Page 166 - \ARM_19-1946_03
P. 166
տ & 0& § I
Իոր/եդաժողովի պ\ս\ատիԱ մկ ԶԶՈԻԱՆ+ռ՚Հ երր ա ո ան ձնաս I ԳւեակքԿ երո ւ եւ ծածուկ խոլց&լւքւ.
անոնց
անկիւննեըը, կը սակաբկէք Հայրենիքը
Հայրենասիրութեան Հետ. ու կը սլ ար տագր էք որ
նուիրագոբծեն ձեր քսութիւնք իրենց դողդոք ստո–
ԶՐՈ88 «ԻՐԱԶԵԿ»Ի ՄԸ ՀԵՏ ԽՄԻ • — ՀալԷպի « Ա ր է ւ ե լ ք »ը շասւ մ ը մհրկա. րագրութիւննեբով ։ Չէ^ք ամչնար, չէ՚^ք խսվնիք,
ցումնհրա. հետ, ուժգին, խմբագրականով մ ը կը
Այս անգամ յա տ կապէ ս ներկայա ցոլած եմ ձադկէ ն ե ր գ ա ղ թ ի ա ռ թ ի ւ կատարուած խայտաոա. երբ բազմութիւննեբուն կը ներկայանաք արքայու
կութիւննհրը ( « ՀրաժաբակաԹնեբ » ստորագրել
պաշտօնակցիս որ է, ւր ո պագ ի մ րն է , րա յց իրա տալ, ն՛երգաղթի արտօնագիր յ ա ն ձ ն ե լ ո ւ հ ա մ ա ր ) : թիւն վաճառողներու սմսեղուկ կերպարանքով*՛* *։
կ՛արտատպենք հիմնակտւն մասերը– —
ւունք չունիմ Հ բապարակելոլ ո՛ չ իր ազգութիւնը , ... Եւ ապա իԲնչ զգաց իք ձախողած Հալա -
»չ այ աս նոլոնւ հտի չփորձուիմ նոյնիսկ նկարա՛ տա քննի չի ձե բ Հո գին երո ւն իւ որը, Հայը են ադա բ ձի
գրելու իր արա աքին լշ կամ Հաշոլելրւ իր տաբի՛– ձքեբթր անդամ բաբե կենդանային ղաւեշաի վերա*
ֆՈ% Կրնաք միայն Հաւաստել րր մէկն է այն քէԺ" * ՚ ՚ Այ/՚Տ՚է-ձաՅ՚զյ՚րձ յ Ի՞ֆչ կյշ նշրւ%աիչեն Ներ - ծ^ռղ միմոսֆեր, երբ մինչեք– նաւաք ատբյս իք^ուչ
րէն որոնք բաւական լա յն ծան օթո ւթիւններ ունին գաղթի առիթովդ ցոֆ-ցադրուահ– այս իեգկոՀաքսկոք–" Հայրերու Հոգիին՝ մէ9 յանկքսքֆ՝ ծ աղացքս լ բիգ ՛՜
Մերձ աւոր Արեւելքի անցուգարձեբուն մասին եւ թիւեներըլ : Եթէ կ՝ոլղուի Գա շնա կց ո ւթի ւն ր քան վզում բ խոցուած արմանապատուոլթեան ու մղեց
կր ճանչն՚ան Հայ մոգովուրգն ու իր քաղաքական դել ն ե բ ս ի հ ա մ ա ր ( Հ այաստանի մէք՝) , բոլորէն ա– զանոնք ետ, դէաի դ ա գիմ ականի խշաիկր ։ Զգացինք
Գաար * ռաք գիտեն իրե՛նք 1 Հայաստանի վաբիչներբ^ թէ ԶԶՈԻԱՆՓԸ Հայկերուն, որոնք նախրնտրեցին իբ
՚ Ւ^նչ է ձեր տեսակէտը Հայկական էքնգրի Գա շնա կց ո ւթի ւնր ի՛նք լուծած է արգէն Եբկքի իր րեւ մայ ր դ քարշ տալ իրենց գո յութիւնը աքսորի
մասինւ՛, Հարց տուփ, երթ միասին անկիւն մբ քաշ կազմակեբպոլթիւններբ , աւելի քան ութ տարի ճամ բան ե բո ւն վրայ, քան թէ ԱՈւլալո՚վ Հ ասն ի լ ա–
ուեցանք : առաք , եւ նոր գա ց ո գներ ո ւն ունի մ էակ սլա տ11 ւէ ր ւետեաց Հայրենիքին ...
