Page 7 - ARM_19-1946_04
P. 7
նա ՎաքոԱգածուՎԱհէ՚ը էէ ԱՌԱ* «
Հաք-բե&ադարձը ԵգիպտսսհԱ «տառաջ»ի պատմոիած-բները
֊ՃԱԿԱՏԱԳՐԻ ՃԱՄ ԲՈՀ
Իրագեկ թղթակից ւՐը, Լեւ. ԼաԹիա, հետեւեալ գեկոյցը հրասւարակած՜ է, սաորագրյւլած* Աո-Անջ–
նորդ Ս՚ա,մըրէ Աըքեպ–|ի կ պ մ է ոը ն.սւգագա1ւ0. է
տ^ղէկ^ւ-թ^^սՔյյյՐէ՚ը կը եսպպսւէ Խ • Միութեան մէջ Թոյ Թ֊ ՅաԸճնտօ-ողԱվին —
կատարուած Տ ^ ը - ւ ^ •.—• Կը Հաւատա ր նաէւ որ՝ երկու անջատ եւ է–
Գրոոնհըու. Միու.թ%ւս% ֆխխագաՀ, Էն վախբ ու.֊– Ւ^^ղԷ" յաԺ^Ւ է» Օո֊/էբբւրս 1 §ֆն է վիթ 1 րարոլ բոլորովին անծՀսնօթ անձեր՝՝ մէկը եբէա -
միքսժաբ0 անտ քլ ԳաՀ էրէփ եւ Աղեքսանղրէոյ մէջ նիկ՝ մէւսբ դժբախտ , կրնան երջանիկ՛ ր//ալ , եթէ
մը, Նէ^*ք^ֆհ,ԻաաԷ հ)– Ո֊–1չըթյսբւյԷ %աիգ ^ԷՀ ^՜ողբ– սկսան իլ կբ շաբրւնակուէն Հայրենադարձի Հա անոֆց Հոդէնեբը կապոլին էրարու աստուածային
վլըբգա կ ան դՐՀ"Լ"Աբուն ւկէ մ աբ ձա կ ո լա ծ՜ բանա– մար աբձանագբ ութ ի ւննեբբ : ինթակոմէտէներու պատգամով մը։ Այգ Հաւատքը՝ ԱէԼա^է^* ներչն՛ -
գրանքբ եւ մանաւանգ ամբող^է (""ք** 1՚Գայէս *^ա– անդամնեբբ կ՚աշխատին նուիրումով եւ կանոնաւս– չումով, իրեն տուաւ այն մոգական աբՀեստը զոր
մոլչին կ-ողմէ անոնց՛ դէմ եղած՜ ամ բա սա ան ո ւթիւն բութեամբ, կեդբ * կոմէտէէ անդամնեբբ մէշտ ինք կբ կիրարկէր տարիներէ ի վեր , իբ Հա\ւեբու
նեբ բ ցո յց կո ւա ան այս դէպքերուն քաղաքական կ՚այցելեն արձանագրութեանց կեդբոններբ եւ կբ եւ Աստուծ՜ոյ կողմ է օբՀնուած՜ կանեփէ ոստերէն
հ ան բա կշիռ Հանդամ անքբ : տեղեկանան կացութեան , տալով անՀ րաժեշտ լու քաղուած^ եւ շէն ո լած՜ թելերու մ ի^ո ցաւ է
\թէքոլա Տիի՚ոնով , գրողներու մ իութեան գա– սաբանս ւթ ի ւենէ բբ եւ ցուցմունքնեբբ : Հակառակ Ասլտիւբ ՐաՀման իբ շունչը կը վ՚չէբ անոնց
Հընկէց ն ա խ ա դաՀ բ , քիուսաստանի ամ էն էն ժողո– այն իրողութեան ոբ արձանագրութեանց գոբ\ծ՜ին վրայ է մէկը իբրեւ երջանկութեան , միւսբ՝ իբրեւ
վըբգական լրագրողներէն եւ Հեղինակներէն մէկն սկսուեցաւ ամառուան ամէնէն աննպաստ ամսուան թշուառութեան եւ դժբախտութեան խորՀրդանիշ,
էբ : Մ էխա յփլ ՏԼոԼէենկօն եւ Աենա Ախմ ա ա ո վ ան ընթացքին՝ առաջին տասնեւՀէնդ օրերուն աբձա եւ ի բեն գիմ ո զն եբ ո լ անունով՝ ղանոնք կը յանձ
շատ քիչ ծանօթ են արտասաՀմ ան ի մէջ, Բ ա յ ռ ք՝ո" նագբ ո ւած; մ եր Հա յբենակէցնե բոլն թէ^ԼՀ ա բ դ է ս նէ բ գետի Հոսանքէն , կապելով երկու աննեբգաշ -
րիւս Պ աս տ ե րն ա կբ ոբ մեծ մողովրդականո ւթի ւն կբ բարձրացած– է աւելէ քան ԵՐԵ՛Ր ՀԱԶԱՐԻ* երկու նակ Հռգէնեբը էրաբոււ
Վա՜յելէ . Հաւանաբար ֆ$ * Ա՝ի/յւթեան ամէնէն յայտ քաղածներուն մէջ* պարագայ մբ ոբ քաջալեբա՛ ԱլլաՀը ԼլօբՀնէ բ զանոնք ՜ել աս^նց մ էն չեւ ով–՝
, ա յգ երկու
նի, բանաստեղծ՛ն է ներկայիս ւՊաշտօնական զեկոյց կան կաբելի է ՜նկատել։ Օրէ &ր ոգեւորութիւնը՛ կէանո ս է խո բ ը Հ ա սնի լ եւ լուծուի լբ մ էջ ,
յանուն
մբ կ\ը&է ՜ թէ. անռր բանա ստեղծ՜ ո ւթի ւնբ ապաքա 1լ աճի , տ ատ ամ սո ղնե ր կո ւտ ան իբենց ոբոշումբ Հոգիներ ը ե ւս կբ " լուծ՜ուէ ին իրարու
ղաքական Է , գաղափարէ ղհւբկ եւ Հեռացած՜ է Հ՛ա յ բեն ա գա բ ձի եւ կը փութան արձանագրուի լ% յաւիտենական երջանկութեան մբ :
ժողովրդական զանգուածէն : կբ կա բծ՜՛ուի թէ աշնան՛ առաջին երկու ամփսնե -
^7– Մ էութեան մէջ այս տեսակ քննադատուդ բուն երբ օդափոխութեան մեկնոզներբ վերադառ Շատեր եկեբ էին էրեն , եւ ՀՀԷյխը անոնց եր–
թիլն մբ Համազօր է բանադրանքի եւ ինքնաբերա նան , արձանագրուողն եր ուն թի^ը պիաի աճի քա՛ ջանկոյ^թէւն էր տուեր, եւ իր Համբաւբ Հասեբ էբ
բար կբ զրկէ Ղ"Հը էբ գործերը Հ բ ա տ ա բա կելու նի մը Հ ազաբով ; պա լա տ էն մին չեւ մթէն Հ էւղակը , եւ այգպէսով
