբլի գրամ :
կուգայ վալին իր օգնականով եւ շքախում - ցին եւ ան որպէս Հայ, Հայու իրաւունքին՛ պա շա - Մի մտաՀոգոլիք մսի մասին; Լենինականի
բով : Վյսլին , ր ս ա ընգո ւն\ո ւած ձեւականութեան , պան ո ւ թե ան Համար մեռաւ, գուք էրեցիք ,իսկմենք մսագործ արանը, որ 1933-34^5» կառուցուած ել
մէկիկ մէկիկ, պետերուն Հարցեր կուտայ, անոնց պա շտեց ինք անոր յ ի շատ ակը ել ս ո ւր բե ր ո լց ո ւց ա՛՛ 1935//5՛ չաՀագործումի ենթարկուած է , պատերազ
առողքութեան մասին ։ կին մէք Աճեցուցինք։ ՛Ն՛ոյնպէս եւ Զարենցը ; մի ընթացքին 3500 ոչխար եւ 500 եղ կը մորթէր
Վալիին օգնականը առիթէն օգտ՚ո՚ւելով , մի Տարբերութիւն մը կը տեսնէիք «մեր» եւ /«ձ\եր» օրական : Այս թի^րը աւե/ի էին պատերազմէն ա.
կողմ կը քաշէ իսա յաթ պաչին, որուն յաճախորդն գէՐՔէ" միք եւ • ռաչ՝; Թուրքերը արգիլեցի՛ն մսացու կենդանիներու
էր ինք եւ ուրիշներէ չլսուելու ձայնով կ՚ըսէանոր* Բանի մը «չըխմագթնեը , Երեւանի բեմէն յայ իրենց երկրէն արտածումը դէպի Հայաստան,պա
տարարել տուին թէ «մենք Ամենայն Հայոց կառա տերազմի ընթացքին ; Այսօր օրական 120 թոն միս
« Երէկ պատաՀմամբ աղուոր կտոր մը առի, կը գրկուի սառնարանները) սպառումի Համար։
րայց երկու մ ե թրէն աւելի չունէր, կրնալս սէրգէ. վարութիւն չենք, քՒուրքիայէն պաՀանքներ չո\լ - կերպասեղէն Լենինականի Հսկտյ մանարա
րի մը լակել ինծի» ։ նինք» եւ գուք ծափա՚Հարեց՛իք : նը այսօր 1լ արտագրէ օրական 40 Հազար մեթր
«Զրխմազ», ^Լ՝ՐԼԼայ խայետթպաշիին պա - ՛հա շնա կց ութի ւնը այն՝ ատեն յայտարարեց թէ կերպաս ։ Հն գամ ե ա՛կին վերքաւորութեան պիտի
ա ա ււ իւ ան ր՚։ ( Չ՚ելլեր , գուբս չի գար՝) ։ Հայութիւնը պիտի չլքէ քքւիլսընեան սահմանն երր՚ ՚, ունենա յ 2500 մեքենայ չորս բաժինով եւ պիտի
Տ ե ղա փ ո խ ա կան ամ բոխը յանկարծ միաբերան Ղ՝ուք ՀայՀոյեցիք անոնց ։ արտագրէ 75 Հազար մեթր * Պ իա ի կառուցուի նա\1ւ
կը պոռա յ Զրխմաասւ՚ազ : Վալին կը Հասկը - Այսօր, երբ դ՛աշնակցութեան ըսածն՛երը ուրի ն եր կատուն , ուր 45 ա շխա տ աւ ո րի ա շ ի ատ ան քով
նա յ եղածը եւ դառնալով պ\ե տե բուն կ՚ըսէ • • շին բերնով կը կրկնու՛ին $ գուք կը ծափաՀարէք : օրական պիտի ներկուին 12 Հազար մեթր կերպաս ,
%Զըխմագ»ներ պատրաստելը պատուաւոր գործ մը Թ՝"՚յլ աուէք ըսելու թէ գուք խօսքը , միտքը 23 միլիոն րուբլի յատկացուած է ա յս շինարարս ւ^.
