Page 39 - \ARM_19-1946_03
P. 39
ե Ա& ԱԶ
ԳԻՏԱԿԱՆ ԱՍՈՒԼԻՍ պաղան X Այգ սաեղծադրրծա-թիք-ննիրէն չափերը ԼիրաԱաԱ հէ Թ ո ^ ք ի ա
Հիմա շատ քիչ
գոց եմ ըրած Հ բայց գժբախտաբար կը յիշեմ, կ ու– (Մաււն.աւոր 0
թղթ ակցոՆթփւն « 8 աււսւջ »ի)
ՊիքիԱիի փէսձհդ • բան կը յիշեմ: «Ջախոըգ օրեբբ»
գէթք ձեզի Համար արտասանեմ՝^ :
էյ ւ 7 8 տարեկան աբուեստագիտուՀին կբ սկսի Լիբանանի Հանրապետութեան նախագաՀ ը դ
Ինչպէս կարդացիք օրը օրին , Յուլիս 1 ին, Հիս– արտասանեք ՀձՀնչեղդ ուժեղ ձայնովդ ներքին կբա– Պէշաբէ Լուբիդ վերքերս Թ-ո՚֊րքիա այցելելովդ ար՜
լէական ռումբ փոխադրող ւմբաձիգ Հսկայ բերգ– կովյ> ւ Յետոյ կբ շարունակէ - ժ ահա ցաւ քերմ բն գո ւն ե լո ւթ ե ան :
օդանաւը, Հարիւր օդանաւերու ընկերակցոլ - ՀԿը տեսնէ՞ք որքան իմաստուն է եղեր Զի– Այս առթիւ դ աւելորգ չեմ նկատեր ամփոփեք
թեամբ, ճամբայ ելաւ դէպի Պ իքիս է անմաբղա - ւանինդ ձախոբգ օրեբբ անցան եւ Հայ ժողովուբգբ լի բան ան եան կարգ մբ թեբթեբու խոբՀ բգածու -
բնակ կղզին % Ն ո յ ն օրը կէս ԳԲԼռրփն ռումբը նետ– այսօր իր երքանկութիւնը կը վայելէ % իժիւնները դ մանաւանգ որ անխուսափելի կբ նկատ–
ուեցաւ նշանակէտին վբայ, Պ իքի՛" ի ծովախոռշին Աունգուկեանի աղ քկան խնգրանքին Վրայ ) IIւի Թուրքիա - Աուրիա - է՚բաք - .Լիբանան–Անգր–
մէչ, ուր 73 նաւեր իրարմէ Հեռու դիրք բռնած ռուս արուեստ ագի տուՀ ին կ1 ա ր տ ա սան է նաեւ յորգանան Աիոլթիւն մը դ Հաւանական մասնակ -
էին։ Պայթում ին Հետեւանքով, 17.000 մեթր բար– ՑովՀ . Թումանեանի «Մի կ,աթէէ –^^գբը» եւ յետոյ ցութեամբ նաեւ Արաբական աշխաբՀինդ եւ Հովա
ձրութեամբ սունկի ձեւով Հրացայտ մուխի Հսկայ։ կը պաամէ • նաւորութեան տակ Անգլիո յ ; $Լր ո յցներու Համ ա ~
ամպ մը երկինք բարձրացաւ։ Սկզբնական պայ - « Այս իմ սիրած արտ ա ս ան ո ւթի ւննեբ է ս ձայնդ Իրաքի վարչապետը դ ՛նուրի Աայիտ փաշա
թումը շլացուցիչ էր, կարճատեւ ել նաբնէաղոյն , մէկն է եղած : Վ^ասիլի ք1 վան ի չ Կ ա չա լո վր երր ա– եւս դ Ան գա բա մեկնած է • աԸՕ&Ո1էՕ , մասնակցելու
քիչ վերէը անոր յաՀէոբդեց նուաղ սաստիկ երկրորդ ռաքին անգամ լսեց դ ուղղակի սիբաՀաբեցաւ Թ՛ու– Համար շփումներուն ; ք*նչ որ ալ ըսին ու գբին ,
պայթում մը։ Տա՛սը վայրկեան վերէ, օդապարիկ մանեանի այս ստեղծագործութեան վրայ եւ ուզեց որոշ է՝ թէ նոր ո Լ լայն խմոբւմներ սկսած են Մեր
՛Ը՛ օդին
ւկէտի ,Հ մանին մէչ , ոբ ինքն ալ սորվի եւ արտասանէ ։ Ես խստիւ ար - ձաւոր Արեւելքի մէքդ եւ զանազան շռնգալից ի բա
ւձակուեո կրած
զա բձութիւննե ր դ որոնք տեգի ունեցան վ եր քին
ճչդելու Համար ճառագայթագործօն գիթ*ոի եւ բսի թէ ա յգ միայն ինծի կբ պատկանի
ազդեցոլթիւնը, մինչ թանձր ծուխի ամ պ մ լլ ա՛ն - ել թ ո յ լ չտուի Հ Անշուշտ Համակերպեցաւ : 2 3 շաբաթներոլ ընթացքին դ ^Արաբական Արտա
կբա ար
գագար կը բարձրանա ր ու ահ՜ո ւ էբ օգին կարգ ժողովդ Պլուտանի եւ ք*նշուսի Հանդիպում -
ամպը բոլորովին ան֊
մէքւ Կէս ժամէն Հիւլէական ԳԻՏՈՒԹԵԱՆՑ ԱԿԱԴԵՄԻԱՅԻ պատմութեան ներ, Պաղեստինի Միւֆթի Հաճ էմին Հիւսէ յնիի
Հ ետացա լ ;
կաճառբ Հնգամ եակի մ ի քո ցին պիտ ի Հ բատ ա բակէ փախուստ բ , 1$ ո ւր ի - ՝ք՝ ո լա թ լի տեսակցութիւն դ
Պայթում ին Հետեւանքով երկու մարտանաւեր Հա յկական վէմ ագիր ա բձանագբ ո լթիլնն եր դ ձե - եւայլն՝) կապ ունին այգ խմորումներուն Հետ %
ծովամոյն եգան եւ 1 9 նաւեր աւելի կամ նուագ ռագէբնեբ դ յիշատակաբաններ եւ պատմական Աուրիա կբ Հաւատայ , թէ կա բե լի պիտի դառ
չափով վնասուեցան : ԱՀարկու պայթումին անա փաստաթուղթեր % Աիեւնոյն ատեն պիտի ուսում - նա յ արա բա կան ե բկի րնե բու եւ մ ասնաւո բ ա բաբ ի–