Հնարաւորութենէն * $՝է որքան ծ՜անր են եղած՝ ամ– ինք ալ գար ձեր էր Հ րաշագո րծ՜ եւ մ ար գա րէ էն
բաստանութիւննեըր, կր բացատրուի այն իրողու Աբձանագբ ո ւթի ւնն եբը պիտ ի տեւեն մին չեւ ընտրեալը։
թեամբ ոբ Համ ա յնավաբ : կուսակցութեան կեգր .՝ Հոկաեմբեշփ վերջ ԳաՀէբէէ , իսկ , Աղեքսանգբէա՝ Հյաւո Համեստ կեանք մը կը վարէր , եւ ուղեր
Կոմիտէն պայքարը բացաւ կոչ քնելով ամբող^ մինչեւ Սեպտեմբերի վերջ : էբ որ էբ բնակութէւնբ ըլլար մա րգո ցմ է Հեռու եւ
ժողովուրդին ո րպէսղէ մաքրադո բծ՜է *խո րՀ բդա յ էն Ամբողջացած՜ թղթած՜ բա բնեբբ ՀետղՀետէ պէ՜ է բ տունը դառնար Հաւատացեալներու ուիւ տա -
գրականութիւն ր այն Հ եղէնա կլնեբ էն որոնք «քաղ տի ղրկուէն Եբեէ֊ան \թեբգաղթոզ Հա յեր ու Ընդուն– •< .
մ ան ե*– Տ եղ աւո ր մ ան կ ո մէտ է էն , ո բուն մօտ ան– վայր ։
քենի եւ էյոբՀբդայէն կարգուսարքէն Հակամարտ
Հ րաժեշտ գէմ ումնե բ բ • պէտէ կատարուին , փու
՜տեսակէտներ կբ տարածենք հ Այս տեսակ ամբաս թացնելու X
ն երգագթո Համ աբ Ե գի պա ո ս էն դէ*դէ Հա ձԲ^՚նէք
տան ո ւթիւննեբ լսուած էէ էն Ո՚ոլսէո լ մէջ, 1936^՛ անպայման ®Բ ^ԼՀ * էրէկուա% դէմ , երբ արեւէ սկաւառա–
զներ ու առաքում ք, յառաջէ կայ գարնան
կբ Շաթ էլլ Աբապէ մէջ՝ էբ լոգանքբ կ\ընէր ,պառ–
Թէոել չատեր մ ոռցած են այն սլա բա գաս, ։
կելէ առաջ, ձիաւոր մը մօտեցաւ էրեն ։ Ան իջաւ
որ Հին օբեբոլ բոլշեւձրզեան մաքրագործումներն
/ ԵթովպաՀա յ գա ղո ւթ ա յ ին ժո զո լիէն ստաց - էր ձիէն եւ ըսաւ, սԷլԱԱքԹ էևզէքխ֊մ : Ե՚եբունէն ա–
կբ խնգ -
՛ու գատավաբութիւններր նման Հյառաշարանով» ուած՜ է պաշտօնական գիմում մբ, որով ռաւ իր բարեւը , այդ Հանդիսաւոր բառով , եւ
ար -
քր ս քլւ. պայքար խորՀբղային գրական բուէ Հր՚աՀանգել կազմակերպել ներգաղթի Հրաւիբեց ոբ Հիլրը նստէ :
թատերական յ ա յ տ ն ի անուններու դէմ. ձանագբութեանց դոբծ՜բ, նկատի ունենալով տեղ ԱյԳ Հ Է՚֊ՐԲ Պաղատտէ մերձակա յ ա բուտ բձան է
: զաւակն էր ։ Անունն էր
ՄէյէրՀ ոլտ,, այգ շրջանի ամէնէն ծանօթ րե– ւոյն մէջ իրենց եղած՜ բազմաթիւ դէմումնեբբ նաեւ մը Հարուստներէս մէկուն :
մ ագրի էր որուն արուեստն ՛ո՛ւ ոճբ այնքան գովա էյոյնփմաստ նամակներ ստացուած՜ են Ա էւ֊լէ յմ ան Պ էն բ էլՀաֆար
բանուած էին եւ կր նկատոլէին խորՀ ր ղան չանն՚եբ՛ Աուտանաբնակ ՚ազգայէններէ :
բո լչելիկեան յեգափո խութեան ,իւոստովանեցալ թէ կեդրոնական կոմէտէն անՀ րաժեշտ մէջոցներ Շէյխը՝ պայմանադրապէս եւ քաղաքավար
Համար
մեղանչած է խորՀբղային գաղափարականութեան ձեւա կեր պո ւթի ւնն եր էն է աք , Հաբցուց՝ թէ արդ
պիտ ի
ձեռք պիտի առնէ , գոՀացում տալոլ Հ ամար եօք բան մբ կը վւափաքի^ • Երիտասաբգը՝ որուն
•IIIIIIIIIIIնուԼցաւ իբրեւ ձեւապաշտ (քօՈՈՅ.– բո լո ր գէմ ումնե բուն ։ \,ե ր կա յաց ո ւց է չներ աղն ո ւա կան ռ ւթ ի ւն բ ոչ մէկ կասկածի տեղի չէր
11տէ6) եւ վտարուեցաւ այն թատրոնէն զոր էնք Հիմ գրկէ նաեւ գաւառներ բ , արձանագրելու տար, Համբուրեց Շէյխին է թ է կ ր եւ, տախիլէք
նած էր եւ ոբ կբ կբէբ իր անունբ: էյերում շնոբ– ներգաղթել ցան կացող աղդա յէններբ, ; ըսաւ ։ Այս բառր եւ իր յարգած՜ ձեւակէբպութիւ–
Հուեցաւ իրեն Հակառակ իր Հրա՛պարակածին 1լ օդտ ո լէն ք անդամ մ րն ալ կրկնելու նբ ա յնքան բնական ձեւով կա տ ա բ ո ւած , ծերու -
խոստովանութեան եւ ասպարէզէն Հեռացաւ։ / Աո֊էթէն
I1 ս աք Պապէ լ, կարճ պատմոլթիւննեբո լ յայտ թէ *գէտՔ է փութալ արձանագրուիլ մ էն չեւ ճըշ– նի*էն ուշադրութիւնը գրաւեցին եւ, իբ Հարցում բ ,
նի Հ եզէնակբ , ո բուն պատմուած^քնեբբ քաւ լա բա - ղուած թոլականր, ՀՈԿՏԵՄԲԵՐ 31 , ԳաՀիրէ, եւկրկնեց -.