չէ ոչ ձե զի եւ ոչ ալ Հ ենց .՛ի ը են ց «չրխմ ա զեներուն կամ գագափարը չէ որ կըծափաՀարէք կամ կը նա– թեանց Համար : Այս մանարանը քսան Հազար բան
Համար ւ խատէք, այլ բերաններուն տարբերութիւնը։ ուորի ապրուստի աոբիւրը պիտի դառնայ։
Ց աւելով կը Հաստատեմ թէ մ ենք ալ Հչրխ - Աչ վստաՀ եմ որ եթէ Համ ա յնավարի մը ա ֊ Ս • էջմիածին. Երեւանէն էքմիածին տարտծ–
Հաւաքուած՛ նունով պատաՀակս/ն թէ Ւս–
մազ»ն\երոլ Զբանակ» մը ունինք որոնք լամը լաւ է , պիտի անցորդ մը ձեդի ըսէ ՚հաշնակ– ուոգ լա յն ճանապար Հ ին երկու կո զմե բ ը շինո լած՝
տիտղոսներու
զանազան թերթերու , խմբակներու , ընգունիք, իսկ եթէ են նորաշէն սիրուն վիլլաներ , գաղթողներուն Հա
շուրք, կ՚աշխատին լղրճել, խեղաթիւրել, քնքել ա– ցական մը րսէ թէ քըիստոնէութիւնը լաւ է , պի– մար, եւ կր շարունակս լին կառուցուի լ։ էքմիածնի
մէն սրբութիւն : աի քարկոծէք : շ էնքը մ եծ~ նոր ոգ ո ւթեան ց կը կարօտի , // ր ո նց ծրա–
՚Օպատակ մր որուն չկրցան Հասնիլ ոչ Հռոմ, Կրցա®լ ՛՛Հասկցնել , Հչրխմաղիներուդ արժէքը յ գ ի րյէ պ ատ րաստ ել մ ե կ ենա սն ալ ամ ե րի կա Հայ
ՈՀ Ասորիք, ոչ ք*իւղանգփ՚ոն , ոչ Արաբ խալիֆա ֊ (յարս ւնակ ենք քիչ մըն ալ , թերեւս աւելի ծանօթ բարերար մըն՝ է ։ ա՝ն՝աստ\եզծ\ը տեսած է
ներ, ոչ Մոնկոլներ , ոչ Օսմանցիք,ոչ Հայաստանը պատկերաւոր երեւոյթներ ճարուին , մեր գառն՛ ուխտաւորն երո լ մեծ բազմութիւն մը , որոնք ե–
առանց Հայերու ուզող (հուսեր ել ոչ ալ անոնք ՛որ ի ր ակա՛հ ււ ւթ ե ան մէք • կած էին Լրքակայ գիւզերէն ; Այցելած է նաեւ
Հայերուս Հաշւոյն «ընկեր» ՛Բ էմալին Հետ սիրային ի^ն չ կ՛ո լզէք «Տ առա ք» էն\, որ տարիներ շա Զուարթնոց ի պատմական աւերակները որոնք կր
կապեր Հաստատելէ եւ խաբուելէ վերքը միայն րունակ վառ պաՀած է Հ ա յ ո լ գագափարը , Հայե - պաՀպանռւին մեծ խնամ քով եւ ճարտարապետի մը
այսօր, Հայ սուրբերուն՝ ըսածները կը կրկնեն : րէնի գեղեցկութիւնը ց ո լցն\ելո վ ո ւս ո ւց ան ե լո՛վ ։ Հ ս կո զո ւթե ան տակ * միացած է նո յնպէս *հեզաըդ ,
Պարոնայք Հայ «չըխմաղ»ներ , եթէ ծ՛ան՛՛օթ ըլ– «Յառաք» պաշտելի կռունկ մը եղած է պան - պատմական ուրիշ սրբավայր մը եւ գլուխ—գործոց
ԼայէՔ Հ ա յ ո ՛ առաքինութիւներու , պիտի ւչիտ ֊ դ ո ւ իս ան եր ո ւս Համար, միշտ խաբրիկ մը– բերելով տաճար մ ը , ուր Հանդիպած է գա րձեա / ուխտա -
*"այէք թէ Հ ա յ ր Կր մեռնի , բայց երախտամոռ ըլ– ազդէն եւ Հայրենիքէն * լո րնե բու ։ Ա րբավա յր ին մ էք վարդապետ մը՝ կը
լալու ղասեր չառներ ; Ասոր մէք պարսաւելի բան մը կա®յ ; ս սլաս արկ է ։
Օրինակ , Հայ գիւղացին իր երբեմնի աշխա - Ինչո0լ կը քաշքշէք «Հա յ րեն ի ք» ը : Սյրւեւմաաճայ գրականութեան ել լեզուի մա ֊
տող եւ ծերութես պատճառով ան գո րծ ո ւթ ե ան Կրնա®ք երեւակայել որ եթէ օր մը Հայաստա սին մեծ Հետաքրքրութիւն կը ա ի՛ր է :
դատապարտուած ^՜ԳԱ Ասա վաճառին չի ծախեր , նի պատմական ,քաղաքական , գրական եւ այլ փաս Հայկական աս պնքա՛կան ո ւթիւնը կը մնայ վառ,
ա յլ կը կերակրէ եւ բոլոր պէտքերը կը Հոգայ , տաթուղթերը ոչնչանան , «Հայրենիքդ պատկառելի սեղանները լիքը խորտիկներով ,Արարատեան դաշ
մին չեւ անոր բնական մ աՀ ը ; դրամագւուխ մր շինած է որ յառաք եկած Րա$Ր տի պտուղ րով եւ Հայ տանտիկիններու Համա -
Հա յ շինականն՛եր իրենց տուներէն չեն վռչմն - գոնէ մ ասամ բ կրնա յ դոցել : գամ ճաշերովդ որոնց կողքին Արարատ՚եան գոնեա–
տեր երբեմնի Հսկիչ պառաւած ՀՐլԱՐ ել բաբի մա– Գուք «չըխմաղ»նեըդ ի®նչ ունիք, այգ թան - քր եւ մանաւանդ ոսկեվազ գինին,միշտ անպակաս ւ
մ իկներու Հ ս կո զո ւթե ա մբ կը կերակրեն , կր խնա կագին դանձեբուն փոխարէն ( բացի «ժուրնալճի»– Երեւանի ոչ միայն գինին, գոնեաքը, միրգերը, օ–
մեն, քուրին եւ կերակուրին ամանը գունչին՛ մօտը ներու% «ստուար աշխատ անքն եր»ո լ Հաւաքածոյէն : Գճ եւ քուրը, այլ ՀայուՀիները Հմայիչ գեղեցկու
կը բերեն որ կուրացա՛ծ շունը նեգու թի» չկրէ = Երբ «Յառաք»ը կը պոռայ շարունակ, Մի թեամբ մը օժտուած են։ Ւսկ ե ր իտ.ա\սա րդո ւթ իւնր
ԱՀ ա Հա յո ւն ե րախտագիտա է կկան տուրքը ան լ այլանդակէք Հայ լեզուն եւ մուրճը առած՜ Հայաս նուրբ ել բարեկազմ իր պարապոյ ժամերը կ՚ան–
տանի գուռները կը զարնէ ՛ո՛ր քիչ մը բացուին, ցընէ ուսանելով կամ գեղա ր ուեստա՛կան աշխա -
ինչ կը վերաբերի Հայ մարդկանց որոնք պատ դուք «չըխմագ»ներուն յատուկ լեզու եւ զրիչ կր տանքներու ել ժամանցներու նուիրուելով՛
մութիւն կերտած ՛են մեզի, րլլայ Վ^աըգան Աամի– չաըժէք, նպաստելու Համար բռնի սաՀմանափա - Վերադարձող գրագէա1ներ. — Ժ ամանակ մը
կոն՚եան , Ս* եսբովբ Ա՝ ա շա ո ց , Մովսէս խոր ենացի , կումներուն ։ Հայաստանէն՛ գուբս գտնոսոդ տաղանդաւոր դրա.
