Page 191 - ARM_19-1946_04
P. 191
ա ա տ ո ս » զսօւաա ձւաաւա տս&օրտ։ Կիոսկի օ ո ա ս Ա ընտոսթինևնԽը
Ո/\1\./\ 1 II. Շ. Տտտտ 376.286
0ս6շէ6ա––ք,աբո6սե6 : տա. ատտձ&աՎ Կիրակի օր տեղի ունեցաւ րնտրութիւնը այն
17, Ճաք 0տսո6«ւո6 - քձ&1Տ (13) 85.000– պատուիրակներուն որոնք պիտի ընտր են
761.։ նՕՏ. 15-70 - Շ. Շ. Ր. Բ&ոտ 1678-63
Հանրապետութեան $Ա ո րՀ ուրդին 3 1 5 պա տ ո լի ր ա կ–
$ալւ. 1000, ծամ՛ս. 500, Էյո-սււքս. ՅՕՕյ ֆր՚> Ս»րլոս|ս՛ ներէն< շՕԳր : Համայնավարները շաՀեցան 24.544
քուէ ^ժողովրդականները (Ա. Ա. Բ.) 24.150, ըն -
ա»տձ\ 26 Ո<ոռահռ 1946 Երեքշաբթի 26 "Նոյեմբեր կե րվա րականնե ր ը՝ 14.393, ձախակողմեան խըմ -
բակցութիւնը 10.043 (արմատական ելն.), Աղա -
տա թեան կուսակցութիւնը (՛՛՛ջ) ել չաւիտւո բներ
ԺԸ– ՏԱՐԻ - 18" հոո6է » ° 4863–՚1ւ«ր շրջան թիւ 502 Խմբագիր՝ Շ– ՄԻՍԱ+ԵԱ՚Օ ԳԻՆ՝ 4 ֆՐ 11.533։ Փարիզի մէջ ամէնէն մեծ թիւր %աՀ ած են
մ ո ղո Փողականներ ը , իսկ արուարձաններու մ կ՜ջ
Համ ա յն ա վա բնե րք ;
ՄԵՐ ԽՕՍՔԸ ԱՎԽիկա ւ թ ա Ա կուտպ Թու^քիպ ԱՎԽիկեաս ՎաէտաԱաւեէ
Իզմխի ապևւ
—^—
ՎՈՍՓէՈ՝ Թ Է ԵՓՐԱՏ Վ < Աերգեյեւ , Փարիզի \^16 ՏօV^^է^^ս^// Լ ա Բ ա ֊
թաթերթին մէջ դիտել կուտա յ թէ մին է ՚կացինե րր
ԷՀ ատեր չէին Հաւատար , րա յց իրականութիւն աւերակներու վերածեցին Եւրոպան , *Կիրէնեան Իզմիրէն կը հեռագրեն թէ Ուրբաթ օր թրքա
է արդէն , ամերիկեան՛, Հզօր նաւա րամին մր լեռնեբէն՛ մինչեւ Վոչկայ, Հիւսիսային Հրուանդա^ կան ջ՚՚ւրերը հասանէ ամերիկեան նաւա բաժին մը
պտոյտի ելած է Միջերկրականի մէջ, առաջին առդ նէն մինչեւ Միջերկրականի ամէնէն ծաղկեալ շրր^ "Ր ՂԸ բոյզկանայ «Րէնտոլֆ» օդանաւակիրէն , յա–
թի*– Հանդիպելով թրքական ջուրերբ, ջաններբ, Միացեալ \,աՀ անգեեր բ , բնգՀակառակն , ծանաւք մը եւ ուրիշ մարտանաւերէ : (յածանալին
թրքական ծովափք քերելով , նաւաբաժ-ինը պիտի՜ եր բեք չտուժ՜եցին գինտ լոր ական գոբծ՚ոգութիւն - մէջ կը գտնուին Միջերկրականի ամերիկեան սար–
անցնի Լիբանան, յետոյ Հունաստան * ներէն ։ (յ ւ կբ գան դատ ի որ Ամ ե ր ի կա ցին եր բ գրմ– միզին ՚հբամանատարը եւ ծովային օդագնաց ու -
ինչպէս անցեալ Ա՝ արտին, երբ "ի)ւո շինկթ րնի կա մ ակութ իւն կր ցուցնեն վարկ բանալս ւ վնաս - թեան հրամանատարը։ Ամերիկեան մարտանաւեր ր
թո ւ֊բք դ ե ս պան ին՛ դի ակր Պ ՛՛չի ս կր վւ ո իւ աղ ր է ի ե •ուած երկիրներուն , բայց յօժարոլթեամբ 1լ օգնեն Իզմիր պիտի մնան մինչեւ 26 նոյեմբեր , յետոյ
վիթիսարի զրաՀաւոբով մք , Ամերի կաց ին երբ այս թուրքիոյ : պիտի երթան Մարմարիս , որ վ՚ոքր նաւահանգիստ
ա ն դամ ալ կհ՛ուզեն Հաստատ եչ թէ պատ աՀա կան Ամ եր ի կետն ար տ ա հ մա ն եւ ներածման դրաւ - մըն է Հոոգոսի դիմացը։ Անկէ պիտի ան՛ցնին Լի
Հիւրեր չե՜ն Մօտաւոր եւ միջին Արեւելքի մէջ՛. թ՝է մ ատ ո ւն ք վե րջերս 25 ՚ ՚ է է ի " " աո լար ի վարկ մք բանա՛ն՝ ել Տունաստան .