կնկալ մէկ ռրեւոյթբ վերապրումն էբ արեւաղար– նասէբուէն Հայ - ռուսական յա բա բե բո ւթիւննեբ ը դ բեն Համար առանձնաշնոբՀներ ձեռք բերել Իսքէն–
ձային արմաւենիներուն , որոնք ոբ եւ է վնաս չէիս յեղափո խական շա րժո ւմնե ր բ Հա յ տ ս տ ան ի մ էք դ տէբունի մէք ։Ղ՝Է պքե ր բ պիտի Հասուննան շուտով :
կրած : Ա՝ ետաղէ աշտարակներն ալ կան գո ւն մնա– Ա ո վետ * Հա յաս տան ի պատմ ո ւթ իլնը դ •որուն մ էք <ձ Աաութ - է լ - ԱՀրաբ^ լիբանանեան թերթբ
ցած էին եւ չէին Հալած յ Հակառակ աՀռելի տա - առանձէն նիւթ մը պիտի կաղմէ Հայրենական պա կբ գբէ այս անցուգաբձեբուն առթիւ» Հ.Երբեք
քո ւթեան Հ Անասնագէտներու կարծիքովդ պայթու տերազմի շբքանը։ Պիտի շա ր ո ւն ա կո լին կարմիր կասկած չենք ունեցած , թէ անգլիական քաղաքա
մ՛ էն առաք եկած քեբմ ութիւն ը 1 0 0 միլիոն աստի - ք*լուբի եւ պիտի սկսին ^իառնիի պեղումները ;Հաս–* կանութիւնն է որ կբ վարէ Մերձ* Արեւելքը ։ Անգ–
ճանի կբ Հասնէբ : տ ատ ութ եան արուեստի պատմ ութ եան ճիլղբպիտ ի լիա մեղմով կը շաՀագբգռուի 1941^5՛ է վեր։ Այգ
Հետաքրքրական է գիտնալ թէ գին ուո բա կան զբաղի Հ ին ել մ իքն ագար եան շրքանի էոչպէս եւ թուականին դ Ջբբչիլ Լիբանանի անկախութիւնը
տեսակէտով ինչ արմէք կբ ներկայացնեն Պիքինի՚ի 1 9 ր գ գարու արուեստի պատմութեան Հարցերով: • Հռչակեց , II) ր ան ս ա և դնելով կատարուած իր ո զո լ -
վ/ո րձեբբ : ԸնգՀանուբ կարծիքը ա յն է թէ՝ փոր - Փիլիսոփայական ճ իւղ ր պիտի շարունակէ Հայ փի թեան առք եւ : ին չ որ կ՛՛անցնի կը գառնայ մեզ
ձեբբ կազմակերպուած ՐէէաէՈէԼ առաոննց կաբոգ լիսոփա յա կան մ տքի ո ւս ո ւմնա սի բ ո ւթ ի ւնբ ։ Ասկէ մօտ դ Անգլիո յ թելագբանքովն է ։ Առանց Անգլիա -
մ ասնագէտնեբու օմ ան գա կո ւթեան սպասուած ղատ Հայերէնի պիտի թարգմանուին Համաշխար– ցիներուն դ Արաբական ՛դաշնակցութիւնը չէր սա եղ
աբգիւնքբ չեն տուած : Մ իւս կողմէ դ ռում բբ բոլն Հա յին վւ ի լի ս ո փայ ո ւթ ե ան գասակտն ռ րհ^ԲԼՀ * ծուեր * Ան ս տ ե ղծ ո ւեց ա ւ դ Ա ո ւբ ի ան ու Լի բանան բ
նշանակէտին վբայ չէ պայթածէ *ֆ*իտնականներու Պատմութեան կաճառին մօտ պիտի Հաստատուի եւս իր մէք առնելուդ եւ ֆրանսական ազդեց ութ իւ–
կարծիքովդ օգին մէք կամ ծովի մակերեսին վբայ աղբիւրագիտութեան եւ սովետաՀայ շրքանի պատ– նբ քնքելու Համար ։ Բայց դ Անգլիացիները եթէ
Հիւլէ ռումբին պայթումբ լաւագոյն եղանակբ չէ մութեան բաժին : կրցան Ֆրանս ան Հեռացնել դ տ ա կա լին չեն կրոած
ոչԳւչացնելու Համար նաւեր բ եւ թէ այգ կերպովկա– ՋՈՐՐՈՐԳ ՀՆԳԱՄԵԱԿԻ ծրագրին Համաձայն, փրկուիլ Ո՚ուսիոյ շուքէն ; Որովդ Լոնտոն կ՚աշխա
րելի պիտ ի չբէէա յ ր~*կգմ ել մ եծ ու փոքր մ աբաա– Հան բա պետ ութեան եղքեբաւո բ անաս ո ւնն եր ու թ ի– տի պատնէշ ծառայեցնէ լ արեւելեան պետութիւն -
նաւեր բ * ւր 1950/1/ պէտք է Հասնի 670.000/, ոչխարներու– ներբ դ խորՀբգա յէն ծա ւա լա պա շտ ո ւթ ե ան ճամ -
Այս պայմաններու մէքդ կբ խորՀուի լ\էսռ^Լ նր եւ ա յծերսւն բ 1 6 8 0 Հազարի դ խո զեր ո ւնբ 80 բուն վբայ * ք՚ն շա ս ի խոբՀ բգաժո զովբ առաքին
մ ասնաւո բ Հ\ի*–էէ ռումբեր եւ զանոնք օգտագործեք Հ աղա րի դ ձիերունբ 2 8 Հազարի : ք՝ ա զգա տ ե լո վ Հանգրուանն էր դ ա յս իմ աստով։ \յերկայիս ք Անգ
նոր մեթոտի մբ Համաձայն դ ոբովՀետեւ դ ինչպէս 1 9 4 5 / / Հետ դ 1 9 5 0 ^ գրեթէ պիտի կրկնապատկուի լիա կբ ձգտի բաղմ ակողմ եան գաբձնել ա յ դ դաշ -
բսինք դ եղած փորձեր ր սպասուած աբգիւնքբ կովերու եւ ո չխա րնե բու կաթի քանակբ 1 6 0 առ ն ա կց ո ւթ ի ւն ը դ ու Լիբանան ի կը վստաՀ՚ի ա յ դ ա–
