Page 198 - \ARM_19-1946_03
P. 198
Լ Ո Ւ Ս Ա Բ Ա Ն Ո Ւ Թ Ի Ւ Ն Ն ԵՐ գթւ ցական որոշ նպատակի կամ հ–բադը ի մը յքէ-րքլ Գ Ե %Ա Ր Գ
կրնան գաղափարակիցներ
համախմբուիլ միացնե
Ն նէ գաղթի մասիԱ լով իրենց ֆիզիքական, նիւթական եւ իմացական ԿՈԹՈՂ ՀԱՅ ՃԱՐՏԱՐԱՊԵՏՈՒԹԵԱՆ
ըՊւղհանու֊ը օ
ու 1լը ֆ-աբայեն
զարգացման վերելքին^ անհ/էլնաբլէս
եւ թէ նոյն ատեն իրենց համար պատուաւոր ել (Բ-. ե ւ վերջքին մ ա ս )
8ա չարար , պ ա շ տ օ ն ա թ ե ր թ Հ ա յ թարհ գործա նաիւանձելի գիրքեր կը ստեղծեն :
կան Ըււ1դհ • Մ ի ո ւ թ ե ա ն , ո ր ն ե ր կ ա յ ի ս լայս կ ը տես
նէ Նիւ Եորքի մ է ջ , կը հրատարակէ Ներգաղթի 12.— Խպւհ– Հ ա յ ա ս տ ա ն ի մ է ջ տ ա ն մ ը շին»ու^– Այմմ .ծանօթանանք Գեղարղայ վանքին յո լ -
$գ%Հթեաք1. Ցա1ն4(|աիւո(1.մըրյ1 հ ե տ ե ւ ե ա լ ^ լ ռ ւ ս ա – ք֊իւ.% ի՞նչ կ՚ուշսՅԷ։
ըայնթ^իւնյՅւրըյ. հա^-պաա^սխաճի ծեւով (Ց»ւ– շարձաններոլն , որոնք, ինչպէս կ՝շ*։է ճարաարա–
ւիս՛ 1 ) . -
Խոբ& –Հայթւքւաանի մ՝ԷԼ մէՀլ ընաք-ֆֆքեթց թան պետ թ՚րրբս թ՝ոբամանեէ"ն, ^իծա^որ^ք-թիք-հ
մը չվւնութիլֆը՝ իր մեՆոք֊թիան համա&քսյԱ., համքպ>Ր(4>1ԲՒ էԲ*Փ Դւմ^1ՓՓ կ.կքՈո՚^ՓՓ^€ Իյ
կ՝ար<ք–է մօտ ալի րապէս 10 15,000 ՐոհԲէէ ՚քէէլ եւ Հինուած աէէ՚ԷնՀն՛ աւելի փորձոքյսծ արուեստա
Խորհ. Հ ա յասաան ի նեբդաղթի մասին՝ գրաւոր տոլաբը հաւասար է մօաաւո րապէս 5 րուբ՛լի՛ի եւ գէտներուն անգամ անհաւատա լի՛ պատրանք թուե–
ել բերանացի բազմաթիւ Հարցումներ եղած– են 30 կո՚զէկի • Ան որ տուն 1լուզէ Լընել տալ եւ լոլ չափ նրբութեամբ յ համաչափութեամբ եւ վա
մեղի ամէն կողմ է , որոնց մի աո֊ մի պատասխա– իր ունեցան՜ գրամը չ ի բաւեր կրնայ Պետական յելչութեամբ» (Նիւթեր հայկական սարտարապհ–
ն ել ան կ ար ելի . ըչլալո վ՝ թեր թերոլ մի Հո ցով կը Դրամատունէն փո խաո^ո ւթ իւն ընել տասը տար տուը֊եան պատմութեան, էջ 349)։
սլա ա աս խան ենք բոլորին % ՛ուան սլա յմ ան ա յ ամ ուի ; Այսուհանդերձդ քԱոբհ . Հա Գեղարդի գլխաւս ր յուշարձանը սրբատաշ քա
յաստանի կառավարութիւնը, ներգաղթողներու րէ շինուած եկեղեցի մըն է , իւա չաձեւ յատակա–
տուներուն կէս հա իւս ր ինք պիա.ի հոգայ։
1.—՚ Ամէն մարդ Խոյրհ * Հ ա յ ա ս տ ա ն կ ր ն ա ՞ յ գծով եւ չորս անկիւննեբուն՜մէչ* ունի խորաններ :
քւերգաղթ^ել :
Տաճարը շինուած է 1215 թուականին եւ ունի հե
Այո * ամէն Հայրենասէր Հայ՝ կ3 - •՚րՀ՝Ւա 13.— Խ ո բ ե • Հ ա յ ա ս տ ա ն ի մ է ջ մ ա ր դ կ ր ն ա ՞ յ տեւեալ համառօտ արձանագրութիւնը. «/» ժամա
, \ԴորՀ իր տունը ծաիւել կամ վարձու տալ :
քի սեո-ի եւ դասակարգի խտրութեան նակս թաղալորազնոյն Աաքարիայի եւ իւանէի նո
յաստան կրնայ ներգաղթել ։ Այո , Խորհ .Հայաստանի մէչ^ մարգ կրնայ իր րին հարազատի եւ որգլոյն նոցին &ահնչաՀի եւ
2.– իԴչ ա ր գ ե լ ք ե ւ ձեւակերպութ-խ-Թներ կան տունը ծաիւել կամ վարձու սւա/ , սակայնդ ո՛չ շա– Աւագին եւ յառաքնո րգութեամ՛բ Բարս ղի Միայնա
ներգաղթելու համար :
հագիաոլթեան նպատակներով՛. Հայաստանի մէ^ ւորին եւ աշխատութեամբ եղբարցս չինեցաւ կա
Քչ մէկ արգելք գոյութիւն ունի ներգաղթելու այստեղի ըմբռնոլմով անշարժ՝ կալուածի առել - թողիկոս մեծափտո֊ս ՈԿՕ՚ֆ :
Համար : Ամէն անձ՝ 16 տարեկանէն Վեր 16 տուր գոյոլթէւն չունի : Այս տաճարին արեւմտեան կողմը կը գտնուի
տարեկանէն ՚(ա ր եղողներ ր իրենց \ծն*ողքին Հետ 14.— Խ ո ր հ –Հայաստանի մ է ջ ա պ ր ո ւ ս տ ը ի՞՛նչ Գաւիթը կամ ժ՛ամատունը, որ ունի 4 հաստ ու
