Page 169 - ARM_19-1946_04

է# « տ յ ւ

ՊՈՒՏ՚Մ ԾԻԾԱՂ աթոո մը տաս, ո՜վ հայրենակից : Ես հմ միայս Հեղինակը բացատրելէ վերջ 1920/ Աեվրի դաշ­
քու ես հայրենիքիդ շահերը պաշտպանող • • •
ԲազԱագւուխ նադրով Հայերուն սահմանուած հ՛ողերը եւ անոնց
— « Քաղաքացի՛, քու. եւ. քովիննհրդ ձայնբ
թտգաա^(^հ^ տուր մեր խմբակցութեան՝ ՛եթէ կնււգհս որ աշ - տարածութիւն ր, կ՝ըսէ . «Սովետական ել թ ըր -
շսաաանք եւ հաց սարես դիւրութեամբ : Միա՛՛յն ,
միմիայն մենք կաթող ենք տալ զայն քեղի։ Միւս­ քական յեզափոխութիլնն՚երր եւ պատերազմէ յոգ­
ները հարուստներու շահին պաշտպաններն են , քու
աշխատանքդ եւ արիւնդ ծախողներ • • • » նած՛ութիւնը կորս ահ ան ենթարկեցին Հայերու ազ­

Ա արդը , իսՔԳԻ"ՔԲ է"*"ԼՈէԼ կ ծս սսյ Է կե անքը : — « Վաբանելոլ պէտք չունիս, ահա՛ մեր ւըքւլ գային տենչանքները , որ՛ով Հայերը մնացին թըՐ֊
տրհլիներուն անունները : խոլորն ալ ժողովուրդի
Առակին իսաըկւմ՚նքը սկսաւ Գրախտի մէկ՝ խնձորով գաւակ , անձնուէր ու հակաֆաշիստ : Գիշեր-ցերեկ քական բռնութեան ել գերութեան մէջ, բացի հՈ–
իրենց միակ մտահոդոլթիլ՚նն է ժողովուրդին բա.
մը , թէեւ տանձի կամ թուզի վերազրողներ այ յարութիւնը եւ հայրենիքին շահը, անոնցմէ դուրս Գ՚"յին փոքր մասնիկէ մը, կով կասետ՛ն շրջանակին՛
ո եւ է բանի վրայ չ՛են մտածեր : Միտքդ պահէ այս
կան ա յ դ կ՛ե ա խ ա լ՛ պտռւգը ։ անոււքահբր եւ մտիր քուէաիաւցը» : *1 էջ , որ զերծ մնալով թրքական կատաղութենէն ,

Ուրեմն , մ արդը թ ա րո ւե լո մ սկսահ՜ է ել կլլ Երեւանի մէջ փոքրիկ՛ Հայ Հանրապետութե՛ան

յարատեւէ այգ ճամ բուն վրայ Հակառակ գրախ– կորիզը ստեղծեցինՀ

տէ վտարուելուն եւ քրտնածո ր աշխատանքի գա - Հ՝Թ՝Ի՚–ըբԻոյ հողային՛ ամբողջութիւնը անբնա­

տա սլա ր տ ո ւե լո ւն ։ կան կալուած մըն է, որ ոչ իրաւական է ոչ ալ Օ–

Ձեմ գիտեր , եթէ էյ ւան փոխանակ մէկ տեսա­ րինական, ինչպէս կարս ու Արտահանի պար՛ագան :