չտուին։ Յ՛ուլիս 23ին նոր փորձեր պիտի կատար Հարիւր պիտի աւելնա յ մսի մթեբքը է 4 0 առ Հա ռաքե լութիւիը ; Լիբանանի նախագաՀ ը Անդաբա յի
ուին դ եւ այգ առթիւ Հ ի ւ լէ ա կան ռումբը պիտի րիւր պիտի աճի բուրգի քանակբ։ Այս առաքա - մէք շփումներ պիտի ուն են այ ա յն Համաձա յ ն ո ւ
պայթեցնեն ծովին տակբ , 1 7 մեթր խորութեան գրութեամբ դ ամէն քանք պիտի թափուի ապաՀ ո~ . թեան մասին դ որ կբ նախատեսէ միացնել Աեւ Ծո
մը մէչ : վելոլ Համար կերի պաշարը։ վէն մինչեւ Եէ-մէն տաբածուող բոլոր երկիրները^ ;
Պփքինիիփորձերէն երեք մամ վե բքմ ասնագէտ– ձԻթթիՀատ է լ Լուպնանի՝» *
նեբ պա շտ պան ո ղա կան տարար֊աղներ Հագած դ օժ - « Լիբանան կ՛՛ուզէ Հաշտ ապրիլդ եւ լաւա -
եւ պետոլ -
տուած ճառագայթագո րծօն մամ ացուցակնեբով Տւսոսգխ Հայէաը գոյն յաբաբեբութիւննեբ մշակէք բոլոր
մասնաւոր նաւերու մէք նստած նշանակէտի սաՀ - ա ^ Կ ա հ ԳԱ-ՆԹԱԿնԼՅՍԼՆՒՆ ԱհՏԼ թիւններուն Հետ։ Հիմա որ ՚ՀյախադաՀը մեկնած է
մանին մէք խուղա ր կո ւթ իւննե ր կատարեցին դ քննե
Ան գա բ ա , կրնանք Հարց տալ՝ թէ՛ ո* բքան ճիշդ է
լու֊ Համ ար ծովի քուր ին ստացած ճառագա յթա — Թուբքիոյ եւ արաբական աշխաբՀի միացումով
գ ո րծօն յատկութիւնբ : \,կատ ի առնե լով փորձի Վ^երքեբս Գերմանիա յէն Հասած ճամ բո բռներ դաշնակցութիւն մբ կազմելու մեկնութիւնը։ Լի -
ա յժմ
վայբերուն վտանգաւոր Հ ան գամ անքբ , առ եւ ստացուած թղթակց ո ւթիւննեբ ը նոր տեղեկու - բանան իրաւունք ունի Հարց տալու՝ թէ ինչ նպա
չեն
անոնց քննո ւթ իւննե րբ շօշափելի "՚րգէ՚՚-սք թիւններ կուտան Հոն գտնուող մ եր Հա յ բ են ա էլի ց - տակով նման Համաձայնութիւններ պիտի կնքուին։
տուած :
ներու մասին։ Թուրքիա դ յա բ ձա կո ղա կան եւ պաշտպանողական
Հ– ՏԷՐՈՍԿԻ քւնչպէս ծանօթ է ընթերցողներուն դ Ղ՛ա շնա - Համաձա յնութիւննե րով կապուած է թէ՛ ԱՀևգլիո ք
կիցնե բոլ յաղթանակէն վերք դ Ղ*ե րման իա ա սլա ս - եւ թէ Ա աատապատ ի ուխտ ր ստորագրող երկիր -
ՀԱՅԱՍՏԱՆ տան ած Հա յերը մ եծ մ աս ամ բ Համ ախմբո լեց ան ներու Հետ։ Ո^բքան օգտակար պիտի բլլաբ մ աս -
Վիւբթէմպէբկի շբքանբ ։Ս^1Հ13.Հ\3> իր Հ ո դատ ար ո լ -
նակից դառնալ զինուորական դաշինքներու ։ Ա՝ենք
իժ եան տակ առաւ ղանոնք , եւ անցեալ տարուան փոՔՐ ^Ր^ւէր *քրս Քօ ս » որուն գիրքբ յօ ո ռ չէ ՛տար
ԶԱԽՈՐԳ ՕՐԵՐԸ ԱՆՑԱՆ• • • ամբան զանազան քաղաքներռլ եւ գիւղերու մ էք նմ ան քայլեր առնել : Ոչէ՛–՝չ կրնանք շաՀիլ ա յս
•Ժողովրդական արուեստագէտ Ղ՚ուրգէն Զա - ց բ ո ւա ծ Հայ գա գթականն երբ Հ ամ ախմբուեցան կարգի Համ աձա յն ո ւթ ի ւնն ե բ է : Ա եր գիրքր Կ բ պա
նիրե կետն վերքերս՝ Ա* ո ս կո ւա գացած ԼՀԷէա ԼՈէԼ * ա ռ ՝ ՜ Հյ թ ո ւթ կա ր տ քաղաքին մօտեր բ , Պատ ^անշթատ Հանքէ բացարձակ չէղոքութիւն՝ բոլոր երկիրներու
սեր Է ռուս նշանաւոր աբոլեստագիտուՀին , Ալեք - աբուարձանբ , Ֆ ո ւնքլէ ր քա զէ րն է կո չուած զօրա - Հանդէպ » • Ա* Ա՛
սանգբա Ալեքսանդր ո վնա ՝ Եարլոշկինան եւ 9" • նոցին մէք։
Ա ունգուկեան ի աղքիկբ , թ՝ ինաթինա <^՝աբրէէէով * Ամենավեբքին լուրերու Համաձայն դ Հոն կ՚ապ ձակ դ կօշկակար դ որմնագիր , ատաղձագոբծ դ դար
նա ; խօսակցութեան բնթացքին , ռուս աբուեստա– րին 1 3 5 0 Հայեր դ ամեբիկեան իշխանութեանց Հո - բին դ եւայլն Հաբ իւր ին 3 2 հ * Հողագո րծներ, Հ ար իւ–
գիտուՀ՝ին պատմեր է* վանիին տակ։ Հ*ոլ–րք 8 0 0 Հայեր ալ Հյթութկարտ րին 1 4հ* ազատ արուեստի մարդիկ դ բ*եիշկ յ անաս
« Թէ ինչո՛ւ է Հայ մոգովուբգբ գիմաց - քաղաքին մէք կամ մօտակայ գիւզեբուն մէք կ՚ապ նաբոյժ դ ուսուցիչդ գիւգատնտես դ գինեգործ եւն՚-դ