ց էական պատերազմ է օ բեր ուն Հ ամ աշխարՀա յին ՍԵՊՏԵՄԲԵՐ 30 Աո եքսանդբիա , ոբպէսզի արձա Երիտասարդը սկսաւ խօսիլ, եւ պատմեց այս—
Համբասի մբ Հասցոլցէն ղինքը, Հանրային կեանքէ նագրութեան ել ցուցակագրութեան նախապատ - պէս % Հօրս առաջին ամուսնութեան՝ անդրանիկ
քաշուեցաւ 1 936^ դա տա վար ո ւթիւննեբ էն ետք ։ բա ս տ ա կան աշխ ատ անքբ վերջացած՜ ԲԼԼա յ ՜ռլ պտոլ§լս եմ ։ Վ^ալիտէ Հանըմ , մայրս 1լոլզէ զիս ա–
մ տածոլէ ա յլեւս Հա յբենադաբձէ ի ր ա կան ա ց մ ան
Այգ օրէն ասդին որեւէ բան չէ Հրատարակած՝ ։ մ աս էն : մուսնացնելւ *ք՝անի մը թեկնածուներ ցոյց կուտան
Ա • Տբէաիակով ո բուն «Ա ռն չէ1 , Չինաստանդ ինծի , եւ ես , անոնց ոչ մէկուն՛ Համար դեռ որո
գոր՛ծ բ խո րՀ բդա յին թատրոնէ ամ էն էն ակն յա յտնէ շումս չտուած՛ , կուգամ Զեր Արբոլթեան , իմ ընտ
խաղն էր , կո ըսուեցաւ յանկարծ՝ ։ Մ փայն Այգէն– րութեանս մէջ չսխալելու Համար ՚.
շթայն՝ «Պոտէոմկէնդ եւ ՛ուրիշ ժապաւէններու կամ անգէտակցօբէն , կը պա շտ պան են աւելէ լայն ՀյէյՀոր մօտեցոլց իբ ձեռքը երիտասարդէն
Հեղին՛ակը վարթոբէկէն ազատեցաւ : Իր «Իվան Ա– ս ա Հ մ՛անն ե ը ու մէջ Համ աշխաբՀ ա յէն գոբ ծ՜ա կց ո լ - գլխուն ։ Ա աղ մբ փրցուց անկէ, էբ ա չքե բ բ մխր -
Հեղդ ժապաւէնէն երկրորդ մասն էբ որ ծ՜այր թիւն ստեղծելու տեսակէտ ը , եւ շատ անդամ կբ ճեց անոր սաթէ տ չքե բ՛ուն խոբբ , ՆՈՈլայի նստաւ ,
տուաւ ներկայ մ՛աքրագոբծ՜ո-լմ՛էն ։ քնն՛ադատեն քի՚ո ւս՚էոյ ներկա լ գրականութեան թե - եւ, Հինգ վայրկեան Հազիւ անցած՝ ըսաւ։
Հքատ նմանութէւններ կան 1936^ եւ ներկա ւ րութէւննեբն ու «գաւառական ո ւթի ւն րԴ :
մա քրագո րծ՜ումնեբուն միջեւ ; 1936/» դատավար ու \, շան ա կա լից է ո բ Հ եղին ակն ե բու գէմ բաց Երէաասա1 բ գ , գուցէ էնծ՜ի նեգանաս , ինծ՜է
թէ անց Հ ի մնա կան յա ական է շբ ւս յն էբ որ Ա թալէն ուած՜ յար ձակո զականին ղուդ բն թաց յարձակում կը ՀայՀոյէս, անիծես, րա քց կը տեսնեմ որ շատ կ սւ֊
Կ՝ո՚ւղէբ Հբապաբակէն քշել մէ^սզդայնամէտ բոլ– դո բծուէ նաեւ Հբատաբակիչնեբուն եւ թատրոնէ նուիս է քեղի Համար ամուսոԳսնալ, քանի որ ալն
էեւէկբ ո բուն ղաղա փա ր ականութիւնբ եր՛եւան կու տնօրէններու՛ն գէմ որ՛ոնք Հ բաւոա բակա՚ծ կամ բե– աԳւէ^էՐ "Vո՛ն պիտի կապես օր մբ քոլ կեանքդ ,
գաբ այդ շրջանի ժողովրդական Հեղինակներու մագբա ծ՜ են «վատ տեսա կի ամերի կ եան կամ անգ իբ օբօրոցին մէջ պառկած՛ է, ել մօրը նէն0ի5>յ&Հ/#«յ5ւ
դիրքեր ուն յ ժապաւէններուն ել թատ երգութեանց լիա կան խազեր որ կը թունաւորեն մեր ժողովուր տակ Հաս՛ակ պիաի նետէ :
մէջ X Թբոցքիականութեամբ չամ բա ս տ ան ո ւո ղնե - դին մ իտքր՝ խորՀ րգա յին բն կերութեան ըմբռնում - Ա իւլէ յմ ան պ՛ին ը ,^աֆար 20 տարեկան էբ ;
ԲԲ , Հ ր ապա բակէն Հ եռացուեցան իբրեւ «ձեւա ներ ուն Հակառակ աշխաբՀաՀայեացքով մը» : Տ*սրիք մբ որուն վարգբ կը նախանձի եւ արմաւէ—
պաշտներէ կամ վի պա պաշտն եբ ոբոնք անկարող է՜ 1 936^՛ մ աքրագո րծ՜ո ւմնեբով վեբջ գտաւ դա ն ի և ե բ ո ւ ճիւղերուն ՛իր այ՝ Հաւբակները անոր երա
ին բ մբռնելո լ բն կ երվա բակ ան ի բա պ աշտ ու թ ե ան սական յեզափո խական մի^ազդա յն ա կան ո ւթ ի լն բ զով կը զուգուին՝ իրարմէ Հալածական ։
իմաստր: * ել սկսաւ (հո ւս աս տան՛ի ազգայնականութիւնը որ, Իսկ ուր է այս եր ջան իկ բո յնբ որուն մ էջ
