Page 161 - \ARM_19-1946_03
P. 161
(՛ատ օաւաա* ա ա է»ա«շ Նետւցեհալ քսկիդ
* ՚ » յ | ^ ո •յքձճ.23Փ
17, &ա> 1)&ա6տւա - ( 1 3 6 ) ԿԸ զրաղկԱհ ԱԱգւօսախոեեհդ
1«Լ։ ՇՕՏ. 15-78 ~ ^ (1 Շ. թ. իաԱՈ**
Ր՚ԱԺն. Տար. 750, Օսււքս. 400, Արտասածն 1000 .ֆրան,. Լոնտոնի թերթերը կր գրեն թէ Անգլիա եւ
I ՝Մ * Ն ա Հ անգներր պաշտ օ նա կան յայտ ար ար ո ւթ ի ւն
շօ ճօսէ Ե ր ե ք շ ա բ թ ի 20 Օգ ա տ ո ս || մը կը պատրաստեն յ ճշտելու Համ ար իրենց ղիք~
| քը Նեղուցներու պայմանագրի մասին։ Իք * Մի"*–՜
ա– Տ Ա Ր Ի - 18* ճ5ա& 8 9779 - Ն ո ր շրջան թ ի ւ 418 հ մ թ ա գ ի յ , ՛ Հ,– ՄԻՍԱք-ԵԱՆ ԳԻՆ՛ է ք՚| թեան ծանուցագրին պատճէններ բ Լոնտոն ել 1\ւո–
I Լէ^հ1^1էՒ Հաղրըգու֊ած են ոչ միայն Աոսկուայէ^
• այլ եւ Աֆգարայի կողմէ՛. ԱՀնգլյիա միշտ այն տե
սակէտն ունի թէ քմ *Մէութեան առաքաբքլյլ չի Հա*
ՐԸ ՕՐԻՆ մապատասիսաւեբ Ա*ոնթրէոյէ պայմանագրութեան
տրամադրութեանց ; Ան օբէնապէս չառարկէր
494-4. ՕԳՈՍՏՈՍ 18–%է> պայմանադրէն վերաքննութեան դէմ ^ բայց կը
պնդէ ո ր վեբաքննո *–թէ *֊նը կատաբ ո ւէ բոլո ր ս տո
Ծ Ա Դ. Կ Ի.՜ Ր ԱԶԱՏ լէա գր էէ զն ե ր ո ւն մասնակցութեամբ, Է Հարկէն դուրս
Յիշատակի տօնակատարութիւները իրարու Այո, էրգի մը խորագիրը ոբ ուղղուած Է մեր ձգելով նաէյկէն թշնամէներր, Պսւլկաբէա է քիու–
կր յաչորգին 0 գո սա ո ս I Օէն է վեր յ Փարիզի ազա հ ա յ ր ե ն ի ք ի ն , — « Ծ ա ղ կ ի ՜ ր ա զ ա տ իս* հ ա յ ր ե ն ի ք » :
տագրութեան առթիւ. * մանիա եւ ,^ափոն, եւ Հրաւիրելով Ամերիկան։
Ի՜նչ պատկերներու եւ ի՜նչ խորհրդածութիւն–
ն հ ր ո ւ տ ո ւ ն կուտա10ւ ա յ դ ե ր կ ո ւ բ ա ռ հ ր ր , հ ո ս , «Փբաւվտա^Հ Լք՝ ո ս կո ւա յ ի կուսակցական պաշ
հ ա յ ր ե ն ի ք է ն հ ե ռ ո ւ , հիւրընկալ բ ա յ ց օտար երկին՛
1Ն*–աքէն անգամ երկաթուղիներու պաշտօն եա– քի տակ, ե ր բ ա չ ք ե ր դ կ ա ն գ կ ՛ ա ռ ն ե ն ե ր ի տ ա ս ա ր դ տօնաթերթը, Օգոստոս 17 թուակիր յօուած՚ով մր
ու խանդավառ խումբեբու վրայ :
ներն ու բանուորներն էին որ տօնեցէն իրենց դո ր– կ՝ առա քար կ Է վե րք տալ ոչ - Ս եւ ծ ովե ան պ ետ ո ւ–
ծադ ո լլէ ն սրո՜ղէ րձը։ թեանց մի քամ տութեան ։ խօսելով թուրքիո յ
Ռ՞Վ էի յ ի ժ բ ա յ գ օրերը. ուղղուած իսորՀբդային ծանուցագրի վրայ է թեր՛
Ա յանաոազան արուարձաններու մ Էք թը դէառլ կուտա յ •
կ՝եբե ւային ազգեր, « է)բթեւե կբ ընգՀ ա ա՛ո ւա ծ է Ահա ա ր ի ն ե ր ը գ ո յ ն զ գ ո յ ն փ ո ղ կ ա պ ն ե բ ո վ , կտ « Այս առա՛քար կնե բուն արդարութիւնը
րիս ու վսռակսա, վրաններ կը կանգնեն, բնութեան
ա ում ամ ապէս » ( կամ անորոշ մամ անա կ ո վ ) : Ա՛ սա գեղեցիկ անկիւնը: Անոնք գիտեն թ է հողը բացայայտ է^ եք ր կարճ քննութենէ մը անցբնենք
որուն վբայ կը զարնեն ցիցր իրենցը չ է : Ի՜նչ
նոնք որ վաբմուած էին ամէն օր քաոաք էքնել 5-10 ֆ ո յ թ , Հ ա յ է ն իրենք հոգիով, ա ր ի ւ ն ո վ : Աշխա Նեղուցներու Հարցին պատմ ո ւթ ի ւն ը ; Արդարեւ,
տող պ ա տ ա ն ի ն կը մ ռ լ տ ա յ արդէն. ,« Ծ ա ղ կ ի ր ա–
վայրկեանէն, ելեկտրական երկաթուզէով, կբ Հար գատ– • իս՝ • • • • ՜>> , մ ի ւ ս ը փ ա յ տ ի մ ը ս ո ւ ր ծ ա յ ր ո վ Աեւ ծովեան պետութեանց կենսական շաՀեբբ կը
(ո՜ւրկէ ո՜ւր) Արարատն է գ ծ ե ր : Հարցուր երրոր
կադրուէին քալել մինչեւ կէս մամ է Հարեւան փա– դին թ է այգ փոսը ուր անընդհատ ջուր կը լեցնէ, պաՀանքեն վերք , ո ա էո է ՜ Սեւ ծովեան պետու