կուն * * . 1 9 1 4 / ՚ 5 > առաքին Հ ամ ա շխաբՀա յին պատե - րին իրենց սեփական միքոցներովդ գաղթակայանին 1 ՕՕին 3 աբՀ եստագէտնե բ դ մ եծ մ աս ամ բ շաբժա ՛՜
բազմին ես Բարեգործական ընկերութեան նախա– մ էք տեգի չգո^ յութեան պատճառաւ ։ Որով ա յգ վար դ մեքենավարներ դ Հ ա բ իւր ին 3 ուսանողներ եւ
գաՀն էի ։ Կը կազմակերպէինք երեկոյթներ , ներ՛ շրքանի Հայերուն ընղՀանուր թ ի ւ ֊ ը կը Հաշուեն Հարիւրին Հինգ զանազան : >-
կայացումներ դ յօգուտ պատերազմի ղոՀերու։ Այգ 2 2 0 0 Հոգի։ Լուր չկայ խոբՀբգային շրքանի Հա ք Ամեբիկեան կառավարութիւնը որոշած է յա
գումարներէն մենք բաժին Հանեցինք եւ Հայ գաղ գաղթականներու թիւի մասին % ռաք ի կա յ Օգոստոսին փակել իր գրաւմ ան շբ քանին
թականներուն որոնք Թուրքիա յէն (հո ւսա ս տ ան ա– Հյ թ ո ւթ կա ր տ ի 2200 Հայ գաղթականներուն մօ մէք գտնուած ԲոԷՈԲ գազթակայաննեբը դ ուր ներ
պաստաներ է ին դ աղատ Լ՛յով իրենց կեանքը թրքա տաւոր ա պէ ս 1 2 0 0 հ ՛ (հո ւս աՀ ւս յեր են դ 7 0 0 հ / Պարս– կա յիս պատսպարուած
կան կոտորածներէն ։ Կը յիշեմ ա յգ թշուառներու կա Հա յեր եւ ՅՕՕհ» Ց ունաՀա յեբ բո լորն ալ մ եծ «..750000
վիճակը դ կբ յիշեմ եւ չեմ կրնար ծածկել նոզկանքս մ ասով Թուր քիա ծնած նախկին ԹբքաՀ ա յեր ։ ո չ– ՛լ ե ր մ ան օտա՛
մ ա ր գա ս պանն ե բուն Հ անգէսչ . . . ի նշան երախտա Նոյնիսկ անոնք որ ռուս աՀա յ կբ կոչուին \91 4– 1 8 ^ րականներ ։ Ս ա 8 ճ & սեղմելով իր Հ ոդատաբու -
գիտութեան Հայ մտաւոբականնեբոլ խումբ մը պատերազմի ընթացքին եւ աւելի առաք Թուրքիս ք թեան շբ քանակը դ 1 0 0 . 0 0 0 Հոգի միայն պիտի պաՀԷ
շեորՀակալութեան նամակով ինծի նուիրեց ռուսե Հայկական նաՀանգներէն գաղթած Հայեր են դ որ իբ խնամքին տակ , մնացեալ 6 5 0 . 0 0 0 գաղթական -
րէն գիրք մ բ , «Հայաստանի Պոէզիա» վերնագրով։ Տ աստ ատ ո ւաօ՜ էին Խրիմի չրչանր, Հիլ սի սա յին ներբ պիտի ցբոլեն ։ Հայկական գազթակա յանին
Ես ոլշք* չ Լո1լ ոէ ծանօթացայ այգ գրքին ր ո վանդ ա ֊ Կովկաս եւ մինչեւ Ուկրայնա : եւս պաշտօնապէս Հ ագոբգուած է դ որ Օգոստոսին
կութեան Հետ եւ կրկիս Համոզուեցայ ոբ Հայ ժո Այս Հայերէն Հարիւրին 95ր ոչ մէկ Հպատա - պիտի փա կո ւի ։ Այս որոշումը իրարանցումի մատ
ղովուրդ ր իրապէս խոր ել իմ աստուն ժողովս ւբգ կութ իւն ունի, «.Հայմաթլոս կամ «շթաթրնլոս նած է գազթակա յանի վարչութիւնը ու բնակիչ -
է ։ Տեսայ որ միայն Աունգուկեանցբ չէդ այլ անոր ԼանՀայրենիք, պետութիւն չունեցող) Հայեր են, նեբը դ որոնք շուարած են թէ ինչ պիտի ընեն քա
կողքին կան իր արժանի գրչակիցնեբ բ ։ Ծանօթա Հարիւրին 5ը պա ր ս կաՀ պատակներ :. նի մը ամիս վերք։
ՍՏԱՑԱՆ-Բ
ցայ ՏովՀ* Թումանեանի դ Ալ • ՜իսաՀակեանի դ ու Սեռերու դասակարգումով՝ \450ը այրեր են ,
շատ շա տեր ո լ Հ ետ դ ծան օթաց այ Աշ ո ւղ Ջ ի ւան ի ի 750/» կիներ։ Տարիքի տեսակէտէ , մինչեւ 18 տա - ՆԵԱԻ - ՊԵԱԱ, ԻՐ ԱՆՑԵԱԼԸ, ֊ԲՈՅՐ ԱՆՆԱ
անմ աՀ ստեղծաղոբծ ո ւթե ան Հ ետ դ–- Հ$ախո բ գ օ՜
րեկաններր կր Հաշուուին 500 անձ , 18 60 տար– կեանքէ) : Գրեց՝ Վահ–
րերբ ձմրան նման կուգան ու 1լ երթանք ։ Ատոր մէք 1600 անձ, (երեք նորավէպ ՊոլսաՀայ
տեսաք Հայ ժողովուրգի ան մաՀ Հոգին դ անոր ան 60էն վեր՝ Հարիւր : րամ ՏատրհաՕ : Տպ • կոչնակ, Նիւ Եորք, 1946,
նկուն կամքդ անոր լաւատեսութեամբ լեցուն ա - ԱրՀեսաներու սլա տկերը Հետեւեալն է– գին 2 տոլար։ Հասցէ. Ը ) օ ՇօէշհոՅ§ ՚ քւ՚ՇՏՏ, 42
այրերոլ Հաբիլբին 38հ» աբՀեսաաւո րնե ր են Գ^Ր~ Ըտտէ 23էձ Տէ. Ւծտ* Vօ^1^> 10, Ի1. V. (Ս.ՏՃ.) :
