Page 219 - ARM_19-1946_02

6 Ա »Ա Զ ա

I / միփոԱ ո դ Խ Եսրոպափ Վկ ՄոՆՈստեաԱ վաոքաոսԱը Հրաժեշտ ծախքերուն Համար։

՛Ներկայիս կարելի չէ ճշգրիտ գաղափար մբ

կ^ա") վեաւրացաիւ տալ այգ մասին ։ Մ ասնագիտա կան խնդի ր բլլա -

Պատերազմ ի զանգուած ա յին է\արգը , բռնա - լով, զայն յանձնած՜ ենք մեր նախկին աշակերտ­

գաղթը* խանձած֊ Հռղլ* եւ սովը 30 միլիոն մա­ ներէն Պ * հք անճեանի եւ կը յուսանք մօտերս որոշ

նուկներ եւ 11 միլիոն որբեր ձգեցին էքւբոսլայի Հայր ԱաՀակ վքգ* Տէր Մ ո վս ի ս ե ան , ոբ ծ՜ա– գաղափար մ ը կազմ ել ։

մէՐ՛* Պ* Մօրիս Փէյթ որ կ՚ընկերանար նախագահ նօթ է մ ան ա ւան գ ֆրանսաՀայ գաղութին իբրեւ Բանի ոբ Մ իաբանութիւնը ի վի&ակի Հէ 1
կբ պատ֊ , ներ–
Հուվբրին Ե ւ լ։ ոպա յի քննական պտոյտին, Մուրատեան վարժարանի նախկին տեսուչ ի0 ոչ ձեւով կը յուսաք ճարել անՀ րաժեշտ դու ՜

մէ , այս աՀաւոր պատկերր պատերազմին* կայիս Փարիզ կը գտնուի Հայր ք$ ա չա տ ո լր վրգ * մ արը ։

, Կ աուա վա ր ո ւթ եան ց մ ի տ կ մ ար գա ս իբա կան Վր թանէ սեանի Հետ , տեղին վրա յ ուսումնասիրե­ Նկատելով որ բարձրագոյն վարժարանի մբ
վեբաբացման մ ըն
մ ասնակցութիւնբ պէտք է ԲԼԼա յ կեր ակր ել եւ Հ ո– լու Համար Մ ուրատեան վարժարանի դո յութիւն բ Փարիզի մ էր անՀ բաժե շտութիւն

գալ մ ան ո ւկն եբ բ եւ ա յգ գործ՜բ տշխարՀի վերա­ Ւնգիբբ ՚՛ է , լ 1 , ա յ " յ " եմ որ Հայ գաղութը ամէն ղոՀողու —

կանգնում ի ճիգին ամէնէն անՀբամեչտն է։ Ւն չպէ ս յա յանի է , վարժարանը իր դուռնեբբ թ իւն պիտի ընէ , ոբպէսզի այգ ազգային մեծ՜ Հաս–
փակեց պատերազմ ին սկիզբը : Օդա յին ռմ բակո– տաաոլթիլնը
120 Հազար թոն փրոթէին , կաթ ե լ ճարպեղէն ծ՜ ո ւթ ի ւնն ե րէն ալ մեծ՜ վնասներ կրեց : թիւնը : վերսկսի իբ ազգօգոլտ գո րծ՜ո լնէ ո լ –

պէտք է անմիգական պէաքերու , ասով տզաքր 650

գոլի (Քս՚է"ո ի ) ճաշ պիտի ունենան մինչեւ մէկ ՛ա­ Տ ե ս ա կց ո ւթ ի ւն մը կը խնդրեմ «Տառացի ա– Վարժարանի նախկին աշակեր տները ան -

միս* Տսէնթի մէկ ճաշբ ; նունով * շուշտ պիաի չխնայեն իրենց արակցութիւնը։

Երբ Մ իացեալ Ազգերոլ Օգնութ եան եւ Վե­ ք*ռնչ տպաւորութիւն գործ՜եց ձեր վրայ •—• Այգ մաս ին ոչ մէկ կասկած՜ * մ ան աւանդ
Ամերիկեան Ա ուրատեան որ նախկին աշակերտներու անցեալ եբեքշա բթի
րականգնումի Մարմինր ( Ս ա & \ ) , վարժարանի կիսաւեր վիճակը ։

