Page 151 - \ARM_19-1946_03

ԳռւքգոՆՈսճքի կաքօտ նուբ խանդավառս ւթիւն ստեղծելովւ

Սովետաճայ կիճը Ըսէ՛ք, խնդրեմ, Փարիզբ իսէո^վ պակաս է Հ

կարելի չէռ գէթ տարին մ էկ անգամ, փոխան ս բ–

ԽՄԻ • — «Սով • Հայաստան» ամսագրի 1946 Վերջերս ուրախ ո ւթեամ բ կարդացի Յառաջէ րաՀի մը ծախքին, վարձել մ ար զա դաշտ մբ եւ ի

Մարտի թիւէն, մեր հայերէնով. - մ էջ Հ այ մարզիկի մը յաջողութեան առթիւ գըր– մի Համախմբել բոլոր ցիրուցան հայ մարզիկները,

ոլած քանի մը տողերը : Այգ երիտասարդ Հեծե– եւ քաջալերել է փոխանակ ուռուցիկ ճառերու :

Սովետական կառավարութիւնը աո լաճ է կնոք լանուոըգը , Փանոս Եադուպե ուն՛ յ 20 ւոաբեկան ՀԻՆ ՄԱՐԶԻԿ ՄԸ

տղամարդու Հաւասար իրաւունք –.Սովետական երկ– ջերմ աս լ է ս դնաՀատուեցալ Փա բիզի ,ե Ան գլիո յ մէջ,

րին մէչ կինը կ՝օ դտուի ամէւ տեսակի՝ տրտօՏւ՚ոլ– այնքան փայլուն յաջո զութ իւննե րով, որոնք ար - ՁԱՅՆԵՐ ԳԱՒԱՌԷՆ

թենէ եւ լայն Հնարաւորութիւն ոլնի բոլոր ա" - ձանագրուած եֆ տեղական մամուլին կողմէ %

պարէղներուն մէչ յառաչդիմելու։ Իր &"դքր Հրաշքով աղատած են 1915/՛ սպան՜–

$ատ Հին ժամանակներէն, ինչքան ներած՜ են ՓՈ՚ԲՐ ԳԱ՚ԼՈՒԹԻ ՄԸ ՃԻԳԵՐԸ

ժամանակի ճնչոզ պայմանները, Հայ կինը աչքի գէն՛։ Երժչբւ շաբաթ առաջ՝ ֆրանսական Հեծելան­

կը զարնէ իրրեւ Հանրային կեանքի գորօ֊օն մաս­ ւորդներու խումբին մաս կազմելով, յաջողեցաւ– Մ Ա Ր Ս Է Ց Լ – Նախ քանի մը աեղեկութիւններ

նակից ։ Գարերու թս&ձր /սալարի մէչէն Հ 11111 ւս Օ՜ Մ անչես թբր ի մ էջ շաՀ իլ առատութեան դափնին ։ Վալպաբէլի մասին։ Այս շրջանը կը գտնուի Մար–՛

են մեզի քանի մը անուններ ԼՓառանձեմ, Այծեմ­ Եագուսլեան Հիացումով կբ խօսի Ա՝ ան չես թ ըրի "էյլ քադաքէն ութ քիլոմեթր հեռու։ Կբ տարած­

նիկ եւ, ուրիշներ), որոնցմով հիմա ալ կը պար - փոքրիկ գաղութին իրեն Հանդէպ ցոյց տուած ելի 12 քլմ * երկայնութեամբ 5 Լա Փօմ, Վաըպա -

ծ են այ հայ ժողովուրդ ը է լ որոնց փառաւոր ու­ ջե րմ ընդունելութեան մ ասին, յատկապէս յիչելով րէ Լ » Սէն Մ արսէ լ , Լա Պարաս թաղամասերով ,

լան գութ ի մեր այնքան վւայլոլն կերպով գերազան­ Պ * ՇաՀպ են տ է րե անբ եւ իր խո րին շն ո ր Հ ւս կա լո լ– ինչպէս եւ Օպայն գիւգաքաղաքով ։

ցեցին սովետահայ կիները Հայրենական Պատե - թիւնր կբ յա յտնէ այս առթ իւ ։ Համ աձա յն մեր կատարած վերջին մաբգա -

