Page 154 - \ARM_19-1946_03
P. 154
8 «4*4
ապօրինի է խ– Համայնավարները կյլ բանտար
ծ/»Ն#^ ՎԵՐԱԿԵՆԴԱՆԱՆԱԼ ՀաԱաքԱավւա գ ո ք ծ ո ւ ճ Խ ս թ ի ւ Տ ը կուին :
քհուսեւթՌԼէ՚ք րա^կտԱաթիւԱը ԼիրաԱաԱի մկ Հետեւաբար Գամասկոսւի եւ Պէյբութի արա
բական տպարանները Համայնավարական գրակա -
նութիւնր կը տպեն, որ ամբողչ ՄիՀ • Արևելքի մէչ
Ամէնէն ուշագրաւ֊ բանբ որ ու չքի կյլ դարֆէ չբչան կ՝ընէ , ել տպագրիչներու միութիւնը որ
քիո ւսեւթո լրք բարեկամո ւթ՜եան գ աշինքբ էի՝ո~ Գաղեստինեան ս ա Հ ման էն Լիբանան անցած ատենգ ա յս չրչանին մէչ գոյութիւն ունեցողներուն ամէ
րոգոլելու թուականէն ի Վե՛ր (1945 Աարտ 19) գի" ւն Վրւ 7> ՚յրճարա ններուն , ճաշաբաննե նէն Հիներէն է, կ՚ըսուի թէ Հ ամ ա յնա Վա րական
նկարներու
լան ա գի ա ա կան աշխաբՀ բ անՀամ բեբ կբ սպասէ ոբ պւ խանութներուն մէք փակցու՜ած ազդեց ո ւթեան մի քնարերգն է ։ Այս Մ իութիւնբ
բուն,
Խ* Միու֊թիւնը պաշտօնապէս ներկայացնէ իբ պա– կազմակերպուած էր 19 \4ին , բայց մինչեւ 1920^
փոփոխութիւնն է՛. Պաղեստինի մէք միակ մարգը
ՀանֆձբՀլ միքաղգային ատեանի մ Ա ալւքեւ եկ կամ մնաց իբրեւ, գաղանի բնկիրու.թիքւՏ : ք՝ոլոբ աշվսա–
որու, նկարը ամէն աեղ է– Եբու֊սաղէմի Ա՝եծ Աիւֆ–
•ուղղակի քԻոլբքիոյ, ինչպէս ոբ Աովետֆհրը է՜ տաւոբական միութիլձենհրբ կ արգիլուէին ֆրան
թին է ֊ Հիմա Վտարուած իբ եբկրէն Բրիտանացի–՛
րենք կբ նախընտրեն, գէմ աո֊ դէմ կարգադրելու սական Հոգատար ի շխանո ւթեան կոզմէ \ 930/՛^ :
ներ ու կողմէ, բայց կբ պա շտ ո լի Արաբներէն Սիո
առկախ խնդիրներ, առանց երրորդի մբ միքա - •Աակայն տպարաններ ր պայքար բացին 1933^5> եւ
նականութեան գէմ^ մզած պայքարին Համար ։
մ աո ւթեան % քս ան ե րկո ւ օր Լի բան անի՛ մ էք լրագի բ լո յս չտե
I)ոՎետնեբբ գեո. չձեռնարկեցին ոչ առաքին ե. Սիդօնի նաւաՀանդստին թէ Պէյրութի եւ ՛ք՛ա սաւ։ Ատկէ Վերք անոնց միոլթիլններբ ճանչցուե–
ոչ ալ երկրորդ ձեւին : Աինչեւ այժմ բաւականա մ՛ աս կո ս ի մէք, ՀետզՀ ետ է աւելի շատ կբ տեսնես յն ե ւ ա յքսսօօր տա՚սն ըին բ աշխաաաւո՝րա՛կան
եւ ճարտարարուեստի
ցան ՀամաշխաբՀա յին Հանրային կարծիքբ պաա - Ա թալինի նկարը , ե բ բեմն ալ նախագաՀ Լ\՝ուղՎԷ լ– մ ի ութ իւննե ր կան միայն
րասաե լու , նո յն ատեն թուրք կա ռա՛Վա բո ւթ՛եան թինր, բայց երբեք Զ ՐՐէՐէԻ նկարբ։ Տայտնապէս Լիբանանի մէք 22.000 վճարող անգամներով։
դէմ ՎաբելոՎ քիղերու պատերազմ մբ։ Աթալին այն մ արդն է որու կբ նայի փոքր մողո– Բբփաանական եւ ամերիկեան քննիչներ Համայ -
ՆկատելոՎ որ պատերազմի աւարտս Վուբգը յոյսով ել որու Հանդէպ Լիբանանցի եւ նավար կուսակցութեան անգամներուն թիւր Ս" <֊-
Վեր Ղ՝աշն ակի ցն ե բո լ ել ԱոՎետներու յարաբերու Ա ուբիտցի ազդեցիկները ՎախոՎ կբ նա յին ; Լի բառ
նան եւ Լ/ուրի ա Համայնավարական քարոդչութեան րիոյ եւ Լիբանանի մէչ 30.000*5, 35.000 անձ կր
թիւնն երբ ս կ սան լա բու իլ եւ օրէ օր քաղաքական մեծ կեդրոններ են Միլին Արեւելքի մէչ–. Ասոր Հա չուեն :
տարակա բնութիւններու թԻ՚֊Ր կ աւելնա յ , այ մմ պատճառք , ըսփն , ա յն է ոբ ԱՀ յս երկի բներ ր Հա– Ամէնէն աղգեցիկ Համայնավար եր/չու ղեկա
Հ արցում մբ շատ եր ո լ մ աքին մ էք , Հաւանական մեմատելոՎ արաբական միւս պետո ւթ իւննե բուն վարներն են Գամասկոսի խալիտ Պաղտաչը , եւ
չէ® որ քյ . Աիո ւթի ւնբ անակն կա լ կեր պո Վ Վերա՛՛ Հես յ ատ ստւ.ելի բարձր թի՛– մ բ գրոց բրոցներ Պէյրութի Մուսթաֆա է լ Արիսը, Լիբանանեան Աչ–
ունին մ՛էք։
դառնայ իր նախկին ռուսեւթոլրք բա ր ե կամ ո լ - եւ յառաքդիմած են արդիականութեան իւատանքի Դաշնակցութեան նախագաՀ ր ։ Պաղտաչ
