Page 215 - ARM_19-1946_02
P. 215
8 ԱէՒԱԶ
բարութիւնը նկատեց իբրեւ խրամատ մր Արարնե ՁԱՅ՛ՆԵՐ ԳԱՒԱՌԷՆ տօրէն մ արտն չե ցաւ ամուր փարելով մայրենի Հո~
րու. Համար Լ/լած երաշխաւորութեան։ ղին։ «Մեր նորագոյն պատմութեան մէր դմուար
է գտնել նման դէպք Աարտարապա–
էՏռովայոյզ դասախօսութեանդ շարք մր սէլսաւ 0. ՊԷՐՊԷՐԵԱՆԻ ԵՐԳԱՏՕՆԸ ՄԱՐՍԷՅԼԻ ՄԷՋ տի , ՚Լարաքիլասայի մբ իոէոլիսին է ի Հեբոսա -
մարտը » ; , Բաշ Արարան
որ իրեն արժեց 15 տարուան բանտարկութիւն :
Բայց երբ ոստիկանութիւնբ եկաւ զինք ձերբակա ՄԱՐՍԷՅԼ Պ • Օննիկ Պէրպէրեանի կգա -
լելու, ըսաւ, թէ «Հիւսէ յինին իր քրո1բ գացած՜ է» տօնըճ նուիրուած՜ Հայկական Համ անոլագա յին Հանդէսին փա կումը կատարուեցաւ « \$՝աղկիւր
(Ա . Այվազեան) զոր եր
եւ փախաւ ։ երաժշտութեան , տեղի ունեցաւ 16 Յունիս կիբա\ի Ազատ իմ Հայրենիք»ով
։
Ե բբ Լօրտ Հէրաբբթ Ա ամ ուէլ Ե ր ո ։ ս ՚" կէսօբէ վերՐ, մամբ ՅՅՕին, Մարսէ յլի Օփերային գեցին սան - սաՆուՀինեբը
դէմ ե - մէՐ : ժամանակէն առար , երամշտասէբ խուռն Հա « Մ ոլբատ » խում բբ կազմակերպած^ էր ր ն ֊
կաւ իբրեւ բարձր պատուիրակ , Հիւսէ յինի շնորՀ– սարակութիւն մը փութացած՜ էր լսել մեր տաղան կերա - Համակրական խսՐոյք մը։ Ա ան - սանուՀի–
ուած՜ ներումէն օդտուելով Պաղեստին եկաւ եւ իր դաւոր երգաՀանը։ Օփերայի ընդարձակ ԼԷաՔՐ ներու խումբը ե լ ուրիշներ Հայկական պարեր պա
եղբօբր մաՀուան պատճառաւ պարապ • ձգուած՜ Գրեթէ լեցուած՜ էր ամ բող^էոլթե ամ բ ։ րեցին ե լ խմ բեբգներ երգեցին ։ Բաժակներ պա ր–
Միւֆթի պաշտօնին տիրացաւ ։ Ընտրութեան ատեն Յայտագիրը կբ պարուն,ակէբ * 1) ընտանե - պո ւեց ան ի յիշատակ անոնց որ մեր ան կա խ ո ւթ ի ւ–
չորրորդ էր , բա յց կառավարութեան կոզմ է պաշ կան ե ր ամ շա ո ւթ իւն (1\4սՏ1զԱՇ 1^6 ՇՈ^Ուե^) 2) Հայ նը Հիմնեցին : Երդուեցան ազգային յեզափոխական
տօնի նշանակուեցաւ ։ Իր եկամուտը տարեկան կական Հանդիսաւոր պատաբադբ, Հերոսի մը երգեր ստեղծ՜ելով Հայրենասիրական տաք մթնո
մինչեւ 50.000 սթերլինի հասա ւ : Ամերիկայի եւ կեանքը , եւ Հայկական Համանուագը , բոլորն ալ լորտ մը : Յաճախ բաժակներ կը բարձրանային
Հնդկաստանի մէր Հաւաքուած՜ 2 միլիոն սթեր լին բ Հեղինակութիւն Օննիկ Պէրպէրեանի ։ Հ ա յ կա կան Ղ՛ատի ( միացեալ Հա յաս տան ) շուտս/ -
բարենպատակ ձեռնարկներոլ Համար, ի Ր ցլ սյ ՈԱռ ճիշդ որոշեալ մամին, Տիկին Մ * ԹէրզիոլաԼ ՜ վւոյթ լուծ՜ման Համար, ինչպէս եւ ք$ . Հայաստանի
ուրկէ ոչ մէկ գրամ ստացաւ կարօտ. ժո զով /է բգը ՚ եան , որուն վիճակս ւած՝ էր Հայ մողովրգական եր մեր եզբա յբներուն ե լ քո յ բ ե ր ո ւն կենա ց ը :
Միւֆթին մէկ Հատիկ նպատակ ունէր , Պա - դերու բամ ինը, բեմ եկաւ եւ ընկերակցութեամբ Չալկաբսւցւի
դեսաինի մ ԷՐ արաբական պետութիւն մբ Հիմնեք դաշնակի , եբդեց կ . Վարդապետի «Անտունին» , «. ԱՀԱՐՈՆԵԱՆԻ 80ԱՄԵԱԿԸ
անկախ բբ ի տ ան ա կան կամ ուր ի շ ո եւ է ի շվսանու– «Իմ Չինարի եարբ» , «Քէլէ քէլէ քէլքիգ մեռնիմ» , օ
թենէ : էք լ ատոր Հասնելու Համար կբ ն կա տ էր որ « Հ օ յ նազան իմ, նազան իմ»։ ՓՈՆ ՏԸ ԵկՐԻԻԻ, (յապաղած) Յունիս
կամ կառավարի չ , կամ թադաւոբ ե լ կամ ն ա խ ա֊ Ֆրանսացի գաշնակաՀաբոլՀին նուադեց դաշ– Դին Օթ էլ ։Ֆրանսի սրաՀին մ ԷՐ տօնուեցաւ Ա. Ա–
դաՀ պէաք է Ըլլայ ։ ՚յկի վրւ V Գ ան դաառնա կւ ՛բներ Հարոնեանի ծ՜ննդեան ՏՕամեակը ։ Հանգէսբ բաց -
Կ ր մտած՜է ր նաեւ միակ արաբական կա.յսրու — Յայտագբի երկրորդ կտորն էր Հայկական ուեցալ Պէլմոնի երգչախումբին «Երբոր բացուին