Րաֆֆի, (հ՛ Պատկանեան , 3* Պարոնեան, Արմե - Ես ալ կ՚ընղունիմ թէ Գա շնա կցականները եւ գէտ Մկրտիչ Արմէնը արդէն վերադարձած է քա.
ն ականն եր , Հնչակեաններ , ՛հաշն ա կցականներ , Ա . Հարաղաա Հնչակեաննեըը անուղղայ մարդիկ են , չ՝առոզչ վիճակի մէչ՛. Դոլրգէն ՄաՀարիի եւ Ալա
ՏՀաւաըեան , ՀԼոՀրապ , Անդրանիկ, Համայնավար քանդի ձեր ուղեղներուն Համար ապսպրուած կա զան ի վերադարձին ա/ կը սպասուի :
\Օանքեան \եւ Զարենց , Հայը կը կրէ բո լոր տեսակի ղապարներուն մէք անոնց գլուխները չեն տեղա Գհղարուեստական կեա(ն)ք Հայաստան ունի
դրկաքնեըը•, ճնշումները , Հալածած ր , րայց ա– ւոր ո լիր ; 28 թատրոն, րեմադրուած է անցեալ տարի 170
Հենս
ն՚ոնց եւ նմաններու յիշատակաւ ու թողած աւան՝. - ատոր մէչ է ազգին րախտաւորութիւձնր թատերախազ* 5800 ներկայացում տրուած է։Հ.ան՚–
ատոր Համար է որ Հասկցող Հայր կր գնաՀա–
գո ւթ ի ւնն ե ր չի լքեը ։ եւ֊ դիսատեսներոմն թիւը՝ 1.880.000 եղած է ։ Օփերա.
Աւելի ճիշդ՝ չի կրնար լքել, եթէ ուզէ իսկ ։ ւոէ անոնց կեցուածքը ; Եթէ ատոնք եւ ատոնց նր<– յի՝ մէկ ներկայացումը 35.000 րուբլի կ՛արժէ, իսկ
Զեր Հոգու խորքումն ալ Հայը նստա՛ծ է * բայց մ աններ չըլլային, ամբյողշ Հայ ազգր €չշխմազ»– մի՚^ին եկամուտը 8000 րուբլի, բացը կը գոցէ պե
դուք ժաման՛ակի մը Համար քող մը քաշած էք ա՛ ներոլ պիտի վերաձ֊ուէր. : տութիւնը; Օփեբայի , թատրոններու ել Համերգ
նոր երեսը ։ ՛Քիչ մրէն ալ \յերգաղթէն ; ներու Համար, տարեկան 50 միլիոն րուբլի ծախք
Օրինակ, կրնանք ցուցնել մարգ մը, ձեր, Ո՞ր Հայը խանգարեց ՛Ներգաղթը։ կ՚ըլլայ, որուն 33 միլիոնը պետութիւնը կը Հայ–
,«չրխմազ»ներուգ շարքերէն որ Մասիսին կամ էք– Գուք .թնչ յլրիք այդ գորՆին մէՀ, րաց ի այձն թայթէ :
միածնին նկարը տեսած ատեն բաներ մը չզգայ : ու ոչխարը իրարմէ զատելէ եւ Հ(հրա^արական»նե. ծագուի մէջ Պ • Երկաթ վերադարձած րչ -
րու գէզ մր ապահովելէ ։
ինչս®լ , Հարցուցէք ձեր ներքին աշխարՀին :
Եթէ Հ " ն նստած Հ ա յ ր չՀասկնաք , գէմեցէք Ժամանակին Թուրքերը րռնէ կը թլփատէին
՚ձքէայն տուր , ով Ծովակնին որ զգա չ կուտա յ թէ Հայերր, Հայութենէն Հեռացնելու Համար; Ջեր ծա լքե բուն մէք :
Մ* 4, ւձք Բ՝ յ ր եբեր կ, սմ ա րդիւնա բ)եր վ այր մը^ ր լ ֊ «քաղաքական» թլփատումները թուրքերէ՞՛ն օրի - քՒիւրիմացութիւններէ խուսափելու Համար կր.