պես է այստեղի հետ բաղդատելով:
կ՚երթան 1 ներգաղթելու Համ ար միա յն պէտք է համաչափ սիւն ; Ասոնց վրայ կը հանգչին առաս
էեցնէ երեք օրինակ Հարցարան 1ւ սպասէ իր մեկ֊ Ւնչպէս ամէն տեղ նոյնպէս ել Հայաստանի՛ տաղը պահող կամարները։ Այս յուշարձանը կը
նումի Հրաման ին ; մէշ^ պատերազմի սլատճաոձով ապրուստը սղած է ։ թողու մասամբ աշխարհիկ շինութեան տպաւորու
3.— Խ ո ր հ • Հայաօաւան ներգաղթ-ելա֊ հ ա մ ա ր Հոն մի^ակ ա շիւ ա ա ա ւո ր մը ամսական կը ստանայ թիւն, տանիքէն՝ .ունի, երղիք, ինչպէս Հայաստա
արհեստ, մ ր ունենալը կ ա ր ե ւ ո ր է : 500 600 րուբլի, որով կարելի է ապրեցնել 4 5 նի ղիւղական տուները ։
հքորՀ ՚ Հայաստան ներգաղթելու Համար ա ր– հոգինոց ընտանիք մը։ Այս գումարը կը հասնի Այս երկու յուշարձաններէն դատ, որոնք կա–
•Հ եստ մբ ունենա լբ անՀ րաժեշտ էէ ։ Ամ էն մ արդ ամսական 1000 րուբլիի , եթէ նկ ատի առն ենք գո ր*– ռուցուած են բաց օղին մէչ^, մէկ քանի տաճար ներ
Հոն պէտք է աշխատի իր կարողութեան եւ ընդու բծաւոր ին եւ իր ընտանիքին տրուած՜ բմշկական՝ ալ շինուած՜ են քարաժայռերուն մէ^ է Ա՛ս՛ո՛նք գուբ–
նակութեան Համաձայն ։ ծ՜ախսերն ու անոնց եբախանե բուն կրթութեան ս Էն անտեսանելի են ;
4.— Ա շ ի ա տ ե լ ո լ անկարող մ է կ ր կ ր ս ա ՞ յ նե|բւ– ծախսերը գ որոնք կը Հոզացաուին կառավար ու - Վ^իմ ափ որ այս տաճարներէն առաջինին մ էք
գաղթել Խորհ • Հայաստան։ թեան կողմէ% կարելի է մ տնել գաւիթին Հ իւս ի սա յին պատին
ինչպէս գիտէք՝ ք#որՀ . Հայասաա՛ն աշխատա– 15.— Խորհ– Հ ա յ ա ս ց ա ն ի մ է ջ գ ո ր ծ ա ս ո բ ը իՐնչ Վր՚ՀԱյ բացուած՜ գուռնէն : Ղ՛ո ՚ ֊ ր ս էն՝ ա յս եկեղեցին–
լորնեբոլ երկիր է. այնպէս որ « ո վ 11բ չաշխսւ - ապահռվւուՀթփՆն ո ւ ն ի հ ի ւ ա օ դ ո Ն թ ֊ ե ա ն պ ա ր ա գ ա յ ի ն : սովորական ժ՜այռ է , կարծ՜ես մարդկային ոչ մէկ
1Ոիր յ չ ռ Ն ա ե ր » ; Աշխատելու անկարող մէկը, կր Հիւանդութեան պարագային գոըճաւո բ ը իր ձեռք դպած՝ է կուսական քաքերուն եւ ապառաժ
նա յ ներգաղթել պայմ անուի ո ր իր ընտանիքի ան - օրավարձը ամբոզ^ութեամբ կբ ստանայ մինչեւ ներուն : Տ ո՛րբեր պատկեր կը ներկայացնէ տաճա
գամներէն մին կար ք/դ (^ԷԼաձ գէ^Ք Րօս^Լ , կամ վեց ամիս , ել անկէ յետոյ կը վճարոլի Ընկերային րին ներքնակողմը ։ Այցելուն զարմանքով կը տես
իր ապրուստ ը ապաՀո՚վելոլ Լափ գրամ ունենա յ ; Ապահովութեան սնտուկէն։ նէ Համաչափօրէն ու մեծ՜ արուեստով կառուց–
5.— Եթ-Է մ է կ ը ն ի ւ թ ա պ է ս ւի վ ի ճ ա կ ի է անմ|ւ՝– 16.— Խ ո բ հ – Հ ա յ ա ս տ ա ն ի մ է ջ կ ի ն ե ր ո ւ ա շ խ ա ուած՝ քանգակաղարգ եկեղեցի մը ^ էոր կարծ՜ես
ջապէս կրնա՞յ մեկն|իլ : տանքը պարտաւորի՞չ է: պաՀ մը ՀԷքեաթային ապարանքի տպաւորութիւն
Ղքեըկայ պայմաններուն մէ^ շատ դժուար ,է Հ քՍորհ.Հայաստանի մէ^ կիներու աշիւաաանքր կը թողու։ Եկեղեցին միակտուր քարէ շինուած՜
Որքան կաբելի է շուտ մ եկն իլ կարենալու Հ ամ ար պարտաւորիչ չ է ։ Սակայն եւ այնպէս կիները առ ամ բո զ^ութիւն է ։ Ա՝իա յն աննշմ արելի անցքէ մը՝
անմիքապէս պէտք է Հարցարան լեցնել, որով շատ հասարակ ՛իրենց ներքին ել հոգեկան պահան^նե— վերի կ՛ո զմէն կը թափանց է լո յսի խուրձ մը եւ կը
մը գժո ւա բութիլննե ր ինքն ին կը վերնան ։ րոլն գոհացում տալու համար կ^աշիւատին։ լուսաւորէ ամայի ազօթավայ րին խո րՀ բդալոբ ան––
կիւննեըը ։ Առածին գաղափարը , որ մարդ կ՝ունե
