Page 275 - ARM_19-1946_04
P. 275
տաա ԳՂՀԼԻՃԸ ԳՈՐԾԻ ՕԿՍԱԻ
ԱձՕճքքԱ - քօոժօ 6Ո 1925 -
1 * ^ * * \ ֊ / ՚ \ 1 է Օ 8. Շ. Տօատ 376.286
17, ւՀս6 Օւատէատ - քձ1ԱՏ (13°) Տ0էՕՀ)Օ պհտակաԱ պաշտօԱԱեբ
ա–. 008. 15-70 - Շ. €. Բ. ք»»հտ 1678-63
պիտի ջԱչոէիԱ
$ս<բ. 1000, 6ս–.քս. յՕՍ, Էռսււ/Ն. 3 0 0 , ֆր., Ար ասա. 10 ՏօԼ. Ըն կերւէա րական գաՀ ճր ե ռանգովդ գո րհ՛ է
Գքոձոձւ 20 Եշշշահա 1946 Ուրբաթ 20 Դեկտեմբեր փարած է> ղարման տանելու Համար կացութեան
մ ր որ ՀեաղՀեաէ ա ԼտանԼ լէ կր գառնա յ * *հշ • օ,ր
նա էսա լա րական էւոբՀուրգր ե րկո լ անգամ նէ սա
ՏԱՐԻ - 186 ձ « ա « 1՝՛° 4884-'Աոր շրջան թիլ 523 Խմբագիր՛ Շ– Մ Ի ՍԱՌԵԱՆ ԳԻՆ* 4 ֆո գումարեց , նախագահութեամբ Պ՛ Լէոս Պլումէ եւ.
ան մէ^ապէս քո լէ ար կե ց եր եք սա է պո ղա կան օրէ -
նագիՆներ ւ Առա չին շ մինչեւ 1947 յուլէս 1 ^երկա
ՄԵՐ ԽՕՍ*Ը րաձգէ բնակարաննեբու եւ առեւտրական Հաս -
օրէ^քլլ է
ՕՐԸ ՕՐԻՆ տ ատ ո ւթ ե ան ց վարձակալութեան ներկայ
էյ ո յն երկարաձգում ր ագարակներու. տԼարձակալոլ -
Ն Ո Ր Հ Ո Վ Ե Ր ԱՐԵՒԵԼ՚ԲԻ ՄկՀ ԻՍԿ «ՎԵՀԱՓԱ"Ռ»Ը • • • թեան Համարէ Ո՚-ըԷչ օրինագծ՜ի քէլլ Համաձայն )
բանուորներու կո րսուաՆ մ՜ամերը պէաէ վճար -
ուին : կառավարութեան ոեւէ անգամ , քաղաքա–
Նորանշան Հով մը՝ ք*՝ԷՀր*սնԷն Անգարա ։ ԸՕթ-հրցուածս ի «Մշակ»Է որ ի ՔալիֆօւրԹիսւ • յէն կամ ղին ո լոր ական պաշտօնատար պէտէ չկոր
ժամանակէ
§**աղտնէք մը ՛որուն լուսաբաեութֆ ւնր « Ասկէ Ղ\^Րւ\ մեր եկեղեցական անուանց նայ մամոլլէ զրոյցներ սարքել^ տեսակցութէւձսներ
կր կարօտ է Հ յ է շա տակութեսՀև– առթէւ անոնց անուսներուս աո - տալ կամ անթհ լով խօսէ լ առան ց վարչապետին
Արգարել յ անակնկալ մ րն էր Իրանէ կեգր • 2^եւ պէտ է չդնենք ԳերաչնւորՀ ( ՛հեր ապատ է լ , Հո– արտօնութեան ւ Այս տնօրէնոլթէլնր աւնՀրաժեշա
կառավարութեան ո էն ոլորական գորհողութէւնլւ գեշնորՀ եւ (Լրմ անապատ է լ մա կգէրձ երր , ղանոնք Համարուած է^ ապաՀովելու Համար նախարարա
Ատ ր պա տա կա և է գէմ , որ տեսակ մր էնքնավ ար ո լ— նկատելովդ անուղէղ եւ աւեչորգ : ՈրոՎՀետել այգ կան Համ երա շխ ութէ ւն ր եւ վար չա կան կար գա պա֊
թէւՏև էչյլ վայելէբ 1945 Գ ե կա ե մբձվ, էն ի վեր։ Այս մակգէր՚ներր Համաձայն են աշէյարՀականէ մր Հ\ութէւնր որ լրբօրէն խանգար ո լած էր երկու տա
առթէւ Համաձայնութիւն մըն աչ՜ գոյացահ էր տրուած՜ Ա եծ՜այսյրգ^ Ա եհ՝ ապատ է լ , ԷԼղն՚ո լա շուք լ՛ էէ է վհր : կառավարութէլյնր կր յուսայ թէ այ ֊
կեգր *• կա ո֊ա վա ր ո ւթ ե ան եւ ինքնավար շրջանին եւայչն մակգէր՚ներուն» : (4 Հոկտ*՝) : ս,ուՀ ետ եւ կտրելէ պէտէ Բ էէա յ պա տ աս խան ա -
մի^ել , որ կր վայելէ Հարեւան պետութեան * էյ - ՚^ռ՚°Ր Ր " 1 ^ 1 ռ յ ս ։ «Ազատամարտ»ի եւ. «ճակա. տուութէւհ Հաստատել –նախ նախարարներուն եւ
Մ Էութեան Համ ակրանքր * տամարա»ի սերու–(1դ(ւ1յրը շաաոնց մէկդի դրած են վարչապետին^ յետոյ նախարարներու ենթակայ
ԹէՀրանի պա չտ օն ական ղե կ"յցր կ^յ^սէ\ը $՜է ա յ դ մ՚ակդիրնհրր: Եւ անյւնց հեա՝ «փաշա»1նւ ո ւ քաղաքային եւ ղէնուո րական պաշտօնատարներու
ղօրամ ասեր պիտի ղրկուին ամ էն կողմ , ապաՀ ո ™ «ԷՓէԹաի»1ւ: մէֆեւ ; ԱՀնշուշտ մ ամ ուէէ ներկա յացուցիչներւր պէ