Fonds A.R.A.M
ԳԻՏԱԿԱՆ ԱՍՈՒԼԻՍ պաղան X Այգ սաեղծադրրծա-թիք-ննիրէն չափերը ԼիրաԱաԱ հէ Թ ո ^ ք ի ա
Հիմա շատ քիչ
գոց եմ ըրած Հ բայց գժբախտաբար կը յիշեմ, կ ու– (Մաււն.աւոր 0
թղթ ակցոՆթփւն « 8 աււսւջ »ի)
ՊիքիԱիի փէսձհդ • բան կը յիշեմ: «Ջախոըգ օրեբբ»
գէթք ձեզի Համար արտասանեմ՝^ :
էյ ւ 7 8 տարեկան աբուեստագիտուՀին կբ սկսի Լիբանանի Հանրապետութեան նախագաՀ ը դ
Ինչպէս կարդացիք օրը օրին , Յուլիս 1 ին, Հիս– արտասանեք ՀձՀնչեղդ ուժեղ ձայնովդ ներքին կբա– Պէշաբէ Լուբիդ վերքերս Թ-ո՚֊րքիա այցելելովդ ար՜
լէական ռումբ փոխադրող ւմբաձիգ Հսկայ բերգ– կովյ> ւ Յետոյ կբ շարունակէ - ժ ահա ցաւ քերմ բն գո ւն ե լո ւթ ե ան :
օդանաւը, Հարիւր օդանաւերու ընկերակցոլ - ՀԿը տեսնէ՞ք որքան իմաստուն է եղեր Զի– Այս առթիւ դ աւելորգ չեմ նկատեր ամփոփեք
թեամբ, ճամբայ ելաւ դէպի Պ իքիս է անմաբղա - ւանինդ ձախոբգ օրեբբ անցան եւ Հայ ժողովուբգբ լի բան ան եան կարգ մբ թեբթեբու խոբՀ բգածու -
բնակ կղզին % Ն ո յ ն օրը կէս ԳԲԼռրփն ռումբը նետ– այսօր իր երքանկութիւնը կը վայելէ % իժիւնները դ մանաւանգ որ անխուսափելի կբ նկատ–
ուեցաւ նշանակէտին վբայ, Պ իքի՛" ի ծովախոռշին Աունգուկեանի աղ քկան խնգրանքին Վրայ ) IIւի Թուրքիա - Աուրիա - է՚բաք - .Լիբանան–Անգր–
մէչ, ուր 73 նաւեր իրարմէ Հեռու դիրք բռնած ռուս արուեստ ագի տուՀ ին կ1 ա ր տ ա սան է նաեւ յորգանան Աիոլթիւն մը դ Հաւանական մասնակ -
էին։ Պայթում ին Հետեւանքով, 17.000 մեթր բար– ՑովՀ . Թումանեանի «Մի կ,աթէէ –^^գբը» եւ յետոյ ցութեամբ նաեւ Արաբական աշխաբՀինդ եւ Հովա
ձրութեամբ սունկի ձեւով Հրացայտ մուխի Հսկայ։ կը պաամէ • նաւորութեան տակ Անգլիո յ ; $Լր ո յցներու Համ ա ~
ամպ մը երկինք բարձրացաւ։ Սկզբնական պայ - « Այս իմ սիրած արտ ա ս ան ո ւթի ւննեբ է ս ձայնդ Իրաքի վարչապետը դ ՛նուրի Աայիտ փաշա
թումը շլացուցիչ էր, կարճատեւ ել նաբնէաղոյն , մէկն է եղած : Վ^ասիլի ք1 վան ի չ Կ ա չա լո վր երր ա– եւս դ Ան գա բա մեկնած է • աԸՕ&Ո1էՕ , մասնակցելու
քիչ վերէը անոր յաՀէոբդեց նուաղ սաստիկ երկրորդ ռաքին անգամ լսեց դ ուղղակի սիբաՀաբեցաւ Թ՛ու– Համար շփումներուն ; ք*նչ որ ալ ըսին ու գբին ,
պայթում մը։ Տա՛սը վայրկեան վերէ, օդապարիկ մանեանի այս ստեղծագործութեան վրայ եւ ուզեց որոշ է՝ թէ նոր ո Լ լայն խմոբւմներ սկսած են Մեր
՛Ը՛ օդին
ւկէտի ,Հ մանին մէչ , ոբ ինքն ալ սորվի եւ արտասանէ ։ Ես խստիւ ար - ձաւոր Արեւելքի մէքդ եւ զանազան շռնգալից ի բա
ւձակուեո կրած
զա բձութիւննե ր դ որոնք տեգի ունեցան վ եր քին
ճչդելու Համար ճառագայթագործօն գիթ*ոի եւ բսի թէ ա յգ միայն ինծի կբ պատկանի
ազդեցոլթիւնը, մինչ թանձր ծուխի ամ պ մ լլ ա՛ն - ել թ ո յ լ չտուի Հ Անշուշտ Համակերպեցաւ : 2 3 շաբաթներոլ ընթացքին դ ^Արաբական Արտա
կբա ար
գագար կը բարձրանա ր ու ահ՜ո ւ էբ օգին կարգ ժողովդ Պլուտանի եւ ք*նշուսի Հանդիպում -
ամպը բոլորովին ան֊
մէքւ Կէս ժամէն Հիւլէական ԳԻՏՈՒԹԵԱՆՑ ԱԿԱԴԵՄԻԱՅԻ պատմութեան ներ, Պաղեստինի Միւֆթի Հաճ էմին Հիւսէ յնիի
Հ ետացա լ ;
կաճառբ Հնգամ եակի մ ի քո ցին պիտ ի Հ բատ ա բակէ փախուստ բ , 1$ ո ւր ի - ՝ք՝ ո լա թ լի տեսակցութիւն դ
Պայթում ին Հետեւանքով երկու մարտանաւեր Հա յկական վէմ ագիր ա բձանագբ ո լթիլնն եր դ ձե - եւայլն՝) կապ ունին այգ խմորումներուն Հետ %
ծովամոյն եգան եւ 1 9 նաւեր աւելի կամ նուագ ռագէբնեբ դ յիշատակաբաններ եւ պատմական Աուրիա կբ Հաւատայ , թէ կա բե լի պիտի դառ
չափով վնասուեցան : ԱՀարկու պայթումին անա փաստաթուղթեր % Աիեւնոյն ատեն պիտի ուսում - նա յ արա բա կան ե բկի րնե բու եւ մ ասնաւո բ ա բաբ ի–