6.— Անհաւռի մ ը կ ո ւ ս ա կ ց ա կ ա ն բ լ լ ա լ ր ա ր գ ե լ ք 17.— Մ է է ո լ մ ը ներդաղթ-ի հ ա մ ա ր արձանադբ. նա յ այստեղ յ ա յ ս է թէ "՛՛ի է ձա Ա ^"ձահ.ասէ
էՒ՜
կրնա՞յ ըլլայ ներգաղթելու համար: ո ւ ի լ ր կը վ ն ա ս է ՞ ի բ ք ա ղ ա ք ա ց ի ա կ ա ն ի ր ա ւ ո ւ ն ք նութեան
վարպետը ( այս գեղեցիկ կամարնեբը եւ
կամ ներկա յիս կու - ն ե ր ո ւ ն :
ԱնՀ ատի մը անցեալին քանդակները շիս՝ողը ;
սա կցակ ան ըլլալը որեւէ արգելք մը չէ իր ներ Ո՛չ երբեք։ ք՛արեբա խտա բա բ դարերու խորքէն մեզի զար
գաղթելուն ; 18.— Ա մ ե ր ի կ ա հ ա յ ք ա ղ ա ք ա ց ի մ բ Խորհ– Հ ա մանք եւ Հիացում պատճառող վարպետը կը թողու
յաստան ներգաղթելէ յետոյ կրնա՞յ իր ամերիկ -
7.— Մ ե կ ն ո ւ մ ի թ^ւակաէն որոշւՈՆա՞ծ է : եա՚ն քաղաքացքիա-թփւնը պահել : Համառօտ , ընգամ էն ը երեք բառէ բաղկացած՝ ար–
Միացեալ ՚ՀյաՀանգաց Հւ քյերոլ ներգա գթ ին ձանագրութիւն մը ։ *ք*մբէթին տակ գրուած՜ է •
Համար որոշ թուական մը նշանակուած՜ չէ գեռ է Անոնք .որ ներգաղթի մի^ոցո վ կը մեկնին՝ ի– ^Զվարդապետ Գալձակ յիչեցէք^> * Ե՛– ո^վ կրնայ
8.–< ի ՞ ն չ գ ո յ ք կամ կ ա ր ա ս ի մ ի ա ս ի ն կ ր ն ա ն ք լ՚ենց հյոբՀ * Հայաստան ժ՜ամանումէն ետքբ իսք— ձյէԺւ ժ՜ողովուրդին ճարտարապետական մշա
տանիլ : ն ա բե ր ա բա,ր ք^որՀ * Հա յաստանի քաղաքաց ի կ*՝ԼՀԼ՜ կս յթին ս°է^ ՚ " յ գ ք ա ս նշանակալից Հետք ձգող Հա
Ասիկա կարեւոբ Հարցու֊մ մըն Է ։ Զ,եր Հետ լան : հայ Հասա մեստ վարպետ ^ալձակը։ Ոչ միայն այժմեան սո–
կրնաք տանի լ ոչ մ իա յն ձեր բոլո ր կարեւո ր եւ Այո առթիւ կոլգանք ազդարարել արձանագրուող վորական այցելուն ^ ա յ լ եւ ճարտարապետ - մաս
աբժէքաւոբ կարասիները, ա յ I եւ առտնին այնպի րակութեան եւ մասնաւորապէս գործ՜ով նագէտը Հ իացում միա յն կը ղւչ ա յ իր ձԼ ո ակեր
սի առարկաներ ել անօթներ , որոնք ձեր Հանգըս– Հայրենակիցներուն Տ որ շարունակեն իրենց ՀԼգոլշա— , ս՛ ին Հանգէպ ։ ;
պարապիլ մինչեւ
տոլթեան Համար կարեւոր կը նկատ էք՝ ինչպէս մեկնումի մամանակը; Այս առածին քարափոր եկեղեցիին– է
ելեկտրական սառնարան , վառարան , արգոլկ , նալ կանխաՀաս կա րգա դր ո ւթ ի լեներ է , սպասելով պաշտամ՛ունքի
ղի՜ <ձԱուրբ աղբիւրը% ^ որ թերեւս ա–
մաքրող, լուացող, եփող, եւայլն, եւայլն։ Որով մ ե կն ո ւմի Հ ա զո ր դա գր ո ւթ ե ան : ^Հաւատան
ո ար կա յ էր տակաւին ա ո Հ մատ իր ա կան քաղաքա -
հետեւ նախգ Ամեըիկեան չափանիշով ձեր Հանգիս– տումնաւո ր չարամ իտ ւյր ո յցներու :
կըբթութեան ժամանակաշրջանին , քրիստոնէու -
աը ապաՀովահ՝ ^Լ՝ԷՀԼԷաՔ ՚ Երկրորդ ^Խորհ * Հա յաս
թեն էն շուտ առա^ ;
տան իմ էք ե լեկտրական՛ո ւթիւնը շա տ տժմ՜անա ռււս
ԽՌՈՎՈՒԹԵԱՆ ՎԱԽԵՐ ԻՏԱԼԻՈՅ ՄԷՋ Գարձեա լ մեծ՜ գաւիթին Հիւսիսային պատին
էով ամենա յետին գիւղերն անգամ կերակուրը ե–
արեւելեան մ աս էն դուռ մը կը տանի դէպի երկ
լեկտրականութիւնով էլեփեն ։ Երրորդ , Հա յկա — Մի լանէնսաաց ո լած՜ ցեզեկութեանց Համա - րորդ քա ր ա ւի ո ր տաճարը^ որ ամէնէն գեղեցիկ
ու
կան կառավարութիւնը նե րգա գթողներու բոլո բ ձայն յ Հազարաւոր նախկին ռաղմիկնեբ կը սպառ կատարեալ
նմոյշն է Գեղարդի ամ բողք ձոլւաՍ ՜
փո~ նան ապստամ բո ւթեան զրօշ պա բ զ ե լ , եթէ կառա֊ ձաններուն
ղ՚՜՚յքը մաքսէ զերծ՜ Հռչակած– է՛, Զոըրորդ, մէչ ։
խագրութեան հ՜ախսը շատ քիչ է * Հինգերորդ , ա յս վ*ս ր ո ՚֊թի 1-նբ մերմ է զի ր ենք ա ռնե լ ոստիկ ան ո լ - Այստեղ այցելուն արդէն իոքզինք կը զգայ ա–
