Page 130 - ARM_19-1946_02

8 Ա» Ա X

Ակադեմիկոս Աճսաւեա&ի մօտ 1896 թուական ից , երբ սովորում էի Փարիզում ու Պ պ ք ^ Միջե^բակաՕի նամաք

յաճախում Ա ո ր պոն ի Համ ա լսա բանը , ղան ա ղան

լե ղո ւա բան ա կան յօգուածնեբ էի գրում ֆբանսե - Խ Մ բ Ա ն ց ե ա լ շաբթա. հրատարակեր Էինք
մասնագէտի մը տ ե ս ո ւ ն ն ե ր ը քարիւղի պայքաէ–
Լսել եմ, որ մեծանուն ուսուց էասլետ , ս է՛Լ՛ - չ՛էն լեգուով : Առանձին գրքով Վենետիկում \ 898 ոհ մասին, քաղելով Նէ Ո1օոճ6էև : Սաորհւ վերջին
մ՛ասը, պւ կը պարզէ Մեծհբու մրցակցութեան ու–
ուած՝ ա կագեմի/լոս Աճառեանին մ ի շա կարելի է թուականին լոյս տեսաւ իմ «քննութիւն Ասլանպէ–

գտնել աշխատելիս : ՛Նրա աշխատասիրութիւնը , ո– Կի բարբառիդ աշիսատութիւնը , իսկ մի տարի յե­

րի արդիւնքն է 50 տպագբուած՜ ել մօտ 20 տոյ , այսինքն՝ 1Փ99 թուականին , իմ ուսուցիչնե­

անտ իսլ րից մեծ՜անուն Հայագէտ Մէյէի եւ յայտնի ձայնա­ րիշ մէկ երեսր

ստուար ու մեծ՜արժէք գիտական աշխատութիւն բան (հ ո ւս լո յ ի ա շխատակցոլթեամ բ , ղարձեալ Փա­ Ապագայ ոչ - անկարելի պաաերազմի մր սլս*–

Երեւանում առած՜ի կարգ է աս$ել։ րիզում լոյս տեսաւ «Լշտ շճթ1օտ^6տ 1՚ծոշ16ո Յ.աւ6– Հուն, քարիւղը հաւանաբար նոյնչափ վճռական

Այդպէս է լ գտնում եմ նրան գրասեղանի մօտ ու6ո շէսճաշտ շԱոտ 1շտ (Յաւշշէշտ աօ^աօտ» աշխատու - գեր աիաի կաաարէ որչափ 1945/-Տ- վերացող սլա–

նստած՜ , ակնոցն աչքերին , թ ե քուած՜ թղթի գէգէ թիւնը, ո բն առաջին փորձն է Հա յերէնի ձա յնա - աերաոմին մէլ : Ռուս իա ամրապէս աեղալորուե -

վ ր այ , արագ - արագ գրելիս : բան ո ւթ՜ե ան : լով Հիւսիսային Իրանի կամ ամրողլ Խ^Ւքէէ ,

քնարելում եմ : Մի ՚ ո ա ^ ընգՀատում է աշխա­ Զ՛եր անտիպ գործ՛երի մէջ ո^րն էք Համա - իր Հաւանական Հակառակորդներու ոյժին մէկ մա­

տանքը, նայում եւ ասում • բում ամէնից կարեւորը։ սը պիաի փճացնէր քարիւղի աեսակէաով : Արգ ,

Հա, քարովդ եկաք՛. \թստեցէք։ Այս րոսլէիս — Այ * » ր ՚ " < 1 ՚ ք է — ՚ ՛ ւմ է պրոֆէսէօբը , իրան եւ Իրաք զանցառելի քանակութիւն մը չեն
կաղմեր Անղլիոյ անոնք են
կը »էերհասնեմ ։ Զբաղեցէք բառարանիս նոր մա - ձեռքր գնելով կողք — կ ո ՛Լքի՛ » սւ ր ո լա ծ՜ ձեռագրե– որ կը Հայթայթեն Համար, ընդՀակառակն
էական
մոլլները թերթեէով, տպագրութիւնը վերկացել է , րի վրայ : Արանք իմ «Լիակատար քերականութիւն իր քարիւղի սպառումին

մնում է կաղմելը ։ Հայ լեղոլիդ աշխատութեան ձեռագրերն են է Այս մասը, այսինքն 20 միլիոն թոն, իր աարեկան