ի ՞ ն չ կ ը ն ե ր կ ա յ ա ց ն է ••—• « Վ ա ն ա յ լ ի հ ը » , կը պ ա -
սրէ ւ գին մ անելու կամ պատ աՀ ական Հ ան րա կառք տասխանէ հպարտ: թեանց մի քամ տութեան ել ապադային արգիլել
մր ցատկելու Համ՛ար : անոնց զինուորական ել նաւային ումերր Աեւ ծ ո–
վու մէչ »:
Ատեն ե գաւ որ փապոլզէն ալ (Աեթրօ) դագ– Խ * Մ էութեան տեսակէտով, Ա՛ • ՆաՀանգ ներն
Փաս
րեցալէ ել ս ա ի պո ւե ց անք ալ էր ա ւ ո ւնք չ ո ւնէն մա սնակց ել ու ն որ պ այմ անա
Փարիզ
իքք՚ել 2—2\ գը էն պատրաստութեան։
քալելովւ (Ամէնէն մօտ արուարձանէն^ Հ
/* /// իս ա ա ւո ր էին անոնք որ «պզտիկ թաղոլՀի՝^ Ու ես ալ սրտով կր սկսիս՝ է ր գ ե լ « Ծ ա ղ կ ի ՛ ր «Փրավտա» իր յօդուածին մէք կբ բացատրէ
մբ (Հեծելանիւէ ունէին : Անոնք ոչ միայն դիւրաւ ագատ, հ ա յ պ ա տ ա ն ի ՛ » ։ Վ ա դ ո ւ ա ն հաս՛ար ա ն շ ո ւ շ տ : թ՜է Իք * Միութիւնը եւ թուրքիա էբաւունվ
Սա պ զ տ ի կ ն ե ր ո ւ խ ո ՜ ւ մ բ ը Մ ո ն լ ե բ ի ի կանաչա ււ Ք ՚ Իւ ն ն
կ՛ե բթ՛եւեկէին * ա յլ եւ կ՚օգնէէն անճարներու :
զ ա ր դ բլուր՛ներուն, վ ր ա յ : Անունք ալ ե կ ե ր ե ն օդ ո ւ առանձին կար ղադր ելու Նեղուցներու խնդիր ը եւ
ՆԼեբքացոզ շաբթուն տեգի ունեցաւ ուրիշ ա– ա յս առթիւ կը յիշէ 5 6 դա շն տգէ բներ, « ո րոնք
րարոզութիւն, մբ, աձ*ք գէաէ ^ոնփէէնյը : ա ր ե ւ ծ ծ ե լ ո ւ : <1)էտք է ա ռ ո ղ ջ մ ն ա յ մ ե ր նոր սե - կր Հա ս տ ա տ են II՛ ո ւ ո իւ ո յ մ ասնաւոբ ի րաւո ւնքներլք
Չարաշուք վայր մր , այս քաղաքբ : կայան մ ր, ր ո ւ ն դ ը , պ է տ ք է հ ա յ մ ե ծ ն ա ն մ ե ր վ ա զ ո ւ ա ն մ ա յ այս շրքանին մէք »:
ուրկէ կ՚անցնէին Հազարաւոր աքսորականներ եւ ր ե ր ը ։ Ոչ մ է կ շ ռ ա յ լ ո ւ թ ի ւ ն Հ ա յ ույն հ ա մ ր ա ն քին1 ՚^ՀԼ իրազեկ ազբիլրէ կբ Հաւաստեն թէ Թ՛ուր
բռնի ա շիւատաւո րնե բ , քշուելո լ Համ ար անծանօթ վ ր ա յ : ի՜ւնչք ան մ խ ս ե ց ի ն օ տ ա ր ն ե ր ը մ ե ր հ ա շ ւ ո յ Թ : քիա իր պատասխանին մէք կանգնելով Ա ոնթրէո յի
՝ո լգգո ւթե ամ բ Հ էտ ւ զարմանալի չէ որ մինչեւ Հա Ոչ մ է կ մ ե ղ ա պ ա ր տ ա ն տ ա ր թ ե ր ո ւ թ ի ւ ն մ ե ր ծ ա ղ ի կ պայմանագրին վյրայ Տ պիտի Հեբքէ իք* Միութեան
րիւր Հազարի Հասալ ուխտաւորներուն թբԿԼՀ * ո ւ կ ո կ ո ն բ ե ր ա ն ն ե ր ը հ զ ծ հ լ ռ լ օ տ ա ր բ ա ռ ե ր ո վ : մե զա դրանքն երը, բացատրելով թէ այն նաւեբր ոբ
(^ախտակից Հայեր ալ կր նշմ տրուէին այս անօրի Որքա՜ն ե ն ք դ ի մ ա փ ո խ ա ծ ո ւ աւննոոսի ձ ե ւ տ ո ւ ա ծ պատերազմ ի ընթացքին անցան Նեղուցներէն, կամ
նակ Կբէազմբակոէւթե1ա8ն 0 մ էք : մեր մայրենիքին։ ի սկաս լ է ս մա ր տ անաւե բ չէ ին, եւ կ ամ մ ա ր ւո անա
ո ս ա ո ս. բու Ու կր բ ա ժ ն ո ւ ի մ խ ո ւ մ բ է ն , բ ն ա զ դ ա բ ա ր երգե
ա սյ ս ա ա ւ ւթեան ւեր ոլ վե ր ած ո ւած են Նեղուցները անցնելէ վերք Հ
տարեդարձն կբ ։ լով, —. « Ծաղկիր, ազատ ու Հ ա յ , ի մ պատանի,
ծաղկիր ազատ քու հայրենիքիդ համար » : Հե ո ե ւա բա ր ^ թ ո լրքիա՛ անՀբամեշէո չի գտներ ու
Զարմանազան զրոյցներու մէւորին մէ^^ մաբ–
ՍՕՍԻ րիշ պետութեան մ ը տ քա կց ո ւթի ւն ը, ՎոսփոըԷ եւ
դէկ շատ բան չէէն դիտեր բուն անցուդարձէ մա
Տ ար տ ան է լէ Հսկողութեան Համ ար ; Ո՛" յց Համա -
սի ն ։ Օրեր վեբքնէ Էր որ Հաստատուեցաւ թէ բմ–
ձայն է փոխելու պայմանագրին կարգ մը մասնագի
բոստնեբբ գրաւած են Մ՚ոնթրէոյի քազաքապետա–