կնկալ մէկ ռրեւոյթբ վերապրումն էբ արեւաղար– նասէբուէն Հայ - ռուսական յա բա բե բո ւթիւննեբ ը դ բեն Համար առանձնաշնոբՀներ ձեռք բերել Իսքէն–
ձային արմաւենիներուն , որոնք ոբ եւ է վնաս չէիս յեղափո խական շա րժո ւմնե ր բ Հա յ տ ս տ ան ի մ էք դ տէբունի մէք ։Ղ՝Է պքե ր բ պիտի Հասուննան շուտով :
կրած : Ա՝ ետաղէ աշտարակներն ալ կան գո ւն մնա– Ա ո վետ * Հա յաս տան ի պատմ ո ւթ իլնը դ •որուն մ էք <ձ Աաութ - է լ - ԱՀրաբ^ լիբանանեան թերթբ
ցած էին եւ չէին Հալած յ Հակառակ աՀռելի տա - առանձէն նիւթ մը պիտի կաղմէ Հայրենական պա կբ գբէ այս անցուգաբձեբուն առթիւ» Հ.Երբեք
քո ւթեան Հ Անասնագէտներու կարծիքովդ պայթու տերազմի շբքանը։ Պիտի շա ր ո ւն ա կո լին կարմիր կասկած չենք ունեցած , թէ անգլիական քաղաքա
մ՛ էն առաք եկած քեբմ ութիւն ը 1 0 0 միլիոն աստի - ք*լուբի եւ պիտի սկսին ^իառնիի պեղումները ;Հաս–* կանութիւնն է որ կբ վարէ Մերձ* Արեւելքը ։ Անգ–
ճանի կբ Հասնէբ : տ ատ ութ եան արուեստի պատմ ութ եան ճիլղբպիտ ի լիա մեղմով կը շաՀագբգռուի 1941^5՛ է վեր։ Այգ
Հետաքրքրական է գիտնալ թէ գին ուո բա կան զբաղի Հ ին ել մ իքն ագար եան շրքանի էոչպէս եւ թուականին դ Ջբբչիլ Լիբանանի անկախութիւնը
տեսակէտով ինչ արմէք կբ ներկայացնեն Պիքինի՚ի 1 9 ր գ գարու արուեստի պատմութեան Հարցերով: • Հռչակեց , II) ր ան ս ա և դնելով կատարուած իր ո զո լ -
վ/ո րձեբբ : ԸնգՀանուբ կարծիքը ա յն է թէ՝ փոր - Փիլիսոփայական ճ իւղ ր պիտի շարունակէ Հայ փի թեան առք եւ : ին չ որ կ՛՛անցնի կը գառնայ մեզ
ձեբբ կազմակերպուած ՐէէաէՈէԼ առաոննց կաբոգ լիսոփա յա կան մ տքի ո ւս ո ւմնա սի բ ո ւթ ի ւնբ ։ Ասկէ մօտ դ Անգլիո յ թելագբանքովն է ։ Առանց Անգլիա -
մ ասնագէտնեբու օմ ան գա կո ւթեան սպասուած ղատ Հայերէնի պիտի թարգմանուին Համաշխար– ցիներուն դ Արաբական ՛դաշնակցութիւնը չէր սա եղ
աբգիւնքբ չեն տուած : Մ իւս կողմէ դ ռում բբ բոլն Հա յին վւ ի լի ս ո փայ ո ւթ ե ան գասակտն ռ րհ^ԲԼՀ * ծուեր * Ան ս տ ե ղծ ո ւեց ա ւ դ Ա ո ւբ ի ան ու Լի բանան բ
նշանակէտին վբայ չէ պայթածէ *ֆ*իտնականներու Պատմութեան կաճառին մօտ պիտի Հաստատուի եւս իր մէք առնելուդ եւ ֆրանսական ազդեց ութ իւ–
կարծիքովդ օգին մէք կամ ծովի մակերեսին վբայ աղբիւրագիտութեան եւ սովետաՀայ շրքանի պատ– նբ քնքելու Համար ։ Բայց դ Անգլիացիները եթէ
Հիւլէ ռումբին պայթումբ լաւագոյն եղանակբ չէ մութեան բաժին : կրցան Ֆրանս ան Հեռացնել դ տ ա կա լին չեն կրոած
ոչԳւչացնելու Համար նաւեր բ եւ թէ այգ կերպովկա– ՋՈՐՐՈՐԳ ՀՆԳԱՄԵԱԿԻ ծրագրին Համաձայն, փրկուիլ Ո՚ուսիոյ շուքէն ; Որովդ Լոնտոն կ՚աշխա
րելի պիտ ի չբէէա յ ր~*կգմ ել մ եծ ու փոքր մ աբաա– Հան բա պետ ութեան եղքեբաւո բ անաս ո ւնն եր ու թ ի– տի պատնէշ ծառայեցնէ լ արեւելեան պետութիւն -
նաւեր բ * ւր 1950/1/ պէտք է Հասնի 670.000/, ոչխարներու– ներբ դ խորՀբգա յէն ծա ւա լա պա շտ ո ւթ ե ան ճամ -
Այս պայմաններու մէքդ կբ խորՀուի լ\էսռ^Լ նր եւ ա յծերսւն բ 1 6 8 0 Հազարի դ խո զեր ո ւնբ 80 բուն վբայ * ք՚ն շա ս ի խոբՀ բգաժո զովբ առաքին
մ ասնաւո բ Հ\ի*–էէ ռումբեր եւ զանոնք օգտագործեք Հ աղա րի դ ձիերունբ 2 8 Հազարի : ք՝ ա զգա տ ե լո վ Հանգրուանն էր դ ա յս իմ աստով։ \յերկայիս ք Անգ
նոր մեթոտի մբ Համաձայն դ ոբովՀետեւ դ ինչպէս 1 9 4 5 / / Հետ դ 1 9 5 0 ^ գրեթէ պիտի կրկնապատկուի լիա կբ ձգտի բաղմ ակողմ եան գաբձնել ա յ դ դաշ -
բսինք դ եղած փորձեր ր սպասուած աբգիւնքբ կովերու եւ ո չխա րնե բու կաթի քանակբ 1 6 0 առ ն ա կց ո ւթ ի ւն ը դ ու Լիբանան ի կը վստաՀ՚ի ա յ դ ա–