թիւն Հիմնել Արաբ Դ՛աշնակցութեան ՝7պետ ութիւն– Հանդիսաւոր պատաբադբ, եօթը ձայնով, զոր եր– ղոներն յուսոյ» խմբերգով։ Տիկին Գ յպ եան
Օր* Ա*
ներէ բաղկացած^ , Եգիպտոս , Աուբիա , Լի բանան , լ «֊լ– • ւ ւ – ս լ՛ա.*. * արտասանեց «կարօտի նամակո»։ Տէսինէն
Իրաք , էք աուտ ի Արաբիա , Անդր յորդանան եւ Ե ՜~ գեց Մարսէ յլի ձայնասփիւռի երգչախումբը։ Հա - Ս ուր ատեան երգեց «\$՝ իծ՜եռնակ» ը : Փոքրիկն Հայկ
մէն ։ ինքզինք ք$ ալիֆա եւ կառավարիչ կբ տեսնէր կա ռակ օտարներ է կազմուած՜ եւ Հայ լեզուի Հըն - Պ ի չաքճեան արտասանեց «Հայ վարժարանը» ։
այն մարմնին վրայ որ երկու Հասարակաց բան ու չական կանոններուն անծ՜անօթ ըլլալուն , երդԼա - Տիկին Սիմոնեան երգեց «Ո՜վ ճիծեռնակ»ը\ Պ–
նէր —- արաբական արիլկբ եւ իսլամութիւնբ ։ Այո խումբը բաւական լաւ առոգանոլթեամբ երգեց Մ * Ղ*ա ս ապեան արտասանեց «Աշուգր» ( Ա • ԱՀա -
նպատակով ինքզինք նուիբեց անձանձիր կերպով Պ է ր պէ ր ե ան ի պատաբադբ , ոբ մեծ՜ապէս գն՛ա Հ ատ բոնեան) ։ Բոլորն ալ րերմապէս ծ՜ափաՀարուեցան ։
բմբոստութ իւն Հանելու Բրիտանացիներու եւ Հ ԱՐ՜՜ ուեցաւ նե բկանեբուն կողմ է ։ Կրկնութեան արժա Յետոյ բեմ Հրաւիրուեցաւ օրուան բանախօս բ , Պ *
եանեբոլ դէմ : նացան «Միայն սուրբ, միայն Տէր») Տէր ով"Բ ՜ Ա • Կիւշպէնկեան ( Լիոնէն) որ նախ յարգանքի
Հրէական ներդադթին Հակառակեցաւ ինչպէս մեան , Հ֊Եղիցի անուն Տեառն օրՀնեալ», եւայլն ։ խօսք արտասանեց Ազգ* Միութեան Հիմնադիր
նաեւ բրիտանական ո ս տ ի կան ո ւթե ան Հ Գործ՜ադուլ– «Հերոսի մը կեանքը», որ Պ* Պէրպէրեանի Հանգուցեալ Պ* &ա^է^1 Ղ՝արիպեանի մասին, որուն
ներ եւ խռովութիւններ իրարու յա^որդեցին մին— լաւագռյն կտորներէն մէկն է ,• գործ՜ադբուեցաւ Րանքեբուն շնորՀիւ մինչեւ այսօր կանգուն կը
չեւ որ\937ին պաշտօնանկ եղաւ , բայց մնացէք ի ւֆ– ընկեբակցութեամ բ երգչախումբի եւ ն ո լա գա - մնան իր Հիմնած՜ Ագգ • Միոլթիլնը եւ եկեղեցին ։
թի 1 Այգ աիտզոսբ իրմէ չէր կրնար առնուիլ։ խումբի է Ապա ներկայացնելով ԷԼ՛ ԱՀարոնեանի կեանքն ու
Փախուստ տուաւ իբր քօզարկուած՜ արաբ կին Յայտտգբի ամենավերՐին կտորն Էր Պ * Օննիկ գործ՜ը ,ղանազան դրուագներ պատմեց անոր կեան
մբ, յետո յ ծ՜պտուեցաւ իբրՊետուին՝ Պէ յ բ ո լ թ փա Պէրպէրեանի Հայկական Համանուագբ որ նուագ - քէն եւ գործ՜երէն ։ Բանախօսութենէն անմիրապէս
խաւ խոստանալով Ֆ ր ան ս ա ց իներ ո ւն թէ քազաքա– ուեցալ Օփերա յի նուադախում բին կողմ է ։ *հր՝եթէ վերՐր Պ * Մաբտիբոս ^իասապեան Ա • ԱՀարոնեանի
կանո ւթեան պիտի չմ ասնակցէբ : ք$ ոստում բ ս/ ոա ր ին անդամն էր որ Ա՝ ա ր ս է յ լի մէր ականատես մեծ՜ադիր լուսանկար բ գեղեցիկ շբՐանակով մը ,
դրժեց եւ Ա ոկր իո յ Արաբներ բ բմ բո ս տ ա ց ո ւց կ^բլլա յիսք Ամ ան լուրՐ ձեռնարկի մ բ , որ պա տ ի ւ նուիլ՛եց աճուրդի Հ ամ ար եւ շաՀեցաւ Պ * Ս եդրակ
էէ) ր ան սաց ին ե ր ո ւն դէմ , ե լ Հեռոլէն ղեկավարեց կբ բերէր թէ Հեղինակին ե լ թէ մեր ժողովուր - Ատեփանեան (1500 ֆրանք) , 500 ֆրանք եւս նուի–֊
Պ աղեստ ինի Արա բներ ր : 1 940/՛" ամբաստտնեց Ի– գին ։ Ջեմ գիտեր թէ նիւթապէս Պ* Պէրպէրեան րելով ։ Օր * Ե * Թաշճեան երգեց ^Ա"Րի բախտա–
աալիան պատերազմի մտնելու Համար, բայց 1941– գնաՀատուեցա0 լ թէ ոչ, բա յց ամենա<յն Համարձա ւոր»ը , Օր • Անժէլ Մուրատեան՝ «Հա յ ա ս տ ան» ր ։
Իբաքի մէր Րաշիտ Ալիի Հետ Առանցքին ի նբ - կութեամբ կրնամ ըսել որ բարոյական գնաՀա - Փ ա կո ւմ ը կատարուեցաւ «Բամ Փորոտան»ով ,
պաստ եղած՜ բմ բո ս ա ո ւթ ե ան շարմմ ան մէր մ տաւ , աանքբ անվերապաՀ է եւ ամ բո զէական ։ յոտնկայս , երգչախումբին կողմ է ։ Տ՝ողովոլրդր