տական կէաերր ել ղանոնք յարմաբցնելու արդի
բանր) զեկավար ո ւթեամբ Աղատ ադր ո ւթ եան կոմի–
ղէնա ր ո ւեստի պա լմաններուն : Ուրեմն տրամա՛գիր
տկին (0. թ. Լ . ) : Մ • ՓԱՓԱԶԵԱՆԻ ՍՊԱՆԻՉՆԵՐԸ ՁԵՐԲԱԿԱԼՈՒԱԾ
է մասնակցելու միքագգայէն խոբ՛Հբդամ՚ոզովէ մը,
Նոյն գիշեբբ կ՚արձակուէր րնդՀ, ապստամբս լ– ԱթԷնքԷն Պուկն ո ո Այրէ սի «Արմեն իա» թերթին եղած Համաձայն՛ութեանց շր քանակին մէք, պայ -
թեան կո չը ։ կռիւներ բ կը ծաւալէ ին : Օգոստոս •ուղղուած– նամակէ մբ կ*իմանանք թէ ձերբակալ - մտնալ որ յարդուէն թուրքէոյ Հողային ամոզքոլ–
1 9 է առտուն ֆրանսական դրօշբ կր պա ր զո ւէ ր նա– ուած են 1944 եկա եմ բերին վայբենօբէն սպան - թէւնբ եւ գերիշխանութիւնը ։
Հանդապետա բանին վրայ եւ ի) ս ա ի կան ա կան Վերա նուած բնկեբ Ա՝ԷՀ բան Փափազեանի , ԿնոքԸ* ՛Լաւ ՚ թուրքիո յ վար չապետը յա յտարարութէւն
կին և Մ * Մանուկեանի
տեսչութեան շէնքբ կ՝իյնաբ ասլստամբներուն ձեռ երեք Հայ սպանիչներբ Հ մբ ոլգգելով մամուլէնգ Կ՝Ր"է թէ Ի^Ք լաւատես է
քը (ոստիկաններ ՛ե քաղաքացինեբ^ ։կատաղի կռիւ– միքագգայէն կացութեան մաս էն : « կատարեւ
ներ բոլոր թագամ աս ե բուն մէք ։ Պատնէշներ՝ փո վստաՀոլթիւն ունինք միքագգայէն խորՀրգամ՚ո -
ղոցէ փողոց ։ Ս*– Օգ ՛ւ սա ո ս 2,$էն կր Հաստատուէր ԽՈՐՀՐԴ– ԶՕՐՔԸ ԱՐԱՔՍԻ ԱՓԵՐՈՒՆ ՎՐԱՅ 5 զովներոլ արդէւնքէն վբայ։ ք*տյց եւ այնպէս յ կա–
առա քին առմամեայ կառավա բ ո ւթ էւն ր ։ բե լի չէ ձեռնարկել զօրացրւում է ։ Ներկա յ պայ
կռէւնեբուն Հետ զո լգբնթա ց , լո յս աշիսաբՀ ԹեՀրանկն Հասած նոր լուրերու Համաձայն , մաններուն մէք, այդպէս է որոշում մր կրնայ վր"
կ ելլէ էն Ղ՝.իմագբական ճակատէն դազտն է թերթե (հուսերը 5 25 զօբաէւամէն Համախմբած են Ա– տ անգա լոր դառնալ » :
րը յ ընդՀանբապէս յեզափոթական ան ո ւնն երո վ, րաքս դետին՛ երկայնքը ( Ատրպատականէ սաՀմա - Լ՚0ք(1ք6 երկար յօդո լա ծ մր Հր ատ արա կա ծ
որոնք Հանրածանօթ են այլ եւս ; նագլուխին վրա յ ։ Ա ո ս կո ւա յէ դո բծա կա լո ւթ իլն բ էր կէրակէ °ր 1 Հետեւեալ խորագէ րնե բով. • « Հիւ–
Ա ի եւն ո յն ատեն տեգի կ՛ունենա յին անՀ ա շիւ Հեր քեց այս լուրեր բ, բայց Անգլիացիները կբ պն– Նսւնդ Մ ս ւ ր գ ը մ ե զ ի է ը վ ե ր ա դ ա ռ ն ա լ հ ա շ մ ա ն դ ա մ :
ձեբբակտլութիւննեբ գ յաճաիւ յանգելով ծայրայեղ դեն, Հիմնուելով օտար ազբէւբնեբու վրայ ։ Ա՛ իւս Թուրքիա նորէն իր փրկութփւնր կր փնաոէ վաիա–
արարքներս լ ։ Աովո րական դէպք էր տեսնել մա - կոզմէ թեՀբանի թեր թեր բ կը գրեն թէ Անգլիա ոութ-եանց եւ սպդերու մրցակցութեանց մէջ » :
գերբ ածիլուած կիներ ել աղքիկներ ^ որոնք վազո– նորէն Հնդիկ զէնուորն\եբ գր^կած է Պասբա, եւ թէ Տ օդո ւածա՚գէ րը վերլուծելով վար չա պետ Ո է -
ցէ փողոց կը քաշկռտուէին ամբոխին կողմէ , ան Իրան է վա ր չապետը մ տաՀո՚գո ւթեան մատնուած է ճէպ Փէքէրի ճառը՝ ռուսական ծան՛ուց ա գրէն առ
լուր լուտանքներով ։ խոբ՛Հ րդայէն զէնուոբնեբոլ Հ ամախմբո ւմին եւ թէ*– » կը օ՜ագրէ անոր ամբա ր տ ա լան էեշտբ, կր
Ուրեմն , երկու տար ի անցած է ա յ դ օրէն ի անգլիական գէնուորներու առաքման առթէւ՛ կա– պարզէ թուրքէո յ նեբքէն կացոլթէւնր, եւ կեզ -
վեր, եւ ամբողք ր անս ան կր փառաբանէ աղա - ց ո *–թէ ւնը չէ բար լոքած Ապ ա տ անէ քա րէ^ղի շբ՜ րակացնէ *