կի , բա գմ ա պտ.ո լղ խարկանքի ենթարկուէր , ի^՝^ք — « Մենք ո եւ է կռւսակցութհնէ կախում չու. Անոնք ո՛ չ 1\– ււ լ ո իո յ ոչ այ Ք՚ուրքիո յ կը պատկանին :
նինք : Անկախ ու ագատ է մեբ կագմակհրպութիւ.
արգիւնք կ՚ունենար մարդկութեան ճակատագիրը ւ ՚նը : Մի՛միայն ա գ գ ի ն 1 ւ հայրենիքին համար, ստեղ. անոնք պէտք է յանձն՚ուին իրենց բնական , հարա­
ծա ած է ան : Ե թ է հայրենիքդ կը սիրես , ք ո լ է դ
Անուշ, է խա բո լիլը., մանաւանդ ինքն ախտ - տուլլ մ ե գ ի : Ե թ է գաւակներուդ բաբօբութ|իլ1նւը կը զատ տէրերուն՝ Հայերուն :
փափաքիս; քաւէդ տուր մեգի։ Եթէ հինգ ժամ աշ.
ըէութիւնը ;՚ խսւտելով քսան ժամ վայելել կ՛ուզես կեա|նքը՝ ՀՌՈՄԻ Հայ գաղութը ներկայիս կր բագկա -
քւուէդ սւա֊ր մեգի : Սպասհցէ՜ք երջանկութեան ար.
Ամէնէն իրասլաշտն իսկ ճաշակած՜ է այգ ար - շալոյսին • • • » : նայ հարիւր անձերէ : Ունին եկեղեցի մը 300

տուգէն Հ ա կա ռա կ՝ «ես գործ՜նական , գրական տարուան հնութեամբ։ Մի՛նչեւ 1883 ա յ ղ եկեղեցին

մարգ եմ»ի յաւակնութեան ։ Լատիններուն կը պատկանէ ր , Լէ՚ոն Գ . Պապը ա յս

Ոչ մի յնհւ Հոգո եւ Հ ա լաքա կա - եւ վարմաբանի շէնքը Հայ՛երուն նոլի՚րեց , այնու -
նութ ի լնն երն ալ փնքնախ ար է ո լ թեան օ շար ակով
հետ եւ մ արմ արանը կո շոլեցագ «Լեւոնեան ՝ք՝աՀ ա–

կր սնանին յաճախ ; քՒագալո ր , կառավարութիւն Անկցի՜ միապետութիւնը : կեցցէ՜ բագմաձայ. նայապետական Հայ դպրոց» ւ Վարժարանը ութ
նավաբութիլ՚նը • • • » :
կր ստեղծեն զիրենք Հ ովուելոլ Հ ամ ար : կր ձանձ - տարուան շրկան մը ունի , որուն չորս տարին վար­

բանան եւ թաղաւորոլթիւնը նորոյթէ կ՚իյնայ։ ՝Քովի՛ ւիողոցի պատին վրայ ; ժարանին մէկ, միւս չորս տարին ալ Հռոմի մի -

ԵոապեաուՆյՅփւ՚ս կր Հնարեն , վերկէն հա16րապեաՈՆ. ^Պատրաստուեցէ՛՜ք Աղքատախնամ II իոլ - կաղգա յին Համ ա լսարանին մէկ կը շարռւնակուի՝ :
—- կր փո
ր–եա|Թ առժ՜ժա այեայ թագաւորութեան թեան՝ մեհ՝ ել փառաշուք պարահանդէսին , ուր Ուսումնապետն է Հ. Ղ՝րիգոը ինճէեան , իսկ փոխ
ի խնգիր իրա­
խակեըպեն զա յն ։ Ա յս բոլորը մ իշտ սլիտի փայլին քաղաքի ս ազնուական գաէւակարդբ մեծաւորը՝ Հ, $\ռվսէփ ՝Բաթրճեան •

ւունքի եւ արդարութեան ; ել կար՛ո գ ար՛ուեստագէտներ՛ու փաղանգը : Աչա/լ - Վարժարանին Հ ա յեր էն Հ ին ել նո ր մ ատենա -

\թերկա յիս ք \«ժ ո ղո վբ դա պե տ ո ւթ ի լ\ն» բառր ցեցէք մեղի որպէսզի այս Հանրօգուտ /լա դ՛մ ակեր - գրութիւնը կը դասաւանդեն Վենետիկի Ախիթար–

Հնա բած են , որուն ծա յր ը միշտ կա յ ու կը մնա / պութիլնր ամուր Հիմերու ւիրայ գ՚նե՚էւք; եան Հայրերը, նաեւ ղըաըաը եւ աշխարՀաըար ։