կարմ իր Խա չբ , կամ գան իա կան , զո ւի ց ե ր ա կան , ֆասնըմէկ տարուան անխոնջ աշիսատո ւթե– օրուան Հաւաքոյթը մեղ մեծ՜ապէս յուղեց եւ վբս՜

շուէտական օգնութեան մ արմիններ բ ձեռնարկեցին նէ մր վերԼ տաՀութիւն ներշնչեց վեբաբացման յարողութեան

վաշի էլա1^է բամինբ ճարելու, որ պիտի կանխէր * ՚1" I՛ աարած՜ է Մ խիթ ար Լ ան Մ իաբա - մասին ։

Հիւծ՜ախտ ր, աբգիլնքբ անմ իրապէս ա կներեւ ե– նութիւնը Մ ուրատեան վարժարան՛ին վրայ , բնա­ Ա յս տեսակցութենէն *ԼեբՐ , առիթ ունեցա յ

գաւ : Բա յց մ ինչել Հ իմ ա ատ ի կա, նուազագո յն չա­ կանաբար այս կիսաւեր ՚վիճակբ մեր վրայ շատ մ ա սն ա կց ե լո ւ նաեւ Մ ուրատ–Ո*աֆա յ է լե ան ի նախ­

փով մբ մ իա յն Հասաւ \յ ւբոպա յի տգոց յ ծ անր տպաւորութիւն գործ՜եց : կին աշակերտներու մէկ ժողովին , ուր մասնաւո­

Պ ՚ Փէյթի զեկուցումէն կբ Հևտեւի թէ Բրի– ՈրՓ մասերն են որ ամէնէն աւելի վնաս– րաբար ուսումնասիրուեցան վարժ ա ր ան ր նախ վե­
ո ւ ա ծ՜ են :
տան ի ո ւ ել Հ1) ին յ ան ա ա յ ի տզաքբ առածին տեգր կբ կամ րաշինելու., յետ ո յ վերա բանալու մ իրոցնեբը : Բո­
Ներքին բաժ անմ ան պատ երէն ո մ անք
բոն են մ ան ո ւկ ներ ո լ խնամա տաքութեան մ ԷՐ ե ւ ։ ՚(յոյն լորն ալ անՀ րաժեշտ կը . գտնէին վերաբացում ը ։
փլած՝ են , եւ կամ խախաած՜ իրենց տեղերէն
թէ Բրիտանիոյ գալիք սերունդը ամէնէն առոգեր մէկ մասը ։ Ներ կան երբ իս ո ստացան իրենց լիակատար ա^ակ -
վիճակին մէրն է առաստագնեբու
պիտի ը լ չ ա յ ։ ցութիւնը բերել ծ՜րագրուած՜ աշխատանքին ։ Տոյս
^–ուռներն ու պատուՀաննեբը ամբողջովին խոր -
Ֆինլանտան , թէեւ տակ ո ւած՜ են ։ Ծ ան րապէս վնաս ո ւած՜ են նն^ա - յա յան ո ւե ց ա ւ թէ գա գութը եւս ի ր պա բա ակ.ան ո ւ–
ւեստը քիչ, ղպբոցւ

կաններոլ 88 առ Հաբիւրին ցերեկուան Համե սա սենեակնեբբ եւ թատրոնը ։ Ղ՜ասարաննեբը բաղդա– թիլսԲ աէաԻ կատարէ , քանի որ Մխիթարեան
ճճաա>շ մԱրր տուած՝ է ել օրէնքով
բոլորն այ պիտի տարար նուազ վնասոլած՜ են։ Բարեբախտաբ վարժարանը կարեւոր ազդակ մ ըն է այլասերման

ստանան այգ ճաշր անմ իրապէս որ անտառաբնակ­ շէնքբ ամուր Հիմերու վրայ դրուած՝ էեւբակի պա­ պայքարին դէմ ։ Անմիրապէս գործ՜նականի անցնե­

ներու Համայնքը կազմակերպուի Հ Եօթբ տարեկա­ տերն ալ շատ Հաստատուն բլ լա լով^ վնաս չեն լով* ներկաներ բ նոյն գիշերն իսկ ^լադմեցին նախ­