Ջեմ գիտեր ^ ։ Հարցումիս բնույթն էր ոբ քոա–*՝ մր* ԸլԼ՚"Լ աարկեշտ եւ օբինապաՀ քազաքացի– ք՝արի եւ բարեմիտ մարդիկ կան, որոնք տե–
գրգռեց գինքր թէ րնդՀ ան րապէս ենթակայ է այգ նեբր եբկրի իշխանութեան : փսանրՀինգ ՝ տարինե ւաբար կր կրկնեն մեր ական քիւն, թէ այս բոլորէն
անՀ անդի սա վիճակին ։ ^այց արգէն սկսաւ երկար րու րնդդիմ ադիրի Հ անգամ անքբ , լա ւա գո յն ե բաշ լուր չունին Հա յասաան ի պատուիրակները, թէ Հ
ու սրրնթաց ճառ. մր ^ իր տեսակէտները պա բզելու ի՛ ի քր չէԲ ՛հ "՛շն ա կ ց ո ւթ եան ոլգէգ կեցուածքին : տեղական խլէզներն են րեմագրիչը ղաւեշտախա -
Համար «ամ ենայն ան կեղծ ո ւթե ամբ եւ բար եկա - իսկ եթէ կ ո լզուի ՛իա շնակց ութ իւ՚կր քան դե լ դւՈւր– ղին։ կ\ուզէինք Հաւատալ, Հաւատալ ամ բոգք սր
մական ոգիով» ^ ինչպէս կբ Հաւաստէր ։ սի ճ ա մ ա ր (ԱրտասաՀմանի մէք) , կրնանք անվա տով։ ք*այց կ՚ուզէինք նաեւ, ոբ իրենք ալ փորձ մր
֊ — Հյ աա մ օտէն կբ ճանչնամ ձեր դրացի հր՛ րան յա յտա ր արել , ծանրօրէն ^ԼԼ՚՚-ելով բառեր ր ^ ընէին Հաւատացնելու մ եզ ի, թէ գո՛նէ պարտաւոր
ենք Հաւատալ ... ^
կի՚րնեբր եւ ձեր Գատը* բառերս պիտի չծամծմեմ, թէ նման մտադրութիւն մբ^ ոչ աւելի ոչ պակաս՝
եթէ նոյնիսկ նկատեմ որ •վշտանալու տրամադրու մահափորձ մրն է աոաաոահմանի եւ յաակասյէս ... Իսկ ի՛նչ կը վերս՛ բե բ ի մեր տեղական ա–
թիւն ունիք : Ա խա՛ լ է ձեր բռնա՛ծ՜ ուղղութիւն՛բ ^ արաբական աշխարհի հայութեաս դ է մ • • • : րարածնե բուն... ա՛ յ դ մ էկր ՚ո*֊բ ի շ պատմ ութիւն է
ս թու՛ լ գ սխա՛ լ , ս իսա՛լ * « * , Ո ւ– Հենք քաշուի բ ըսելէ, մայթերուն վբայ վխ արդէն ։ Գիտենք, կը ճանչնանք ր՚ոԼսրր* էբենց յե
- 1 /ք"/» ուղղութեան մասին է ձեր իւօսքր X տացող նորելուկ Հ Հա յ ա ս տ ան ա ս է ր՝2>ն ե րը գայթակ– տին մազերակներ բ մինչեւ։ Առայժմ կը դիտենք,
- Ջեր ներկա յ քաղաքականութիւնք թուր /լեցնելու գնով, թէ նման մաՀափորձի մր առքեւ որ ցոլցամո լութեամբ ճ ար ա կին իրենց նո րա րո յս
քիա յէն Հ ող պա Հ ան քելու « . . Ղ՚աշնակցութիւնր պիտի կանգնի ամ բոզք Հասակ ո– « Հ ա յբ ենաս ի ր ո ւթ ի ւն Հ7» : կբ սպասենք, եւ կր
Ներողութի՛ւն ^ մենք թուրքիա յէն Հ ող սլա֊ վբ ե պիտի րսէ Ո՛Զ է Պիաի ըսէ ո՛չ , ոբովՀետեւ մաղթենք 1 որ յազողին իրականացնել շռայլօրէն
Հանձել մեր միտքէն անգամ չենք անցուցած* մենք Հայ մ ո ղովո լր դին կեն սա կան շա Հ ե բ ր կր նկատէ մսխ՛ուած խոստումնեբր։
կր պաՀ անք ենք միտյն էք ե՜ր սեփական Հողերուն աւելի՛ բարձր ու նուիրական , քան աշխարՀ ի ամէ Աակայն պէտք է պարզ բլլա յ բոլորին * Ո՛չ
վերագաբձբ մեր փոքրիկ Հանրապետութեան * յան– նէն գեղեցիկ վա րդապետութ իւննե րր : Ա* իեւնոյն •ոքի պ,ի ա ի ներենք Հայ մոզ ովո ւբ դին դէ մ դո բ ծ–
ցաւս*բ ենք * * * Հ^աՀերը կբ մղեն Ղ*ա շնա կցո ւթիւն բ ^ որ ա Հ ա ւա սի կ, ուած սճիրր * ԱշխարՀ ի մ էք ՛ո1 չ մէկ խիդ& կրնա ք
-—ՊաՀանքողբ եթէ դուք \ըէէայիք, մենք, այս կր դրէ այստեղ գ սեւով՝ ճերմակի վրայ . Հա ներել Տ ւսնեակ աղա բալո րնե բու
ինքն Եւրոպացիներս չէինք մայնավարութեան իրենց
վբ դո վո լմի պատճառ դէ՛մ Ըլլալ Հայասաանի մէջ՝ բազմ ութիւննե ր , քս անըՀինգ տարուան քր"
ունենար * բայց ճշմ ա բ տ ո ւթ ի ւն ր այն է ոբ պաՀան– վնա՛ ս է Հա յ բենի քին շաՀեբուն : Համ ա յն ա վ արո լ– տինքին արդիւնքը եղող բնակարանները ծախեն
քր ներկայացնողբ իք* Արիութիւնն է* իսկ ղ ո ՚ ք յ թեան հե՛տ, ըլլալ ա ր տ ա ս ա հ մ ա ն ի մ է ջ ՝ ոճի՛ր է ձեռք մը Հ ա գո ւս տ ի գինով, եւ վե րաՀաս աշնան
Հայերդ , առանց Հատուածական խտրութեան , Հայ մոզովուրդի փիզիքական գոյութեան դէմ * * • : դէմ մնան առանց ձեռք մք Հագուստի, անտուն,