սատարած՝ կ^ըէ~
կերպով հր կրին բարելաւութեան թեան շարքերուն կամ Հանրային սպասարկութեան պառաժինՀ)) սրտին մէք^ արտաքին աշխարՀէն
լաք որոշ չափով : մէի բոլորովին կտրուած՜, ուր կը լսէ միայն իր ձայնին
9.—. ի ն ք ն ա շ ա ր ժ — օ թ ո մ ո պ ի լ — մ ի ա ս ի ն կ ը բ – քիաղմիկնեբ ը լալ զինուած՜ են : Ոմ՚ոոք արդէն սուր արձագանգըւ, կը զգայ Հիացման դողը Հան
նա՞նք աանիլ։ լեռ բարձացած՜ են՝ միասին տանելով ռազմանիւթ գէպ Հոյակապ շինութեան Հ
Այո ։ եւ ամէն կարգի զէնքեր : Այգ ապստամբներուն Մ եծ՜ գաւիթին աըեւմ տ ե ան մ ուտքին գիմ ացի
10.— Գ ո ր ծ ի ք ն ե ր միասիւն կ ա ր ե լ ի ՞ է ասՍնիլ։
ԱՀա շատ կարեւոր Հարցում մ ըն ալ։ Այս մա Հետ իրենց Հ ամ ե ր ա շխ ո ւթ ի ւն ը Հաստատելու Հա– քարէ աստիճանները կը տանին գէպի վերջիս եր–
մ աը , ^ են ո վա յի եւ ա յլ շրջաններու ռազմ իկներբ ՐՈՐԳ քաքավաոբ յուշարձանը^ որ Պռօշեան տոՀ -
սին ջերմապէս կը յանձնարարենք մեր ներգաղթող բազմաթել Հրացաններ ել գնգացիրներ ճարելով մին տապանատ՛ունն է եղած՛։ իննուկէս մեթր եր
Հ այրեն ակիցնե բուն՝ ո ր փոխանակ Հ ետեբնին ա– Հաստատուեցան անառիկ բարձունքներու վբույ։ կար միզանցքէն անցնելով, այցելուն ինքզինք կը
ւելորգ գրամ տանելու լաւ է ար իրենց աբՀեսաին ֆրենց կողմ է պա տ ո լիր ա կո ւթ ի ւն մը Հռոմ գտնէ Պռօշ իշխանի որդի Պապաքի եւ իբ կնո^ Ը–
կամ ղբաղո ւմին յատուկ կարեւոր դորՆիքներ եւ գացած՜ է բանակցելու Հ ամ ար կառավարութեան ռուզաքանի տապանատան մէէ\ , որուն մէկ մասը
առարկաներ մ իասին տանին , որով իրենց Համ ար Հետ ը պաՀանֆեն ազատ արձակել բանտարկուած՜ կը Հանգչի երկրորդ քարափոր յուշարձանի սրա–
գործ՜ եւ ղիրք 1լ ապաՀ ովեն եւ երկրին ընգՀ անուր իրենց ըն կե րն ե բը ^ լուծ՜ել Տանինի ի նո ր քազաքա– Հին վրայ եւ կը հաղորդակցի նեղ անցքով մը։ ԱյԱ
զարգացման , վերելքին մեծ՜ապէս կը նպաստեն : կան շարմումը % երրորդ յուշարձանը միւս բոլորէն մեծ֊ է, ունի 13
հ/որՀ * Հայաստանի կառավարութիւնը մ աքս ի– մեթր երկայնութիւն , գրեթէ նոյնքան լայնք։ Ցու–
տ<ի գանձէ ձեր տարած՜ գործ՜իքներուն եւ գոյքին Այս ըմբոստները կը պատկանին Ս՚աթէոթիի շարձանի յատակին վրայ կան տապանաքարեր է
որ Համա
Համար: ել կարիպալտիի խմբակներուն , այնպէս ըմբոստութիւ Հարաւ-արեւելեան սիւնին վրայ քանդակուած ար
11.— ՚ Կարելի՞ է հոս արտել կ ա զ մ ե լ : կիրներ շ ա ա ունին եւ վախ կայ ո ր ձանագրութիւնը կը Հաստատէ որ տապանատունը
Ահ ՛ն եւ աւելի կարեւոր իյնգիր մրէն՝ նը մեծ՜ .ծ՜աւալ առնէ։ շինուած^ է 1285 թուականին։
ա 1 " ՛ յ " է ՝• Ասչուչտ ամէն հայրենասէր Հայ ան– կառավարութիւներ Հրասայլերովդ թնդանօթ - Այ ս աչքի զա րն ող ե բեք քա բա վար ե կ եղեցի–
կեղճօրէն պիտի փափաքի հայրենիքի յառաչ^գի - ներով եւ արգիական գնգացիբներով զօրացած՝ ու - "եիէն զատ, Գեզաբգի մէք կան բազմաթիւ քա -
մական նուաճումներուն մէ^ իր համեստ մասնակ մեր ղրկեց Ա՛յն շրջանները , ուր կը գործ՜են ըմ - րայրնեբ , ոըոնք ագօթավայրեր էին Հին ատեն։
ցութիւնը բերել։ Այս նպատակին ւիրականացման բո սան Լ ր ը : Ո մ անք՝ գիտել կուտան թէ այս տագ Գեղարդի վանքին վիմափոր տաճարներուն
հիմնական պայման է ոլւեերոլ միութիւնն ու հա նապին պատճառը տնտեսական է, գորձ՜ազյրկոլ– առանձնայատկութիւննեբէն մէկն ալ անոնց ճոխ
մագործակցութիւնը։ Արղիւնաբեբական կամ ղաը– թիւնք կեանքի սղութիւն, դրամի աբմեղրկում 1ւն ։ քան գա կա զար դումն է է
