Page 95 - ARM_19-1946_01

ՍՈհՐԻԱ-ԼԻԲԱՆԱՆՒ ԻՆԳԻՐԸ

Օ ճ Ս ճ Ղ՝Ր1Վ ՜ է՝01֊՝1* ՜1 9 2 5

* V – * * 0. 0. .Տ 376.286 «՚Բյյշևցհք զիԱուանեդ»,
կ՚լաե Վիշինսկի
Օ^շէտա֊-ԲարոտԱա; : Տ Օ * տ Տ Տ ձ ճ ե ա
17, 8 ս 6 0աո««ա։ - ք>ձ&1Տ (130

761.։ Շա. 1»71| - Շ. Շ. Բ. Րտոտ 1678-63

(*ԱԼԺՆԵԳԻՆ- Տար. 750, 6սւս"ս. 400, Յամս. 200 ֆրանք Մ* Ազգերոլ Ապահովութեան քՍոբՀուրգը Փե­
0ււո3ոշհ6 17 ք«ւ«16ք 1946 Կիրակի 17 Փետրուար տրուար
խնդրով \5ին զբաղեցաւ Ա ուբիո յ ել Լիբանանի

։ Երկու պետութեանց պատուիրակներն ալ

կը պաՀանքէին պարպել ֆրանսական եւ անգլիա­

ԺԸ– ՏԱՐԻ - 18" Խռ& « ° 4538–\.որ շրջան թիւ 267 Խորագիր՛ ն– ՄԻՍԱՔԵԱ1* ԳԻՆ՛ 3 Ֆք կան ղինուո բները, «անմիքապէս, ամ բո զքովին եւ

միաժամանակ»։ Այս առթիւ ճառեր ալ խօսեցան ,

մ եղադբե լով մ ասնաւռ րապէս Ֆրան սան ։ Վ^իճա բա­

ՄԵՐ Խ0Ս՝ԲԸ ՄԻՏ* ԵԻ Ա Ր Ո Ի Ե Ս Տ նս ւթեանց խ ա ռն ո ւե ց ա ւ նաեւ Խ * Մ իութեան գբլ–

խաւոր պատուիակը, Պ՛ Վիչի^սկի > ուժգնօբէն

Ո՛ՒՐ Կ՚ԵՐԹԱՆ* քննադատելով Ան գլի ո յ եւ Ֆբանսայի քաղաքակա­

ՇԻՐՎԱՆԶԱԳԷԻ ՏԵՍԱԿԷՏՆԵՐԸ նութիւնը եւ նո յն պաՀանքը դնելով ,- ան յապաղ

Պատ աՀա բար տեսանք Աոֆիայի «Երեվան»ը , Ծիբ՚իանզագԷի մ աՀ, ու ան \ Օամեակին առթիւ , ետ քաշել իրենց ղին ո ւո րն ե ր ը ։ Ֆ բանս ա յի արտա­

«օ ր կան պ ա չկա ր ա Հ ա յ <լԵ րեվան» Հառաքգ իմ՛ ական ծանօթ գրագէտ Ստեփան Զ>օրեան կարգ մը յուշեբ քին նաիսարարը, Պ* Պիտօ, զայրացաւ Աուրիոյ եւ

Միութեան»։ եռօրեայ թերթ մր, որ 1946 Յուն­ Հրատարակած է «Սովետական Հայաստան» ամսա­ Լի բան ան ի պա տ ո ւի ր ա էլն ե բ ո ւն յա յտա րա բու–

ուար \եէն սկսեալ կր Հրատարակուի նո՛ր ոււլ– գրի 1945 Օգոստոսի թիլին մէք։ թեանց դէմ եւ պաՀ ան քեց որ ժողովը վստաՀ ու­

ղագրութեամր : » Հանգուցեալ թատերագիրը շատ կը սիրէբ թիւն ունենա յ Ֆ բ ան ս այի ել Անգլիռ յ վ բայ :

ինչպէս Հաղորդած ենք ժամանակին , պուլ­ ճամբորգել։ Չհրողը մի տեղ շսլիտ ի նստի ։ Պէաք է Մէկ խօսքով, յուղումնալից ժողով մբ , ուր