գործիք եղեր էք։ Այո՛ * կք կրկնեմ % միշտ պիտի Աւզոզր թող ՀտյՀոյէ , ոլզոզր թոզ ագմկէ : Մեր անգործ եւ մոխիրի վրայ ։
կրկնեմ Հ Հաս կցէ՛ք վերքապէս որ աշխարՀ ը երկու խօսքին ներշնչռւմբ կուղայ հ ա յ ա ր ի ւ ն ի ն պաշտա– Ա յս մէկր գ պա բ ոննե՛ բ , պիտի չնեբոկի ձեզի (
մոլն քէն ու կ երթայ հ ա յ մ ա ր դ ո ւ ն սրտին։ Անաց–
քի բա մն ո ւած է այսօր ֊—• Արեւմուտք եւ Արեւելք։ եալբ թող երթայ ՛որքան ալ ճարպիկ-ճարտար րք/աք եւ այմմէն իսկ
դմո՛խք . . * :
Երկս՛– Հտկոտնեա յ րմ բոմն ո ւմնեբո լ պա յքար մրն է պատրաստէք նաՀանքի ճամ բան ։ Գիտենք ան.ո ւն
որ տեղի կ՛ունենայ : Վկայ՝ եք ո րՀ ր դամո ղո վը եւ Ու յետոյ , ^արելիռ է գէասաէ է՚ս՝է. հ.ԼՀ Հ"1՜ նե ր բ խայտաբղէտ կո՚միտէներուն , դիտէ մոզո -
նախորդները։ Հայաստան չկայւ. Ա՛յլ պարզա՛պէս Հին փորձելով խաթարել Հայրենիքի գաղափար բ ՚վսւրդո^ եւ * . *կը սպասէ ։ Կը ճանչնանք եւ մե՛նք,
նաՀանգ մր հք՚ոբՀրդային Միութեան մէք ուր Հա Հայ մարգոց Հոգիներուն մէք։ Հայբենիքբ Հ ոՈ ղ է պա տ ա սխան ատ ո ւձւ ե ր ը այս քաոսին :
յեր կ՚ապրին * * * միայն, քար է ել քո^ւր, փոր մր Հա0 ց է միտ յն
^ Ր ԲՈԳՈ քեմ, մ ենք առանձին Հանրապետու Հայբենիքբ։ Հապա ինչո,(°ւ կը ստիպեն Հայրենի - Պարտաւոր էք տանիլ բոլոր անոնք , ոբ ձեր
թիւն ենք եւ անկախ՝ Համաձայն սաՀմանադրա - քին կարօտով ասլբոգ ել մեռնոզ տղոց^ ուրանալ խօսքին Հ ա լա տ ա լո վ ^ ծաիսեցին իրենց տուները ։
կան օրէնքին, ենթակայ, բնականաբար, խոբՀր՚դա– ա յն բոլորը , ինչ ոբ ան՛ոնց հ ո դ ե կ ա ն Հայբենիքբ Պարտաւոր էք տանի՛լ^ ել կամ քաշկռտուիլ Հրա
յին վարչաձեւին* Հւ •յնգիւ ք "՚.ւնտեղ \եզած է ՛օտարութեան մէք, ի չգոյէ ն ի ւ թ ա կ ա ն Հայ պարակներուն Ա^Րայ եւ կքել ձեր արդար պատի -
Հով։
յ պա րենիքին։ Ինչո^լ կ՛ուզեն պարպել Հայբենիքբ ,իբ մը։ Հաւարե մի՛ տաք՝ թէ կը սպառնանք ձեզի յ
Հագար անգամ ո՛չ. պիտի կրկնեմ դարձեալ իմաստէն ել վերածել* * *մատակասքաբային պատ– Հյոշորթաբանռլթիւննեբոլն մամանակը անցաւ այլ
աՀաւոբ պայքար մ բն է որ տեգի կ՚ունենայ Հի՛ կերի մր։ եւս։ վայելեցիք՝ ^ազգային գեկավար^ (Լէէաէոլ
մա Արեւելքի եւ Արեւմուտքի մ ի քել; Գուք այ" ե– - « Զ Զ Ո Ւ Ա Ն Ք Ո Վ ԿԸ ՀԵՌԱՆԱՄ Հ Ա Յ ՅԵՂԱ փառասիրութիւնը։ Զենք նախանձիր* Ո*– փ՚^՚ԳԼՀտ
րեւոյթր նկատի անգամ չէք առներ ու կր պաՀ-ան– ՓՈԽԱԿԱՆ ԴԱՍԱԿՑՈՒԹԵՆԷՆ– • • » երբ լ ո ւս աՀ ատ զանգուածներուն կ աւո ւս գո ւ իմ ի ւն բ
քէք անկարելին* Հայկական կոչուած Հսգեբր ք(ք * Կ՛րմբռնէ^ք արդեօք, թէ ինչ կր նշանակէ այս փլի ճեր վրա յ ^ շատ աւելի քիչ պա տ ճ ա ռն եր պիտի
Հայաստանին կսել կբ նշանակէ Ո՝ուսիան դէպի՝ խ°սքը Հայ մարդուն բերն՛ին մէ^, թշուա՛՜ռ մար ունենանք նաիւանձելոլ* **
Արեւմուտք յառաջացնել* անկարելի է, այդ բանբ դիկ ՚ Կ ըմբռնէիք թէ Հայաստանին գեռ չՀասած, Մինչ այդ՝֊ շարունակեցէք ձեր գործը եւ ձեր
երբեք պիտի չպատաՀի, երբե՛ք * Արեւմուտքբ թո յլ կբ մեռցնէ՛ ք արդէն Հայաստանբ Հոգիներուն մէք.,, թերթին մէք ճոխացուցէք –^զզուանքով Հրամարող–
պիտի չտայ։ թուբքիան զօրաւոր պատնէշ մրն է ֊ « ԿԸ ՀԵՌԱՆԱՄ ԶԶՈՒԱՆՔՈՎ– • • » նեբուն՝^ երեւակայական ց\ոլցա*կը* * * Շարունակե
այդ յառաքխտզացումբ կասեց նե լու Համար ։ Պիաի Հեռացնել կբ կարծէք ի^նչ բանէ, երբ կր ստի– ցէք եւ սսլասեցկք , ոբպէսզի մողովուրգը ...
ՆՈՒԻ՛ ձեղի Հետ... ՏԵՍ
պէք եօթնամ եա յ դա յլէկբ , ե օթ ան ա ս ո ւն ամ եա յ
պա շտ պան ենք ա յ դ երկիր՛ր ամէն՝ գնով : Եթէ կ ու
պապիկը որ կրկնեն ձեր շինած յ ան կե ր գր : Զէ0՛ ք
սէք քազաքական Հ ամ ա կբ ո ւթի ւն շաՀիլ Արեւմ ո լա «ԱՐԵՒԵԼՔ»
Հասկնար, դիմակաւոր Հտպիտնե՛ր, չէ^ք տեսներ,
րի մ էք ^ Հ իմնովին պիտի փոխէք ձեր քազաքակա–
գունագեղ թշուառականնե՛ր, չէ^ք ԳԴա Ր •> մթի՛ն
նոլթիլնր . • .