չեմ երբեք,
լուն Համար չէ որ Հայերը կը փնտռեն , այլ անոր նակեցիք. կը կարծէք որ Դաշնակցութիւնը ատող՛ յայտարարեմ թէ Գա շնա կցական եղած
Համար որ այգ չերան կատարին կը կեգրոնանա ք պիտի թուլանա՛՛յ ։ եւ ր/լա լու աչ միտք չո՛ւնիմ ;
բոլոր Հայերուն ուշադրութիւնը։ Անգագար կը բղաւէք թէ «Դաշնակցութիւնը Երբեմնի Հնչակեան , միշտ պայքարած եմ
էքմիածնի Հ ամար աք, իքրիմեան անգամ մը մեռաւ», ը ա յ ց միս օրը նորէ՝" կ՝աղաղակէք թէ Դաշնակցականներուն դէմ Լլ՚աչց ոչ Գաշնակցու -.
ըսած է– «Հ այ մը ուր որ ալ ըլլա յ ,պատ րաստ է «Դաշնակցութիւնը կը խանգարէ» : Եթէ կ՝րնդու– թեան) , անոնց սխաըները սրբագրելու Համար , եւ
կռուելու եւ մեռնելու, բայց ոչ լոկ անոր Համար ^ԷՔ թէ Գաչնակցութիւնք մեռած է եւ նորէն Դաշ. անանկ միջոցներով որ պայքարին աղտերը Հայկա
որ կրօնական Հաստատութիւն մ ըն է , ա յլ առաւեչ նակցոլթետն օձիքը չէք ձգեր , կը նշանակէ թէ մե. կան տաշտակէն դուրս չթափին ,օտա րնե ը ը զզուեց
՛անոր Համ ար ո ր էքմ ի ած թեր Հա յութեան մի՚ութիւ– ռել քաշքշողներ էք. կամ ստախօսներ , որ կենդա. նելու աստիճան :
նը կր ներկայացնէ : նի եղածը– անշունչ կր ներկայացնէք։ Պ՚բՓչԲ– Գէ^՚Ք չէ Համար եւ ոչ ալ ապրելու
Հա յ մր կրնա® յ լքել ա յգ ս ր բո ւթ իւննե րը : Վերշապէս , երկուքին մէկը պիտի ընտրէքձե. մի^ոց։ Դաշնակցո՛ւթիւնն ա/ որպէս կազմակեր -
Անոնք որ մեղ գրին , Հ ա լաքա կան անկաշ - ղի Համար որաէս շքանշան «չըխմաղ»նեբու ; պութիւն կրնայ օր մը պատմութեան՛ սեփականու–,
՜կանդ զարգացման Հասնելո՛ւ ճամբուն վրաք, տ Կրնա՞ք ցուցնել Հայ մը որ Հայրենիք երթա, թիւնը դառնալ, բայց Դաշնակցութեան դաւանած
նոնք որ կռուեցան այգ գաղափարին պաշտպա - լու կամ բոլոր միջոցներով անոր օգնելու ցանկոլ. գագափարը, որ ՛Ազգ ել Հայրենիք բառերուն մէք
նութեան Համ ար եւ որպէս Հայեր մեռան , անոնք թիւնը չոււնենայ։ Ուրեմն, ինչի*3 գրգուած, քա . կը խտանա յ , մեռնելիք չունի, քանի երկրագունգր
՛որ գեռ կ՛ապ ր ին բազում գրկանքներով , Հայ ուխ զաքական ձայնանիշներով «տավո՚ւլ զուռնայի» գի. Հայու մը ծանրութիւնը կը կրէ իր ՚իրայ։
տին քարէ խաչը կրելով, ի՛՞նչ են մեզի Համար ե– մեցէՔ\ եթէ մութ Հաշիւներ չկային ՛Ներգաղթին Սֆջին Արեւելք ՎԱՀՐԱՄ
Fonds A.R.A.M
՛ԲԱՆԻ ՄԸ Ի Օ Ս * թէ ոչ սուրբեր , առաքեալներ , առաքնորգներ ; ՀԱՅԱՍՏԱՆ
Ոչ մէկ ուրիշ ազգ Հայերուս չափ սուրբեր եւ
<2ԸԻՄԱՀ>ՆԵՐՈհՆ Հերոսներ ունեցած է ։ ՎԿԱՅՈՒԹԻՒՆ ՄԸ ԵՒՍ
Գուք կը ՀայՀոյՀք
մարգոց որոնցմէ սորվե ֊
ցանք թէ Հայրենիքը , Մայիս 2&ր , եռագոյնը , Ա՝ա– ԽՍ՝թ • - Վերջերս հրատարակեր է)ինք բաւնաս.
Բացատրենք «Ձրխմազ»ը։ ււիւ՛ր , էքմիածինը մեր ան՛ կա քսութեան գաղափար ը , տեղծ Արսէն Երկաթի տպաւորոլթ-իւնսհրր Հայ աս.
իչէանի յեղափոխութեան նախօրեակին , քՒաւ— մեր չեդուն , մեր պատմագրերը ,մեըմշակոյթըպի. տանի մաս|ի|6։ Րաւնաստեղծր հետեւեալ տհղեկոլ .
ր ի ղի արՀ եստ աւո րնե րուն եւ ա յլ գաս ակար գերու, տի պաշտպանուին որպէս Հայութեան սրբութիւնէ թիւննհրը հաւլոբդաօ– է Ազեւքսսսնտրիոյ «Աբաքս»
սչետերր իրենց ենթակաները Հաւաքած նա-Հանգա– ներ : ր֊հրթ–իւ|. —.