Fonds A.R.A.M
կրնան գաղափարակիցներ
համախմբուիլ միացնե
Ն նէ գաղթի մասիԱ լով իրենց ֆիզիքական, նիւթական եւ իմացական ԿՈԹՈՂ ՀԱՅ ՃԱՐՏԱՐԱՊԵՏՈՒԹԵԱՆ
ըՊւղհանու֊ը օ
ու 1լը ֆ-աբայեն
զարգացման վերելքին^ անհ/էլնաբլէս
եւ թէ նոյն ատեն իրենց համար պատուաւոր ել (Բ-. ե ւ վերջքին մ ա ս )
8ա չարար , պ ա շ տ օ ն ա թ ե ր թ Հ ա յ թարհ գործա նաիւանձելի գիրքեր կը ստեղծեն :
կան Ըււ1դհ • Մ ի ո ւ թ ե ա ն , ո ր ն ե ր կ ա յ ի ս լայս կ ը տես
նէ Նիւ Եորքի մ է ջ , կը հրատարակէ Ներգաղթի 12.— Խպւհ– Հ ա յ ա ս տ ա ն ի մ է ջ տ ա ն մ ը շին»ու^– Այմմ .ծանօթանանք Գեղարղայ վանքին յո լ -
$գ%Հթեաք1. Ցա1ն4(|աիւո(1.մըրյ1 հ ե տ ե ւ ե ա լ ^ լ ռ ւ ս ա – ք֊իւ.% ի՞նչ կ՚ուշսՅԷ։
ըայնթ^իւնյՅւրըյ. հա^-պաա^սխաճի ծեւով (Ց»ւ– շարձաններոլն , որոնք, ինչպէս կ՝շ*։է ճարաարա–
ւիս՛ 1 ) . -
Խոբ& –Հայթւքւաանի մ՝ԷԼ մէՀլ ընաք-ֆֆքեթց թան պետ թ՚րրբս թ՝ոբամանեէ"ն, ^իծա^որ^ք-թիք-հ
մը չվւնութիլֆը՝ իր մեՆոք֊թիան համա&քսյԱ., համքպ>Ր(4>1ԲՒ էԲ*Փ Դւմ^1ՓՓ կ.կքՈո՚^ՓՓ^€ Իյ
կ՝ար<ք–է մօտ ալի րապէս 10 15,000 ՐոհԲէէ ՚քէէլ եւ Հինուած աէէ՚ԷնՀն՛ աւելի փորձոքյսծ արուեստա
Խորհ. Հ ա յասաան ի նեբդաղթի մասին՝ գրաւոր տոլաբը հաւասար է մօաաւո րապէս 5 րուբ՛լի՛ի եւ գէտներուն անգամ անհաւատա լի՛ պատրանք թուե–
ել բերանացի բազմաթիւ Հարցումներ եղած– են 30 կո՚զէկի • Ան որ տուն 1լուզէ Լընել տալ եւ լոլ չափ նրբութեամբ յ համաչափութեամբ եւ վա
մեղի ամէն կողմ է , որոնց մի աո֊ մի պատասխա– իր ունեցան՜ գրամը չ ի բաւեր կրնայ Պետական յելչութեամբ» (Նիւթեր հայկական սարտարապհ–
ն ել ան կ ար ելի . ըչլալո վ՝ թեր թերոլ մի Հո ցով կը Դրամատունէն փո խաո^ո ւթ իւն ընել տասը տար տուը֊եան պատմութեան, էջ 349)։
սլա ա աս խան ենք բոլորին % ՛ուան սլա յմ ան ա յ ամ ուի ; Այսուհանդերձդ քԱոբհ . Հա Գեղարդի գլխաւս ր յուշարձանը սրբատաշ քա
յաստանի կառավարութիւնը, ներգաղթողներու րէ շինուած եկեղեցի մըն է , իւա չաձեւ յատակա–
տուներուն կէս հա իւս ր ինք պիա.ի հոգայ։
1.—՚ Ամէն մարդ Խոյրհ * Հ ա յ ա ս տ ա ն կ ր ն ա ՞ յ գծով եւ չորս անկիւննեբուն՜մէչ* ունի խորաններ :
քւերգաղթ^ել :
Տաճարը շինուած է 1215 թուականին եւ ունի հե
Այո * ամէն Հայրենասէր Հայ՝ կ3 - •՚րՀ՝Ւա 13.— Խ ո բ ե • Հ ա յ ա ս տ ա ն ի մ է ջ մ ա ր դ կ ր ն ա ՞ յ տեւեալ համառօտ արձանագրութիւնը. «/» ժամա
, \ԴորՀ իր տունը ծաիւել կամ վարձու տալ :
քի սեո-ի եւ դասակարգի խտրութեան նակս թաղալորազնոյն Աաքարիայի եւ իւանէի նո
յաստան կրնայ ներգաղթել ։ Այո , Խորհ .Հայաստանի մէչ^ մարգ կրնայ իր րին հարազատի եւ որգլոյն նոցին &ահնչաՀի եւ
2.– իԴչ ա ր գ ե լ ք ե ւ ձեւակերպութ-խ-Թներ կան տունը ծաիւել կամ վարձու սւա/ , սակայնդ ո՛չ շա– Աւագին եւ յառաքնո րգութեամ՛բ Բարս ղի Միայնա
ներգաղթելու համար :
հագիաոլթեան նպատակներով՛. Հայաստանի մէ^ ւորին եւ աշխատութեամբ եղբարցս չինեցաւ կա
Քչ մէկ արգելք գոյութիւն ունի ներգաղթելու այստեղի ըմբռնոլմով անշարժ՝ կալուածի առել - թողիկոս մեծափտո֊ս ՈԿՕ՚ֆ :
Համար : Ամէն անձ՝ 16 տարեկանէն Վեր 16 տուր գոյոլթէւն չունի : Այս տաճարին արեւմտեան կողմը կը գտնուի
տարեկանէն ՚(ա ր եղողներ ր իրենց \ծն*ողքին Հետ 14.— Խ ո ր հ –Հայաստանի մ է ջ ա պ ր ո ւ ս տ ը ի՞՛նչ Գաւիթը կամ ժ՛ամատունը, որ ունի 4 հաստ ու
պես է այստեղի հետ բաղդատելով:
կ՚երթան 1 ներգաղթելու Համ ար միա յն պէտք է համաչափ սիւն ; Ասոնց վրայ կը հանգչին առաս
էեցնէ երեք օրինակ Հարցարան 1ւ սպասէ իր մեկ֊ Ւնչպէս ամէն տեղ նոյնպէս ել Հայաստանի՛ տաղը պահող կամարները։ Այս յուշարձանը կը
նումի Հրաման ին ; մէշ^ պատերազմի սլատճաոձով ապրուստը սղած է ։ թողու մասամբ աշխարհիկ շինութեան տպաւորու
3.— Խ ո ր հ • Հայաօաւան ներգաղթ-ելա֊ հ ա մ ա ր Հոն մի^ակ ա շիւ ա ա ա ւո ր մը ամսական կը ստանայ թիւն, տանիքէն՝ .ունի, երղիք, ինչպէս Հայաստա
արհեստ, մ ր ունենալը կ ա ր ե ւ ո ր է : 500 600 րուբլի, որով կարելի է ապրեցնել 4 5 նի ղիւղական տուները ։
հքորՀ ՚ Հայաստան ներգաղթելու Համար ա ր– հոգինոց ընտանիք մը։ Այս գումարը կը հասնի Այս երկու յուշարձաններէն դատ, որոնք կա–
•Հ եստ մբ ունենա լբ անՀ րաժեշտ էէ ։ Ամ էն մ արդ ամսական 1000 րուբլիի , եթէ նկ ատի առն ենք գո ր*– ռուցուած են բաց օղին մէչ^, մէկ քանի տաճար ներ
Հոն պէտք է աշխատի իր կարողութեան եւ ընդու բծաւոր ին եւ իր ընտանիքին տրուած՜ բմշկական՝ ալ շինուած՜ են քարաժայռերուն մէ^ է Ա՛ս՛ո՛նք գուբ–
նակութեան Համաձայն ։ ծ՜ախսերն ու անոնց եբախանե բուն կրթութեան ս Էն անտեսանելի են ;
4.— Ա շ ի ա տ ե լ ո լ անկարող մ է կ ր կ ր ս ա ՞ յ նե|բւ– ծախսերը գ որոնք կը Հոզացաուին կառավար ու - Վ^իմ ափ որ այս տաճարներէն առաջինին մ էք
գաղթել Խորհ • Հայաստան։ թեան կողմէ% կարելի է մ տնել գաւիթին Հ իւս ի սա յին պատին
ինչպէս գիտէք՝ ք#որՀ . Հայասաա՛ն աշխատա– 15.— Խորհ– Հ ա յ ա ս ց ա ն ի մ է ջ գ ո ր ծ ա ս ո բ ը իՐնչ Վր՚ՀԱյ բացուած՜ գուռնէն : Ղ՛ո ՚ ֊ ր ս էն՝ ա յս եկեղեցին–
լորնեբոլ երկիր է. այնպէս որ « ո վ 11բ չաշխսւ - ապահռվւուՀթփՆն ո ւ ն ի հ ի ւ ա օ դ ո Ն թ ֊ ե ա ն պ ա ր ա գ ա յ ի ն : սովորական ժ՜այռ է , կարծ՜ես մարդկային ոչ մէկ
1Ոիր յ չ ռ Ն ա ե ր » ; Աշխատելու անկարող մէկը, կր Հիւանդութեան պարագային գոըճաւո բ ը իր ձեռք դպած՝ է կուսական քաքերուն եւ ապառաժ
նա յ ներգաղթել պայմ անուի ո ր իր ընտանիքի ան - օրավարձը ամբոզ^ութեամբ կբ ստանայ մինչեւ ներուն : Տ ո՛րբեր պատկեր կը ներկայացնէ տաճա
գամներէն մին կար ք/դ (^ԷԼաձ գէ^Ք Րօս^Լ , կամ վեց ամիս , ել անկէ յետոյ կը վճարոլի Ընկերային րին ներքնակողմը ։ Այցելուն զարմանքով կը տես
իր ապրուստ ը ապաՀո՚վելոլ Լափ գրամ ունենա յ ; Ապահովութեան սնտուկէն։ նէ Համաչափօրէն ու մեծ՜ արուեստով կառուց–
5.— Եթ-Է մ է կ ը ն ի ւ թ ա պ է ս ւի վ ի ճ ա կ ի է անմ|ւ՝– 16.— Խ ո բ հ – Հ ա յ ա ս տ ա ն ի մ է ջ կ ի ն ե ր ո ւ ա շ խ ա ուած՝ քանգակաղարգ եկեղեցի մը ^ էոր կարծ՜ես
ջապէս կրնա՞յ մեկն|իլ : տանքը պարտաւորի՞չ է: պաՀ մը ՀԷքեաթային ապարանքի տպաւորութիւն
Ղքեըկայ պայմաններուն մէ^ շատ դժուար ,է Հ քՍորհ.Հայաստանի մէ^ կիներու աշիւաաանքր կը թողու։ Եկեղեցին միակտուր քարէ շինուած՜
Որքան կաբելի է շուտ մ եկն իլ կարենալու Հ ամ ար պարտաւորիչ չ է ։ Սակայն եւ այնպէս կիները առ ամ բո զ^ութիւն է ։ Ա՝իա յն աննշմ արելի անցքէ մը՝
անմիքապէս պէտք է Հարցարան լեցնել, որով շատ հասարակ ՛իրենց ներքին ել հոգեկան պահան^նե— վերի կ՛ո զմէն կը թափանց է լո յսի խուրձ մը եւ կը
մը գժո ւա բութիլննե ր ինքն ին կը վերնան ։ րոլն գոհացում տալու համար կ^աշիւատին։ լուսաւորէ ամայի ազօթավայ րին խո րՀ բդալոբ ան––
կիւննեըը ։ Առածին գաղափարը , որ մարդ կ՝ունե