ու երբ չյարո՜ղեցաւ, փախաւ Պարսկաստան % ՝^Հ^ Չորեքշաբթի իրիկուն , թէյասեղան մը մեկ*1ւեցաւ գոՀ տպաւորութեամբ*. ԸնգՀ • Հասոյթը
միրոցալ պիտի
կազմակերպուած՜ էր ի պատիւ Պ՛ Օննիկ Պէրպէր՜ եզաւ 3000 ֆրանք ոբ «Յառածի
էք ր բ Բրիտանացիները ե լ (հուսերը մտան եանի, Տց1օո Շօ\հշՈի մէր՛. Ներկայ էին գաղութ ի ս յատկացուի Ա* ԱՀարոնեանին։
Պ ա բ ս կա ս տ՛ան , ճափոնական դե ս պան ա տ ո ւն բ ա - կարեւոր գէմքեբբ։ 0 * Օննիկ Պէրպէրեանի անձին Դպրոցական հանդէս Յունիս \2ին Աինէմա
պաստանեցաւ , անկէ անցնելու Հ ամար Առանցքի եւ. արուեստին մասին խօսեց,ան Պ * Պ * Փիրանեան , Վ^առիէթէի մէՐ տեղի ունեցաւ դպրոցական Հան -
օդանաւով Հռոմ ։ վերապատուելի Ղ^ազա ր ո ս եան , Տոքթ * ՝Բ է չեան , գէս մը։ ԱմրողՐ գաղութբ ներկայ էր՛՛ Բացում բ
Հռոմէն անցաւ Պ եր լին ուրկէ Հ ակաբրիտ անա՝– Պ՛ Կիւմիւշեան, Հ. Աամուէլ, Գույումճեան , կատարուեցաւ Պէլմոնի երգչախումբին խմբերգով
կան քարոզութիւն ըրաւ եւ կ՚ըսուէր թէ զօրաՀա՛՛ 1Լարդան Աա բդիս եան , կ . Փօլա՚տեան եւ ամէնէն («Բամ Փոր՚ոսւան») ։ ՆախագաՀ Վարգան քՀնյ *
ւաք կ^ընէ Ազատ արաբական ում մր կազմելու Հ ու վերՐը , ինքը , Պ * Պէրպէրեան որ Համեստ խօսքե - 3՝ ամ կո չե ան բացատրեց մայրենի լեզուին արժէքբ ,
մ՛ ար Հիւս՛ի սա յ ին Ափբիկէի մ էր , կռուելու Հ ամար րով շն ո րՀ ա կա լո ւթի ւն յա յտնեց իրեն եզահ՜ պա եւ յորդորեց ում տալ դպրոցին եւ մատուռին :
Առանցքին Հետ \ 943ին ։ Բա յց երբ Ֆօն Արնիմ ր տիւին Համար ։ Տ՜ամանակբ ա ռա ր ա ց ս/ծ~ ԲէէաԼոՎ,> Մ ԷՐ Բ"Գ մէ$ երգեց ին եւ արտասանեց ին բոլոր
պաբտուեցաւ , Հիւսէ յինի շատ փոքր ում դարձաւ նախագաՀբ Պ* Ենովք Արմէն քանի մբ Հակիրճ դպրոցականներ ը մեծ՜ յարոդոլթեամբ ։ Ե րիցուՀ ի
Առանցքին աչքին ։ խօսքերով փակուած՜ յայտարարեց Հաւաքսյթբ ։ Ա . Տ՜ամ կո չեան ե բդեց մ էկէ աւելի անդամներ ,
1 945 Մա յ ի ս ին ձ ե բբա կա լո ւ ե լո վ \§) րանսաց ինե՛ Թղթակից 0ր*ներ Գս/րագաշեան, կօշկակարեան եւ Մ ու -
բու կոզմէ ՚Բոնսթանցայի մէր, Փարիզ բերուեցաւ , ԱՄԲ Պ • Տ • Փիրանհանի սառը՝ յաջորդով : րատեան ներկայացուցին ամերիկեան պզտիկ զա -
եւ Բամպոլյեէի մէր արգելափակուձեցաւ։ Ատկէ էր ՄԱ8ԻՍ 28Ը ՊՈՌՏՈՑԻ ՄԷՋ ւեշտ մբ որ շատ յարող անցաւ։ Յետոյ մրցանակ -
իր վեր Րին փախուստ ը ։ օ ներ բաժնուեցան բոլոր աշակերտներուն , նախա -
ՊՈՌՏՕ Մենք ալ աօնեցինք Մայիս 28ը , ձեռնա րկ վա ր չո լ թ ե ան կողմ է ( ինքնաՀ ոս ԳՐԷ է է
նախաձեռնութեամբ Հ * 3* Ղ՝ * Մուրատ խում բի՛, մատիտ եւ տետրակներ) ։ Վարչութեան կողմէ Պ*
3 ուն իս Դին , բն կեր վար ականներու սրաՀ ր , Ս ը - 3 ո վՀ աննէ ս ԱՀ աբոն եան փակելով Հ անդէս բ ,
ՀԱԱԱՍՏԱՆ նօն : Բեմին խորը պարզուած՜ էին տարագիր եռա - շն ո ր Հ ա կա լո ւթ ի ւն յայտնեց բո լո ր Հանդիսական -
դո յն բ եւ ֆրանսականը , մէրտեզը մեր անմաՀ Հե ներու, ծնողքներուն , Վարգան քաՀանայի ե լ երե–
րոսներու նկարները, ու մեծ՜ադիր նկարը մեծ՜ եւ ցուՀ ի Ա * Ժամ կո չեան ի : Զոյգ մ ր գուլպա յ եւ
Բիմիական գիտութեանց սլրոֆ . 9* * Մա - վ՚ոքր Մ ասիսնեբուն : Բացում բ կատարուեցաւ տուփ մը ամերիկեան գլանիկ աճուրդի դրուելով
եդաւ35$0ֆր
ր ուիւ ե ան Հ ետեւեա յ յ ա յ տ ա ր տ ր ո ւթ ի ւնն ե րն ըրաւ «Մեր Հայրենիք»ով , յոտնկայս , զոր Աան - սանու– գոյացաւ 2260 ֆր * : ԸնգՀ . Հասոյթր
«Աովետ՛ Հայաստան» թերթի խմբագրին . Հիները երկձայն երգեցին։ ՆախագաՀբ , Բս%եր Վա ր չո ւթ ի ւն բ կը յուսա յ թէ դա շատ Հանդէսն ալ
Ա • ՝Բէնտիբեան բացատրեց օրուան մեծ՜ տօնին ի - արդիւնաւոր պիտի ըլլայ : 8 - Մ ՛ ՊիչաքՏեաս
