Page 281 - ARM_19-1946_04

սւա ւ

վաբոլթիլՀւր ալ/էլի առատաձեռն օժաՂդակու . ՍԱՐԷՆ ՋՈՐկՆ Երկ՛"*՛ *>բ Վեո^ երթ հաԲԳՆ\ Հայռ& Առա^որգքֆ

թեամբ մբ փոխարինած է Գայ՛^ \ իւԲաՔա^՚ձ1"՜Բ ՊԱՀՐԻ ՓԱՇԱ ԵԻ ԻՐ ԱՅՆԸ կուգա յ , արդէն իմա ցււ, ծ՜ րէէաէով փաշա յին իա զլէ,
նկատելի գումար՛ներ , վստահէ իր տալիք պատասիւանին
վարժարանի յատկացնելով ապարանքր կլՀ

Էբբեւ կրթական Լ պա սա : գիմ Է ու ըստ ս ո վո ր ա կան ին չտփուած՝ ձեւո ւած՛
իւօսո ւըռտուքէն վե լ ^ ( ան ալ ի ր կար գին էլ՝առա$–
Ասկէ ղատ Պատգմ • ժողովն ալ որոշած է իր Ղ^աղափաբ մր ւո ա լ ո ւ Համար նոր սեր՛ունդին % նորգոլի գէպի
զոր– Հին պատոլՀանր :
եկամուտներուն 50%Հւ յատկաց Լ ե լ կրթական օրեր ու անցած՜էն ու դարձածէն , պրպտենք

պաՀ մբ մեր յոլշերրէ – ^ ֊ ա յ ի ^ 1 ք ինչեր գրուած՝ կան է Ըսէք տեսնեմ վյափազ Էֆէ1 տի , իՓնչ կեն -

Շր1֊ Վարչութիւնը 944-45 դպրոցական շրջա­ Ր ր կաշառակեր ո ւթեամբը Հ ա մրաւաւոր ՊաՀրի գան ի է սա վարը ա ր ածողը • • • յ

նին Հա լէ պի թեմին աղդ՛ վարժարաններուն յատ­ փա ՛չշաանն , որ ^Էտրիւաններու քի լրտ ըն տան իքէն եւ Հա յո ց առա ^1 որդը որ պէս զի նո յն ^ՈԼՂա^ԷՀ

կացուցած է 3600 սուր . ոս կի, իսկ ներկայ 1945-46 կարմիր սուլթանին Համիտի անձնապաՀ գունդին չ ի յ ^ ա յ * ժպտելով կը պատասխանէ -— § ը շնորՀա–

տարեշրջանին՝ 5000 " • ոսկիէ Ասոնցմէ ղատ Օ– պետ աիյրաՀռչակ Ա՝ ուսա պէյի Հօրեղբա յրն էր , ւորեմ փաշա ( սքանչելի Հորթ մ ըն է աս։ , ււիրուն ,

էհանգակած է ա յ չաղան դպրոցներ ու, ինչպէս նահ. Պոչձոյ բազմացեղ թաղին՝ Բե րայի կառավարիչ պարարտ ••• •

Հանգուցեալ փառէն Եէփէի Հաստատութեան, որ Վա՛յ , կ%ըսէ փաշան , կեղծ՚ալչոբութիւն(ն յա–լ

ղրկուած՜ լ\Աաէրվ Կ^դրոնիկ , Տահրմարքա յի Հետ Տ"–՚րի մբ Հազիւ պաշտօնավարած՛, կեղիարաբ– չաւի մը ունի , ասիկա զք՚* անարգել է , պզտիկ այ–

յարաբեբոլթենէ ել Հայերու բարեկամ Դանիական %եր<ոէ> ընկերութեան մր մէ^ մաս ու մատ ունենալը ծ՝ր , փաշային պատկանելուն Համար Հոբթ է \ր"եչ^

Ընկերութեան նպաստներէն , դիմում կատարած՜ է իմացուեէով , պաշտօնանկ կ՝ԲԼԼ***յ եւ Գ՛ոն իա կ՝՛աք­ ծ՛աղր ե® լ կ^ուղէք կոր գի" • Հյ ատ լաւ , քառասուն եւ-

