Page 91 - ARM_19-1946_01

ւտ ռ տ ա ա օսօւաա» տ քւաշտ ԳԷՊԻ ֊ԿՈՎաՍ ԵԻ ԵԳԻՊՏՈՍ

1 V»»* Շ. .Տ 376.286 ԳԽոԽ&ԱԽղւ ԱԱատօթւ
պիտի Ատեցինէ եֆե
0ւ«շէօսք–Բւօթհ6էյսոտ : ՏՕհ. աՏՏձճ1ծԱ

17, &ս6 Օտատտսս - Բձ1ԱՏ (13 .)

161.։ 008. 15-70 - 0. Շ. ք. Բ*ա 1678-63

^ւժ՚սեԳԻՆ– Տաք. 750, Ցաւքս. 400, Յա.1ս. 200 ֆոահք Նիէ֊բընպէրկի դատավարութեան Փետրուար

V6Ո(ե•^^^ 15 1946 Ուրբաթ 15 Փեայաւար 13/ք նիստին մէք, խորՀբգային դատախազը՝ նոր

փաստեր յիշեց , պա բզելու Համ ար Հիթէէրէ նա–

խայարձակման ծրագրին ծալքերը։ Ըսաւ թէ <է,Ֆէ~

* Ը . ՏԱՐԻ - 18" ձոո66 8 ° 4536–՚նոր շրջան թ ի ւ 265 Խմբագիր՝ Շ– ՄԻՍԱՔԵԱՆ ԳԻն* 3 % էիք"՝^ ծրագրին Համաձայն , Գերմանիա պիտի

գրաւէ բ ճիպըալթարը , Ապանիո յ աքակցութեամը ,

1941 օգ ոստոսին , յետոյ պիտի յարձակէր Եգիսք՜

ՄԵՐ ԽՕՍՔԸ 3աքգանքի ցպց մը տոսի վրա յ , կովկասի , Ա ուբիո յ եւ ք աո ռսաինի

ճամ բով։ Այս առթիւ նամակ մը ուղղուած էր արե­

ՄԻՇՏ ԳԻՄ ԳԻՄԱ8 Ա. Ա ա Ր Ո Ն Ե Ա Ն Ւ 8 0 1 ա ե Ա Կ Ւ ն ԱՈՔՒՒ ւելեան ճակատի Հրամանատարներուն , Հետեւեալ
բացայայտ
բո վանդակս ւթե ամբ •

<&Եթէ արեւելեան պատերազմին

՛Լ՛որէն գէմ գէմաց երկու ա շխա րՀ ա կա լ ու­ ՄԱՐՍԷՑԼ— Կիրակի առաւօտ, 10 –Փետր. վախճանէն վերք, յաքոգի–^Ք մեր հ/՚Ղ^Ը. Լա^է1

ժեր, Աեծն Բր ի տ ան Է ա եւ Խ •, Միութիւնը % մամը 9ին , քաղաքիս սրաՀնեբԷն Սալ Մազընոյի Թուրքիան , Ա ուբիո յ եւ Պաղեստինի վըայ յարձա­

•մէք, Հ * Տ՛ ՛հ • Նոր Աեբունգ Միութեան նախա­ կում բ կը նախատ ես ո ւի անՀրամեշտ զօրքին պատ­

Առա քին ընգՀաըումը տեղի ունեցաւ. Ա էաց­ ձեռնութեամբ տեգի ունեցաւ յարգանքի արւոա- րաստութենէն անմիքապէս վերքը , մինչեւ 85 օր։

եալ Ազգերոլ, ԱպաՀ ո վո ւթե ան Ի)ոբՀուրգին ւսռ– յա յտ ութիւն մբ Հայ տառապանքի ան զուդա՛կան Մ ենք պէտք է գրաւենք կովկասի կիրճերը ել բա­

քել , յունական Հարցին առթիլ ։ երգիչ ել մ եծ գրագէտ Ա * ԱՀ աբոն եան ի %Հ)ամ եա– րելաւենք վախագրութեան պայմանները Անատո–