կար աՀ ա յ ուս ուս Հական Համ աղում ա ր ր 1945 0– յաճախ ճամբորգել, ճամբորգել ու գրել»՝, Յետոյ, նորէն երեւան ելան մեծ պետութեանց Հակամաբ–

գաւառսին որոշած՛ էր նոր ուղղագրութեամր գա– կարեւորութիւն չէր տար տարիքին , երբ ակնարկ­ տութիւնները ։

ս աւան դել աղդ* ղպրոսներու ս°էք։ ՊուլկարաՀայ ներ կ՚ընէին իր ծերութեան մասին ։ «Տաբիքբ Ժ՛ողովը բացուած ատեն , Լիբանանի պատուի­

Փոքրամասնութեան կոմիտէն ալ իր կարգին Հրսւ– դատարկ բան է , իսկ դմուա բո ւթիւններ ից թող ե– րակը , Պ * Ֆրանճի յայտարարեց թէ՝ օտար ռիս՜

Հանգած էր նոր ուղղագրութիւնը Հաստատել 1946 րիաասաբդները վախենան » ։ ո լո րնե բու ներկա յո ւթ ի ւնը չարդարանար պատե­

Տ ո ւն ո լա ր էն սկսեալ ։ Իբրեւ իրապաշտ գրագէտ , < / լ * Ր ^ ա ^ Գ ա գ է էէՐ րազմ ական անՀ րաժե շտո ւթիւններ ով ։ Մ ռՂաԳՐռՑ

Ուրեմն , րնգ առաք երթալով ոյյս Հայրենա­ սիրեր յոռետես կամ գեղադէտ Հ եղին ա կն ե ր ը ։ թէ 1 945 Գեկտեմբեր ի ան դլե ւֆ ր ան ս ա կան գա շնա­
ալ գար ձեր
սիրակա՛ն որոշումներուն, «Երեւան»ն « Ի՛նչ ուղղութեամը ուզում էք, Գրէք ՛յ իբր ղին սա րնե բու պարպումը նախատեսած է
խմբագրական
Հ <ձԵբեվան» , ել կր յայաարարէ միայն թէ մեղ տուէք մաբդբ իր գերան ո ւ - պայմանաւոր։ Յետոյ ցաւ յայտնեց որ Ֆ ր ան սա եւ

ազդով մր • թեամբ, կեանք տուէք, յուղեցէք , ապրեց րէ ք» : • Ան գլի ա ա յգ Համ աձա յնութիւնը կնքած են առանց

— « Կը ինդրվի մեր աշիյաաակիցներեն հետ. խո րՀ րգա կցելու Ա ուբիո յ ել Լիբանանի Հեա , ՛ո­

այսու (ըսել կ՚ռլգէ՝ այսուհետեւ) իրենց թղթակ­ Աեւին Հոգ տ ան ե լո վ Հ անգերձ , սակաւախօս րոնք անկախ եւ գերիշխան պետոլթիւններ են ։

ցություններն ու հոդվածները գրել նոր ուղղա­ էբ ել չէր սիրեր ճոռոմաբան Հեգինակնեբբ : Աուրիոյ պատուիրակը, Ֆար էս է&ուբի, իր

գրությամբ» : <Հ Փքուն , գեղեցիկ բառեր գործածող Հեղի­ կարգին խօսք առնելով նո յն դի ա ո ղո ւթ ի ւնն ե բն ը–

Արդարեւ , թերթբ կր ներկայացնէ ցուցաՀան֊ նակը ինձ յիշեցնում է գաւառացի անճաշակ Հա­ բտւ , րա յց տ ա բ բե բ՛ո ւթի ւն մբ դրաւ Անգլիո յ եւ

գէս մր գոյ՝^գգոյս խեգկաաակութեանց ,— դյու­ րուստ կինը , որ գեղեցկութեան Համար մի քանի Ֆրան սա յի դիրքին միք եւ ։ Ըսաւ թէ անարդար