նէն վար տզաքբ առածին բ կբ ստանան ազգային կրած՜ ։ կին աշակերտներու 0 անձտխո ւմ ր մը, որուն Հե —

կաթի պարենաւորումէն ; Գպբոցական ճաշբ 99 առ – Մ խ իթարեան Մ իաբանութիւնը կը խոբՀի® տա գա յին պիտ ի ա կց ին գա գութէն ընտրուած՜
ծ՜անօթ անձեր :
Հարիւր մոգովրգական Հ անգանակս ւթե ամ բ կբ վերա բանա լ վարժարանը ։

ճարուի ։իլ տակաւին ազգը պէտք ունի աւելի ճար֊ Շ ատ բնական է որ Միաբանութեան մեծ ա– Պ– Մ՛
իբրեւ
պեզէնի , փրոթէին// եւ շաքարի տզոց Համար : գո յն փափաքն է վերաբանալ վարժարանը

Ամէնէն ծ՜անր կացութիւնը կբ ներկայացնեն ազգապաՀպանման գլխաւոր ազդակներէն մին , ո– ՁԱՅՆԵՐԳԱԻԱՌԷՆ

Լ ե Հ ու ււ ւո ա ն ի մանուկները։ Մայրերը ապուրով եւ րուն Համար աՀագին - նիւթական եւ բարոյական

գետնախնձորով կ՚ապրին , ել Հետիոտն կը թափա­ զոՀ ո զութ իւննե ր տաբած՜ են անցեալին մ է ^ ։ Մ ի՛ ի~ ՀԱՅ ԴՊՐՈՑԻՆ ՊԱՐԱՀԱՆԴԷՍԸ

ռին քաղաքէ քաղաք Հաց մուրալու Համար։ Բազ­ իմարեան Մ իա բան ութ եան վար չութ իւն բ՝ գի" ^֊՝լ–

մաթիւ մանուկներ աւերակներու մէր կ՚ապրին ։ Հայբ հ) ա չտա ուր վար գա պետ ը ղրկած՝ է էբբ^ւ լի­ ՍԷՆ-ՇԱՄՈՆ 23 Յունիս (Յառաջ) Յռւ–

ԼեՀաստան Հիւծ՜ախտաւոր եւ տխեղծ՜ երախաներու ազօր պատուիրակներ , կացութիւնը մօտէն ո՛ւ— նիս 2,2,ին տեղի ունեցաւ ^ * Լուսաւորիչ դպրոցին

ամ էնէն մ եծ՜ Համեմ ատ ութիւն բ ունի երկրին մէՐ սո ւմնաս իրե լո լ ել վեբաբացման կա ր ե լի ո ւթիւննե– բնտանեկան խն Րոյ ք– պա րաՀ անդէս բ, Օտոէ1116 ՃցՏ

տիրող սովին պատճառաւ ; Մէկ տարեկանէն վար րր տեղին վրա յ ստուգելու Համար Հ Ղ՝ժբախտա - ՃՇ16Ո6Տ 1ծ 1\#ՑՈՈ6^ ընդարձակ ու լուսաւոր

տզոց Հ ինգ առ Հաբ իւր ը կբ մ եռն ի Վարշաւա յի բար անՀրտժեշտ ծ՜ախքերն իսկ մեր Մ իաբանու– սրահին մէչ։

մէչ–. թեան ն ի ւթ ա կան ուժերէն վեբ են : (յիամանա՚կէն առար սրաՀբ լեցուած՜ էր խուռն

Ֆրանսայի մէչ պատկե րը Հետեւեալն է, Ի՛նչ ո ուս ա•.բ նախատեսուած՝ է ա յգ ան — բազմութեամբ։ Ղ՚պրոցի բոլոր աշակերտներն ու

գիւգեբոլ մէր տղաքը Հ ամ եմ ատա բա ր լաւ սնունդ պատան ի-եր իտասարգնեբբ ներկայ էին իրենց բն–

կ՚առնեն, ի"կ Ք ա ո ա ք է ^էլ\ նիՀաբ են։ կառավա­ բախաներ կեր ա կր եյ յաւելեալ 750 Գոլի օրական տանիքներով; ԱբաՀին չորս պատեբուն վբայ խո­