իրախտագէտ Հա յո լ Հոգին կ՝րմ բո ստանա յ երբ
պետարան կ՚երթան ցուցնելու Համար «յեղափո -
«ժողովուրդին», իր սուրբերուն ել սրբութիւնն երուն Հետ վտտօրէն Օրական ութ ժամ աշխատող կոլխոզի մշակին
խական» զանգուած մը եւ իրենց
կր վարո՛ւին • Կ՚երեւայ թէ մինչեւ այժմ, Հասկը– կը արուի անձ գլուխ թ է յ 8 կրամ , քաղցու (շիրա)
վրա յ ունեցած աղգեցոլթեան չափը։
" չէն չ գիտէր թէ ին ք ցաձ չէք ձեր «չըիսմ ազդներուն գերը մեր ո զբեր - կէս լիտր, պս/նիբ 40 կրամ, իւղ 15 կրամ , մեղը
Բազմ ա Հ ա զա ր ամբոխը
էր դութեան մէք; Օրինակներով խօսիմ ; 20 կրամ , փայտ 3 քիլ0 ) °գԻ քառորղ լիտր , բան.
րնե լու կը տանին ղի ր ենք ։ Ա ակ այն Հասկցած
Գուք «չըխմազիներ ,երէկ կը ծափտՀարէիք Ա. շարեզէն մէկ քիլօ , ցորեն 3 ու կէս քիլօ , խաղող
թէ «ազդին Բար11ՔՐ՝^ Կո պա Հանքէ որ կրկնէն պե
Իքանքեանը որ կուռք մ ըն էր ձեզի Համար, ի"կ մե 2 քիլօ, չամիչ 400 կրամ, փչատ (ալիւրոտ միքոլ.
տերուն էսօսքեր ր ;
Ո ւս ա ա սլա չին ե ր եւ այլ պետեր 30 40 ^ոգէ զի թշնամի* Երբ Խանքեանր ՚Լարաբաղ, Ախալքա– կով պտուղ) 250 կրամ , գինի կէս լիար եւ օրա .
էյվանին վրայ կը սպասէ ին վալի ին երեւալուն % լաք եւ Նախիքեւտն պաՀ անք ելու Համար սպաննէ - կան ՅՉուկէս րուբլի գրամ :
կուգայ վալին իր օգնականով եւ շքախում - ցին եւ ան որպէս Հայ, Հայու իրաւունքին՛ պա շա - Մի մտաՀոգոլիք մսի մասին; Լենինականի
բով : Վյսլին , ր ս ա ընգո ւն\ո ւած ձեւականութեան , պան ո ւ թե ան Համար մեռաւ, գուք էրեցիք ,իսկմենք մսագործ արանը, որ 1933-34^5» կառուցուած ել
մէկիկ մէկիկ, պետերուն Հարցեր կուտայ, անոնց պա շտեց ինք անոր յ ի շատ ակը ել ս ո ւր բե ր ո լց ո ւց ա՛՛ 1935//5՛ չաՀագործումի ենթարկուած է , պատերազ
առողքութեան մասին ։ կին մէք Աճեցուցինք։ ՛Ն՛ոյնպէս եւ Զարենցը ; մի ընթացքին 3500 ոչխար եւ 500 եղ կը մորթէր
Վալիին օգնականը առիթէն օգտ՚ո՚ւելով , մի Տարբերութիւն մը կը տեսնէիք «մեր» եւ /«ձ\եր» օրական : Այս թի^րը աւե/ի էին պատերազմէն ա.
կողմ կը քաշէ իսա յաթ պաչին, որուն յաճախորդն գէՐՔէ" միք եւ • ռաչ՝; Թուրքերը արգիլեցի՛ն մսացու կենդանիներու
էր ինք եւ ուրիշներէ չլսուելու ձայնով կ՚ըսէանոր* Բանի մը «չըխմագթնեը , Երեւանի բեմէն յայ իրենց երկրէն արտածումը դէպի Հայաստան,պա
տարարել տուին թէ «մենք Ամենայն Հայոց կառա տերազմի ընթացքին ; Այսօր օրական 120 թոն միս
« Երէկ պատաՀմամբ աղուոր կտոր մը առի, կը գրկուի սառնարանները) սպառումի Համար։
րայց երկու մ ե թրէն աւելի չունէր, կրնալս սէրգէ. վարութիւն չենք, քՒուրքիայէն պաՀանքներ չո\լ - կերպասեղէն Լենինականի Հսկտյ մանարա
րի մը լակել ինծի» ։ նինք» եւ գուք ծափա՚Հարեց՛իք : նը այսօր 1լ արտագրէ օրական 40 Հազար մեթր
«Զրխմազ», ^Լ՝ՐԼԼայ խայետթպաշիին պա - ՛հա շնա կց ութի ւնը այն՝ ատեն յայտարարեց թէ կերպաս ։ Հն գամ ե ա՛կին վերքաւորութեան պիտի
ա ա ււ իւ ան ր՚։ ( Չ՚ելլեր , գուբս չի գար՝) ։ Հայութիւնը պիտի չլքէ քքւիլսընեան սահմանն երր՚ ՚, ունենա յ 2500 մեքենայ չորս բաժինով եւ պիտի
Տ ե ղա փ ո խ ա կան ամ բոխը յանկարծ միաբերան Ղ՝ուք ՀայՀոյեցիք անոնց ։ արտագրէ 75 Հազար մեթր * Պ իա ի կառուցուի նա\1ւ
կը պոռա յ Զրխմաասւ՚ազ : Վալին կը Հասկը - Այսօր, երբ դ՛աշնակցութեան ըսածն՛երը ուրի ն եր կատուն , ուր 45 ա շխա տ աւ ո րի ա շ ի ատ ան քով
նա յ եղածը եւ դառնալով պ\ե տե բուն կ՚ըսէ • • շին բերնով կը կրկնու՛ին $ գուք կը ծափաՀարէք : օրական պիտի ներկուին 12 Հազար մեթր կերպաս ,
%Զըխմագ»ներ պատրաստելը պատուաւոր գործ մը Թ՝"՚յլ աուէք ըսելու թէ գուք խօսքը , միտքը 23 միլիոն րուբլի յատկացուած է ա յս շինարարս ւ^.
