Page 277 - \ARM_19-1946_03
P. 277
ւէ ւ՚աաւս օսաւաւս ձւտաւա ւս ո ա օ ւ Պէյբութէն մեկնող հինգերորդ կարաւանը որ
կը բազզանայ 2409 հոգիէ, Պարում հասած է ե ր է կ :
- ք՝ՕՈճ<5 1925 -
Ո. ճ. Տ. 376.286
17, ^ Ա 6 0&ատտա€ - - Ր Ճ & 1 Տ ( 1 3 6 ) ՖՐԱեՍԱՏԻ ՆԱՐ ՀՈԳԵՐԸ
161.։ 008. 15-70 ֊ Օ 0. Ր. Բտոտ 1878-63
Տ ՚ " ր . 1 0 0 0 , 6աւքս. 5 0 0 , Էրաւքս. 5 0 0 , ֆր–, լԼրտաս. 1 0 | Տ ° Լ – Աւելորգ է բացատրել թէ Ֆրանսա ծանր տագ
Մաաոօհշ 22 Տէթէքահւ՚շ 1946 Կիրակի 22 Ս ե պ տ ե մ բ ե ր
նապի մը մատնուած՜ է նորէն, թէ քաղաքական
եւ թէ տնտեսական ֊ ելմտակտն պատճառներով ։
քաղաքական կացութիւնը^ որ արգէն փափուկ էբ ,
Ժ Ը – Տ Ա Ր Ի - 18" ձ ո ո « ։ 8 ° 4 8 0 8 - Ն ո բ շրջան թ ի ւ 447 Խ մ բ ա գ ի ր ՝ Շ– ՄԻՍԱք՝ԵԱ"ս ԳԻՆ՝ 4 ֆր նոր Ա աՀման ագ բ ո ւթե ան առթի ւ ծագած վէ ճեբո լն–
Հետեւանքով , աւելի բաբգացաւ.՝, Զ°Բ * աբ կոլի
նոր յա յտա բաբո ւթեամբ :
ՄԵՐ ԽՕՍՔԸ ՕՐԸ ՕՐԻՆ Թեբթերբ կը գրեն թէ ղորթ/վարը մաեբմական
խօսակ ց ո ւթեան մը մ էք բա ց ատ րած է թէ ՝ նոր
ՄՇԱԿՈՅԹԻ ԿԱՊՆ ԱԼ ԹՈ&Լ պատերազմի մր պարագային Ա)ր ան ս ա նորէն կրնայ
Ա՛Ս Ո ՛եփ Ե Ի Մ Ե Ր Ի Ն Ն Ե Ր Ը գրաւուի լ եւ տարագիր կառավարութիւն մբ կազ
օ
մելու ստիպոլիլ։ Արգ , ի բ կարծիքով, նոր Ա աՀ -
Երկու երիտասարդներ Է ի ն : մանագրոլթիւնբ այնպէս մք խմբագրուած՜ է որ ,
Երկուքն ալ Ս ո ւ ր ի ա յ Է ն ։ Պատանիներ՝ 18—20
իւրաքանչիւր գաղութ ինքն իր գլխուն մնա - տարեկան , որոնք եկեր են բարձրագոյն կրթաւ - այգպիսի պարագա յի մ բ մ էք Հ ան բա պետ ո ւթեան
թիւն ստանալու, հայրենիք երթալով ծաււայհլոլ
յծ ԷՀԼԷաԼոփ • մտաւոր ճիգն ալ փոխանակ տա - իրենց ժողովուրդին : նախագաՀ բ չի կրնար օրինաւոր կառավարութիւն
բահ՜ ո ւե / կք լճանա յ ։ մ բ կազմ ե լ 3) ր ան ս այ էն գո ւր ս ; \,ո ր Ա աՀմ անա -
Արմէքաւո ր Հ րատարա կո ւթի ւննեք լոյս տեսան գրութեամբ , միայն Ազգ* մոզովբ կրնայ օրինաւոր
ամէն գաղութի մէք, սլատերաղմի ընթացքին ։ Սովորական բա՞ն : կառավարութիւն մբ Հաստատել ; Ուրեմն , երբ
Շ ա տ ալ սովորական չ ե ր ե ւ ց ա ն ի ն ծ ի ա յ դ ե ր կ ո ւ
Աբտագբ ութիւննե րք կր շարունակոլին աղա– հայորդինեբբ իրենց խօսուածքով, շարժուձեւհ - Հհ բան սան նորէն՝ գրաւուի , Աղգ * մ ո զ ո բ պիտի
բով, կ ր թ ո ւ թ ե ա մ բ եւ յ ա յ տ ն ա ծ գաղափարներով:
տ ա գր ո ւթ են էն աս ղին ալ է Անշուշտ աւելի ագատ չկրնա յ գործել, Հետեւաբար եւ կառավարութիւն
եւ ճոխ : Ոչ միայն դիրքեր , այլեւ գրական մբ Հաստատել։ Եգրակացոլթիւն , Հանրապետոլ—
գա ր ո ւեստ ա կան պարբերականներ X "նախ ի ր ե ն ց հ ա յ ե ր է ն ը չ է ր ն մ ա ն ե ր մ ե ր « ա ն ո ւ շ թեան նախագաՀբ պէտք է լայն ի բալաս ոլթիւններ
ջուբ»ի երիտասարդներու բարբառած մայրենիք ին :
սասկաայն, մէկ երկիրէն միւսը, Հւ յզիւ ունենա յ գործելու ։
Ի՜նչ յստակ ու մաքուր դուրս կոլգային բա
