Page 175 - ARM_19-1946_02
P. 175
6 ԱՌԱՋ
ԾովիԱաէ ՏԽ ՊԽասեաԱ «ՅԱՌԱՋԵՒ ԳՊՐՈՑԸ ԱՑՆՃԱՐԻ ՄԷԶ մեր պատմութեան էկերը, արագ ակնարկ մը նե -
Հայկական
՚օ աե ց ՅՕա կան թուականներու մեր յեղափոխական
(Փայվպի եր^ահանդէւփն ւաւթ֊իւ) ԱՅՆՃԱՐ , Լիբանան (Յառաջ). կեա՚Ժքին վրայ , մ ասնաւո րապէս Հ . 3 * ՚հաշեակ -
այս նորակերտ Հիւղաւանի շինոլթիւնր սկսելէն ցութեան գո բծ ո ւն է ո ւթ ե ան Լուրկ , յիչելով նաեւ
քանի մր ամ իս վերկ , արաբական լա յն ու ընղա ր– թրքական խժղժութ իւննե րը եւ վե բկապէս մեր
Օր * Ծովինար Տէր Պետրոսեան ծնած է Արար– է\ակ վրաններ իմի կցելով կանգնեց ինք գ՚սրոցը : Հա յ բե նիքի ազատագրում ը, Հայաստանի Հ ան ր ա —
քլէբէ Ծագ գխղր։ Աեծ Հայրը քահանայ էր ։ Հ$ եա ո յ Հաւաքելով երկսեռ ա շակե րտ ո ւթի ւնր , բա պետութեան Հ իմնադր ո ւթ եամ բ ։ &նո րՀ աւո րելով
Ւոկ ՀայՐԸ՝ Մկըաիչ Տէր Պետրոսեան Լոր ՛այս ցինք Լ^ԷպԷլ - Ա ու սա յ ի Աղղ * վա րժա բանը , որուն ան կա իսո ւթեան 23բգ տաբեդարձր , մ ազթանքնեբ
տողերը գրողին երաժշտութեան ա ռակին ուս ո ւց ի էր Վրան վարժարան, անունը տրուեցաւ : բրաւ մեր քաղաքական տենչե քուն իր ա կան ա ց մ ան
եղած է) իր միկնակարգ կրթութիւնք էրուսաղէմի ^ Վարժաբանր այցելոզնե րէն առա կինն եզաւ Համ ար : Երգեցի կ խումբր թնգա ց ո ւց «3 առակ ըն
վանքր աւարտելէ վերկ եկած էր Խաք րե րգ : Ա ին Հ ոգելո յս Պետրոս արք * Ա ար աճ եան ( ա յն ատեն թանանք՝^ ը ՚.
չեւ 1904 այնտեղի Աղգ * վարժարանին մէկ պաշ կաթող * տեղա պաՀ ) , ընկերակցոլթեամբ է) ագ ք*եմ Հրաւիրուեցաւ օրուան բանախօսը , ընկեր
տօնավարած էր իրրել ուսուցիչ, յետոյ եկաւ եւ Եգիչէ Լա յժմ Հանգուցեալ) եպիսկոպոսներու : Հայկ Աարգսեան որ, իբրեւ Հայաստանի Հանրա
Արարկիր եւ Աղգ * վարժ ա ր անն ե ր ո լ ուսուցի չ եւ Աշակերտները՝ ի պատիւ այգ մեծ եկեղեցա - պետութեան խորՀ բղա րանի նախկին անգամ եւ ա–
Ա* ա յր եկեղեցիի իրր դպրապետ պաշտօնավարեց կանին եւ Հոգեւոր Հօր , երգեցին քանի մը ազգա կանաաես , մէկ ժամէ աւելի տեւող իր դեղեց ի կ
մինչեւ 1915։ Այգ թուին ձերբակալեցին զինք իբ յին երգեր Հ ճառով մ ան րամ ասնօրէն նկարագրեց Մ ա յիս 2.3ի
րեւ յե զա ւի ո իսա կա՛հ եւ Ակնա յ առկեւ խոզխողե լէ Ան երբ տեսաւ, որ աշակերտներն ու աշակեր– պատմական գեբր Հայ իրականա թեան մէկ, որու
վերկ Եփ բատ գետր նետեցին ։ աոլՀիները փոշեպատ , ծալապատիկ նստած են շնորՀիլ 1045 թուականէն վերկ, առակին անգամ
Օր * Ծովինար փոքր Հասակէն տեսած է այս փսիաթներու վրայ , շ ա տ յուզուեցալ ՚. Ու ա յգ ՌԱաԼո4. * Աըարատեան Հայրենի ղաշտերու *Լրա ք
ս աչ՛ ս ա ւիւն եր ր եւ անոնց տպաւո րութեան տակ ապ սրտա՛ճմլիկ տեսարանին ազգեցութեան տակ, ՛աչ կորիզը կր գրուէ ր Հա յ կա կան պետականութեան
րեցաւ երկար ժամանակ • • • ; քերը արցունքով լեցուեցան։ ու անկախութեան : թուեց այն ծանր , դժոխային
1926^՛^ էր որ կրցաւ դժ հիսքէն վերկնասլէս ա– ՝ւ՝ ա կա լե ր ա կան քանի մ ր խօսք ըրաւ ուսուց չա– ՚ պայմանները որ ստեղծուած էին այգ օրերուն
զատուիլ ե լ գալ իք եզբայրներուն միանալ Լիոն I կան կազմ ին ե լ ա շա կե ր տ ո ւթ ե ան ըսելով * <Հ.Տո կա լ Հայաստան ի մ էկ , որոնց յաղթեց Հայ ժողովուրդր
Ւր եզբա յրներր Ծ ովինարի մէկ նկատելով ե ր ա - ե լ Համբերել գիտցէք։ Մառախլապատ օրերուն , եւ պարտութեան մտանեց թշնամին :
•մշտական յատկութիւն , նիւթական ամ էն ղոՀո - շուտով կր յակորղեն գեղեցիկ ե լ ա րե ւո ւո օրեր ։ Ապա ներկա լացուեցաւ «Հա յր են իքիս Համ ա հ7»
, կըր– Գեղան
ղութիւն յանձն առիւն ; Ամէն անոնք, ոք Համ բերել եւ տոկալ գիտեն դեղեց ի կ թատերախաղը , գրուած Տ իկին