չէ ոչ ձե զի եւ ոչ ալ Հ ենց .՛ի ը են ց «չրխմ ա զեներուն կամ գագափարը չէ որ կըծափաՀարէք կամ կը նա– թեանց Համար : Այս մանարանը քսան Հազար բան
Համար ւ խատէք, այլ բերաններուն տարբերութիւնը։ ուորի ապրուստի աոբիւրը պիտի դառնայ։
Ց աւելով կը Հաստատեմ թէ մ ենք ալ Հչրխ - Աչ վստաՀ եմ որ եթէ Համ ա յնավարի մը ա ֊ Ս • էջմիածին. Երեւանէն էքմիածին տարտծ–
Հաւաքուած՛ նունով պատաՀակս/ն թէ Ւս–
մազ»ն\երոլ Զբանակ» մը ունինք որոնք լամը լաւ է , պիտի անցորդ մը ձեդի ըսէ ՚հաշնակ– ուոգ լա յն ճանապար Հ ին երկու կո զմե բ ը շինո լած՝
տիտղոսներու
զանազան թերթերու , խմբակներու , ընգունիք, իսկ եթէ են նորաշէն սիրուն վիլլաներ , գաղթողներուն Հա
շուրք, կ՚աշխատին լղրճել, խեղաթիւրել, քնքել ա– ցական մը րսէ թէ քըիստոնէութիւնը լաւ է , պի– մար, եւ կր շարունակս լին կառուցուի լ։ էքմիածնի
մէն սրբութիւն : աի քարկոծէք : շ էնքը մ եծ~ նոր ոգ ո ւթեան ց կը կարօտի , // ր ո նց ծրա–
՚Օպատակ մր որուն չկրցան Հասնիլ ոչ Հռոմ, Կրցա®լ ՛՛Հասկցնել , Հչրխմաղիներուդ արժէքը յ գ ի րյէ պ ատ րաստ ել մ ե կ ենա սն ալ ամ ե րի կա Հայ
ՈՀ Ասորիք, ոչ ք*իւղանգփ՚ոն , ոչ Արաբ խալիֆա ֊ (յարս ւնակ ենք քիչ մըն ալ , թերեւս աւելի ծանօթ բարերար մըն՝ է ։ ա՝ն՝աստ\եզծ\ը տեսած է
ներ, ոչ Մոնկոլներ , ոչ Օսմանցիք,ոչ Հայաստանը պատկերաւոր երեւոյթներ ճարուին , մեր գառն՛ ուխտաւորն երո լ մեծ բազմութիւն մը , որոնք ե–
առանց Հայերու ուզող (հուսեր ել ոչ ալ անոնք ՛որ ի ր ակա՛հ ււ ւթ ե ան մէք • կած էին Լրքակայ գիւզերէն ; Այցելած է նաեւ
Հայերուս Հաշւոյն «ընկեր» ՛Բ էմալին Հետ սիրային ի^ն չ կ՛ո լզէք «Տ առա ք» էն\, որ տարիներ շա Զուարթնոց ի պատմական աւերակները որոնք կր
կապեր Հաստատելէ եւ խաբուելէ վերքը միայն րունակ վառ պաՀած է Հ ա յ ո լ գագափարը , Հայե - պաՀպանռւին մեծ խնամ քով եւ ճարտարապետի մը
այսօր, Հայ սուրբերուն՝ ըսածները կը կրկնեն : րէնի գեղեցկութիւնը ց ո լցն\ելո վ ո ւս ո ւց ան ե լո՛վ ։ Հ ս կո զո ւթե ան տակ * միացած է նո յնպէս *հեզաըդ ,
Պարոնայք Հայ «չըխմաղ»ներ , եթէ ծ՛ան՛՛օթ ըլ– «Յառաք» պաշտելի կռունկ մը եղած է պան - պատմական ուրիշ սրբավայր մը եւ գլուխ—գործոց
ԼայէՔ Հ ա յ ո ՛ առաքինութիւներու , պիտի ւչիտ ֊ դ ո ւ իս ան եր ո ւս Համար, միշտ խաբրիկ մը– բերելով տաճար մ ը , ուր Հանդիպած է գա րձեա / ուխտա -
*"այէք թէ Հ ա յ ր Կր մեռնի , բայց երախտամոռ ըլ– ազդէն եւ Հայրենիքէն * լո րնե բու ։ Ա րբավա յր ին մ էք վարդապետ մը՝ կը
լալու ղասեր չառներ ; Ասոր մէք պարսաւելի բան մը կա®յ ; ս սլաս արկ է ։
Օրինակ , Հայ գիւղացին իր երբեմնի աշխա - Ինչո0լ կը քաշքշէք «Հա յ րեն ի ք» ը : Սյրւեւմաաճայ գրականութեան ել լեզուի մա ֊
տող եւ ծերութես պատճառով ան գո րծ ո ւթ ե ան Կրնա®ք երեւակայել որ եթէ օր մը Հայաստա սին մեծ Հետաքրքրութիւն կը ա ի՛ր է :