րացն՛ել, սույն, վենհ ( վ է ս է ) , հանձնախումբ, շար ոսկի ու ադամ անգ է կախում վզին եւ բոլոր սլիաի ԷՀԷԷաՐ ւմէէ^Լ էր ^ք^Լքէ" երախտագիտութիւ–

մեջ, Հունսաաան, արդյունավետ, կարո, իեբբո– մատներ ը ղա ր գա ր ո ւմ է մ ատանիներով ։ Պէտք է նբ Անգլիո յ ոնծայած օգնութեան Համար , երկու

նհ , ծարավի, հհտադիլքական , կհուսանք , պր՚ոի դոբծտծել այնքան բառ որքան Հարկաւոր է իրը եւ պատերազմներու միքոցին։ «Անգլիան կործանումէ

ունենա, նվաղ, հոգնություն, եւն • : այս կամ այն վիճակը տալու Համար։ Աւելորդ բա­ փրկեց մեր երկիրը։ Այս պարագան կբ յիշեմ , բա­

Հնարեցէք ինչքան որ կ՜ուգէք։ ԱնՀրամեշա չէ ռը մթագնում է պատկերը » ։ ցատրելու Համ ար թէ ին չու կը պա Հանք ենք միա­

ոչ ո ւգգադ ր ո լիք՝ի ւն դիանա Լ , ոչ ալ քեր ական ու– կբ Հիանար Ֆլոսլէռի , Ա՝ոփասանի եւ Տոաէի ժամանակ պարպե՜լ գինուս րնե բբ » ։

թեան կամ լեգուի որ եւ է կան ոն ւ Մէկ Հնչիւն, ՝վրա \ 1 եւ էլ ընդունէր թէ որոշ չափով ազգուած՝ է Պ– Պի օ նեղսրտելով ա /տարա րութե–

մէկ ւինՀ ո^ ւ յո գն իլ կամ յ ո գն Հա­ անոնց գործերէն ։ 3 ետ ո յ , կը զարմ անա բ ո ր ՚ երի­ նէն , աւելորդ եւ անօդուտ Հռչակեց երկու երկիր­

սնել աշակերար * • . տասարդ գրողները .«զբաղում են իրենց անձնական ներուն մի քել դրուած խտ բութիւնբ ։ Եւ լ՛1՛ Րո ՚՜

(ծ՝երթր խմբագրական մ րն ալ գրի առած է, նեղ ապրումներով եւ չեն կար ուլան ում կեանքն նւսկեց • «Ա պա ռն ա լի ց շեշա մ բ կը տեսնեմ կարգ

ընդ ղրկել , ծաւալուն դո բծեր տալ» ։ մ բ յա յա ա ր ա ր ո ւթ ե ան ց մէք , իմ երկրիս Հանդէպ» ։

պա բզելու Համար նոր ուղղագրութեան օդուտնե– Այս Հեղելէ հ֊աՐ^էՔՐ յաճախ կբ կրկնէր, օրի­
նակներ տալով .
ըը Iա Ան բաւական «կդիւրսւցնե Հայերէնի ու­ Յ՛ետոյ ւլաբմանք յայտնեց Աուրիոյ ել Լիբանանի

սում բ մեր մանուկներուն , որոնք մ եծապէ ս էլ բ Մ եր երիտասարդ գրողները խիզախութիւն պաՀ ան քին առթիւ , «քանի որ պա տ ե ր ա ղմ ական

ւարԼաբյԼէ՚ս ^ ՚ " յ ր ռ ^ Ւ ւ^՚սԼէ ՚ ֊ °ո է է ս ա < ս մեք» : չունեն խոշոր գործերի Համար ; Այ Պռօշեան , 20 վ իճակբ վ ե բ քացած չէ տակաւին , խաղաղութիւն բ

2. Անոր շնորՀիւ պիտի կրնանք օգաուիլ Հա՛ արեկան պատանի՝ գրեց «Աօս եւ Վ^արգիթեր» վեբքԳւապէս Հաստատուած չէ եւ շատ մբ ազգեբու
«ՀհազՀեաԽլ
յասաանի մշակութային «գանձեն», Լ դ, վերմո .< Ա–եբ յ ֊ ա ։ է ա ՚ ե է ս կ ի Հերոսը», ՚1–լ ղ Հ՚նոլորՆերը տակաւփն կը մնան ամէն պատերազ­
: \Այս առ տո ը