ստաՀակներ, թէ յո յս ի, երագիւ երո լ, ազնուաց ող
Այսինքն , պէտք է Հ րամ ա ր թ՚ն ք մեր սեփա ՀԵԼԼԷՆ ՄԱՄՈՒԼԻ ԳՆԱՀԱՏԱՆ֊ՐԸ
կան Հո զեր էն ուր ծներ ու ապ բեր ենք չորս Հա - ապրումներու ամ բոզք աշխարՀ մ բ կբ փլսնէք մա–
սար տաբի ։ Ուրիշ աՂգեբ փրենց իրաւունքներէն նուկին ու ծերունիին սրտին մէք ^ Հրեա յ ա յ լ՛՛ք՜
ներն անգամ գերազանցող ձեր այդ ս ա՛ո բ Հ աւա - Աթէնքի ամենաՀին (1881^՜^) եւ մոզովրղա -
փշրանք զոՀած չունին* * • տաքննութեամբ * * •։ կան զանգուածներու մէք մեծ սպառում ունեցող
ինծի չի մնար րսել թէ ինչ պէտք է բնէք ֊ « ԿԸ ՀԵՌԱՆԱՄ ԶԶՈՒԱՆՔՈՎ • • » թեբթեբէն «Ակրոպոլիս» իր 12 Տ ուլիս վեց է քով
ագի–
այդ Համ ակբութիւնը շաՀելու Համ ար * բա յց ինչ ՉէՈք տեսներ արդեօք ձեր ներքինի ի գիմ մ էք, Հ բատաբակած բացառիկ թիլին 5բդ է քին մ էք կր
ոբ կ բնէք Հ իմ ա , սխա՛ լ է , ս խա1 լ ... Հա յ չկա յ ծր մ եր տգոց պայծառ ա չքերուն Հ ա յելիին Հրատարակէ Գ * Լազեանի Տո ւն ա ս տ ան ի զո Հ սղու
ձեր Հոգերուն վբայ ... թեանց ել պաՀանքներոլ մասին ծանօթ յօդուածը,
• Զկայ^ ոբովՀետեւ քաբդեցին կամ աքս ո– որ Ե գի ատ ո սի յունական դեսպանատան կողմ է եւս
րեցին, վտանգաւոր ։ թուբքիան առանձին պիտի չմնայ տեղւոյն մամուլի ներկա յց ո ւց չո ւթեան մասնաւոր
Սիրելի՛ս , գոլք ալ չ ա բդեցիք : ո՛ չ մ է կ ատեն * * * ուշադրութեան յանձն ո ւած՝ էրէ
Երանի՛՛ թէ ճ՛իշտ րլլար ձեր րսահ՜ր : Ուրիշ ծրագիր ունի՛* Ե՚֊բոսլան Հայ մ ո գո « Հայերը ինչպէս կը դատեն մեր պատերազ
թէեւ կ՚րնդունիմ որ ՛մէկ թուրքին գէմ ՛ի ո լր գ,ի արդար իրաւունքներ ր գոՀացնե լու * ո՚Հ , մական ճիգր », « Մեր ազգային պաՀ անքն եր բ » եւ
Հարիւր Հայ մեռահ՛ է • • • Անատոլուն , աշիյաբՀ ի ոբովՀետեւ ուր ի շ շա Հեր կբ Հ ետասլ նգէ ու մ ո ռ– « 8՛ աՀ եկան յ՛օդ ո ւած մը » վեբն ա գրեր ո վ «Ակ րո–
հ՜ն ո լնդէն ի Վեր ֆար գեր ու թատ երարեմ եգահ՜ է * ցած է մ ե զ ։ Ըսէք ինչ որ կուզէք^ մենք առանց պոլիս» արտատպելով սո յն յօդուածբ, խմբա գրա
որքա՛ն արիւն տեսեր է այքլ երկիրբ, ի^սՀ^ րոնա– Հատուածական խտրութեան , պիտի շարունակենք կան նօթերու մէք կը յայտնէ թէ՝ ստորեւ կր Հրա
կալներ կոէխկրտեր են ղայն՚, ճինկիզ իյան , Թ,ի - պաՀ ան^ե լ մեր իրաւունքնե բ բ , մեր Հ ո գերը , մեր տարակենք ԳաՀիբէի Հայկական մեծ օրաթերթ
մ ուր լէն կ եւ ուրիշներ : Հայրենիքին ամրոզքացումր ... «Յուսաբերֆի յօդուածբ ։
Աւելի իմաստուն առարկութիւն մր ունիմք. Ղ՛ո՛ ւք դիտէք գ բա յց կրկնեմ անգամ մբ Վեր քաւոր ո ւթեան կ աւելցնէ *
եթէ կ^րնգունիք որ կարգեր են, գրեցէք, գատա– եւս սխա լ է ձեր ուզզութիւնը ... « Այս յօդուածբ, յունարէն թարգմանուածէ
սլարտեցէք , սլատժեցէ՛ք , բայց մի րսէք թէ «տե– Հ բատ տրակս ւած Է նաեւ Աթէնքի Հայերէն օրա -
ո ափ ո իյ ո ւթի լե՛ֆ սլատաՀեր է եւ Հայ շ՚է մնացեր X X թերթին՝ «Ազատ Օբ»ի մէք։ Ասիկա մէկն է նման
Տուէք մեզի մեր ս\եփական Հողերր, մենք էե՚ոգո - կա լատին նրբանցքներուն մէֆ դիմացս ելաւ այն բազմաթիւ յօդուածներէն, որոնք լոյս տեսած
վուրգ ունինք , կր լեցնենք՛՛՛ գին. մ բ ։ Մ օտեցսայս– Անգլերէռն, ֆ ոտն– են արտասաՀմանի Հայերէն մեծագոյն թերթերուն
սերէ՛՛ն, գ ա վ ա ր ի ՞ շ ... - Ն ի է ՚ թ Եա Աբմեա. մ էի
Էքս ձեր էեողոՎուրգր շատ լալ կր ճանչնամ.
դուք ալ մասնակից Էք արեւմտեան քաղաքակր նին .-. = Օ՛ • . . Երեւա՛ն , Երեւա՛ն . . .
թութեան , օտար Հէք անոր • ուրեմն դուք ալ Ու սէրաէիր սեղմում մբ ձեռքի; «ՅԱՌԱՋ» ԿԸ ՆՈՒԻՐԱՆ
պարտաւոր Էք պաշտպան Հանդիսանա/ այդ քա - Եթէ գիտնայի իր լեզուն, պիտի աւելցնէի. Մ ա ր ս է յ լ է ն Օր– Ս ա թ ե ն ի կ Զ ա ք ա ր ե ա ն մէկ
ղաքակրթութեան • . • Պէաք է Հրաւեարիք այղ ան 1 Ե՞ՐԲ ԳԷ՚ՂԻ Վան. . . տարեկան Յ ա ռ ա ջ կր նուիրէ Պ– Արմենակ Գաս -
հեթեթ պաՀանջներէն : Ախալ ճամ րու մէֆ էք եւ. ԺԻՐԱՅՐ պարեան\ի , Ամերիկա յ
Fonds A.R.A.M
Իոր/եդաժողովի պ\ս\ատիԱ մկ ԶԶՈԻԱՆ+ռ՚Հ երր ա ո ան ձնաս I ԳւեակքԿ երո ւ եւ ծածուկ խոլց&լւքւ.