Վ՚ ճռած են ամ ուր խարիս ի։նե ր ասրս Հով ել Մ ի՛ջեր կ– բացաւ թուրքիս յ ել ամ եքիկացի գր ա մ ա տ է րն ե ր ր Թուրքիոյ մէջ մեճ կարեւորութիւն կ՚ընծայեն
ր ական ի ափերուն վրայ • իրենց կարգին այս երկրին փոխ ի իԼս Ա1 աան> նոյն այս այցելութեան , ճիշդ այն սլա հան երբ նեղուց
Շատոնց է որ Ամերիկացիները քարիւղի մենա– քան ղում աք մբ % Այո վարկեր բ յատկացուած են ներու խ՚ողիրը հրատապ հանգամանք ստացած է ։
չնոբՀներ ձեռք ձգած են Աուբիա - Լիբան.անի եւ <ձճաբտ ա րա ր ո ւե սար եւ թրքական երկաթուղիները ինչպէս կը յիշուի , անցեալ մարտին ալ «Միսուրի»
Արա րի ո յ մէջ • արդիացնելու՝^ է^՚Մէկ կողմէն ^ Հիթլէրական նախա– զրահափորը Պոլիս այցելեց ;
1Լե ր ջին տեղ եկ ո ւթեան մ ք Համաձա յն , անոնք յարձակումէն կ՛ործանած մ՚ոոովուբ՚ռնե ր ունփնք ո -
րոնք քաջութեամբ պայքարեց ան արշաւողներուն Ի՚Աչ կ՚աԱւյԱի կը դ ա ա Ա ա գ
բանս՛ կց ո ւթ ի ւնն ե ր կր կատարեն , նաւթուղի մբ դ է մ , նպաստ ե լո վ Հասարակաց յա ղթա՚Լ ա կին ո ր
(փտյփ - լայն) կլ ւմ ար պարսից հ ո - Մ ի ա օ ^ ա է ՆաՀանղնեբունն ալ է : Մ իւս ^Լոո^է 1 ՕոեԱակաՕ ԱակեգոԱիպ մկ
ցէն Ս իջեբկրական , կտրելով Արաբիան * Գործին թոլրքիան էր որ իր չէղոքութիւնը Գերմանիոյ ի
Ղ1"ւ1ս1ձ ասցահ է, նորէն, Հռչակաւոր Աթէնտքրտ սպաս գրաւ, թշնամիին դէմ մէկ Հատիկ զէնք
Օյլր ։ Նաւթուղին պիտի ունենա յ մօտ 2000 քիլո - չա^արպեց , նո յնիսկ պատերազմի մտնելէն ՚Լ^Ր^Հ Աթէնքէն Հասա՛ծ տեղեկութեանց Համաձա յն ,
մեթր երկայնութիւն , 75 սանթիմեթր տրամագիծ եւ Հարստացաւ գերման բանակին իր Հայթայ - կառավաքական զօրքը կռիւ կբ մղէ Հետեւեալ ճսւ.
եւ աւելի քան մկկ սանթիմեթր թանձրութիւն , իմումներով : կատնեըուն */բայ* 1» Ցենալեռ , ուր կեղրոնացած
դաոնալով աշիսաբՀի ամենամեծբ իր տեսակին ենւ ապստամբներք եւ 2000 մեթր բարձունքէ մբ
մկէ։ Իւ բաքանշիլր 150 քիլոմեթրի վրայ Հաստատ Պատերազմէն ւինասուա՝ծ ժողովուրդներուն կ^իշիԱե% էք,ո լկո ս լաւի ոյ սաՀմ անագլո լխին վրայ :
ուած նաւթ աՀ ան կա յ անն եր 450.000 Տ էքթ ո լիտր էերմելով վարկ բանալ, եւ տրամադրելով ստըր– Կ ան ոն ա ւո ր բանա կբ նկատի առնելով տ եղա կան
քարիւղ պիտի վաիւադրեն ամէն օր ՚. Գէպի ծով ել /կացուցիչ պայման՛ներ, որ կլը վնասէ ան՛ոնց գեր - պայմանները եւ ս աՀ ման՛ագլո ւխ ին մօտաւորո ւթիւ–
քի Համար նաւաՀ անգիստ մբ պիտի ապաՀ ով են իշխան՛ութեան , Ամերիկան , բնգՀակառակն չի նբ յ կր։ ղոՀանճսւ հ օգանաւա յին ռմ բա կոծս ւթե ամբ ,
Աոլրիոյ կամ պ՝ աղե ստինի մէջ՛. զլանէար իր <ձբա րիքնեբ հ/» թուրքիոյ ոք այնքան ո րպէ սկի ՛մ իջա դէպ չծագի Հարեւան երկրին Հետ։
(քտՆօթ շաբաթաթերթ մր, Շ&Ո՚©քօ1Մ , այս լոլ– թանկագին ծառայ ո ւթիւննե ր մատոյց ՝. • 2. Լողանայի եւ $)լամպուրոյի լեռնային շրջան ,
բ ի ե Հետ միասին , ճի շղ ա ն ո ր տ ա կր տե ղ տ I ո ր ա ծ կաբելի չէ նոյնիսկ ըսել թէ թուրքիոյ Համար ուր բուռն կռիւներ կք մղուին \,ոյեմբեր 20^ ի
էր այլապէս շաՀեկան տեղեկութիւն մք , Հետեւ - բացուած վաբկերբ կը ծառայ են զարգացնելու այղ. վեր ; Ապստամբներբ կբ նաՀ անջենւ ; & ատեր խեղ -
եալ խորագրով «800.000 Հայեր, խաղադրամ Հ.՛առււզ2յ» տնտեսութիւնը, որուն համար Ա իացեալ գ ուած * են Ալէաքմ ան ղետէն անցած ատեն : & ատ