դատապարտուած ^՜ԳԱ Ասա վաճառին չի ծախեր , նի պատմական ,քաղաքական , գրական եւ այլ փաս Հայկական աս պնքա՛կան ո ւթիւնը կը մնայ վառ,
ա յլ կը կերակրէ եւ բոլոր պէտքերը կը Հոգայ , տաթուղթերը ոչնչանան , «Հայրենիքդ պատկառելի սեղանները լիքը խորտիկներով ,Արարատեան դաշ
մին չեւ անոր բնական մ աՀ ը ; դրամագւուխ մր շինած է որ յառաք եկած Րա$Ր տի պտուղ րով եւ Հայ տանտիկիններու Համա -
Հա յ շինականն՛եր իրենց տուներէն չեն վռչմն - գոնէ մ ասամ բ կրնա յ դոցել : գամ ճաշերովդ որոնց կողքին Արարատ՚եան գոնեա–
տեր երբեմնի Հսկիչ պառաւած ՀՐլԱՐ ել բաբի մա– Գուք «չըխմաղ»նեըդ ի®նչ ունիք, այգ թան - քր եւ մանաւանդ ոսկեվազ գինին,միշտ անպակաս ւ
մ իկներու Հ ս կո զո ւթե ա մբ կը կերակրեն , կր խնա կագին դանձեբուն փոխարէն ( բացի «ժուրնալճի»– Երեւանի ոչ միայն գինին, գոնեաքը, միրգերը, օ–
մեն, քուրին եւ կերակուրին ամանը գունչին՛ մօտը ներու% «ստուար աշխատ անքն եր»ո լ Հաւաքածոյէն : Գճ եւ քուրը, այլ ՀայուՀիները Հմայիչ գեղեցկու
կը բերեն որ կուրացա՛ծ շունը նեգու թի» չկրէ = Երբ «Յառաք»ը կը պոռայ շարունակ, Մի թեամբ մը օժտուած են։ Ւսկ ե ր իտ.ա\սա րդո ւթ իւնր
ԱՀ ա Հա յո ւն ե րախտագիտա է կկան տուրքը ան լ այլանդակէք Հայ լեզուն եւ մուրճը առած՜ Հայաս նուրբ ել բարեկազմ իր պարապոյ ժամերը կ՚ան–
տանի գուռները կը զարնէ ՛ո՛ր քիչ մը բացուին, ցընէ ուսանելով կամ գեղա ր ուեստա՛կան աշխա -
ինչ կը վերաբերի Հայ մարդկանց որոնք պատ դուք «չըխմագ»ներուն յատուկ լեզու եւ զրիչ կր տանքներու ել ժամանցներու նուիրուելով՛
մութիւն կերտած ՛են մեզի, րլլայ Վ^աըգան Աամի– չաըժէք, նպաստելու Համար բռնի սաՀմանափա - Վերադարձող գրագէա1ներ. — Ժ ամանակ մը
կոն՚եան , Ս* եսբովբ Ա՝ ա շա ո ց , Մովսէս խոր ենացի , կումներուն ։ Հայաստանէն՛ գուբս գտնոսոդ տաղանդաւոր դրա.
Րաֆֆի, (հ՛ Պատկանեան , 3* Պարոնեան, Արմե - Ես ալ կ՚ընղունիմ թէ Գա շնա կցականները եւ գէտ Մկրտիչ Արմէնը արդէն վերադարձած է քա.
ն ականն եր , Հնչակեաններ , ՛հաշն ա կցականներ , Ա . Հարաղաա Հնչակեաննեըը անուղղայ մարդիկ են , չ՝առոզչ վիճակի մէչ՛. Դոլրգէն ՄաՀարիի եւ Ալա
ՏՀաւաըեան , ՀԼոՀրապ , Անդրանիկ, Համայնավար քանդի ձեր ուղեղներուն Համար ապսպրուած կա զան ի վերադարձին ա/ կը սպասուի :
\Օանքեան \եւ Զարենց , Հայը կը կրէ բո լոր տեսակի ղապարներուն մէք անոնց գլուխները չեն տեղա Գհղարուեստական կեա(ն)ք Հայաստան ունի
դրկաքնեըը•, ճնշումները , Հալածած ր , րայց ա– ւոր ո լիր ; 28 թատրոն, րեմադրուած է անցեալ տարի 170
Հենս
ն՚ոնց եւ նմաններու յիշատակաւ ու թողած աւան՝. - ատոր մէչ է ազգին րախտաւորութիւձնր թատերախազ* 5800 ներկայացում տրուած է։Հ.ան՚–
ատոր Համար է որ Հասկցող Հայր կր գնաՀա–
գո ւթ ի ւնն ե ր չի լքեը ։ եւ֊ դիսատեսներոմն թիւը՝ 1.880.000 եղած է ։ Օփերա.