րազմի օրերուն : Լոնտոնի մէջ ալ Հանդիպումներ ունեցանք։ հ\ամ արին , ներկա յիս այս շրջանին մէջ կբ բնակին

Սակայն անցեալի ընկերային - քաղաքական /7 չ֊ որովՀ ետ եւ միայն մէկ օր մնացինք՝ 570 Հայեբ՝ ընդամենը 125 րնտանիք ։

պայմանները կնոջ համար ստեղծած էին ստրկա­ առաջին այցելութեան, իսկ երկու օր ալ երկրորդ Մ եր ազգակիցներէն շատերը սեփականատէր

կան, կիսաՀարեմական վիճակ, որ Հնարաւորու - այցելութեան, ուր Հրաւիրուած էինք Աանչեսթբ– են ։ ԸնգՀ ան բապ էս կր վա բ են բար ե կ եց ի կ կ եանք

թիւն էէր տար՝ ամբողջապէս արտայայտէք Հաք բի յաջոգութենէն վերջ՛. Թէեւ Լոնտոնի մէջ Հա­ մբ։ Մեծամասնութիւնը կ՚աշխատի ՝Բօտէր Հաս­

կնոՀ բազմակողմանի ընդունակս ւթի ւնն երը ։ յեր չտեսայ, սա կա յն Ա անչեսթըրի մէջ Հա յ ո ց ՛ե­ տատութեան եւ կարգ մը ուր ի շ՛ գո րծաւրաննեբու

կեղեցին ալ այցելեցի ել օրՀնութեան խօսքեր մէջ՛ Կան նաել ար՛Հ եստաւո բներ ^ առեւտրական -
Հայ կինը ստացաւ այգ Հնա ր ա ւոր ութ իւննե բ ը լսեցի ;
սովետական կարգեր ու Հաստատումէն վե ։ Հոկ– ներ եւ 3 գո րծա րանատէ բներ :

աեմբերետն ընկերվարական մեծ յեղափոխութե– Իսկ ա յստեղի, այս ինքն Փար ի զի Հա յեր ր ներգաղթին Համ ար մ ինչեւ անց եա լ Տ ունիս ի

նէն վեբԸ, կինը ձեռք բերաւ իրաւական Հաւասա­ քեզ կը քւ ւյ ալե բե^ն ե րբ եմն, բաբոյապէս եւ նիւ– սկիզբներբ արձանագրուած ենք 45 ընտան իք , իսկ

րութիւն, Հ ս/հ ր ա յին, քաղաքական ել մ շակութ ա– թապէս ։ քէ՚րքահա յ Ղ՛ատի Հ ան գան ա կութ ե ան առթիւ գրե­

յին ամէն ասպարէզի մէջ՛. Այգ բոլոր իրաւունքնե– Ղ՚ուք էիք, որ անյնցցեեաւլ տաբի•յրի զղիիլս եւ ՛Բե - թէ բոլորն ալ կատար՛եցին իրենց պարտական՚ու -

րբ ամրապնդուած են Ատալինեան ԱաՀմանադրոլ– սէ րեանը ուզեցիք ծանօթացնել, Հայ մ ար զաս էր թիւնբ ։

թեամբ, որ կնոջ Համար 1լ ապաՀովէ ամէն իբա - Հասարակութեան, Հ *Ա* ֊ Ը ֊Ս՝ գ ի անցեալ տարուան Մ ի՚ն^եւ ազատադրութ իւն ա յս գա ղո ւթ բ ե բ -