քարիւղի պաաելաւ(|մ|ւ|ս» ։ (քԱյհանզներր այնքսէնւ «Հ ո զած՜ ո ՚ » կ՝ ե ր ե ւան : Հ\ա - ձ ան ր. ~ հհ/////« ն ս կոըա ոէո՚եե ր ր : Ամերիկացի թղթսւ–
թերթը յիշելով ի) . Ա՚իութետն շւսՀագրգռոլ . տերազմ ը վերշ\ււցաւ , րո լ"ր պետ ո ւթ ի ւնն երր որ կիցնեք փորձած են մօտենալ Հ ր ո ստիս ո ւմ բե ր.ո ւն ,
թիւնր թուրքիս յ եւ Մ օտալոր Արեւելքի մասիս , մա՛սնակցեցան , իրենց բանակը կրճատեց ին : քՒոլր– բա յց դնգացիր ի կրակի Հանդիպելով , ետ դար -
կր պատմէ . » քիան , առանց պատերազմի մտնելու, կը շարունա ձած են :
— « Ռաաիօ . ՄոսկոՆ վերջերս կբ յիշհցնէբ կէ իր ելմտացռյցէն՛ 60 առ հարիւր ծ՜ախսել իր բա կարգ մը լուրերու Համաձայն , պուլկարական
թ է արտասահմանւ բնակող մէկ միլիոն Հայերէն նակին վրայ ; սաՀմանին վրայ բազմաթիւ բմբոստներ կը փոխա
8Օ0.ՕՕՕր ա1նցագիյյ խնդրած են ռոլսակաքւ Հայաս . Անցեալ յուլիսին, ձայնա՛սփիւռէն իսմէթ ի - գրուին Եուկոսլալիայէն ;
ւոանի փոքր հանրւապհտութ|իւնը մտնելու համար: նէօնիւ, ի&ուրքիոյ նախագահը կը յայտարարէր Տո ւնա ս տ ան ի խ ո ր Հ բ դա ր ան բ օրինագիծ մը
Դժբախտաբար այդ փոքր երկիրը 1.200.000 բնակիչ բացէ ի բաց Վներկայիս մենք գր°չի տակ կը սլա - քուէարկեց , որով սեղմ ումնե ր կբ Հ ա ս տ ա տ ո կիո
ունենալով, չի կրնար ընդունիլ գաղթակւսւնքւեբոլ հենք բանակ մը որ հաւա՛սար է պատ՛երազմի ա- մ ամ ուլին վրայ ել պատ իմն ե ր կր սաՀմ անուին ա–
այս րագմոլթիւնր ։ Ընդհակաււակն, թրքական Հա. տենուան'% : (թրքական ելմտացոյցր իր ահագին պստամ բներոլ ղեկո յցներուն վրա յ ;
յ աստու՛նի մէջ տեղ չ|ի պակսիր : 600.000 Հայեր
՛ծախքերով, յարաճ.ուն բաց մը ունի ել վերջերս ո– 1Լարչապետ 3ալտ արիս \յի>– Ե որք պիտ ի
ջարդուեցան հոն, 1920ին , երբ Թուբք|իան օգտուե. բոշուեցաւ 150 միլիոն ոսկիի ներքին փոխառու - մեկնի չորեքշաբթի օք, Միացեալ Աղգերու քննու
լ ով 1« • Միութեան ժամանակաւոր տկարութենէն , թիւն մը կնքել, այս բացը գոցելոլ համար : թեան յանձնէ լու Համար ս աՀմ անագլո ւխ ի գէպքե ֊
գրաւեց կաբսի եւ Արտահանի սահմա՚նամհր ձ շըԲ– Աւելորդ է ըսել թէ ոչ մէկ վտանգ կը սպառ - րը I Հ,թայմզ^ խմբաղրականի մբ մէջ քննադատե -
ջաննհբը »: նայ իՒոլրքիոյ։ Իր խելագար ծախքերր բանակին Լով Ցալտաքիսի քա ղա քա կան ո ւթ ի ւն ը , կը թե լա -
Ին՚չպէս 1լերեւայ, այս վկայութիւնը կր վերա համար , հետեւանք են այն՛ իրողութեան որ իր գրէ 1էադմհլ նոր կառավարութիւն մը որ կարենա հ
րարի Աոսկուայի անթելին՚, ՚թ՚ր^ին մ ա ս ր այլեք ֊– զինուորապաչտո ւթ իւն ը հետզհետէ աւելի յարձա– վստտՀոլթիւն սռրշնչել Մ"ս1լուայի ^ Լոնտոնի , եւ
թիւր
վախուած; Ջարդի զոհերուն ոչ թէ 600.000 կողական նկարագիր կը ստանայ եւ բացայայտող ՚Ոէ-Ոշինկթընի , միեւնոյն ատեն ընդՀանուր ներում
էր , այլ կր կնա պա ա ի կր , ել սսլանդր աեւլի անեոալ բէն տրամագիր է նոր արիւնալի արկածանդրու - եւ զինաթափութիւն ապաՀ ո վե լով ։
ոչ թէ \920ին , այ, 1915–16/.Տ-, չարունակուելով թեան մր մէջ նետոլիլ ի խնդիր աւարի : է* Ա* Մ ՛ի Պ/է՚ԳԲ * Կոմիտէն ալ (Աղատաղբու–
մինչեւ 1922 : է՛0 ր ր Է պաաահեր որ եւրոպական՛ Փ "իւ ա ր ո լաճ տոլարներու փո էսա բէն , քՒ.ուր - թեան կռմիտէ^ զեկոյցով մը կր պա էսա բակէ 3 աէ.