Խ * Մ իութեան պատուիրակբ խիստ քննագա– կին առթիլ % լու^ի կամ Թուրքիոյ մէք։ Եթէ » նռյ ն իսկ Խ* ՌոՆ–

աութիւննե ր ուղղելով , կր պաՀ անքէր եա քաշե յ ինչպէս ծանօթ է, Ա– ՛ԱՀա բոն եան , Հայոց աշ– սիռյ պարաուր֊ենէն վերջ , Թուրքիա մեզի չմիա>

բրիտանական զօրքը, անոր ներկայութիւնը Համա– խարՀի թուխ Արամազդը, 1934 Փետրուարէն ի նայ , Անաառլուի մէջէն յարձակումը դէպի հարաւ

Ոե,ով ճն շում (Հունաստանի վբայ եւ վտանգ մբ վեր կաթուածաՀաը Հիւանգ պառկած է Մաբսէյ– յառաջ պիաի աարուի հակառակ իր կամքին , ցալ

միջազգային խաղաղութեան Համար ։ լի Հա յա շատ արուարձաններէն Պոմ ոն ի մ էք : ի սիրա : Թոպրուքի անկումէն վերք, մենք պէտք

Ա եհն Բրիւոանիոյ արտաքին նաիւարարբ պա­ Այսօր , ճիշդ 12 տաբի է որ չի լսուիբ անոր է Եգիպտոս ի վբայ յարձակինք Կ իւր էն եան թերա–

տասխանեց նո յն ուժդնութեամ՛բ , ՀՀայո» կամ «"^» Հոդեթով եւ դաշնաւոր ձայնը, եւ այն ղբիչը "Ր կղգիէն ։ Հա ւան ա բա ր ա յս յարձակում բ կարելի չէ

պաՀ լոնքելով ել սպառնա էով Հ եռանաչ մ ո զովէն ; տասնեակ տարիներ սերունդներ խանգավառած էր սկսիլ 1941/ վէրքերէն կամ 1942/ սկիզբէն առաք։

Ուրիշներ աչ միքամտեցին ել ի վեր քոյ կաբեէի եւ յ ո ւս ա գբ ած Հա յ ր են իքի լուսաւոր ապագայի ՝ք/թէ Իք* Միութեան փլուզումը անՀրամեշտ պա յ–

եղաւ անուշի կապեչ , արձանագրելով երկու կող– մասին , այսօր ակամայ դատապարտուած է լռու– մաններն ստեղծ է , կբ նախատեսուի յառաքխաղա–

մեր ո ւն յայտսլրարոլթիւննեբը ։ Առանց բանաձեւ թեան ։ ցութիւն մր մեքենաշարմ ուժերով, Անդրկովկասի

քո լէ ար կեէո լ : Հ • Տ * Ղ՝ * Նոր Ա եր ո ւնգի կողմէ Հանդէսին մէքէն գէպի Պարսից ծոց, իրան, Աուրիա եւ Ե֊

Եւ աՀա նոր տագնապ մը, այս անգամ Հոլան– բացումը կատարեց ընկեր 9** Գէորդեան որ գրա­ գիպտոս ։ Նկատի առնելով օդին վիճակը , այս

տական Հնդկաստանի Հարցին առթիւ ։ ւոր ուղերձով մ ը մ եզ վս տ աՀ ե ց ո ւց թէ իրենք պի­ յարձակում ը կարելի պիտի բլ ք ա յ միայն 1942/ք

Գարձեա լ նոյն մեղադրանքները եք * Մ իու­ տի չմ ոռնան ԱՀ աըոն ե$սն ը եւ պիտի քալեն ւս յն սկիզբը »Հ

թեան կողմ է , Ու֊կբո*յսա յի պա տ ո լի բ ա կո ւ թ ե ան ճամ րէն ո ը ԱՀ աբոն եան ի սերունդը ըացաւ Հա՜ ԻքորՀրգային դատախազը, քԼօրիա , ուր ի շ

բերնով,–֊ բրիտանական զինուորներբ կը խափա­ կեանքին մէք։ Այսինքն Հայոց գրականութեան ել փաստեր ալ յիչելէ վերք > յայա արարեց թէ կար­