՛Լ, Լ ր կա լ յա բձակողականբ բացուած է այն Աթալինի կար՛ծիքով, անՀբաժեշտ .էր այգ օբեբ՚ուն վւետոլբնեբով պիտի Հագն ի ա յգ թռչունը , ՛ո բուն
գրողներուն դէմ ոբոնք , պատերազմի շրջանէն ա– սպառնացող պատերազմին քաջող ելքին Համար; ոտքեբր պիտի ամրանան քալելու, եւ սիրտը կազ
րեւմտեան ժողովբդապետութեան Հ ետ կնքուա\ծ՝ յ^որՀ բդա յին դրականութեան թատերաբեմ ին՛ մուի սիրոյ Համ ար հ
զէնակց ո լթեան ազդեցութեան տակ , դիտակցօբէն ՚ Լ Ր ա յ փհրջեր ս աեղի ունեցող գէպքեբը նախաբանն Գեռ Պ ա ւլ ա սւ ւո չմտած՜ առաջին բլուրէն վրայ,
են աբեւմ տեան աշխաբՀի դէմ մ ղուած՝ թշնամ ան Թէլ ՀաՓըր կոչուած– զէ՚-զէն վերջին տունը , ար
քէն ս ա ս տ կո ւթ ե ան , եւ վերադարձ մ բ՝ ԲոԼ^լէ^~ մաւենիներու պուրակի մը կողքին, որուն առջեւ
մ էջ , Ա ոսկուա յի , էՕարքովէ , քիոստովէ եւ հ)որՀ • եան ուղղափառութեան
Մ էութեան բազմաթիւ այլ վայրերուն մէջ։ կողմ է գէպէ ^ ո գ է ա օ ո լ մ , ջրՀոր մը կայ; Այդ տունին տէրերբ՝ այր եւ կին*
ՀբաՀ րե լու Համ աբ խորՀ Րգային ժոգովուբգնեբու ամէն օբ կ աշխատին բամպակի իրենց սեփական
Եւ– ամ էն տեղ ա յգ Համ երգն եբբ ունեցած են կասկածամտոլթէւնն ու Հակաո ակութ իւն բ ժողո - արտին մէջ, շատ անգամ՝ օրօրս ւլ բ իբենց Հետ
ոչ պակաս յա ջո ղո ւթի ւն քան Հա յ ա ս տ ան է մ էջ : 6 Վըրդապետ ութեան ց Հանդէպ ։ Տակաւին յա յտնֆ դաշտ տանելով։ Պ աղա ատ էն երեք ժամ գէպէ ա -
քԱ * Հա յա սա ան ի մ շա կո յ թ բ , մ անաւանգ երա չէ թէ գբ ական ո ւթեան այս մ աքբադո ր՛ծ ում բ էն ք րէւմուտք կք գտնուէ այդ գէ՚֊զրէ
ժշտական մշակո յ թ բ 1 1լապբէ իբ ծ՜ադկումի չրր~ Հետեւանքներ պիտի ունենա յ Ո՚ո ւ ս ի ո յ քաղաքա - ՛Ծ ե բունէն չնկատեց ոբ երէտասաբդը աժ գոլ -
վըայ ։
ջանբ ։ Ա՝ շա կո յթէ այղ րնգՀանուբ ՛Վեր ելքէ մէ^ կան ղեկավարութեան նէցաւ , կա բծ՜ես դժբախտութեան մբ ականատես ,
գուսանական խում բբ կբ Հանդիսանա յ , թէեւ Հա– . է լ մէկ մէ&|իա զետեղելով անոր ափէ% մէջ, ցատ– տ
մե սա, բայց աբժէքաւոր գոբծ՜օններէն մէկբ։ Ա– կ)*ց էբ ձիուն ՚Լբ՚^յ ել Հեռացաւ X ՚հիչ&ԲԲ Հ / ՚ ա / հ.Ա
ո անց այգ խում բէն դժուար պէտէ ԲէէաԲ ԼԲ էլ Հասնէր X քիչերը դիւային ծբագիբներու մեղ -
երաժշտ՛ութեան ՍՏԱ8ԱՆ-Բ
պատկերացնել Հայկական երդէ է լ սահ.է$ է յաճախ , ոճիրներու եւ դաւադրութիւնե
ողջ գունագեղոլթէւնն ու Հ էւթա լէոլթ էւնբ։ րու Հաստ քօգ մը, օգնութեան կանչեց իրեն՝ Ա իւ
$՝ող մեր օփերա յի ու Հ ամ ան ո լագի բարձր ե– ԲԱԶՄԱՎԷՊ, 8 (1946 Օգոստոս), պատմականլէ յմ ան իպնը .տՀաֆս/ր , եւ մտրակեց իր ձին՝ մինչեւ
բաժ շտ՚ո ւթեան Հ ետ միա ս ին Հնչեն ղուս ան ական ուսումնասիբոլթիլններով ել Հայաստանի նոլիբ . իր Հայրենական տունը յ
եբդերբ, ոբովՀետեւ անոնք տակաւին կենսունակ ւուած դր ո ւթի ւննե րով–. Տարեկան բաժնեգին 1000
են, սրտաբուխ , ժողովրդական եւ Հմայէ չ։ ֆրանք–. Հասցէ.֊ Տե Լ322Ա-6, \^6Ո1Տ6 (1էՏէ1ւ6) : Չ– ՎԱՐԳԱՆ
(2)
Fonds A.R.A.M
Հաք-բե&ադարձը ԵգիպտսսհԱ «տառաջ»ի պատմոիած-բները
֊ՃԱԿԱՏԱԳՐԻ ՃԱՄ ԲՈՀ
Իրագեկ թղթակից ւՐը, Լեւ. ԼաԹիա, հետեւեալ գեկոյցը հրասւարակած՜ է, սաորագրյւլած* Աո-Անջ–
նորդ Ս՚ա,մըրէ Աըքեպ–|ի կ պ մ է ոը ն.սւգագա1ւ0. է
տ^ղէկ^ւ-թ^^սՔյյյՐէ՚ը կը եսպպսւէ Խ • Միութեան մէջ Թոյ Թ֊ ՅաԸճնտօ-ողԱվին —
կատարուած Տ ^ ը - ւ ^ •.—• Կը Հաւատա ր նաէւ որ՝ երկու անջատ եւ է–
Գրոոնհըու. Միու.թ%ւս% ֆխխագաՀ, Էն վախբ ու.֊– Ւ^^ղԷ" յաԺ^Ւ է» Օո֊/էբբւրս 1 §ֆն է վիթ 1 րարոլ բոլորովին անծՀսնօթ անձեր՝՝ մէկը եբէա -