Ան իր երաժշտական կրթութիւնք սկսաւ 1 927՛ի նան ամ էն տեսակ գժու արու իժի ւնն եր ո ւ յաղթել եւ Փափազեանի կոզմէ , Յունաստանի մէկ եւ նոլիր -
յՍյ112յ*ՍԼՀ) նախ կութակի ղասերով։ Ապա երգի յակողոլթեամբ գլուխ Հանել կեանքի գաժան ուած Մա յ Ի" 2>Տին ։ Նոյնպէս իր ղեկավարութեամբ
յատկութիւնք աւելի տիրապետելով, կութակր պայքաքը։ Ուքեմն՝ գուք ալ Համբերատար ոգի եւ ու բեմագրութեամ բ ։ ք$աղա ր կո ւթ իւն բ անցաւ շատ
տեղի տուաւ երգին ։ • տոկուն կամք ունեցէք , ու վստաՀ եղէք թէ կեան յակող։ ք*ոլոր դերակատարներն ալ Հարաղատօրէն
Ասկէ վերկ Օր . Ծովի՛նար երաժշտական իր քի պայքարին մէկ յաղթանակը ձերն է ։ Այս օր - ներկա յացուց ին իրենց տ ի պա րն ե ր բ ։ Մ ան աւանդ
կրթութիւնք շարունակեց ի գին ամ էն զո Հո զոլ - ուան Հնամաշ փսիաթներուն տեղ , վաղը 1լ ունե - Օր * Վիքթորիա հյ ո բէնեան ի յա յա բերաւ դե բա -
թեան ։ \,աիս ֆրանսացի ա&շԱաշ յ6ւաոշ Լօատ Շտս– նաք գեզեցիկ նստարաններ, շնորՀիլ ձեզ ծնող սան ի յ ա ա կո ւթ ի ւնն ե ր ։ կը մ ասնակցէ ին՝ Նո ր Ա ե–
ձշէի , յետոյ Լիոնի Օփերայի թէնօրներէն Պ * Լ շ ֊ ցեղին ։ Այս վրան—վա րժա բան ին տեղ, վաղր– կ՚ու րունդէն՝ րնկեբներ Անդրանիկ քԱ ո բէնեան , Արլէն
%10տի Հետ։ Եւ ի ՚էերկոյ Պ* ^9ւ1ոհշԱ\ւձի Հետ Լիոնի նենաք ձե ք Հ ո յա կապ վարժա քանը , շնորՀ իւ Փա– Փ ա վւազե ան , Ար ամ Հախվէ րտեան եւ Աւագ Լու -
երաժշտանոցի մէկ եւ փայլուն կերպով աւարտեց ըիղի «Յառակէ օրաթերթին այգ նպատակին Հա - սարել/ւան , իսկ կապո լա ^ ա չէն՝ օրիորդներ Վի՚ք–
երղի բաժինք 1942^5/ , պատերազմի արՀ աւր ալից մար Հ ան գան ա կա ծ մ եծ գում արին ։ Այս վա րժա - թորիա 1Սոքէնեան , Ալիս Առաքելեան ե լ Մլ"րի՛
օրերուն ։ • •• քանին անունն է , թէեւ Հիմա վրանի տակ , Մուսա Համրաբձո ւմ եան ։ Հանդէսք ւի ա կո ւե ց սւ ւ «Ա շակ
Գերութեանս մէկ եզրօրք մէկ նամակէն Հե - Լերան Հա յ ազգ * ՀՏառակֆ վարժարանդ : /» ///ն ո ւ ո ր» ո ւի ։ Ընկեր թ* Հերոյեան փակման խօս
տ եւեալր 1Լ իմ անա յ ր, «՝/* // յրս Ե ր աժ շա ան ո ց ր ա– Ապա գպրոցին նուիրեց 50 լիբանանեան ոսկի , քով թելադրեց բոլորին , ինչ կուսակցութեան ալ
լա ր տ ե ց ե լ Հ իմ ա Լիոն ի Օփերան կ*երգէ : Հակա - նստարաններ եւ աթոռներ գնելու Համ ար : ՛թանի պատկանին , չմոռնալ մեր սր բո ւթիւննե ր ր ։ Հան -
ռակ իր վւայլուն յակողութեան ե լ րնգուեակու — ՚ԼՀ °ւ1 ՎՒՍ^Գ կատարուեցաւ իր փափաքը։ դէսէն վերկ տեղի ունեցաւ ըեկերա—Համակրական
թե ա ս , կատակական մարմինր անարդար վերարե — Հայկական ա լս գիլզտքազաքր , որ ասպետա իսնկո յք , ստեղծելս վ խ ան գա վա ռ ու Հա յրենա -
բում ցոյց տուաւ ե լ կո զմնա կց ո ւթ ե ամ բ վարուե կան Ֆրանսա յի մ է լէոններովը կա ռո ւց ո ւե ց ա լ , շունչ մթնոլորտ մը։ Աեզանապետ րնտրուեցաւ
ցաւ քրոջս Հեա ե լ լաւագոյն մրցանակի մր նա - շն որՀ ի լ առա կֆ ի ո ւն եցաւ իր ազգ այի ն տիպ ար րնկեր Ար չալիր Հարէ լեան ո ր յա կոր դա բաբ պար
իւ աո/աս։ ո լութ իւն բ Ֆրանսուհիի մր յատկացոլ - վարժարանը : Այս անուն ր արգէն ոսկի տառեր ով տականութեան Հ բա ւիր ելով ն ե ր կան եր բ , երգե
•յին՝» : Իսկ ինք ուրիշ առթիւ կր գրէր : «Լալով արձանագրուած է նոր ճէպէլ Մ * յյի րով , ճառերով թէ ա րտասս/եո լթիւննե րով ,զուա ր–
դուրս ելայ Երաժշտանոցէն , ի՜նչ գէշ բան է եղեր՝ գրութեան տոմ արին մէկ , ու յաւիտեան կապուած թութիւնբ Հասցուց իր գագաթնակէտին ։ Առ —
հայրենիք չունենալը» . . . : սլիտի մնայ մեր Արտերուն։ ա ո ւ ան 55/ էր եւ ժողովուրդր կր դժկամակէ րՀեռա–
Այ" իսօսքերը ինձ՜ի բնաւ զարմանք չպատճա - Վարժարանի Հէնքը օժտուած է նախակըթա– նալոլ ։ - Թղթակից