նմոյչներ կ^անցնին րախ տա լ ո րնե ր ո ւ ձեռքը ։ ս ե ր ը ա ո ա ն ց թ ա ր գ մ ա ն ո ւ թ ե ա ն ն ի գ ի ։ Ոչ մ է կ բ ա ն Այս առթիւ իրազեկներ գիտել կուտան թէ
որ յիշեցնէր սա «սոլինկ» եւ «զաղու» նորելուկ -
՚Հյտիս , թե րթե ր ու խմրա գր ո ւթ ի ւննե ոն են որ ները։ կրնայիր իրենց հետ խօսիլ շատ մ բ ագգային էլօր* տբ ԿոԼ մ ասնաւո բասլէս կբ պնգէ այս կէտին
խնդիբնհրու մասին : Անհրաժեշտ չէր իրենց յիշե–
կր տեսնեն անոնց երեսը։ ՛Եւ յ բնղՀան րապէս * ի - ցնել Հ ա յ մնալու, իրենց պատմութիւնը, մաշկոյ– վրա յ , Հ իմնուելով \ 940 Յունիսի գէպքեքուն վ է1՜
թ ը նանչնալու պարագան : Անոնք շատ աւելին կըր–
րենց պարտականութիւնը կատարած՜ կը սեպեն նային ըսել , իրենց հետ «աոժամեայ հայբենիք»էն րա յ ; Այգ փո րձառո ւթիւնը ա յնքան աղղած է իք
բհրած պաշարով մը որ տուն տուաւ շարք մ ը խոր
«Ա տ ա ց անք^ո վ մը : հրդածութեանց : վրայ ոբ , վեց ամ իս Հանրային՛ կեանքէ քաչուելէ
Յետոյ , ափ մը գրասէրներ պա ո յտ մ ք կա - վերք, աՀա նորէն ասպարէզ կ^իքնէ * իր տեսա կէտ֊
իրենց նա
տարելովդ գրատունէ գրատուն , կր գնեն նեբբ արմեցնելոլ Համար ։
խասիրած՜ Հատորք կամ Հանգէսը։ Ամէն պարագայի մէք, երկիբբ կբ ղան ո լ ի
իսկ քուն Հընթեքցող Հ ա ս ա ր ա կո ւթ թ ւն ը» ։ շատ բ ՐԳ կացութեան մբ առքեւ։ Վաբչապետբ,
Ան իր շր քանին թերթն ոլնի , թերեւս քանի մ ք Պ * <յ՝ո/ւմ Պիտօ , որ Ղ՝իմագբական ^ակատիւ վա -
Հատոր ալ ՚էիրք^ միշտ իր ղաղութէն ։ Անացեալով Նախ մ տ ք ո վ ս երկար ատեն փ ն տ ռ ե ց ի եւ չ կ ր րիչն էր բուն իսկ (հրանսայի մէք, եթէ տեգի տայ
կրնալ Հ ետաքր քր ո լի լ , եթէ շատ բացառիկ, Հգգա– ց ա յ գտնել ե ր կ ո ւ ֆ ր ա ն ս ա հ ա յ ն ո յ ն տ ա ր ի ք ի տղա ղօբ * տբ Կո լի տեսակէտներուն առքեւ , իր գէմ
յացունց՝» պարագայ մ ը ներ կա յանա յ ։ ներ , որոնք իրենց հասուն, հայեցի եւ ազգային պիտի Հանէ միւս երկու Հոսանքներք, ՚ ընկեր վա—
\թոյն իսկ երիտասարդութիւնը վարակուած՜ է դասսւիարակութեամբ գոհացնէին զիս: բա կան եւ Հ ամ ա յնավա բ ։ իսկ եթէ անտեսէ զօրա
այ Ա ^տեղական գրաս ի րո ւթեամբ՝% ։ Յետոյ մտքով պտոյտ մը կատարեցի մինչեւ վարին քննա դատ ո ւթ ի ւնն ե րբ , իր Հ ո ս ան քր , ք^.
Պէյրութ եւ Հալէպ, վայրկեան մը շնչելու համար
Տ ա ւ ր ո ս է ն ֆ չ ո զ հ ո վ ը , տ ե ս ն ե լ ո ւ մ ա յ ր ա մ ո ւ տ ը Ա– ք5. կրնա յ ծան ր պա բ տ ո ւթ ի ւն մ բ կրել յառաքիկա յ
նաբզափայի հեռաւոր բերդին վրայ , նշենիներու
Այնպէս որ, իւրաքանչիւր Հեղինակ աո ի պո լած շուքը Սիսի մայրավանքին նոր աւերակներուն ընտրութեանց մէք ։ Լաւատեսներ կբ կարծեն թէ
ապաՀովել ստորոտը: Անոնց շնորհը չէ՞ր հրաշքը այս երկու
է իր Հ ր ա տ ա ր ա կո ւթեան ս սլա ռում ր հայ երիտասարդ նմոյշնեբուն : կաբելի պիտի ըլլա յ մ իքին ճամ բայ մբ գտնել ։
ունենայ իր
տեղին փըայ։ Որքան ալ բարձր արմէք Վերքին պաՀ ո լն կառա վա ր ո ւթեան գ իրքր զօ