6.— Անհաւռի մ ը կ ո ւ ս ա կ ց ա կ ա ն բ լ լ ա լ ր ա ր գ ե լ ք 17.— Մ է է ո լ մ ը ներդաղթ-ի հ ա մ ա ր արձանադբ. նա յ այստեղ յ ա յ ս է թէ "՛՛ի է ձա Ա ^"ձահ.ասէ
էՒ՜
կրնա՞յ ըլլայ ներգաղթելու համար: ո ւ ի լ ր կը վ ն ա ս է ՞ ի բ ք ա ղ ա ք ա ց ի ա կ ա ն ի ր ա ւ ո ւ ն ք նութեան
վարպետը ( այս գեղեցիկ կամարնեբը եւ
կամ ներկա յիս կու - ն ե ր ո ւ ն :
ԱնՀ ատի մը անցեալին քանդակները շիս՝ողը ;
սա կցակ ան ըլլալը որեւէ արգելք մը չէ իր ներ Ո՛չ երբեք։ ք՛արեբա խտա բա բ դարերու խորքէն մեզի զար
գաղթելուն ; 18.— Ա մ ե ր ի կ ա հ ա յ ք ա ղ ա ք ա ց ի մ բ Խորհ– Հ ա մանք եւ Հիացում պատճառող վարպետը կը թողու
յաստան ներգաղթելէ յետոյ կրնա՞յ իր ամերիկ -
7.— Մ ե կ ն ո ւ մ ի թ^ւակաէն որոշւՈՆա՞ծ է : եա՚ն քաղաքացքիա-թփւնը պահել : Համառօտ , ընգամ էն ը երեք բառէ բաղկացած՝ ար–
Միացեալ ՚ՀյաՀանգաց Հւ քյերոլ ներգա գթ ին ձանագրութիւն մը ։ *ք*մբէթին տակ գրուած՜ է •
Համար որոշ թուական մը նշանակուած՜ չէ գեռ է Անոնք .որ ներգաղթի մի^ոցո վ կը մեկնին՝ ի– ^Զվարդապետ Գալձակ յիչեցէք^> * Ե՛– ո^վ կրնայ
8.–< ի ՞ ն չ գ ո յ ք կամ կ ա ր ա ս ի մ ի ա ս ի ն կ ր ն ա ն ք լ՚ենց հյոբՀ * Հայաստան ժ՜ամանումէն ետքբ իսք— ձյէԺւ ժ՜ողովուրդին ճարտարապետական մշա
տանիլ : ն ա բե ր ա բա,ր ք^որՀ * Հա յաստանի քաղաքաց ի կ*՝ԼՀԼ՜ կս յթին ս°է^ ՚ " յ գ ք ա ս նշանակալից Հետք ձգող Հա
Ասիկա կարեւոբ Հարցու֊մ մըն Է ։ Զ,եր Հետ լան : հայ Հասա մեստ վարպետ ^ալձակը։ Ոչ միայն այժմեան սո–
կրնաք տանի լ ոչ մ իա յն ձեր բոլո ր կարեւո ր եւ Այո առթիւ կոլգանք ազդարարել արձանագրուող վորական այցելուն ^ ա յ լ եւ ճարտարապետ - մաս
աբժէքաւոբ կարասիները, ա յ I եւ առտնին այնպի րակութեան եւ մասնաւորապէս գործ՜ով նագէտը Հ իացում միա յն կը ղւչ ա յ իր ձԼ ո ակեր
սի առարկաներ ել անօթներ , որոնք ձեր Հանգըս– Հայրենակիցներուն Տ որ շարունակեն իրենց ՀԼգոլշա— , ս՛ ին Հանգէպ ։ ;
պարապիլ մինչեւ
տոլթեան Համար կարեւոր կը նկատ էք՝ ինչպէս մեկնումի մամանակը; Այս առածին քարափոր եկեղեցիին– է
ելեկտրական սառնարան , վառարան , արգոլկ , նալ կանխաՀաս կա րգա դր ո ւթ ի լեներ է , սպասելով պաշտամ՛ունքի
ղի՜ <ձԱուրբ աղբիւրը% ^ որ թերեւս ա–
մաքրող, լուացող, եփող, եւայլն, եւայլն։ Որով մ ե կն ո ւմի Հ ա զո ր դա գր ո ւթ ե ան : ^Հաւատան
ո ար կա յ էր տակաւին ա ո Հ մատ իր ա կան քաղաքա -
հետեւ նախգ Ամեըիկեան չափանիշով ձեր Հանգիս– տումնաւո ր չարամ իտ ւյր ո յցներու :
կըբթութեան ժամանակաշրջանին , քրիստոնէու -
աը ապաՀովահ՝ ^Լ՝ԷՀԼԷաՔ ՚ Երկրորդ ^Խորհ * Հա յաս
թեն էն շուտ առա^ ;
տան իմ էք ե լեկտրական՛ո ւթիւնը շա տ տժմ՜անա ռււս
ԽՌՈՎՈՒԹԵԱՆ ՎԱԽԵՐ ԻՏԱԼԻՈՅ ՄԷՋ Գարձեա լ մեծ՜ գաւիթին Հիւսիսային պատին
էով ամենա յետին գիւղերն անգամ կերակուրը ե–
արեւելեան մ աս էն դուռ մը կը տանի դէպի երկ
լեկտրականութիւնով էլեփեն ։ Երրորդ , Հա յկա — Մի լանէնսաաց ո լած՜ ցեզեկութեանց Համա - րորդ քա ր ա ւի ո ր տաճարը^ որ ամէնէն գեղեցիկ
ու
կան կառավարութիւնը նե րգա գթողներու բոլո բ ձայն յ Հազարաւոր նախկին ռաղմիկնեբ կը սպառ կատարեալ
նմոյշն է Գեղարդի ամ բողք ձոլւաՍ ՜
փո~ նան ապստամ բո ւթեան զրօշ պա բ զ ե լ , եթէ կառա֊ ձաններուն
ղ՚՜՚յքը մաքսէ զերծ՜ Հռչակած– է՛, Զոըրորդ, մէչ ։
խագրութեան հ՜ախսը շատ քիչ է * Հինգերորդ , ա յս վ*ս ր ո ՚֊թի 1-նբ մերմ է զի ր ենք ա ռնե լ ոստիկ ան ո լ - Այստեղ այցելուն արդէն իոքզինք կը զգայ ա–
սատարած՝ կ^ըէ~