տ ա գր ո լթ ե ան պա յ ք ա ր էն յագթանակը , պա շտ օն ա՛ քանին մէքգ ուր վերքերս գործադուլներ եւ արի՛ւ– • ՚ « Աք11 օրա ան թուրքէո յ կա ց ո ւթի ւնր շատ
կան թէ մոզովբղական Հանդէսներով։ նալի կռիւներ տեղի ունեցան։ Ա իւս կոզմէ, թեՀ կը նմանի ԼեՀաստանի վիճակին՝ 1939^^ : Համար
Ա ի ե ւն ո յնատեն կ՛ողբա յ իր անՀ ամար զո Հերը, բանի կառավա բ ո ւթի ւն ր մ ւո աՀ ո գ է Ատրպատա կա ձակութիւն ստանալով անգլեւտմերիկեան օգնու -
Հ աղ ար աւո բներ գնգ ակաՀաբո ւա ծ ի բր եւ պա - նի կացութեան մասին * Հակառակ անցեալ լունէ– թեան խոստումներէն, Պ էքե ր ր ել Ռիծ-Ամ էկէէնեբր
տանդ կամ յեղափոխական ։ Ո*֊բ է շ Հազար աւո բներ սէն գոյացած Համաձայնութեան։ Հրատարակուած շատ բարձր կը խօսէին, նոյնէսկ $)րանսայի ; Տ ան
մեռած աքսորէ ճամ բուն վբայ , բանտեր՛՛ու, արգե լուրերու Համաձայն, Ատբպատական կր շարունա ցի՛կը լեՀական մնաց ^ սակայն ԼեՀ ա ս ս՛ ա նը անհե
լարանն երո ւ կամ գերութեան մ էք ։ Տ ա կա լին ա֊ կէ մաքսատուբքեբ գանձել իրանի մնացեալ մա - տացաւ։ Անզլեւսաքս ոննե ր ը ամէն ըանէ աոա^ այ ս
նոնք որ ինկան ռազմ աճ ակատն եր ու կամ ա ւիյափո յ սերէն՛ զրկուած ապրանքներու վբա՛յ–. ^ եւ թոյէ չէ մասին ակտք է մտաօ՜են : Որքան անքազաքագի -
պա տ բ ա ս տ ո ւած պատն է շն եր ո լ վբայ ։ տար ոբ ներածումներ կատարուին դէպէ Հարաւ։ տական սլիտի րէէար քիուսերուն Համար , իրենս ա՜
ԱՀա այսպէ՛՛ս է ոբ մեծ մոգովուրդ մր կբ յար Ատ բ պա տ ա կան՛ի բո յ ո ր ար տագր ո ւթ ի ւննե ր բ իիոլ -
դէ էր պատմ ո ւթե ան ամէնէն եզերական եւ Հերո ս իա կր գր կո լին ։ թեՀ բանի կա ռա վա ր ո լթ ե ան ի– (Լուրերու շարունակութիւնը կարդայ 0֊– է յ )
սական մէկ շբքանր։ Առանց դաւանանքի)
գ ասա - րաւաս ոլթիւնը կը Հասնի մ ա յրաքագաքէն քանի
կարգէ կամ սեռէ խտրութեան ; մբ մ գոն դէպի Հիւսիս։ Կ՚րսուի թէ Ատբպատակա– ՆԵՐԳԱՂԹԸ 8ՈՒՆԱՍՏԱՆԻՆ
Ան գէտ է որ Ղ*ա շնա կիցն երր օգնութեան Հա նէն յանձնամոզով մբ պիտի Հասնի թեՀբանի նոր
սան ճակատագրական պաՀ ուն : *իէտէ նաեւ ոբ բան ակց ո ւթի ւնն եր կատարելու Համար ։ Լոնտոն Հասաօ՜ Հեռագրի մը Համաձայն (15
զանազան պարագաներ նպաստեցէն էր վեբքնական Պազտատէն կբ Հեռագրեն թէ շէյխ Աատոլլ - Օգոստոս) Յունաստանէն 3000 Հայեր մեկնաձ՜ են
Իրանի ( Արարիս -
յաղթանակէն : լաՀ, Հաբաւային - արեւմտեան Հայաստան : Հեռագիրը այս առթիւ կը յիշէ թէ
չր, Ղ՚աՀ ի րէ ի Արա րա
քյւ ս ա կա յն , երբեք մ էտքէն չանցբնեբ որեւէ ւո ան ) արաբ ց եգեր ուն վարի սլրոֆ . ճ իվէ լէկով , անգամ Հա յա ս տ անի Գիտոլ -
ձեւով նսեմացնել Հազարաւոր քաքերու Հ ե բ ո ս ա - թես/նռ Ակադեմիային, վերջերս սլաՀանքաՆ էր 10 •
կան Ղ՝ա շն ա կց ո ւթ ե ան պիտի դի մ է , «ո ր պէ ս զէ Ա– Հայաստանի
մարար, Փար էզէ փողոցներուն եւ Հ եռաւո ր «մա– ր ա բէ ս տ ան ր փրկէ Երանէ կառավարութեան րո. - Հայկական միառնել 1920ին Թուրքիո յ գրաւաօ՝
քիդնեբու մէ^ : Լե ռն ա կա ա ար ներ ո ւ կամ պատնէշ նութիւննեբէն՝^ : Շէյխր յայտարարծ Հողերը, վերակազմելու Համար Հայկա
է այս առթէւ. կան Հին պետութիւնը
ներու վրայ ՚ ~~ « Ա յէեւս չենք կրնար տո կալ է բան եան լուծին : ՚"
, մի
Այսպէ՛ս է ՛՛բ մոզովուբդները կը մեծնան ու եւ պիտի կռուինք մեր ազատութեան Համար Աթէնքի «Ազատ 0ր»ը կը Հրատարակէ Մակե՛
մեկնաձ՛ Հայերու ցան՛
բարձրանան : Կը դառնան անպարտելէ եւ յաւիտե անալով Իրաքէ » յ դոնիայէն ել Թրակիայէն եր ո ւ թիլերով է