ս տ եղծա գո ր\ծ ո ւթ ի ւն ը ; րացաւ Աղգ * ^ ՜ ո Գ ո ՚ Լ ի ն առքեւ, ուր վստաՀութեան
Բնականաբար , որ եւ է արտագրութիւն ամ է— քուէ ստացաւ \ 2,ի գէմ 5 3 7 ձայնսվ ։
առաք իր տեգին վբայ կը սպառի ; մ՝շւ. ՚՛ յ~ Եւ կանչ մ ը թ ռ ա ւ բերնէս • ինչպէս Հ ա զո ր գա ծ՜ էինք երէկ , Ա աՀմ անագի ր
ներածումի
Բայց, ինչպէս տնտեսական կեանքը, — Ի՜նչ լալ ըրած կ՚ըլլայիք , եթէ անոնցմէ 4 "Լովը որոշած էր ոբ առ Հաշիւ վճարումներ բ լ–
առնէր ,
թի ասպարէզն ալ ունի արտածումի ել միա յն առաջ մեր1ինները տանէիք երկիր , մհր|ի(նները՝ նոր լան Հոկտեմբեր 1 էն սկսեալ, պետական պաշտօն -
օրէնք մը ։ Այլապէս շարմումը կանգ պիտի տեսակի նմոյշնհր, թերխաշ ու երերուն : եաներ ու թոշակներուն վրայ։ Վարչապետբ վճռա
եւ մ արգիկ Իա տ Ի ՀաՐկաղր ո լէ ին սնանի լ պէս քա յ ու արար ե՜ց մոգովին առքեւ թէ կառա վա -
տեղական բոյսերուի : ՍՕՍԻ րոլթիւնբ չի կրնար որ եւ է վճար ում կատարել ;
« 3 ուսաքեր» Վերքերս կը յիշեոնէբ տա ր րա - զկառավար ութիւն ը գիտէ որ տաման ե լի է պասշ -
կան պաՀան ք մը, փրկութիւն , պաշտպանու - Խ • ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ԳՐԱԿԱ՜ՆՈԻԹԻԻ՚ե տօն եան եբուն վիճակը , բա յց գանձին կաց ո ւթ իւն բ
թիւն Հայ Մ ս՛քի : X կբ Հարկագբէ անխախտ պաՀել իբ նա խ կին որո -
Ըսել կլ ոլգէր թէ պա ր տ ա ւո ր ենք մ ոռացոլ — Հայոց աշխարհ, Հայոց երկիր, Հայոզ հող, շումնեբբx Կ առա վա բո ւթիւն բ միայն մէկ բացար -
Լայն աշխարհում քո գրկի մէջ ապրեմ բ ո զ ,
թեան փոշիներէն փրկել Հ այ Հ եղինակներոլ վա ս •- ձակ պաՀան ք կբ ճան չնայ , պետոլթիւնբ , որուն
Դու ժայռակուռ մի ամրոց ես հնաւանդ,
տակը։ էք թէ անոնց գիրքերբ արղէն Հրատարակ - Աշտարակներդ՝ Արագածն ու Արարատ , •ծառաներն ենք բոլորս ալ , եւ ոչ թէ տէրեր բ » :
ուած եւ սպառած են, նորէն տպենք ; Եթէ թեր - Թ ո ղ ե ս լինեմ աշտարակիդ աղաւնին, թեր ու գէմ վիճաբանս լթիւննեբէ վերք, որոնք
Շռւքըդ դառնայ իմ ապաւէն հովանին •
թե րու կամ գա ր ա կ ն եր ո լ մ էք մնացած են , մի՚քոո՜ բաւական աղմկալի Հանգամանք ունէին , քոլէար -
ներ ճարենք ե Հրատարակենք • կուեցալ Հետեւեալ բանաձելք , <ձԱզղ • ԱաՀմա -
Մէկ խ օսքով, Հայ մ ողով ա բգ ր պէտք է <լակ ր նաղիր մ ո զո ւիբ վաւերացնելով առմամեա յ կառա -
կանգն ի Հայ գրքին , իբրեւ Հ ոգեկան Հաց եւ մ ՛ոքի վարութեան յա յտաբա բո ւթ իլննեբը , կբ վերաՀաս–
սնունգ՝» : տատէ իբ վստաՀութիւնբ եւ 1լանցնի իր օրա՝ -
Ո՛ւր էլ թ ռ չ ե մ , ինչ աշխա՛րհ էլ թափառեմ, կարգին »:
"Սորից ե տ գամ, քո կ տ ո ւ ր ո ւ մ ծ ւ ա ր հ մ •
Այս ԲՈԷՈՐԲ ^/՚ձԳ են X Բայց , թնչպէս ընել որ , Գածադաւի Ա 1ւետհւտ0ք(1հդ
ԳԻՐՔՐ երբ Հբատա բակոլի , ան մ՚իքապէս եւ լայ -
նօրէն գառնայ այգ նոյն մո ղովուբղինս եփա կանու– Ու թ է մ ե ռ ն ե մ , քո գրկի մ է ՜ ջ մ ե ռ ն ե մ թ ո ղ
Հ ա յ ո ց ա շ խ ա ր հ , Հ ա յ ո ց ե ր կ ի ր , Հ ա յ ո ց հող...