վելու Համար երեսփ . րնտրութիւններր : Այ 11 ասաիճան օր, բարեպաշտներ կր զայթ-ակ. տէ կրնան գիմ ել նա խար արա ւթեան ց , տեղեկու -
հյնգի ր ր ա յն է ւո ր Ատր պա տ ական ի գէմ կա ֊ զէիւն, երբ կ՚ըսէինք — Պ • %>զո,ս Նռ.ւպար կամ Պ • թի լեն եր եւ լո ւս ա բան ո ւթ է ւն ներ ստանա լու Հա -
տ ա\ր ո ւա՚հ գործողութիւնը Համ արուեցաւ կատար֊ Գաբրիէլ "Աոբաաունկեան : մար , բայց ոեւէ նախարար պիտի չկրնա յ իր անձ
եա յ Հարշաւանք՚ֆ յ տեղի տալով ո է մի\ա յն (ԼԱգգէ– Ս՛եր պաշտօնակիցը այս կտրուկ որոշումը տսււ. նական կարծիքներր յայտնել :
մ ագէրւներալ , ա յլել էւորՀրգա յէն գե սպան էն գէ - լով հանդերձ, կէս սամբան կը ս՛նայ : Այս կարգագրութեան ուրիշ մէկ պատճառն այ
տողութեանց : I՛սկ մէւս երկու մրցակէցներլա , Հայրապետէն յ,բշատակութեան Համար րն– այն է որ նար գաՀ լիճին տեղեկատու նաէսա -
Ս*,ե հ^ն Որ էտ անի ա եւ Ա* • *(յաՀ անգն եր նա իւրն տր ե - գ՚ուձւուահ՝ սոփոոութէւե է որ յէշատակոլէ ան րարութ էւն չկա յ • ( պա ր են ա լո ր մ ան վար չութիւսն
ցին լո֊եէ) քներքին ի՚նգիր՝^ Համարելով անցուգար֊ որպէս Վեհափսա. Հայրապետ կամ Ն . Ա . Օձ^ոլ - այ բաժնուած է երեք նախարարս ւթեա՚հց միչել) :
<&ր ; յ^ուո ւթ ի լե՛ մր որ շատ պերճաիսօս է : թեան» : Նոր գաՀէիճին ամէնէն Հիմնական գործր "Լ-է–
Այսպէս կամ այԼպէս ^ Ատրպատականր կար - Մե՛նք այդ «Վհհափաո»ի(ն վրայ եւս խսւչ քա տ ի րլլա յ Հ աւասարա կշռել ելմ տա ցոյց ո ; *հշ • օր
շած ենք եւ պիտի ուզէինք որ Ամենայն Հայոց կա.
սրնցուց էր էնքնավար ո ւթ էւնր ( եւ այժմ կեգր . թռզիկոսը ինք մասնաւոր կոնդակով մը արդիլէր ուան եՐ^Բ՚ՈՐԳ նիստէն մէ^ ^ նախարարական խոր–
ա՛նոր դսրծածութ֊իւնը :
կառավար ո ւթէւձնն է որ պէաէ վճռէ իր ճակատա - Հուրգր քԼնեց ելմտական \Լախա.րա\րէն օրէնագէծ–
Ինչո՞ւ այսքան կտրուկ :
ԴՒՐԸ. ՚՝ է ՝ո՝1* "է^՚^է *Լարէ երեսփ • րնտրու ֊ ""երր յ որոնց գործաղրութեամբ կարելէ պէտի րլ
եռամսեակին
թիւններրլՀնոր խորՀրգարան մր կաղմելոլ Համար : լա յ Հաւասարակշռել \ 947/՛ առածին
ինչպէս կր Հ ա ս տ ատ են օրուան լուրերը , /՚ - Վաղը կը բացատրեմ։ ՎԱՀԷ նւսխաՀա շիւր : Ա յգ օր ինա գիծն երր կր տրամ ա -
րանեան բանակր Հազիւ քՒաւ^բէղ մտահ , փլաւ ՚)՝ե-
գրեն քն^ել 50.000 պետական պաշտօններ , գեղչեք
մոկրատներու Հասաատահ կարգ՛ուսարքը^ եւ *&ա–
իւակողմեան նախ ար ա ր ա կան ծախքերը , աւելցնել կարգ մր
տարրերը գարձան անբաղձալի : <ՀԹԷ*–~ եհէ գ ա ղ թ ը ե գ ի պ տ ա ց ի Ակ տուրքեր ք մասնաւորապէս
սակարանական , ճար
տէՀ՚ֆ կո ւսակց ո ւթեւսն վա^բի եր էն շատեր Հեր ֊
տարագործական եւ առեւտրական գործառնու -
բակալուահ են ար գէն , ուրէշներ ա յ փաէւահ ։*Լեր֊
$ էն լուրէ Լտ ^Խոճշ կր գրէ թէ Եգիպտոսի Հայերուն թ Լ անց վրա յ ել խիստ մ ի^ո ցներ ձ& ռք առնել , ե–
ասպարէղ մր Համաձայն ք դպրոցականներն անգամ
բար բառով ներգաղթէ արձա՛նագրութեանց պայմանաժամի րեւան Հանելու եւ պատժելոլ Համար խարգախոլ
պատռելու նետուահ՛ են , Ատ ր պա ա ա կա՜ն է գաւառա–
լրացաւ րեկտեմրեր \5էն։ Հայրենիք վերագառ - թիւնները։ \քիեւնոյն ատեն միջոցներ ձեռք պիտի
տպուահ գա ս ա գիր քե ր ը կո էւ ոտ ելու ,