Մինչեւ այմմ իմ աշխատանքներում առանցք է մ աստը , յատկապէս ծ՜անրանալով ա յդ օրերուն
դարձել մ ետ աղ - դո բծ՝ ա բ ան ա կան բարձր շամ ան– մ իակ մ եծ՜ մ ա ր դո ւն Աբամ ի պոզպատեա յ կամքին
դագային միացումների ուսումնասիրութիւնը^րից փքա յ ։Ղ՝եղարուեստական բաժնին Օր *Ն •Յակոբեան
պարզւեց , .ոբ որոշ մետաղներ կարող են կազմել Պ* Ա՛ ԻՏանզէտեան եւ Վ* Վարգանեան փայլեցան Հ– Մ* Ը* Մ*Ի ԼԻՈՆ-ՏԷՍԻՆ ՄԱԱՆԱՃԻՒ՚Լ
միացո , որոնք ունին ունակութիւն , որոշ յա՝– տպաւորիչ արտասանութեամբ։ Նոլ֊րբ ~^այսոէէ եր
ճախականութեամբ, լո յո ի ճառագայթներ արձակե՛ գեցին օրիորգնեբ ՀյաքԷ ՝Բէնտի րեան «Հիասթա - ՏԷՍԻՆ Մասնաճիւդս 1945 46^ աարեշըբ -
լու եւ ճ առա գայթն եր կլանելո ւ : 3) բան սաց ի գիտ փութիւն» (Ա. Պարթեւեան) , «Աեն ալոր կալւապր» Րանփն ծ^անր զոՀ ո զո ւթ ի ւնն ե ր է ու շարք մ ը անի -
նական Լաոլկեբզբ ( **) եւ գերմանացի Հէլմ ՛Բ ո շբ (Մեսումենց) , Վարգեր եւ Պետիկ ՚Բէնտիրեան բաւութիւններէ վերՐ, Յունիս \է\ի կիրակի °ՐԲ
այն միտքն էին յայտնել , թէ այգ կարգի միացում միասին՝ պարերդր Լէօժ՜էնի Աճէմեան՝) , խմբերգ՝ ի/աղաց իր վերՐին (ֆինալ) մրցումբ Ս. Տ. ք*ՕՈէ
ների ստացում Հնարաւոր չ է ։ Բայց Երեւանի Հա– սան՜ սանուՀիներու կոդմէ ՀլԳլոլիւս գրել եմ », Շհ&Այի գէմ , Լիոնի &ծշա§ 01սհի դաշտին վրայ ։
մ ա լսարանում կատարած՜ եմ փորձերբ ոչ մ իա յն ՀձԵաբ կիւէէ ( Մեսումենց ) ։1Լռանձին թութակի վրայ Լիոնի Հ այոլթիւնը խուռներամ դաշտ փոլթացած՜
մխտեցին նրանց տեսո լթիւննե բ ը , այլեւ ապացու նուագեցին Ա– Տօնէրեան <Տ.Մտյր Արաքսի» (կ • Վ • ) էր Հ քաՐտլեբելոլ Համար Հայ մարզիկները։ քՕաղը
ցին ոբ այգպիսինեբը մինչեւ. Հիմա յայտնի չոյս Խոչպաղի (Գ . Սիւնի), Փափոլրի(Մեսումենց) , &• սկսաւ ժամ ը ճիչգ Լ).4է5ին : Ֆրանսացիները վըս -
արձակող նիւթերից մի քանի անգամ ումեղ են : •Բէնտիբեան «Հով արէք (Կ • Վ .) Հօյնար (Վ-Սար– տաՀօրէն դաշտ իրան , ու բուռն յարձակողականով
Ղ՚բանք 1944 1945 թւին գործ՜ած՜ւեցին արտադրու գիսեան) , փոքրիկն Րաֆֆի պարեց կովկասահայ մբ, բայց ի զ ո ւ ր ։ Մեր կորովի վեբՐապաՀներբ ,
թեան մէՐ։ Ներկայումս ես զբաղւում եմ նոյնս/ - տարազով ԼՊաղտատուլլի՝^ ԼՄեսումենց) : Երտ - ու բեբդապաՀ Տէմիրճեան, վարպետ խաղարկու -
տիպ միաց՛ումների ուսումԳւասիրութեան Հարցով ժ չա ա կան այս բոլոր բա^ իններ ր դտչէւակի ընկե թիւն մ ը ցո յց տուին , րերմ ծ՜ափեր խլելով :
եւ ստացւահ– մի շաբք պատրաստութեանց Հետ րակցութեամբ եւ ղեկավարութեամբ Ա. Գ– Մ ե - Ա* կիսախաղը լրացաւ Հաւասար 0 0 : Բ • կի՜՜
կաաարւում են վարձեր բմշկական բնագաւառում սումենցի : ս ա խ ազին որոշ էլ ե ր ե լս/ լւ դատաւորին կողմնակա
կիրառելու նկատառում ով , մ իամամ անակ իմ աշ Օրուան րանաիյօսբ, ընկեր Ա . ՏովՀաննէսեան լութիւնը : Մ եր խմ բապետբ բողոքեց եւ երկրորդ
խատ ա կիցների մ էտոցով նախատեսւած֊ ե լ նոյնիսկ (Փարիղէն) խօսք առնելով պարղեց Հայաստանի լադոքին վքայ անարդար դատաւոր ը դուրս Հանեց
սկսւած է պիզմյււթ, մաղուրի, մանգան ե լ պղինձ Հանրապետութեան նախօրեակին տեղի ունեցած՝ զինքը։ Մերոնք ակամայ Հանդուրժեցին եւ խաղբ
մետաղներէ բաղադրեալ միաց ո ւթ իւններ ի ուսում դէպքերը, մինչեւ Մայիս 28։ Պատմեց թէ ինչպէս շարունակեցին 10 ^ոգէո՚Է՚* Հազիւ Հինգ վայրկեան
նասիրութիւնը մի շարք գործարանային նիւթեր ի Հայ յ՜ողովուրղր բոլորովին առանձին էր, կարբ– անցած՜ , տաք խաղար կութենէ մը վերՐ Բենիամին
Հետ : ուած արտաքին աչխաբՀէն, եւ թէ ինչպէս Հպար– ուժգին Հարու ած ով մը նշանակեց առածին նշանա–