թերթ մր Արելելքի մասին խօսի , եւ անունի , քիա Մօտաւոր Արեւելքի մէջ ուժ կուտայ ամերիկ– տարիսի քա ղա քա կան ո ւթ ի ւն ը , անոր վերագրե լով
թուանշա՛նի կամ թուականի սիւալներ չզործէ * . • եանաշխարհակաէութեան ,սուր կը շոզացնէ խաղա ներկա լ անն ա խ րն թ ա ց տագնապը , Անօթութիւն*,
Անցնինք։ Փար իդեան շաբաթաթերթին ա յո ղասէր երկիրներու սահմաններուն վրայ եւ ամէն թշուառութիւն ( անլուր գայթակզութիւն՛ն եր , քա
տեղե կութ ի ւնն՛եր էն աւելի, հետաքրքրական են իր ջանք կը թավւէ համաշխարհային նոր րնդհաբում ղաքային պատերազմի պատոլՀ՚ասք եւն* : քԼեկոյցբ
խո րհ բդած ո լթիւննե ր ր . մը յարոլցանե էո լ համար ի շահ իր տէրերուն՛ ; Ան միեւնոյն ատ ենւ կը մեղադրէ ընզ դիմագիր երե՛ս -
— « Ակնարկը թափանցիկ է : Հայկական շահե. գործնապէս կը մասնակցի վեթոյի իրաւունքին փ ո խ անն ե ր ը , Հա լա սարա պէս պատասխանատու
բոսն պաշտպանութիւնը Մոսկուայի կ ՚ ը ն ծ ա յ է նոր •դէմ կատարուած յարձակումներուն , այսինքն կը Հռչակելով, քանի ոք ձեռնպաՀ չեն մնաք ;
պատսառ մբ պահանջելու թրքական ա յ գ նահաէնգ . գործէ մեծ պետութեանց միաձայն՛ութեան դէմ , ՝*Հհ Ե ուկոսլաւիո յ կառավա բո ւթ ի ւնր քոզոքա -
Օհրը ուրկէ կբ բացուին թափանցուլքի սամբաներբ ՄԱԿի միջազգային հարցերու կարգագրման մէջ : զիր մր ուզղեց , գանգատելով թէ նոյեյմեբեր 2,0էն
դէպ ի Արեւելք եւ ԱտոպատակաւՕի քար1իւղ1ները , Բ՛ուրք մամուլը ամիսն՛երէ ի վեր բարձրաձայն ի վեր յունական, օղանաւեր կը սաւառնին իր Հո -
անմիջական
գէպի արեւմուտք եւ ներքին Թուրքիա, վերջապէս կր հռչակէ հիւլէական պատերազմի օրինակ յի– զին վրայ յ
դէպի հարաւ եւ Մուսուլի անգլեւամհբիկեան քա . սկսելս ւն անհրաժեշտութիւնը : Իբրեւ նշանաւոր
րիւղաբհր աղրրւրնեբբ » ։ շենք վարձկան լրագրողին՝ Եալչընի ԱՄԵՐԻԿԵԱՆ ԳՈՐԵԱԳՈՒԼԻՆ մասնակցովնե–
իսկ ամէնէն վերշ\ր , չարադ ոլշակ մարւլա րէ ու յայտարարութիւնը «Հնչած է ժամը որ հիւլէա– բու թիւ֊բ բարձրացաւ մէկ միլիոնի։ կազի եւելեկ–
թիւն մր , որուն հեղինակը ապահովաբար ս անօթ կան ռումբ մը կախուի բանակցութեանց սեղանին տրականոլթեան զո բծածութիւնք կրճատ ո ւե ցաւ ։
/)• . կաժանն է, ան որ կարի՛ն - կարս այո/, լէ, ս ա - Վրայ » • ԱծխաՀանքեքու սէնտիքային նախագաՀր պիտի
միսներ առաջ* Ամերիկեան աշ/սարհակալութիւնր իր տոլար ւլ ա սւ ուի Գերագոյն Ատեանին առջեւ, իբրեւ ան* -
— « Րայց եւ այնպէս լաւատեղեակ դիտողներ ները մէջտեզ կր թափէ սպառազինելու համար սաստող օրէնքի ՚. Հակառակ այս նոր եւ սուր տագ
կլւ կարծեն թ է երբ Անգլիա եւ Ամերիկա զիջումներ Թուրքիան եւ արկածա/սնգրոլթեանց վտանգաւոր նապին, նաիւագաՀ թրումըն կը շարունակէ իր ա ր -
կատաււեն Վոսվաւր(ի եւ Տարտանէլի ափհրունվրայ , վառարաններ ստեղծելու Մօտաւոր Արեւելքի մէջ։ ձակոլրդբ։ Առջի օր սուզանաւ մը մտնելով, ծո ֊
ւսյդ պարագան ա|նշուշտ պատսառ պ|իտի ըլլայ որ Այս քաղաքականութիւնը կր ձգտի պարզապէս վուն տակ ի/որ աս ո լղո ւե ցաւ մինչեւ 150 մեթր խո
Կրէմլին կորսնցնէ իր վառ շահագրգռութիւնը հայ Թուրքիան գործիք մը դարձնել տոլարի դիւանա - րութեամբ ել հետե լեց ալ ռազմափորձերուն՛ : Ա–
դժբախտ բնակչոլթեանց հանդէււլ: Տո՛ւր որ աո. . զ.իտութեան » ; ռաջին անգամ է որ նախագահ մը այսպիսի փորձ
Օես»։ (Շտւայքօսւ–, 21 ՚ ն ս յ . ) , կը կատարէ : Պատերազմէն ի վեր առաջին ան -
Պարզ հայեվարով, Աոսկուա պիտի լքէ Հայե– ԲԱՐԵԳՈՐԾԱԿԱՆԻ դրասենեակէն կր խնդրեն դամ րլլալով կապիտսլը չլուսաւորուեցաւ : Ե-