թիւնը : Այսինքն անոր ձեռքն անցնի , տ ա ր ած ո ւի Ինչպէս յայտնի է , պետական պաշտօնեաներու
եւ սպառի։ Փոխանակ մնալու այս կամ այն գա - միայն մէկ մասբ գոբծաղոլլ Հռչակած՜ է* 100.000
ղութի գրատան մ էք X X Հոգի ) ոլր՝ի՛շ խօսքով՝ ելմ տակտն նախարարու
Մեձ սփոփանք մք պիաի չըլլար գէգերով գիրք Սիրտըս հողի սի՜րտն ունենար, թեան պաշտօնեաներբ ; Եւ սակայն , այս մասնակի
տպել , եւ սպասել որ ուրիշ գաղութ է գրավ աճառ
մ ք բաքեՀ աճի 10 20 օրինակ ապսպրել , իր յա - Ս ի բ տ ր ս հ ո ղ ի ն մ ա ՜ ն լ ի ն է ր . գո բ ծա ղուլն անգամ տարօրինակ կա ց ո ւթի ւն մբ
ճախորգներուն ծախելու Համար ; Եւ երբ մարդը խոփով յ ա մ ա ռ ստեղծած է;
Հարկ է միքս ց մը գտն ե լ վառ պաՀ ե լո ւ Հ ան բա Պատռէր կուրծքս ու սերմ ցանէր , — Այսպէս , մաքսային պաշտօնեաներբ ամէն աչ
Ես՝ վէրքեբիս միջից կրկին
յին Հետաքրքրութիլնք % իս ատ անք գագրե ցուցած՜ Բէլաէո1Լ 1 Հար իւրաւո ր
Ծիլե՜ր տայի , ծիծաղէի , ճամ բորգներ սաՀմ անաղ լո լիւր կ* անցնին առանց
Տարիներ առաք , երբ Հա յ մողովո ւրղ ունէ ինք Ու կ բ ծ ք ի ս մ է ջ խ ո ՜ փ խ ր ո ղ ի ն պայուսակներբ բանալու։ Այս կացութենէն կ*օգ -
թուրքիս յ մ էքյ եւ ա յսօրուան Ա թամ պուլը մ շա - Ր հ բ ք ո ւ բ ա ր ի ք պ ա ր գ ե ւ է ի : տուին մաքսանենգներն ալ , ծ իս ա իս ո ա , գոՀաքե -
կոյթի լուսապայծառ կեղրոն մբ կբ կազմէր , կով– ՍԻԼՎԱ ԿԱՊՈՒՏԻԿԵԱՆ գէն , ամ էն տեսակ ար գ հ լու տ ծ ա պր անքն եր փախ -
կասի
Հ րա տ ա ր ա կո ւթի ւն ներն անգամ լա յնօ րէն կբ ցնելով մա սնաւ ո ր ա սլէս Չ^ուից եր իա յէն , Պելմիա -
տաբածուէին բոլոր Հայաշատ քազաքեեբուն մէք X յէն , ել փո խաղա բձա բա բ ՀՀ՚Լ\ամ բո րղներ բ ագատ
Վառ էբ մտքի կապք եւ տեւական, թիֆլիսէն Պո Մ • ՆԱՀԱՆԳՆԵՐՈՒ առեւտրական՛ նա/սարա - կ ՝ան ց ն ին , պաշտ օն ե ան ե րոլ անտ արբ եր ա չքե քո լն
ոն ,
լիս , Պ ՛՛լո էն մ ինչեւ Տրապղոն , կարին , Տար ՐՌ՚1 II լ՛՛՛էք՛ ՛ւ , որ այնքան աղմուկ Հանահ՝ էր փր առքեւ։ Աքն շուշտ այս կացութիւնք նախատեսելով
1Լ ա ս սլ ո ւր ա կ ան կամ Տիգրանակեբտ ։ վերջին յայտարարութեամբ, ստբսչոլեռաւ Հրա - էր ոբ Պ* Պիտօ 1լտղղաբարէբ , ԱաՀմանաղիր մո -
իսկ այսօր, լուսացնցուղ Փարիղի մէք, շատ <եարէլ, նախագաՀ ֆ՚րումրնբ առաչյա ր կո վւԱյսւղէ ս ղ՚՚՚էի՚ն առքել ,
քիչեր գաղափար
րեւան Ա ուր իա֊ ունին Ամ եր ի կա յի , նո յնիսկ Հա ղոՀաոում կր ստանայ արտաքին նախարաբր,
Լիբանանի մ շակո յթի մ ասին ։ Պրրնղ 1 « ւճիշգ այս պաՀ ուն , երբ ձեղի կր խօսիմ ,
Աուրիա - Լիբանանբ, եւ ուրիշ արեւելեան * ռՍ գ<ք՜ոէ֊արին կացութեան մբ մատնուած մեր սաՀմաններուն– վրա յ կէտեբ կան ուրկէ ղրա֊
գաղութներ շատ աւելի Հ ե տա քր քր ո ւթ իւն կբ ցու֊ Էբ Փա ր իգի մ Էք ։ Նս՛ ի1՛ ՛ո գաՀ ր մ ասնաւո ր յայտ ա - մագլուխբ կրնայ Հոսիլ ե ր կբ էն ղոլրս ։ Այսպիսի
ցնեն փար իղեան Հ բատարակո ւթեանց մ ասին , քան բարութեամբ մբ բացատրելով այս պարագան , կբ պա յմ աններ ո լ մ էք , ս՛ վ ո ր ում կուտա յ պետական
ամ են ա ւլէ տ -
մ եր Լո յս - Բաղաքին մ եծապատիլ յայտնէ թէ կտռավա ր ո ւթեան քաղաքականութիւնք պաշտօնեաներու այս բնթացքին , կբ նպաստէ պե