րութիւնը կաթի եւ շոքոլայի բոլոր բաժն ե չափ բ սնունդով մը։ Բայց շոգենաւերը ուշացան : Մ ի՜ շոր գիրեբավ արձանագրուած՜ էր՝ ^եյյյյէ՛՛ Հ^ոյ Լե–

յատ կացա լցած՜ է եօթբ տ ա ր ե կան էն փչար տզոց եւ Րիոը Իտալիոյ մէ^ 800 գոլ է, Ե պ՛ո պա յի մէ^ ա– <յ11Ն(1 : ինչպէս միշտ , այս անգամ ալ դպբոցխն ո–

ծ՜երերու։ Անբաւական սնն գւսռո ւթ ի ւն ր մեծ՝ չա - մէնէն քիչը* Երբ որ ^աԲ–^լի ԼՀԼԼայ> պակասը էլ ամ - գին ու ղեկավարը ընկ * Տակոբ Աճէմեանն է : Ջանք

՚1""1 . յ ք,աոսյ ^1Բ բերէ Հ իւծ՜ախտ , կեղծ՜մաշկ , կար­ բո զգացնեն սեւ շուկա քով : Ո րո վՀ ետեւ քիչ քանա­ չէր խնա յած՜ , ճոխ եւ բազմ սալիս ի Հա յկական ա–

մրուկ եւ ուղեղատապ։ Ֆրանսայի հնունդներոլ կութեամբ ցորենի ալիւր ունին , Հացը շագանակի ղանդեբներով բոլորին ալ գոՀացում տալու, իրեն

թի֊Ր պատերազմ ի վախճանէն ի վեր նուազած՜ է Հ աւ1՚ԼԲո1Լ ևբ չէ"են Հ կէս քիլօն 37 լիրի* Հ ետ ո լնեն ա լո վ մեր աննման տզՐի կնեբբ : Մ ե զո ւի

Անցեալ տարի Մարսիլիոյ մէր մաՀերու թիւր կար­ Ջեխոսլովաքիյւյ մէր, երեք միլիոն 18 տաբե– Րանաս իբութեամբ բո լորն ալ աշխատանքի լծ՜ուած՛

կինն էր ծ՜նունդին ։ Երախաներու մաՀբ ձմրան կ ա նէ ն վար երա խաներ բաւա բաբ սն ունդ չո ւնի ն ։ էին , դժոլաբաՀաճ ներկանեբուն գոՀացում տալու

տաքութեան ել սնունդի պակասի պատճառաւ Աւաեսաը անՀաւասաբ է , ճարպեզէնը պակաս ։ Համ ար ։ Տասնեակ սեղաններուն Հ.Ոէ՜Բլ\ խում բ -

\000ին 63 էր \938ին եւ 75, 1944^ կէս ոճ–. Ոզնաթեքութիլնր կ՚աւելնայ ։ ()էն 18 տարեկաննե­ խումբ շրՐա պա տուած՜ ներկաներբ բոլորն ալ կար­

Եթէ սեւ շուկան չըլլար Ֆրանսայի մէ^ եւ ու– րու ուզեղային առողՐոլթիւնր ՚իբգովիչ է , էբբել միր գինի կը պաբպէին՝ « Հ ա յ Լեզուին ու Հայաս–,

տեսար Հաւասարապէս բաժ՜նուէր բոլորի՛ն, ամէն Հետեւանք վախի եւ անապաՀ ո վո ւթեան , պատե — աանին կենացր» ։ իլրոպական պարն ու ճաղը ա ֊

մէկբ 1600 գոլ կրնար ունենալ օրական Հ իրերու բազմի չբՐասին ։ ւելի կ՚ոգեւորէին մթնոլորտը ։ էյ ան դավա ռութ եան

ներկայ վիճակին մէ9, միլին չափր քիչ է ։ Գերմանիոյ մէր Ննունդներբ նուազած^ են : այդ պաՀուն, առաՐին առթիւ խօսք կը արուի Պ*