անոնց
անկիւննեըը, կը սակաբկէք Հայրենիքը
Հայրենասիրութեան Հետ. ու կը սլ ար տագր էք որ
նուիրագոբծեն ձեր քսութիւնք իրենց դողդոք ստո–
ԶՐՈ88 «ԻՐԱԶԵԿ»Ի ՄԸ ՀԵՏ ԽՄԻ • — ՀալԷպի « Ա ր է ւ ե լ ք »ը շասւ մ ը մհրկա. րագրութիւննեբով ։ Չէ^ք ամչնար, չէ՚^ք խսվնիք,
ցումնհրա. հետ, ուժգին, խմբագրականով մ ը կը
Այս անգամ յա տ կապէ ս ներկայա ցոլած եմ ձադկէ ն ե ր գ ա ղ թ ի ա ռ թ ի ւ կատարուած խայտաոա. երբ բազմութիւննեբուն կը ներկայանաք արքայու
կութիւննհրը ( « ՀրաժաբակաԹնեբ » ստորագրել
պաշտօնակցիս որ է, ւր ո պագ ի մ րն է , րա յց իրա տալ, ն՛երգաղթի արտօնագիր յ ա ն ձ ն ե լ ո ւ հ ա մ ա ր ) : թիւն վաճառողներու սմսեղուկ կերպարանքով*՛* *։
կ՛արտատպենք հիմնակտւն մասերը– —
ւունք չունիմ Հ բապարակելոլ ո՛ չ իր ազգութիւնը , ... Եւ ապա իԲնչ զգաց իք ձախողած Հալա -
»չ այ աս նոլոնւ հտի չփորձուիմ նոյնիսկ նկարա՛ տա քննի չի ձե բ Հո գին երո ւն իւ որը, Հայը են ադա բ ձի
գրելու իր արա աքին լշ կամ Հաշոլելրւ իր տաբի՛– ձքեբթր անդամ բաբե կենդանային ղաւեշաի վերա*
ֆՈ% Կրնաք միայն Հաւաստել րր մէկն է այն քէԺ" * ՚ ՚ Այ/՚Տ՚է-ձաՅ՚զյ՚րձ յ Ի՞ֆչ կյշ նշրւ%աիչեն Ներ - ծ^ռղ միմոսֆեր, երբ մինչեք– նաւաք ատբյս իք^ուչ
րէն որոնք բաւական լա յն ծան օթո ւթիւններ ունին գաղթի առիթովդ ցոֆ-ցադրուահ– այս իեգկոՀաքսկոք–" Հայրերու Հոգիին՝ մէ9 յանկքսքֆ՝ ծ աղացքս լ բիգ ՛՜
Մերձ աւոր Արեւելքի անցուգարձեբուն մասին եւ թիւեներըլ : Եթէ կ՝ոլղուի Գա շնա կց ո ւթի ւն ր քան վզում բ խոցուած արմանապատուոլթեան ու մղեց
կր ճանչն՚ան Հայ մոգովուրգն ու իր քաղաքական դել ն ե բ ս ի հ ա մ ա ր ( Հ այաստանի մէք՝) , բոլորէն ա– զանոնք ետ, դէաի դ ա գիմ ականի խշաիկր ։ Զգացինք
Գաար * ռաք գիտեն իրե՛նք 1 Հայաստանի վաբիչներբ^ թէ ԶԶՈԻԱՆՓԸ Հայկերուն, որոնք նախրնտրեցին իբ
՚ Ւ^նչ է ձեր տեսակէտը Հայկական էքնգրի Գա շնա կց ո ւթի ւնր ի՛նք լուծած է արգէն Եբկքի իր րեւ մայ ր դ քարշ տալ իրենց գո յութիւնը աքսորի
մասինւ՛, Հարց տուփ, երթ միասին անկիւն մբ քաշ կազմակեբպոլթիւններբ , աւելի քան ութ տարի ճամ բան ե բո ւն վրայ, քան թէ ԱՈւլալո՚վ Հ ասն ի լ ա–
ուեցանք : առաք , եւ նոր գա ց ո գներ ո ւն ունի մ էակ սլա տ11 ւէ ր ւետեաց Հայրենիքին ...
Ջեմ գիտեր ^ ։ Հարցումիս բնույթն էր ոբ քոա–*՝ մր* ԸլԼ՚"Լ աարկեշտ եւ օբինապաՀ քազաքացի– ք՝արի եւ բարեմիտ մարդիկ կան, որոնք տե–
գրգռեց գինքր թէ րնդՀ ան րապէս ենթակայ է այգ նեբր եբկրի իշխանութեան : փսանրՀինգ ՝ տարինե ւաբար կր կրկնեն մեր ական քիւն, թէ այս բոլորէն
անՀ անդի սա վիճակին ։ ^այց արգէն սկսաւ երկար րու րնդդիմ ադիրի Հ անգամ անքբ , լա ւա գո յն ե բաշ լուր չունին Հա յասաան ի պատուիրակները, թէ Հ
ու սրրնթաց ճառ. մր ^ իր տեսակէտները պա բզելու ի՛ ի քր չէԲ ՛հ "՛շն ա կ ց ո ւթ եան ոլգէգ կեցուածքին : տեղական խլէզներն են րեմագրիչը ղաւեշտախա -
Համար «ամ ենայն ան կեղծ ո ւթե ամբ եւ բար եկա - իսկ եթէ կ ո լզուի ՛իա շնակց ութ իւ՚կր քան դե լ դւՈւր– ղին։ կ\ուզէինք Հաւատալ, Հաւատալ ամ բոգք սր
մական ոգիով» ^ ինչպէս կբ Հաւաստէր ։ սի ճ ա մ ա ր (ԱրտասաՀմանի մէք) , կրնանք անվա տով։ ք*այց կ՚ուզէինք նաեւ, ոբ իրենք ալ փորձ մր