Ծբշ^՛ Վարչութեան , օժ՜անդակութիւն խնդրելով է սոր ո լի . • . իբրեւ կուսակալ : ութ ժամ ո լան մէ^ Հազար .ոսկի պէտք է ճարէք եւ

Ծանօթայս Հաստատ՛ութ իւնլլո բան խարդախ ծառա­ Այս առթիւ վաքրամասն ութեանցՀ ոգեւոր պե - բերէք յ եթէ այդքան ո վ գոցուի խնդիրը ^ փառք

յութիւն մատուցած՜ Է մեր ժողովուրդին քաոձորգ տերը , ըստ Ա՛Ովորութեան ^ կը փութան բարի գա­ տուէք ... է

դարէ ի վեր , ստացած է 500 « • ոսկիի յատկաց ում լուստ մաղթել փաշային ւ \,աիյ Տունաց մետրոպո­ Առա^նո րդը շուարած կը մ եկն ի գրամը ճարե­

մը; Այս կերպով 944-945 տարեշրջանի 6367 ս • ոս­ լիտը կ՚այցելէ ; լու Համարէ

կի է 945-946 տարԼշր Փան ին յատ կացումը կբ Հասնի Ընդունելութեան ձեւ բանի ար ար սղութենէն Երթ հ.ա՝ԲՂԼ\ կ ո լ գ ա յ Հրէէ" խախամին^ ան այ

9000 \ոսկիի \ Այսքանը Հյ րք * Վարչութեան յատ– վեր^է կաշառքի սորված փոբիկ կուսակալը–, գէպի իր կա րգին իմ աո ած Հ 1 / / * " / ՛ 1 վ Ցո յն եւ Հայ ազգա–

կաթումն որ կը նշանակէ եղած մեծ՝ մասամբ պա ա՛ո ւՀ ան 1լ առա^նո ըդէ ու պարտէզը որոճացող պետներուն վիճակած՜ պատիժը^ խորամանկութիւն

Ամեր\իկայէն\ ստացած՜ գումար՛՛ներուն շնորՀիւ Հ այծը ցոյց լ վա ա ո կբ Հարցնէ թէ ինչ կենդանի է։ մը կր խ՚որՀի %

՚/«յ յ տակաւին մ ասնաճ իւղերուն յա տ կա Ա Ո ւմը <ո ր Ա ետ ր ո IIլ ո լի ա ր ա յս պարզ ո լ տնակն կալ Հարցումին ՛Է* յ Խախամ ԷֆԷնտի , ըսէք տեսն եմ Գ գ՛ոլք
^ սիրուն իԲնչ անուն պիտի
նո յնպէս պատկառելի գում ար մրա կը ներկա յա սնէ : քմծ՜իծ՜աղով մը կը պա տ ա ս իւ ան է խաղուոր ծ՛ող անասունին ; տաք սա վարը պարտէզը արա­

ՀսւլԷպ քաղաքի մասնաճիւղը կրթական Հոգ ա յծ՜ մ ըն է , փաշա • ;

չունենալովդ , 48 պա ա ս պա ր ե ալն ե ր պարունակող Փաշան սրտնեղած ու քիչ մ ըն ալ բարկոլ - Խ ա խամ էֆէնտին ակնարկ մը ն ե տ ե լէ Վեր^

պա ւո ս սլա ր ան ր ^ ինչպէս եւ. կէսօբուան ճաշի Հո - թեան ձեւե ոով պաաուՀանէն զերկչոտ շեշտով մը կըպատասխան է :

ԳԼ՛ այնքան ծ՜անր բեռ. մ ըն է այս մասնաճ իւղին Վա՛յ յ Մետրոպոլիտ էֆէնտի–^ դուք այդքան Փաշա ԷֆԷնտի յ այգ կենդանին տչ այծ՜ է^

Համար , որ ուրիշ օժ ան գա կո ւթի ւնն ե բ ըներու Հնա­ բարձր էն կը նա յիք ու պզտի կ կը տեսնէք ամ էն եւ. ՛ոչ աք Հորթ , ատիկա Աստուծ՜ոյ պատուՀասն է