Ամերիկեան Կարմիր Խաչր 200.000 ֆրանսացի •1000//& 14,5 էր ա%ին, իսկ 4,5 էր 1946 Փետբու– կարապետ Տէր Մ ելքի սեգի կե ան ի,։ Բանախօսը, ան֊
1938^^1, 1945^" մէկ տարե­
ա զ ււ ց ամ իս մը օրական մ էկ գաւաթ կաթ տալու արին։ Բադգատմամբ կեգծ՜ Հայրենասէր մը, բացատրեց խնրոյքին նը–

կ՝աշվսաաի : կանէն վ ար երախտներբ մեռան 4 անդամ աւելի, ււլա էո ա կը , յարգանքի խօսք ոլզզե լով Հ * Վ * Պապ -

իտալիոյ 14 միլիոն տզոց մէ^ Հիւծ՜ախտը կբկ– եւ 60 անդամ աւելի երախաներ մեռան ագիք ի Հ ի՜ եանին եւ իրեն յաՐոբգող ԱՃԷմեանին ո բ ոնք

նապատկուած՝ է ազատագրում էն ի վեր։ ՝Բ ո ս եւ ւանգո լթենէ ։ Ուրիշ տիրոդ Հ ի ւանդո լ թ ի ւննե րն են ի վեր անտ բտ ուեր եւ անվՀաա Հա յեր էն կբ սոր­

ուրիշ մորթային Հ իւանգո ւթ իւններ լուրք է^դէԲ կեզծ՜մաշկը, Հիւծախտը, սրտի Հ իւանդութ իւններ ։ վեցնեն մ եր մ անուկնեբուն ։ « Ամ էն Հա յ ոբ մ եր
իվեբ
մբ կր ներկայաց նեն։ Պ ատերազմի ծ՜ագումէն Բաւա բաս չափով թարմ կաթ կա յ տրամադրելի ե– դիրն ու լեզուն կը սորվեցնէ , օժանդակած՝ կ*Բ/քայ
Ս1^քՀ–
երախաներու մէՐ մաՀբ եռապատկուած՝ է՛* եւ ե– բեք տարեկանէն վար Ա 1 Ո Ո ս Համ ար եւ 90 առ Հա– Հայրենիքին ու անոր մշակոյթին : Առանց Հայերէն

ք^,^\օ կբ յուսար 18 միլիոն իտալացի մայրեր բիւբբ ոո ւսական դօտ ի էն կուգա յ ուր կը գտնուին լեզուին , մեր նոր սերունդը մեզմէ պիտի Հեռա–֊

կաթնարանները։ Ղ՚աշնակից բանակները բարեխղ— նայ, պիտի խորթանա յ եւ օտար ծ՜ովուն մէր պի­

ճօբէն կատարեցին դեբման երախաներու ուտեստի տի խեղգուի »: (ք^ՈՆՈւն ծափէր) * Տետոյ, ի նպաստ

եկաւ շազալէն» , մի1 մ ոռնաք , կանա չեանբ , Վար– Հայթայթումը։ Օրական գոլը 1270 է ամէնէն Հայ Գպբոցին, 1.500 ֆրանքով Հանգանակութիւն

դանբ, քՒումաճեանբ, Արուանձտեանբ , Հայկ Ա է– փոքրերուն եւ 1715 ամէնէն մ եհ" տգոց։ մ ր բացաւ : էյւ աՀա՛ սրտաբուխ նուիրատուներուն

"մէրճեանը , որոնք, առան ց շա Հ ա խնդ բու - Յունաստանի մէ9 ուտեստ ի բաշխումը պատա– շարքը ։ Բանի մբ վայրկեանի մէՐ մօտ 23 Հազար

թեան , առանց Հաշիւի , նետուած՝ էին ասպարէզի Հական եդած՝ է , որովՀետեւ մէկուկէս տարուան ֆրանք գո յացաւ : Հանգանակութեան մ գի չ ո յ^՜Ր

մը մէր, Հ ա յ ը Հ ա յ պահելու համար։ Անոնց ոք մէր եօթբ տարբեր կառավաբութիւննեբ կազմուած՛ կբ Հանդիսանային Պ • Պ * *հրիգոր Փափազեան եւ