թեան դաշինքին * Ա յս երկու ե բկի րնե բն ա լ աշխաաաւո րական ծնած է \9\2ին Գամասկոսի, մ ԷԼ։ ք֊իւրտ մրն
Այո Հ ար ց ո ւմին պատասխանելէ առաք , Վեր– միոլթեան շա րմ ո ւմի սկզբնաւո րո լթիւններ ունին , էէ ՅէԷյզալ թագաւորի բանակէն գեղապետի մր
յիշենք կարդ մբ Հին ել նոր քաղաքական խազեր Հ ո րոնց դէմ կբ պայքա ր ին իշխող ում երբ, իսկ աշ– աղան, եւ անգամն է ընտանիքի մը որ մամ տնա
1878^5, Պեյ, լինի Վեհաժողովը երբ ետ մզեց խտտաւորական շարժման ղեկաՎաբ ներո ււ լ ա ար ա ս - կին մեծ Հարստութիւն ունէր , սակայն այսօր
(հուսեբբ Պալքաններէն ու ԹրքաՀայաստանէն , տուած էին քհուսիոյ մէք, եւ երբեմն /»րիտանա– թ չուառ է ։ Բարձրահասակ է, գեղեցիկ, նուրբ,
ցարա կ ան կառա փար ութ ի ւն բ նա խոնւ քեց բւ ւե - ցինեբոլ եւ Ֆրանսացիներու կողմէ կբ բանտար եւ կ՚ըսուի թէ բեռնաւոր լրագրող մ րն է ինչպէս
կամ մնալ Աո ւլթան Համ իա ի Հետ մին չեւ անոր կուէին։ Աուրիոյ ել Լիբանանի ԱաՀմանադրու - նաեւ ճ առա/սօս : )930ին Աուրիական Աղգ • Երիտ,
անկում բ , ամ բոզք երեսուն տարի : թեան մէչ կայ մեծ ազատութիւն, խօսքի , տսլա- կուսակցութիւնը կազմակերպեց , երբ տակաւին
Նոյնպէս ՀամաշխաբՀա յին Առաքին Պատե - գր ո ւթ ե ան եւ Հաւաքոյթի , քան թէ օրինակ Եգիպ ուսանող մըն էր Գամասկոսի Ազգ– ՚Բօ/էճի մէչ,
րազմ ի աւարտումին , երբ ՚իաշնակիցներբ մ ոռցան տոսի մէք ուր Համայնավարական քաբոզչութիւնբ եւ երբ այս կուսակցութիւնը բողոքեց Ֆրանսայի
քիուսաստանբ ու անոր ծա յ բա գաւառներ բ անքա - իչխելոլ որո չ ձեւերուն գէմ, Ձ)րանա ց ին ե ր ր բան
տեցին միքազգային դա շնա ղբ ո Վ, Նոր Ո՚ուսաստանր տարկեցին ՛լայն; Աւելի վերչ, զկարմիր ՛Ար չա լոյս՛»
ա ւ֊ելի առաք գնաց թ բքասէ բ քաղաքակ ան ոլթեա ն Ղ՚եմո կրատ պետեր բ միշա իւուսափեցան Հար անռւնոյք լրագիր մը հիմնեց, յետոյ Մոսկուա
մէք ու գլխաւոր յենարանը Հանդիսացաւ ՝Լրէմալա ցին ուղղակի պատասխանելէ* ճէլալ Պա յար ընտ տարուեցաւ երկու տարի, 1934 1936, ուսանելու
կան Թ՚ուրքիո յ, մինչեւ իսմէթի ի շխանո ւթեան րական իր մեծ ճառին մէք բսաւ որ երկրի շաՀե - համար : ք ՚ բ ր ե լ խռովարար գործեց մինչեւ որ Վի–
գլուխ գալբ։ րո ւն օ գտակ ար, չի գտներ, Հ րա պարակալ պարզել չիի կառավարոլթիւնր զայ՛ն ձերբակալելու Համար
ԱոՎետ քաղաքականութեան մէք իբրեւ յետ իրենց արտաքին քաղաքականութիւն բ ։ ք1 սկ մ լ վարձատրութիւն իա ստացաւ պատերազմի մի՚չո -
դարձ անմոռանալի պիտի մնայ 1939 Օգոստոս 2,3ի րաքախտ *&ԷՎզի Զաքմ աք, լրագրոգնե բուն ա յն ցին , երբ երկրորգ անգամ ր1Լալով Ռուսիա վւա–
ռուսեւգերման ուխտբ։ Արար աշխարՀ Համոզուած Հարցումին՝ թէ Թուրքիս յ դէմ Վտանգ մբ չկա՞ յ՝• , խաւ։ Հիմա վերագարձած է Աոլրիա ուր իր մաս
էր որ Հէք^լէր պիտ ի յարձակէ բ (հուս աս տան ի ան ի մ իքի այԼոց պատաս խանեց (3 ուլ ի ս 19), նագիտութիւնն է երիտասարգ առաչնո րգներ՛
վրա յ ։ Աիւեիխբ վա ւե բա ց ո ւց ա յգ յարձակմ ան՝ « կտրսի , Ար տ աՀ ան ի , Նեղուցներու խնդիրը կքէՐ^ պատրաստել :
նախ ապատրա ս տ ո ւթ իւնբ ։ Հանդիսատես եղանք նայ սեզանւի Վրայ դրուիլ։ Րայց վտանգ մը չկայ
Աիւնիխի ՀակաՀտրուածին՚ , Աոսկոլայի մէք փառ– ա ս ո ր մ է ջ ։ (Ընդգծումբ մերն է* .գ է . ) ։ Ու-շք՚մ Լքւ՚՚բանանի Համայնավարներու առաչնորգր,
ք ՈՎ Դ ո ւնո ւե ց աւ (հ իսլ պբն թրո փբ եւ կնքո ւեցտ ւ րնթեբցողը պիտի Հարցնէ, ո՞ւրկէ կը բխի մաբա– էք Արի՛ս ր տարբեր տեսակի էէ Հքնած \9\2.ին
բարեկամութեան դաշինք մբ որ սկիգբբ Հանդիսա քախտ Ջաքմաքի այս լաւատեսութիւնբ՛. Արդեօ ք Պէյրութի մէչ, աղքատ քրիստոնեայ խանութպա֊