՚ լ ե ց ի ն , որովհետեւ իմ աշակերտութեանս օրով ալ րանի մ ը յատուկ բո լո ր յարմ ա ր ո ւթ ի ւնն ե ր ո վ ։ ՄԱՅՒԱ 28Ը ԱԷՆԹ ԷԹՒԷՆԻ ՄԷՋ
•այսպիսի անհ ամ ո լթիւննե ր տեղի ունեցած էին Ե ր ա խտ ա գի տ ո ւթեան , շնորՀ ակալութեան եւ Օ
Լիոնի Երաժշտանոցին մէջ*. գնաՀաաանքի խօսք ունինք մեր սիրելի 311171.111 ջ^՚յ^/ , ԱԷՆԹ ԷԹԻԷՆ, (Ցաււաջ) Մենք ալ մեծ
Առանց ընկրկելու այս անիրաւութե՛ան առջեւ, որուն շնորՀիլ Հարիւրաւոր երկսեռ աշակերտներ խանդա վա ռութ եամբ աօնեց ինք Մ ա յ ի ս 28ը ։ Հա
Օր– Ծովին ար շարունակեց իր ճամբան ֆրանսա - կարղալ - գրել կը սորվին % - կառակ տեղատարափ անձրեւին , Յունիս 1 իւ շա -
կան բեմի վրայ, իսկ Հայկական բեմերու վրայ կր 3– Գ– ՊՈՒՐՍԱԼԵԱՆ բաթ իրիկունը սր աՀ բ լեցուած էր 300 Հոգինոց
վ՛այլի \Գ2%էն ի վեր : թռուցիկ– ՁԱՅՆԵՐ ԳԱՒԱՌԷՆ բազմութեամբ մը։ ք՝եմին երկու կոզմերը կը ծա
Եթէ աչքէ անցքն էք այգ տարիներու
ծանէ ին Հա յկական եւ ֆրանսական եռագո յնները ,
ները ե (Հ ա ո ա կ» ի Հաւաքածոներ ր , պիտի տես ֊ իսկ իսորքլ\) պատին վրայ Հայկական գրօշակնե -
նէք որ ան ամէն սւ ե զ է՛ Լիոն, Վա լան ս , Վիէն , բու մ էկտեզ
ՄԱՅԻՍ 28Ի ՏՕՆԱԿԱՏԱՐՈՒԹԻՒՆԸ զետեղուած էր «Փառք Մա յի՛ս 2Տի
Աէն Ծամոն , Աէնթ կթիէն , եւ մինչեւ Մարսէյլ : զ ո Հ ե ր ո լ ն » վերտառութիւնը , անոր տակ՝ Հայաս
Բայց անոնց բոլորի պարծանքը եղաւ այն ոք ՏհՍԻՆ , 3 Յունիս ( 8 ա ռ | ա ջ ) — Պ աաերազմ էն տանի Հ իմնագիրնե բո ւն խմ բան կարը ։ ՆախագաՀ
կրցաւ ֆրանսական բեմի վրայ իր աեղր չինել իսա– ՛ի վեր առակին անգամ ըլլալով, մեր գազոլթը եւս ընկեր Ա՛Ա աե փան եան Հանդէսը բացուած յայ ՜
զալով Լ&էաճ^ Լիոնի Օփերա յի մէկ երկու անգամ , Հանգիսաւո րապէս աօնեց Մա յ իս 28հ7 , նախաձեռ - սւ ար ա ր ե ց «ք*ամ Փորոտանիով , զոր պէնկալեան
երկու անգամ թուլուղ եւ մէկ անղամ Մօնփէլիէ : նոլթեամբ Հ՛ 3 * Գ * Նոր Աերունգին եւ Հովանա կարմ իր—կա՛կան չ լո յսե բու մ էկ ե ր գե ց ին կապո յա
Շ աա ղոՀ մնացին թէ այգ Հաստատութեանց վար– ւորութեամբ կոմիաէին։ Որքան կ1 երկարին սլան– քՏաչի սանոլՀիները : Ընկեր նախագաՀ ր անցողակի
չոլթիւններր եւ թէ Հ ա սա րա կո ւթի ւնր ; Այժմ կր ղխաութեան տարիները յ այնքան աւելի , տարա - պա բ։լհ լով Մ ա յիս 2Տի նպատակը , մ էկ վա յ բ կե ան
պատրաստուի «Ռօմէօ եւ Ժ ի ւլի է թի եւ «Թբավիա– կիր Հայութիւնը կը փարի իր սրբութեանց , իբրեւ ոտքի Հ բաւի րեց ն ե ր կան ե րը , յարղե լու Համ ար ա–
թ ա$> խաղալ յա ռակի կա յ եղանակի բացում ին : խոբՀ բ գան ի շր իբ Հ ոգեկան Հ ա յ քեն իքին ո լ աղա - զատաղրոլթեան ճանապաբՀին ինկած յայտնի թէ
Ւնչպէս կր տեսնէք , եղածով չ ի գո Հ անա ր եւ տագրութեան ։ &արաթ երեկոյ , Հակառակ փո - անյայտ զինուորն/, բու ի*նկելի յիշատակը՝. Յուղ—
իրաւունք ալ ունի : Հայու աղկիկ է եւ պէտք է թո բ կոտ օգին ու անձրեւին , Հաւատաւոր բազմ ու ուած եւ զգայուն շեշտերով արտասանեցին րնկեր
Հայ բեմին ծառայէ ամէն բանէ առակ : Այս նա - թիւն մ ը եկած էր Հ ա զո բ դո ւե լո ւ մեր ազգա յին Նչան Այտապիրեան «Ա ա բ տ ա ր ա պա տի ը , Ա ան ո լ -
խանձախնգրութեամբ է որ ան /լուղէ Փ՛արիզի Հայ տօնի բարձր խորՀուրդով ։ Հ ինեբէն ԱնաՀ իտ Ա տեփանեան «Նայ իբ ի աղկի կրի
Հ աս ա ր ա կո ւթ եան ալ Հայ երգի Հաճո յ ք ր վերար Հանդէս ին բացումը կատարուեցաւ առակ (Գառօնէ) , Վարդենի Հայթաեան ձԵզիչէՖ ( Գ ա -
ծարծել, փունկ մր եւս աւելցնելով իր նախորգնե– նաՀ աւասկի քայլերգով, զոր երգեց Հ՚քյոր Ա երունգի մառ ՝1* ա թի սլ ա) , ինչպէս եւ ֆրանսերէն կտոր մը։
քուն վբայ : եւ կապո յա քՍաչի երկսեռ իա ւմ բր , ներկաներ ու Մ ենեբգեցին ընկեր լՀանիկ Օաաճեան՝ «Հայա՚ս -