֊ — Հյ աա մ օտէն կբ ճանչնամ ձեր դրացի հր՛ րան յա յտա ր արել , ծանրօրէն ^ԼԼ՚՚-ելով բառեր ր ^ ընէին Հաւատացնելու մ եզ ի, թէ գո՛նէ պարտաւոր
ենք Հաւատալ ... ^
կի՚րնեբր եւ ձեր Գատը* բառերս պիտի չծամծմեմ, թէ նման մտադրութիւն մբ^ ոչ աւելի ոչ պակաս՝
եթէ նոյնիսկ նկատեմ որ •վշտանալու տրամադրու մահափորձ մրն է աոաաոահմանի եւ յաակասյէս ... Իսկ ի՛նչ կը վերս՛ բե բ ի մեր տեղական ա–
թիւն ունիք : Ա խա՛ լ է ձեր բռնա՛ծ՜ ուղղութիւն՛բ ^ արաբական աշխարհի հայութեաս դ է մ • • • : րարածնե բուն... ա՛ յ դ մ էկր ՚ո*֊բ ի շ պատմ ութիւն է
ս թու՛ լ գ սխա՛ լ , ս իսա՛լ * « * , Ո ւ– Հենք քաշուի բ ըսելէ, մայթերուն վբայ վխ արդէն ։ Գիտենք, կը ճանչնանք ր՚ոԼսրր* էբենց յե
- 1 /ք"/» ուղղութեան մասին է ձեր իւօսքր X տացող նորելուկ Հ Հա յ ա ս տ ան ա ս է ր՝2>ն ե րը գայթակ– տին մազերակներ բ մինչեւ։ Առայժմ կը դիտենք,
- Ջեր ներկա յ քաղաքականութիւնք թուր /լեցնելու գնով, թէ նման մաՀափորձի մր առքեւ որ ցոլցամո լութեամբ ճ ար ա կին իրենց նո րա րո յս
քիա յէն Հ ող պա Հ ան քելու « . . Ղ՚աշնակցութիւնր պիտի կանգնի ամ բոզք Հասակ ո– « Հ ա յբ ենաս ի ր ո ւթ ի ւն Հ7» : կբ սպասենք, եւ կր
Ներողութի՛ւն ^ մենք թուրքիա յէն Հ ող սլա֊ վբ ե պիտի րսէ Ո՛Զ է Պիաի ըսէ ո՛չ , ոբովՀետեւ մաղթենք 1 որ յազողին իրականացնել շռայլօրէն
Հանձել մեր միտքէն անգամ չենք անցուցած* մենք Հայ մ ո ղովո լր դին կեն սա կան շա Հ ե բ ր կր նկատէ մսխ՛ուած խոստումնեբր։
կր պաՀ անք ենք միտյն էք ե՜ր սեփական Հողերուն աւելի՛ բարձր ու նուիրական , քան աշխարՀ ի ամէ Աակայն պէտք է պարզ բլլա յ բոլորին * Ո՛չ
վերագաբձբ մեր փոքրիկ Հանրապետութեան * յան– նէն գեղեցիկ վա րդապետութ իւննե րր : Ա* իեւնոյն •ոքի պ,ի ա ի ներենք Հայ մոզ ովո ւբ դին դէ մ դո բ ծ–
ցաւս*բ ենք * * * Հ^աՀերը կբ մղեն Ղ*ա շնա կցո ւթիւն բ ^ որ ա Հ ա ւա սի կ, ուած սճիրր * ԱշխարՀ ի մ էք ՛ո1 չ մէկ խիդ& կրնա ք
-—ՊաՀանքողբ եթէ դուք \ըէէայիք, մենք, այս կր դրէ այստեղ գ սեւով՝ ճերմակի վրայ . Հա ներել Տ ւսնեակ աղա բալո րնե բու
ինքն Եւրոպացիներս չէինք մայնավարութեան իրենց
վբ դո վո լմի պատճառ դէ՛մ Ըլլալ Հայասաանի մէջ՝ բազմ ութիւննե ր , քս անըՀինգ տարուան քր"
ունենար * բայց ճշմ ա բ տ ո ւթ ի ւն ր այն է ոբ պաՀան– վնա՛ ս է Հա յ բենի քին շաՀեբուն : Համ ա յն ա վ արո լ– տինքին արդիւնքը եղող բնակարանները ծախեն
քր ներկայացնողբ իք* Արիութիւնն է* իսկ ղ ո ՚ ք յ թեան հե՛տ, ըլլալ ա ր տ ա ս ա հ մ ա ն ի մ է ջ ՝ ոճի՛ր է ձեռք մը Հ ա գո ւս տ ի գինով, եւ վե րաՀաս աշնան
Հայերդ , առանց Հատուածական խտրութեան , Հայ մոզովուրդի փիզիքական գոյութեան դէմ * * • : դէմ մնան առանց ձեռք մք Հագուստի, անտուն,
գործիք եղեր էք։ Այո՛ * կք կրկնեմ % միշտ պիտի Աւզոզր թող ՀտյՀոյէ , ոլզոզր թոզ ագմկէ : Մեր անգործ եւ մոխիրի վրայ ։
կրկնեմ Հ Հաս կցէ՛ք վերքապէս որ աշխարՀ ը երկու խօսքին ներշնչռւմբ կուղայ հ ա յ ա ր ի ւ ն ի ն պաշտա– Ա յս մէկր գ պա բ ոննե՛ բ , պիտի չնեբոկի ձեզի (
մոլն քէն ու կ երթայ հ ա յ մ ա ր դ ո ւ ն սրտին։ Անաց–
քի բա մն ո ւած է այսօր ֊—• Արեւմուտք եւ Արեւելք։ եալբ թող երթայ ՛որքան ալ ճարպիկ-ճարտար րք/աք եւ այմմէն իսկ
դմո՛խք . . * :