նեն Ձլավայի ազգային շարմումբ , անոնց ներեա– ազատութեան քաՀը բարձր բռնած՝ պիտի փոխան­ միր բանակը ոչ միայն կեցուց ֆաշական նախա–

յոլթիւնը վտանգ մը կը կազմէ միքաղգային խա­ ցեն զայն գալիք սերունդներուն : յարձակումը, այլեւ կատարեալ աղէտ ի մը մտա­

ղաղութեան Համար եւայլն ։ . Բացման խօսքէն վերք , ԱՀաբոնեանի դբբ՛ նեց Հիթեէրի Գերմանիան , աքակցութեամբ դաշ­

Ա յս անգամ ալ հ)ոբՀ րգա յին պւստուիրակու– ո ւածքն եր էն ար տաս անո ւթիւններ բբին , Նոր Ա ե– նակից բան ակն ե բ ո լ ։

թիւնն էր որ «այո» կամ ««^» կը պաՀ անք էր ։ է լ րունգի ֊անգամն եր էն Ս ՛Տէր Ն ազաբ էթ եան՝ «/7 ՝ ԳԵՐԻՆԵՐՈՒ ՋԱՐԳԸ

նորէն փոքր պե տ ո ւթ ի ւնն ե րն էին որ մ իքամ տեցին^ աաւոըըծ, Օր՛ Ալիս 3 ա ր ո ւթիւն եան՝ ՀՄ ա ս իս՝% ը եւ Ուրիշ խ ո րՀ ր գա յին գա տ ա խազ .մը , գնգ *

չարը խավւանելու Համար Հ Հձկաբօտ Հայրենի՝^ , Ա՛ Տի լան եան՝ ^Աքաղաղը կան– Պ ետ ր ովս կի պար ղեց կարմ իր բանակ ի գերիներ ո ւն

եքոբՀբգտյին առաքարկը մերժուեցաւ ։ Ե1– չեց՚ֆ , ինչպէս նաեւ Անմէլ Վ^ա ը գա պե տ ե ան օրուան ա Հ ա ւ ո ր տառապանքները եւ քաբգբ , աւելցնելով

ւկայն , կարելի չէ մխտել ւդոք Ւ յար մ ար կտոր մ բ ։ թէ իբրեւ վկայ պիտի ներկայացնէ երկու գերմ աւ
Երկու քոքերը
րականութիւնբ , պարբերա­ Ապա , խօսքը տրուեցալ երիտասարդ գրագէտ ղօբավաբնեբ , Օթթօ Հալտէբ՝ ընգՀ * սպայակոյ­

բար պիտի չտփուին ժողովնեբոլ մ էք , թէ եւ Պ * Հր անտ Բալո ւեան ի որ արձակուրդի Հ ամ ար տին նախկին պետը եւ Վարլիմէնթ, Եօտլի նախ­

կը մնան զինակիցներ , եւ գա շնագի ր մր ստորա­ (յ ա Ր" է յ է եկած ք11 ք՛"I" վ 1 ս իբա յօմա բ յանձն առած կին փ-ռխ անոր ւիբ : Գատա խազը կարգաց Ո* ո զէն-

դրած են, քսան տարուան Համար։ է բ խօսիլ ԱՀ ա ր ոն եան ի կեանքին ու գործին մա­ սլէբկի *քէկ նամակը, ուզգուած մառէ շալ Բայթը–

Բանի մ բ Զպիտանի գիտելիքներէ , լուսաբա­ սին ։ Բանախօսը ծափերու մ էք բեմ բարձրանալով յաաաաաաաաաա Ոք ւ ւ ՚ ս 7 ^ ա ^ ^ 1 ՜ ^ ՚ ։ ։ ՜ " ւ յ ՜ ՜"՜"

նելու Համար այս տխուր Հեռանկաբբւ շատ գեղեցիկ կերպով ներկա յա ցուց ԱՀաբոնեանի յուղումով կը նկարագրէ իրեն բաժին ինկած ծանր

եյ * Աիու^թեան ծ՛երագոյն ԻքորՀուբդի ընտրու­ կեանքն ու գործը ։ ԱՀ աւասիկ իր դաստ խօսու­ պարտականութիւնը՝) ։ Համ աձա յնականնեբու գա­