///// շարունակում է ինչ որ լւան ա րտագրել , գործ՜բ իր տեսակի մէջ եղակի է, Համարեա նմանբ սպառումէն 29 միլիոն թոնի վրայ (1945/– համար

իսկ ես թերթում ե՛մ պատկառելի գիտնականի չկույ ոչ մի էեղուի մէջ, պաբունակելոլ է մարգ - ծանուցուած թուանշանը)։ Եթէ Խ • Միոլթիւնր

«Հայոց Անձնանունների բառարանիդ երկրորդ Հա­ կա յին մ տած՜ողութեան աբտայայտմ ան բոլոր ձե– յաշողի իր աղգեցութեան աակ առնել Իրանի քա­

տորի տ պա գբ ո լած՜ մ ամ ուլները : Անցնում է մ օտ ւ եր ր առն չուած՜ Հ՛11 յ՛՛ (ք է ե գո * ի քերականութեան րիւղները,իր աարեկան արտադրութիւնը այժմ իսկ

Հի՛նգ րոսւէ * Հետ : Իմ քերականութեան մէջ մտնում են Հայոց չորս անդամ աւելի պիաի ըլլա ի քան Անդլիայինը :

Վերնաց բ ի , ա յժմ կարող ենք խօսել , ա - լեզուի քերականութեան վերաբերեալ մ ին չեւ ա յժմ Ա. Նահանգներու կացութիւնը լաւագոյն կը

սում է նա ՛չ լ՛ ի՛ Հը ցած" գնելաէ ու ամբողջ մարմնով լո յս տեսած՜ բո լո ր աբժէքտւո ր աշխատութիւննե՝– թուի անշուշտ։ 1945/& անոնք արտագրած են 231

դառնա լ ո ւի գէպի ինձ ; րի Հիմնական սիլթը * օրինակ՝ /» /// ղ ր ա ա ո ւն ո ւ , միլիոն թոնօ քարիւղ, համաշխարհային արտա -

—- Հէնց ուղում եմ ձեր տ շիւ ա տ ան քն Լ ր ի մա - Այտընեանի , Զալըխեանի , Կ ա բ ստի քեբականոլ - դրութեան 65 առ հարիւրը։ Աս զէ գաա աչք ունին

սին իսօսել , ծ՜անօթանա լ ձեր ա շիյատ ո ւթ ի ւննե ր ին • թիւններբ ,ՄԷյէի «Թտզսւտտշ ճ՚սոշ §ւ՝ծառւծՄՇ օօաք>շ11՚շ6 Հենեցուէլլայի քարիւղին վրայ, որուն քանակը

Խնդրեմ : շ1շ 1*ա՜ա. Շ1ՑՏՏ1զԱՕ> աշիսատութիւնբ եւ ուրիշ կա­ բար ձբացա

-• Այս՝ Հ Հայոց անձնանունների բառաբանըԴ րե՜ւոր ԳՈ ր ձեո ։ *՜ ԷՐ 46 միլիոն թոնոյի 1945/5/ : Բայց

քանի** Հատոր է լինելու ։ ՝ք՝ան ի® մ ամ ուլ կբ էին ի ձեր «Լիակատար իրենց Հանքերու ներքին մթերքը արագօրէն կր

Կը էէսի Հինգ Հատոր, երկուսը տպուեց , քեր յ կան ո ւթ ի ւն ըդ սպառի, եւ նոյն իսկ եթէ չափաղանցուաճ Համա -

մնաց երեք Հատոր , այգ է լ կը տպագրենք , արգէն Հյ> ա ա մեծ՜ է • գժու սր է այժմուանից մււ րինք այն ենթադրութիւնը որ \944ին 14 տարուան

վերկացրել եմ , աւելացնում եմ մ իա յն մի քանի մուլով արտայայտել։ Միայն գերանուան մասին պայմանաժամ մր կը ցուցնէր ընդհանուր սպառու­

անուններ * գրել եմ Հագար էջ , ամբոզջ աշիսատութիւնբ բա - մի Հր Համար , դժուար է պնգել թէ 50 տարի վերԼ