Fonds A.R.A.M
բարութիւնը նկատեց իբրեւ խրամատ մր Արարնե ՁԱՅ՛ՆԵՐ ԳԱՒԱՌԷՆ տօրէն մ արտն չե ցաւ ամուր փարելով մայրենի Հո~
րու. Համար Լ/լած երաշխաւորութեան։ ղին։ «Մեր նորագոյն պատմութեան մէր դմուար
է գտնել նման դէպք Աարտարապա–
էՏռովայոյզ դասախօսութեանդ շարք մր սէլսաւ 0. ՊԷՐՊԷՐԵԱՆԻ ԵՐԳԱՏՕՆԸ ՄԱՐՍԷՅԼԻ ՄԷՋ տի , ՚Լարաքիլասայի մբ իոէոլիսին է ի Հեբոսա -
մարտը » ; , Բաշ Արարան
որ իրեն արժեց 15 տարուան բանտարկութիւն :
Բայց երբ ոստիկանութիւնբ եկաւ զինք ձերբակա ՄԱՐՍԷՅԼ Պ • Օննիկ Պէրպէրեանի կգա -
լելու, ըսաւ, թէ «Հիւսէ յինին իր քրո1բ գացած՜ է» տօնըճ նուիրուած՜ Հայկական Համ անոլագա յին Հանդէսին փա կումը կատարուեցաւ « \$՝աղկիւր
(Ա . Այվազեան) զոր եր
եւ փախաւ ։ երաժշտութեան , տեղի ունեցաւ 16 Յունիս կիբա\ի Ազատ իմ Հայրենիք»ով
։
Ե բբ Լօրտ Հէրաբբթ Ա ամ ուէլ Ե ր ո ։ ս ՚" կէսօբէ վերՐ, մամբ ՅՅՕին, Մարսէ յլի Օփերային գեցին սան - սաՆուՀինեբը
դէմ ե - մէՐ : ժամանակէն առար , երամշտասէբ խուռն Հա « Մ ոլբատ » խում բբ կազմակերպած^ էր ր ն ֊
կաւ իբրեւ բարձր պատուիրակ , Հիւսէ յինի շնորՀ– սարակութիւն մը փութացած՜ էր լսել մեր տաղան կերա - Համակրական խսՐոյք մը։ Ա ան - սանուՀի–
ուած՜ ներումէն օդտուելով Պաղեստին եկաւ եւ իր դաւոր երգաՀանը։ Օփերայի ընդարձակ ԼԷաՔՐ ներու խումբը ե լ ուրիշներ Հայկական պարեր պա
եղբօբր մաՀուան պատճառաւ պարապ • ձգուած՜ Գրեթէ լեցուած՜ էր ամ բող^էոլթե ամ բ ։ րեցին ե լ խմ բեբգներ երգեցին ։ Բաժակներ պա ր–
Միւֆթի պաշտօնին տիրացաւ ։ Ընտրութեան ատեն Յայտագիրը կբ պարուն,ակէբ * 1) ընտանե - պո ւեց ան ի յիշատակ անոնց որ մեր ան կա խ ո ւթ ի ւ–
չորրորդ էր , բա յց կառավարութեան կոզմ է պաշ կան ե ր ամ շա ո ւթ իւն (1\4սՏ1զԱՇ 1^6 ՇՈ^Ուե^) 2) Հայ նը Հիմնեցին : Երդուեցան ազգային յեզափոխական
տօնի նշանակուեցաւ ։ Իր եկամուտը տարեկան կական Հանդիսաւոր պատաբադբ, Հերոսի մը երգեր ստեղծ՜ելով Հայրենասիրական տաք մթնո
մինչեւ 50.000 սթերլինի հասա ւ : Ամերիկայի եւ կեանքը , եւ Հայկական Համանուագը , բոլորն ալ լորտ մը : Յաճախ բաժակներ կը բարձրանային
Հնդկաստանի մէր Հաւաքուած՜ 2 միլիոն սթեր լին բ Հեղինակութիւն Օննիկ Պէրպէրեանի ։ Հ ա յ կա կան Ղ՛ատի ( միացեալ Հա յաս տան ) շուտս/ -
բարենպատակ ձեռնարկներոլ Համար, ի Ր ցլ սյ ՈԱռ ճիշդ որոշեալ մամին, Տիկին Մ * ԹէրզիոլաԼ ՜ վւոյթ լուծ՜ման Համար, ինչպէս եւ ք$ . Հայաստանի
ուրկէ ոչ մէկ գրամ ստացաւ կարօտ. ժո զով /է բգը ՚ եան , որուն վիճակս ւած՝ էր Հայ մողովրգական եր մեր եզբա յբներուն ե լ քո յ բ ե ր ո ւն կենա ց ը :
Միւֆթին մէկ Հատիկ նպատակ ունէր , Պա - դերու բամ ինը, բեմ եկաւ եւ ընկերակցութեամբ Չալկաբսւցւի
դեսաինի մ ԷՐ արաբական պետութիւն մբ Հիմնեք դաշնակի , եբդեց կ . Վարդապետի «Անտունին» , «. ԱՀԱՐՈՆԵԱՆԻ 80ԱՄԵԱԿԸ
անկախ բբ ի տ ան ա կան կամ ուր ի շ ո եւ է ի շվսանու– «Իմ Չինարի եարբ» , «Քէլէ քէլէ քէլքիգ մեռնիմ» , օ
թենէ : էք լ ատոր Հասնելու Համար կբ ն կա տ էր որ « Հ օ յ նազան իմ, նազան իմ»։ ՓՈՆ ՏԸ ԵկՐԻԻԻ, (յապաղած) Յունիս
կամ կառավարի չ , կամ թադաւոբ ե լ կամ ն ա խ ա֊ Ֆրանսացի գաշնակաՀաբոլՀին նուադեց դաշ– Դին Օթ էլ ։Ֆրանսի սրաՀին մ ԷՐ տօնուեցաւ Ա. Ա–
դաՀ պէաք է Ըլլայ ։ ՚յկի վրւ V Գ ան դաառնա կւ ՛բներ Հարոնեանի ծ՜ննդեան ՏՕամեակը ։ Հանգէսբ բաց -
Կ ր մտած՜է ր նաեւ միակ արաբական կա.յսրու — Յայտագբի երկրորդ կտորն էր Հայկական ուեցալ Պէլմոնի երգչախումբին «Երբոր բացուին
թիւն Հիմնել Արաբ Դ՛աշնակցութեան ՝7պետ ութիւն– Հանդիսաւոր պատաբադբ, եօթը ձայնով, զոր եր– ղոներն յուսոյ» խմբերգով։ Տիկին Գ յպ եան