ԿւալՈլ Համար գիմւոլմ կատարած են 13.000 Հ ա յ ^ ր ^ առնուին , փութացնե լու Համ ար ապօրէն շաՀ ե բու
ել կրակէ տալու Համար ;
այսինքն Եգիպտոսի Հայ գաղութին գրեթէ երկ՛ու I ձում/ ե տ ական նպաստներէն պիաի պտՀ
Այսքան իյիստ վար ո *֊ելով Հ ան ղերձ , Ղ^ավյսմ երրորգր Հուէն մ իա յն Հացէ , կա թ է եւ ներ ած ուած Հանքա
Ա ա լ թանէ է կառավարութիւնը կը ղգուշանայ նոր ծուխէ Համար սաՀմա՚Նուած գումարները յ
գառնութէւնն եր պատճառել Հ ար ելան պետ ո լ ^ 4ՈՒԿԷՍ ՄԻԼԻՈՆ ԶՈՀԵՐ ՄԵԽԱԾ ԵՆ Ա»ւչ - Տ էսուև Հ աղար վար չա կան պա շտ օնն եր ու ք^րն–
թեան : Ա՛յգ 1լ ա սլաւյո ։ ո ա\1 է էր վերջին յա չտարա ^ Վէցի՝ գժոիյքին մէ^ յ Հ ամաձայն Սթրաղպոլրկի ^ոլս<> ով , պէտէ արձակուէն շատ մ ր առժ ամ եա /
բութէւնը 1 որուն Համաձայն քարէ*֊գէ մենաչ1։\որՀ~ Համ ալս ար անին ուսուցչապետներ էն Ո՚ոպէր Լէ - պաշտօն հաներ որոնք առնուած են վերտէն *Լեց
ներ պէտի արուէն հ) • Ա՝էութեան , Հինգ նաՀանգ ~ վէէ » ս ր վկա յո ւ֊թեան կան չուահ էր ՛Լ/իւրընպէր կի տարէներու ընթացքին։ Զինուորական ծախքերը
ներու մէչ ամ երիկեան գատ արանին առ^լեւ % Վ^կան գերութե - պէտի կրճատուին 50 առ Հարէւր ; Այս անօրէնու–
իրանէ կառավար ո ւթ՛եան ղէնո ւոր ա կան ղ որ - նէ աղատ ահ , բայց >նորէն ձերբակալո լելով ա ր գե թէւններով եւ կարգ մը պետական նպաստներու
ծ սղութենէն գրեթէ մէկ շաբաթ վեր^ը^ Թուր - լս/ վւ ա կո լա հ էրԱՈէ–Լ*Լէոէ ս°է^ 1943 Սեպտեմբերին Հ Հնձումով կր յուսան Հարէւր մէլէառ ֆրանք խնա~
Ք է ՚ ո յ *^էլ\ աԼ ՝"–ո յն անօրէնութէւնները՝ ձախակողմ յ ետ ո յ փո է։ ա գրուահ Պէ րքընաու ։ ք*ր պատմ ու - յել : Առժամեայ՝ պետական՝ պաշտօնեաներու թէւ֊ր
եան Հոսանքներու, գէմ • Երկու րն կե րՎար ա՛կան թեան Համ աձա յն , ա յս վերտէն ա ր գե լա ր ան էն մ է^ 209.000 էր 1941^5–, իսկ այս տարի յունիսէն
կո ւս ա կց\ո ւթ է ւնն եր խափանուած է ր են ց ոԼ-թ թեր ֊ կը գտն՚ուէէն կաղարձակ սենեակները եւ կէղարան– բարձրացած էր 349.000/։
թերով , բնգա րձա կում ՛ել. երկարաձգում սլա շա ր - ները : Օրական 4 600 Հէւանգներ ղը գարմանէր , Մէնչ կառավարութէւնը կր ճգնէ Հաւասարա–
ման վիճակէ % խ ո լղա ր կո ւթ է ւն նե ր եւ ձերբակա ֊ եւ պարբերաբար էր քննահ՜ներէն ՏՕ 90 առ Հա - կշռել պետական ելմ տա ցոյց ը ել փըկել ֆրանքը ^
լութէ ւնն ե ր եւն • ( րէկր ղատուելով այլեւս չէէն վերագառնւսր : նոր ամ պեր կը կուտակուին Հորիղոնին վրա յ :
Այս առթէ լ , թէ զէն ոլորական է շխանութէւնը 1943^ վռր1շ Գերմանները Հարէւբէ չափ լեՀ երի՝ - Այսպէս ^ աշխատավարձքի յաւելմ ան պ աՀ ան$1. եր
եւ թէ կա ռա վար ա կան թեր թեր ր բառէ է թ ա օ ՀէԲ տա սար գներ առէն տարէն ք բոլորն ալ քա^առո ղ9 Կշ լսուէն նորէն ։ Աշխատանքէ Ղ՚ուշնակցոլթէւնր
յայա արարեն թէ խափանուած կո ւս ա կց ո ւթէւննե րն եւ 20 տարեկան : ՝^ա\նէ մը օր փ^ր^ը աՀռհլէ առածէն քայլ մ ր առած է արգէն , պաՀանֆելով
ու թերթերր կր ղանուէէն Համայնավարներու տէ– ա յրուցքներ գոյացահ էին իսեղճերուն ազգրե րուճւ $ ո ւն ո ւար \ էն վեր աՀ աստ ա տ ել Հաւաքական պայ -
րապետ ո ւթ ե ան տակ յ վյրայգ ո ր ով Հ ետ եւ *թ • ճառաղա յթներո լ ենթար - մա1ագէր1,\երր ԱրՀ եսաակցական Անէութեանց եւ