չտուին։ Յ՛ուլիս 23ին նոր փորձեր պիտի կատար Հարիւր պիտի աւելնա յ մսի մթեբքը է 4 0 առ Հա ռաքե լութիւիը ; Լիբանանի նախագաՀ ը Անդաբա յի
ուին դ եւ այգ առթիւ Հ ի ւ լէ ա կան ռումբը պիտի րիւր պիտի աճի բուրգի քանակբ։ Այս առաքա - մէք շփումներ պիտի ուն են այ ա յն Համաձա յ ն ո ւ
պայթեցնեն ծովին տակբ , 1 7 մեթր խորութեան գրութեամբ դ ամէն քանք պիտի թափուի ապաՀ ո~ . թեան մասին դ որ կբ նախատեսէ միացնել Աեւ Ծո
մը մէչ : վելոլ Համար կերի պաշարը։ վէն մինչեւ Եէ-մէն տաբածուող բոլոր երկիրները^ ;
Պփքինիիփորձերէն երեք մամ վե բքմ ասնագէտ– ձԻթթիՀատ է լ Լուպնանի՝» *
նեբ պա շտ պան ո ղա կան տարար֊աղներ Հագած դ օժ - « Լիբանան կ՛՛ուզէ Հաշտ ապրիլդ եւ լաւա -
եւ պետոլ -
տուած ճառագայթագո րծօն մամ ացուցակնեբով Տւսոսգխ Հայէաը գոյն յաբաբեբութիւննեբ մշակէք բոլոր
մասնաւոր նաւերու մէք նստած նշանակէտի սաՀ - ա ^ Կ ա հ ԳԱ-ՆԹԱԿնԼՅՍԼՆՒՆ ԱհՏԼ թիւններուն Հետ։ Հիմա որ ՚ՀյախադաՀը մեկնած է
մանին մէք խուղա ր կո ւթ իւննե ր կատարեցին դ քննե
Ան գա բ ա , կրնանք Հարց տալ՝ թէ՛ ո* բքան ճիշդ է
լու֊ Համ ար ծովի քուր ին ստացած ճառագա յթա — Թուբքիոյ եւ արաբական աշխաբՀի միացումով
գ ո րծօն յատկութիւնբ : \,կատ ի առնե լով փորձի Վ^երքեբս Գերմանիա յէն Հասած ճամ բո բռներ դաշնակցութիւն մբ կազմելու մեկնութիւնը։ Լի -
ա յժմ
վայբերուն վտանգաւոր Հ ան գամ անքբ , առ եւ ստացուած թղթակց ո ւթիւննեբ ը նոր տեղեկու - բանան իրաւունք ունի Հարց տալու՝ թէ ինչ նպա
չեն
անոնց քննո ւթ իւննե րբ շօշափելի "՚րգէ՚՚-սք թիւններ կուտան Հոն գտնուող մ եր Հա յ բ են ա էլի ց - տակով նման Համաձայնութիւններ պիտի կնքուին։
տուած :
ներու մասին։ Թուրքիա դ յա բ ձա կո ղա կան եւ պաշտպանողական
Հ– ՏԷՐՈՍԿԻ քւնչպէս ծանօթ է ընթերցողներուն դ Ղ՛ա շնա - Համաձա յնութիւննե րով կապուած է թէ՛ ԱՀևգլիո ք
կիցնե բոլ յաղթանակէն վերք դ Ղ*ե րման իա ա սլա ս - եւ թէ Ա աատապատ ի ուխտ ր ստորագրող երկիր -
ՀԱՅԱՍՏԱՆ տան ած Հա յերը մ եծ մ աս ամ բ Համ ախմբո լեց ան ներու Հետ։ Ո^բքան օգտակար պիտի բլլաբ մ աս -
Վիւբթէմպէբկի շբքանբ ։Ս^1Հ13.Հ\3> իր Հ ո դատ ար ո լ -
նակից դառնալ զինուորական դաշինքներու ։ Ա՝ենք
իժ եան տակ առաւ ղանոնք , եւ անցեալ տարուան փոՔՐ ^Ր^ւէր *քրս Քօ ս » որուն գիրքբ յօ ո ռ չէ ՛տար
ԶԱԽՈՐԳ ՕՐԵՐԸ ԱՆՑԱՆ• • • ամբան զանազան քաղաքներռլ եւ գիւղերու մ էք նմ ան քայլեր առնել : Ոչէ՛–՝չ կրնանք շաՀիլ ա յս
•Ժողովրդական արուեստագէտ Ղ՚ուրգէն Զա - ց բ ո ւա ծ Հայ գա գթականն երբ Հ ամ ախմբուեցան կարգի Համ աձա յն ո ւթ ի ւնն ե բ է : Ա եր գիրքր Կ բ պա
նիրե կետն վերքերս՝ Ա* ո ս կո ւա գացած ԼՀԷէա ԼՈէԼ * ա ռ ՝ ՜ Հյ թ ո ւթ կա ր տ քաղաքին մօտեր բ , Պատ ^անշթատ Հանքէ բացարձակ չէղոքութիւն՝ բոլոր երկիրներու
սեր Է ռուս նշանաւոր աբոլեստագիտուՀին , Ալեք - աբուարձանբ , Ֆ ո ւնքլէ ր քա զէ րն է կո չուած զօրա - Հանդէպ » • Ա* Ա՛
սանգբա Ալեքսանդր ո վնա ՝ Եարլոշկինան եւ 9" • նոցին մէք։
Ա ունգուկեան ի աղքիկբ , թ՝ ինաթինա <^՝աբրէէէով * Ամենավեբքին լուրերու Համաձայն դ Հոն կ՚ապ ձակ դ կօշկակար դ որմնագիր , ատաղձագոբծ դ դար
նա ; խօսակցութեան բնթացքին , ռուս աբուեստա– րին 1 3 5 0 Հայեր դ ամեբիկեան իշխանութեանց Հո - բին դ եւայլն Հաբ իւր ին 3 2 հ * Հողագո րծներ, Հ ար իւ–
գիտուՀ՝ին պատմեր է* վանիին տակ։ Հ*ոլ–րք 8 0 0 Հայեր ալ Հյթութկարտ րին 1 4հ* ազատ արուեստի մարդիկ դ բ*եիշկ յ անաս
« Թէ ինչո՛ւ է Հայ մոգովուբգբ գիմաց - քաղաքին մէք կամ մօտակայ գիւզեբուն մէք կ՚ապ նաբոյժ դ ուսուցիչդ գիւգատնտես դ գինեգործ եւն՚-դ