նական ւ Ն* կերը , ընտանիքի անգամն
Fonds A.R.A.M
* ՚ » յ | ^ ո •յքձճ.23Փ
17, &ա> 1)&ա6տւա - ( 1 3 6 ) ԿԸ զրաղկԱհ ԱԱգւօսախոեեհդ
1«Լ։ ՇՕՏ. 15-78 ~ ^ (1 Շ. թ. իաԱՈ**
Ր՚ԱԺն. Տար. 750, Օսււքս. 400, Արտասածն 1000 .ֆրան,. Լոնտոնի թերթերը կր գրեն թէ Անգլիա եւ
I ՝Մ * Ն ա Հ անգներր պաշտ օ նա կան յայտ ար ար ո ւթ ի ւն
շօ ճօսէ Ե ր ե ք շ ա բ թ ի 20 Օգ ա տ ո ս || մը կը պատրաստեն յ ճշտելու Համ ար իրենց ղիք~
| քը Նեղուցներու պայմանագրի մասին։ Իք * Մի"*–՜
ա– Տ Ա Ր Ի - 18* ճ5ա& 8 9779 - Ն ո ր շրջան թ ի ւ 418 հ մ թ ա գ ի յ , ՛ Հ,– ՄԻՍԱք-ԵԱՆ ԳԻՆ՛ է ք՚| թեան ծանուցագրին պատճէններ բ Լոնտոն ել 1\ւո–
I Լէ^հ1^1էՒ Հաղրըգու֊ած են ոչ միայն Աոսկուայէ^
• այլ եւ Աֆգարայի կողմէ՛. ԱՀնգլյիա միշտ այն տե
սակէտն ունի թէ քմ *Մէութեան առաքաբքլյլ չի Հա*
ՐԸ ՕՐԻՆ մապատասիսաւեբ Ա*ոնթրէոյէ պայմանագրութեան
տրամադրութեանց ; Ան օբէնապէս չառարկէր
494-4. ՕԳՈՍՏՈՍ 18–%է> պայմանադրէն վերաքննութեան դէմ ^ բայց կը
պնդէ ո ր վեբաքննո *–թէ *֊նը կատաբ ո ւէ բոլո ր ս տո
Ծ Ա Դ. Կ Ի.՜ Ր ԱԶԱՏ լէա գր էէ զն ե ր ո ւն մասնակցութեամբ, Է Հարկէն դուրս
Յիշատակի տօնակատարութիւները իրարու Այո, էրգի մը խորագիրը ոբ ուղղուած Է մեր ձգելով նաէյկէն թշնամէներր, Պսւլկաբէա է քիու–
կր յաչորգին 0 գո սա ո ս I Օէն է վեր յ Փարիզի ազա հ ա յ ր ե ն ի ք ի ն , — « Ծ ա ղ կ ի ՜ ր ա զ ա տ իս* հ ա յ ր ե ն ի ք » :
տագրութեան առթիւ. * մանիա եւ ,^ափոն, եւ Հրաւիրելով Ամերիկան։
Ի՜նչ պատկերներու եւ ի՜նչ խորհրդածութիւն–
ն հ ր ո ւ տ ո ւ ն կուտա10ւ ա յ դ ե ր կ ո ւ բ ա ռ հ ր ր , հ ո ս , «Փբաւվտա^Հ Լք՝ ո ս կո ւա յ ի կուսակցական պաշ
հ ա յ ր ե ն ի ք է ն հ ե ռ ո ւ , հիւրընկալ բ ա յ ց օտար երկին՛
1Ն*–աքէն անգամ երկաթուղիներու պաշտօն եա– քի տակ, ե ր բ ա չ ք ե ր դ կ ա ն գ կ ՛ ա ռ ն ե ն ե ր ի տ ա ս ա ր դ տօնաթերթը, Օգոստոս 17 թուակիր յօուած՚ով մր
ու խանդավառ խումբեբու վրայ :
ներն ու բանուորներն էին որ տօնեցէն իրենց դո ր– կ՝ առա քար կ Է վե րք տալ ոչ - Ս եւ ծ ովե ան պ ետ ո ւ–
ծադ ո լլէ ն սրո՜ղէ րձը։ թեանց մի քամ տութեան ։ խօսելով թուրքիո յ
Ռ՞Վ էի յ ի ժ բ ա յ գ օրերը. ուղղուած իսորՀբդային ծանուցագրի վրայ է թեր՛
Ա յանաոազան արուարձաններու մ Էք թը դէառլ կուտա յ •
կ՝եբե ւային ազգեր, « է)բթեւե կբ ընգՀ ա ա՛ո ւա ծ է Ահա ա ր ի ն ե ր ը գ ո յ ն զ գ ո յ ն փ ո ղ կ ա պ ն ե բ ո վ , կտ « Այս առա՛քար կնե բուն արդարութիւնը
րիս ու վսռակսա, վրաններ կը կանգնեն, բնութեան
ա ում ամ ապէս » ( կամ անորոշ մամ անա կ ո վ ) : Ա՛ սա գեղեցիկ անկիւնը: Անոնք գիտեն թ է հողը բացայայտ է^ եք ր կարճ քննութենէ մը անցբնենք
որուն վբայ կը զարնեն ցիցր իրենցը չ է : Ի՜նչ
նոնք որ վաբմուած էին ամէն օր քաոաք էքնել 5-10 ֆ ո յ թ , Հ ա յ է ն իրենք հոգիով, ա ր ի ւ ն ո վ : Աշխա Նեղուցներու Հարցին պատմ ո ւթ ի ւն ը ; Արդարեւ,
տող պ ա տ ա ն ի ն կը մ ռ լ տ ա յ արդէն. ,« Ծ ա ղ կ ի ր ա–
վայրկեանէն, ելեկտրական երկաթուզէով, կբ Հար գատ– • իս՝ • • • • ՜>> , մ ի ւ ս ը փ ա յ տ ի մ ը ս ո ւ ր ծ ա յ ր ո վ Աեւ ծովեան պետութեանց կենսական շաՀեբբ կը
(ո՜ւրկէ ո՜ւր) Արարատն է գ ծ ե ր : Հարցուր երրոր
կադրուէին քալել մինչեւ կէս մամ է Հարեւան փա– դին թ է այգ փոսը ուր անընդհատ ջուր կը լեցնէ, պաՀանքեն վերք , ո ա էո է ՜ Սեւ ծովեան պետու