րաւորութիւն Հունի : բան , նոյ՛ն իսկ կուսակալին Հորթր , որուն Համար եւ անունն ալ Հազար ոսկի ԷՀ

Մէյտանիգ *$էսապի , Գտրատուրանէ , Լաթա֊ կ՝՝է\"էք թէ այ՝ե՜ մ ըն է։ ՝^առասունեւութ մամ ո ւան քյւ ծոցէն տոպրակը Հանելով կր յանձնէ Հ

քիոյ Աուէտիոյ , Արար փունա;րի , Ղ՛ամասկոսի , մէ^ պէտք է Հազար ՛ոսկի բերել որ ա յս ան պատե– կաշառակերութեան նորանոր Թեւերու Հեղի -

Ղ*֊*ս,մ\րշյՀքւ՝ի , Հ՚ոմսի մասնաճ իւղերը՛ միասին յատկա­ Հ ութիլնը դո ցոլի գ եթէ չէք ուզեր որ աւելի ծ՜անր նակ եւ Համքւտի արբանեակ ,/ս/ ս փաշան իր առա–

ցուցած՛ են \ 0.000 ս • ո ս կի ի Հէա/ի դում ար մ ր , պատ իժ ի մ լւ յանդի դո րծ՜ը I ւ\Ւ՝^ յա^ողութ ի ւ֊ն ը գտած էր արդէն * կաշառքը

1944-1945 եւ 1945-1946 աարե շրշիւններուն ։ Ա*եթրոպոլիտը , սաՀմռկած՜ ա,(ս անակնկաւ կ ա շառք էր , ի^նչ կարեւոր՛ութիւն .ունէր կենդա -
ն ին Հ այծ էր թէ Հորթ էր( բաւական էր ՛ոսկին գար՛
Աուրիոյ Օգն* է)ա չշ գէպի Հայ լեզուն սէր պատահարէն , Հրաժեշտ կ՚առնէ ո լ կը մեկնի , գրպանը յորդէր յ ԼԻ ԼԱ

արթնցնելու Համ ար կաղմակե բպած՝ է մրց՝ո ւմներ է պէտք եզածը կատար ե լու Համար *

ԷԼսկԷ զատ ուս-ուսի չ բանաստեղծ Արմէն Անոյ­

շի պատ ր ասա ել տ\ո ւած՝ է Հայ ո ս Պ ա տմ ութեան Հաստատած՝ է կառավարական եւա յլ բա ր ե սփ ր ա - պատսպարանի գա յո ւթեան շն ո ր Հ իլ աշխատելու
չբէա՚եբ &աՀ . վճարում ով
դասագիրք ^երկու Հատորով ։ կան Հ ի մնար կութեանց Հ ետ եւ իր յանձն արա ր ու - Հնարաւորութիւն կը ստանան , չն չին դարձած՝ է

Առողջապահական Գ՝աս°ըչլիի թեամ բ Հա յ Հի ւանդնե ր առանց ա յլեւա յլի 1լ՝ ըն - մը պատսպարանին ; Հաստատութիւնը

ճատենգի րոյն ԷՀԼԼա Լով յ Օգն * ք$աձՇ քէ^է՚^է է(՚ դունոլին Հիւանդանոցներուն մէ^% Այս մասնաճիւ– տեսակ մ ը ուխտատեղի զո ր Ժողովուրդը կբ յիշէ

պահ ե սա էն Հազարաւոր ք Ո ւ Ր փ ր ի լ ք է ^ ձ ր եւ ԱԱքփՈՆ|.. ղի գործուն էութիւնը ա յնքան դնաՀատական եղա­ ուրախ կամ տխուր առիթով ; *Լ/ուիրատուութիւն -

ներ ճար-ած՝ է առաւելապէս չքաւոր Հ իւանդնե րո ւն : նակով արձագանգ գտած է կառավարական շրքա - ները կարելի կը դարձնեն ՀէՑպզտիկներոլ. պարենա­

• &րնրոԲԳ նկատելի Հ ի ւանգութ իւն ը որ մտաՀ՚ո– ն ակներ ու մօտ , որ անցեալ տարի առ ի քաֆալե ւորումն ու խնամքը ։