նեբբ X կք մնայ անփոփոխ եւ թէ գաՀ լիճին անգամնեբէն տութեան տկարացման »;
Այս վեր քիններ բ ա պաՀ ո վա բա ր լուր անգամ ո եւ է մէկբ իրաւունք չունի տարբեր յա յտա բա - Բազմաթիւ ճամ բորգներ գմգոՀ են ոբ իրենց
չունին Պէյրութի եւ Հալէպի գրական վաստակ - ր ո ւթ ի լն բնելու ։ Հբամաբեալ նախարարբ տեղի մեծ պայուսակներբ կր մնան սաՀմանաղլոլխի կա
Հարուստ։
ներէն , այնքան այլազան եւ տալով Հանղեբձ , կբ լայտնէ թէ Հպիտի չարու - յարաններուն մ էք ։ Լոնտոնի թե բ թերն ալ , որոնք
Առանց միացեալ ճիգեր ու ել սերտ կապերու , նակէ իբ պայքարր խաղաղութեան Համար՝»։ օղանաւով կուգան , մամերով մնացին կայարանը X
Մշակոյթն ալ պիտի լճանար գազութէ գաղութ ։ ԵՈՒԿՌՍԼԱՒԻԱ խիսա հանուոագիր մը ս տ ա - Ղ՝ործաղոլլին Հետեւանքով, գաւառի մէք կա–
ցաւ անգլիական եւ ամերիկեան կառավարութիւն– ( Լ ո ւ ր ե ր ո ւ շ ա յ ա ւ ն ա կ ո ւ ֊ թ ի ւ ն ը կ ա ր դ ա լ Դ– է յ )
Ծ՛ նեբէն , ծանր ամբաստանոլթիլննեբով
Fonds A.R.A.M
կը բազզանայ 2409 հոգիէ, Պարում հասած է ե ր է կ :
- ք՝ՕՈճ<5 1925 -
Ո. ճ. Տ. 376.286
17, ^ Ա 6 0&ատտա€ - - Ր Ճ & 1 Տ ( 1 3 6 ) ՖՐԱեՍԱՏԻ ՆԱՐ ՀՈԳԵՐԸ
161.։ 008. 15-70 ֊ Օ 0. Ր. Բտոտ 1878-63
Տ ՚ " ր . 1 0 0 0 , 6աւքս. 5 0 0 , Էրաւքս. 5 0 0 , ֆր–, լԼրտաս. 1 0 | Տ ° Լ – Աւելորգ է բացատրել թէ Ֆրանսա ծանր տագ
Մաաոօհշ 22 Տէթէքահւ՚շ 1946 Կիրակի 22 Ս ե պ տ ե մ բ ե ր
նապի մը մատնուած՜ է նորէն, թէ քաղաքական
եւ թէ տնտեսական ֊ ելմտակտն պատճառներով ։
քաղաքական կացութիւնը^ որ արգէն փափուկ էբ ,
Ժ Ը – Տ Ա Ր Ի - 18" ձ ո ո « ։ 8 ° 4 8 0 8 - Ն ո բ շրջան թ ի ւ 447 Խ մ բ ա գ ի ր ՝ Շ– ՄԻՍԱք՝ԵԱ"ս ԳԻՆ՝ 4 ֆր նոր Ա աՀման ագ բ ո ւթե ան առթի ւ ծագած վէ ճեբո լն–
Հետեւանքով , աւելի բաբգացաւ.՝, Զ°Բ * աբ կոլի
նոր յա յտա բաբո ւթեամբ :
ՄԵՐ ԽՕՍՔԸ ՕՐԸ ՕՐԻՆ Թեբթերբ կը գրեն թէ ղորթ/վարը մաեբմական
խօսակ ց ո ւթեան մը մ էք բա ց ատ րած է թէ ՝ նոր
ՄՇԱԿՈՅԹԻ ԿԱՊՆ ԱԼ ԹՈ&Լ պատերազմի մր պարագային Ա)ր ան ս ա նորէն կրնայ
Ա՛Ս Ո ՛եփ Ե Ի Մ Ե Ր Ի Ն Ն Ե Ր Ը գրաւուի լ եւ տարագիր կառավարութիւն մբ կազ
օ
մելու ստիպոլիլ։ Արգ , ի բ կարծիքով, նոր Ա աՀ -
Երկու երիտասարդներ Է ի ն : մանագրոլթիւնբ այնպէս մք խմբագրուած՜ է որ ,
Երկուքն ալ Ս ո ւ ր ի ա յ Է ն ։ Պատանիներ՝ 18—20
իւրաքանչիւր գաղութ ինքն իր գլխուն մնա - տարեկան , որոնք եկեր են բարձրագոյն կրթաւ - այգպիսի պարագա յի մ բ մ էք Հ ան բա պետ ո ւթեան
թիւն ստանալու, հայրենիք երթալով ծաււայհլոլ
յծ ԷՀԼԷաԼոփ • մտաւոր ճիգն ալ փոխանակ տա - իրենց ժողովուրդին : նախագաՀ բ չի կրնար օրինաւոր կառավարութիւն
բահ՜ ո ւե / կք լճանա յ ։ մ բ կազմ ե լ 3) ր ան ս այ էն գո ւր ս ; \,ո ր Ա աՀմ անա -
Արմէքաւո ր Հ րատարա կո ւթի ւննեք լոյս տեսան գրութեամբ , միայն Ազգ* մոզովբ կրնայ օրինաւոր
ամէն գաղութի մէք, սլատերաղմի ընթացքին ։ Սովորական բա՞ն : կառավարութիւն մբ Հաստատել ; Ուրեմն , երբ
Շ ա տ ալ սովորական չ ե ր ե ւ ց ա ն ի ն ծ ի ա յ դ ե ր կ ո ւ
Աբտագբ ութիւննե րք կր շարունակոլին աղա– հայորդինեբբ իրենց խօսուածքով, շարժուձեւհ - Հհ բան սան նորէն՝ գրաւուի , Աղգ * մ ո զ ո բ պիտի
բով, կ ր թ ո ւ թ ե ա մ բ եւ յ ա յ տ ն ա ծ գաղափարներով:
տ ա գր ո ւթ են էն աս ղին ալ է Անշուշտ աւելի ագատ չկրնա յ գործել, Հետեւաբար եւ կառավարութիւն
եւ ճոխ : Ոչ միայն դիրքեր , այլեւ գրական մբ Հաստատել։ Եգրակացոլթիւն , Հանրապետոլ—
գա ր ո ւեստ ա կան պարբերականներ X "նախ ի ր ե ն ց հ ա յ ե ր է ն ը չ է ր ն մ ա ն ե ր մ ե ր « ա ն ո ւ շ թեան նախագաՀբ պէտք է լայն ի բալաս ոլթիւններ
ջուբ»ի երիտասարդներու բարբառած մայրենիք ին :
սասկաայն, մէկ երկիրէն միւսը, Հւ յզիւ ունենա յ գործելու ։
Ի՜նչ յստակ ու մաքուր դուրս կոլգային բա
նմոյչներ կ^անցնին րախ տա լ ո րնե ր ո ւ ձեռքը ։ ս ե ր ը ա ո ա ն ց թ ա ր գ մ ա ն ո ւ թ ե ա ն ն ի գ ի ։ Ոչ մ է կ բ ա ն Այս առթիւ իրազեկներ գիտել կուտան թէ
որ յիշեցնէր սա «սոլինկ» եւ «զաղու» նորելուկ -
՚Հյտիս , թե րթե ր ու խմրա գր ո ւթ ի ւննե ոն են որ ները։ կրնայիր իրենց հետ խօսիլ շատ մ բ ագգային էլօր* տբ ԿոԼ մ ասնաւո բասլէս կբ պնգէ այս կէտին
խնդիբնհրու մասին : Անհրաժեշտ չէր իրենց յիշե–
կր տեսնեն անոնց երեսը։ ՛Եւ յ բնղՀան րապէս * ի - ցնել Հ ա յ մնալու, իրենց պատմութիւնը, մաշկոյ– վրա յ , Հ իմնուելով \ 940 Յունիսի գէպքեքուն վ է1՜
թ ը նանչնալու պարագան : Անոնք շատ աւելին կըր–
րենց պարտականութիւնը կատարած՜ կը սեպեն նային ըսել , իրենց հետ «աոժամեայ հայբենիք»էն րա յ ; Այգ փո րձառո ւթիւնը ա յնքան աղղած է իք
բհրած պաշարով մը որ տուն տուաւ շարք մ ը խոր
«Ա տ ա ց անք^ո վ մը : հրդածութեանց : վրայ ոբ , վեց ամ իս Հանրային՛ կեանքէ քաչուելէ
Յետոյ , ափ մը գրասէրներ պա ո յտ մ ք կա - վերք, աՀա նորէն ասպարէզ կ^իքնէ * իր տեսա կէտ֊
իրենց նա
տարելովդ գրատունէ գրատուն , կր գնեն նեբբ արմեցնելոլ Համար ։
խասիրած՜ Հատորք կամ Հանգէսը։ Ամէն պարագայի մէք, երկիբբ կբ ղան ո լ ի
իսկ քուն Հընթեքցող Հ ա ս ա ր ա կո ւթ թ ւն ը» ։ շատ բ ՐԳ կացութեան մբ առքեւ։ Վաբչապետբ,
Ան իր շր քանին թերթն ոլնի , թերեւս քանի մ ք Պ * <յ՝ո/ւմ Պիտօ , որ Ղ՝իմագբական ^ակատիւ վա -
Հատոր ալ ՚էիրք^ միշտ իր ղաղութէն ։ Անացեալով Նախ մ տ ք ո վ ս երկար ատեն փ ն տ ռ ե ց ի եւ չ կ ր րիչն էր բուն իսկ (հրանսայի մէք, եթէ տեգի տայ
կրնալ Հ ետաքր քր ո լի լ , եթէ շատ բացառիկ, Հգգա– ց ա յ գտնել ե ր կ ո ւ ֆ ր ա ն ս ա հ ա յ ն ո յ ն տ ա ր ի ք ի տղա ղօբ * տբ Կո լի տեսակէտներուն առքեւ , իր գէմ
յացունց՝» պարագայ մ ը ներ կա յանա յ ։ ներ , որոնք իրենց հասուն, հայեցի եւ ազգային պիտի Հանէ միւս երկու Հոսանքներք, ՚ ընկեր վա—
\թոյն իսկ երիտասարդութիւնը վարակուած՜ է դասսւիարակութեամբ գոհացնէին զիս: բա կան եւ Հ ամ ա յնավա բ ։ իսկ եթէ անտեսէ զօրա
այ Ա ^տեղական գրաս ի րո ւթեամբ՝% ։ Յետոյ մտքով պտոյտ մը կատարեցի մինչեւ վարին քննա դատ ո ւթ ի ւնն ե րբ , իր Հ ո ս ան քր , ք^.
Պէյրութ եւ Հալէպ, վայրկեան մը շնչելու համար
Տ ա ւ ր ո ս է ն ֆ չ ո զ հ ո վ ը , տ ե ս ն ե լ ո ւ մ ա յ ր ա մ ո ւ տ ը Ա– ք5. կրնա յ ծան ր պա բ տ ո ւթ ի ւն մ բ կրել յառաքիկա յ
նաբզափայի հեռաւոր բերդին վրայ , նշենիներու
Այնպէս որ, իւրաքանչիւր Հեղինակ աո ի պո լած շուքը Սիսի մայրավանքին նոր աւերակներուն ընտրութեանց մէք ։ Լաւատեսներ կբ կարծեն թէ
ապաՀովել ստորոտը: Անոնց շնորհը չէ՞ր հրաշքը այս երկու