թեանց առթիլ , բոլոր ճառախօսները , փառաբա­ թեան ամփոփումը * լէն ետք Հայ գերիներու Հետ նաւին մէք «Աղատն

նելով Հանդերձ կարմիր բանակին աննախընթաց **• Այո՛ , այսօր լուռ է ԱՀաբոնեանը, մշուշ ՚Աստռւած^ը էլ երդէ ին , ծովափը ծովածաւալ

յագթանակը, շեշաեցին անոր զորացման բացար­ մը պատեր է տ-չքեբր , անթափանցելի ել սել մշուշ բաղմութիւնբ խելայեղ կը ծափաՀարէբ ։ ԱՀարոն–
եան Հասած
ձակ անՀ բտժեշա ութիւնը ։ մ բ ։ Լուռ է բ եւ Հա յո ւթեան մ իւս տիտաններէն էր իր փառքի գագաթնակէտին։ 1930–

Այսպէս , Աթալին կր թելադրէր , ամէն անա– մին ,կոմիտասը ,տասնեակ տարիներէ ի վեր ,բայց ին ԱՀաբոնեանի յո բե լեան ը Ա ոբսլոնի մ էք : Ան Հ ա–

կրնկալ գի մ ա գբ ա ւե լո ւ Համ ար , արտագրել 50 մի– խօսեցաւ օր մը, երբ նկար ի չ թէրլէմէզեան ա յց ի մաը բազմութիւն։ \ 934/5> կաթուածաՀար Ա՝ ա ր–

լիոն թոն ձուլածոյ\, 60 միլիոն թոն պոգսլատ , 500 գնաց անոր ^ըսեչաք թէ<^Ջես երգերի ,վաբգապետ 1ւ սէյչի *$էք։ ք՚Ր կեանքբ սկսած էր Հայոց աշխարՀի

միլիոն թոն ածուխ, 60 միլիոն թոն քարիւղ։ (Այս՛ վարդապետը որ երես դէ ՚յբձուցւ է, եւ ամ եւ տառապանքին նկարագրութիւնով ու ինկաւ
/նեզար Շ
վերքին ապրանքէն ցարերուն օրով էլ աբտագբուէբ * ո՛՛՛ւ։ Հա յոց ա շխա ր Հ ով ։ Ու այսօր լուռ է Հայոց ա շ–
սա
9 միլիոն թոն։ \ 940/5/ խորՀբգային իշխանութիւն բ կէս մամ բառ չէ ր աարր։տասանած ծ

քանակը բարձրացուցած էբ 31 միլիոնի , Համա­ է ՀԵՍ այմմ կլերդեմ ինծի Համարի։ Այսօր, Ա– խարՀին պէս։ \յ՜ով է ԱՀաբոնեանի գործը, դժուա­

ձայն Աթալինի յայտարարութեան) ։ Հարոնեանն ալ, լռութեան մէք՝ կ^եբգէ Հայ ժողո­ րութեան մատնուեցայ ,երբ դասաւորելու փորձ մբ

Աոլոթով իր ճառին մէք ուշադրութեան կբ վուրդի ցաւեր բ , բա յց իրեն Համ ար ։ ՝Բլեմ անս ո յի՝ կ^բնէի։ Գրած է պատմուածքներ , վէպ, թատեր–

յանձնէ բ Հետեւեալ պարագաներ բ ։ 1 . Հարիւր մ եռած օրը , թ ե րթ ր ձեռքս ա յց ել ո ւթ եան գացեր գութիւննեբ , ճամբոբդական տպաւոբո ւթիւններ ,

Հ աղտ բալո ր գերմ ան զին ո ւո րն ե բ կը մնան բբիտա– էի իրեն , ըսի -— Այս ալ մեռաւ. ։ թերթըձեռքէս ա– գիմ ա ս տ ո ւե րնե ր եւայլն ։ Հա յկականութեան Հոտ

նա կան շրջանին մէք։ 2. Գաշնակիցնեբը տակա­ ռալ, ու սկսաւ գուշերու ինքնաբուխ չարք մբ եւ ւկուգայ ԱՀաբոնեանի գրուածքներէն ։ ՀհՕճախ»