ցաւ /՝ . ՀամախաբՀալին Պատերազմին : անպաշտօն Հաւաստիքներ տ քուած են թուրք րնգ– նի մր տղան է ։ ք՛ր կինը եւ քոյրը ականաւոր են
Նորա դո յն երկու դէպք եւ Անոես ՛լրի գիմագիբներուն յ Պէյրութի •քրիստոնէական Միութեան մէԼ–. Պղ
Ա ան Ֆրան չի սքո յի իսորՀ րգամողոՎի առթիւ , քքք Պէտք չէ մոռնալ նաեւ այն պարագան որ իս տիկ տարիքէն տպարանի ա չկերա էր եւ իր ամ -
Աիութիւնբ բուռն կերպով պա յքարեցաւ որ իր մէթի իշխանութեան գլուխ գալէն ֊ի վեր , աւելի րւ՚զչ կեանքը տպարաններու մէչ կ՝ անց ընէ
կողմէ ֆաշական նկատուած Արմանթին ՄԱԿ/֊ն Հ ր ապա բակ եկան Հա կաս ո Վետ տա րբե րբ էլՔՐ է կամ իա.ո'1ո ւթ իւննե ր կը յարոլցանէ ար–
չմասնակցի Հ Այս ամէնբ արգելք չեղան ոբ ամիս Ա արաճօղլոլէն , Հիւսէ յին ^աՀիտէն սկսեալ՛, ք՛ ս կ Հ եստակցական միոլթիւննե րոլն տարածման Հա
ներ ետք \ԱոՎետներբ արագ յետ դարձոՎ մբ ա յսօբուան բնդգիմ ագիբներուն մ էք կան Ո իւշտի ւ ՛մար։ \*)34;ին ճառ մը խօսեցաւ փառաբանելով ա–
•Աբմանթինի Հետ Հաստատեն լաւագոյն յարա բե՛ - Արաղի , Ե ուս ուֆ ՝ք՝էմ ալփ նմ ան նախկին արտա - րաբ առաչնորղ մր ո թ Ֆրանսացին՛երու կողմէ
րո ւթ ի ւննե ր , Ա * Ն աՀ անդն ե բո լ նա խանձր գր գռ ե - քին դործաՎարներ որոնք Հիմնաւորած էին ռուս– սսլաննուած էր։ Բանտարկուեցաւ, Պտզեստին փա
լու աստիճան : Ա ո ս կո ւա յի « Նո բ Տ՜ամ տնակներ » եւթոլրք բար ե կամ ո ւթ իւն բ ե երկար ատ են՝է ի վեր խաւ, Բրիտանացիներէն բռնուեցալ եւ յան՚ձնոլե–
քաղաքական ասպարէզէ քշուած են ։ ցաւ Ֆրանսացիներուն իբրեւ «փնտռուած քազա -
պաբբերականբ Տունիս \5ի թիւին մէք կբ դրէ) քական թչԳյա՚մի» : Զորս տարուան բանտարկոլ -
« Խ՛ Միութեան եւ Աբմանթինի միքեւ գիւանադի– Վ^երադարձ դէպի նախկին ռուսեւթուրք բա թեան ղատապա րտուեցալ Ֆրանսաց՛իներուն Կո Գ՜
տա կան յարա բե րութիւններու Հաստատումր ո֊ո - րեկամ ութ իւնբ , ան շուշտ տեղի պիտի ունեն այ մէ , բայց տասնրոլթ ամ ի ս էն ազատ արձակուե
Հ ունակոլթեամբ բնգո ւնո լե ց ա լ Ա ո վետ ա կան Հան վւո խաղա րձ գիքումնե րով : Հակառակ Ան դա բա յի ցաւ մողովրղական մեծ Հքոյցին չէարՀիւՀ
րային կարծիքին կողմէ՛. ԱՀա ան վերք կր դնէ կառա վտ ր ո ւթեան մեծխօսիկ յա յտ ա ր ա րո ւթի ւն
անբնական Վիճակի մ բ, Լատ ինական Ամ ե ր իկա յ ի նե բուն , կարելի է ենթադրել ո ր 0Է՚ եւ թէ Հիմա Նիքօլա Շաոլիի Հ՛ետ, խմբագիր Համայ
ամէնէն մեծ երկիրներէն մէկր 28 տարքւէ ի վեր բնդգիմ ագի բներբ պատ բաստ են քտ շուե լու \ 9 1 4/՛ նավար լրագրի , կ՚այցելէ Ռուսիա : Աչխատաւո -
մեր երկրին Հետ դիւանաղիտական յարաբերու - սաՀ ման ն ե բբ , եթէ Աո ս կո ւան Հ բ ամ ա բ ի աւելի բն - րական չարժման մէչ, նորակազմ միո ւթի ւննե րւէն
թիւն չունէր ^> ; դարձակ Հոգային պաՀանքներէն եւ Նեղուցներու զատ, ձախ-թել քաղաքական խմբակցութիւն մր
Ե1֊ վեբքապէս Ատրպատականի Հաբցբ։ Անխու Հ ա կա կշի ոսի մենաշնորՀ էն , որուն ա յմմ կբ ձգտի ։ կայ որ «ւ^7 . Ռուսիոյ բարեկամներ՛» կր կոչուի, 1ւ
սափելի կբ ն կա տ ո ւէ ր կարմիր ք՝անակի տարածոլ– Կ բնա®յ պատաՀ իլ որ Աո ս կ ո ւան այդ աս տ ի– որուն առաջնորդն է Րաֆիք Խուրին, Հեղինակ եւ
մբ դէպի Հարաւ, իւր տ ի ս տ անի շ րքանր ու աՀա ճան Հրաժարի իր պաՀանքներէն։ Աովետ արտա - բանաստեղծ , Պէյրութի Ամերիկեան– Համալսարա
անսպասելի փոփոխութիւն մ բ՝ բարեկամական քին քաղաքական ութ իւնբ կեգբոնացած ըլլալով նէն չրչանաւարտ : Ուրիչ Համայնավար մը որ
դաշփնքի մբ կնքումբ իՒեՀրանի կառավարութեան մէկ անձի մը ձեռքին մէչ, ան ի վիճակի է անա կն– նմանապէս այս Համալսարանին ՚ ^ է չ առած է ՛ու