արեւելաՀսւ յ բար բառ ի կեբարկումով» կընս՝ ի կո լիկի ակում բբ» : Իսկ մեր եր իւ միկ երկրի Հւոզերուն վբայ» ։

Թէ՛՜ ՔաՐ մբն ալ գաղթ աՀա յ մտաւորականս ւթ եան ՚յբդները , • « Աիբտս ցաւում է » Աիրում &1՚ձ^Ձ"^՚Լէ Վ^Սն Գ°Ր * ա Ր ^է°Լ $ոլրէոյ ^՛՛­

գլխուն , «կաբելի է մ եկ ձեռքի մ ատնե բուն վրա եմ քեղ» * * • : ՚Հյրանք կեանք չեն տալիս այլ կեանքի Լիբանանի անկախութիւնբ Հ ււ <տկած էր 1 941 ին եւ

Համրել տարվան մբ բնթացքին ամբողՓ դաղութա– ատ տառ իկներ . . . Ֆ բո՛նս ան էր որ բարեխօսեց , ոբպէսզի ա յ դ երկու

Հա յութեան մէք է"լ յ 1 1 տեսած զբտկան ե ր կե ր ը» ։ Հա յասաման վերադարձած ատեն , Հյ ի րվ ան­ երկիրներ ը Հ բաւիրուին Ա ան Ֆ բ ան չի ս կո յի խոր–

Երեւի Պ * խմբազի ր բ Աոֆիայէն գուբս չէ ելած , կ՛աղ կ կը փորձէ շարունակել իր մեծ վէսլբ յ «1Լ՚«լ՛~ Հբգտժողովին , Պ * Պիտօ յայտարարեց , ՝Հ։ք՝րխ

ոչ ալ որ եւ է բան լսած՝ Հայկական ԱրտաստՀմա– գան ԱՀ բում եան» , որուն Հ ե ր՛ո սնե րէն մ է կը պիտի տան ական եւ ֆրանսական կառավա բ ո ւթի ւնն երը

նի լեռնա՛կուտակ ել մեծարմէք Հր ա ա ա ր ա կու– Րլլար զօրավար , միւսը գործաբանտտէր , եը– պատրաստ են անմ՝իքապէ ս ձեռնա ր կելու իրենց ղին­
թեանց մ ասին :
րորգը՝ մեծ Հոգեւորական։ Սակայն քանի մը գը՜ ուո րնե բոլ պարպում ին ; Ֆրան սա չուզեր պաՀ եք
լուխ գրելէ վերք կիսատ կր ձգէ։
3. Նոր ուղղտգբութեան շնո րՀ իւ , պիտի կբբ~ Այս առթիւ իր զինուոբները եւ ղանոնք պարպելու Համար է որ
«Ար­
նանք դա ս ագի բ քեր ճարել մեր Հայրենիքէն։ Հայ– Կ՝Ը"էր– անցեալ դեկտեմըեըին Համաձայնութիւն մը կնքեց

դեն շատ մբ դաղութներու մէք դասագիրք Գրական յդացռւմբ եթէ ժամանակին գրէ Անդլիո յ Հետ ՚,եքնգի ր ը կապ չունի ԱպաՀովութեան

թա(թելը անկարելի դարձած է»։ չառնուիր, յե՜տոյ դժուար է գրել։ Մի բան յ ղ ա - էԱ որՀ ուրդին ի րաւասութեանց Հետ , ՛որովՀետեւ

Մ իեւնո յն ատեն կդիմանանք իմէ կարճատեւ • նալիս ՛գրի առ , յետոյ կբ մշակես ։ մեր ղինուորներուն ներկայութիւնը վտանգ մը չի
տա ր ածե­
դաս ընթացքն ե ր բացուած են , օր առաք Մ իշտ կենսուրախ , Հյ ի բվան ղաղ է կը սիրէբ կազմեր խաղաղութեան Համար : Վ^ԷՃ մը չէ որ կբ