է իր Հ ր ա տ ա ր ա կո ւթեան ս սլա ռում ր հայ երիտասարդ նմոյշնեբուն : կաբելի պիտի ըլլա յ մ իքին ճամ բայ մբ գտնել ։
ունենայ իր
տեղին փըայ։ Որքան ալ բարձր արմէք Վերքին պաՀ ո լն կառա վա ր ո ւթեան գ իրքր զօ
ս տ եղծա գո ր\ծ ո ւթ ի ւն ը ; րացաւ Աղգ * ^ ՜ ո Գ ո ՚ Լ ի ն առքեւ, ուր վստաՀութեան
Բնականաբար , որ եւ է արտագրութիւն ամ է— քուէ ստացաւ \ 2,ի գէմ 5 3 7 ձայնսվ ։
առաք իր տեգին վբայ կը սպառի ; մ՝շւ. ՚՛ յ~ Եւ կանչ մ ը թ ռ ա ւ բերնէս • ինչպէս Հ ա զո ր գա ծ՜ էինք երէկ , Ա աՀմ անագի ր
ներածումի
Բայց, ինչպէս տնտեսական կեանքը, — Ի՜նչ լալ ըրած կ՚ըլլայիք , եթէ անոնցմէ 4 "Լովը որոշած էր ոբ առ Հաշիւ վճարումներ բ լ–
առնէր ,
թի ասպարէզն ալ ունի արտածումի ել միա յն առաջ մեր1ինները տանէիք երկիր , մհր|ի(նները՝ նոր լան Հոկտեմբեր 1 էն սկսեալ, պետական պաշտօն -
օրէնք մը ։ Այլապէս շարմումը կանգ պիտի տեսակի նմոյշնհր, թերխաշ ու երերուն : եաներ ու թոշակներուն վրայ։ Վարչապետբ վճռա
եւ մ արգիկ Իա տ Ի ՀաՐկաղր ո լէ ին սնանի լ պէս քա յ ու արար ե՜ց մոգովին առքեւ թէ կառա վա -
տեղական բոյսերուի : ՍՕՍԻ րոլթիւնբ չի կրնար որ եւ է վճար ում կատարել ;
« 3 ուսաքեր» Վերքերս կը յիշեոնէբ տա ր րա - զկառավար ութիւն ը գիտէ որ տաման ե լի է պասշ -
կան պաՀան ք մը, փրկութիւն , պաշտպանու - Խ • ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ԳՐԱԿԱ՜ՆՈԻԹԻԻ՚ե տօն եան եբուն վիճակը , բա յց գանձին կաց ո ւթ իւն բ
թիւն Հայ Մ ս՛քի : X կբ Հարկագբէ անխախտ պաՀել իբ նա խ կին որո -
Ըսել կլ ոլգէր թէ պա ր տ ա ւո ր ենք մ ոռացոլ — Հայոց աշխարհ, Հայոց երկիր, Հայոզ հող, շումնեբբx Կ առա վա բո ւթիւն բ միայն մէկ բացար -
Լայն աշխարհում քո գրկի մէջ ապրեմ բ ո զ ,
թեան փոշիներէն փրկել Հ այ Հ եղինակներոլ վա ս •- ձակ պաՀան ք կբ ճան չնայ , պետոլթիւնբ , որուն
Դու ժայռակուռ մի ամրոց ես հնաւանդ,
տակը։ էք թէ անոնց գիրքերբ արղէն Հրատարակ - Աշտարակներդ՝ Արագածն ու Արարատ , •ծառաներն ենք բոլորս ալ , եւ ոչ թէ տէրեր բ » :
ուած եւ սպառած են, նորէն տպենք ; Եթէ թեր - Թ ո ղ ե ս լինեմ աշտարակիդ աղաւնին, թեր ու գէմ վիճաբանս լթիւննեբէ վերք, որոնք
Շռւքըդ դառնայ իմ ապաւէն հովանին •
թե րու կամ գա ր ա կ ն եր ո լ մ էք մնացած են , մի՚քոո՜ բաւական աղմկալի Հանգամանք ունէին , քոլէար -
ներ ճարենք ե Հրատարակենք • կուեցալ Հետեւեալ բանաձելք , <ձԱզղ • ԱաՀմա -
Մէկ խ օսքով, Հայ մ ողով ա բգ ր պէտք է <լակ ր նաղիր մ ո զո ւիբ վաւերացնելով առմամեա յ կառա -
կանգն ի Հայ գրքին , իբրեւ Հ ոգեկան Հաց եւ մ ՛ոքի վարութեան յա յտաբա բո ւթ իլննեբը , կբ վերաՀաս–
սնունգ՝» : տատէ իբ վստաՀութիւնբ եւ 1լանցնի իր օրա՝ -
Ո՛ւր էլ թ ռ չ ե մ , ինչ աշխա՛րհ էլ թափառեմ, կարգին »:
"Սորից ե տ գամ, քո կ տ ո ւ ր ո ւ մ ծ ւ ա ր հ մ •
Այս ԲՈԷՈՐԲ ^/՚ձԳ են X Բայց , թնչպէս ընել որ , Գածադաւի Ա 1ւետհւտ0ք(1հդ
ԳԻՐՔՐ երբ Հբատա բակոլի , ան մ՚իքապէս եւ լայ -
նօրէն գառնայ այգ նոյն մո ղովուբղինս եփա կանու– Ու թ է մ ե ռ ն ե մ , քո գրկի մ է ՜ ջ մ ե ռ ն ե մ թ ո ղ
Հ ա յ ո ց ա շ խ ա ր հ , Հ ա յ ո ց ե ր կ ի ր , Հ ա յ ո ց հող...