Հետ , Ատրպատականի ինքն ա Վար ո ւթեան՝ քնքում ի կալնեբ Հրապարակ բերելու : Աանաւանդ երբ սումը, Լապիպ ՖիւլէյՀանն է, արաբ մաքսային
գնոՎ ։ ՚իաշնա կիցնե ր բ վճռապէս մերժեն գոՀացում տալ պաչտօնեանեբոլ Միութեան աո ոյէնո րղր Պաղես–
Այո օբինակներբ կբ բաւեն , ցոյց տալու Հա Ա ովե ան ե բ ուն , ել մ իւս կողմ է Հ ամ աշխարՀ ա յին տինի մէչ–. Բաւականաչափ զարգացած , աչխատա
մար՝ թէ ինչպէս Աեծն ք*րիտանիոյ մասին միշտ պատերազմի մ ր վտանդբ աւելի ձեւ ու կերպա ւո րական միութեան կա րեւո ր ութիւն ր կը չեչտէր
կբ կ րկնոււի , նաեւ Ա ո վետն եր ուն Հ ամ ար « չկան րանք ստանա յ , Ա ո ս կո ւան կրնա յ Հ բաժարիլ իր ընղղէմ Արաբ եւ Հրեայ թչնամութեան, իր. Հե -
յաւիտենական բարեկամներ ու յաւիտենական թ շ՜ գլխաւոր պաՀանքներէն ու բարեկամութեան նոր տեւորգները մզեց գործադուլի, « Հ իսթրատ ր ուղ» ւ
նամիներ » : ուխտով մր Թուրքի՛ան առնել իր ագգեցութեան Հրէական Աչխատաւոբական Մ իոլթեան Հետ գոր
քհոլբքիո յ մ ասին խո րՀ րդա յին քաղաքականու տակ ։ Ե՛– ա յգ պարագա յին Պ * ՊէՎին որ չէր ցան ծակցաբար . գործադուլ մբ Որ յաիղեցաւ, թէեւ
որեւէ
թեան մ էք փ ո փ ո խո ւթ ե ան մը նա խան շանն եր բ կա կար՝ տեսնել Թուրքիան Ս ո վետ արբանեակ պե - Մեծ Միւֆթին Հակառակեցաւ անոր մէչ
րելի է Համ արիլ , Ա ո ս կո ւա յի կողմէ եղած պաշտ տութեան դիրքին մ էք , ա յս անդամ զա յն՛ պիտի Արաբ մասնակցութեան :
պան ո ւթի ւնբ ի նպաստ թուրք բնղ դիմադիրներուն տեսնէ ԱոՎետներու կոոքիս գէ՚ՐՔ զրաւած Հ
ԱոՎետ եւթոլրք յա բա բե ր ո ւթ իւննե րո ւ զար - Աչխատաւոբական աո աքն որդ 1.1. րու դա սա իա -
եւ փոխադարձաբար թուրք բնդգիմաղիրնեբու դացման նոր ւի ո ւ լ ր անկասկած կա խում ունի Հե րակութեան մէչ, Ռուսիան առաջնորդն է, Մ՛
բարեացակամ Վերաբերմունքը դէպի Ռուսաստա– տեւեալ պարագայէն , Անդլեւամեբիկեան ճակա Նահանգները երկրորդ կոլգտն։ կ՚ըսեն թէ Միչին
նր։ Հալքի թերթերբ պաՀանքեցին որ Գեմոկրտտ տը թրքական Հարցին մ էք պիտի Հ ետ ելի զի քում ի Արեւելքի մէչ կազմա՛կերպուած աչխատաւոբական
կո ւս ա կց ո ւթ ե ան՝ պետ ճէլալ Պա յար Հերքէ Ա ո ս– քագաքա կան ո ւթեա՞ն թէ ոչ պիտի մնայ անդրդուե ղասը օգնութեան Համար գէպի Ռուսիա կր նայի,
կուտ յի ձայնասփիւռի պնդում բ : Ըստ Հիւսէ յին լի բարեկամ բ Թուր քիո յ * Վերքին պարագա յփն ան– եւ թէեւ բարեկամաբար դէպի Ամերիկա կբ նայի,
ճաՀ ի՛ա ի ան բսեբ է թէ Թուրքերէն ոմ անք կհու Հաւանական չէ որ Վերա կեն ղան ան այ ռուսեթուրք սակայն կը սորվեցնեն թէ պէտք է վախնալ անոր
զեն գո Հ ա ց ո ւմ տալ ռուսական բաղձանքներու եւ բարեկամ ութիւն ք , որուն զ ա ոն ո ւ թի ւն ր ճաշակած դրամատիրական տիրապ՛ետութենէն;
թէ այդ կէտին մ էք Հալք կո ւս ակց ո ւթենէն կբ է քաղաքակիրթ մարղկռլթիւնբ *
բամնուին » (Թանիւն, Յուլիս 1 3 ) ։ իսկ ծանօթ Այս երկիրներուն մէչ առհասարակ հազիւ,
Հբապարակագիր Փէյամի Աաֆա Հ1Լադբթ^ի (Յու Գ– ԼԱԶԵԱՆ թէ կր սկսի աչ/սատանքը դուրս գալ Հողի ծառա
լիս 15) մէք գրեց՛ « Դեմոկրատ կուսակցութիւնը ԽՄԻ Ա ւ ե լ ո ր դ է ըսել թ-է պսդպ ենր-ադրու– յութեան եւ առեւտուրի ու ճարտարարուեստի
թիւննհր են լքեր աշխատակցին այս տեսոլթիւն–
Համոզուած է որ, եթէ Թուրքիա Հեռանայ անդլ– ն ե բ ը : Մ ո ս կ ո ւ ա ա ո ա ջ ի ն ձ ե ռ ն ա ր կ ը կ ա տ ա ր ե ց ար չաՀագործումէն : ժամերը երկար են ել վարձու–
դէն, Նեղուցներու մասին ;
I եւս աքս ոն Այլոք ^1^, պիտի կրնա յ Հ ամ աձա յնիլ տրութիւնր քիչ։ Տպագրիչ մը ել գրաչար մբ օրր
ԱոՎետներու Հետ » տ 1.20^5՛ 4 տոլաբ կը չաՀին, օրբ ինը մամ աչխա–
տելով՛. Հացագործները 2էն 3.20 տոլար կր չա.