«պետութիւն» "մասնիկը ; Ըսել է որ մարդիկ միշտ Եկամուտին կէսր պիտի յատկացուի «Կարօտ ՀԱԼԻՊԻ ՄԷՋ Հոկտեմբեր 22ին կարճատեւ

ալ «պետ» ի մ ը պէտքր կը դգան Րեեամ մ իագլուխ Ուսան՛ողներ՛ու եւ Անգործներու խալազներուն Աի– Հիւանդութենէ մ ը վերկ, մ եռած է ազգա յին ըագ–

կամ բազմագլուխ ւը պետ է ամէն պարտ ութեանգչ սնտուկին ... ^ : մարդիւն գործիչ Նազարէր^ Ֆըսթըգ^եաւն 7 ոը եր­

գայի մէչ : կ. ՊԵՏՈՒՇ կար տարիներու իր անկաշառ գործռմևէութեամը ,

Բոլոր երկիրներու ժողո վո ւր դներ ը , Հ իմ ա ընգՀանուը յարգանքի արժանացած էր ։ Մեծապէս

տենդագին՝ տշխատա նքի մէչ են , իրենց Հ ամար կա­ ԳԱԴ.ՈԻԹԷ ԳԱՂՈԻԹ կը Հետաքըքրուէր ազգային գործերով եւ կերմա -

ռավարս ընտրելու ; Փողոցներու պատերէն գին սէր ու յարգանք ունէր Հ ան դէպ եկեգեցիին,

կ ա խ՚ուա ծ են «մ ո ղո վո լ ր դի շա Հեր ո ւն պաշտ պան դպրոցին ել Հանրային ձեռնարկնեըուն՝ ։ Անգամ էր,

կանգնելո՛՛ւ» խ ո ս տ ո ւմ ով եըդո ւընց ո զն ե րո լ ան ո ւն– ԱՄԵՐԻԿԱՅԻ ԱԶԳ– ԵՐԵԱՓ • ԺՈԴ.ՈՎԸ գու­ Գ՛աւառական ժողովին եւ ա տ են ա պետ Ազգ • ընգՀ •

ները։ Այր եւ կին անցորդներ, ցուցափեղկ դիտե­ մարուած է Աեպտ. 7-8 «Հտյրենիք»ի սրահին մէչ–.

լու ձեւով կանգնած են այգ ազգատախտակնեբոլ Օրակարգի ամէնէն գլխաւոր խնղիրր կր կազ­ ժո ղո վին՝ % Ազգա յին՝ թագում կատարուած է:

առկեւ եւ րնտրութիւն կը կատարեն իրենց կեանքի մէր թեմին միասնականութիւն ր; Երեսփ– էիողովյլ ԵՐՈՒՍԱՂԷՄԷՆ ԿԸ ՀԱ՚ԼՈՐԳԵՆ թէ նեբգաղ -

ել իրաւունքի պաշտպանները կո կե լո ւ անոնց մէ - միաձայնութեամբ ՛ո՛րոշած Է րնգառաչ երթալ կա­ թի նախնական աշխատանքները կը կատարուին :

կէն ... թողիկոսական ներկայացուցիչ $իրա% եպիսկ– Առ այժմ առակին կարաւանը 90 ընտանիքներ ճամ–

— « Հայրենիք՛իդ շահը կը պահանջէ որ ի|էւ1ծի Ներսոյեանի առաչարկ՚ին՝ Ամերիկահայ թեմի ըայ պիտի ելլեն ։

վարչա՛կան միասն՛ականութեան մասին, որ՛ուն յա­ Ա%Ե՝ԲՍԱՆԳՐԻՈՅ մէկ ալ կը շարունակովն

եւս գի լան ա դի տ ա կան ճղճիմ Հաշիւներուն : ջողութեան համար պարտք գրած Է Կեգր • Վաբ– ներգաղթի ա րձանա գրութիւններ բ : Մ ինչ եւ Հոկ -

Ո Լ այսօր , ո1 վ ղու առիւծասիրտ Հսկա յ , ցե - չութեան վրայ , կարգ մր առաչադրութիւններ ներ­ տեմբեր 16 արձանագրուած Հայրենակիցներու թի­