Կշ թուի թէ այսաեղ ալ որոշ գեր կատաբահ կոլահ էէն , ամլացուելու Համար : ԼեՀերէն ղատ գործատէրերու մէֆեւ : Պ*ործատէրեճրր կը մերմեն
են արտաքին ներշնչումներ է
(հուսեր եւ Ֆրանսացիներ ալ կայէն ղոՀերուն մէք ա յս առաջարկը Տ ցոր չափ պետո ւթէւն ը էնքն է որ
Զա Էյ ա կո ղմհ ան ՀոսսւնքԼ եր ու գէմ ամբո էսա - որոնք փ,որձեր՝ոլ 1լ ենթարկուէէն ; Հ Այս ԲոէոՐ առաւելագոյն գէներ կը սաՀմանէ ապրանքներու
ւէա րական ց\ո յց մ ր տեղէ ունեցաւ ան ցեաչ տարէ , մարգկայէն բեկորներր կ՝ոռնայէն գէձԾ(* ՅռՐ^^Լ է Համար ;
Ղ՝եկտ • ^էէն յ նախաձեռԼութեամբ թուրք ուսանոգ, մեռնելէ առա^ւ Այլեւս մ արգո լ չէին նմաներ ։Այս– Նախարարական ծախքերը կրճատելու Համար ,
պէս մ եռան Հո լկէս մէէէոն մարգէկ մէա յն Աո *~շ֊
ներու % Այն ատեն Մ ո ս կո լա Հրապարակաւ աւղղա^ վէցի մէի ։ կառավարութէւնը պէտէ որոշէ էկրաքանչէւր նա
կէ ամբաստանեց Ան գար ան , բայց կառա վար ո լ . խարարէ աշխատակէց(ւե.ր՝ուն , ինչպէս եւ տրամա–
թէւնր մհգքր ^ գ հ * յ ուսանողներուն վրայ , նտյնէսկ ՑՈՒՐՏԸ ԿԸ ՇԱՐՈՒՆԱԿՈՒԻ Նոյն սասալու . գբհլէ էնքնա շարժնւեր ո ւն թէւր։ Այս առթէ ւ թեր–
պատիժ՜ խոստանալով * թեամբ։ Ելեկտրական ընկերութիւնը կը ղան գ ա ֊ թե ր ը կր գրեն թէ նա խոր գ կառա վա ր ո ւթ ե ան ց մէ^
Այս անգամ էնքն է որ արմ ատ ական մ է^ո ցներ տի թէ երկուշաբթի օրր^ եր բ սկսաւ ցուրտը ^ Հ ո ֊ նախարարներ եղած են որոնք աւելէ քան Հարէւր
ձեռք կ՚առնէ , լուծելով ^ խափանելով , փակելու/ սանքի սպասումր բարձրացահ է 75 մէլէոն քէլո - պաշտօնեաներ ունեցած են էրենց արամագրու ֊
կազմակերսլ՚ո ւթ է լ ն թէ քարողոլթէլն ։ Կր նշանակէ վաթ մամէգ կամ երեք միլիոն աւելի բաղգատելով թեան տակ՛ Այս գետնէն վրույ մասնաւորապէս կը
թէ կռնակր աւելի տաքցած է , կամ իսկապէս հ ան ր նաէսորգ ք՝շ* օրուան Հետ՝, Աիայն Փարէղէ քննադատուէր ա ր աա գրութեանց նախարարը , Պ *
էք տանգ մ ր կր սպառնար ներքին ապաՀովութեան : սպառումը աւելէ եղահ է 880.000 քիԼՈէ/֊աէ^ ժամ: Մարսէյ Փօլ ԼՀամայԼավար՝) ։
Ամէն պարագայէ մէ^^ այս նոր Հովն ալ կապ ԱՀա թէ ինչո՛ւ կր վախցուէ որ Հ ոսա\Լ քը նորէն ՝ՀՀ՛ կառավարութեան գլխաւոր Հո գեր էն մէկն
յււնէ մէ^աղգայէն գաղտնիքներու Հետ ^ որոնք ան– կրճատուէ Հ Բայց է՛՛՛նչպէս պիտէ տաքնան % քան է ալ Հւգկաչինի խնգէբն է ։ կացութէւնր այնքան
թափանցելէ կր մնան Հասարակ մաՀկանացունե - որ ահ^ուխն այ գժուար կր ճարուէ * • . ծանրացած է որ , –որոշուեցաւ օգանաւով Հնգկա -
րու Հ ամ ար : ՒՏԱԼՒՈ8 վարչապետը ձայնասփէւռ կոչ մը չին ղրկել գաղթայէն նախարարը , Պ* Մութէ։
Անգարա վերջերս աւելէ պաղարիւն 1լերեւա\ ուղղեց \,ափո լէ է բան ո լորն եր ո ւն , տ րպէ սղի գագ ֊ Վերջին լուրերու Համաձայն , թշնամութէւններր
(յեղուցներու եւ ^արեւելեան նաՀ ան գներում մա - բեռնեն ռոոՆ ագուլը Հ ար 1լչւ ^լաաէ սլա ր ենասորո ւ վեր սկսած են Աայկոնէ մէ^^ ուր 13 ֆրանսացի
ս էն գրուահ պաՀանֆներուն Հանգէպ • քհերեւս ա ֊ մը։ իաղմաթիս խանութներ աւարի արու.ահ֊ ե՛ն ղէնուորներ սպաննուած են Հ Հանոյէ փողոցներուն
նոր Համար ո ր , էնչպէս Փարէզէ խո րՀրղաժ^ողօ . Նափոլիի եւ ուրրչ քաղաքներ ու մէք^։ Գ,որձաղոլլր "*էլ\ աԼ կռէւներ կր մղուէն տեղացիներու եւ ֆը .