Երեւի ա շիւ ա աո 11)՝ էիք $ՐԳ Հ ատ ո րի վրա յ * ժանել եմ 6 մասի՝ «Լեզուաբանութեան ներած ու - Մ– ՆաՀանդներր պէտք պիտի չունենան քարիւղի

* ապագբւում է նաեւ իմ «Հայոց լեղոլի ծռութիւնդ , «ձայնաբանութիւնդ , «Ջեւաբտնոլ - Հսկա յական ներածումի մը։ Արդ, իրենց յոյսՐ

պատմութեանդ ՚Հր՚գ ՀատորբՀ ինչպէս գիտէք ա - թիւն » , «էւարաՀիւսոլթիւնդ , «ի մ ա ս տ ա բան ո լ - դրած՜ են Արարիս յ վրայ, իրանի շատ մօտիկ։ Ու­

ռ ա ջին Հատորը վաղուց է տպուած՜ , գրաբար մի թիւնդ եւ «ք՝առագիտութիւնդ : Լե զո ւա բան ո ւթ ե ան րեմն քց . Միութեան ամէն թափանցում գէպի հա­

Հատուած՜ էի արտագրում Եղնիկից*, գնելու եմ նե ր ած՜ութեան մ էջ տալու եմ այն բո լոր ըսգՀ ա՝ - րաւ, մեծապէս պիաի վտանգէ ր այն քարիւդի պա­

«Հա յոց լեգո լի ոլտում ո ւթե անդ մ էջ «Ոսկեգա ր ե ան նոլր տեգեկոլթիւններբ , որոնք կարեւոր են լեզ­ հեստները որ այսօր աւե/որդ կը թուին թէեւ ,

Հա յեբէնդ գլխում , ինչ գեղեցիկ լեգո լ է , ինչ ոճ , ուաբանութեան Համ ար • 0 րինակ ՝ լե զո ւա բան ո ւ - Բ ա 1 9 Ք'1'է ,/՛՛՛"" յ անհրաժեշտ պիտի նկատ ո լ ին Մ •

ասում է յո ւղմ ունքից գողացող ձայնով ։ թի ւնն ի բրել գիտութիւն , ինչ է լեզուն , լեզուի (յաՀ անգներուն Համար։

• Պբօֆէսէօբ , ձեր այս երկու ա շիւ ատոլ — ծ՜ագումը, սոցիալական կողմը, Հոգեբանական , իրանեան՝ մրցակցոկթ^ւնբ սակայն չի սա հմա–

իք իւ են ե րից ո* բն էք աւելի արժէքաւոբ Համարում ։ բնախօսական կողմը , լեզուի փոխանցումը , լեզուի նափակոլիր Ա՝իքչին Արեւելքի քարիւղներուն շուր^ :
բաբեշրջութիւնբ
իմ ա շխատ ո ւթ իւննե ր ից ամենագնաՀ ատե­ , կենս ա բւսնո ւթ ի ւն բ , Լմ իավանկ Այն օդային մրցակցութեան մէջ որ պիտի

լին «Հայոց էեղուի պատմութիւնն » է * կաբելի է լեզուներ , կցական լեզուներ , թեքական լեզուներ սկսի քիչ վերլ՝ , ա սի ակ ան գաղթավայր եր ո ւն եցող

ասել իմ գործերի պսա էլն Է , եդրա կա ց ո ւիժ ի ւեը , եւայլն) , լեզուի կատաբելութ իւն բ , այսինքն՝ ինչ եւրո սլական պետութիլննեբբ՝ • Անղլիա , Ձյբանսա ,

վերջ ի վերջոյ նրա մի մասն Է կաղմ ում նաեւ ենք Հ ա ս կան ո ւմ կա տ ա բ ե ա լ լեզու ասելով (լեզուի Հ ո լ ա ն ա ու պիտի վերակազմեն իրենց օդային նաիւ–

«Արմատական ր ա ո տ ր ա ն ը» ; Ա իւս կողմից իմ այս գեղեցկութիւն , Հարստութիւն , Համառօտութիւն , կին գիծ՜երբ ցամաքի վբայէն՝ , Եւբոսլայէն մինչեւ

գործ՜ով առանձին մի գիտութիւն եմ մտցնոււէ՛ Հա— ճոիսութիւն, սեղմութիւն , կանոնաւորութիւն ; •՚Օ՚՚այր* Արեւելք։ Մ* ՆաՀանգները, իրենց կար -