Fonds A.R.A.M
ապօրինի է խ– Համայնավարները կյլ բանտար
ծ/»Ն#^ ՎԵՐԱԿԵՆԴԱՆԱՆԱԼ ՀաԱաքԱավւա գ ո ք ծ ո ւ ճ Խ ս թ ի ւ Տ ը կուին :
քհուսեւթՌԼէ՚ք րա^կտԱաթիւԱը ԼիրաԱաԱի մկ Հետեւաբար Գամասկոսւի եւ Պէյբութի արա
բական տպարանները Համայնավարական գրակա -
նութիւնր կը տպեն, որ ամբողչ ՄիՀ • Արևելքի մէչ
Ամէնէն ուշագրաւ֊ բանբ որ ու չքի կյլ դարֆէ չբչան կ՝ընէ , ել տպագրիչներու միութիւնը որ
քիո ւսեւթո լրք բարեկամո ւթ՜եան գ աշինքբ էի՝ո~ Գաղեստինեան ս ա Հ ման էն Լիբանան անցած ատենգ ա յս չրչանին մէչ գոյութիւն ունեցողներուն ամէ
րոգոլելու թուականէն ի Վե՛ր (1945 Աարտ 19) գի" ւն Վրւ 7> ՚յրճարա ններուն , ճաշաբաննե նէն Հիներէն է, կ՚ըսուի թէ Հ ամ ա յնա Վա րական
նկարներու
լան ա գի ա ա կան աշխաբՀ բ անՀամ բեբ կբ սպասէ ոբ պւ խանութներուն մէք փակցու՜ած ազդեց ո ւթեան մի քնարերգն է ։ Այս Մ իութիւնբ
բուն,
Խ* Միու֊թիւնը պաշտօնապէս ներկայացնէ իբ պա– կազմակերպուած էր 19 \4ին , բայց մինչեւ 1920^
փոփոխութիւնն է՛. Պաղեստինի մէք միակ մարգը
ՀանֆձբՀլ միքաղգային ատեանի մ Ա ալւքեւ եկ կամ մնաց իբրեւ, գաղանի բնկիրու.թիքւՏ : ք՝ոլոբ աշվսա–
որու, նկարը ամէն աեղ է– Եբու֊սաղէմի Ա՝եծ Աիւֆ–
•ուղղակի քԻոլբքիոյ, ինչպէս ոբ Աովետֆհրը է՜ տաւոբական միութիլձենհրբ կ արգիլուէին ֆրան
թին է ֊ Հիմա Վտարուած իբ եբկրէն Բրիտանացի–՛
րենք կբ նախընտրեն, գէմ աո֊ դէմ կարգադրելու սական Հոգատար ի շխանո ւթեան կոզմէ \ 930/՛^ :
ներ ու կողմէ, բայց կբ պա շտ ո լի Արաբներէն Սիո
առկախ խնդիրներ, առանց երրորդի մբ միքա - •Աակայն տպարաններ ր պայքար բացին 1933^5> եւ
նականութեան գէմ^ մզած պայքարին Համար ։
մ աո ւթեան % քս ան ե րկո ւ օր Լի բան անի՛ մ էք լրագի բ լո յս չտե
I)ոՎետնեբբ գեո. չձեռնարկեցին ոչ առաքին ե. Սիդօնի նաւաՀանդստին թէ Պէյրութի եւ ՛ք՛ա սաւ։ Ատկէ Վերք անոնց միոլթիլններբ ճանչցուե–
ոչ ալ երկրորդ ձեւին : Աինչեւ այժմ բաւականա մ՛ աս կո ս ի մէք, ՀետզՀ ետ է աւելի շատ կբ տեսնես յն ե ւ ա յքսսօօր տա՚սն ըին բ աշխաաաւո՝րա՛կան
եւ ճարտարարուեստի
ցան ՀամաշխաբՀա յին Հանրային կարծիքբ պաա - Ա թալինի նկարը , ե բ բեմն ալ նախագաՀ Լ\՝ուղՎԷ լ– մ ի ութ իւննե ր կան միայն
րասաե լու , նո յն ատեն թուրք կա ռա՛Վա բո ւթ՛եան թինր, բայց երբեք Զ ՐՐէՐէԻ նկարբ։ Տայտնապէս Լիբանանի մէք 22.000 վճարող անգամներով։
դէմ ՎաբելոՎ քիղերու պատերազմ մբ։ Աթալին այն մ արդն է որու կբ նայի փոքր մողո– Բբփաանական եւ ամերիկեան քննիչներ Համայ -
ՆկատելոՎ որ պատերազմի աւարտս Վուբգը յոյսով ել որու Հանդէպ Լիբանանցի եւ նավար կուսակցութեան անգամներուն թիւր Ս" <֊-
Վեր Ղ՝աշն ակի ցն ե բո լ ել ԱոՎետներու յարաբերու Ա ուբիտցի ազդեցիկները ՎախոՎ կբ նա յին ; Լի բառ
նան եւ Լ/ուրի ա Համայնավարական քարոդչութեան րիոյ եւ Լիբանանի մէչ 30.000*5, 35.000 անձ կր
թիւնն երբ ս կ սան լա բու իլ եւ օրէ օր քաղաքական մեծ կեդրոններ են Միլին Արեւելքի մէչ–. Ասոր Հա չուեն :
տարակա բնութիւններու թԻ՚֊Ր կ աւելնա յ , այ մմ պատճառք , ըսփն , ա յն է ոբ ԱՀ յս երկի բներ ր Հա– Ամէնէն աղգեցիկ Համայնավար եր/չու ղեկա
Հ արցում մբ շատ եր ո լ մ աքին մ էք , Հաւանական մեմատելոՎ արաբական միւս պետո ւթ իւննե բուն վարներն են Գամասկոսի խալիտ Պաղտաչը , եւ
չէ® որ քյ . Աիո ւթի ւնբ անակն կա լ կեր պո Վ Վերա՛՛ Հես յ ատ ստւ.ելի բարձր թի՛– մ բ գրոց բրոցներ Պէյրութի Մուսթաֆա է լ Արիսը, Լիբանանեան Աչ–
ունին մ՛էք։
դառնայ իր նախկին ռուսեւթոլրք բա ր ե կամ ո լ - եւ յառաքդիմած են արդիականութեան իւատանքի Դաշնակցութեան նախագաՀ ր ։ Պաղտաչ