ի ՞ ն չ կ ը ն ե ր կ ա յ ա ց ն է ••—• « Վ ա ն ա յ լ ի հ ը » , կը պ ա -
սրէ ւ գին մ անելու կամ պատ աՀ ական Հ ան րա կառք տասխանէ հպարտ: թեանց մի քամ տութեան ել ապադային արգիլել
մր ցատկելու Համ՛ար : անոնց զինուորական ել նաւային ումերր Աեւ ծ ո–
վու մէչ »:
Ատեն ե գաւ որ փապոլզէն ալ (Աեթրօ) դագ– Խ * Մ էութեան տեսակէտով, Ա՛ • ՆաՀանգ ներն
Փաս
րեցալէ ել ս ա ի պո ւե ց անք ալ էր ա ւ ո ւնք չ ո ւնէն մա սնակց ել ու ն որ պ այմ անա
Փարիզ
իքք՚ել 2—2\ գը էն պատրաստութեան։
քալելովւ (Ամէնէն մօտ արուարձանէն^ Հ
/* /// իս ա ա ւո ր էին անոնք որ «պզտիկ թաղոլՀի՝^ Ու ես ալ սրտով կր սկսիս՝ է ր գ ե լ « Ծ ա ղ կ ի ՛ ր «Փրավտա» իր յօդուածին մէք կբ բացատրէ
մբ (Հեծելանիւէ ունէին : Անոնք ոչ միայն դիւրաւ ագատ, հ ա յ պ ա տ ա ն ի ՛ » ։ Վ ա դ ո ւ ա ն հաս՛ար ա ն շ ո ւ շ տ : թ՜է Իք * Միութիւնը եւ թուրքիա էբաւունվ
Սա պ զ տ ի կ ն ե ր ո ւ խ ո ՜ ւ մ բ ը Մ ո ն լ ե բ ի ի կանաչա ււ Ք ՚ Իւ ն ն
կ՛ե բթ՛եւեկէին * ա յլ եւ կ՚օգնէէն անճարներու :
զ ա ր դ բլուր՛ներուն, վ ր ա յ : Անունք ալ ե կ ե ր ե ն օդ ո ւ առանձին կար ղադր ելու Նեղուցներու խնդիր ը եւ
ՆԼեբքացոզ շաբթուն տեգի ունեցաւ ուրիշ ա– ա յս առթիւ կը յիշէ 5 6 դա շն տգէ բներ, « ո րոնք
րարոզութիւն, մբ, աձ*ք գէաէ ^ոնփէէնյը : ա ր ե ւ ծ ծ ե լ ո ւ : <1)էտք է ա ռ ո ղ ջ մ ն ա յ մ ե ր նոր սե - կր Հա ս տ ա տ են II՛ ո ւ ո իւ ո յ մ ասնաւոբ ի րաւո ւնքներլք
Չարաշուք վայր մր , այս քաղաքբ : կայան մ ր, ր ո ւ ն դ ը , պ է տ ք է հ ա յ մ ե ծ ն ա ն մ ե ր վ ա զ ո ւ ա ն մ ա յ այս շրքանին մէք »:
ուրկէ կ՚անցնէին Հազարաւոր աքսորականներ եւ ր ե ր ը ։ Ոչ մ է կ շ ռ ա յ լ ո ւ թ ի ւ ն Հ ա յ ույն հ ա մ ր ա ն քին1 ՚^ՀԼ իրազեկ ազբիլրէ կբ Հաւաստեն թէ Թ՛ուր
բռնի ա շիւատաւո րնե բ , քշուելո լ Համ ար անծանօթ վ ր ա յ : ի՜ւնչք ան մ խ ս ե ց ի ն օ տ ա ր ն ե ր ը մ ե ր հ ա շ ւ ո յ Թ : քիա իր պատասխանին մէք կանգնելով Ա ոնթրէո յի
՝ո լգգո ւթե ամ բ Հ էտ ւ զարմանալի չէ որ մինչեւ Հա Ոչ մ է կ մ ե ղ ա պ ա ր տ ա ն տ ա ր թ ե ր ո ւ թ ի ւ ն մ ե ր ծ ա ղ ի կ պայմանագրին վյրայ Տ պիտի Հեբքէ իք* Միութեան
րիւր Հազարի Հասալ ուխտաւորներուն թբԿԼՀ * ո ւ կ ո կ ո ն բ ե ր ա ն ն ե ր ը հ զ ծ հ լ ռ լ օ տ ա ր բ ա ռ ե ր ո վ : մե զա դրանքն երը, բացատրելով թէ այն նաւեբր ոբ
(^ախտակից Հայեր ալ կր նշմ տրուէին այս անօրի Որքա՜ն ե ն ք դ ի մ ա փ ո խ ա ծ ո ւ աւննոոսի ձ ե ւ տ ո ւ ա ծ պատերազմ ի ընթացքին անցան Նեղուցներէն, կամ
նակ Կբէազմբակոէւթե1ա8ն 0 մ էք : մեր մայրենիքին։ ի սկաս լ է ս մա ր տ անաւե բ չէ ին, եւ կ ամ մ ա ր ւո անա
ո ս ա ո ս. բու Ու կր բ ա ժ ն ո ւ ի մ խ ո ւ մ բ է ն , բ ն ա զ դ ա բ ա ր երգե
ա սյ ս ա ա ւ ւթեան ւեր ոլ վե ր ած ո ւած են Նեղուցները անցնելէ վերք Հ
տարեդարձն կբ ։ լով, —. « Ծաղկիր, ազատ ու Հ ա յ , ի մ պատանի,
ծաղկիր ազատ քու հայրենիքիդ համար » : Հե ո ե ւա բա ր ^ թ ո լրքիա՛ անՀբամեշէո չի գտներ ու
Զարմանազան զրոյցներու մէւորին մէ^^ մաբ–
ՍՕՍԻ րիշ պետութեան մ ը տ քա կց ո ւթի ւն ը, ՎոսփոըԷ եւ
դէկ շատ բան չէէն դիտեր բուն անցուդարձէ մա
Տ ար տ ան է լէ Հսկողութեան Համ ար ; Ո՛" յց Համա -
սի ն ։ Օրեր վեբքնէ Էր որ Հաստատուեցաւ թէ բմ–
ձայն է փոխելու պայմանագրին կարգ մը մասնագի
բոստնեբբ գրաւած են Մ՚ոնթրէոյի քազաքապետա–
տական կէաերր ել ղանոնք յարմաբցնելու արդի