Օր* Ա*
ներէ բաղկացած^ , Եգիպտոս , Աուբիա , Լի բանան , լ «֊լ– • ւ ւ – ս լ՛ա.*. * արտասանեց «կարօտի նամակո»։ Տէսինէն
Իրաք , էք աուտ ի Արաբիա , Անդր յորդանան եւ Ե ՜~ գեց Մարսէ յլի ձայնասփիւռի երգչախումբը։ Հա - Ս ուր ատեան երգեց «\$՝ իծ՜եռնակ» ը : Փոքրիկն Հայկ
մէն ։ ինքզինք ք$ ալիֆա եւ կառավարիչ կբ տեսնէր կա ռակ օտարներ է կազմուած՜ եւ Հայ լեզուի Հըն - Պ ի չաքճեան արտասանեց «Հայ վարժարանը» ։
այն մարմնին վրայ որ երկու Հասարակաց բան ու չական կանոններուն անծ՜անօթ ըլլալուն , երդԼա - Տիկին Սիմոնեան երգեց «Ո՜վ ճիծեռնակ»ը\ Պ–
նէր —- արաբական արիլկբ եւ իսլամութիւնբ ։ Այո խումբը բաւական լաւ առոգանոլթեամբ երգեց Մ * Ղ*ա ս ապեան արտասանեց «Աշուգր» ( Ա • ԱՀա -
նպատակով ինքզինք նուիբեց անձանձիր կերպով Պ է ր պէ ր ե ան ի պատաբադբ , ոբ մեծ՜ապէս գն՛ա Հ ատ բոնեան) ։ Բոլորն ալ րերմապէս ծ՜ափաՀարուեցան ։
բմբոստութ իւն Հանելու Բրիտանացիներու եւ Հ ԱՐ՜՜ ուեցաւ նե բկանեբուն կողմ է ։ Կրկնութեան արժա Յետոյ բեմ Հրաւիրուեցաւ օրուան բանախօս բ , Պ *
եանեբոլ դէմ : նացան «Միայն սուրբ, միայն Տէր») Տէր ով"Բ ՜ Ա • Կիւշպէնկեան ( Լիոնէն) որ նախ յարգանքի
Հրէական ներդադթին Հակառակեցաւ ինչպէս մեան , Հ֊Եղիցի անուն Տեառն օրՀնեալ», եւայլն ։ խօսք արտասանեց Ազգ* Միութեան Հիմնադիր
նաեւ բրիտանական ո ս տ ի կան ո ւթե ան Հ Գործ՜ադուլ– «Հերոսի մը կեանքը», որ Պ* Պէրպէրեանի Հանգուցեալ Պ* &ա^է^1 Ղ՝արիպեանի մասին, որուն
ներ եւ խռովութիւններ իրարու յա^որդեցին մին— լաւագռյն կտորներէն մէկն է ,• գործ՜ադբուեցաւ Րանքեբուն շնորՀիւ մինչեւ այսօր կանգուն կը
չեւ որ\937ին պաշտօնանկ եղաւ , բայց մնացէք ի ւֆ– ընկեբակցութեամ բ երգչախումբի եւ ն ո լա գա - մնան իր Հիմնած՜ Ագգ • Միոլթիլնը եւ եկեղեցին ։
թի 1 Այգ աիտզոսբ իրմէ չէր կրնար առնուիլ։ խումբի է Ապա ներկայացնելով ԷԼ՛ ԱՀարոնեանի կեանքն ու
Փախուստ տուաւ իբր քօզարկուած՜ արաբ կին Յայտտգբի ամենավերՐին կտորն Էր Պ * Օննիկ գործ՜ը ,ղանազան դրուագներ պատմեց անոր կեան
մբ, յետո յ ծ՜պտուեցաւ իբրՊետուին՝ Պէ յ բ ո լ թ փա Պէրպէրեանի Հայկական Համանուագբ որ նուագ - քէն եւ գործ՜երէն ։ Բանախօսութենէն անմիրապէս
խաւ խոստանալով Ֆ ր ան ս ա ց իներ ո ւն թէ քազաքա– ուեցալ Օփերա յի նուադախում բին կողմ է ։ *հր՝եթէ վերՐր Պ * Մաբտիբոս ^իասապեան Ա • ԱՀարոնեանի
կանո ւթեան պիտի չմ ասնակցէբ : ք$ ոստում բ ս/ ոա ր ին անդամն էր որ Ա՝ ա ր ս է յ լի մէր ականատես մեծ՜ադիր լուսանկար բ գեղեցիկ շբՐանակով մը ,
դրժեց եւ Ա ոկր իո յ Արաբներ բ բմ բո ս տ ա ց ո ւց կ^բլլա յիսք Ամ ան լուրՐ ձեռնարկի մ բ , որ պա տ ի ւ նուիլ՛եց աճուրդի Հ ամ ար եւ շաՀեցաւ Պ * Ս եդրակ
էէ) ր ան սաց ին ե ր ո ւն դէմ , ե լ Հեռոլէն ղեկավարեց կբ բերէր թէ Հեղինակին ե լ թէ մեր ժողովուր - Ատեփանեան (1500 ֆրանք) , 500 ֆրանք եւս նուի–֊
Պ աղեստ ինի Արա բներ ր : 1 940/՛" ամբաստտնեց Ի– գին ։ Ջեմ գիտեր թէ նիւթապէս Պ* Պէրպէրեան րելով ։ Օր * Ե * Թաշճեան երգեց ^Ա"Րի բախտա–
աալիան պատերազմի մտնելու Համար, բայց 1941– գնաՀատուեցա0 լ թէ ոչ, բա յց ամենա<յն Համարձա ւոր»ը , Օր • Անժէլ Մուրատեան՝ «Հա յ ա ս տ ան» ր ։
Իբաքի մէր Րաշիտ Ալիի Հետ Առանցքին ի նբ - կութեամբ կրնամ ըսել որ բարոյական գնաՀա - Փ ա կո ւմ ը կատարուեցաւ «Բամ Փորոտան»ով ,
պաստ եղած՜ բմ բո ս ա ո ւթ ե ան շարմմ ան մէր մ տաւ , աանքբ անվերապաՀ է եւ ամ բո զէական ։ յոտնկայս , երգչախումբին կողմ է ։ Տ՝ողովոլրդր