ըը, եթէ այսպէս կամ այնպէս զոհացու մ ստանայ ծանուցանել թէ Ներգաղթի Հանգանակութեան լեկտրական հոսանքի կրճատումը շատ խիստ է 21
՛Նեղուցներու հարցին՛ մէչ*։ Կեդր. Յանձնաժողովը Բարձր Հայքի Հայր. Միու նահանգներու մէջ՛. Շատ մր մետաղագործարան -
Արձանագրենք եւ անցնինք , փոխանակ սաւառ թեան Փարիզի Մաոնաճիւղէն շնորհակալութեամբ ներ փակուած են :
՛նելու րարձր դիւանագիտութեան ո լո րտնե ր ո լնմ էէ; ստացած է 60.000 (վաթսուն հազար) ֆրանք ,իբրեւ (Լուրերու շարունակումիւնը կարդալ դ. Էշ)
առաջին մասնակց՛ութիւն հանգանակութեան :
Fonds A.R.A.M
Ո/\1\./\ 1 II. Շ. Տտտտ 376.286
0ս6շէ6ա––ք,աբո6սե6 : տա. ատտձ&աՎ Կիրակի օր տեղի ունեցաւ րնտրութիւնը այն
17, Ճաք 0տսո6«ւո6 - քձ&1Տ (13) 85.000– պատուիրակներուն որոնք պիտի ընտր են
761.։ նՕՏ. 15-70 - Շ. Շ. Ր. Բ&ոտ 1678-63
Հանրապետութեան $Ա ո րՀ ուրդին 3 1 5 պա տ ո լի ր ա կ–
$ալւ. 1000, ծամ՛ս. 500, Էյո-սււքս. ՅՕՕյ ֆր՚> Ս»րլոս|ս՛ ներէն< շՕԳր : Համայնավարները շաՀեցան 24.544
քուէ ^ժողովրդականները (Ա. Ա. Բ.) 24.150, ըն -
ա»տձ\ 26 Ո<ոռահռ 1946 Երեքշաբթի 26 "Նոյեմբեր կե րվա րականնե ր ը՝ 14.393, ձախակողմեան խըմ -
բակցութիւնը 10.043 (արմատական ելն.), Աղա -
տա թեան կուսակցութիւնը (՛՛՛ջ) ել չաւիտւո բներ
ԺԸ– ՏԱՐԻ - 18" հոո6է » ° 4863–՚1ւ«ր շրջան թիւ 502 Խմբագիր՝ Շ– ՄԻՍԱ+ԵԱ՚Օ ԳԻՆ՝ 4 ֆՐ 11.533։ Փարիզի մէջ ամէնէն մեծ թիւր %աՀ ած են
մ ո ղո Փողականներ ը , իսկ արուարձաններու մ կ՜ջ
Համ ա յն ա վա բնե րք ;
ՄԵՐ ԽՕՍՔԸ ԱՎԽիկա ւ թ ա Ա կուտպ Թու^քիպ ԱՎԽիկեաս ՎաէտաԱաւեէ
Իզմխի ապևւ
—^—
ՎՈՍՓէՈ՝ Թ Է ԵՓՐԱՏ Վ < Աերգեյեւ , Փարիզի \^16 ՏօV^^է^^ս^// Լ ա Բ ա ֊
թաթերթին մէջ դիտել կուտա յ թէ մին է ՚կացինե րր
ԷՀ ատեր չէին Հաւատար , րա յց իրականութիւն աւերակներու վերածեցին Եւրոպան , *Կիրէնեան Իզմիրէն կը հեռագրեն թէ Ուրբաթ օր թրքա
է արդէն , ամերիկեան՛, Հզօր նաւա րամին մր լեռնեբէն՛ մինչեւ Վոչկայ, Հիւսիսային Հրուանդա^ կան ջ՚՚ւրերը հասանէ ամերիկեան նաւա բաժին մը
պտոյտի ելած է Միջերկրականի մէջ, առաջին առդ նէն մինչեւ Միջերկրականի ամէնէն ծաղկեալ շրր^ "Ր ՂԸ բոյզկանայ «Րէնտոլֆ» օդանաւակիրէն , յա–
թի*– Հանդիպելով թրքական ջուրերբ, ջաններբ, Միացեալ \,աՀ անգեեր բ , բնգՀակառակն , ծանաւք մը եւ ուրիշ մարտանաւերէ : (յածանալին
թրքական ծովափք քերելով , նաւաբաժ-ինը պիտի՜ եր բեք չտուժ՜եցին գինտ լոր ական գոբծ՚ոգութիւն - մէջ կը գտնուին Միջերկրականի ամերիկեան սար–
անցնի Լիբանան, յետոյ Հունաստան * ներէն ։ (յ ւ կբ գան դատ ի որ Ամ ե ր ի կա ցին եր բ գրմ– միզին ՚հբամանատարը եւ ծովային օդագնաց ու -
ինչպէս անցեալ Ա՝ արտին, երբ "ի)ւո շինկթ րնի կա մ ակութ իւն կր ցուցնեն վարկ բանալս ւ վնաս - թեան հրամանատարը։ Ամերիկեան մարտանաւեր ր
թո ւ֊բք դ ե ս պան ին՛ դի ակր Պ ՛՛չի ս կր վւ ո իւ աղ ր է ի ե •ուած երկիրներուն , բայց յօժարոլթեամբ 1լ օգնեն Իզմիր պիտի մնան մինչեւ 26 նոյեմբեր , յետոյ
վիթիսարի զրաՀաւոբով մք , Ամերի կաց ին երբ այս թուրքիոյ : պիտի երթան Մարմարիս , որ վ՚ոքր նաւահանգիստ
ա ն դամ ալ կհ՛ուզեն Հաստատ եչ թէ պատ աՀա կան Ամ եր ի կետն ար տ ա հ մա ն եւ ներածման դրաւ - մըն է Հոոգոսի դիմացը։ Անկէ պիտի ան՛ցնին Լի
Հիւրեր չե՜ն Մօտաւոր եւ միջին Արեւելքի մէջ՛. թ՝է մ ատ ո ւն ք վե րջերս 25 ՚ ՚ է է ի " " աո լար ի վարկ մք բանա՛ն՝ ել Տունաստան .