լու Համար նոր ուղղաղբութիւնբ ։ կատակել նո յն իսկ Հ իւանգութեան ամ էնէն ծանբ քննուի : Համ աձա յ Գեկտեմ բե բ ի ղ աշնագրին
կառավարու­
Գլխա րկն եր բ վա՛ բ , ող քուն ել ու Հ ա մ՛ ա ր այ ս օրերուն։ Արդէն 75 տարեկան եւ անյոյս Հիւանդ^ տրամագրութեանւյ , ՝ ֆրանսական

յեղափոխակա՛ն արշաւբ , որուն պիտի միանան , օր մբ կը պատմէր այցելուներուն, Հազիւ շնչելով* թիւնը կ՛ուղէ գիտնա լ թէ Մ իացեալ Ագգերը ի՛նչ

անշուշտ , բոլոր «Հառաքղ իմ՚ականներ բ» , ամէն Գիտելս ի՛նչ * երազիս Արաքսի ալիին էի ։ մ իքոցնե ր ձեռք պիտի առնեն , եր ա շխա ւո ր ե լո լ

զ աղութի մէք։ Գետ ի ա յն կողմ բ կանգնած էին Աբովեանբ , Պատ– Համար ա յ դ շբ քանին ապաՀ ովութիւնը ։ Մ ինչ

Կը ղուաբճանառնք ։ ԸնդՀակառակն ։ կ՛ուզենք կանեանը , Ոաֆֆին , քՒում՚անեանբ , Աղայեանր եւ այդ, Ֆբանսա պատրաստ է քննելու եւ ելք մը գա­
Ո^ ՚֊բ կ ՝՝ ե ր–
Հ արցն ել , խորին ղա ռն ո ւթ ե ա մբ , կան չում էին ինձ՛։ Ես նրանց ասի . «Ածիլուեմ, նելու Աուրիոյ եւ Լիբանանի Հետ։ Եւ֊ կը պտՀանքէ

թւ սյսպէւ յետո յ կգամ» ; Հիմ ա , խնդրում եմ , մի մարգ ու­ որ ԱպաՀովութեան քօ ո րՀ ուրդը վստաՀութիւն ու­

ՈԲւբ կյուղեն տանիլ մեզ այս ափ մը տիրա­ ղարկէք ածիլուեմ , դուցէ գնալու կարիք չինի։ նենա յ իր ինչպէս եւ բրիտանական կառավարու­
Հազիւ կցկտուր Հայերէն մբ սոր­
ցուները, որոնք թեան վրա յ» ւ

ված, Ակադեմիա կազմեր են, նոր լաբիւրինթոս Անգլիո յ ներկայացուցիչը, Պէվին , բացակայ

մ բ ստեղծելու Համ ար Հ - Մ* ՆԱՀԱՆԳՆԵՐՈՒ արտաքին նախաբաբբ

ի վեր քո յ ո^ր մ առն աղէտ ը կրցաւ ապացուցա­ նամակ մը ուղղելով Պ - Պիտոյի, առաքարկեց ըն– Րէէաէով » խօսեցաւ խորՀբդականբ , եւ պա բզեց իր

նել թէ՝ Երեւանի ուղ ղա դրութիւնը իսկապէս Թոր. զ ունի լ կեդրոնական կ ա ռա վա բ ո ւթ ե ան մ բ ^աս– կա ռա վա ր ո լ թ ե ան գիրքր 1 Պատմ եց թէ ինչպէս

է, եւ ոչ թէ յետագիմական , որ ի զուր կբ խճո­ տատումը Գեբմանիոյ մէք։ (փբանսա մինչեւ Հի­ անգ լի ա կան եւ ֆրանսական զինուոբները Աուր իա

ղէ կամ կը թլվւատէ տառե ր բ , 1լ անտեսէ ձա յնեբու մա էլ բնդդիմ անա յ այս ծրագրին) ։ եւ Լիբանան մտան 1941/5/, յետոյ թէ ինչպէս

նրբութիւնը , ներքին աբմէքբ , անոնց գործածու­ ԵՐԿՐԱՇԱՐԺԸ սարսած Է Բոնս թան թին ի (Ալ– անցեալ տաբի Անգլիացիները միքամտեցին Աու­