միքսժաբ0 անտ քլ ԳաՀ էրէփ եւ Աղեքսանղրէոյ մէջ նիկ՝ մէւսբ դժբախտ , կրնան երջանիկ՛ ր//ալ , եթէ
մը, Նէ^*ք^ֆհ,ԻաաԷ հ)– Ո֊–1չըթյսբւյԷ %աիգ ^ԷՀ ^՜ողբ– սկսան իլ կբ շաբրւնակուէն Հայրենադարձի Հա անոֆց Հոդէնեբը կապոլին էրարու աստուածային
վլըբգա կ ան դՐՀ"Լ"Աբուն ւկէ մ աբ ձա կ ո լա ծ՜ բանա– մար աբձանագբ ութ ի ւննեբբ : ինթակոմէտէներու պատգամով մը։ Այգ Հաւատքը՝ ԱէԼա^է^* ներչն՛ -
գրանքբ եւ մանաւանգ ամբող^է (""ք** 1՚Գայէս *^ա– անդամնեբբ կ՚աշխատին նուիրումով եւ կանոնաւս– չումով, իրեն տուաւ այն մոգական աբՀեստը զոր
մոլչին կ-ողմէ անոնց՛ դէմ եղած՜ ամ բա սա ան ո ւթիւն բութեամբ, կեդբ * կոմէտէէ անդամնեբբ մէշտ ինք կբ կիրարկէր տարիներէ ի վեր , իբ Հա\ւեբու
նեբ բ ցո յց կո ւա ան այս դէպքերուն քաղաքական կ՚այցելեն արձանագրութեանց կեդբոններբ եւ կբ եւ Աստուծ՜ոյ կողմ է օբՀնուած՜ կանեփէ ոստերէն
հ ան բա կշիռ Հանդամ անքբ : տեղեկանան կացութեան , տալով անՀ րաժեշտ լու քաղուած^ եւ շէն ո լած՜ թելերու մ ի^ո ցաւ է
\թէքոլա Տիի՚ոնով , գրողներու մ իութեան գա– սաբանս ւթ ի ւենէ բբ եւ ցուցմունքնեբբ : Հակառակ Ասլտիւբ ՐաՀման իբ շունչը կը վ՚չէբ անոնց
Հընկէց ն ա խ ա դաՀ բ , քիուսաստանի ամ էն էն ժողո– այն իրողութեան ոբ արձանագրութեանց գոբ\ծ՜ին վրայ է մէկը իբրեւ երջանկութեան , միւսբ՝ իբրեւ
վըբգական լրագրողներէն եւ Հեղինակներէն մէկն սկսուեցաւ ամառուան ամէնէն աննպաստ ամսուան թշուառութեան եւ դժբախտութեան խորՀրդանիշ,
էբ : Մ էխա յփլ ՏԼոԼէենկօն եւ Աենա Ախմ ա ա ո վ ան ընթացքին՝ առաջին տասնեւՀէնդ օրերուն աբձա եւ ի բեն գիմ ո զն եբ ո լ անունով՝ ղանոնք կը յանձ
շատ քիչ ծանօթ են արտասաՀմ ան ի մէջ, Բ ա յ ռ ք՝ո" նագբ ո ւած; մ եր Հա յբենակէցնե բոլն թէ^ԼՀ ա բ դ է ս նէ բ գետի Հոսանքէն , կապելով երկու աննեբգաշ -
րիւս Պ աս տ ե րն ա կբ ոբ մեծ մողովրդականո ւթի ւն կբ բարձրացած– է աւելէ քան ԵՐԵ՛Ր ՀԱԶԱՐԻ* երկու նակ Հռգէնեբը էրաբոււ
Վա՜յելէ . Հաւանաբար ֆ$ * Ա՝ի/յւթեան ամէնէն յայտ քաղածներուն մէջ* պարագայ մբ ոբ քաջալեբա՛ ԱլլաՀը ԼլօբՀնէ բ զանոնք ՜ել աս^նց մ էն չեւ ով–՝
, ա յգ երկու
նի, բանաստեղծ՛ն է ներկայիս ւՊաշտօնական զեկոյց կան կաբելի է ՜նկատել։ Օրէ &ր ոգեւորութիւնը՛ կէանո ս է խո բ ը Հ ա սնի լ եւ լուծուի լբ մ էջ ,
յանուն
մբ կ\ը&է ՜ թէ. անռր բանա ստեղծ՜ ո ւթի ւնբ ապաքա 1լ աճի , տ ատ ամ սո ղնե ր կո ւտ ան իբենց ոբոշումբ Հոգիներ ը ե ւս կբ " լուծ՜ուէ ին իրարու
ղաքական Է , գաղափարէ ղհւբկ եւ Հեռացած՜ է Հ՛ա յ բեն ա գա բ ձի եւ կը փութան արձանագրուի լ% յաւիտենական երջանկութեան մբ :
ժողովրդական զանգուածէն : կբ կա բծ՜՛ուի թէ աշնան՛ առաջին երկու ամփսնե -
^7– Մ էութեան մէջ այս տեսակ քննադատուդ բուն երբ օդափոխութեան մեկնոզներբ վերադառ Շատեր եկեբ էին էրեն , եւ ՀՀԷյխը անոնց եր–
թիլն մբ Համազօր է բանադրանքի եւ ինքնաբերա նան , արձանագրուողն եր ուն թի^ը պիաի աճի քա՛ ջանկոյ^թէւն էր տուեր, եւ իր Համբաւբ Հասեբ էբ
բար կբ զրկէ Ղ"Հը էբ գործերը Հ բ ա տ ա բա կելու նի մը Հ ազաբով ; պա լա տ էն մին չեւ մթէն Հ էւղակը , եւ այգպէսով
Հնարաւորութենէն * $՝է որքան ծ՜անր են եղած՝ ամ– ինք ալ գար ձեր էր Հ րաշագո րծ՜ եւ մ ար գա րէ էն
բաստանութիւննեըր, կր բացատրուի այն իրողու Աբձանագբ ո ւթի ւնն եբը պիտ ի տեւեն մին չեւ ընտրեալը։