գիդ կէ՝"Ր աստանդական եւ անոր Հետ նաեւ դուն, կայացնել կաթող– ներկայացուցչին Հ լը 7000/՛ Հասած է , որոնց մէկ կան բաղմաթիլ

դարձեալ ըոլոը Հայեացքները գէպի քեղ կ ուղ - Երեսփ– (իողովբ յետոյ կոչ մր ուղղած Է , թե­ կուսակցականներ % Բո լո ր ներգաղթո զներ բ ա յժ -

ղուին, սպասելով որ քու անխոնկ կս/հքերովդ պի­ լադրելով իմաստութեամբ եւ լա յնա խոհ ո ւթեամբ մ էն պա տ բ ա ս տ ո ւթ ի ւն կը տեսնեն ՝. \քախ ու Հ ան ա ծ

տի Օգնես ի րա կանացն ելու Հ ա յր են իքէն խ լուածՀո– փարիք ամերիկահայ ամբողջական՛ թեմի գռրծե - են իրենց տուներն ու Հոզերը եւ գնորդ կը փնտռեն ,

ղամասին կցումը մա յր Հա յրենիքին եւ Հոն առակ– բուն՝ տոգորուած ազգային գերագոյն շահերով; Նոր Տարիէն վերկ զանոնք ծախ ելու Համար յաճա–

նո րդես սփիւռքի Հա յ ր են ա կա ր օ տ զանգուածը Հ ՀԱՅԿ– ՀԱՐՑԸ ԵՒ ֊ԲՈՒՊԱ– - Միջազգային իսո բգներու , որոնցմէ շատերը տեղացիներ են ՚. Ե -

Փառք յիսուն եւ վեց տարիներէ ի վեր մ զած խնգիրներոլ մասնագէտ Օւ՝. ՇտՈ՚&Տա Շ. ք1ս12, Ամ՛ե՛­ ռիպտացբնեբբ գոՀ են որ լառակիկային պատրաստ

անխ.ոնկ պայքարիդ • բիկեան «Սինսալֆօն» շաբաթաթերթի 204 թիւին գործի , աշխատանքի կամ շէնքեր՚ու սեփականա -

Փա՛ռք բազմաՀազա ր ղոՀերոԼգ Հ մէջ, Ալիաւնգա Քուպաւնօ Արմենիօ// կողմէ զրկուած տէր պիտի ըլլան, միւս կողմէ գժգոՀ են որ Հայու­

ԵԼ փա՛ռք քեզ ծնոզ ժողովուրդին : շրջաբերականին՛ առթիւ համակրալից տողերով թեան պէս վա ր պետ ար ս տա ւոը եւ դ\ոը ծ ա ւո բ

Սէնթ էթիէն ՏԻԳՐԱՆ - ՎԱՐԳ կ՝ ար տա յայտուի հայկ, պահանջներուն մասին։ տարր մը կը կո՛րսնցնեն Հ

«8ԱՌԱՋ»Ի ԹԵՐԹՕՆԸ (9) նեըը բ՚ոլոբովինփոխուեցան * * .չեմ զոկում որ նրան՛ որպէսզի գրքի վրայ չկաթի , բայց , սրի վրայ պի^

խ Ա 6Ո8 I» Ա 0 Ը յաճախ ծ եծել եմ , մազերը քաշել , թեւերը սեղմեք տի կաթէին Հակառակ իր կամքին դեզձի անուշա–

ու լախացրել* . . թերեւս դա է լ սիրոյ արտայայտ - Համ կաթեքնեբը, ինչպէս կաթել էր ալս դիչեր իմ

ման երեխաների յատուկ մի ձ ե լ է * . . քանի որո ՛ո լ արցունքնե բը բարձիս վ բա յ , եբէկուան ապտակի

ղը Հաս՛ուն չէ կարելի է ծեծել, ծեծը թեական է ցաւէն , թերեւս նաեւ իրեն, կողքս նստող Աստղի -
կին տեսած լինելուս պատճառաւ ... Բարձս է լ , մի
Գնա, տես , թերեւս տանն է* . . Հոս կանչէ ։ Հասակակիցների միկեւ , բայց երբ Հ ա ս ո ւննանա յ՝ գրքի նման , ծծել էր շատ արցունքներ ...