ւին իտալիոյ մէք կը պաՀ են լեՀ ղինուո րնե բ , բսաւ*–— Հայաստանը այսպէս բռնած էինք, ու նա բառբ որ օտար է , ԱՀաբոնեանի գրչին տակ կբ

Հրամանատաբութեամբ զօր ՚ Անտէրսի Հոր կ՝՝ատէ սաՀեցաւ մեր ձեռքէն ։ պատկերացնէ Հա յ ընտան իքը , Հայ բաբո յա կւսնը ։

Իք* Աիոլթիլնբ^։ 3. Աւստրիոյ մէք, խո րՀ բղա­ ԱՀ ա բոն եան ծնած է Ւգտ իրի գաւառ ին մ էք , ԱՀա բոն եան ունի պատմ ելու ա ռա քն ա կա ր գ

յին շբքանէն դուրս , կը զանուին սպիտակ քք՚ուսե֊ 1 Տեեին ։ Հայրը դարբին էր, մայրը կ^ուղէբ տղան քատկութիւն , առա քին տողէն էսԿ ԸՍ1^^*ՐՑոԳՐ

աւ զօրագնուռսեգԾրո եւն « գրագէտ դարձնել , յաքողեցաւ ։ *Լբ կո ւե ց աւ*Իէ ո ր գ– կապուած էէ Րէէայ Հեղինակին ։ Կը պատշաճի ըն­

եան ճեմարան։ իր առա քին պատմռւածքնե բ բ լո յս թերցողներու ըոլոր զասակարգեբուն եւ տաբիք–

Ուրիշ երեւելի մը, Բտկանովիչ, ^ազդարա­ կր տեսնեն Արծրունիի «Մշակէին մէք։ Ո*– ա յ " ներուն ։ Առա քն ւս կա ր ղ բանաստեղծ է , ^Ղ^էղո յի

րէր թէ Խ * Մ իոլթիլնբ տակաւին շը քապա տուած է քան ի մ բ պզտիկ պատմ ուածքներբ արդէն գէՍՔՐ Արտբ՝ծ , կնոք մբ նկարագրութիւն բ եւայլն ընթեր­

դրամատիրական երկիրներով։ Ադրբէքսւնի առա– կբ դարձնեն յայտնի ։ Վյռչեանց զինքբ կբ գրկէ ցողին սիրցնել կ ո ւա ան ամ են ա՛Հ ասա բակ , ամենա–

քին պատգամ աւո րնա լ արթնութեան կոչ 1լ ուղղէր։ Ե*֊րոսլա, ուսումը կատարելագործելու ։ Կբ Հան– աբաառոց էակներն անդամ ։ (Կրկին կը կարդա յ

Ա յս կի ս կա տ ա ր տե զեկո ւթ իւննե բ բ ամ բողքա– դիսլի ՝Բ բիստափոբի , որուն մ էկ ակնարկ բ կբ բա– Համապատասխան պարբերութիւն մը) ։

կան դաղավւաբ չեն տար, տակաւին ։ Հարկ է աչքի ՚՜էր ՂԷԱՔՐ գրաւելու։ կախարդ մրն էր *Բբիստափո– ԱՀարոնեանով վերք կբ գտնէ Հայդուկային

առ քել ունենալ ճառերուն րնա դիրն երբ եւ խոբՀ բ– րը։ Կ՝ըսէ թէ ին՞չ պէտք է գրել։ (Կարդաց այն դրականութիւնբ , որ սկսաւ Աբովեանով եւ շա–

գա յին մ ամ ուլին Հ ր ա տ ա ր ա կո լ թ ի ւնն եր ը ։ Հա՛տուածը ուր ԱՀ տ ր ոն եան կբ ն կա ր աղբէ իր ա– բունակուեցաւ Րաֆֆիով։ ԱՀարոնեան ժողովուրդ

Ա՝ անշէն անդին ալ , նո յն կաս կա ծ ամ տութ իւ– ւ աքին Հ անդի պո ւմ ը ՝Բ բ ի ս տ ա փ ո ր ի Հ ետ ) կերտեց ։ Ոճը եւ կշ"–ոյթր անմիքապէս կարելի է