բանր) զեկավար ո ւթեամբ Աղատ ադր ո ւթ եան կոմի–
ղէնա ր ո ւեստի պա լմաններուն : Ուրեմն տրամա՛գիր
տկին (0. թ. Լ . ) : Մ • ՓԱՓԱԶԵԱՆԻ ՍՊԱՆԻՉՆԵՐԸ ՁԵՐԲԱԿԱԼՈՒԱԾ
է մասնակցելու միքագգայէն խոբ՛Հբդամ՚ոզովէ մը,
Նոյն գիշեբբ կ՚արձակուէր րնդՀ, ապստամբս լ– ԱթԷնքԷն Պուկն ո ո Այրէ սի «Արմեն իա» թերթին եղած Համաձայն՛ութեանց շր քանակին մէք, պայ -
թեան կո չը ։ կռիւներ բ կը ծաւալէ ին : Օգոստոս •ուղղուած– նամակէ մբ կ*իմանանք թէ ձերբակալ - մտնալ որ յարդուէն թուրքէոյ Հողային ամոզքոլ–
1 9 է առտուն ֆրանսական դրօշբ կր պա ր զո ւէ ր նա– ուած են 1944 եկա եմ բերին վայբենօբէն սպան - թէւնբ եւ գերիշխանութիւնը ։
Հանդապետա բանին վրայ եւ ի) ս ա ի կան ա կան Վերա նուած բնկեբ Ա՝ԷՀ բան Փափազեանի , ԿնոքԸ* ՛Լաւ ՚ թուրքիո յ վար չապետը յա յտարարութէւն
կին և Մ * Մանուկեանի
տեսչութեան շէնքբ կ՝իյնաբ ասլստամբներուն ձեռ երեք Հայ սպանիչներբ Հ մբ ոլգգելով մամուլէնգ Կ՝Ր"է թէ Ի^Ք լաւատես է
քը (ոստիկաններ ՛ե քաղաքացինեբ^ ։կատաղի կռիւ– միքագգայէն կացութեան մաս էն : « կատարեւ
ներ բոլոր թագամ աս ե բուն մէք ։ Պատնէշներ՝ փո վստաՀոլթիւն ունինք միքագգայէն խորՀրգամ՚ո -
ղոցէ փողոց ։ Ս*– Օգ ՛ւ սա ո ս 2,$էն կր Հաստատուէր ԽՈՐՀՐԴ– ԶՕՐՔԸ ԱՐԱՔՍԻ ԱՓԵՐՈՒՆ ՎՐԱՅ 5 զովներոլ արդէւնքէն վբայ։ ք*տյց եւ այնպէս յ կա–
առա քին առմամեայ կառավա բ ո ւթ էւն ր ։ բե լի չէ ձեռնարկել զօրացրւում է ։ Ներկա յ պայ
կռէւնեբուն Հետ զո լգբնթա ց , լո յս աշիսաբՀ ԹեՀրանկն Հասած նոր լուրերու Համաձայն , մաններուն մէք, այդպէս է որոշում մր կրնայ վր"
կ ելլէ էն Ղ՝.իմագբական ճակատէն դազտն է թերթե (հուսերը 5 25 զօբաէւամէն Համախմբած են Ա– տ անգա լոր դառնալ » :
րը յ ընդՀանբապէս յեզափոթական ան ո ւնն երո վ, րաքս դետին՛ երկայնքը ( Ատրպատականէ սաՀմա - Լ՚0ք(1ք6 երկար յօդո լա ծ մր Հր ատ արա կա ծ
որոնք Հանրածանօթ են այլ եւս ; նագլուխին վրա յ ։ Ա ո ս կո ւա յէ դո բծա կա լո ւթ իլն բ էր կէրակէ °ր 1 Հետեւեալ խորագէ րնե բով. • « Հիւ–
Ա ի եւն ո յն ատեն տեգի կ՛ունենա յին անՀ ա շիւ Հեր քեց այս լուրեր բ, բայց Անգլիացիները կբ պն– Նսւնդ Մ ս ւ ր գ ը մ ե զ ի է ը վ ե ր ա դ ա ռ ն ա լ հ ա շ մ ա ն դ ա մ :
ձեբբակտլութիւննեբ գ յաճաիւ յանգելով ծայրայեղ դեն, Հիմնուելով օտար ազբէւբնեբու վրայ ։ Ա՛ իւս Թուրքիա նորէն իր փրկութփւնր կր փնաոէ վաիա–
արարքներս լ ։ Աովո րական դէպք էր տեսնել մա - կոզմէ թեՀբանի թեր թեր բ կը գրեն թէ Անգլիա ոութ-եանց եւ սպդերու մրցակցութեանց մէջ » :
գերբ ածիլուած կիներ ել աղքիկներ ^ որոնք վազո– նորէն Հնդիկ զէնուորն\եբ գր^կած է Պասբա, եւ թէ Տ օդո ւածա՚գէ րը վերլուծելով վար չա պետ Ո է -
ցէ փողոց կը քաշկռտուէին ամբոխին կողմէ , ան Իրան է վա ր չապետը մ տաՀո՚գո ւթեան մատնուած է ճէպ Փէքէրի ճառը՝ ռուսական ծան՛ուց ա գրէն առ
լուր լուտանքներով ։ խոբ՛Հ րդայէն զէնուոբնեբոլ Հ ամախմբո ւմին եւ թէ*– » կը օ՜ագրէ անոր ամբա ր տ ա լան էեշտբ, կր
Ուրեմն , երկու տար ի անցած է ա յ դ օրէն ի անգլիական գէնուորներու առաքման առթէւ՛ կա– պարզէ թուրքէո յ նեբքէն կացոլթէւնր, եւ կեզ -
վեր, եւ ամբողք ր անս ան կր փառաբանէ աղա - ց ո *–թէ ւնը չէ բար լոքած Ապ ա տ անէ քա րէ^ղի շբ՜ րակացնէ *
տ ա գր ո լթ ե ան պա յ ք ա ր էն յագթանակը , պա շտ օն ա՛ քանին մէքգ ուր վերքերս գործադուլներ եւ արի՛ւ– • ՚ « Աք11 օրա ան թուրքէո յ կա ց ո ւթի ւնր շատ