ու երբ չյարո՜ղեցաւ, փախաւ Պարսկաստան % ՝^Հ^ Չորեքշաբթի իրիկուն , թէյասեղան մը մեկ*1ւեցաւ գոՀ տպաւորութեամբ*. ԸնգՀ • Հասոյթը
միրոցալ պիտի
կազմակերպուած՜ էր ի պատիւ Պ՛ Օննիկ Պէրպէր՜ եզաւ 3000 ֆրանք ոբ «Յառածի
էք ր բ Բրիտանացիները ե լ (հուսերը մտան եանի, Տց1օո Շօ\հշՈի մէր՛. Ներկայ էին գաղութ ի ս յատկացուի Ա* ԱՀարոնեանին։
Պ ա բ ս կա ս տ՛ան , ճափոնական դե ս պան ա տ ո ւն բ ա - կարեւոր գէմքեբբ։ 0 * Օննիկ Պէրպէրեանի անձին Դպրոցական հանդէս Յունիս \2ին Աինէմա
պաստանեցաւ , անկէ անցնելու Հ ամար Առանցքի եւ. արուեստին մասին խօսեց,ան Պ * Պ * Փիրանեան , Վ^առիէթէի մէՐ տեղի ունեցաւ դպրոցական Հան -
օդանաւով Հռոմ ։ վերապատուելի Ղ^ազա ր ո ս եան , Տոքթ * ՝Բ է չեան , գէս մը։ ԱմրողՐ գաղութբ ներկայ էր՛՛ Բացում բ
Հռոմէն անցաւ Պ եր լին ուրկէ Հ ակաբրիտ անա՝– Պ՛ Կիւմիւշեան, Հ. Աամուէլ, Գույումճեան , կատարուեցաւ Պէլմոնի երգչախումբին խմբերգով
կան քարոզութիւն ըրաւ եւ կ՚ըսուէր թէ զօրաՀա՛՛ 1Լարդան Աա բդիս եան , կ . Փօլա՚տեան եւ ամէնէն («Բամ Փոր՚ոսւան») ։ ՆախագաՀ Վարգան քՀնյ *
ւաք կ^ընէ Ազատ արաբական ում մր կազմելու Հ ու վերՐը , ինքը , Պ * Պէրպէրեան որ Համեստ խօսքե - 3՝ ամ կո չե ան բացատրեց մայրենի լեզուին արժէքբ ,
մ՛ ար Հիւս՛ի սա յ ին Ափբիկէի մ էր , կռուելու Հ ամար րով շն ո րՀ ա կա լո ւթի ւն յա յտնեց իրեն եզահ՜ պա եւ յորդորեց ում տալ դպրոցին եւ մատուռին :
Առանցքին Հետ \ 943ին ։ Բա յց երբ Ֆօն Արնիմ ր տիւին Համար ։ Տ՜ամանակբ ա ռա ր ա ց ս/ծ~ ԲէէաԼոՎ,> Մ ԷՐ Բ"Գ մէ$ երգեց ին եւ արտասանեց ին բոլոր
պաբտուեցաւ , Հիւսէ յինի շատ փոքր ում դարձաւ նախագաՀբ Պ* Ենովք Արմէն քանի մբ Հակիրճ դպրոցականներ ը մեծ՜ յարոդոլթեամբ ։ Ե րիցուՀ ի
Առանցքին աչքին ։ խօսքերով փակուած՜ յայտարարեց Հաւաքսյթբ ։ Ա . Տ՜ամ կո չեան ե բդեց մ էկէ աւելի անդամներ ,
1 945 Մա յ ի ս ին ձ ե բբա կա լո ւ ե լո վ \§) րանսաց ինե՛ Թղթակից 0ր*ներ Գս/րագաշեան, կօշկակարեան եւ Մ ու -
բու կոզմէ ՚Բոնսթանցայի մէր, Փարիզ բերուեցաւ , ԱՄԲ Պ • Տ • Փիրանհանի սառը՝ յաջորդով : րատեան ներկայացուցին ամերիկեան պզտիկ զա -
եւ Բամպոլյեէի մէր արգելափակուձեցաւ։ Ատկէ էր ՄԱ8ԻՍ 28Ը ՊՈՌՏՈՑԻ ՄԷՋ ւեշտ մբ որ շատ յարող անցաւ։ Յետոյ մրցանակ -
իր վեր Րին փախուստ ը ։ օ ներ բաժնուեցան բոլոր աշակերտներուն , նախա -
ՊՈՌՏՕ Մենք ալ աօնեցինք Մայիս 28ը , ձեռնա րկ վա ր չո լ թ ե ան կողմ է ( ինքնաՀ ոս ԳՐԷ է է
նախաձեռնութեամբ Հ * 3* Ղ՝ * Մուրատ խում բի՛, մատիտ եւ տետրակներ) ։ Վարչութեան կողմէ Պ*
3 ուն իս Դին , բն կեր վար ականներու սրաՀ ր , Ս ը - 3 ո վՀ աննէ ս ԱՀ աբոն եան փակելով Հ անդէս բ ,
ՀԱԱԱՍՏԱՆ նօն : Բեմին խորը պարզուած՜ էին տարագիր եռա - շն ո ր Հ ա կա լո ւթ ի ւն յայտնեց բո լո ր Հանդիսական -
դո յն բ եւ ֆրանսականը , մէրտեզը մեր անմաՀ Հե ներու, ծնողքներուն , Վարգան քաՀանայի ե լ երե–
րոսներու նկարները, ու մեծ՜ադիր նկարը մեծ՜ եւ ցուՀ ի Ա * Ժամ կո չեան ի : Զոյգ մ ր գուլպա յ եւ
Բիմիական գիտութեանց սլրոֆ . 9* * Մա - վ՚ոքր Մ ասիսնեբուն : Բացում բ կատարուեցաւ տուփ մը ամերիկեան գլանիկ աճուրդի դրուելով
եդաւ35$0ֆր
ր ուիւ ե ան Հ ետեւեա յ յ ա յ տ ա ր տ ր ո ւթ ի ւնն ե րն ըրաւ «Մեր Հայրենիք»ով , յոտնկայս , զոր Աան - սանու– գոյացաւ 2260 ֆր * : ԸնգՀ . Հասոյթր
«Աովետ՛ Հայաստան» թերթի խմբագրին . Հիները երկձայն երգեցին։ ՆախագաՀբ , Բս%եր Վա ր չո ւթ ի ւն բ կը յուսա յ թէ դա շատ Հանդէսն ալ
Ա • ՝Բէնտիբեան բացատրեց օրուան մեծ՜ տօնին ի - արդիւնաւոր պիտի ըլլայ : 8 - Մ ՛ ՊիչաքՏեաս