թեամբ ոբ Համ ա յնավաբ : կուսակցութեան կեգր .՝ Հոկաեմբեշփ վերջ ԳաՀէբէէ , իսկ , Աղեքսանգբէա՝ Հյաւո Համեստ կեանք մը կը վարէր , եւ ուղեր
Կոմիտէն պայքարը բացաւ կոչ քնելով ամբող^ մինչեւ Սեպտեմբերի վերջ : էբ որ էբ բնակութէւնբ ըլլար մա րգո ցմ է Հեռու եւ
ժողովուրդին ո րպէսղէ մաքրադո բծ՜է *խո րՀ բդա յ էն Ամբողջացած՜ թղթած՜ բա բնեբբ ՀետղՀետէ պէ՜ է բ տունը դառնար Հաւատացեալներու ուիւ տա -
գրականութիւն ր այն Հ եղէնա կլնեբ էն որոնք «քաղ տի ղրկուէն Եբեէ֊ան \թեբգաղթոզ Հա յեր ու Ընդուն– •< .
մ ան ե*– Տ եղ աւո ր մ ան կ ո մէտ է էն , ո բուն մօտ ան– վայր ։
քենի եւ էյոբՀբդայէն կարգուսարքէն Հակամարտ
Հ րաժեշտ գէմ ումնե բ բ • պէտէ կատարուին , փու
՜տեսակէտներ կբ տարածենք հ Այս տեսակ ամբաս թացնելու X
ն երգագթո Համ աբ Ե գի պա ո ս էն դէ*դէ Հա ձԲ^՚նէք
տան ո ւթիւննեբ լսուած էէ էն Ո՚ոլսէո լ մէջ, 1936^՛ անպայման ®Բ ^ԼՀ * էրէկուա% դէմ , երբ արեւէ սկաւառա–
զներ ու առաքում ք, յառաջէ կայ գարնան
կբ Շաթ էլլ Աբապէ մէջ՝ էբ լոգանքբ կ\ընէր ,պառ–
Թէոել չատեր մ ոռցած են այն սլա բա գաս, ։
կելէ առաջ, ձիաւոր մը մօտեցաւ էրեն ։ Ան իջաւ
որ Հին օբեբոլ բոլշեւձրզեան մաքրագործումներն
/ ԵթովպաՀա յ գա ղո ւթ ա յ ին ժո զո լիէն ստաց - էր ձիէն եւ ըսաւ, սԷլԱԱքԹ էևզէքխ֊մ : Ե՚եբունէն ա–
կբ խնգ -
՛ու գատավաբութիւններր նման Հյառաշարանով» ուած՜ է պաշտօնական գիմում մբ, որով ռաւ իր բարեւը , այդ Հանդիսաւոր բառով , եւ
ար -
քր ս քլւ. պայքար խորՀբղային գրական բուէ Հր՚աՀանգել կազմակերպել ներգաղթի Հրաւիբեց ոբ Հիլրը նստէ :
թատերական յ ա յ տ ն ի անուններու դէմ. ձանագբութեանց դոբծ՜բ, նկատի ունենալով տեղ ԱյԳ Հ Է՚֊ՐԲ Պաղատտէ մերձակա յ ա բուտ բձան է
: զաւակն էր ։ Անունն էր
ՄէյէրՀ ոլտ,, այգ շրջանի ամէնէն ծանօթ րե– ւոյն մէջ իրենց եղած՜ բազմաթիւ դէմումնեբբ նաեւ մը Հարուստներէս մէկուն :
մ ագրի էր որուն արուեստն ՛ո՛ւ ոճբ այնքան գովա էյոյնփմաստ նամակներ ստացուած՜ են Ա էւ֊լէ յմ ան Պ էն բ էլՀաֆար
բանուած էին եւ կր նկատոլէին խորՀ ր ղան չանն՚եբ՛ Աուտանաբնակ ՚ազգայէններէ :
բո լչելիկեան յեգափո խութեան ,իւոստովանեցալ թէ կեդրոնական կոմէտէն անՀ րաժեշտ մէջոցներ Շէյխը՝ պայմանադրապէս եւ քաղաքավար
Համար
մեղանչած է խորՀբղային գաղափարականութեան ձեւա կեր պո ւթի ւնն եր էն է աք , Հաբցուց՝ թէ արդ
պիտ ի
ձեռք պիտի առնէ , գոՀացում տալոլ Հ ամար եօք բան մբ կը վւափաքի^ • Երիտասաբգը՝ որուն
•IIIIIIIIIIIնուԼցաւ իբրեւ ձեւապաշտ (քօՈՈՅ.– բո լո ր գէմ ումնե բուն ։ \,ե ր կա յաց ո ւց է չներ աղն ո ւա կան ռ ւթ ի ւն բ ոչ մէկ կասկածի տեղի չէր
11տէ6) եւ վտարուեցաւ այն թատրոնէն զոր էնք Հիմ գրկէ նաեւ գաւառներ բ , արձանագրելու տար, Համբուրեց Շէյխին է թ է կ ր եւ, տախիլէք
նած էր եւ ոբ կբ կբէբ իր անունբ: էյերում շնոբ– ներգաղթել ցան կացող աղդա յէններբ, ; ըսաւ ։ Այս բառր եւ իր յարգած՜ ձեւակէբպութիւ–
Հուեցաւ իրեն Հակառակ իր Հրա՛պարակածին 1լ օդտ ո լէն ք անդամ մ րն ալ կրկնելու նբ ա յնքան բնական ձեւով կա տ ա բ ո ւած , ծերու -
խոստովանութեան եւ ասպարէզէն Հեռացաւ։ / Աո֊էթէն
I1 ս աք Պապէ լ, կարճ պատմոլթիւննեբո լ յայտ թէ *գէտՔ է փութալ արձանագրուիլ մ էն չեւ ճըշ– նի*էն ուշադրութիւնը գրաւեցին եւ, իբ Հարցում բ ,
նի Հ եզէնակբ , ո բուն պատմուած^քնեբբ քաւ լա բա - ղուած թոլականր, ՀՈԿՏԵՄԲԵՐ 31 , ԳաՀիրէ, եւկրկնեց -.