Վ՚ ճռած են ամ ուր խարիս ի։նե ր ասրս Հով ել Մ ի՛ջեր կ– բացաւ թուրքիս յ ել ամ եքիկացի գր ա մ ա տ է րն ե ր ր Թուրքիոյ մէջ մեճ կարեւորութիւն կ՚ընծայեն
ր ական ի ափերուն վրայ • իրենց կարգին այս երկրին փոխ ի իԼս Ա1 աան> նոյն այս այցելութեան , ճիշդ այն սլա հան երբ նեղուց
Շատոնց է որ Ամերիկացիները քարիւղի մենա– քան ղում աք մբ % Այո վարկեր բ յատկացուած են ներու խ՚ողիրը հրատապ հանգամանք ստացած է ։
չնոբՀներ ձեռք ձգած են Աուբիա - Լիբան.անի եւ <ձճաբտ ա րա ր ո ւե սար եւ թրքական երկաթուղիները ինչպէս կը յիշուի , անցեալ մարտին ալ «Միսուրի»
Արա րի ո յ մէջ • արդիացնելու՝^ է^՚Մէկ կողմէն ^ Հիթլէրական նախա– զրահափորը Պոլիս այցելեց ;
1Լե ր ջին տեղ եկ ո ւթեան մ ք Համաձա յն , անոնք յարձակումէն կ՛ործանած մ՚ոոովուբ՚ռնե ր ունփնք ո -
րոնք քաջութեամբ պայքարեց ան արշաւողներուն Ի՚Աչ կ՚աԱւյԱի կը դ ա ա Ա ա գ
բանս՛ կց ո ւթ ի ւնն ե ր կր կատարեն , նաւթուղի մբ դ է մ , նպաստ ե լո վ Հասարակաց յա ղթա՚Լ ա կին ո ր
(փտյփ - լայն) կլ ւմ ար պարսից հ ո - Մ ի ա օ ^ ա է ՆաՀանղնեբունն ալ է : Մ իւս ^Լոո^է 1 ՕոեԱակաՕ ԱակեգոԱիպ մկ
ցէն Ս իջեբկրական , կտրելով Արաբիան * Գործին թոլրքիան էր որ իր չէղոքութիւնը Գերմանիոյ ի
Ղ1"ւ1ս1ձ ասցահ է, նորէն, Հռչակաւոր Աթէնտքրտ սպաս գրաւ, թշնամիին դէմ մէկ Հատիկ զէնք
Օյլր ։ Նաւթուղին պիտի ունենա յ մօտ 2000 քիլո - չա^արպեց , նո յնիսկ պատերազմի մտնելէն ՚Լ^Ր^Հ Աթէնքէն Հասա՛ծ տեղեկութեանց Համաձա յն ,
մեթր երկայնութիւն , 75 սանթիմեթր տրամագիծ եւ Հարստացաւ գերման բանակին իր Հայթայ - կառավաքական զօրքը կռիւ կբ մղէ Հետեւեալ ճսւ.
եւ աւելի քան մկկ սանթիմեթր թանձրութիւն , իմումներով : կատնեըուն */բայ* 1» Ցենալեռ , ուր կեղրոնացած
դաոնալով աշիսաբՀի ամենամեծբ իր տեսակին ենւ ապստամբներք եւ 2000 մեթր բարձունքէ մբ
մկէ։ Իւ բաքանշիլր 150 քիլոմեթրի վրայ Հաստատ Պատերազմէն ւինասուա՝ծ ժողովուրդներուն կ^իշիԱե% էք,ո լկո ս լաւի ոյ սաՀմ անագլո լխին վրայ :
ուած նաւթ աՀ ան կա յ անն եր 450.000 Տ էքթ ո լիտր էերմելով վարկ բանալ, եւ տրամադրելով ստըր– Կ ան ոն ա ւո ր բանա կբ նկատի առնելով տ եղա կան
քարիւղ պիտի վաիւադրեն ամէն օր ՚. Գէպի ծով ել /կացուցիչ պայման՛ներ, որ կլը վնասէ ան՛ոնց գեր - պայմանները եւ ս աՀ ման՛ագլո ւխ ին մօտաւորո ւթիւ–
քի Համար նաւաՀ անգիստ մբ պիտի ապաՀ ով են իշխան՛ութեան , Ամերիկան , բնգՀակառակն չի նբ յ կր։ ղոՀանճսւ հ օգանաւա յին ռմ բա կոծս ւթե ամբ ,
Աոլրիոյ կամ պ՝ աղե ստինի մէջ՛. զլանէար իր <ձբա րիքնեբ հ/» թուրքիոյ ոք այնքան ո րպէ սկի ՛մ իջա դէպ չծագի Հարեւան երկրին Հետ։
(քտՆօթ շաբաթաթերթ մր, Շ&Ո՚©քօ1Մ , այս լոլ– թանկագին ծառայ ո ւթիւննե ր մատոյց ՝. • 2. Լողանայի եւ $)լամպուրոյի լեռնային շրջան ,
բ ի ե Հետ միասին , ճի շղ ա ն ո ր տ ա կր տե ղ տ I ո ր ա ծ կաբելի չէ նոյնիսկ ըսել թէ թուրքիոյ Համար ուր բուռն կռիւներ կք մղուին \,ոյեմբեր 20^ ի
էր այլապէս շաՀեկան տեղեկութիւն մք , Հետեւ - բացուած վաբկերբ կը ծառայ են զարգացնելու այղ. վեր ; Ապստամբներբ կբ նաՀ անջենւ ; & ատեր խեղ -
եալ խորագրով «800.000 Հայեր, խաղադրամ Հ.՛առււզ2յ» տնտեսութիւնը, որուն համար Ա իացեալ գ ուած * են Ալէաքմ ան ղետէն անցած ատեն : & ատ