Մինչեւ այմմ իմ աշխատանքներում առանցք է մ աստը , յատկապէս ծ՜անրանալով ա յդ օրերուն
դարձել մ ետ աղ - դո բծ՝ ա բ ան ա կան բարձր շամ ան– մ իակ մ եծ՜ մ ա ր դո ւն Աբամ ի պոզպատեա յ կամքին
դագային միացումների ուսումնասիրութիւնը^րից փքա յ ։Ղ՝եղարուեստական բաժնին Օր *Ն •Յակոբեան
պարզւեց , .ոբ որոշ մետաղներ կարող են կազմել Պ* Ա՛ ԻՏանզէտեան եւ Վ* Վարգանեան փայլեցան Հ– Մ* Ը* Մ*Ի ԼԻՈՆ-ՏԷՍԻՆ ՄԱԱՆԱՃԻՒ՚Լ
միացո , որոնք ունին ունակութիւն , որոշ յա՝– տպաւորիչ արտասանութեամբ։ Նոլ֊րբ ~^այսոէէ եր
ճախականութեամբ, լո յո ի ճառագայթներ արձակե՛ գեցին օրիորգնեբ ՀյաքԷ ՝Բէնտի րեան «Հիասթա - ՏԷՍԻՆ Մասնաճիւդս 1945 46^ աարեշըբ -
լու եւ ճ առա գայթն եր կլանելո ւ : 3) բան սաց ի գիտ փութիւն» (Ա. Պարթեւեան) , «Աեն ալոր կալւապր» Րանփն ծ^անր զոՀ ո զո ւթ ի ւնն ե ր է ու շարք մ ը անի -
նական Լաոլկեբզբ ( **) եւ գերմանացի Հէլմ ՛Բ ո շբ (Մեսումենց) , Վարգեր եւ Պետիկ ՚Բէնտիրեան բաւութիւններէ վերՐ, Յունիս \է\ի կիրակի °ՐԲ
այն միտքն էին յայտնել , թէ այգ կարգի միացում միասին՝ պարերդր Լէօժ՜էնի Աճէմեան՝) , խմբերգ՝ ի/աղաց իր վերՐին (ֆինալ) մրցումբ Ս. Տ. ք*ՕՈէ
ների ստացում Հնարաւոր չ է ։ Բայց Երեւանի Հա– սան՜ սանուՀիներու կոդմէ ՀլԳլոլիւս գրել եմ », Շհ&Այի գէմ , Լիոնի &ծշա§ 01սհի դաշտին վրայ ։
մ ա լսարանում կատարած՜ եմ փորձերբ ոչ մ իա յն ՀձԵաբ կիւէէ ( Մեսումենց ) ։1Լռանձին թութակի վրայ Լիոնի Հ այոլթիւնը խուռներամ դաշտ փոլթացած՜
մխտեցին նրանց տեսո լթիւննե բ ը , այլեւ ապացու նուագեցին Ա– Տօնէրեան <Տ.Մտյր Արաքսի» (կ • Վ • ) էր Հ քաՐտլեբելոլ Համար Հայ մարզիկները։ քՕաղը
ցին ոբ այգպիսինեբը մինչեւ. Հիմա յայտնի չոյս Խոչպաղի (Գ . Սիւնի), Փափոլրի(Մեսումենց) , &• սկսաւ ժամ ը ճիչգ Լ).4է5ին : Ֆրանսացիները վըս -
արձակող նիւթերից մի քանի անգամ ումեղ են : •Բէնտիբեան «Հով արէք (Կ • Վ .) Հօյնար (Վ-Սար– տաՀօրէն դաշտ իրան , ու բուռն յարձակողականով
Ղ՚բանք 1944 1945 թւին գործ՜ած՜ւեցին արտադրու գիսեան) , փոքրիկն Րաֆֆի պարեց կովկասահայ մբ, բայց ի զ ո ւ ր ։ Մեր կորովի վեբՐապաՀներբ ,
թեան մէՐ։ Ներկայումս ես զբաղւում եմ նոյնս/ - տարազով ԼՊաղտատուլլի՝^ ԼՄեսումենց) : Երտ - ու բեբդապաՀ Տէմիրճեան, վարպետ խաղարկու -
տիպ միաց՛ումների ուսումԳւասիրութեան Հարցով ժ չա ա կան այս բոլոր բա^ իններ ր դտչէւակի ընկե թիւն մ ը ցո յց տուին , րերմ ծ՜ափեր խլելով :
եւ ստացւահ– մի շաբք պատրաստութեանց Հետ րակցութեամբ եւ ղեկավարութեամբ Ա. Գ– Մ ե - Ա* կիսախաղը լրացաւ Հաւասար 0 0 : Բ • կի՜՜
կաաարւում են վարձեր բմշկական բնագաւառում սումենցի : ս ա խ ազին որոշ էլ ե ր ե լս/ լւ դատաւորին կողմնակա
կիրառելու նկատառում ով , մ իամամ անակ իմ աշ Օրուան րանաիյօսբ, ընկեր Ա . ՏովՀաննէսեան լութիւնը : Մ եր խմ բապետբ բողոքեց եւ երկրորդ
խատ ա կիցների մ էտոցով նախատեսւած֊ ե լ նոյնիսկ (Փարիղէն) խօսք առնելով պարղեց Հայաստանի լադոքին վքայ անարդար դատաւոր ը դուրս Հանեց
սկսւած է պիզմյււթ, մաղուրի, մանգան ե լ պղինձ Հանրապետութեան նախօրեակին տեղի ունեցած՝ զինքը։ Մերոնք ակամայ Հանդուրժեցին եւ խաղբ
մետաղներէ բաղադրեալ միաց ո ւթ իւններ ի ուսում դէպքերը, մինչեւ Մայիս 28։ Պատմեց թէ ինչպէս շարունակեցին 10 ^ոգէո՚Է՚* Հազիւ Հինգ վայրկեան
նասիրութիւնը մի շարք գործարանային նիւթեր ի Հայ յ՜ողովուրղր բոլորովին առանձին էր, կարբ– անցած՜ , տաք խաղար կութենէ մը վերՐ Բենիամին
Հետ : ուած արտաքին աչխաբՀէն, եւ թէ ինչպէս Հպար– ուժգին Հարու ած ով մը նշանակեց առածին նշանա–
Fonds A.R.A.M