գի չ րլչալու աստիճան կբ տարտծ^ո ւի յ Ա ուր ի ոյ բութիւն գ Պա ր են աւձո րման Ապասա րկութ իւ֊նը քաէնի ԿԷսօր՚ուաԹ ճաշ կարօա դպրոցականներու :

մկ^գ թոքախտն է : Ասոր Համար Ազգ* ք՝մշկական մ բ Հարիւր քիլօ ցորեն տրամ ադրած Է վա ր չո լ - 1 944 45 դպրոցական տարեշրջանին– մա ս՛ն աճ իւղի

* Ա*արմնին եւ խումարանի $անձնաիլումրին Հետ թեան գ իսկ ներկայտարեշրջանք\ն 2,00.մեթբ աժան վարչութիւն բ զեկուցում կը ստանայ Հայկազեան

ՀամաիւորՀ ոլրգ փափաքած՝ են բուժ՜արանին ապա– գնով կերպաս ^ յատկացուելու Համար աբծ՜ոլիկնե– վարժարանէն որ Հնուց իվեր շատ .ուշիմ ել բնդոլ–

Հ՝ովել նոր սրաՀներ Հ^ատարուած՜ նա խաՀտ չիւնե ր ը .րու զգեստաւորման % ՝Քէսապի շրջանին մէք նակ ճան չցոլած ա շտկեր ան ե ր աստի ճան արար կը

9ոյՏ կու~տսյն որ 100 Հիւանդներ պա,ո վտակելու բա֊ Տռքթ * ինճէճիկեան նախախնամական գեր կը կա­ կորս՛՛նցնեն իրենց այդ յատկութիւնը եւ ֆիզիքա -

ւարար սրաՀի մը լրի*֊– կառուցումը պիտի արմէ տարէ շատ անգ֊ամ Հոգալով դեզօրայքր 5 պէս կը ծ՜իլերին , անոնցմէ մէկը որ նուաղած՛ է*,
նշանա­
10.000 աո լա ր եւ աՀա Աուրիոյ Օգն* հ)աչի ՊալՈԱպարան • Այս Հաստատութիւնը կը խոստովանած է թէ 48 ժամէ ի վեր պատառ մր

խօսքը Հէֆաւելեալ սրաՀ մը ք^ում՜արանի՚Լ% : գտնուի Հալէպ քազաքի մասնաճ.ի ւ֊զի Հսկողու - բան կերած՜ չէէ ՀալԷպի վարչութիւնը անմի^ապէս

Մէյքւ^Թէւ մ ա ս% աճ ի ւգի աչքի գարմ անատան թեան տակւ Հոն կը պատ սպա բո լին 48 պզտիկներ , կը յղանա յ աշակերտներուն օրական գէթ մ էկ ճաշ

մ է^ անցեալ տարի գարմ ան ուահ՝ են 500 ա է ք է Հի– ըն դՀ ան ր ա պ է ս որբեր , ա՛հ սակ մը մ անկարան Հ տալու գաղափարը նման դպր՛ոցականներուն : Ոլ

լանգութենէ վա րակուաՆնե ր • Ա այբ ե ր որ անգո բծ ո ւթեան մ ատնուե լով իրենց այսօր պատսպարանի տզոց Հետ միասին 52 Հքալոբ

Ւ ո կ Ղ՝֊֊սմասկոս՚ի մ ասնաճիւղբ յարաբերութիւն զաւակներուն Հետ միասին անօթի պիտի մնայինք դպրոցականներ ամ էն կէս օր սնունդ կը ստանան :

Ա6ՆՊԷՍ՝ ԻՆՋՊԷՍ ԿԸ ՊԱՏՄԵՆ ԻՐԵՆ* Հ քհուս զինուորներ.ոլ բ,եբւեե% բաղմաթիւ ս/ե - միութիւն պարտականութեան կ՛ոչուեցաւ 1քր*ԼԲու֊ -