Երկս՛– Հտկոտնեա յ րմ բոմն ո ւմնեբո լ պա յքար մրն է պատրաստէք նաՀանքի ճամ բան ։ Գիտենք ան.ո ւն
որ տեղի կ՛ունենայ : Վկայ՝ եք ո րՀ ր դամո ղո վը եւ Ու յետոյ , ^արելիռ է գէասաէ է՚ս՝է. հ.ԼՀ Հ"1՜ նե ր բ խայտաբղէտ կո՚միտէներուն , դիտէ մոզո -
նախորդները։ Հայաստան չկայւ. Ա՛յլ պարզա՛պէս Հին փորձելով խաթարել Հայրենիքի գաղափար բ ՚վսւրդո^ եւ * . *կը սպասէ ։ Կը ճանչնանք եւ մե՛նք,
նաՀանգ մր հք՚ոբՀրդային Միութեան մէք ուր Հա Հայ մարգոց Հոգիներուն մէք։ Հայբենիքբ Հ ոՈ ղ է պա տ ա սխան ատ ո ւձւ ե ր ը այս քաոսին :
յեր կ՚ապրին * * * միայն, քար է ել քո^ւր, փոր մր Հա0 ց է միտ յն
^ Ր ԲՈԳՈ քեմ, մ ենք առանձին Հանրապետու Հայբենիքբ։ Հապա ինչո,(°ւ կը ստիպեն Հայրենի - Պարտաւոր էք տանիլ բոլոր անոնք , ոբ ձեր
թիւն ենք եւ անկախ՝ Համաձայն սաՀմանադրա - քին կարօտով ասլբոգ ել մեռնոզ տղոց^ ուրանալ խօսքին Հ ա լա տ ա լո վ ^ ծաիսեցին իրենց տուները ։
կան օրէնքին, ենթակայ, բնականաբար, խոբՀր՚դա– ա յն բոլորը , ինչ ոբ ան՛ոնց հ ո դ ե կ ա ն Հայբենիքբ Պարտաւոր էք տանի՛լ^ ել կամ քաշկռտուիլ Հրա
յին վարչաձեւին* Հւ •յնգիւ ք "՚.ւնտեղ \եզած է ՛օտարութեան մէք, ի չգոյէ ն ի ւ թ ա կ ա ն Հայ պարակներուն Ա^Րայ եւ կքել ձեր արդար պատի -
Հով։
յ պա րենիքին։ Ինչո^լ կ՛ուզեն պարպել Հայբենիքբ ,իբ մը։ Հաւարե մի՛ տաք՝ թէ կը սպառնանք ձեզի յ
Հագար անգամ ո՛չ. պիտի կրկնեմ դարձեալ իմաստէն ել վերածել* * *մատակասքաբային պատ– Հյոշորթաբանռլթիւննեբոլն մամանակը անցաւ այլ
աՀաւոբ պայքար մ բն է որ տեգի կ՚ունենայ Հի՛ կերի մր։ եւս։ վայելեցիք՝ ^ազգային գեկավար^ (Լէէաէոլ
մա Արեւելքի եւ Արեւմուտքի մ ի քել; Գուք այ" ե– - « Զ Զ Ո Ւ Ա Ն Ք Ո Վ ԿԸ ՀԵՌԱՆԱՄ Հ Ա Յ ՅԵՂԱ փառասիրութիւնը։ Զենք նախանձիր* Ո*– փ՚^՚ԳԼՀտ
րեւոյթր նկատի անգամ չէք առներ ու կր պաՀ-ան– ՓՈԽԱԿԱՆ ԴԱՍԱԿՑՈՒԹԵՆԷՆ– • • » երբ լ ո ւս աՀ ատ զանգուածներուն կ աւո ւս գո ւ իմ ի ւն բ
քէք անկարելին* Հայկական կոչուած Հսգեբր ք(ք * Կ՛րմբռնէ^ք արդեօք, թէ ինչ կր նշանակէ այս փլի ճեր վրա յ ^ շատ աւելի քիչ պա տ ճ ա ռն եր պիտի
Հայաստանին կսել կբ նշանակէ Ո՝ուսիան դէպի՝ խ°սքը Հայ մարդուն բերն՛ին մէ^, թշուա՛՜ռ մար ունենանք նաիւանձելոլ* **
Արեւմուտք յառաջացնել* անկարելի է, այդ բանբ դիկ ՚ Կ ըմբռնէիք թէ Հայաստանին գեռ չՀասած, Մինչ այդ՝֊ շարունակեցէք ձեր գործը եւ ձեր
երբեք պիտի չպատաՀի, երբե՛ք * Արեւմուտքբ թո յլ կբ մեռցնէ՛ ք արդէն Հայաստանբ Հոգիներուն մէք.,, թերթին մէք ճոխացուցէք –^զզուանքով Հրամարող–
պիտի չտայ։ թուբքիան զօրաւոր պատնէշ մրն է ֊ « ԿԸ ՀԵՌԱՆԱՄ ԶԶՈՒԱՆՔՈՎ– • • » նեբուն՝^ երեւակայական ց\ոլցա*կը* * * Շարունակե
այդ յառաքխտզացումբ կասեց նե լու Համար ։ Պիաի Հեռացնել կբ կարծէք ի^նչ բանէ, երբ կր ստի– ցէք եւ սսլասեցկք , ոբպէսզի մողովուրգը ...
ՆՈՒԻ՛ ձեղի Հետ... ՏԵՍ
պէք եօթնամ եա յ դա յլէկբ , ե օթ ան ա ս ո ւն ամ եա յ
պա շտ պան ենք ա յ դ երկիր՛ր ամէն՝ գնով : Եթէ կ ու
պապիկը որ կրկնեն ձեր շինած յ ան կե ր գր : Զէ0՛ ք
սէք քազաքական Հ ամ ա կբ ո ւթի ւն շաՀիլ Արեւմ ո լա «ԱՐԵՒԵԼՔ»
Հասկնար, դիմակաւոր Հտպիտնե՛ր, չէ^ք տեսներ,
րի մ էք ^ Հ իմնովին պիտի փոխէք ձեր քազաքակա–
գունագեղ թշուառականնե՛ր, չէ^ք ԳԴա Ր •> մթի՛ն
նոլթիլնր . • .