թեան դաշինքին * Ա յս երկու ե բկի րնե բն ա լ աշխաաաւո րական ծնած է \9\2ին Գամասկոսի, մ ԷԼ։ ք֊իւրտ մրն
Այո Հ ար ց ո ւմին պատասխանելէ առաք , Վեր– միոլթեան շա րմ ո ւմի սկզբնաւո րո լթիւններ ունին , էէ ՅէԷյզալ թագաւորի բանակէն գեղապետի մր
յիշենք կարդ մբ Հին ել նոր քաղաքական խազեր Հ ո րոնց դէմ կբ պայքա ր ին իշխող ում երբ, իսկ աշ– աղան, եւ անգամն է ընտանիքի մը որ մամ տնա
1878^5, Պեյ, լինի Վեհաժողովը երբ ետ մզեց խտտաւորական շարժման ղեկաՎաբ ներո ււ լ ա ար ա ս - կին մեծ Հարստութիւն ունէր , սակայն այսօր
(հուսեբբ Պալքաններէն ու ԹրքաՀայաստանէն , տուած էին քհուսիոյ մէք, եւ երբեմն /»րիտանա– թ չուառ է ։ Բարձրահասակ է, գեղեցիկ, նուրբ,
ցարա կ ան կառա փար ութ ի ւն բ նա խոնւ քեց բւ ւե - ցինեբոլ եւ Ֆրանսացիներու կողմէ կբ բանտար եւ կ՚ըսուի թէ բեռնաւոր լրագրող մ րն է ինչպէս
կամ մնալ Աո ւլթան Համ իա ի Հետ մին չեւ անոր կուէին։ Աուրիոյ ել Լիբանանի ԱաՀմանադրու - նաեւ ճ առա/սօս : )930ին Աուրիական Աղգ • Երիտ,
անկում բ , ամ բոզք երեսուն տարի : թեան մէչ կայ մեծ ազատութիւն, խօսքի , տսլա- կուսակցութիւնը կազմակերպեց , երբ տակաւին
Նոյնպէս ՀամաշխաբՀա յին Առաքին Պատե - գր ո ւթ ե ան եւ Հաւաքոյթի , քան թէ օրինակ Եգիպ ուսանող մըն էր Գամասկոսի Ազգ– ՚Բօ/էճի մէչ,
րազմ ի աւարտումին , երբ ՚իաշնակիցներբ մ ոռցան տոսի մէք ուր Համայնավարական քաբոզչութիւնբ եւ երբ այս կուսակցութիւնը բողոքեց Ֆրանսայի
քիուսաստանբ ու անոր ծա յ բա գաւառներ բ անքա - իչխելոլ որո չ ձեւերուն գէմ, Ձ)րանա ց ին ե ր ր բան
տեցին միքազգային դա շնա ղբ ո Վ, Նոր Ո՚ուսաստանր տարկեցին ՛լայն; Աւելի վերչ, զկարմիր ՛Ար չա լոյս՛»
ա ւ֊ելի առաք գնաց թ բքասէ բ քաղաքակ ան ոլթեա ն Ղ՚եմո կրատ պետեր բ միշա իւուսափեցան Հար անռւնոյք լրագիր մը հիմնեց, յետոյ Մոսկուա
մէք ու գլխաւոր յենարանը Հանդիսացաւ ՝Լրէմալա ցին ուղղակի պատասխանելէ* ճէլալ Պա յար ընտ տարուեցաւ երկու տարի, 1934 1936, ուսանելու
կան Թ՚ուրքիո յ, մինչեւ իսմէթի ի շխանո ւթեան րական իր մեծ ճառին մէք բսաւ որ երկրի շաՀե - համար : ք ՚ բ ր ե լ խռովարար գործեց մինչեւ որ Վի–
գլուխ գալբ։ րո ւն օ գտակ ար, չի գտներ, Հ րա պարակալ պարզել չիի կառավարոլթիւնր զայ՛ն ձերբակալելու Համար
ԱոՎետ քաղաքականութեան մէք իբրեւ յետ իրենց արտաքին քաղաքականութիւն բ ։ ք1 սկ մ լ վարձատրութիւն իա ստացաւ պատերազմի մի՚չո -
դարձ անմոռանալի պիտի մնայ 1939 Օգոստոս 2,3ի րաքախտ *&ԷՎզի Զաքմ աք, լրագրոգնե բուն ա յն ցին , երբ երկրորգ անգամ ր1Լալով Ռուսիա վւա–
ռուսեւգերման ուխտբ։ Արար աշխարՀ Համոզուած Հարցումին՝ թէ Թուրքիս յ դէմ Վտանգ մբ չկա՞ յ՝• , խաւ։ Հիմա վերագարձած է Աոլրիա ուր իր մաս
էր որ Հէք^լէր պիտ ի յարձակէ բ (հուս աս տան ի ան ի մ իքի այԼոց պատաս խանեց (3 ուլ ի ս 19), նագիտութիւնն է երիտասարգ առաչնո րգներ՛
վրա յ ։ Աիւեիխբ վա ւե բա ց ո ւց ա յգ յարձակմ ան՝ « կտրսի , Ար տ աՀ ան ի , Նեղուցներու խնդիրը կքէՐ^ պատրաստել :
նախ ապատրա ս տ ո ւթ իւնբ ։ Հանդիսատես եղանք նայ սեզանւի Վրայ դրուիլ։ Րայց վտանգ մը չկայ
Աիւնիխի ՀակաՀտրուածին՚ , Աոսկոլայի մէք փառ– ա ս ո ր մ է ջ ։ (Ընդգծումբ մերն է* .գ է . ) ։ Ու-շք՚մ Լքւ՚՚բանանի Համայնավարներու առաչնորգր,
ք ՈՎ Դ ո ւնո ւե ց աւ (հ իսլ պբն թրո փբ եւ կնքո ւեցտ ւ րնթեբցողը պիտի Հարցնէ, ո՞ւրկէ կը բխի մաբա– էք Արի՛ս ր տարբեր տեսակի էէ Հքնած \9\2.ին
բարեկամութեան դաշինք մբ որ սկիգբբ Հանդիսա քախտ Ջաքմաքի այս լաւատեսութիւնբ՛. Արդեօ ք Պէյրութի մէչ, աղքատ քրիստոնեայ խանութպա֊