կան թէ մոզովբղական Հանդէսներով։ նալի կռիւներ տեղի ունեցան։ Ա իւս կոզմէ, թեՀ կը նմանի ԼեՀաստանի վիճակին՝ 1939^^ : Համար
Ա ի ե ւն ո յնատեն կ՛ողբա յ իր անՀ ամար զո Հերը, բանի կառավա բ ո ւթի ւն ր մ ւո աՀ ո գ է Ատրպատա կա ձակութիւն ստանալով անգլեւտմերիկեան օգնու -
Հ աղ ար աւո բներ գնգ ակաՀաբո ւա ծ ի բր եւ պա - նի կացութեան մասին * Հակառակ անցեալ լունէ– թեան խոստումներէն, Պ էքե ր ր ել Ռիծ-Ամ էկէէնեբր
տանդ կամ յեղափոխական ։ Ո*֊բ է շ Հազար աւո բներ սէն գոյացած Համաձայնութեան։ Հրատարակուած շատ բարձր կը խօսէին, նոյնէսկ $)րանսայի ; Տ ան
մեռած աքսորէ ճամ բուն վբայ , բանտեր՛՛ու, արգե լուրերու Համաձայն, Ատբպատական կր շարունա ցի՛կը լեՀական մնաց ^ սակայն ԼեՀ ա ս ս՛ ա նը անհե
լարանն երո ւ կամ գերութեան մ էք ։ Տ ա կա լին ա֊ կէ մաքսատուբքեբ գանձել իրանի մնացեալ մա - տացաւ։ Անզլեւսաքս ոննե ր ը ամէն ըանէ աոա^ այ ս
նոնք որ ինկան ռազմ աճ ակատն եր ու կամ ա ւիյափո յ սերէն՛ զրկուած ապրանքներու վբա՛յ–. ^ եւ թոյէ չէ մասին ակտք է մտաօ՜են : Որքան անքազաքագի -
պա տ բ ա ս տ ո ւած պատն է շն եր ո լ վբայ ։ տար ոբ ներածումներ կատարուին դէպէ Հարաւ։ տական սլիտի րէէար քիուսերուն Համար , իրենս ա՜
ԱՀա այսպէ՛՛ս է ոբ մեծ մոգովուրդ մր կբ յար Ատ բ պա տ ա կան՛ի բո յ ո ր ար տագր ո ւթ ի ւննե ր բ իիոլ -
դէ էր պատմ ո ւթե ան ամէնէն եզերական եւ Հերո ս իա կր գր կո լին ։ թեՀ բանի կա ռա վա ր ո լթ ե ան ի– (Լուրերու շարունակութիւնը կարդայ 0֊– է յ )
սական մէկ շբքանր։ Առանց դաւանանքի)
գ ասա - րաւաս ոլթիւնը կը Հասնի մ ա յրաքագաքէն քանի
կարգէ կամ սեռէ խտրութեան ; մբ մ գոն դէպի Հիւսիս։ Կ՚րսուի թէ Ատբպատակա– ՆԵՐԳԱՂԹԸ 8ՈՒՆԱՍՏԱՆԻՆ
Ան գէտ է որ Ղ*ա շնա կիցն երր օգնութեան Հա նէն յանձնամոզով մբ պիտի Հասնի թեՀբանի նոր
սան ճակատագրական պաՀ ուն : *իէտէ նաեւ ոբ բան ակց ո ւթի ւնն եր կատարելու Համար ։ Լոնտոն Հասաօ՜ Հեռագրի մը Համաձայն (15
զանազան պարագաներ նպաստեցէն էր վեբքնական Պազտատէն կբ Հեռագրեն թէ շէյխ Աատոլլ - Օգոստոս) Յունաստանէն 3000 Հայեր մեկնաձ՜ են
Իրանի ( Արարիս -
յաղթանակէն : լաՀ, Հաբաւային - արեւմտեան Հայաստան : Հեռագիրը այս առթիւ կը յիշէ թէ
չր, Ղ՚աՀ ի րէ ի Արա րա
քյւ ս ա կա յն , երբեք մ էտքէն չանցբնեբ որեւէ ւո ան ) արաբ ց եգեր ուն վարի սլրոֆ . ճ իվէ լէկով , անգամ Հա յա ս տ անի Գիտոլ -
ձեւով նսեմացնել Հազարաւոր քաքերու Հ ե բ ո ս ա - թես/նռ Ակադեմիային, վերջերս սլաՀանքաՆ էր 10 •
կան Ղ՝ա շն ա կց ո ւթ ե ան պիտի դի մ է , «ո ր պէ ս զէ Ա– Հայաստանի
մարար, Փար էզէ փողոցներուն եւ Հ եռաւո ր «մա– ր ա բէ ս տ ան ր փրկէ Երանէ կառավարութեան րո. - Հայկական միառնել 1920ին Թուրքիո յ գրաւաօ՝
քիդնեբու մէ^ : Լե ռն ա կա ա ար ներ ո ւ կամ պատնէշ նութիւննեբէն՝^ : Շէյխր յայտարարծ Հողերը, վերակազմելու Համար Հայկա
է այս առթէւ. կան Հին պետութիւնը
ներու վրայ ՚ ~~ « Ա յէեւս չենք կրնար տո կալ է բան եան լուծին : ՚"
, մի
Այսպէ՛ս է ՛՛բ մոզովուբդները կը մեծնան ու եւ պիտի կռուինք մեր ազատութեան Համար Աթէնքի «Ազատ 0ր»ը կը Հրատարակէ Մակե՛
մեկնաձ՛ Հայերու ցան՛
բարձրանան : Կը դառնան անպարտելէ եւ յաւիտե անալով Իրաքէ » յ դոնիայէն ել Թրակիայէն եր ո ւ թիլերով է
նական ւ Ն* կերը , ընտանիքի անգամն
Fonds A.R.A.M