վէն , նոյնպէս միացեալ Աղգերոլ Նէ՚֊Եորքի ԷՀ^Գ^ * Հետեւանք է ապրուստ է սղութեան եւ Հաւյր պա ~ րանսաց է ղթլ\ո ւո րն ե ր ո ւ մէքեւ Հ ԱռՓԷ օր Աայկոնէ
մողովէն ս*է^) ոչ ոք հ՛ույլ նայեցաւ էրեն։ կլասին : խանութները փակուեցան , փողոցները ամայացան
Այս Հգաղան ի քներին ալ մէկ պար տ ա կան ո լ ^ ԱՆ՚հԼԻՕՅ արՀ եստակոական Մ էութեանց եւ ամէն գործունէութէւե գագբեցալ։
Ազգ՛ հ"բՀ՚ոլրգր արոչեց պաՀաև^ել կաուավարոլ ֊
թէւձն կր թելագրեն մեղէ» *հ*րծել անվՀատ , մեր
պ աՀ անցներ ր Հ եաասքե-գեքո-վ աՏւ4թԿ/ութեաւ/մթ եւ. թենէն որ ան մ իրապէս իզէ յա րա րե ր ոլթ^ւԽնվ^ր (ԼոՆյւելաււ. շարոՆ6ակւււթ–իէ1ւը կարդալ դ. է յ )
Հա՚մբե^ութե^մքա ։ է . Ասքս&րէէյ հերկայ կսէոավսէյաւթեան հետ :
Fonds A.R.A.M
ԱձՕճքքԱ - քօոժօ 6Ո 1925 -
1 * ^ * * \ ֊ / ՚ \ 1 է Օ 8. Շ. Տօատ 376.286
17, ւՀս6 Օւատէատ - քձ1ԱՏ (13°) Տ0էՕՀ)Օ պհտակաԱ պաշտօԱԱեբ
ա–. 008. 15-70 - Շ. €. Բ. ք»»հտ 1678-63
պիտի ջԱչոէիԱ
$ս<բ. 1000, 6ս–.քս. յՕՍ, Էռսււ/Ն. 3 0 0 , ֆր., Ար ասա. 10 ՏօԼ. Ըն կերւէա րական գաՀ ճր ե ռանգովդ գո րհ՛ է
Գքոձոձւ 20 Եշշշահա 1946 Ուրբաթ 20 Դեկտեմբեր փարած է> ղարման տանելու Համար կացութեան
մ ր որ ՀեաղՀեաէ ա ԼտանԼ լէ կր գառնա յ * *հշ • օ,ր
նա էսա լա րական էւոբՀուրգր ե րկո լ անգամ նէ սա
ՏԱՐԻ - 186 ձ « ա « 1՝՛° 4884-'Աոր շրջան թիլ 523 Խմբագիր՛ Շ– Մ Ի ՍԱՌԵԱՆ ԳԻՆ* 4 ֆո գումարեց , նախագահութեամբ Պ՛ Լէոս Պլումէ եւ.
ան մէ^ապէս քո լէ ար կե ց եր եք սա է պո ղա կան օրէ -
նագիՆներ ւ Առա չին շ մինչեւ 1947 յուլէս 1 ^երկա
ՄԵՐ ԽՕՍ*Ը րաձգէ բնակարաննեբու եւ առեւտրական Հաս -
օրէ^քլլ է
ՕՐԸ ՕՐԻՆ տ ատ ո ւթ ե ան ց վարձակալութեան ներկայ
էյ ո յն երկարաձգում ր ագարակներու. տԼարձակալոլ -
Ն Ո Ր Հ Ո Վ Ե Ր ԱՐԵՒԵԼ՚ԲԻ ՄկՀ ԻՍԿ «ՎԵՀԱՓԱ"Ռ»Ը • • • թեան Համարէ Ո՚-ըԷչ օրինագծ՜ի քէլլ Համաձայն )
բանուորներու կո րսուաՆ մ՜ամերը պէաէ վճար -
ուին : կառավարութեան ոեւէ անգամ , քաղաքա–
Նորանշան Հով մը՝ ք*՝ԷՀր*սնԷն Անգարա ։ ԸՕթ-հրցուածս ի «Մշակ»Է որ ի ՔալիֆօւրԹիսւ • յէն կամ ղին ո լոր ական պաշտօնատար պէտէ չկոր
ժամանակէ
§**աղտնէք մը ՛որուն լուսաբաեութֆ ւնր « Ասկէ Ղ\^Րւ\ մեր եկեղեցական անուանց նայ մամոլլէ զրոյցներ սարքել^ տեսակցութէւձսներ
կր կարօտ է Հ յ է շա տակութեսՀև– առթէւ անոնց անուսներուս աո - տալ կամ անթհ լով խօսէ լ առան ց վարչապետին
Արգարել յ անակնկալ մ րն էր Իրանէ կեգր • 2^եւ պէտ է չդնենք ԳերաչնւորՀ ( ՛հեր ապատ է լ , Հո– արտօնութեան ւ Այս տնօրէնոլթէլնր աւնՀրաժեշա
կառավարութեան ո էն ոլորական գորհողութէւնլւ գեշնորՀ եւ (Լրմ անապատ է լ մա կգէրձ երր , ղանոնք Համարուած է^ ապաՀովելու Համար նախարարա
Ատ ր պա տա կա և է գէմ , որ տեսակ մր էնքնավ ար ո լ— նկատելովդ անուղէղ եւ աւեչորգ : ՈրոՎՀետել այգ կան Համ երա շխ ութէ ւն ր եւ վար չա կան կար գա պա֊
թէւՏև էչյլ վայելէբ 1945 Գ ե կա ե մբձվ, էն ի վեր։ Այս մակգէր՚ներր Համաձայն են աշէյարՀականէ մր Հ\ութէւնր որ լրբօրէն խանգար ո լած էր երկու տա
առթէւ Համաձայնութիւն մըն աչ՜ գոյացահ էր տրուած՜ Ա եծ՜այսյրգ^ Ա եհ՝ ապատ է լ , ԷԼղն՚ո լա շուք լ՛ էէ է վհր : կառավարութէլյնր կր յուսայ թէ այ ֊
կեգր *• կա ո֊ա վա ր ո ւթ ե ան եւ ինքնավար շրջանին եւայչն մակգէր՚ներուն» : (4 Հոկտ*՝) : ս,ուՀ ետ եւ կտրելէ պէտէ Բ էէա յ պա տ աս խան ա -
մի^ել , որ կր վայելէ Հարեւան պետութեան * էյ - ՚^ռ՚°Ր Ր " 1 ^ 1 ռ յ ս ։ «Ազատամարտ»ի եւ. «ճակա. տուութէւհ Հաստատել –նախ նախարարներուն եւ
Մ Էութեան Համ ակրանքր * տամարա»ի սերու–(1դ(ւ1յրը շաաոնց մէկդի դրած են վարչապետին^ յետոյ նախարարներու ենթակայ