գամներ չսաՀէ եմ Հետելեալ իօււքերչչ . մի կամ շրջաններուն մէԼէ

«Թուրքեբը լալ կարգագրերին Հաշիլր սա ե ղաւի ո խո ւթեան պատճառաւ , երբ րոյ որ այս

Հայերուն , րայէյ չյա^ոգեցան արմաաաակս րնա^եւ– կա րգադրո ւթ իւններ ը տակն՛ուվրա յ դարձան , Հ ա ֊

1ել զանոնք : Պէաք էր Հունտն էսզ ^"ՐՅ^՚^՚Լ ա^"^՚3 ) յեբը խուժեց ին Էր գրում ու շրջանները ( ու սկսան

(ԹԱԼԷԱԹ ՓԱՇԱՅԻ ԱՆՏԻՊ ՆՕԹԵՐԷՆ) ՚Ս՚ր^էն Հայն անգամ սպաննելովդ ։ թալան ի եւ ս պ ան ո ւթ ե ան ոճիրներուն գրեթէ բո ֊

<(.Տէէնուո րական մարզի վրայ աւելի մ խիթ՜ա - լոր գիւղերուն մէ^ : (իոլսեբու գրաւման Լբ^էասիս *

րական չէր Հայերու կացութիւն շ; (հուս բանակ - բոլոր այս զուլումները տեղի կ՚ունենային մութին

նեբու մէ^է Հայկական զինուորբ ամէ՛նէն անվւա - մէ1\ գող՚"֊»Ի՝

ԹՈՒՐ՚Բ ԺՈղՈՎՈՒՐԳԻ ՀԱՆԳԷՊ ԳՈՐԾՈՒԱԾ ռուևակ զինուորն էր։ (Ինչպէս այժ՜մ , Կարմիր Բա­

ԶՈՒԼՈՒՄՆԵՐԸ նակի յաղթական զօրաբաժիններուն մէ^, մինչեւ «191 7^^՛ Հայ Յեղափոխական կուսակց՛ութիւնը

՚ • ՚ ւ՛ I • »՛ Պերլին . . . յ : Զէ՞ : Պիտի ուզէի վերոգրեալ զառան. որ առաւելապէս գի \ ոլորներէ կազմ ուած էր

ցանքհերբ բա զղա տ ե լ բնագրին Հետ , բայց, գբմ–– ղէնք փնտռելու պատրուակով ընգՀանուր խուզար­

Գնդապետ Թվերտոխլեպով Հետեւեալ նօթերը բախտաբար , թալէաթ կամ ճաՀէտ չեն յիչ^ր ազ– կութեան մը ձեռնարկեց ւ Այս փնտռտուքները ոք
Հայերու
1լ՛արձանագրէ էբզրումի շրջանին մէ^ զուչումներոլ բիէ֊բին աՆոլևբ կամ Հրատարակութեան անունն ու մէկ օրինական Հիմ ունէին եւ ոչ ալ օրինական

կ"ղմէ Թ՜ուրքերու Հանդէպգոբծ՝ոլած՛ թոլականբՀ Աւելորգ կր ն՛կատեմ անգամ մր ելս ձեւ։ ^արղ թալանի մբ պատկերը կը պարզուէր ա֊

մ ասին * Ո՚-ուսական&եղափոխութեան թուական էն ^1Դ^լ Թէ ԲոեոԲ վկայոլթիլններբ կր թարգմանեմ մենուրեք; Աեծ խստութիւն ցոյց կր արուէր քա ֊

մինչեւ էրղրաւմի ազատագրումը օսմանեան բա - բառ. առ. բառ, պարզապէս Հաւատարիմ մնալու ղաքացի բնակչութեան Հանդէպ : Այս չբ^ա^ին ,

նակի կողմէ ( փետ բո լա ր 27» 1918),– Համար թարգմանիչի գերիս, Ա– Ա–)% Ս՛ ի չտ կը մ էն էն աւելի կատաղի գործիչները դարձած՜ էին
աո^ե լ ամէնէն
ՀԵ ւ֊րոպա շատոնց ծ՜անօթ էր Հայերու եւ նախբնարեն ծառայել ճակատէն Հեռու գօ՜եբոլ այն զինուորն երր , որոնք թշնամիին