կ՝ իմանամ թէ այս գործին դրա կանօբէն սա - յոտնկայս ունկնգրութեամբ : տանիր , եւ Տիկին Աաթենիկ Թէբղեան գողտրիկ
տարելու Համար , երգի իր մեծ քո յ ր ր՝ տաղանդա Իլ բ ա խ ո ւս ի չ էբ դիտել ա յգ տզաքն ու աղկիկ– կտոր մը ։ ք*եմ Հրաւիրուեցաւ բանախօսս ընկեր
ւս ր ե րգչուՀ ի Հա յ կան ուշ թո ր ո սեան իր փոքր ները , խրոիսա ու ինքնավսաաՀ ։ Խաչիկ Մկբաիչեան , որ պաբզեց Հայրենիքի աղա
քրոկ ձեռքէն բռնելու եւ Փարիզի բեմ ին վրայ ա— Օրուան նաիսագաՀը, ընկեր թ* Հերոյեան իր տս/ զրութեան ներքին &ալքեբը : Պատմեց Ղ^ա՚րաքի–
ււ ակն որ զ ելու աւագ պարտական ո ւթի ւնր ստանձ - կրակոտ բացմ ան խօսքով սլ անհ ու ց ո ւց Մ ա յիս 2.3ի լիսէի 1 Աարտարապատի եւ Բաշ Աբարանի դէպքե
նած է : Ա յգ պարտ ա կան ո ւթ ի ւն ր Հնարաւոքու - վեՀ ն չանա կոլթիւնը : « Մայիս 2Տր թրքական րը , թէ ինչպէս անմաՀն Արամի եւ Զօր* Աիլիկ **
շնորՀ մ ը չէ , երբեք , ինչպէս կր յա յա արա բեն եանի Հայրենաշունչ կոչերուն վրայ 12 Հազար ան
թիւն /լրնծայկ ուրեմն որ Օր* Ծովինար տէր - կարգ մը մարդիկ , այլ Հայ ժողովուրդի արեան վարժ զինուոբնեբ երեք օրուան մէկ գրոՀ տա՛լով,
տէր ի թոռ , երաժշտագէտի աղկիկ եւ երգչուՀ ի զոՀոզութեամր ձեռք բերուած պատմական թուա~~ նաՀանկի մտանեցին 36 Հազար թուրք զինուոքնեք ։
ըլլալու իր կրկնակ Հանգամանքները արժեցնէՓա– կան մր : Հայրենիք մր չ ի տ բուի ր , այլ կ՚առնուի՝^ ; «Ղ^եկավաքոլթեամբ Հ * 3 * Գ ա շնա կց ո ւթեան , ա–
ր ի զա Հա յ գժուարաՀ աճ Հ ասա րակո ւթեան առկեւ յ Մ ենեբգեցին Տիկի՛ններ Մ "՚ (՚ է՝ զա Հա բէ լեան , Մ ա - ո անց դաւանանքի խտրութեան , ամ բողկ ժողո -
կր յուսանք թէ Փարիզցիներն ալ իրենց կար րի կարապետեան , Աշի՚էն Պօյաճեան, ընկեր Լեւոն վուբդի մ ի աՀ ամ ո ւռ կամ քովք եւ անոր պողպատ -
գին աւագ պարտականութիւն պիտի Համ արին Տօնիկեան (Փարիզէն) , որ նոյնպէս քանի մբ խօսք եայ բազուկներովը ստեզծուեցաւ ՀայաստանիԱն–
խուռներամ փութալ եւ լսեք այս արժանաւոր Հա֊ նուիբեց մեր ա զղա յին տօնին : Երգեց նաեւ Փարի– կախութիւնր, Ա՝ ա յիս 28ր որ կորիզր կազմեց այս
յուՀին՝ որ Հազար տառապանքներով եւ զրկանք - զէն րնկեր Ոսկիան Գալայճեան։ Արտասանեցին օրուան երիտասարդ , յազթական ու կորովի 1Աոր–
ներով Հասած է փայլուն գիրքի մը՛. «Նոր Ա երունգ^էն րնկեբներ Անդրանիկ Խ ո բէնեան , Հրգային Հայաստանին»։ (Ծափեր)։
Ա. Գ. ՄԵՍՈՒՄԵՆՑ Աոլբէն Փափազեան , իսկ Վալանսէն րնկեր ՎաՀ - Գեզարուեստական բաժինը շատ խնամքով
բամ Ծ աՀ պա զեան ։ Նոր Աերունգի կոզմէ շատ գե պատրաստուած էր ՚ Երկվեցեակ մը սանուՀ իներ
ՍՏԱՑԱՆ* ղեցիկ ուզերձ մ ր կարգաց րնկեր Արլէն Փափազ դոյնզգոյն ապրիշումէ գեղկկական Հագուստներ
եան , իսկ ֆրանսերէն ուղերձ մբ՝ Պ * Աեբոբ *Լա– Հագուած , մէկ բնդ մէկ պարեցին «Լեփօ լէ լէի ,
I ՚^ՕՍ, Լտսսշտ ^ոճ Շտոէւշաշո. կ Լշօռ 2. զարեան։ Բոլոր երգողներն ու ա րա ա ս ան ողն ե բ ր ի ֊ «Թամզարաի , «Եար կիւլաի շուբկպաբեբբ , որոնք
ՏսՈՈ61աՈ. («Կը հարցնեմ ձեզի, տիկիններ եւ պա բաբ գերազանցեցին , խլելով ^եբմ ծավւեբ ։ ծավւեքով ու դափերով մեզ փոխագրեցին Հայրենի
րոններ–») • Աւիլեբմ Աարոյեանի յառաջաբանով : Ապա խօսք տրուեցաւ բնկե րվա րականնեբոլ գաւառները : Վերկին անգամ անակնկալ մ ր եղաւ
Երիտասարդ գրագէտին (Տրապղոնի որբերէն) քարտուղար ընկեր ^Տ/13ւՀէաի որ սիրայօժար պա - չինական պարը։ Յետոյ երկու փոքրիկներ , ՝Բբիս–
գոբձ-ր որ այնքան լայն ընդունելութիւն գտաւ էհ տասխանած Էր մեր Հրաւէրին ։ ՛ի՝ ա զ ա քա ց ի 1^3քէ1Ո թին Յակոբեան եւ Ա իւզան Եղիաեան թռչունի
մերի կայի մէ–ջ–. բուռն ծափերու մէկ բեմ բարձրացաւ։ քրքրելով թեթեւութեամ ր պարեց ին ֆրանսական երկու