ԹէՀրանի պա չտ օն ական ղե կ"յցր կ^յ^սէ\ը $՜է ա յ դ մ՚ակդիրնհրր: Եւ անյւնց հեա՝ «փաշա»1նւ ո ւ քաղաքային եւ ղէնուո րական պաշտօնատարներու
ղօրամ ասեր պիտի ղրկուին ամ էն կողմ , ապաՀ ո ™ «ԷՓէԹաի»1ւ: մէֆեւ ; ԱՀնշուշտ մ ամ ուէէ ներկա յացուցիչներւր պէ
վելու Համար երեսփ . րնտրութիւններր : Այ 11 ասաիճան օր, բարեպաշտներ կր զայթ-ակ. տէ կրնան գիմ ել նա խար արա ւթեան ց , տեղեկու -
հյնգի ր ր ա յն է ւո ր Ատր պա տ ական ի գէմ կա ֊ զէիւն, երբ կ՚ըսէինք — Պ • %>զո,ս Նռ.ւպար կամ Պ • թի լեն եր եւ լո ւս ա բան ո ւթ է ւն ներ ստանա լու Հա -
տ ա\ր ո ւա՚հ գործողութիւնը Համ արուեցաւ կատար֊ Գաբրիէլ "Աոբաաունկեան : մար , բայց ոեւէ նախարար պիտի չկրնա յ իր անձ
եա յ Հարշաւանք՚ֆ յ տեղի տալով ո է մի\ա յն (ԼԱգգէ– Ս՛եր պաշտօնակիցը այս կտրուկ որոշումը տսււ. նական կարծիքներր յայտնել :
մ ագէրւներալ , ա յլել էւորՀրգա յէն գե սպան էն գէ - լով հանդերձ, կէս սամբան կը ս՛նայ : Այս կարգագրութեան ուրիշ մէկ պատճառն այ
տողութեանց : I՛սկ մէւս երկու մրցակէցներլա , Հայրապետէն յ,բշատակութեան Համար րն– այն է որ նար գաՀ լիճին տեղեկատու նաէսա -
Ս*,ե հ^ն Որ էտ անի ա եւ Ա* • *(յաՀ անգն եր նա իւրն տր ե - գ՚ուձւուահ՝ սոփոոութէւե է որ յէշատակոլէ ան րարութ էւն չկա յ • ( պա ր են ա լո ր մ ան վար չութիւսն
ցին լո֊եէ) քներքին ի՚նգիր՝^ Համարելով անցուգար֊ որպէս Վեհափսա. Հայրապետ կամ Ն . Ա . Օձ^ոլ - այ բաժնուած է երեք նախարարս ւթեա՚հց միչել) :
<&ր ; յ^ուո ւթ ի լե՛ մր որ շատ պերճաիսօս է : թեան» : Նոր գաՀէիճին ամէնէն Հիմնական գործր "Լ-է–
Այսպէս կամ այԼպէս ^ Ատրպատականր կար - Մե՛նք այդ «Վհհափաո»ի(ն վրայ եւս խսւչ քա տ ի րլլա յ Հ աւասարա կշռել ելմ տա ցոյց ո ; *հշ • օր
շած ենք եւ պիտի ուզէինք որ Ամենայն Հայոց կա.
սրնցուց էր էնքնավար ո ւթ էւնր ( եւ այժմ կեգր . թռզիկոսը ինք մասնաւոր կոնդակով մը արդիլէր ուան եՐ^Բ՚ՈՐԳ նիստէն մէ^ ^ նախարարական խոր–
ա՛նոր դսրծածութ֊իւնը :
կառավար ո ւթէւձնն է որ պէաէ վճռէ իր ճակատա - Հուրգր քԼնեց ելմտական \Լախա.րա\րէն օրէնագէծ–
Ինչո՞ւ այսքան կտրուկ :
ԴՒՐԸ. ՚՝ է ՝ո՝1* "է^՚^է *Լարէ երեսփ • րնտրու ֊ ""երր յ որոնց գործաղրութեամբ կարելէ պէտի րլ
եռամսեակին
թիւններրլՀնոր խորՀրգարան մր կաղմելոլ Համար : լա յ Հաւասարակշռել \ 947/՛ առածին
ինչպէս կր Հ ա ս տ ատ են օրուան լուրերը , /՚ - Վաղը կը բացատրեմ։ ՎԱՀԷ նւսխաՀա շիւր : Ա յգ օր ինա գիծն երր կր տրամ ա -
րանեան բանակր Հազիւ քՒաւ^բէղ մտահ , փլաւ ՚)՝ե-
գրեն քն^ել 50.000 պետական պաշտօններ , գեղչեք
մոկրատներու Հասաատահ կարգ՛ուսարքը^ եւ *&ա–
իւակողմեան նախ ար ա ր ա կան ծախքերը , աւելցնել կարգ մր
տարրերը գարձան անբաղձալի : <ՀԹԷ*–~ եհէ գ ա ղ թ ը ե գ ի պ տ ա ց ի Ակ տուրքեր ք մասնաւորապէս
սակարանական , ճար
տէՀ՚ֆ կո ւսակց ո ւթեւսն վա^բի եր էն շատեր Հեր ֊
տարագործական եւ առեւտրական գործառնու -
բակալուահ են ար գէն , ուրէշներ ա յ փաէւահ ։*Լեր֊
$ էն լուրէ Լտ ^Խոճշ կր գրէ թէ Եգիպտոսի Հայերուն թ Լ անց վրա յ ել խիստ մ ի^ո ցներ ձ& ռք առնել , ե–
ասպարէղ մր Համաձայն ք դպրոցականներն անգամ
բար բառով ներգաղթէ արձա՛նագրութեանց պայմանաժամի րեւան Հանելու եւ պատժելոլ Համար խարգախոլ
պատռելու նետուահ՛ են , Ատ ր պա ա ա կա՜ն է գաւառա–
լրացաւ րեկտեմրեր \5էն։ Հայրենիք վերագառ - թիւնները։ \քիեւնոյն ատեն միջոցներ ձեռք պիտի
տպուահ գա ս ա գիր քե ր ը կո էւ ոտ ելու ,
ԿւալՈլ Համար գիմւոլմ կատարած են 13.000 Հ ա յ ^ ր ^ առնուին , փութացնե լու Համ ար ապօրէն շաՀ ե բու