ւո ւնք, ինչպէս նաեւ ընտ րելո ւ եւ բնտբուելու ի– պ արաՀ ա նգ է ս ին առթիւ : Հեռո լէն Հ եռո լ կը Հ ան­ բեք չէր ո ւն ե ց ած աւլգա յին որեւէ կա զմ ա՚կե ր՚պու–
դի պ իմ ծանօթ կամ ան ծան օ թ ազդակի ցն երո ւ, ՛ո­
բաւունք , այբերռլ Հետ Հաւասարապէս % թիւն ։ Մ արսէ յլի ազատագրութեան դէպքերու Հե­
րոնք, փոխանակ ՛էիս իմ ազգան՛ունովս կոչելու,
Սովետահայ կինը արդարացուցած է լիովին յաճախ տեւանքով Հոս սւ ի զոՀ դաց՚ին քանի մբ Հա յեբ Հ
անտեղի ո լ անախորժ բա ց ա ղան չո ւթ ի ւն–
իոքղինքբ ամ էն ասպարէզի մ էջ, ետ չմնալով այ­ նե րու կը դիմեն, ինչ որ, հչ միայն վազքի Աղէտեալ ներոլ ի նպւ Կ.ատա ոուաճ \անհատ ա՛­
ընթաց­ պէտք եղած արդիւնքը ։
րեր էն ։ Վերջին 2 5 տարիներու ընթացքին՛ շատ քին իմ ուժերս կը ջլատեն, այլ եւ գէշ տպաւորու­ կան ձեռնարկները չտուին

մօտիկ մասնակցութիւն ունեցած է երկրի տնտե­ թիւն կբ ձգեն տեգացիներուն եւ մրցակիցներուս Զգալի է ր գաղութ ի կազմ ակեր պո ւթեան անհ բա -

սական զարգացման վիի^ի"արի վռՐ՚ռԼքք*ս» ամէն վրայ։ Ես, բնաւ իմ ինքնութիւնս կամ ազգութիւնս մեշտութիւնը։ Հ* Ա* ճակատը Հրապարակ ելած

ասպարէզի մէջ ինքզինք արժեցուցած է իբրեւ չեմ ուրացած, ուր որ ալ գտնուած եմ ։ Բայց ինչ­ էր ա յգ օրերուն 1 եւ Համագործակցութեան գեզե–

կարող ուժ՜ յ պէս րոլոր ասպարէզներուն, մեր մարգին մէջ աք ց իկ ն շան ախօ սքեըով մ ասն աւո ր կոչ կ՝՝ ուղղէր , ա՛­

Հա յբենական Պատերազմ բ եղաւ լաւադո յն ա– շատ մբ նրբութփ՚ւձններ կան ։ Օր մբ Զմեռնային ռանց կո ւս ա կցական ու դաւանանքի խտրութեան Հ

սլաց ո յց ր թէ հայ ^ԻսՐ ինչպիս ի սխրագործ ո լ - մարզարանն էինք, երբ տեղացի մրցակիցներէս Սիրով բնգառաջ երթա լով կարդ մբ թաղեցիներու

թ ի ւննե բո լ լմնգունակ է յանուն Հայրենիքի : մէկը զիս « 1շէ& ձշ 1ագԱՇ » անուանեց ։ Չկրցայ եղած գիմ ումին , 1 944 Հո կտեմբերին - միասնաբաբ

Պատե րազմի առածին օրերէն իսկ, հայ կի՛նը Համբերել։ Արիւնս գլուխս խուժեց, ե՜լ առանց Հիմբ դր՛ինք *Լալպա՝բէլի եւ չրջասի մասնաճիւղին ։

Հանդէս եկաւ վառ Հայրենասէր ի իր պարտքը կա­ նկատողութեան առնելու գիմ ացնիս ֆիզիքական &ատ չանցած Տիկ * Աշճեանի եւ Մինաս Աշճեանի

տարելու, իբրեւ ս ո վետ ա կան երկրի, սովետական ուժը, վրան խոյացայ.և իր արժանի գաս բ տուի,,.Հ մ ա սն ա ւո ր ջանքերով կազմ ակե ըպուեցաւ նաեւ

պետութեան խիզախ պաշտպան ։ Բազմ աթիլ ե րի– Կարմիր Իյաչի ել Հ * Հ * Երիտ * Մ իութեան մ աս–

տաս արգ ազ^վքկնե ր խում բերով գիմ եց ին քաղա - Այ՛ ֊էջին ո լ վերջին անախորժ գէ պքը եղւ նաճիլզերը ;

քային եւ շրջանային զին ո ւ ո բա կան ո ս տ ի կան ա - Ես Հազար անգամ կը–, նախընտրեմ, որ զիս «Թէ՜թ՜ Շնորհ իւ այս մ արմ իններուն երկու տարուան