Կ՚երթամ, կը տեսնեմ... պէտք է սիրել, գուրգուրա^ ....

Ակսայ նախ գրքի էկերբ թղթատել , փնտռեք Հյստել է Հանգիստ անկողնուս վրայ , Հոգին Գբա Հ ամ ա ր է լ ց ան կան ո ւմ էի .ո բ Աստղի կբ

պատկեբներ , բայց պատկեր չկար, յետոյ՝ վերնա– երկունքի մէկ, ինչպէս մի կոկոն , գեռ ոչ գոյն ու- կարդար , ոչ թէ դիրքը ՝ուբ կա յին Հ ա ւան ա բա ը

•ՀԳԻք^՚^ՐԸ հ.ա(*ԴաԼ * * * յետ ո յ միայն սկսայ առակին նի , ոչ է լ բուրմունք... բայց՝ ժամանակին պիտի •արեան կո՚թիլնեը , այյ՝ կարդար բարձս ուր կային

պատմուածքը կարդալ : Արա վերնագիրն էր «///սւ^ բաց ո ւի , պիտի զգայ, պիտի լցնէ իր եւ իմ էոլ - մի յիմարի թափած աստոերի թլով արցունքի կա­

յԼՀ^ » չհասկացա յ իմաստը , Աւետ իս ին կը Հարցնեմ թիւնը Համակ , իմաստ , գոյն եւ ձեւ տալով իբ թիլներ . * . կանայք աւելի նրբազգաց են քան տզա–

ասացի ու սկսայ կարդա լ. . * Հայեացքին , իր բարբառին , իը ծիծազին եւ մարմ­ մտբգիկւ Օրինակէ Աստղիկը աւելի Հոտառու է,

Մ օրս Հետ Աստղիկն ալ ներս մ տալ ։ Ա ա յրս նի բոլոր մասերի շարժումներին . . . ել այս բո լո բ բ քան թէ ես ու Աւետիսը * . • ես նկատեցի <ոը Հենց

ձեռքը մի պնակ պտուղով , իսկ Աստղիկի ամ բողկ ճակատադբականօբէն պիտի կատարուի ; Արդ ինձ իմ պառկած վիճա կը ել իր են ան կ ո ղն՝ո ւս վրա ք

էութիւնը ինձ թուաց թէ մի վւոձնկ ծաղիկ էր, որ էր մնում զարթեցնել բոլոր կիրք ու զգացումները նստած՝ լ/՚սռ/Րէ մի պնակ պտուղի եւ մի բաց դըքի

դարնան նոր էբ բացուել. * • 15 տարեկան էի ո լ եւ վտյեյել աստուածային զարթօնքը , տառապելով առկեւ իրեն ճնշում , նեղացնում , շիկացնում ու ա֊

Ղ1է*Իս մ՛էկ սկսել էր տարօրինակ քամիներ փչել , վայելել եւ սիրելով մեռնել . . * լ ե լ ի գեղեցկացնում էբ • • * ինչպէս մի վարդի կո -

*Քազոր ու զով քամինե բ եւ տեղ տեղ մարմնիս վրա յ Չեմ կ ա բո զա ն ո ւմ վար ժո՚ւի լ այն մտքին թէ՝ ես կոն փէերի վրա յ , ՛որքան է լ բնական լինէր ա յս

յէուսել էին մ աղերի խուրձե բ ո րոնց Հետ երբեմն պիտի մեռնեմ*., ոչ թէ սովորական մաՀով, այն­ դիրքում ու .որքան է լ Աստղիկն է լ գանուէր իմ ան­

՛կը խաղայի... ԱԱտղիկը 13 տարեկան էբ՛. պէս ինչպէս բոլորը կր մեռնեն այլ Աւետ իս ի ցոյց կողնու վրա յ շատ բնական դիրքում, եւ ինքը գի -

$՝է Կ.ռբէք եւ թէ կարդացէք, զաւակներս , տուած ձեւով , ազատութեան ճանապարՀին . . . պի­ տէր , Հաւանաբար , թէ երբ շիկնի աւելի պիտի