կուն * * . 1 9 1 4 / ՚ 5 > առաքին Հ ամ ա շխաբՀա յին պատե - րին իրենց սեփական միքոցներովդ գաղթակայանին 1 ՕՕին 3 աբՀ եստագէտնե բ դ մ եծ մ աս ամ բ շաբժա ՛՜
բազմին ես Բարեգործական ընկերութեան նախա– մ էք տեգի չգո^ յութեան պատճառաւ ։ Որով ա յգ վար դ մեքենավարներ դ Հ ա բ իւր ին 3 ուսանողներ եւ
գաՀն էի ։ Կը կազմակերպէինք երեկոյթներ , ներ՛ շրքանի Հայերուն ընղՀանուր թ ի ւ ֊ ը կը Հաշուեն Հարիւրին Հինգ զանազան : >-
կայացումներ դ յօգուտ պատերազմի ղոՀերու։ Այգ 2 2 0 0 Հոգի։ Լուր չկայ խոբՀբգային շրքանի Հա ք Ամեբիկեան կառավարութիւնը որոշած է յա
գումարներէն մենք բաժին Հանեցինք եւ Հայ գաղ գաղթականներու թիւի մասին % ռաք ի կա յ Օգոստոսին փակել իր գրաւմ ան շբ քանին
թականներուն որոնք Թուրքիա յէն (հո ւսա ս տ ան ա– Հյ թ ո ւթ կա ր տ ի 2200 Հայ գաղթականներուն մօ մէք գտնուած ԲոԷՈԲ գազթակայաննեբը դ ուր ներ
պաստաներ է ին դ աղատ Լ՛յով իրենց կեանքը թրքա տաւոր ա պէ ս 1 2 0 0 հ ՛ (հո ւս աՀ ւս յեր են դ 7 0 0 հ / Պարս– կա յիս պատսպարուած
կան կոտորածներէն ։ Կը յիշեմ ա յգ թշուառներու կա Հա յեր եւ ՅՕՕհ» Ց ունաՀա յեբ բո լորն ալ մ եծ «..750000
վիճակը դ կբ յիշեմ եւ չեմ կրնար ծածկել նոզկանքս մ ասով Թուր քիա ծնած նախկին ԹբքաՀ ա յեր ։ ո չ– ՛լ ե ր մ ան օտա՛
մ ա ր գա ս պանն ե բուն Հ անգէսչ . . . ի նշան երախտա Նոյնիսկ անոնք որ ռուս աՀա յ կբ կոչուին \91 4– 1 8 ^ րականներ ։ Ս ա 8 ճ & սեղմելով իր Հ ոդատաբու -
գիտութեան Հայ մտաւոբականնեբոլ խումբ մը պատերազմի ընթացքին եւ աւելի առաք Թուրքիս ք թեան շբ քանակը դ 1 0 0 . 0 0 0 Հոգի միայն պիտի պաՀԷ
շեորՀակալութեան նամակով ինծի նուիրեց ռուսե Հայկական նաՀանգներէն գաղթած Հայեր են դ որ իբ խնամքին տակ , մնացեալ 6 5 0 . 0 0 0 գաղթական -
րէն գիրք մ բ , «Հայաստանի Պոէզիա» վերնագրով։ Տ աստ ատ ո ւաօ՜ էին Խրիմի չրչանր, Հիլ սի սա յին ներբ պիտի ցբոլեն ։ Հայկական գազթակա յանին
Ես ոլշք* չ Լո1լ ոէ ծանօթացայ այգ գրքին ր ո վանդ ա ֊ Կովկաս եւ մինչեւ Ուկրայնա : եւս պաշտօնապէս Հ ագոբգուած է դ որ Օգոստոսին
կութեան Հետ եւ կրկիս Համոզուեցայ ոբ Հայ ժո Այս Հայերէն Հարիւրին 95ր ոչ մէկ Հպատա - պիտի փա կո ւի ։ Այս որոշումը իրարանցումի մատ
ղովուրդ ր իրապէս խոր ել իմ աստուն ժողովս ւբգ կութ իւն ունի, «.Հայմաթլոս կամ «շթաթրնլոս նած է գազթակա յանի վարչութիւնը ու բնակիչ -
է ։ Տեսայ որ միայն Աունգուկեանցբ չէդ այլ անոր ԼանՀայրենիք, պետութիւն չունեցող) Հայեր են, նեբը դ որոնք շուարած են թէ ինչ պիտի ընեն քա
կողքին կան իր արժանի գրչակիցնեբ բ ։ Ծանօթա Հարիւրին 5ը պա ր ս կաՀ պատակներ :. նի մը ամիս վերք։
ՍՏԱՑԱՆ-Բ
ցայ ՏովՀ* Թումանեանի դ Ալ • ՜իսաՀակեանի դ ու Սեռերու դասակարգումով՝ \450ը այրեր են ,
շատ շա տեր ո լ Հ ետ դ ծան օթաց այ Աշ ո ւղ Ջ ի ւան ի ի 750/» կիներ։ Տարիքի տեսակէտէ , մինչեւ 18 տա - ՆԵԱԻ - ՊԵԱԱ, ԻՐ ԱՆՑԵԱԼԸ, ֊ԲՈՅՐ ԱՆՆԱ
անմ աՀ ստեղծաղոբծ ո ւթե ան Հ ետ դ–- Հ$ախո բ գ օ՜
րեկաններր կր Հաշուուին 500 անձ , 18 60 տար– կեանքէ) : Գրեց՝ Վահ–
րերբ ձմրան նման կուգան ու 1լ երթանք ։ Ատոր մէք 1600 անձ, (երեք նորավէպ ՊոլսաՀայ
տեսաք Հայ ժողովուրգի ան մաՀ Հոգին դ անոր ան 60էն վեր՝ Հարիւր : րամ ՏատրհաՕ : Տպ • կոչնակ, Նիւ Եորք, 1946,
նկուն կամքդ անոր լաւատեսութեամբ լեցուն ա - ԱրՀեսաներու սլա տկերը Հետեւեալն է– գին 2 տոլար։ Հասցէ. Ը ) օ ՇօէշհոՅ§ ՚ քւ՚ՇՏՏ, 42
այրերոլ Հաբիլբին 38հ» աբՀեսաաւո րնե ր են Գ^Ր~ Ըտտէ 23էձ Տէ. Ւծտ* Vօ^1^> 10, Ի1. V. (Ս.ՏՃ.) :
Fonds A.R.A.M