ց էական պատերազմ է օ բեր ուն Հ ամ աշխարՀա յին ՍԵՊՏԵՄԲԵՐ 30 Աո եքսանդբիա , ոբպէսզի արձա Երիտասարդը սկսաւ խօսիլ, եւ պատմեց այս—
Համբասի մբ Հասցոլցէն ղինքը, Հանրային կեանքէ նագրութեան ել ցուցակագրութեան նախապատ - պէս % Հօրս առաջին ամուսնութեան՝ անդրանիկ
քաշուեցաւ 1 936^ դա տա վար ո ւթիւննեբ էն ետք ։ բա ս տ ա կան աշխ ատ անքբ վերջացած՜ ԲԼԼա յ ՜ռլ պտոլ§լս եմ ։ Վ^ալիտէ Հանըմ , մայրս 1լոլզէ զիս ա–
մ տածոլէ ա յլեւս Հա յբենադաբձէ ի ր ա կան ա ց մ ան
Այգ օրէն ասդին որեւէ բան չէ Հրատարակած՝ ։ մ աս էն : մուսնացնելւ *ք՝անի մը թեկնածուներ ցոյց կուտան
Ա • Տբէաիակով ո բուն «Ա ռն չէ1 , Չինաստանդ ինծի , եւ ես , անոնց ոչ մէկուն՛ Համար դեռ որո
գոր՛ծ բ խո րՀ բդա յին թատրոնէ ամ էն էն ակն յա յտնէ շումս չտուած՛ , կուգամ Զեր Արբոլթեան , իմ ընտ
խաղն էր , կո ըսուեցաւ յանկարծ՝ ։ Մ փայն Այգէն– րութեանս մէջ չսխալելու Համար ՚.
շթայն՝ «Պոտէոմկէնդ եւ ՛ուրիշ ժապաւէններու կամ անգէտակցօբէն , կը պա շտ պան են աւելէ լայն ՀյէյՀոր մօտեցոլց իբ ձեռքը երիտասարդէն
Հեղին՛ակը վարթոբէկէն ազատեցաւ : Իր «Իվան Ա– ս ա Հ մ՛անն ե ը ու մէջ Համ աշխաբՀ ա յէն գոբ ծ՜ա կց ո լ - գլխուն ։ Ա աղ մբ փրցուց անկէ, էբ ա չքե բ բ մխր -
Հեղդ ժապաւէնէն երկրորդ մասն էբ որ ծ՜այր թիւն ստեղծելու տեսակէտ ը , եւ շատ անդամ կբ ճեց անոր սաթէ տ չքե բ՛ուն խոբբ , ՆՈՈլայի նստաւ ,
տուաւ ներկայ մ՛աքրագոբծ՜ո-լմ՛էն ։ քնն՛ադատեն քի՚ո ւս՚էոյ ներկա լ գրականութեան թե - եւ, Հինգ վայրկեան Հազիւ անցած՝ ըսաւ։
Հքատ նմանութէւններ կան 1936^ եւ ներկա ւ րութէւննեբն ու «գաւառական ո ւթի ւն րԴ :
մա քրագո րծ՜ումնեբուն միջեւ ; 1936/» դատավար ու \, շան ա կա լից է ո բ Հ եղին ակն ե բու գէմ բաց Երէաասա1 բ գ , գուցէ էնծ՜ի նեգանաս , ինծ՜է
թէ անց Հ ի մնա կան յա ական է շբ ւս յն էբ որ Ա թալէն ուած՜ յար ձակո զականին ղուդ բն թաց յարձակում կը ՀայՀոյէս, անիծես, րա քց կը տեսնեմ որ շատ կ սւ֊
Կ՝ո՚ւղէբ Հբապաբակէն քշել մէ^սզդայնամէտ բոլ– դո բծուէ նաեւ Հբատաբակիչնեբուն եւ թատրոնէ նուիս է քեղի Համար ամուսոԳսնալ, քանի որ ալն
էեւէկբ ո բուն ղաղա փա ր ականութիւնբ եր՛եւան կու տնօրէններու՛ն գէմ որ՛ոնք Հ բաւոա բակա՚ծ կամ բե– աԳւէ^էՐ "Vո՛ն պիտի կապես օր մբ քոլ կեանքդ ,
գաբ այդ շրջանի ժողովրդական Հեղինակներու մագբա ծ՜ են «վատ տեսա կի ամերի կ եան կամ անգ իբ օբօրոցին մէջ պառկած՛ է, ել մօրը նէն0ի5>յ&Հ/#«յ5ւ
դիրքեր ուն յ ժապաւէններուն ել թատ երգութեանց լիա կան խազեր որ կը թունաւորեն մեր ժողովուր տակ Հաս՛ակ պիաի նետէ :
մէջ X Թբոցքիականութեամբ չամ բա ս տ ան ո ւո ղնե - դին մ իտքր՝ խորՀ րգա յին բն կերութեան ըմբռնում - Ա իւլէ յմ ան պ՛ին ը ,^աֆար 20 տարեկան էբ ;
ԲԲ , Հ ր ապա բակէն Հ եռացուեցան իբրեւ «ձեւա ներ ուն Հակառակ աշխաբՀաՀայեացքով մը» : Տ*սրիք մբ որուն վարգբ կը նախանձի եւ արմաւէ—
պաշտներէ կամ վի պա պաշտն եբ ոբոնք անկարող է՜ 1 936^՛ մ աքրագո րծ՜ո ւմնեբով վեբջ գտաւ դա ն ի և ե բ ո ւ ճիւղերուն ՛իր այ՝ Հաւբակները անոր երա
ին բ մբռնելո լ բն կ երվա բակ ան ի բա պ աշտ ու թ ե ան սական յեզափո խական մի^ազդա յն ա կան ո ւթ ի լն բ զով կը զուգուին՝ իրարմէ Հալածական ։