Fonds A.R.A.M
ԾովիԱաէ ՏԽ ՊԽասեաԱ «ՅԱՌԱՋԵՒ ԳՊՐՈՑԸ ԱՑՆՃԱՐԻ ՄԷԶ մեր պատմութեան էկերը, արագ ակնարկ մը նե -
Հայկական
՚օ աե ց ՅՕա կան թուականներու մեր յեղափոխական
(Փայվպի եր^ահանդէւփն ւաւթ֊իւ) ԱՅՆՃԱՐ , Լիբանան (Յառաջ). կեա՚Ժքին վրայ , մ ասնաւո րապէս Հ . 3 * ՚հաշեակ -
այս նորակերտ Հիւղաւանի շինոլթիւնր սկսելէն ցութեան գո բծ ո ւն է ո ւթ ե ան Լուրկ , յիչելով նաեւ
քանի մր ամ իս վերկ , արաբական լա յն ու ընղա ր– թրքական խժղժութ իւննե րը եւ վե բկապէս մեր
Օր * Ծովինար Տէր Պետրոսեան ծնած է Արար– է\ակ վրաններ իմի կցելով կանգնեց ինք գ՚սրոցը : Հա յ բե նիքի ազատագրում ը, Հայաստանի Հ ան ր ա —
քլէբէ Ծագ գխղր։ Աեծ Հայրը քահանայ էր ։ Հ$ եա ո յ Հաւաքելով երկսեռ ա շակե րտ ո ւթի ւնր , բա պետութեան Հ իմնադր ո ւթ եամ բ ։ &նո րՀ աւո րելով
Ւոկ ՀայՐԸ՝ Մկըաիչ Տէր Պետրոսեան Լոր ՛այս ցինք Լ^ԷպԷլ - Ա ու սա յ ի Աղղ * վա րժա բանը , որուն ան կա իսո ւթեան 23բգ տաբեդարձր , մ ազթանքնեբ
տողերը գրողին երաժշտութեան ա ռակին ուս ո ւց ի էր Վրան վարժարան, անունը տրուեցաւ : բրաւ մեր քաղաքական տենչե քուն իր ա կան ա ց մ ան
եղած է) իր միկնակարգ կրթութիւնք էրուսաղէմի ^ Վարժաբանր այցելոզնե րէն առա կինն եզաւ Համ ար : Երգեցի կ խումբր թնգա ց ո ւց «3 առակ ըն
վանքր աւարտելէ վերկ եկած էր Խաք րե րգ : Ա ին Հ ոգելո յս Պետրոս արք * Ա ար աճ եան ( ա յն ատեն թանանք՝^ ը ՚.
չեւ 1904 այնտեղի Աղգ * վարժարանին մէկ պաշ կաթող * տեղա պաՀ ) , ընկերակցոլթեամբ է) ագ ք*եմ Հրաւիրուեցաւ օրուան բանախօսը , ընկեր
տօնավարած էր իրրել ուսուցիչ, յետոյ եկաւ եւ Եգիչէ Լա յժմ Հանգուցեալ) եպիսկոպոսներու : Հայկ Աարգսեան որ, իբրեւ Հայաստանի Հանրա
Արարկիր եւ Աղգ * վարժ ա ր անն ե ր ո լ ուսուցի չ եւ Աշակերտները՝ ի պատիւ այգ մեծ եկեղեցա - պետութեան խորՀ բղա րանի նախկին անգամ եւ ա–
Ա* ա յր եկեղեցիի իրր դպրապետ պաշտօնավարեց կանին եւ Հոգեւոր Հօր , երգեցին քանի մը ազգա կանաաես , մէկ ժամէ աւելի տեւող իր դեղեց ի կ
մինչեւ 1915։ Այգ թուին ձերբակալեցին զինք իբ յին երգեր Հ ճառով մ ան րամ ասնօրէն նկարագրեց Մ ա յիս 2.3ի
րեւ յե զա ւի ո իսա կա՛հ եւ Ակնա յ առկեւ խոզխողե լէ Ան երբ տեսաւ, որ աշակերտներն ու աշակեր– պատմական գեբր Հայ իրականա թեան մէկ, որու
վերկ Եփ բատ գետր նետեցին ։ աոլՀիները փոշեպատ , ծալապատիկ նստած են շնորՀիլ 1045 թուականէն վերկ, առակին անգամ
Օր * Ծովինար փոքր Հասակէն տեսած է այս փսիաթներու վրայ , շ ա տ յուզուեցալ ՚. Ու ա յգ ՌԱաԼո4. * Աըարատեան Հայրենի ղաշտերու *Լրա ք
ս աչ՛ ս ա ւիւն եր ր եւ անոնց տպաւո րութեան տակ ապ սրտա՛ճմլիկ տեսարանին ազգեցութեան տակ, ՛աչ կորիզը կր գրուէ ր Հա յ կա կան պետականութեան
րեցաւ երկար ժամանակ • • • ; քերը արցունքով լեցուեցան։ ու անկախութեան : թուեց այն ծանր , դժոխային
1926^՛^ էր որ կրցաւ դժ հիսքէն վերկնասլէս ա– ՝ւ՝ ա կա լե ր ա կան քանի մ ր խօսք ըրաւ ուսուց չա– ՚ պայմանները որ ստեղծուած էին այգ օրերուն
զատուիլ ե լ գալ իք եզբայրներուն միանալ Լիոն I կան կազմ ին ե լ ա շա կե ր տ ո ւթ ե ան ըսելով * <Հ.Տո կա լ Հայաստան ի մ էկ , որոնց յաղթեց Հայ ժողովուրդր
Ւր եզբա յրներր Ծ ովինարի մէկ նկատելով ե ր ա - ե լ Համբերել գիտցէք։ Մառախլապատ օրերուն , եւ պարտութեան մտանեց թշնամին :
•մշտական յատկութիւն , նիւթական ամ էն ղոՀո - շուտով կր յակորղեն գեղեցիկ ե լ ա րե ւո ւո օրեր ։ Ապա ներկա լացուեցաւ «Հա յր են իքիս Համ ա հ7»
, կըր– Գեղան
ղութիւն յանձն առիւն ; Ամէն անոնք, ոք Համ բերել եւ տոկալ գիտեն դեղեց ի կ թատերախաղը , գրուած Տ իկին