ել կրակէ տալու Համար ;
այսինքն Եգիպտոսի Հայ գաղութին գրեթէ երկ՛ու I ձում/ ե տ ական նպաստներէն պիաի պտՀ
Այսքան իյիստ վար ո *֊ելով Հ ան ղերձ , Ղ^ավյսմ երրորգր Հուէն մ իա յն Հացէ , կա թ է եւ ներ ած ուած Հանքա
Ա ա լ թանէ է կառավարութիւնը կը ղգուշանայ նոր ծուխէ Համար սաՀմա՚Նուած գումարները յ
գառնութէւնն եր պատճառել Հ ար ելան պետ ո լ ^ 4ՈՒԿԷՍ ՄԻԼԻՈՆ ԶՈՀԵՐ ՄԵԽԱԾ ԵՆ Ա»ւչ - Տ էսուև Հ աղար վար չա կան պա շտ օնն եր ու ք^րն–
թեան : Ա՛յգ 1լ ա սլաւյո ։ ո ա\1 է էր վերջին յա չտարա ^ Վէցի՝ գժոիյքին մէ^ յ Հ ամաձայն Սթրաղպոլրկի ^ոլս<> ով , պէտէ արձակուէն շատ մ ր առժ ամ եա /
բութէւնը 1 որուն Համաձայն քարէ*֊գէ մենաչ1։\որՀ~ Համ ալս ար անին ուսուցչապետներ էն Ո՚ոպէր Լէ - պաշտօն հաներ որոնք առնուած են վերտէն *Լեց
ներ պէտի արուէն հ) • Ա՝էութեան , Հինգ նաՀանգ ~ վէէ » ս ր վկա յո ւ֊թեան կան չուահ էր ՛Լ/իւրընպէր կի տարէներու ընթացքին։ Զինուորական ծախքերը
ներու մէչ ամ երիկեան գատ արանին առ^լեւ % Վ^կան գերութե - պէտի կրճատուին 50 առ Հարէւր ; Այս անօրէնու–
իրանէ կառավար ո ւթ՛եան ղէնո ւոր ա կան ղ որ - նէ աղատ ահ , բայց >նորէն ձերբակալո լելով ա ր գե թէւններով եւ կարգ մը պետական նպաստներու
ծ սղութենէն գրեթէ մէկ շաբաթ վեր^ը^ Թուր - լս/ վւ ա կո լա հ էրԱՈէ–Լ*Լէոէ ս°է^ 1943 Սեպտեմբերին Հ Հնձումով կր յուսան Հարէւր մէլէառ ֆրանք խնա~
Ք է ՚ ո յ *^էլ\ աԼ ՝"–ո յն անօրէնութէւնները՝ ձախակողմ յ ետ ո յ փո է։ ա գրուահ Պէ րքընաու ։ ք*ր պատմ ու - յել : Առժամեայ՝ պետական՝ պաշտօնեաներու թէւ֊ր
եան Հոսանքներու, գէմ • Երկու րն կե րՎար ա՛կան թեան Համ աձա յն , ա յս վերտէն ա ր գե լա ր ան էն մ է^ 209.000 էր 1941^5–, իսկ այս տարի յունիսէն
կո ւս ա կց\ո ւթ է ւնն եր խափանուած է ր են ց ոԼ-թ թեր ֊ կը գտն՚ուէէն կաղարձակ սենեակները եւ կէղարան– բարձրացած էր 349.000/։
թերով , բնգա րձա կում ՛ել. երկարաձգում սլա շա ր - ները : Օրական 4 600 Հէւանգներ ղը գարմանէր , Մէնչ կառավարութէւնը կր ճգնէ Հաւասարա–
ման վիճակէ % խ ո լղա ր կո ւթ է ւն նե ր եւ ձերբակա ֊ եւ պարբերաբար էր քննահ՜ներէն ՏՕ 90 առ Հա - կշռել պետական ելմ տա ցոյց ը ել փըկել ֆրանքը ^
լութէ ւնն ե ր եւն • ( րէկր ղատուելով այլեւս չէէն վերագառնւսր : նոր ամ պեր կը կուտակուին Հորիղոնին վրա յ :
Այս առթէ լ , թէ զէն ոլորական է շխանութէւնը 1943^ վռր1շ Գերմանները Հարէւբէ չափ լեՀ երի՝ - Այսպէս ^ աշխատավարձքի յաւելմ ան պ աՀ ան$1. եր
եւ թէ կա ռա վար ա կան թեր թեր ր բառէ է թ ա օ ՀէԲ տա սար գներ առէն տարէն ք բոլորն ալ քա^առո ղ9 Կշ լսուէն նորէն ։ Աշխատանքէ Ղ՚ուշնակցոլթէւնր
յայա արարեն թէ խափանուած կո ւս ա կց ո ւթէւննե րն եւ 20 տարեկան : ՝^ա\նէ մը օր փ^ր^ը աՀռհլէ առածէն քայլ մ ր առած է արգէն , պաՀանֆելով
ու թերթերր կր ղանուէէն Համայնավարներու տէ– ա յրուցքներ գոյացահ էին իսեղճերուն ազգրե րուճւ $ ո ւն ո ւար \ էն վեր աՀ աստ ա տ ել Հաւաքական պայ -
րապետ ո ւթ ե ան տակ յ վյրայգ ո ր ով Հ ետ եւ *թ • ճառաղա յթներո լ ենթար - մա1ագէր1,\երր ԱրՀ եսաակցական Անէութեանց եւ
Կշ թուի թէ այսաեղ ալ որոշ գեր կատաբահ կոլահ էէն , ամլացուելու Համար : ԼեՀերէն ղատ գործատէրերու մէֆեւ : Պ*ործատէրեճրր կը մերմեն
են արտաքին ներշնչումներ է
(հուսեր եւ Ֆրանսացիներ ալ կայէն ղոՀերուն մէք ա յս առաջարկը Տ ցոր չափ պետո ւթէւն ը էնքն է որ
Զա Էյ ա կո ղմհ ան ՀոսսւնքԼ եր ու գէմ ամբո էսա - որոնք փ,որձեր՝ոլ 1լ ենթարկուէէն ; Հ Այս ԲոէոՐ առաւելագոյն գէներ կը սաՀմանէ ապրանքներու