յագիտութեան մէջ, որ որպէս յատուկ առար - մաքրութիւն) ՚, Աիայն լեզուի Համառօտութիւնբ գին , կռթնած՜ իրենց գիտական եւ տնտեսական

կա յ ա լան գւո ւմ է ՝. ցոյց տալու Համար , Հաշուել եմ, թէ մի քանի Հսկայ յառաջդիմ՛ո ւթեան վբայ , կհուզեն Հաստս/ -

1 Երեւի ձեր մ իւս կարեւոր աշխատութիւնը լեզուի Աւետարաններ բ քանի բառ ունեն , որն տել օդային գիծ՜եբոլ ամբողջ շարք մր , որոնք մեր

Համ արում էք «Գաւառական բառարանդը։ երկրագունդր պիտի պատեն իրրեւ անծ՜այր ա՛ծ՜ի ր

Զէ* գաւառական բառարանս շատ թերի է, ելի մնի սարդի ոստայն մը։ Արդ, իրենց Ատլանտեանի դի—

ճի՚չգ է* խոշոր Հատոր է, բայց ընգամէնը պարու­ Համառօտ է ։ Եւ վե ք՛ քուսլ^ ո իմ գրքի առաջին մա ծերը չեն կրնա*ո կանգ առնել Լոնտոն , Փարիղ,

նակում է 30.000 բառ , իսկ իմ մօտաւոր Հաշվււնե– սում խօսում եմ օտար ա զգեցութիւնն եր ի մ ասին Աարսիլիտ կամ Լիղսլօն , այլ պէտք է երկարին

բով մ եր գ ա ւա ււական բ ա ռ եր ի թի լ՚ը 100 Հ աղա րից ու տալիս եմ լեզուաբանութեան ր.աժ ան ում ր : Այս­ մինչեւ կալկաթա ել Հօնկ - ՚Րօնկ , ուր պիտի միա­

աւելի է : Մի քանի տարի առաջ ձեռնարկեցի աւե­ քան առաջին մասի վերաբերեալ : նան Խ՛աղադա կան ի դիծերոլն :

լի լի ա կա տ ա ր գա ւա ռա կան ր առու ր ան կաղմ ե լու Ե բկրոբգ , երրորգ եւ չո՛ր՛բորգ մասեր բ , այս­ Որովհետեւ Խ . Միոլթիւնը անցեալին մէշ՝ ի -

աշխատանքին , սակայն յետոյ կիսատ թողեցի ա– ինքն՝ ձա յն ա բան ո ւթ ի ւն բ , ձեւա բանութ իւնբ եւ րաւունք չէ տուած օտարներուն , իր ցամաքներու

ւաբտելոլ Համար այժմ տպագրուող գործ՜երս : շտ բաՀ իւսութիւնր , Հասկանալի են։ Այժմ գանք Վլ՚տյէ՛" սաւառնելու, ել այսօր ալ կ՝ուղէ օդային

Ուրեմն նախասովետական շրջանում Հրա — իմ աս տա բանութ եան եւ բառագիտութեան : իմաս­ առանձին քաղաքականութիւն մը վարել, մերժե–

պաբակուած՜ ձեր ղ ործ՜երից ո բն էք Հ ամ արում ա– տաբանութիւն բաժնում ցոյց եմ տալիս , թէ բա– լով մասնակցիլ 1944/.*– Շիքտկոյի համ աձա յ՝1ւ ււ - -

ւելի կարեւոր ; ո երբ ժամանակի րնքժացքում ինչպէս եւ ինչ օրէն­ թեան, եւ անկէ յետոյ ալ երկկողմԳւակի համա -

- Ան շուշտ 1909 թ ո լականին Փարիզում լո յս քով են վախում իրենց նշանակութիւնը։ Եւրոպա­ ձայնութիւններ միայն կնքա՛ծ է, ապագայ օդային

տեսած՝ իմ «ՕծՏՏւքւՇծեՕՈ շ1տ Ժւտմշշէ6Տ &ա16Ո16ՈՏ» աշ­ կան բառով այս գիտութիւնը կոչւում է ռեման - գիօ֊երու ցանցը, որոնք Եվրոպան պիտի միացնեն

խատութիւնը, որի աւելի բնգաբձակ թարգմա — տիկա ։ ՝ Ասիո՚յ, պիտի անցնին մէկ գո ղմ էն Ռուս իո յ ել միւս