իմաստր: * ել սկսաւ (հո ւս աս տան՛ի ազգայնականութիւնը որ, Իսկ ուր է այս եր ջան իկ բո յնբ որուն մ էջ
՛Լ, Լ ր կա լ յա բձակողականբ բացուած է այն Աթալինի կար՛ծիքով, անՀբաժեշտ .էր այգ օբեբ՚ուն վւետոլբնեբով պիտի Հագն ի ա յգ թռչունը , ՛ո բուն
գրողներուն դէմ ոբոնք , պատերազմի շրջանէն ա– սպառնացող պատերազմին քաջող ելքին Համար; ոտքեբր պիտի ամրանան քալելու, եւ սիրտը կազ
րեւմտեան ժողովբդապետութեան Հ ետ կնքուա\ծ՝ յ^որՀ բդա յին դրականութեան թատերաբեմ ին՛ մուի սիրոյ Համ ար հ
զէնակց ո լթեան ազդեցութեան տակ , դիտակցօբէն ՚ Լ Ր ա յ փհրջեր ս աեղի ունեցող գէպքեբը նախաբանն Գեռ Պ ա ւլ ա սւ ւո չմտած՜ առաջին բլուրէն վրայ,
են աբեւմ տեան աշխաբՀի դէմ մ ղուած՝ թշնամ ան Թէլ ՀաՓըր կոչուած– զէ՚-զէն վերջին տունը , ար
քէն ս ա ս տ կո ւթ ե ան , եւ վերադարձ մ բ՝ ԲոԼ^լէ^~ մաւենիներու պուրակի մը կողքին, որուն առջեւ
մ էջ , Ա ոսկուա յի , էՕարքովէ , քիոստովէ եւ հ)որՀ • եան ուղղափառութեան
Մ էութեան բազմաթիւ այլ վայրերուն մէջ։ կողմ է գէպէ ^ ո գ է ա օ ո լ մ , ջրՀոր մը կայ; Այդ տունին տէրերբ՝ այր եւ կին*
ՀբաՀ րե լու Համ աբ խորՀ Րգային ժոգովուբգնեբու ամէն օբ կ աշխատին բամպակի իրենց սեփական
Եւ– ամ էն տեղ ա յգ Համ երգն եբբ ունեցած են կասկածամտոլթէւնն ու Հակաո ակութ իւն բ ժողո - արտին մէջ, շատ անգամ՝ օրօրս ւլ բ իբենց Հետ
ոչ պակաս յա ջո ղո ւթի ւն քան Հա յ ա ս տ ան է մ էջ : 6 Վըրդապետ ութեան ց Հանդէպ ։ Տակաւին յա յտնֆ դաշտ տանելով։ Պ աղա ատ էն երեք ժամ գէպէ ա -
քԱ * Հա յա սա ան ի մ շա կո յ թ բ , մ անաւանգ երա չէ թէ գբ ական ո ւթեան այս մ աքբադո ր՛ծ ում բ էն ք րէւմուտք կք գտնուէ այդ գէ՚֊զրէ
ժշտական մշակո յ թ բ 1 1լապբէ իբ ծ՜ադկումի չրր~ Հետեւանքներ պիտի ունենա յ Ո՚ո ւ ս ի ո յ քաղաքա - ՛Ծ ե բունէն չնկատեց ոբ երէտասաբդը աժ գոլ -
վըայ ։
ջանբ ։ Ա՝ շա կո յթէ այղ րնգՀանուբ ՛Վեր ելքէ մէ^ կան ղեկավարութեան նէցաւ , կա բծ՜ես դժբախտութեան մբ ականատես ,
գուսանական խում բբ կբ Հանդիսանա յ , թէեւ Հա– . է լ մէկ մէ&|իա զետեղելով անոր ափէ% մէջ, ցատ– տ
մե սա, բայց աբժէքաւոր գոբծ՜օններէն մէկբ։ Ա– կ)*ց էբ ձիուն ՚Լբ՚^յ ել Հեռացաւ X ՚հիչ&ԲԲ Հ / ՚ ա / հ.Ա
ո անց այգ խում բէն դժուար պէտէ ԲէէաԲ ԼԲ էլ Հասնէր X քիչերը դիւային ծբագիբներու մեղ -
երաժշտ՛ութեան ՍՏԱ8ԱՆ-Բ
պատկերացնել Հայկական երդէ է լ սահ.է$ է յաճախ , ոճիրներու եւ դաւադրութիւնե
ողջ գունագեղոլթէւնն ու Հ էւթա լէոլթ էւնբ։ րու Հաստ քօգ մը, օգնութեան կանչեց իրեն՝ Ա իւ
$՝ող մեր օփերա յի ու Հ ամ ան ո լագի բարձր ե– ԲԱԶՄԱՎԷՊ, 8 (1946 Օգոստոս), պատմականլէ յմ ան իպնը .տՀաֆս/ր , եւ մտրակեց իր ձին՝ մինչեւ
բաժ շտ՚ո ւթեան Հ ետ միա ս ին Հնչեն ղուս ան ական ուսումնասիբոլթիլններով ել Հայաստանի նոլիբ . իր Հայրենական տունը յ
եբդերբ, ոբովՀետեւ անոնք տակաւին կենսունակ ւուած դր ո ւթի ւննե րով–. Տարեկան բաժնեգին 1000
են, սրտաբուխ , ժողովրդական եւ Հմայէ չ։ ֆրանք–. Հասցէ.֊ Տե Լ322Ա-6, \^6Ո1Տ6 (1էՏէ1ւ6) : Չ– ՎԱՐԳԱՆ
(2)
Fonds A.R.A.M