տուննեըը եւ սրտառուչ դիմումներով ցանկութիւն ա՚Արմէնիէնւ» կամ ք՚օւ։է շօաաշ սոշ ^ ո ո շ ա շ ո կոչեն... յարատեւ գո րծո լնէ ո ւթեան՝ աբհամ արհ ելով բո­

յա յտնեց ին մ եկն ի լ կարմիր Բանակի շարքերը իր­ Ջերմապէս ոգեւորուած իր այս օրինակելի լոր խոչընդոտները^ Կարելի եգաւ գազութր կա՛զ­

րեւ ը<եշկ * քո յրեր, կսյմ շար քու յին մ արտիկներ ։ ընթացքէն, սիրով իրեն կը նոլիրեմ Կ * Փ ո լատեա– մակերպել եւ ստեղծե լ Հ այրենաս ի բտկան գեզե -

Ե ր ելան ի եւ Հա յաստանի այ յ քաղ աքքնեբու ել նի «Արեւելքի Տզաքր », որուն կենդանի տիպար - ց իկ մ թն՚ո լո րտ մ բ : Աւելի վերքը Լա Փօմ ունեցաւ

շրջաններու Հ ե զաճ եմ աղջիկներէն շատ երբ, որոնք ներէն մէկն ալ ինքն է ։ Հ՛ Ա* Ը՝ Միութեան իր առանձին մասնաճ՚ի՚ւղր ,

բն տան եկան եւ դպրոցական Հանգիստ կեանքին Ջարժե0ր ա յս առթիւ, անգամ մ ը եւս Փարիզի բայց ձեռնարկներր րնդՀանբապնս կատարուտՆ՜ են

մ իայն վա ր ժ ո ւած էին, կոփուեցան կռուի բոցե - նորակազմ Հ *Մ * Ը *՝Մ *ի վարչութեան ուշագրոլ մ իասնաբաբ :

քուն մէջ եւ դարձան մէկ մէկ դիւցաղնուՀինեբ Հ թ ի ւնը Հ ը աւի բե լ ա յս անտես ո ւած երի տասա նե– ՚Հյերկայիս մասնաւոր .ուսուցիչներու պաչտօ–
բուն վրայ ։
Երեւանի մէջ Հիմա կարելի է տեսնել վտիտ նավարա ւթեամբ Վալպաբէլի եւ Լա Փօմ ի մէչ տե­

մ աբմնով, սա կա յն վճռականութեամ բ փայլող աչ­ Ջարժե® ր անգամ մ բ եւս գնահատել Ս՝ արսէ յ– գի կ՚ունենան Հայերէնի գձասրնթացքներ. : Արդէն

քերով աղջիկ մը, անունը Ռօզա Ս ա ր գ ս ե ա ն : Ան լի քոյր մ ասն աճի ւ ղեր ո ւն յյԱք՝ ՛յն լռին, բա՝յց բե­ բազմաթիւ մանկուկներ, պատանիներ եւ երիտա -

Հայբենական Պատերազմ ին կատարած է ա յնպիսի ղուն գործուն է ութիւն բ, եւ կամ Հեռաւոր Աուրի– սարգներ կը խօսինք կը կարդան, կբ գրեն, կլեր­

ոխր ագո րծո լ թ ի ւնն եր, որոնք Հ ե բո սն եր ու մ իա յն ոյ Հ *Մ *Ը*Մ՚ը– ՛որ իր տարեկան ողիմպիականին, դեն և. ներ կայաց ո ւմներաւ կը մասնակցին մայրենի

կրնային վեր ագրո ւի լ ։ Իր Հ°րր եւ եղբօբր Հետ 1500 Հայորդիներ քով քովի բերած էր, ընգՀա - լեզուով։ Հ՛ Ա. Ը– Մ ՛է իմ Հրաժարումէս վեր՛

պատերազմի առաջին օրերուն մեկնեցալ ռազմա­ չր՝ այսօր– երբ գոյնզգոյն մանկլաւիկներ եւ ՝ուչ

ճակատ , իբրեւ առողջապաՀական ՀրաՀանգչուՀ ի ։ մնացա&Ի ՀՀայրենասէր^ներ թուղթ կր մրոտեն եւ