ւէա րական ց\ո յց մ ր տեղէ ունեցաւ ան ցեաչ տարէ , մարգկայէն բեկորներր կ՝ոռնայէն գէձԾ(* ՅռՐ^^Լ է Համար ;
Ղ՝եկտ • ^էէն յ նախաձեռԼութեամբ թուրք ուսանոգ, մեռնելէ առա^ւ Այլեւս մ արգո լ չէին նմաներ ։Այս– Նախարարական ծախքերը կրճատելու Համար ,
պէս մ եռան Հո լկէս մէէէոն մարգէկ մէա յն Աո *~շ֊
ներու % Այն ատեն Մ ո ս կո լա Հրապարակաւ աւղղա^ վէցի մէի ։ կառավարութէւնը պէտէ որոշէ էկրաքանչէւր նա
կէ ամբաստանեց Ան գար ան , բայց կառա վար ո լ . խարարէ աշխատակէց(ւե.ր՝ուն , ինչպէս եւ տրամա–
թէւնր մհգքր ^ գ հ * յ ուսանողներուն վրայ , նտյնէսկ ՑՈՒՐՏԸ ԿԸ ՇԱՐՈՒՆԱԿՈՒԻ Նոյն սասալու . գբհլէ էնքնա շարժնւեր ո ւն թէւր։ Այս առթէ ւ թեր–
պատիժ՜ խոստանալով * թեամբ։ Ելեկտրական ընկերութիւնը կը ղան գ ա ֊ թե ր ը կր գրեն թէ նա խոր գ կառա վա ր ո ւթ ե ան ց մէ^
Այս անգամ էնքն է որ արմ ատ ական մ է^ո ցներ տի թէ երկուշաբթի օրր^ եր բ սկսաւ ցուրտը ^ Հ ո ֊ նախարարներ եղած են որոնք աւելէ քան Հարէւր
ձեռք կ՚առնէ , լուծելով ^ խափանելով , փակելու/ սանքի սպասումր բարձրացահ է 75 մէլէոն քէլո - պաշտօնեաներ ունեցած են էրենց արամագրու ֊
կազմակերսլ՚ո ւթ է լ ն թէ քարողոլթէլն ։ Կր նշանակէ վաթ մամէգ կամ երեք միլիոն աւելի բաղգատելով թեան տակ՛ Այս գետնէն վրույ մասնաւորապէս կը
թէ կռնակր աւելի տաքցած է , կամ իսկապէս հ ան ր նաէսորգ ք՝շ* օրուան Հետ՝, Աիայն Փարէղէ քննադատուէր ա ր աա գրութեանց նախարարը , Պ *
էք տանգ մ ր կր սպառնար ներքին ապաՀովութեան : սպառումը աւելէ եղահ է 880.000 քիԼՈէ/֊աէ^ ժամ: Մարսէյ Փօլ ԼՀամայԼավար՝) ։
Ամէն պարագայէ մէ^^ այս նոր Հովն ալ կապ ԱՀա թէ ինչո՛ւ կր վախցուէ որ Հ ոսա\Լ քը նորէն ՝ՀՀ՛ կառավարութեան գլխաւոր Հո գեր էն մէկն
յււնէ մէ^աղգայէն գաղտնիքներու Հետ ^ որոնք ան– կրճատուէ Հ Բայց է՛՛՛նչպէս պիտէ տաքնան % քան է ալ Հւգկաչինի խնգէբն է ։ կացութէւնր այնքան
թափանցելէ կր մնան Հասարակ մաՀկանացունե - որ ահ^ուխն այ գժուար կր ճարուէ * • . ծանրացած է որ , –որոշուեցաւ օգանաւով Հնգկա -
րու Հ ամ ար : ՒՏԱԼՒՈ8 վարչապետը ձայնասփէւռ կոչ մը չին ղրկել գաղթայէն նախարարը , Պ* Մութէ։
Անգարա վերջերս աւելէ պաղարիւն 1լերեւա\ ուղղեց \,ափո լէ է բան ո լորն եր ո ւն , տ րպէ սղի գագ ֊ Վերջին լուրերու Համաձայն , թշնամութէւններր
(յեղուցներու եւ ^արեւելեան նաՀ ան գներում մա - բեռնեն ռոոՆ ագուլը Հ ար 1լչւ ^լաաէ սլա ր ենասորո ւ վեր սկսած են Աայկոնէ մէ^^ ուր 13 ֆրանսացի
ս էն գրուահ պաՀանֆներուն Հանգէպ • քհերեւս ա ֊ մը։ իաղմաթիս խանութներ աւարի արու.ահ֊ ե՛ն ղէնուորներ սպաննուած են Հ Հանոյէ փողոցներուն
նոր Համար ո ր , էնչպէս Փարէզէ խո րՀրղաժ^ողօ . Նափոլիի եւ ուրրչ քաղաքներ ու մէք^։ Գ,որձաղոլլր "*էլ\ աԼ կռէւներ կր մղուէն տեղացիներու եւ ֆը .
վէն , նոյնպէս միացեալ Աղգերոլ Նէ՚֊Եորքի ԷՀ^Գ^ * Հետեւանք է ապրուստ է սղութեան եւ Հաւյր պա ~ րանսաց է ղթլ\ո ւո րն ե ր ո ւ մէքեւ Հ ԱռՓԷ օր Աայկոնէ
մողովէն ս*է^) ոչ ոք հ՛ույլ նայեցաւ էրեն։ կլասին : խանութները փակուեցան , փողոցները ամայացան
Այս Հգաղան ի քներին ալ մէկ պար տ ա կան ո լ ^ ԱՆ՚հԼԻՕՅ արՀ եստակոական Մ էութեանց եւ ամէն գործունէութէւե գագբեցալ։
Ազգ՛ հ"բՀ՚ոլրգր արոչեց պաՀաև^ել կաուավարոլ ֊
թէւձն կր թելագրեն մեղէ» *հ*րծել անվՀատ , մեր
պ աՀ անցներ ր Հ եաասքե-գեքո-վ աՏւ4թԿ/ութեաւ/մթ եւ. թենէն որ ան մ իրապէս իզէ յա րա րե ր ոլթ^ւԽնվ^ր (ԼոՆյւելաււ. շարոՆ6ակւււթ–իէ1ւը կարդալ դ. է յ )
Հա՚մբե^ութե^մքա ։ է . Ասքս&րէէյ հերկայ կսէոավսէյաւթեան հետ :
Fonds A.R.A.M