քարիւղի պաաելաւ(|մ|ւ|ս» ։ (քԱյհանզներր այնքսէնւ «Հ ո զած՜ ո ՚ » կ՝ ե ր ե ւան : Հ\ա - ձ ան ր. ~ հհ/////« ն ս կոըա ոէո՚եե ր ր : Ամերիկացի թղթսւ–
թերթը յիշելով ի) . Ա՚իութետն շւսՀագրգռոլ . տերազմ ը վերշ\ււցաւ , րո լ"ր պետ ո ւթ ի ւնն երր որ կիցնեք փորձած են մօտենալ Հ ր ո ստիս ո ւմ բե ր.ո ւն ,
թիւնր թուրքիս յ եւ Մ օտալոր Արեւելքի մասիս , մա՛սնակցեցան , իրենց բանակը կրճատեց ին : քՒոլր– բա յց դնգացիր ի կրակի Հանդիպելով , ետ դար -
կր պատմէ . » քիան , առանց պատերազմի մտնելու, կը շարունա ձած են :
— « Ռաաիօ . ՄոսկոՆ վերջերս կբ յիշհցնէբ կէ իր ելմտացռյցէն՛ 60 առ հարիւր ծ՜ախսել իր բա կարգ մը լուրերու Համաձայն , պուլկարական
թ է արտասահմանւ բնակող մէկ միլիոն Հայերէն նակին վրայ ; սաՀմանին վրայ բազմաթիւ բմբոստներ կը փոխա
8Օ0.ՕՕՕր ա1նցագիյյ խնդրած են ռոլսակաքւ Հայաս . Անցեալ յուլիսին, ձայնա՛սփիւռէն իսմէթ ի - գրուին Եուկոսլալիայէն ;
ւոանի փոքր հանրւապհտութ|իւնը մտնելու համար: նէօնիւ, ի&ուրքիոյ նախագահը կը յայտարարէր Տո ւնա ս տ ան ի խ ո ր Հ բ դա ր ան բ օրինագիծ մը
Դժբախտաբար այդ փոքր երկիրը 1.200.000 բնակիչ բացէ ի բաց Վներկայիս մենք գր°չի տակ կը սլա - քուէարկեց , որով սեղմ ումնե ր կբ Հ ա ս տ ա տ ո կիո
ունենալով, չի կրնար ընդունիլ գաղթակւսւնքւեբոլ հենք բանակ մը որ հաւա՛սար է պատ՛երազմի ա- մ ամ ուլին վրայ ել պատ իմն ե ր կր սաՀմ անուին ա–
այս րագմոլթիւնր ։ Ընդհակաււակն, թրքական Հա. տենուան'% : (թրքական ելմտացոյցր իր ահագին պստամ բներոլ ղեկո յցներուն վրա յ ;
յ աստու՛նի մէջ տեղ չ|ի պակսիր : 600.000 Հայեր
՛ծախքերով, յարաճ.ուն բաց մը ունի ել վերջերս ո– 1Լարչապետ 3ալտ արիս \յի>– Ե որք պիտ ի
ջարդուեցան հոն, 1920ին , երբ Թուբք|իան օգտուե. բոշուեցաւ 150 միլիոն ոսկիի ներքին փոխառու - մեկնի չորեքշաբթի օք, Միացեալ Աղգերու քննու
լ ով 1« • Միութեան ժամանակաւոր տկարութենէն , թիւն մը կնքել, այս բացը գոցելոլ համար : թեան յանձնէ լու Համար ս աՀմ անագլո ւխ ի գէպքե ֊
գրաւեց կաբսի եւ Արտահանի սահմա՚նամհր ձ շըԲ– Աւելորդ է ըսել թէ ոչ մէկ վտանգ կը սպառ - րը I Հ,թայմզ^ խմբաղրականի մբ մէջ քննադատե -
ջաննհբը »: նայ իՒոլրքիոյ։ Իր խելագար ծախքերր բանակին Լով Ցալտաքիսի քա ղա քա կան ո ւթ ի ւն ը , կը թե լա -
Ին՚չպէս 1լերեւայ, այս վկայութիւնը կր վերա համար , հետեւանք են այն՛ իրողութեան որ իր գրէ 1էադմհլ նոր կառավարութիւն մը որ կարենա հ
րարի Աոսկուայի անթելին՚, ՚թ՚ր^ին մ ա ս ր այլեք ֊– զինուորապաչտո ւթ իւն ը հետզհետէ աւելի յարձա– վստտՀոլթիւն սռրշնչել Մ"ս1լուայի ^ Լոնտոնի , եւ
թիւր
վախուած; Ջարդի զոհերուն ոչ թէ 600.000 կողական նկարագիր կը ստանայ եւ բացայայտող ՚Ոէ-Ոշինկթընի , միեւնոյն ատեն ընդՀանուր ներում
էր , այլ կր կնա պա ա ի կր , ել սսլանդր աեւլի անեոալ բէն տրամագիր է նոր արիւնալի արկածանդրու - եւ զինաթափութիւն ապաՀ ո վե լով ։
ոչ թէ \920ին , այ, 1915–16/.Տ-, չարունակուելով թեան մր մէջ նետոլիլ ի խնդիր աւարի : է* Ա* Մ ՛ի Պ/է՚ԳԲ * Կոմիտէն ալ (Աղատաղբու–
մինչեւ 1922 : է՛0 ր ր Է պաաահեր որ եւրոպական՛ Փ "իւ ա ր ո լաճ տոլարներու փո էսա բէն , քՒ.ուր - թեան կռմիտէ^ զեկոյցով մը կր պա էսա բակէ 3 աէ.