թիւնը : Այսինքն անոր ձեռքն անցնի , տ ա ր ած ո ւի Ինչպէս յայտնի է , պետական պաշտօնեաներու
եւ սպառի։ Փոխանակ մնալու այս կամ այն գա - միայն մէկ մասբ գոբծաղոլլ Հռչակած՜ է* 100.000
ղութի գրատան մ էք X X Հոգի ) ոլր՝ի՛շ խօսքով՝ ելմ տակտն նախարարու
Մեձ սփոփանք մք պիաի չըլլար գէգերով գիրք Սիրտըս հողի սի՜րտն ունենար, թեան պաշտօնեաներբ ; Եւ սակայն , այս մասնակի
տպել , եւ սպասել որ ուրիշ գաղութ է գրավ աճառ
մ ք բաքեՀ աճի 10 20 օրինակ ապսպրել , իր յա - Ս ի բ տ ր ս հ ո ղ ի ն մ ա ՜ ն լ ի ն է ր . գո բ ծա ղուլն անգամ տարօրինակ կա ց ո ւթի ւն մբ
ճախորգներուն ծախելու Համար ; Եւ երբ մարդը խոփով յ ա մ ա ռ ստեղծած է;
Հարկ է միքս ց մը գտն ե լ վառ պաՀ ե լո ւ Հ ան բա Պատռէր կուրծքս ու սերմ ցանէր , — Այսպէս , մաքսային պաշտօնեաներբ ամէն աչ
Ես՝ վէրքեբիս միջից կրկին
յին Հետաքրքրութիլնք % իս ատ անք գագրե ցուցած՜ Բէլաէո1Լ 1 Հար իւրաւո ր
Ծիլե՜ր տայի , ծիծաղէի , ճամ բորգներ սաՀմ անաղ լո լիւր կ* անցնին առանց
Տարիներ առաք , երբ Հա յ մողովո ւրղ ունէ ինք Ու կ բ ծ ք ի ս մ է ջ խ ո ՜ փ խ ր ո ղ ի ն պայուսակներբ բանալու։ Այս կացութենէն կ*օգ -
թուրքիս յ մ էքյ եւ ա յսօրուան Ա թամ պուլը մ շա - Ր հ բ ք ո ւ բ ա ր ի ք պ ա ր գ ե ւ է ի : տուին մաքսանենգներն ալ , ծ իս ա իս ո ա , գոՀաքե -
կոյթի լուսապայծառ կեղրոն մբ կբ կազմէր , կով– ՍԻԼՎԱ ԿԱՊՈՒՏԻԿԵԱՆ գէն , ամ էն տեսակ ար գ հ լու տ ծ ա պր անքն եր փախ -
կասի
Հ րա տ ա ր ա կո ւթի ւն ներն անգամ լա յնօ րէն կբ ցնելով մա սնաւ ո ր ա սլէս Չ^ուից եր իա յէն , Պելմիա -
տաբածուէին բոլոր Հայաշատ քազաքեեբուն մէք X յէն , ել փո խաղա բձա բա բ ՀՀ՚Լ\ամ բո րղներ բ ագատ
Վառ էբ մտքի կապք եւ տեւական, թիֆլիսէն Պո Մ • ՆԱՀԱՆԳՆԵՐՈՒ առեւտրական՛ նա/սարա - կ ՝ան ց ն ին , պաշտ օն ե ան ե րոլ անտ արբ եր ա չքե քո լն
ոն ,
լիս , Պ ՛՛լո էն մ ինչեւ Տրապղոն , կարին , Տար ՐՌ՚1 II լ՛՛՛էք՛ ՛ւ , որ այնքան աղմուկ Հանահ՝ էր փր առքեւ։ Աքն շուշտ այս կացութիւնք նախատեսելով
1Լ ա ս սլ ո ւր ա կ ան կամ Տիգրանակեբտ ։ վերջին յայտարարութեամբ, ստբսչոլեռաւ Հրա - էր ոբ Պ* Պիտօ 1լտղղաբարէբ , ԱաՀմանաղիր մո -
իսկ այսօր, լուսացնցուղ Փարիղի մէք, շատ <եարէլ, նախագաՀ ֆ՚րումրնբ առաչյա ր կո վւԱյսւղէ ս ղ՚՚՚էի՚ն առքել ,
քիչեր գաղափար
րեւան Ա ուր իա֊ ունին Ամ եր ի կա յի , նո յնիսկ Հա ղոՀաոում կր ստանայ արտաքին նախարաբր,
Լիբանանի մ շակո յթի մ ասին ։ Պրրնղ 1 « ւճիշգ այս պաՀ ուն , երբ ձեղի կր խօսիմ ,
Աուրիա - Լիբանանբ, եւ ուրիշ արեւելեան * ռՍ գ<ք՜ոէ֊արին կացութեան մբ մատնուած մեր սաՀմաններուն– վրա յ կէտեբ կան ուրկէ ղրա֊
գաղութներ շատ աւելի Հ ե տա քր քր ո ւթ իւն կբ ցու֊ Էբ Փա ր իգի մ Էք ։ Նս՛ ի1՛ ՛ո գաՀ ր մ ասնաւո ր յայտ ա - մագլուխբ կրնայ Հոսիլ ե ր կբ էն ղոլրս ։ Այսպիսի
ցնեն փար իղեան Հ բատարակո ւթեանց մ ասին , քան բարութեամբ մբ բացատրելով այս պարագան , կբ պա յմ աններ ո լ մ էք , ս՛ վ ո ր ում կուտա յ պետական
ամ են ա ւլէ տ -
մ եր Լո յս - Բաղաքին մ եծապատիլ յայտնէ թէ կտռավա ր ո ւթեան քաղաքականութիւնք պաշտօնեաներու այս բնթացքին , կբ նպաստէ պե
նեբբ X կք մնայ անփոփոխ եւ թէ գաՀ լիճին անգամնեբէն տութեան տկարացման »;
Այս վեր քիններ բ ա պաՀ ո վա բա ր լուր անգամ ո եւ է մէկբ իրաւունք չունի տարբեր յա յտա բա - Բազմաթիւ ճամ բորգներ գմգոՀ են ոբ իրենց
չունին Պէյրութի եւ Հալէպի գրական վաստակ - ր ո ւթ ի լն բնելու ։ Հբամաբեալ նախարարբ տեղի մեծ պայուսակներբ կր մնան սաՀմանաղլոլխի կա
Հարուստ։
ներէն , այնքան այլազան եւ տալով Հանղեբձ , կբ լայտնէ թէ Հպիտի չարու - յարաններուն մ էք ։ Լոնտոնի թե բ թերն ալ , որոնք
Առանց միացեալ ճիգեր ու ել սերտ կապերու , նակէ իբ պայքարր խաղաղութեան Համար՝»։ օղանաւով կուգան , մամերով մնացին կայարանը X
Մշակոյթն ալ պիտի լճանար գազութէ գաղութ ։ ԵՈՒԿՌՍԼԱՒԻԱ խիսա հանուոագիր մը ս տ ա - Ղ՝ործաղոլլին Հետեւանքով, գաւառի մէք կա–
ցաւ անգլիական եւ ամերիկեան կառավարութիւն– ( Լ ո ւ ր ե ր ո ւ շ ա յ ա ւ ն ա կ ո ւ ֊ թ ի ւ ն ը կ ա ր դ ա լ Դ– է յ )
Ծ՛ նեբէն , ծանր ամբաստանոլթիլննեբով
Fonds A.R.A.M