Աւելի ճիշդ՝ չի կրնար լքել, եթէ ուզէ իսկ ։ ւոէ անոնց կեցուածքը ; Եթէ ատոնք եւ ատոնց նր<– յի՝ մէկ ներկայացումը 35.000 րուբլի կ՛արժէ, իսկ
Զեր Հոգու խորքումն ալ Հայը նստա՛ծ է * բայց մ աններ չըլլային, ամբյողշ Հայ ազգր €չշխմազ»– մի՚^ին եկամուտը 8000 րուբլի, բացը կը գոցէ պե
դուք ժաման՛ակի մը Համար քող մը քաշած էք ա՛ ներոլ պիտի վերաձ֊ուէր. : տութիւնը; Օփեբայի , թատրոններու ել Համերգ
նոր երեսը ։ ՛Քիչ մրէն ալ \յերգաղթէն ; ներու Համար, տարեկան 50 միլիոն րուբլի ծախք
Օրինակ, կրնանք ցուցնել մարգ մը, ձեր, Ո՞ր Հայը խանգարեց ՛Ներգաղթը։ կ՚ըլլայ, որուն 33 միլիոնը պետութիւնը կը Հայ–
,«չրխմազ»ներուգ շարքերէն որ Մասիսին կամ էք– Գուք .թնչ յլրիք այդ գորՆին մէՀ, րաց ի այձն թայթէ :
միածնին նկարը տեսած ատեն բաներ մը չզգայ : ու ոչխարը իրարմէ զատելէ եւ Հ(հրա^արական»նե. ծագուի մէջ Պ • Երկաթ վերադարձած րչ -
րու գէզ մր ապահովելէ ։
ինչս®լ , Հարցուցէք ձեր ներքին աշխարՀին :
Եթէ Հ " ն նստած Հ ա յ ր չՀասկնաք , գէմեցէք Ժամանակին Թուրքերը րռնէ կը թլփատէին
՚ձքէայն տուր , ով Ծովակնին որ զգա չ կուտա յ թէ Հայերր, Հայութենէն Հեռացնելու Համար; Ջեր ծա լքե բուն մէք :
Մ* 4, ւձք Բ՝ յ ր եբեր կ, սմ ա րդիւնա բ)եր վ այր մը^ ր լ ֊ «քաղաքական» թլփատումները թուրքերէ՞՛ն օրի - քՒիւրիմացութիւններէ խուսափելու Համար կր.
չեմ երբեք,
լուն Համար չէ որ Հայերը կը փնտռեն , այլ անոր նակեցիք. կը կարծէք որ Դաշնակցութիւնը ատող՛ յայտարարեմ թէ Գա շնա կցական եղած
Համար որ այգ չերան կատարին կը կեգրոնանա ք պիտի թուլանա՛՛յ ։ եւ ր/լա լու աչ միտք չո՛ւնիմ ;
բոլոր Հայերուն ուշադրութիւնը։ Անգագար կը բղաւէք թէ «Դաշնակցութիւնը Երբեմնի Հնչակեան , միշտ պայքարած եմ
էքմիածնի Հ ամար աք, իքրիմեան անգամ մը մեռաւ», ը ա յ ց միս օրը նորէ՝" կ՝աղաղակէք թէ Դաշնակցականներուն դէմ Լլ՚աչց ոչ Գաշնակցու -.
ըսած է– «Հ այ մը ուր որ ալ ըլլա յ ,պատ րաստ է «Դաշնակցութիւնը կը խանգարէ» : Եթէ կ՝րնդու– թեան) , անոնց սխաըները սրբագրելու Համար , եւ
կռուելու եւ մեռնելու, բայց ոչ լոկ անոր Համար ^ԷՔ թէ Գաչնակցութիւնք մեռած է եւ նորէն Դաշ. անանկ միջոցներով որ պայքարին աղտերը Հայկա
որ կրօնական Հաստատութիւն մ ըն է , ա յլ առաւեչ նակցոլթետն օձիքը չէք ձգեր , կը նշանակէ թէ մե. կան տաշտակէն դուրս չթափին ,օտա րնե ը ը զզուեց
՛անոր Համ ար ո ր էքմ ի ած թեր Հա յութեան մի՚ութիւ– ռել քաշքշողներ էք. կամ ստախօսներ , որ կենդա. նելու աստիճան :
նը կր ներկայացնէ : նի եղածը– անշունչ կր ներկայացնէք։ Պ՚բՓչԲ– Գէ^՚Ք չէ Համար եւ ոչ ալ ապրելու
Հա յ մր կրնա® յ լքել ա յգ ս ր բո ւթ իւննե րը : Վերշապէս , երկուքին մէկը պիտի ընտրէքձե. մի^ոց։ Դաշնակցո՛ւթիւնն ա/ որպէս կազմակեր -
Անոնք որ մեղ գրին , Հ ա լաքա կան անկաշ - ղի Համար որաէս շքանշան «չըխմաղ»նեբու ; պութիւն կրնայ օր մը պատմութեան՛ սեփականու–,
՜կանդ զարգացման Հասնելո՛ւ ճամբուն վրաք, տ Կրնա՞ք ցուցնել Հայ մը որ Հայրենիք երթա, թիւնը դառնալ, բայց Դաշնակցութեան դաւանած
նոնք որ կռուեցան այգ գաղափարին պաշտպա - լու կամ բոլոր միջոցներով անոր օգնելու ցանկոլ. գագափարը, որ ՛Ազգ ել Հայրենիք բառերուն մէք
նութեան Համ ար եւ որպէս Հայեր մեռան , անոնք թիւնը չոււնենայ։ Ուրեմն, ինչի*3 գրգուած, քա . կը խտանա յ , մեռնելիք չունի, քանի երկրագունգր
՛որ գեռ կ՛ապ ր ին բազում գրկանքներով , Հայ ուխ զաքական ձայնանիշներով «տավո՚ւլ զուռնայի» գի. Հայու մը ծանրութիւնը կը կրէ իր ՚իրայ։
տին քարէ խաչը կրելով, ի՛՞նչ են մեզի Համար ե– մեցէՔ\ եթէ մութ Հաշիւներ չկային ՛Ներգաղթին Սֆջին Արեւելք ՎԱՀՐԱՄ
Fonds A.R.A.M