մէէլբ միլիոնատէր եղած՛ է, Հայ երգը սորվեցնե ֊ են։ Այրած՜ գիԼգեբբ եւ Հրոսակային վրէժխնդրու­ Մանուէլ կէզիլրեան ։ է

լով ՚ Անոնք , Հելլէն բմբիշներու նման , տքնած՝ , թիւնը անՀամաբ որբեր եւ կիսաոր բեր ձգեց ին ։ Գե զարուեստական բաժ ին բ , գմբախտաբա ր

տառապած՜ են՝, Վար գա պետին լապտեր բ փո խան ցե­ ԵոՆկուսլավիոյ մէր 1000^5» 21 երախայ կը շատ տկար Էր։ Ներկաներբ կբ սպաս Էին որ Հայոց
լու Համ ար նոր ւերունգներուն։
մ եռնի սնունդի պակաս ի Հետեւանքով ։ Պելկբատի լեզուի մրց՚ումի բաժին մբն ալ ունենար , քանի ոբ

կանաչեանը ծ՜երացած– է Հիմա։ Ա՛րքան պիտի աղոց 10 առ Հա րիւր ր կբ ստանան բացառիկ ու­ գպբոցին բոլոր աշակերտներն ալ ներկայ Էին, ու

ուզէի տեսնել, իր առ^եւ խոնարհելու ե ձե, ՔՐ տեստ : մանաւանգ արդէն մէկ տարիէ ի վեր բոլորն ալ
Համ բուրելու Համար;
Պելճիքան. էւրոպայի ամէնէն տկար ազգն է : ճւճւալ սկսած՝ են մեր աննման լեզուով։ Օր*

Ա՚օտերս իր Յոբեչեանր պիաի տօնուէ : կր խընգ– Տղաքը նիՀարակաղմ են, մաՀերը 1 ՕՕՕին 7*35է" Հռիփսփմէ Ընտբիկեան անգլիերէն երգ մր եր -

րեմ Փարիզի Հայերէն, մանաւանգ Սկիւտարցի (պատերազմ էն առա^) բարձրացած– են 9,52ի : դեց , իսկ օր* Աիրան Գասպարեան սպանիական

ընկերներէս , նախաձեռնութիւնն ունենալ , յանձ– Շւււէտհ. մէ9 թէեւ բաժնեչավւ կայ, սակայն երկու շաա ս ի ր ո ւած երգեր , որոնք բուռն ծ՜ափե­
նախքւ.ոլմբ մը ւզմելու , ոչ
միայն բար ո յա ուտեստը առատ է : Գքնոլնգներոլ թիւը կիսովին րու արժանացան :

կան, այլեւ նիւթական օժանդակութիւն ընծայելու աւելցած է 1938^ ի վեր։ Արդէն առաւօտեան ուշ ատեն էր , պարի , եր­
Համար :
*լ|Որվեկ|ւՈյ երախաները սնունդի պա կա ս ո լ - գի րերմ մթնոլորտին մէր, սկսան Հայկական ազ­

Այ" Ընելով, պէտ ի լսէք ձայն մր երկնքէն ՜, թեան Հետեւանքով Հիւանդացան աւելի քան Պուէ­ գային ու յեղափոխական խմբերդն երր : ԱբաՀբ կը

վարդապետին ձայնը, էնչպէս երբեմն ՚Լալաթէո / տի մէր, բայց առՀասաբակ իրենց առողՐութիւնբ թնգար :

Ա • Լուսաւորիչ եկեղեցին՝ Պոլիս* լաւ է : Յունիս 22ի գիշերը, մինչեւ արշալոյս , Հայոց
լեզուի փառաբանութեան եւ խրախճանքի տօն մբ
«Տէր ողորմեա՛՛ , Տէր նշաբմ Տանըմարքայի մէՐ ամէնէն աւելի վեներական եղաւ ։
Հետեւանք Սաքօ
ողոբմեա յ Հ իւտնգութիւննե ր բ աւելցած՛ են, իբրեւ

պաՀ ետ զաթոռն Հայկազեանց» ։ օտար ղ\ին\ուՈրներու ներկայութեան *

ԱՐՇԱԿ ԱՍՏՈՒՐԵԱՆ

Fonds A.R.A.M