Թուրքերու թշնամութեան։ Ե*– սակայն ^ոչոք կ՝են– * Լ ր ա յ ։ Բանակէն փախչող գասալիքնեբոլ մեհ՜ա - աւելի վախկոտներ եղած՜ էին է

թագրէր^ որ այդ թշնամութիւնը կը յանգի ընդ ֊ մասնութիլնբ կր կազմեն միչտ, ու յաճախաղէպ

Հանուր պատերազմի շրջանին սաստկութեան՝ Հ է որ վհրաւորեն իրենք զիրենք՝ կռուի գիՆ չմեկ­ ՀԱՅԿԱԿԱՆ ՈՃԻՐՆԵՐԸ.–

նելու Համար ( 0 ՜ , տանգէական երեւակայող - «Օր մր ձիով կ՝անցնէի քաղաքի փողոցներէն,

<Հ Բոլորին ծանօթ ԷՀ որ Հայերը չէին Հան - թիւն... Ա. Ա.) ։ երբ տեսաւ ռուս ղինոլորնեբոլ խումբ մր , >որ կբ

դուրժեր Թուրքերուն ու միշտ ղոՀի գիբքիս ՚քՐա I գտնուէր Հայու մբ Հրամանին տակ ու բանա կ՝ա–

խաղալով իրեն ց գեբԼՀ *, բովանդակ աշվսարՀի կր ձՒմ անձնական տպաւորութիւեներսւդ այս ժո^
քՒուրքե֊
նեբշնչէին այն՝ Համոզումը՝ թէ իրենց կրօնին ու. ղովուրդէն , էրզրումի գրաւումէն՝ մինչեւ ռա^նհրղէբ երկու թուրք ծերունիներ ։

մշակոյթին պատճառաւ ^ենթարկուէին ամ Լ Լ ա– րուկոզմէ ազատագրումը (երկու տարի) , շատ 4.Հայ ղինոլորբ սարսափելի զայրացած էր ու

սնր Հ ս /ածծաանքներու է էւելի աննպաստ եղան% քան այն. զոր իմացած՜ Էի։ խարազանով մր վայրագօրէն կր Հարուահ-էր խեղ–

Հ (հուսերը % որոնք բոլոր եւրոպական ազգերէն Հայ ժո զովոլրդր յ իրեն վեր ագրո լած՛ չարիքներէն ճերր; ի զուր կանացի Համոզել զիրենք, որպէսղի

աւելի շփում ունեցած են Հայերուն Հետ, թոէորո - շատ աւելի չարագործ^ ժողովուրդ մ ըն էրք> յ աւելի մարդկային վերաբերում •ունենան խեղճ
խմբակի առա ^ -
վին տարբեր Համոզում գոյացուցած– են այս ժո– 1916^5;, ^ V Բ ք ւ ո ՚ս բանակներ ր գրաւեցին 1քր~ եօթանասունն ո ցն ե ր ո լն Հանդէպ։

ղովա–րդի մ՝շա կո յ թ ի թէ բաբո յա կան ի մ աս ին յ Ա– զթումբ^ ոչ մէկ Հայու արտօն՛ուած՜ էր մօտենալ ՚նորդութիւնր կամ գլխաւո բութ ր ւնր ստանձնող

Նոնք ճանչցուած են որպէս անկուշտ , նիլթապաշա քաղաքին կամ արուարձաններուն ւ Աինչեւ այն օ– Հայ զինուոր ր առաէ՛ աւնցալ ու խար ազանովս սպառ­

եւ ի վնաս ուրիշներու ապրող ժողովուրդ մը։ րր , ուր Աո-ա^ինյ զօ ր ա բանա կի Հ բամ ա\1 աաարոլ ^ նա լէ վերԼ ինծի , բաբկացոա լեչաով մբ յաբեց •

Ռ թի ւնը (գրաւմ ան ուժերու Հ րամ ան ատ արութիւն շ)

ուս գէւէէաւյփն ոլքԼգաԼֆւ Հայերու ՝»ոգրրՆ թա - մնար Զօր* ՝Բ ատ ի լին ի ձեոք , Հայկական ո չ մէկ (19)

փսյՆցա՚ձ– ե՚բ ։ Fonds A.R.A.M