ցաւ /՝ . ՀամախաբՀալին Պատերազմին : անպաշտօն Հաւաստիքներ տ քուած են թուրք րնգ– նի մր տղան է ։ ք՛ր կինը եւ քոյրը ականաւոր են
Նորա դո յն երկու դէպք եւ Անոես ՛լրի գիմագիբներուն յ Պէյրութի •քրիստոնէական Միութեան մէԼ–. Պղ
Ա ան Ֆրան չի սքո յի իսորՀ րգամողոՎի առթիւ , քքք Պէտք չէ մոռնալ նաեւ այն պարագան որ իս տիկ տարիքէն տպարանի ա չկերա էր եւ իր ամ -
Աիութիւնբ բուռն կերպով պա յքարեցաւ որ իր մէթի իշխանութեան գլուխ գալէն ֊ի վեր , աւելի րւ՚զչ կեանքը տպարաններու մէչ կ՝ անց ընէ
կողմէ ֆաշական նկատուած Արմանթին ՄԱԿ/֊ն Հ ր ապա բակ եկան Հա կաս ո Վետ տա րբե րբ էլՔՐ է կամ իա.ո'1ո ւթ իւննե ր կը յարոլցանէ ար–
չմասնակցի Հ Այս ամէնբ արգելք չեղան ոբ ամիս Ա արաճօղլոլէն , Հիւսէ յին ^աՀիտէն սկսեալ՛, ք՛ ս կ Հ եստակցական միոլթիւննե րոլն տարածման Հա
ներ ետք \ԱոՎետներբ արագ յետ դարձոՎ մբ ա յսօբուան բնդգիմ ագիբներուն մ էք կան Ո իւշտի ւ ՛մար։ \*)34;ին ճառ մը խօսեցաւ փառաբանելով ա–
•Աբմանթինի Հետ Հաստատեն լաւագոյն յարա բե՛ - Արաղի , Ե ուս ուֆ ՝ք՝էմ ալփ նմ ան նախկին արտա - րաբ առաչնորղ մր ո թ Ֆրանսացին՛երու կողմէ
րո ւթ ի ւննե ր , Ա * Ն աՀ անդն ե բո լ նա խանձր գր գռ ե - քին դործաՎարներ որոնք Հիմնաւորած էին ռուս– սսլաննուած էր։ Բանտարկուեցաւ, Պտզեստին փա
լու աստիճան : Ա ո ս կո ւա յի « Նո բ Տ՜ամ տնակներ » եւթոլրք բար ե կամ ո ւթ իւն բ ե երկար ատ են՝է ի վեր խաւ, Բրիտանացիներէն բռնուեցալ եւ յան՚ձնոլե–
քաղաքական ասպարէզէ քշուած են ։ ցաւ Ֆրանսացիներուն իբրեւ «փնտռուած քազա -
պաբբերականբ Տունիս \5ի թիւին մէք կբ դրէ) քական թչԳյա՚մի» : Զորս տարուան բանտարկոլ -
« Խ՛ Միութեան եւ Աբմանթինի միքեւ գիւանադի– Վ^երադարձ դէպի նախկին ռուսեւթուրք բա թեան ղատապա րտուեցալ Ֆրանսաց՛իներուն Կո Գ՜
տա կան յարա բե րութիւններու Հաստատումր ո֊ո - րեկամ ութ իւնբ , ան շուշտ տեղի պիտի ունեն այ մէ , բայց տասնրոլթ ամ ի ս էն ազատ արձակուե
Հ ունակոլթեամբ բնգո ւնո լե ց ա լ Ա ո վետ ա կան Հան վւո խաղա րձ գիքումնե րով : Հակառակ Ան դա բա յի ցաւ մողովրղական մեծ Հքոյցին չէարՀիւՀ
րային կարծիքին կողմէ՛. ԱՀա ան վերք կր դնէ կառա վտ ր ո ւթեան մեծխօսիկ յա յտ ա ր ա րո ւթի ւն
անբնական Վիճակի մ բ, Լատ ինական Ամ ե ր իկա յ ի նե բուն , կարելի է ենթադրել ո ր 0Է՚ եւ թէ Հիմա Նիքօլա Շաոլիի Հ՛ետ, խմբագիր Համայ
ամէնէն մեծ երկիրներէն մէկր 28 տարքւէ ի վեր բնդգիմ ագի բներբ պատ բաստ են քտ շուե լու \ 9 1 4/՛ նավար լրագրի , կ՚այցելէ Ռուսիա : Աչխատաւո -
մեր երկրին Հետ դիւանաղիտական յարաբերու - սաՀ ման ն ե բբ , եթէ Աո ս կո ւան Հ բ ամ ա բ ի աւելի բն - րական չարժման մէչ, նորակազմ միո ւթի ւննե րւէն
թիւն չունէր ^> ; դարձակ Հոգային պաՀանքներէն եւ Նեղուցներու զատ, ձախ-թել քաղաքական խմբակցութիւն մր
Ե1֊ վեբքապէս Ատրպատականի Հաբցբ։ Անխու Հ ա կա կշի ոսի մենաշնորՀ էն , որուն ա յմմ կբ ձգտի ։ կայ որ «ւ^7 . Ռուսիոյ բարեկամներ՛» կր կոչուի, 1ւ
սափելի կբ ն կա տ ո ւէ ր կարմիր ք՝անակի տարածոլ– Կ բնա®յ պատաՀ իլ որ Աո ս կ ո ւան այդ աս տ ի– որուն առաջնորդն է Րաֆիք Խուրին, Հեղինակ եւ
մբ դէպի Հարաւ, իւր տ ի ս տ անի շ րքանր ու աՀա ճան Հրաժարի իր պաՀանքներէն։ Աովետ արտա - բանաստեղծ , Պէյրութի Ամերիկեան– Համալսարա
անսպասելի փոփոխութիւն մ բ՝ բարեկամական քին քաղաքական ութ իւնբ կեգբոնացած ըլլալով նէն չրչանաւարտ : Ուրիչ Համայնավար մը որ
դաշփնքի մբ կնքումբ իՒեՀրանի կառավարութեան մէկ անձի մը ձեռքին մէչ, ան ի վիճակի է անա կն– նմանապէս այս Համալսարանին ՚ ^ է չ առած է ՛ու