կերպով հր կրին բարելաւութեան թեան շարքերուն կամ Հանրային սպասարկութեան պառաժինՀ)) սրտին մէք^ արտաքին աշխարՀէն
լաք որոշ չափով : մէի բոլորովին կտրուած՜, ուր կը լսէ միայն իր ձայնին
9.—. ի ն ք ն ա շ ա ր ժ — օ թ ո մ ո պ ի լ — մ ի ա ս ի ն կ ը բ – քիաղմիկնեբ ը լալ զինուած՜ են : Ոմ՚ոոք արդէն սուր արձագանգըւ, կը զգայ Հիացման դողը Հան
նա՞նք աանիլ։ լեռ բարձացած՜ են՝ միասին տանելով ռազմանիւթ գէպ Հոյակապ շինութեան Հ
Այո ։ եւ ամէն կարգի զէնքեր : Այգ ապստամբներուն Մ եծ՜ գաւիթին աըեւմ տ ե ան մ ուտքին գիմ ացի
10.— Գ ո ր ծ ի ք ն ե ր միասիւն կ ա ր ե լ ի ՞ է ասՍնիլ։
ԱՀա շատ կարեւոր Հարցում մ ըն ալ։ Այս մա Հետ իրենց Հ ամ ե ր ա շխ ո ւթ ի ւն ը Հաստատելու Հա– քարէ աստիճանները կը տանին գէպի վերջիս եր–
մ աը , ^ են ո վա յի եւ ա յլ շրջաններու ռազմ իկներբ ՐՈՐԳ քաքավաոբ յուշարձանը^ որ Պռօշեան տոՀ -
սին ջերմապէս կը յանձնարարենք մեր ներգաղթող բազմաթել Հրացաններ ել գնգացիրներ ճարելով մին տապանատ՛ունն է եղած՛։ իննուկէս մեթր եր
Հ այրեն ակիցնե բուն՝ ո ր փոխանակ Հ ետեբնին ա– Հաստատուեցան անառիկ բարձունքներու վբույ։ կար միզանցքէն անցնելով, այցելուն ինքզինք կը
ւելորգ գրամ տանելու լաւ է ար իրենց աբՀեսաին ֆրենց կողմ է պա տ ո լիր ա կո ւթ ի ւն մը Հռոմ գտնէ Պռօշ իշխանի որդի Պապաքի եւ իբ կնո^ Ը–
կամ ղբաղո ւմին յատուկ կարեւոր դորՆիքներ եւ գացած՜ է բանակցելու Հ ամ ար կառավարութեան ռուզաքանի տապանատան մէէ\ , որուն մէկ մասը
առարկաներ մ իասին տանին , որով իրենց Համ ար Հետ ը պաՀանֆեն ազատ արձակել բանտարկուած՜ կը Հանգչի երկրորդ քարափոր յուշարձանի սրա–
գործ՜ եւ ղիրք 1լ ապաՀ ովեն եւ երկրին ընգՀ անուր իրենց ըն կե րն ե բը ^ լուծ՜ել Տանինի ի նո ր քազաքա– Հին վրայ եւ կը հաղորդակցի նեղ անցքով մը։ ԱյԱ
զարգացման , վերելքին մեծ՜ապէս կը նպաստեն : կան շարմումը % երրորդ յուշարձանը միւս բոլորէն մեծ֊ է, ունի 13
հ/որՀ * Հայաստանի կառավարութիւնը մ աքս ի– մեթր երկայնութիւն , գրեթէ նոյնքան լայնք։ Ցու–
տ<ի գանձէ ձեր տարած՜ գործ՜իքներուն եւ գոյքին Այս ըմբոստները կը պատկանին Ս՚աթէոթիի շարձանի յատակին վրայ կան տապանաքարեր է
որ Համա
Համար: ել կարիպալտիի խմբակներուն , այնպէս ըմբոստութիւ Հարաւ-արեւելեան սիւնին վրայ քանդակուած ար
11.— ՚ Կարելի՞ է հոս արտել կ ա զ մ ե լ : կիրներ շ ա ա ունին եւ վախ կայ ո ր ձանագրութիւնը կը Հաստատէ որ տապանատունը
Ահ ՛ն եւ աւելի կարեւոր իյնգիր մրէն՝ նը մեծ՜ .ծ՜աւալ առնէ։ շինուած^ է 1285 թուականին։
ա 1 " ՛ յ " է ՝• Ասչուչտ ամէն հայրենասէր Հայ ան– կառավարութիւներ Հրասայլերովդ թնդանօթ - Այ ս աչքի զա րն ող ե բեք քա բա վար ե կ եղեցի–
կեղճօրէն պիտի փափաքի հայրենիքի յառաչ^գի - ներով եւ արգիական գնգացիբներով զօրացած՝ ու - "եիէն զատ, Գեզաբգի մէք կան բազմաթիւ քա -
մական նուաճումներուն մէ^ իր համեստ մասնակ մեր ղրկեց Ա՛յն շրջանները , ուր կը գործ՜են ըմ - րայրնեբ , ոըոնք ագօթավայրեր էին Հին ատեն։
ցութիւնը բերել։ Այս նպատակին ւիրականացման բո սան Լ ր ը : Ո մ անք՝ գիտել կուտան թէ այս տագ Գեղարդի վանքին վիմափոր տաճարներուն
հիմնական պայման է ոլւեերոլ միութիւնն ու հա նապին պատճառը տնտեսական է, գորձ՜ազյրկոլ– առանձնայատկութիւննեբէն մէկն ալ անոնց ճոխ
մագործակցութիւնը։ Արղիւնաբեբական կամ ղաը– թիւնք կեանքի սղութիւն, դրամի աբմեղրկում 1ւն ։ քան գա կա զար դումն է է
Fonds A.R.A.M