նութիւլնը լոյս տեսաւ 1912 թուականին «Հ այ բա՝– Համեմատաբար նոր գիտութիւն է իմ ա շ իւ ա - կողմ էն անապատային Ափրիկէի ել Արարիոյ մէէ–

ււ ա ւլի ա ո ւ իժի ւ ն» անունով, այգ էլ յատուկ դ|ւս|ւա– տութհան վերջին մասը, որ ես վերագրել եմ ք*ա– աեղէն , այսինքն այղ բոլոր դիծերյլ պիտի անցնին

լ|ւն. է եւ գրա Համար եմ Ա ո ր պոն ի Համալսարանից ռագիտոլթիւն յայտնի իյօսքով, այս բաժնում օ— իրանի վրայէն։ Միայն Ա– Նահանգներու կողմէ

ստացել գիտական աստիճան : րինակ խօսուելու է ա/սպիսի Հարցերի մասին ծրագրուած ցանցը բաղմաթիլ կայաններ կը նա -

Ի^նչ անտիպ գործ՜եր ունէք է - - \^անօթա— մարդիկ բառերով են մտած՜ում , թէ նախագասոլ - իսատեսէ Իրանի մէշ֊. Փաւնըմէրիքրն է բ « ւ է յ զ ( Հ ա մ –

ցնեմ ձեղ իմ թէ տպագրոլած՜ ել թէ անտիպ բո­ թիւններով, ինչո^լ բառարմատներբ միավանկ են ամ երիկեան օդագնացութիւն) ընկերութեան գի -

լոր գոբծ՜երր : լինում կամ երկվանկ , խօսելու եմ ծ՜ածուկ լեզու­ ծերը երկու ուղղութիւն պիաի բռնեն Անգարայէն

Երի տաս ա րգի ա շխո ւժո ւթեա մ բ բարձ րւ ների ( գող եր ի կամ այլ պա յմ ան ա կան լեզուների անդին, մէկը պիտի անցնի թ֊էհբտնէն, սաւառնե–
մասին։
է իր տեղից , մօտենում տպագիր գրքերով ու ձե— մասին) , ինչպէս նաեւ մանուկների լեզուի լով դէպի –Բարաշի , միւսը պիտի բռնէ Պէյրութ ,

ռագբի գէզերով ծ՜անրաբեռնուած՜ մի պաՀաբանի, Աշիսատանքի մեծ՜ մասն արդէն պատրաստ է։ Պտղտատ, Պասրա, Պարսից ծոցի հիւսիսային ա-

մի պաՀ նայում գրքերին , ու ապա ասում • Անացել են միայն վերքին երկու մասերբ, որոնք փոլնքը եւ –Բարաշի ուղղութիւնը։ Իսկթըէճռք օն^

• Տ եսնոթ ւմ էք ա յս Լարքերը , որոնք բւ/լորբ ան Համ եմ ատ փոքր են եւ Հ ե շտ է ղըել ։ Այս գրքէ թինէնթրլէնտՈւէսթբբն ընկեր

իմ ա ււլ ա ղ ր ո ւ ա ծ գոր&եբն են , «Արմատական բառա­ Համար սլէտք է օգտագործ՜եմ 600 էեղուի քերակա՛­ ո ւթե ան գի& ը *գի ա ի

րանիդ 6 Հատորները . ւրոնք լոյս են ւեսեւ Երե - նութիւն , որից 1 40հ^ Լբոէոր մեծ՜ եւ յայտնի լեզու– սաւառնի Արարիոյ վրայէն, յանգելու համար ուղ­
լան ո ւմ 1926—1932 թոլերին եւ. մօտ 9000 էլից են
ների քերական ութ ի ւնն երբ) արգէն նայել եմ եւ ղակի Պօմոլէյ, կտրելով այսպէս երկար տարա -
անՀ բաժեշտ նիւթեր բ վերցրեէ :
բաղկացած՜ : Այս էէ * • ասում է մատը գնելով մի ծութի ւն մը անապատային ել ծովային։

մեծ՜ Հատորի վրայ՝., քիչ առաջ ձեր Հարցրած՜ «Գա­ Ի^նչ սկզբունքով էք կառուցեէ հ Իրանի գիրքը իբրեւ Հնդկաստանի ճամբա,