Հետ , Ատրպատականի ինքն ա Վար ո ւթեան՝ քնքում ի կալնեբ Հրապարակ բերելու : Աանաւանդ երբ սումը, Լապիպ ՖիւլէյՀանն է, արաբ մաքսային
գնոՎ ։ ՚իաշնա կիցնե ր բ վճռապէս մերժեն գոՀացում տալ պաչտօնեանեբոլ Միութեան աո ոյէնո րղր Պաղես–
Այո օբինակներբ կբ բաւեն , ցոյց տալու Հա Ա ովե ան ե բ ուն , ել մ իւս կողմ է Հ ամ աշխարՀ ա յին տինի մէչ–. Բաւականաչափ զարգացած , աչխատա
մար՝ թէ ինչպէս Աեծն ք*րիտանիոյ մասին միշտ պատերազմի մ ր վտանդբ աւելի ձեւ ու կերպա ւո րական միութեան կա րեւո ր ութիւն ր կը չեչտէր
կբ կ րկնոււի , նաեւ Ա ո վետն եր ուն Հ ամ ար « չկան րանք ստանա յ , Ա ո ս կո ւան կրնա յ Հ բաժարիլ իր ընղղէմ Արաբ եւ Հրեայ թչնամութեան, իր. Հե -
յաւիտենական բարեկամներ ու յաւիտենական թ շ՜ գլխաւոր պաՀանքներէն ու բարեկամութեան նոր տեւորգները մզեց գործադուլի, « Հ իսթրատ ր ուղ» ւ
նամիներ » : ուխտով մր Թուրքի՛ան առնել իր ագգեցութեան Հրէական Աչխատաւոբական Մ իոլթեան Հետ գոր
քհոլբքիո յ մ ասին խո րՀ րդա յին քաղաքականու տակ ։ Ե՛– ա յգ պարագա յին Պ * ՊէՎին որ չէր ցան ծակցաբար . գործադուլ մբ Որ յաիղեցաւ, թէեւ
որեւէ
թեան մ էք փ ո փ ո խո ւթ ե ան մը նա խան շանն եր բ կա կար՝ տեսնել Թուրքիան Ս ո վետ արբանեակ պե - Մեծ Միւֆթին Հակառակեցաւ անոր մէչ
րելի է Համ արիլ , Ա ո ս կո ւա յի կողմէ եղած պաշտ տութեան դիրքին մ էք , ա յս անդամ զա յն՛ պիտի Արաբ մասնակցութեան :
պան ո ւթի ւնբ ի նպաստ թուրք բնղ դիմադիրներուն տեսնէ ԱոՎետներու կոոքիս գէ՚ՐՔ զրաւած Հ
ԱոՎետ եւթոլրք յա բա բե ր ո ւթ իւննե րո ւ զար - Աչխատաւոբական աո աքն որդ 1.1. րու դա սա իա -
եւ փոխադարձաբար թուրք բնդգիմաղիրնեբու դացման նոր ւի ո ւ լ ր անկասկած կա խում ունի Հե րակութեան մէչ, Ռուսիան առաջնորդն է, Մ՛
բարեացակամ Վերաբերմունքը դէպի Ռուսաստա– տեւեալ պարագայէն , Անդլեւամեբիկեան ճակա Նահանգները երկրորդ կոլգտն։ կ՚ըսեն թէ Միչին
նր։ Հալքի թերթերբ պաՀանքեցին որ Գեմոկրտտ տը թրքական Հարցին մ էք պիտի Հ ետ ելի զի քում ի Արեւելքի մէչ կազմա՛կերպուած աչխատաւոբական
կո ւս ա կց ո ւթ ե ան՝ պետ ճէլալ Պա յար Հերքէ Ա ո ս– քագաքա կան ո ւթեա՞ն թէ ոչ պիտի մնայ անդրդուե ղասը օգնութեան Համար գէպի Ռուսիա կր նայի,
կուտ յի ձայնասփիւռի պնդում բ : Ըստ Հիւսէ յին լի բարեկամ բ Թուր քիո յ * Վերքին պարագա յփն ան– եւ թէեւ բարեկամաբար դէպի Ամերիկա կբ նայի,
ճաՀ ի՛ա ի ան բսեբ է թէ Թուրքերէն ոմ անք կհու Հաւանական չէ որ Վերա կեն ղան ան այ ռուսեթուրք սակայն կը սորվեցնեն թէ պէտք է վախնալ անոր
զեն գո Հ ա ց ո ւմ տալ ռուսական բաղձանքներու եւ բարեկամ ութիւն ք , որուն զ ա ոն ո ւ թի ւն ր ճաշակած դրամատիրական տիրապ՛ետութենէն;
թէ այդ կէտին մ էք Հալք կո ւս ակց ո ւթենէն կբ է քաղաքակիրթ մարղկռլթիւնբ *
բամնուին » (Թանիւն, Յուլիս 1 3 ) ։ իսկ ծանօթ Այս երկիրներուն մէչ առհասարակ հազիւ,
Հբապարակագիր Փէյամի Աաֆա Հ1Լադբթ^ի (Յու Գ– ԼԱԶԵԱՆ թէ կր սկսի աչ/սատանքը դուրս գալ Հողի ծառա
լիս 15) մէք գրեց՛ « Դեմոկրատ կուսակցութիւնը ԽՄԻ Ա ւ ե լ ո ր դ է ըսել թ-է պսդպ ենր-ադրու– յութեան եւ առեւտուրի ու ճարտարարուեստի
թիւննհր են լքեր աշխատակցին այս տեսոլթիւն–
Համոզուած է որ, եթէ Թուրքիա Հեռանայ անդլ– ն ե բ ը : Մ ո ս կ ո ւ ա ա ո ա ջ ի ն ձ ե ռ ն ա ր կ ը կ ա տ ա ր ե ց ար չաՀագործումէն : ժամերը երկար են ել վարձու–
դէն, Նեղուցներու մասին ;
I եւս աքս ոն Այլոք ^1^, պիտի կրնա յ Հ ամ աձա յնիլ տրութիւնր քիչ։ Տպագրիչ մը ել գրաչար մբ օրր
ԱոՎետներու Հետ » տ 1.20^5՛ 4 տոլաբ կը չաՀին, օրբ ինը մամ աչխա–
տելով՛. Հացագործները 2էն 3.20 տոլար կր չա.
Fonds A.R.A.M