ասաց մայրս ու Հեռացաւ։ տի սպաննեմ թագաւորին եւ պիտի սպաննեն ինձ. - գեղեցկանայ եւ ինձ պիտի Հաղորդէ անդիմադրելի

ինչպէ՛ս կարելի է մեռնել դեռ չսիրած , մտա­ ա՛խ , ինշպէս մեռնել դեռ չսիրած ... զգա ց ււ ւմն եր , որոնց առակին զ ո Հ ը պիտի դառնա ք

ծում էի ես... ինչպէ՚ս կաբելի է որ այս գլուխս Աոուզիկ , ասացի , կեր : թնքբ եւ. վերկին գաՀիճր~ ես ... ես , որովՀետեւ ,

թռցնեն , առանց մտածելու ոբ նրա վրայ մի զ՚՚յդ ըստ իս , ինձմէ մերկ ոչ ոք իլ ալ ունք ունէր Աոաոի^

ՀյնորՀա Աալ եմ , պատասխանեց ։ կը վայէ՚լհլւ՚Լ , նո յնիս/ք քսսէՀ՚ը չորս ժամ յեաո /
Աստղիկ , ասացի , կարդա^ :
**էչքեր կան, որոնք սրտիս Հրով կբ բոցավառու են, այս գլուխը ա բ զ Էն իմը չլինէր*.*

մի զոյգ Լրթնեբ կան , որոնք Համբոյր չեն ճաշա­ • Ղ*ոլ կարդա , ես մտիկ անե՛մ ,պատասխանեց :֊

կել դեռ, կան նաեւ մի զոյգ ականկներ որոնք դեո Իրական ին մէկ, ՛ոչ ես ասացի, Աստղիկ կեր,. Ես զ նում ե մ , ասաց Աստղիկ վեր կեն սք ո Լ

,չեն լսել աստուածային քսօսքր ոք՛ Աստղիկ կարդա, ոչ է լ ի^քը նման պատասխան (փորձ կատարելով ;
կոչում
են տուաւ այլ մաքէս միայն անցկացրի եւ պատաս - Թեւէն բռնեցի ։

«սէր»... մազերիս առատութեան մէկ սիրածի մա­ խանն է լ ես ինքս ինձ տուի։ ճշմարտութիւնը այն — ԱոռաւրւՐր թէ յաճա/ս է,Նձ կանչում Էհ , թէ
>Լ կ , իւաւլա7ւք * . . այսօր յանկարծ գոլ քեղ կա ոծ ո լ մ
՛տեր բ չեն խաղացել դեռ... մանաւանդ լեզուս չէ էր ֊որ ես ցանկանում էի , որ նա ուտէր կարդալիս ես մեծ ո ր ի Հ՛ րգ ...

ասել վերկնական «այո»ն՝ Աւետիսին . . . կամ կարդար ուտելիս եւ ես տեսնէի թէ ինչպէ*0 ս– Աքէ ա ն ց ոլ ա տ ա ս իս ան ե լո լ ւիո բձում Էբ թեւ ր յ. •..
գտսւեք . * * բայց ես աւելի ՚՛//7՛՛՛^֊ Էի սեղմում ։
Երէկ դեռ չէի մտածում ոիբոյ մասին։ Այսօր, է բռնում իր քնքուշ մատերով դեղձը, ինչպէ^ս է
Տ0-ՐԹ- 6– ԿԻԼԻԿԵՏԻ
չգիտեմ ինչպէս եղաւ , ոբ կոխեցի կոճակին եւ խածնում սպիտակ իր գառնուկի ատամներով, եւ

ամ բողկ էութիւնս բռնկեցաւ . . . Աստղիկը երէկ ինչպէ^ս է ծծում կուրը իր վա՚ր՚դագոքև շրթնեբով,

ԴՐաըիին տղկիկն էը միայն, որի Հետ յաճախ կբ"––

Հււել եմ*., իսկ այսօր նրա Հանդէպ իմ զգացում -

Fonds A.R.A.M