ստաՀակներ, թէ յո յս ի, երագիւ երո լ, ազնուաց ող
Այսինքն , պէտք է Հ րամ ա ր թ՚ն ք մեր սեփա ՀԵԼԼԷՆ ՄԱՄՈՒԼԻ ԳՆԱՀԱՏԱՆ֊ՐԸ
կան Հո զեր էն ուր ծներ ու ապ բեր ենք չորս Հա - ապրումներու ամ բոզք աշխարՀ մ բ կբ փլսնէք մա–
սար տաբի ։ Ուրիշ աՂգեբ փրենց իրաւունքներէն նուկին ու ծերունիին սրտին մէք ^ Հրեա յ ա յ լ՛՛ք՜
ներն անգամ գերազանցող ձեր այդ ս ա՛ո բ Հ աւա - Աթէնքի ամենաՀին (1881^՜^) եւ մոզովրղա -
փշրանք զոՀած չունին* * • տաքննութեամբ * * •։ կան զանգուածներու մէք մեծ սպառում ունեցող
ինծի չի մնար րսել թէ ինչ պէտք է բնէք ֊ « ԿԸ ՀԵՌԱՆԱՄ ԶԶՈՒԱՆՔՈՎ • • » թեբթեբէն «Ակրոպոլիս» իր 12 Տ ուլիս վեց է քով
ագի–
այդ Համ ակբութիւնը շաՀելու Համ ար * բա յց ինչ ՉէՈք տեսներ արդեօք ձեր ներքինի ի գիմ մ էք, Հ բատաբակած բացառիկ թիլին 5բդ է քին մ էք կր
ոբ կ բնէք Հ իմ ա , սխա՛ լ է , ս խա1 լ ... Հա յ չկա յ ծր մ եր տգոց պայծառ ա չքերուն Հ ա յելիին Հրատարակէ Գ * Լազեանի Տո ւն ա ս տ ան ի զո Հ սղու
ձեր Հոգերուն վբայ ... թեանց ել պաՀանքներոլ մասին ծանօթ յօդուածը,
• Զկայ^ ոբովՀետեւ քաբդեցին կամ աքս ո– որ Ե գի ատ ո սի յունական դեսպանատան կողմ է եւս
րեցին, վտանգաւոր ։ թուբքիան առանձին պիտի չմնայ տեղւոյն մամուլի ներկա յց ո ւց չո ւթեան մասնաւոր
Սիրելի՛ս , գոլք ալ չ ա բդեցիք : ո՛ չ մ է կ ատեն * * * ուշադրութեան յանձն ո ւած՝ էրէ
Երանի՛՛ թէ ճ՛իշտ րլլար ձեր րսահ՜ր : Ուրիշ ծրագիր ունի՛* Ե՚֊բոսլան Հայ մ ո գո « Հայերը ինչպէս կը դատեն մեր պատերազ
թէեւ կ՚րնդունիմ որ ՛մէկ թուրքին գէմ ՛ի ո լր գ,ի արդար իրաւունքներ ր գոՀացնե լու * ո՚Հ , մական ճիգր », « Մեր ազգային պաՀ անքն եր բ » եւ
Հարիւր Հայ մեռահ՛ է • • • Անատոլուն , աշիյաբՀ ի ոբովՀետեւ ուր ի շ շա Հեր կբ Հ ետասլ նգէ ու մ ո ռ– « 8՛ աՀ եկան յ՛օդ ո ւած մը » վեբն ա գրեր ո վ «Ակ րո–
հ՜ն ո լնդէն ի Վեր ֆար գեր ու թատ երարեմ եգահ՜ է * ցած է մ ե զ ։ Ըսէք ինչ որ կուզէք^ մենք առանց պոլիս» արտատպելով սո յն յօդուածբ, խմբա գրա
որքա՛ն արիւն տեսեր է այքլ երկիրբ, ի^սՀ^ րոնա– Հատուածական խտրութեան , պիտի շարունակենք կան նօթերու մէք կը յայտնէ թէ՝ ստորեւ կր Հրա
կալներ կոէխկրտեր են ղայն՚, ճինկիզ իյան , Թ,ի - պաՀ ան^ե լ մեր իրաւունքնե բ բ , մեր Հ ո գերը , մեր տարակենք ԳաՀիբէի Հայկական մեծ օրաթերթ
մ ուր լէն կ եւ ուրիշներ : Հայրենիքին ամրոզքացումր ... «Յուսաբերֆի յօդուածբ ։
Աւելի իմաստուն առարկութիւն մր ունիմք. Ղ՛ո՛ ւք դիտէք գ բա յց կրկնեմ անգամ մբ Վեր քաւոր ո ւթեան կ աւելցնէ *
եթէ կ^րնգունիք որ կարգեր են, գրեցէք, գատա– եւս սխա լ է ձեր ուզզութիւնը ... « Այս յօդուածբ, յունարէն թարգմանուածէ
սլարտեցէք , սլատժեցէ՛ք , բայց մի րսէք թէ «տե– Հ բատ տրակս ւած Է նաեւ Աթէնքի Հայերէն օրա -
ո ափ ո իյ ո ւթի լե՛ֆ սլատաՀեր է եւ Հայ շ՚է մնացեր X X թերթին՝ «Ազատ Օբ»ի մէք։ Ասիկա մէկն է նման
Տուէք մեզի մեր ս\եփական Հողերր, մենք էե՚ոգո - կա լատին նրբանցքներուն մէֆ դիմացս ելաւ այն բազմաթիւ յօդուածներէն, որոնք լոյս տեսած
վուրգ ունինք , կր լեցնենք՛՛՛ գին. մ բ ։ Մ օտեցսայս– Անգլերէռն, ֆ ոտն– են արտասաՀմանի Հայերէն մեծագոյն թերթերուն
սերէ՛՛ն, գ ա վ ա ր ի ՞ շ ... - Ն ի է ՚ թ Եա Աբմեա. մ էի
Էքս ձեր էեողոՎուրգր շատ լալ կր ճանչնամ.
դուք ալ մասնակից Էք արեւմտեան քաղաքակր նին .-. = Օ՛ • . . Երեւա՛ն , Երեւա՛ն . . .
թութեան , օտար Հէք անոր • ուրեմն դուք ալ Ու սէրաէիր սեղմում մբ ձեռքի; «ՅԱՌԱՋ» ԿԸ ՆՈՒԻՐԱՆ
պարտաւոր Էք պաշտպան Հանդիսանա/ այդ քա - Եթէ գիտնայի իր լեզուն, պիտի աւելցնէի. Մ ա ր ս է յ լ է ն Օր– Ս ա թ ե ն ի կ Զ ա ք ա ր ե ա ն մէկ
ղաքակրթութեան • . • Պէաք է Հրաւեարիք այղ ան 1 Ե՞ՐԲ ԳԷ՚ՂԻ Վան. . . տարեկան Յ ա ռ ա ջ կր նուիրէ Պ– Արմենակ Գաս -
հեթեթ պաՀանջներէն : Ախալ ճամ րու մէֆ էք եւ. ԺԻՐԱՅՐ պարեան\ի , Ամերիկա յ
Fonds A.R.A.M