Ան իր երաժշտական կրթութիւնք սկսաւ 1 927՛ի նան ամ էն տեսակ գժու արու իժի ւնն եր ո ւ յաղթել եւ Փափազեանի կոզմէ , Յունաստանի մէկ եւ նոլիր -
յՍյ112յ*ՍԼՀ) նախ կութակի ղասերով։ Ապա երգի յակողոլթեամբ գլուխ Հանել կեանքի գաժան ուած Մա յ Ի" 2>Տին ։ Նոյնպէս իր ղեկավարութեամբ
յատկութիւնք աւելի տիրապետելով, կութակր պայքաքը։ Ուքեմն՝ գուք ալ Համբերատար ոգի եւ ու բեմագրութեամ բ ։ ք$աղա ր կո ւթ իւն բ անցաւ շատ
տեղի տուաւ երգին ։ • տոկուն կամք ունեցէք , ու վստաՀ եղէք թէ կեան յակող։ ք*ոլոր դերակատարներն ալ Հարաղատօրէն
Ասկէ վերկ Օր . Ծովի՛նար երաժշտական իր քի պայքարին մէկ յաղթանակը ձերն է ։ Այս օր - ներկա յացուց ին իրենց տ ի պա րն ե ր բ ։ Մ ան աւանդ
կրթութիւնք շարունակեց ի գին ամ էն զո Հո զոլ - ուան Հնամաշ փսիաթներուն տեղ , վաղը 1լ ունե - Օր * Վիքթորիա հյ ո բէնեան ի յա յա բերաւ դե բա -
թեան ։ \,աիս ֆրանսացի ա&շԱաշ յ6ւաոշ Լօատ Շտս– նաք գեզեցիկ նստարաններ, շնորՀիլ ձեզ ծնող սան ի յ ա ա կո ւթ ի ւնն ե ր ։ կը մ ասնակցէ ին՝ Նո ր Ա ե–
ձշէի , յետոյ Լիոնի Օփերայի թէնօրներէն Պ * Լ շ ֊ ցեղին ։ Այս վրան—վա րժա բան ին տեղ, վաղր– կ՚ու րունդէն՝ րնկեբներ Անդրանիկ քԱ ո բէնեան , Արլէն
%10տի Հետ։ Եւ ի ՚էերկոյ Պ* ^9ւ1ոհշԱ\ւձի Հետ Լիոնի նենաք ձե ք Հ ո յա կապ վարժա քանը , շնորՀ իւ Փա– Փ ա վւազե ան , Ար ամ Հախվէ րտեան եւ Աւագ Լու -
երաժշտանոցի մէկ եւ փայլուն կերպով աւարտեց ըիղի «Յառակէ օրաթերթին այգ նպատակին Հա - սարել/ւան , իսկ կապո լա ^ ա չէն՝ օրիորդներ Վի՚ք–
երղի բաժինք 1942^5/ , պատերազմի արՀ աւր ալից մար Հ ան գան ա կա ծ մ եծ գում արին ։ Այս վա րժա - թորիա 1Սոքէնեան , Ալիս Առաքելեան ե լ Մլ"րի՛
օրերուն ։ • •• քանին անունն է , թէեւ Հիմա վրանի տակ , Մուսա Համրաբձո ւմ եան ։ Հանդէսք ւի ա կո ւե ց սւ ւ «Ա շակ
Գերութեանս մէկ եզրօրք մէկ նամակէն Հե - Լերան Հա յ ազգ * ՀՏառակֆ վարժարանդ : /» ///ն ո ւ ո ր» ո ւի ։ Ընկեր թ* Հերոյեան փակման խօս
տ եւեալր 1Լ իմ անա յ ր, «՝/* // յրս Ե ր աժ շա ան ո ց ր ա– Ապա գպրոցին նուիրեց 50 լիբանանեան ոսկի , քով թելադրեց բոլորին , ինչ կուսակցութեան ալ
լա ր տ ե ց ե լ Հ իմ ա Լիոն ի Օփերան կ*երգէ : Հակա - նստարաններ եւ աթոռներ գնելու Համ ար : ՛թանի պատկանին , չմոռնալ մեր սր բո ւթիւննե ր ր ։ Հան -
ռակ իր վւայլուն յակողութեան ե լ րնգուեակու — ՚ԼՀ °ւ1 ՎՒՍ^Գ կատարուեցաւ իր փափաքը։ դէսէն վերկ տեղի ունեցաւ ըեկերա—Համակրական
թե ա ս , կատակական մարմինր անարդար վերարե — Հայկական ա լս գիլզտքազաքր , որ ասպետա իսնկո յք , ստեղծելս վ խ ան գա վա ռ ու Հա յրենա -
բում ցոյց տուաւ ե լ կո զմնա կց ո ւթ ե ամ բ վարուե կան Ֆրանսա յի մ է լէոններովը կա ռո ւց ո ւե ց ա լ , շունչ մթնոլորտ մը։ Աեզանապետ րնտրուեցաւ
ցաւ քրոջս Հեա ե լ լաւագոյն մրցանակի մր նա - շն որՀ ի լ առա կֆ ի ո ւն եցաւ իր ազգ այի ն տիպ ար րնկեր Ար չալիր Հարէ լեան ո ր յա կոր դա բաբ պար
իւ աո/աս։ ո լութ իւն բ Ֆրանսուհիի մր յատկացոլ - վարժարանը : Այս անուն ր արգէն ոսկի տառեր ով տականութեան Հ բա ւիր ելով ն ե ր կան եր բ , երգե
•յին՝» : Իսկ ինք ուրիշ առթիւ կր գրէր : «Լալով արձանագրուած է նոր ճէպէլ Մ * յյի րով , ճառերով թէ ա րտասս/եո լթիւննե րով ,զուա ր–
դուրս ելայ Երաժշտանոցէն , ի՜նչ գէշ բան է եղեր՝ գրութեան տոմ արին մէկ , ու յաւիտեան կապուած թութիւնբ Հասցուց իր գագաթնակէտին ։ Առ —
հայրենիք չունենալը» . . . : սլիտի մնայ մեր Արտերուն։ ա ո ւ ան 55/ էր եւ ժողովուրդր կր դժկամակէ րՀեռա–
Այ" իսօսքերը ինձ՜ի բնաւ զարմանք չպատճա - Վարժարանի Հէնքը օժտուած է նախակըթա– նալոլ ։ - Թղթակից