ւառական ր ա ււ ա ր ա և ն » է : իսկ սրանք «քՒուրքե րէ– է4՜ , ա յ ս ինչքան Հարց ու վարձ էք անում , ցամաքի վրայէն, կորսնցուցած է այն արժէքը ղոր

նից փոխառեալ բառերդ , «Հայերէն նոր բառեր ասում է կատակով , լաւ , գրան է լ պատաս - ունէր կարաւաններու շր9անին . բայց այդ դիրքը,

Հին մւ լենւ քգրւ ւթեան մէջ», «Հայւ գիրը», իսանեմ : ՝ք՝ ե ր ա կան ա կան այս կամ ա յն երեւո յթը Եւբոսլայէն Հարաւային ֊ արեւելեան Աս իա տանող

« Պ ա ա մ ութ իւն Հայ նոր դրա կանո ւթեանդ ( երեք նաիս բացատրում եմ րնգՀանուբ առմամբ, թէ ամ­ ամէնէն ուղիղ ել ամէնէն դիւրին գիծերուն վրայ ,

Հատոր՝) , Աանասաբեան վարժարանի , քՒաւրիզէ, բողջ աշիսարՀում՝ բոլոր լեզուների մէջ ինչպէս է անՀրաժեշա օդակայաններու դերը կուաայ իրան֊

\քՈր ք*այաղիտի ձեռագրերի ցուցակները* առան— արտայայտւում , ինչ բնգՀանրութիւն կամ տար - եան շատ մը քաղաքներու։ Ուրեմն որ ել է Հսկռ

ձին հ ա տ ո բն ե ր ո վ եւ վե ր ջա սլ է ս ^Լ ար ա բա ղի յ ՛էյ ո բ բերութիւն կայ Հայերէնի Հետ Համեմատած՜ , ապա ծագոյն Հաճոյքն է ձեռագրերս տպաղրուած տես­
նել ու աղատոլել
\,ա խ իջե լան ի , Ա աբաղա յի , կ * Պ ո լս ի , Ագո ւլի ս ի ցոյց եմ տալիս, թէ նոյն այգ քերականական երե­ այս ղէղերից։

եւ մի շարք ուրիշ բարբառների քննոլթիւնբ նոյնա­ ւոյթն ինչսլէս էր Հնդեւրոպական լեզուներում , ո– Ակադեմիկոս Աճառեանը Հեռանում է իր սի­

պէս իւրաքանչիլրն առանձին Հատորով : Մանր. - րից յետոյ անցնում եմ Հին Հայերէնի (գրաբարի) , րած ձեռագրերի մօտից ել ուղում է նստել իր ,ոե–

մունր գործ՜եր էլ կան՝ «Հայոց նոր վկաներ՛դ , մի՛ջին Հայերէնի, բարբառների եւ վերջապէս ժա - Ղ1Լտ րտյց ես՝ աւեչի երկար չխլեյռլ Համար նրա

«Աուրբ Մեսրոպի եւ գրերոլ գիւտի պատմութիլ - մանակակից Հայոց լեզուի քե ր ա կան ո ւթ ե ան ը Հ այնքան թանկագին ել օգտակար ժամերը , հրա -

ն բդ , «Տ աճ կաՀ այ Հարցի պատ մ ոլթիւնըԴ եւն * : Մի վերջին Հարց է լ ։ Ե՞րբ էք ենթադրում ժեշտ եմ տալիս ու Հեռանում :

Շ ՛ւ՛ ՛ո կը ցանկանա յ ի իմ անալ , թէ որոինք են վերջացնել այգ վիթխարի աշխատանքը։ կարողանամ - ԲաՐո–Լ Կթտք, - ասում է նա, ուղեկցե -
: իմ մ ե–
ձեր առաջին ա շխ ա տ ո ւթ ի ւնն ե բ բ : Կարծ՜ում եմ 6 7 տարուց կ բ լով մինչեւ աստիճանների մօտ ;

. 19 20 տարեկան Հասակիցս , այսինքն՝ բոլոր ձեռագրերիս Հետ Հ ա շիւս մ աքբել ( Ս ; Հայաստան Ամս • թիւ 4) Գ . ՍՏԷՓԱՆԵԱ՚ե

Fonds A.R.A.M