նը ։ Վ^իճե լի խնդի րնե բ բ եւ երկու կա յս բութեանց Աո ճանչնալ ։

Հ իմն ա կան շաՀ եր ու Հա կամ արտ ո ւթիւնը պարբե­ ՝Բբէստափոբէ , զԱղաաոլթեան ;ճանասչաբՀին »^

րաբար կը պղտորեն մթնոլորտը ։ շաբքբ չէր րլլար : Հ^Ա՚ուբճ ի մէ^ է",1ս կը տեսնեն Ո֊՝ուս ըանաստեղծ մը կ՛՚ըսէ* Ես շատ եմ

0բինակ , Աեծն Բրիտանիա մինչեւ այսօբ ալ <ձէյվէ յսա րական գրւզը» եւ ուրիշ կտորներ; Ներ– տառապեր , իմ կեանքս Հիւսուած է փայլուն աստ­

չէ փոխած իր տեսակէտ բ Նեղուցներու Հարց ին եւ սկսեան վարմարանի անօրէն ել ապա Աետեիյի ղե բու շողերով։ ԱՀաբոնեանի կեանքն ալ, Հիւս­

առ Հասարակ Թո՛ւրքիոյ , Մօսա1ԼՈբ Արեւելքի , բանար՛. Զայրոյի7– Հայ մտաւորականութեան շար­ ուեր է փայլուն աստղերու շողերով^։

Միջերկրականի վերաբերեալ խնդիրներու մէջ : քերուն մէ^Հ Ե՚ԼԻլ՚է եպիսկ՛ ՜Իուրեան խնգրագիբ Պ՛ Բալո ւեա՛ն իր այս գեղեցիկ գասախօ–

Առ նուաղն կրաւորական գիս° ագրո ւթեան դիբք -*՝Ր մր պատրաստեց որուն տակ իրենց ստորագրու­ սութի ւնով խոր ապ էս յո ւ֊զեց ո ւն էլն գիրն եբը , ո–

բռնած է ան , սպասելով Իյ * Ա*իութեան յա քորդ թիւն ր գրին թրքահայ բոլոր մ տաւորականնե ր ր : րոնք, առանց ըացառութեան դնաՀատեցին զինքը։

Քայէին ։ (Մ/ա,/5/՛ այս պարագան սիրտ կուտայ Վարոլմանի բանաստեղծութիւնը, ^Պատգամաւոր­ ղԱիամ անթօֆ խումրի եռեակը նուագեց Աեւ

Թուրքերուն ։ Ա ան աւանդ որ Աոսկուա դեռ չէ ար­ ներս՝» թրքահայ մ՛տաւո րականո ւթեան զգացում­ խաւարը եւ Հ՚Բնիր իմ Բալիկը՝» ։ ։ Ներկաներ ր մեկ–

տասանած իր վերքին խօսքը, ո՛չ Հայկական կամ ներն ու սիրտն է որ կ արտայայտէ : Բանտէն աղա­ նեցան խոր տպաւորութեամբ ։

վրացական պաՀանքնեբու , ոչ Նե ղուցնեբ տելով անցաւ արտասահման : 1914^ պատերազմին Այս յաՐԳասքի օ ո յ " Է " *Լ^Բ1^ Նոր Սերունդի

մ աս ին ) կանշ֊ուեցալ պարտականութեան ղլոլիւ : Պատգա– անղամներէն բաղկացած պատուիրակութիւն մը

Այս տարրական գիտելիքնեբբ անՀրամեշտ են, մաւոր գէպի Պոլիս Հ ներկայացաւ մեծ գրագէ՛տին բնակարանը եւ ծաղ­

գան ել ո Լ Համար շատ մը Հ.ինչու»ներո լ պա՝տ աս– ^Այստեղ ալ Պ– Բա լ ո ւեան «Հայրենիքիս <ա– կե վւ ունք մը նուիրեց ։

խանր է Տ• մարգէն կարդաց Հատուած մը &լ՝ր Ահարոնեան ԹՂԹԱԿԻՑ

Fonds A.R.A.M