՚ լ ե ց ի ն , որովհետեւ իմ աշակերտութեանս օրով ալ րանի մ ը յատուկ բո լո ր յարմ ա ր ո ւթ ի ւնն ե ր ո վ ։ ՄԱՅՒԱ 28Ը ԱԷՆԹ ԷԹՒԷՆԻ ՄԷՋ
•այսպիսի անհ ամ ո լթիւննե ր տեղի ունեցած էին Ե ր ա խտ ա գի տ ո ւթեան , շնորՀ ակալութեան եւ Օ
Լիոնի Երաժշտանոցին մէջ*. գնաՀաաանքի խօսք ունինք մեր սիրելի 311171.111 ջ^՚յ^/ , ԱԷՆԹ ԷԹԻԷՆ, (Ցաււաջ) Մենք ալ մեծ
Առանց ընկրկելու այս անիրաւութե՛ան առջեւ, որուն շնորՀիլ Հարիւրաւոր երկսեռ աշակերտներ խանդա վա ռութ եամբ աօնեց ինք Մ ա յ ի ս 28ը ։ Հա
Օր– Ծովին ար շարունակեց իր ճամբան ֆրանսա - կարղալ - գրել կը սորվին % - կառակ տեղատարափ անձրեւին , Յունիս 1 իւ շա -
կան բեմի վրայ, իսկ Հայկական բեմերու վրայ կր 3– Գ– ՊՈՒՐՍԱԼԵԱՆ բաթ իրիկունը սր աՀ բ լեցուած էր 300 Հոգինոց
վ՛այլի \Գ2%էն ի վեր : թռուցիկ– ՁԱՅՆԵՐ ԳԱՒԱՌԷՆ բազմութեամբ մը։ ք՝եմին երկու կոզմերը կը ծա
Եթէ աչքէ անցքն էք այգ տարիներու
ծանէ ին Հա յկական եւ ֆրանսական եռագո յնները ,
ները ե (Հ ա ո ա կ» ի Հաւաքածոներ ր , պիտի տես ֊ իսկ իսորքլ\) պատին վրայ Հայկական գրօշակնե -
նէք որ ան ամէն սւ ե զ է՛ Լիոն, Վա լան ս , Վիէն , բու մ էկտեզ
ՄԱՅԻՍ 28Ի ՏՕՆԱԿԱՏԱՐՈՒԹԻՒՆԸ զետեղուած էր «Փառք Մա յի՛ս 2Տի
Աէն Ծամոն , Աէնթ կթիէն , եւ մինչեւ Մարսէյլ : զ ո Հ ե ր ո լ ն » վերտառութիւնը , անոր տակ՝ Հայաս
Բայց անոնց բոլորի պարծանքը եղաւ այն ոք ՏհՍԻՆ , 3 Յունիս ( 8 ա ռ | ա ջ ) — Պ աաերազմ էն տանի Հ իմնագիրնե բո ւն խմ բան կարը ։ ՆախագաՀ
կրցաւ ֆրանսական բեմի վրայ իր աեղր չինել իսա– ՛ի վեր առակին անգամ ըլլալով, մեր գազոլթը եւս ընկեր Ա՛Ա աե փան եան Հանդէսը բացուած յայ ՜
զալով Լ&էաճ^ Լիոնի Օփերա յի մէկ երկու անգամ , Հանգիսաւո րապէս աօնեց Մա յ իս 28հ7 , նախաձեռ - սւ ար ա ր ե ց «ք*ամ Փորոտանիով , զոր պէնկալեան
երկու անգամ թուլուղ եւ մէկ անղամ Մօնփէլիէ : նոլթեամբ Հ՛ 3 * Գ * Նոր Աերունգին եւ Հովանա կարմ իր—կա՛կան չ լո յսե բու մ էկ ե ր գե ց ին կապո յա
Շ աա ղոՀ մնացին թէ այգ Հաստատութեանց վար– ւորութեամբ կոմիաէին։ Որքան կ1 երկարին սլան– քՏաչի սանոլՀիները : Ընկեր նախագաՀ ր անցողակի
չոլթիւններր եւ թէ Հ ա սա րա կո ւթի ւնր ; Այժմ կր ղխաութեան տարիները յ այնքան աւելի , տարա - պա բ։լհ լով Մ ա յիս 2Տի նպատակը , մ էկ վա յ բ կե ան
պատրաստուի «Ռօմէօ եւ Ժ ի ւլի է թի եւ «Թբավիա– կիր Հայութիւնը կը փարի իր սրբութեանց , իբրեւ ոտքի Հ բաւի րեց ն ե ր կան ե րը , յարղե լու Համ ար ա–
թ ա$> խաղալ յա ռակի կա յ եղանակի բացում ին : խոբՀ բ գան ի շր իբ Հ ոգեկան Հ ա յ քեն իքին ո լ աղա - զատաղրոլթեան ճանապաբՀին ինկած յայտնի թէ
Ւնչպէս կր տեսնէք , եղածով չ ի գո Հ անա ր եւ տագրութեան ։ &արաթ երեկոյ , Հակառակ փո - անյայտ զինուորն/, բու ի*նկելի յիշատակը՝. Յուղ—
իրաւունք ալ ունի : Հայու աղկիկ է եւ պէտք է թո բ կոտ օգին ու անձրեւին , Հաւատաւոր բազմ ու ուած եւ զգայուն շեշտերով արտասանեցին րնկեր
Հայ բեմին ծառայէ ամէն բանէ առակ : Այս նա - թիւն մ ը եկած էր Հ ա զո բ դո ւե լո ւ մեր ազգա յին Նչան Այտապիրեան «Ա ա բ տ ա ր ա պա տի ը , Ա ան ո լ -
խանձախնգրութեամբ է որ ան /լուղէ Փ՛արիզի Հայ տօնի բարձր խորՀուրդով ։ Հ ինեբէն ԱնաՀ իտ Ա տեփանեան «Նայ իբ ի աղկի կրի
Հ աս ա ր ա կո ւթ եան ալ Հայ երգի Հաճո յ ք ր վերար Հանդէս ին բացումը կատարուեցաւ առակ (Գառօնէ) , Վարդենի Հայթաեան ձԵզիչէՖ ( Գ ա -
ծարծել, փունկ մր եւս աւելցնելով իր նախորգնե– նաՀ աւասկի քայլերգով, զոր երգեց Հ՚քյոր Ա երունգի մառ ՝1* ա թի սլ ա) , ինչպէս եւ ֆրանսերէն կտոր մը։
քուն վբայ : եւ կապո յա քՍաչի երկսեռ իա ւմ բր , ներկաներ ու Մ ենեբգեցին ընկեր լՀանիկ Օաաճեան՝ «Հայա՚ս -