17 տարեկան այգ ազջիկբ կռուելով անցաւ Հազա­ ւշ. ե ւ ստացաւ կարմիր ՚Նրօշի^ կարմիր Աստղի շքա–՛ իրենց երբեմնի քնաբեր յանկերգներով դարձեալ

րաւոր քիլոմեթր, քանի մբ տարի գործեց իբրեւ ւննե ՐԸ՝ կ՝աղմկեն Հրապարակը, տեղին է բսել այս ինքնա­
Սթալինկրատի
խիզախ կուսակցական, ենթարկուեցաւ ֆաշական աՀ եղ մ արտեր ու ժամ ան ակ կոչ Հիմաստուն^ներուն : -— Բոլոր տարրերու Հա–

զ ազաններ ու ամէնէն սարսափելի խոշտանգում - նշանաւոր Հանդիսացաւ բժշկական քոյր Աս|ւա ՝ք՝Է՜– մերաչխութիւն ու ՀամագորՆակցութի ւե կը վւն–

ներ ուն, բայց պաՀեց ,իր արիութիւնբ ,ե անվեՀե– քէ՜քչեանր եւ առողջապաՀական Հրահանդչոլհի Ա– տռէ , «յանուն ժողովուրդի եւ Հայրենիքի գերա­

րոլթիւնը։ Ստացաւ կարմիր Գրօշի Հայրենական ււ իա կարապեաեաւն: գոյն չաՀերուն» : Սի՛րո՛՛վ։ Վկայ՝ այգ տւղղու–

Պատերազմի առաջին աստիճանի, կարմիր Աստղի Աիկո յետնի շրջանէն բանա կ մեկնած Գ-ոհաբ թեամբ մեր կաւոտ բահ սրացաւ աչխատանքը ու

եւ Փառք շքան շաննեբ բ ։ "Օագարեանռ ռազմաճակատին վբայ դարձաւ ան - զոՀողոլթիւնները։ կուսակցական պայքա՞ր։

վեհեր մարտիկ, են թ ա ր կո ւե լո՛վ ամենածանր վ ը՜ Գ իմակները վա՛ր...։ Ոչ ոք կրնայ բռնանալ մարդ­

Սուսաննա Զ ա ք արեան, իրրեւ. առողջապաՀա­ տանգնե րո լ, փրկ եց 44 գէս 11 ՛՜՛որ ի ելս պայ ի կ եան– կային տարրական մեր իրաւունքներովն վրայ։

կան պաշտօնեայ մասնակցեցաւ֊ կռիւներուն եւ ա– քը, որու Համար ստացաւ Լենինի եւ Կարմիր Գրօ– Աստիկ Աշսհանւ

ռաջին գձ՜էո դուրս բերաւ բազմաթիւ վիրաւոր շի շքանշանները ;

մարտիկներ, խնամեց եւ փրկեց անոնց կեանքը։ Լեն ինկբաա ի պաշարմ ան ծանր օրերուն իր

Հայրենասէրի իր պարտքը կատարեց թէ Կերչի ան ձն ո ւր ա ց ո իւ ր ա գո րծո ւթի ւննե րով ա չքի զար՛կաւ ՆՈՐ ՍԵՐՈՒՆԳԻ ՄՐՑՈՒՄՆԵՐԸ

թերակղզիին ազատագրման Համար մղոլաձ֊ ձ֊անր Լենինկրատի բժշկական Համալսարանի ուս ան ո -

պատերազմի օրերուն եւ թէ Սթալինկրատի Հա­ զու Հի կ ա ա ի ա Չ մ շ կ ե ա ն ը որ իր զէնքի ընկերները Մ Ա Ր Ս Է Յ Լ — ԱՀ աւասիկ մեր մարզական մ ր ր -

մար մզուած֊ կռիւներու ժամանակ; Իբրեւ ւ^ա^7. կը կոչէին «փրկարար գիցուՀի» ։ ցումին արդիւնքներ ր. Վազք. 100 մեթր. ա֊

ռաչին՝ Մալխասեան (Տէ. Լօսթ) ել Ոսկանեան (Տէ.