թերթ մր Արելելքի մասին խօսի , եւ անունի , քիա Մօտաւոր Արեւելքի մէջ ուժ կուտայ ամերիկ– տարիսի քա ղա քա կան ո ւթ ի ւն ը , անոր վերագրե լով
թուանշա՛նի կամ թուականի սիւալներ չզործէ * . • եանաշխարհակաէութեան ,սուր կը շոզացնէ խաղա ներկա լ անն ա խ րն թ ա ց տագնապը , Անօթութիւն*,
Անցնինք։ Փար իդեան շաբաթաթերթին ա յո ղասէր երկիրներու սահմաններուն վրայ եւ ամէն թշուառութիւն ( անլուր գայթակզութիւն՛ն եր , քա
տեղե կութ ի ւնն՛եր էն աւելի, հետաքրքրական են իր ջանք կը թավւէ համաշխարհային նոր րնդհաբում ղաքային պատերազմի պատոլՀ՚ասք եւն* : քԼեկոյցբ
խո րհ բդած ո լթիւննե ր ր . մը յարոլցանե էո լ համար ի շահ իր տէրերուն՛ ; Ան միեւնոյն ատ ենւ կը մեղադրէ ընզ դիմագիր երե՛ս -
— « Ակնարկը թափանցիկ է : Հայկական շահե. գործնապէս կը մասնակցի վեթոյի իրաւունքին փ ո խ անն ե ր ը , Հա լա սարա պէս պատասխանատու
բոսն պաշտպանութիւնը Մոսկուայի կ ՚ ը ն ծ ա յ է նոր •դէմ կատարուած յարձակումներուն , այսինքն կը Հռչակելով, քանի ոք ձեռնպաՀ չեն մնաք ;
պատսառ մբ պահանջելու թրքական ա յ գ նահաէնգ . գործէ մեծ պետութեանց միաձայն՛ութեան դէմ , ՝*Հհ Ե ուկոսլաւիո յ կառավա բո ւթ ի ւնր քոզոքա -
Օհրը ուրկէ կբ բացուին թափանցուլքի սամբաներբ ՄԱԿի միջազգային հարցերու կարգագրման մէջ : զիր մր ուզղեց , գանգատելով թէ նոյեյմեբեր 2,0էն
դէպ ի Արեւելք եւ ԱտոպատակաւՕի քար1իւղ1ները , Բ՛ուրք մամուլը ամիսն՛երէ ի վեր բարձրաձայն ի վեր յունական, օղանաւեր կը սաւառնին իր Հո -
անմիջական
գէպի արեւմուտք եւ ներքին Թուրքիա, վերջապէս կր հռչակէ հիւլէական պատերազմի օրինակ յի– զին վրայ յ
դէպի հարաւ եւ Մուսուլի անգլեւամհբիկեան քա . սկսելս ւն անհրաժեշտութիւնը : Իբրեւ նշանաւոր
րիւղաբհր աղրրւրնեբբ » ։ շենք վարձկան լրագրողին՝ Եալչընի ԱՄԵՐԻԿԵԱՆ ԳՈՐԵԱԳՈՒԼԻՆ մասնակցովնե–
իսկ ամէնէն վերշ\ր , չարադ ոլշակ մարւլա րէ ու յայտարարութիւնը «Հնչած է ժամը որ հիւլէա– բու թիւ֊բ բարձրացաւ մէկ միլիոնի։ կազի եւելեկ–
թիւն մր , որուն հեղինակը ապահովաբար ս անօթ կան ռումբ մը կախուի բանակցութեանց սեղանին տրականոլթեան զո բծածութիւնք կրճատ ո ւե ցաւ ։
/)• . կաժանն է, ան որ կարի՛ն - կարս այո/, լէ, ս ա - Վրայ » • ԱծխաՀանքեքու սէնտիքային նախագաՀր պիտի
միսներ առաջ* Ամերիկեան աշ/սարհակալութիւնր իր տոլար ւլ ա սւ ուի Գերագոյն Ատեանին առջեւ, իբրեւ ան* -
— « Րայց եւ այնպէս լաւատեղեակ դիտողներ ները մէջտեզ կր թափէ սպառազինելու համար սաստող օրէնքի ՚. Հակառակ այս նոր եւ սուր տագ
կլւ կարծեն թ է երբ Անգլիա եւ Ամերիկա զիջումներ Թուրքիան եւ արկածա/սնգրոլթեանց վտանգաւոր նապին, նաիւագաՀ թրումըն կը շարունակէ իր ա ր -
կատաււեն Վոսվաւր(ի եւ Տարտանէլի ափհրունվրայ , վառարաններ ստեղծելու Մօտաւոր Արեւելքի մէջ։ ձակոլրդբ։ Առջի օր սուզանաւ մը մտնելով, ծո ֊
ւսյդ պարագան ա|նշուշտ պատսառ պ|իտի ըլլայ որ Այս քաղաքականութիւնը կր ձգտի պարզապէս վուն տակ ի/որ աս ո լղո ւե ցաւ մինչեւ 150 մեթր խո
Կրէմլին կորսնցնէ իր վառ շահագրգռութիւնը հայ Թուրքիան գործիք մը դարձնել տոլարի դիւանա - րութեամբ ել հետե լեց ալ ռազմափորձերուն՛ : Ա–
դժբախտ բնակչոլթեանց հանդէււլ: Տո՛ւր որ աո. . զ.իտութեան » ; ռաջին անգամ է որ նախագահ մը այսպիսի փորձ
Օես»։ (Շտւայքօսւ–, 21 ՚ ն ս յ . ) , կը կատարէ : Պատերազմէն ի վեր առաջին ան -
Պարզ հայեվարով, Աոսկուա պիտի լքէ Հայե– ԲԱՐԵԳՈՐԾԱԿԱՆԻ դրասենեակէն կր խնդրեն դամ րլլալով կապիտսլը չլուսաւորուեցաւ : Ե-
ըը, եթէ այսպէս կամ այնպէս զոհացու մ ստանայ ծանուցանել թէ Ներգաղթի Հանգանակութեան լեկտրական հոսանքի կրճատումը շատ խիստ է 21
՛Նեղուցներու հարցին՛ մէչ*։ Կեդր. Յանձնաժողովը Բարձր Հայքի Հայր. Միու նահանգներու մէջ՛. Շատ մր մետաղագործարան -
Արձանագրենք եւ անցնինք , փոխանակ սաւառ թեան Փարիզի Մաոնաճիւղէն շնորհակալութեամբ ներ փակուած են :
՛նելու րարձր դիւանագիտութեան ո լո րտնե ր ո լնմ էէ; ստացած է 60.000 (վաթսուն հազար) ֆրանք ,իբրեւ (Լուրերու շարունակումիւնը կարդալ դ. Էշ)
առաջին մասնակց՛ութիւն հանգանակութեան :
Fonds A.R.A.M