թեան բնական բնթացքլ* ։ Ե* եթէ կ^ոլւլէք , նտ)ե ՛Ա­ ժեբիա) բոլոր գիւղեր բ՝ 100 քէ՝էոս՝^եթ1ր տարածու­ րիա ց իներու խնդրանքով , երբ դէպքեր պատաՀե–

նոնց փիլիսոփայութիւնը ։ թեան մը վրայ։ Ներքին նախաբաբբ աղէտին վայ– ցան անոնց եւ ֆրանսական զին ոլորներուն միք եւ ;

ինչո°լ Ֆրանսացին կը յամառի հօ1Ո1Ո6 ԳՐ^Է ռ ւ ԲԲ գնաց։ Ամէն կողմէ օգնութիւն կբ Հասցնեն Հ Եզրակացնելով , առանց վե բ ա պա Հ ո ւթ ե ան ձա յ–

կարգալ Օա, Անգլիացին՝ կր գբէ 1աօ^՜ , ՐաՏ° Կը կարծուի թէ զոՀեբու թիԼբ շատ ա ւելի մեծ է ։ նակցեցաւ Պ - Պ ի ՚ ո ո յի յա յա ա բ ա ր ո ւթ ե ան , առա–

1լ արտասանէ « Ո Օ » * ՈրովՀետեւ պաՀպանողական ՊԵԼԺԻՈՅ մէշ րնգհ. րնարոլթիւններ պիաի քաբկելով ուղղակի բանակցիլ Ա ուբիո յ եւ Լիբա­

եւ յետ ա՛ղ ի մ ակաԲն են , թէ ՚։ գիտեն որ տառեր բ կատարուին այսօր, առաքին քուէարկութիւնը նանի Հ եա ։

միայն Հնչիւն չեն , այլեւ պալոկեր : Միայն ական– \939էն ի վեր։ Կէս օրէն վերքը , Լիբանանի պատուիրակբ
Տտոյի, դիտել տալով թէ մ ի ֊
քբ չէ որ կբ բանի , ուղղագրութիւն սորված ատեն, ԵԳԻՊՏՈՍԻ գահլիճր հրամարեցաւ, իբրեւ Հե­ Գ աա աս խախնա եճ

" ՛ յ / 1 – ՛ աէքը • տեւանք վերջին խռովութեանց , որոնք ուդդուահ՝ այն վեՀանձնութեան Համար չէր որ Ֆրանսւ

Երեւանը ինք չէռր որ - վեբաՀաստատեց շատ էին Անգ լիոյ գէմ : ճանչցաւ Աուրիոյ.եւ Լիբանանի անկախութիւնը,

մբ տառեր վերադարձաւ հին ուղղաղ ր ո ւթե ան , ԱՆԳԼԻԱ 1.500.000 մնայուն զինուոր աիաի այլեւ զինուորական պատճառներով։ Ե*֊ "(սգեց թէ

քսան տարի վերքը Հ Ե*– յ ա յ տ ս է Հեղինակութիւն ունենա յ խաղաղ ութ Լան այո են (սովորականին օտար ղինուո րնե բու ներկա յութիլնը բռնաբարում

մը, լեգո ւա բան ^Լաբիբեան, գեռ կը սպասէր միւս­ կրկինը): մըն է երկու պետութեանց գերիշխանութեան դէմ։

ներուն բաբեփոխման ։ 130 ԳԵՐՄԱՆ ԳԻՏՈՒՆՆԵՐ V զէնքեր կը շի­ « Աուրիա եւ Լիբանան ոչ միայն չեն խնդրած այգ

Անաց որ , եղածը միայն տառերու խնդիր չէ * նեն Մ • Ն աՀանգնեբուն Համար, Համաձայն պատե­ ղինուո րնե բոլ ներկայութիւնը , այլ եւ կը պա–

այլ եւ խաթարում, խեղաթիւրում լեզուի տար՛* րազմական նախարարին յայտարարութեան X Հաքեն եա քաշել զանոնք, որքան կաբելի է շուտ» |

բա կան օրէնքներու է V*

Fonds A.R.A.M