կ՝ իմանամ թէ այս գործին դրա կանօբէն սա - յոտնկայս ունկնգրութեամբ : տանիր , եւ Տիկին Աաթենիկ Թէբղեան գողտրիկ
տարելու Համար , երգի իր մեծ քո յ ր ր՝ տաղանդա Իլ բ ա խ ո ւս ի չ էբ դիտել ա յգ տզաքն ու աղկիկ– կտոր մը ։ ք*եմ Հրաւիրուեցաւ բանախօսս ընկեր
ւս ր ե րգչուՀ ի Հա յ կան ուշ թո ր ո սեան իր փոքր ները , խրոիսա ու ինքնավսաաՀ ։ Խաչիկ Մկբաիչեան , որ պաբզեց Հայրենիքի աղա
քրոկ ձեռքէն բռնելու եւ Փարիզի բեմ ին վրայ ա— Օրուան նաիսագաՀը, ընկեր թ* Հերոյեան իր տս/ զրութեան ներքին &ալքեբը : Պատմեց Ղ^ա՚րաքի–
ււ ակն որ զ ելու աւագ պարտական ո ւթի ւնր ստանձ - կրակոտ բացմ ան խօսքով սլ անհ ու ց ո ւց Մ ա յիս 2.3ի լիսէի 1 Աարտարապատի եւ Բաշ Աբարանի դէպքե
նած է : Ա յգ պարտ ա կան ո ւթ ի ւն ր Հնարաւոքու - վեՀ ն չանա կոլթիւնը : « Մայիս 2Տր թրքական րը , թէ ինչպէս անմաՀն Արամի եւ Զօր* Աիլիկ **
շնորՀ մ ը չէ , երբեք , ինչպէս կր յա յա արա բեն եանի Հայրենաշունչ կոչերուն վրայ 12 Հազար ան
թիւն /լրնծայկ ուրեմն որ Օր* Ծովինար տէր - կարգ մը մարդիկ , այլ Հայ ժողովուրդի արեան վարժ զինուոբնեբ երեք օրուան մէկ գրոՀ տա՛լով,
տէր ի թոռ , երաժշտագէտի աղկիկ եւ երգչուՀ ի զոՀոզութեամր ձեռք բերուած պատմական թուա~~ նաՀանկի մտանեցին 36 Հազար թուրք զինուոքնեք ։
ըլլալու իր կրկնակ Հանգամանքները արժեցնէՓա– կան մր : Հայրենիք մր չ ի տ բուի ր , այլ կ՚առնուի՝^ ; «Ղ^եկավաքոլթեամբ Հ * 3 * Գ ա շնա կց ո ւթեան , ա–
ր ի զա Հա յ գժուարաՀ աճ Հ ասա րակո ւթեան առկեւ յ Մ ենեբգեցին Տիկի՛ններ Մ "՚ (՚ է՝ զա Հա բէ լեան , Մ ա - ո անց դաւանանքի խտրութեան , ամ բողկ ժողո -
կր յուսանք թէ Փարիզցիներն ալ իրենց կար րի կարապետեան , Աշի՚էն Պօյաճեան, ընկեր Լեւոն վուբդի մ ի աՀ ամ ո ւռ կամ քովք եւ անոր պողպատ -
գին աւագ պարտականութիւն պիտի Համ արին Տօնիկեան (Փարիզէն) , որ նոյնպէս քանի մբ խօսք եայ բազուկներովը ստեզծուեցաւ ՀայաստանիԱն–
խուռներամ փութալ եւ լսեք այս արժանաւոր Հա֊ նուիբեց մեր ա զղա յին տօնին : Երգեց նաեւ Փարի– կախութիւնր, Ա՝ ա յիս 28ր որ կորիզր կազմեց այս
յուՀին՝ որ Հազար տառապանքներով եւ զրկանք - զէն րնկեր Ոսկիան Գալայճեան։ Արտասանեցին օրուան երիտասարդ , յազթական ու կորովի 1Աոր–
ներով Հասած է փայլուն գիրքի մը՛. «Նոր Ա երունգ^էն րնկեբներ Անդրանիկ Խ ո բէնեան , Հրգային Հայաստանին»։ (Ծափեր)։
Ա. Գ. ՄԵՍՈՒՄԵՆՑ Աոլբէն Փափազեան , իսկ Վալանսէն րնկեր ՎաՀ - Գեզարուեստական բաժինը շատ խնամքով
բամ Ծ աՀ պա զեան ։ Նոր Աերունգի կոզմէ շատ գե պատրաստուած էր ՚ Երկվեցեակ մը սանուՀ իներ
ՍՏԱՑԱՆ* ղեցիկ ուզերձ մ ր կարգաց րնկեր Արլէն Փափազ դոյնզգոյն ապրիշումէ գեղկկական Հագուստներ
եան , իսկ ֆրանսերէն ուղերձ մբ՝ Պ * Աեբոբ *Լա– Հագուած , մէկ բնդ մէկ պարեցին «Լեփօ լէ լէի ,
I ՚^ՕՍ, Լտսսշտ ^ոճ Շտոէւշաշո. կ Լշօռ 2. զարեան։ Բոլոր երգողներն ու ա րա ա ս ան ողն ե բ ր ի ֊ «Թամզարաի , «Եար կիւլաի շուբկպաբեբբ , որոնք
ՏսՈՈ61աՈ. («Կը հարցնեմ ձեզի, տիկիններ եւ պա բաբ գերազանցեցին , խլելով ^եբմ ծավւեբ ։ ծավւեքով ու դափերով մեզ փոխագրեցին Հայրենի
րոններ–») • Աւիլեբմ Աարոյեանի յառաջաբանով : Ապա խօսք տրուեցաւ բնկե րվա րականնեբոլ գաւառները : Վերկին անգամ անակնկալ մ ր եղաւ
Երիտասարդ գրագէտին (Տրապղոնի որբերէն) քարտուղար ընկեր ^Տ/13ւՀէաի որ սիրայօժար պա - չինական պարը։ Յետոյ երկու փոքրիկներ , ՝Բբիս–
գոբձ-ր որ այնքան լայն ընդունելութիւն գտաւ էհ տասխանած Էր մեր Հրաւէրին ։ ՛ի՝ ա զ ա քա ց ի 1^3քէ1Ո թին Յակոբեան եւ Ա իւզան Եղիաեան թռչունի
մերի կայի մէ–ջ–. բուռն ծափերու մէկ բեմ բարձրացաւ։ քրքրելով թեթեւութեամ ր պարեց ին ֆրանսական երկու
Fonds A.R.A.M