՝ Հա յուՀ ինե ր ը ռազմ աճակատներուն վրայ աչ­ ՃՈՈՇ)։ 12", երկրորդ՝ Գալիթեան ($ձ Օձձօ) I

նազանելու : քի զարկին ոչ միայն իբրեւ բժշկական քոյ՛րեր եւ 12"5/10։

Հ ա յ Ագգ– Ը ն դ հ – Մ ի ո ւ թ ե ա ն (ՀԱՃ) մասին առողջապաՀական պաշտ օն եւ յյր 200 մ ե թ ր առա չին՝ Մ ալխասեան (ՏէԼօԱթ) :
ականաձիգներ,
յ֊ոզովր միաձայն հ՜ափերով լսեց Աբեւմտ. Եւրո - նա՛մ ա կատան Հ ր՛ րյ. չար Ժ ա վա րրննռ՜եր, 24"2/10, երկրորդ՝ Ոսկանեան (Տէ. ճ ո ո շ ) : 24"5/10,
ներ եւն։
պայի Կեգր • կոմիտէի 24 8ոմնիս 1946 թ ուակիր պա ա շ* ա օն ե նե 7՚> սակրաւոր երրորդ՝ Ջիրինկիլեան (Տէ. Լ օ ս բ ) : 2 5 " . —

պաշտօնական յայտարա բ ոլթիւնր, որով կր Հրա– Սոնա Սինաւնեանը իր ընկերներու Հետ միասին 400 մեթր– ֊

Հանդուի մեր ընկերներուն Հեռանալ այդ խորթ Հ ր կիզեց գերմանական երկու «Վագբ^ տեսակի 400 մեթր. աո աչին՝ Փամպուքեան (Տէ.

կազմակերպութենէն : (հողովը դոՀունակութեամբ Հրասայլ, ոչնչացոլց Հինգ ֆաշականնեբ, գերի բռ­ Լ օ ս ր ) ։ 57"2/10, երկրորդ՝ Սեֆերեան (\/ւ\\շ): 59",

արձանագրեց որ Կ . Կ •// յիչեալ յայտարարոլ նեց երկու *իերմանացիներ ։ երրորդ՝ իյաչատուրեան (Տ./\ոՈտ) : 6 1 " ։

թեամբ, վերչ կր արուի երկար ատենէ ի վեր ըս– Գիւլագարակ գիլղառի Օֆ^ւէ1111 Պեարոսեանը 800 մ ե թ ր առա ջին՝ Աարգիսեան (Լ6Տ 1\1ւ1–

տեղհ-ուաօ– ս/նՀանղ ուրժելի կացութեան մը, որ տոկունութեան մեծ օրինակ մէջտեղ բերաւ* իր 1շտ) I 2 1 0 , երկրորդ՝ ՝Բապուսաքարեան (Տէ-՚Լօսթ) :

յաճախ մատնանչուաՆ էր մեր չաբքերուն կողմէ։ քաջագո րծո ւթ իւննե բով Հռչակ ունէր ամբողջ զօ– 2 ՚ 1 4 " 4 / 1 0 , երրորդ՝ Ադամեան Փ>ձ0ձձ6)։ 2* 19":

Կեցցէ՛ Հ • Ց • Գաչնակցութիւնր, կեցցէ՛ Հայ րա բաժնին մէջ։ Իբրեւ պարգեւ ո ւնեցաւ Հայրե– 1500 մեթր. առա ջին՝ Միրօեան ( Տ է Լ օ ս բ ) ։

ժողովուրդը : նա կան Պատերազմ ի առաջին աստիճանի եւ կար­ 4*30՛*, երկրորդ՝ Տաճաբեան (Տէ. ճոոտ) : 4 ՚ 3 8 " , եր,

ԴԻԻԱՆ Հ-Յ-Դ– Մարսէյլի Շրջանի միր Աստղի շքանշաններ : րորգ՝ ՊարոնեյՏն (Տէ. Լ օ ս բ ) ։ 4՚45։
(Մնացեալը յ ա ջ ո ր դ ա 1 )
Ներկայացուցչական Ժողովի իաբձբէն ցատկել • առաչին՝ Տաճաբեան

Fonds A.R.A.M