Page 133 - ARM_19-1946_01

լք ա ա ւ ա ց ս ա ա ւ ա ձաաատա ա

- քօոսՅ 1925 • ա՚է1ԱԿՈՒԱՆ
8. Շ. .Տ 376.286

0ե«։է6սւ–Բւծթ™սսւ« : Տա. –աՏՏածԻ1 Ի՞ՆՋՊԷՍ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՈՒԱԾ ԷՐ

17, ճստ Ս&աէԱՕէ - ք ճ ա Տ (13") ԼՐՏԵՍԱԿԱՆ ՑԱՆՑԸ

161.։ .008. 15-70 - 0. Շ. 8. 8*ա 1678-63
Ւ՚Ա-ԺՆԵԳԻՆ–– ՚ Տաք. ՜՚ՕՍ, է>աս"ս. 400, ՅաԱս. 200 ֆ|ւա՝1ւք

՝ք–անաաայի վարչապետը, Մ * ՝է՝էսկգ Ս՛աբա
տե-
0ՐՇք<+հՐք&՝ ՈօոուԱ 6 1946 Չորեքշաբթի 6 Մարտ Հէն Հրապարակ Հանեց ՔԱնէւչ յանձնաժողովին
էւքնե ր ու
ոեկաղիրբ Հիւլկական ռումբի դագան

* Ը ՏԱՐԻ - 18* ձաւ66 8՛ 4552–"նոբ շրջան թիւ հւսբագիր Շ– Ս՚ԻՍԱ*է)Ա.Ն Գ1>> ՜Յ ծ– լրտեսութեան մասին ւ Տեղեկագիրը բացկ ի րա"
գործոգու–
կ ՛հ/ս կ թկ ապացուցուած կ որ Վայս

թի ւնն՚երը կը կա տ ա ր ո ւկ ին 0 թավա յի խո րՀ րգային

՛ՈՅՐ ԽՕՍ+Ը ՛է" " պա սա ա ան կար,րգ գ մս րը աանսգգաամսնեբսՈռւրնուս կսոոզղմսկ ,,

ԵՐ լ Ա կ ա ք ա ղ ա ք ևս ՏԱՐ գ ո զ ա Լ ^ Մ»«Կ ուայի ուղղակի ՀրաՀանգներուի/ : //•/(< ս գոՀ/—

ծակւ յլն եր մւասստւո ր Կր, ւՀ ան գներ ստառաձ էին

ԱՄԷՆ ՄԷԿԸ Ի 1 ՀԱՓՈՎ. , 1945 Օգոստոսէն իսկ , խաղաղականի պատերազմը

Պոլսոյ « չ^էւ ւմ՛ Հ ո լր է՛ կ թ ՝5>իա րտօնատկ ր– խմբա­ վերջացած ատեն , զինուորական տեղեկութիւններ

ղի րնե բկն Տ ոզ՛ոն \յաա ի , Հ//յ5#՝ որ կը "՚լջ^սը թէ քաղելու Համար ամերիկեան բանակի շարժում–

ք)ւրեմ% , յառաշԴզայ ներգաղթին Համար կր թուրք ե ա էէ ագան էւ տակ չկ ինկած մ ին չեւ վե լվին ու մասին։ Այս գործողս ւթիւնները էլը վարէր
ՀաձԸ< 1

նաիյատեսոլի առ աււաւ ելն 35 40,000 եւ ոչ թէ կը շարունակկ Հրատարակել իբ տսլաւո– գնգ * Նիքոլի Զապոթին , Օ թավա յի ի՚ոՐ՚Հրգային

350—400 Հազար Հողի՛, թուանշան մր, որ խելքի բ ո ւթ ի ւնն ե րը Արեւելեան (յա Հան դներ ո լ մաս ին , դեսպանատան զինուորական կոո(*ԳքԼ • Տեղեկագի­

մօտ է , նկատի֊ առնելով Հայաստանի ներկայ ուր շրջած կր վերջերս ; րը էլ ըսէ թէ Զապոթին ի պաշտօն յանձն ո լած էր

սլա յմ աններ ր : Աղէն ղքկեր կի առաջին մասը։ (Տես «Յառաջ», Հասկնալ Հետեւեալ գաղտնիքները*

(յ թե լա նի Կեգր . կոմիտէին քարտուղար ր , 28 Փետ րոլար) : (յո ր վկայ ո ւթիւնն եր՝ էբղրումի 1. Մ ան րամասն ութի ւննեբ՝ այն նիւթի մասին

Տ տ ր ո ւթ ի ւն եան , չկ ր կրնար 350—400 Հազար րս ե լ , ձ ւ էրղինճանի (Երղնկա) մասին։ («,ճիւմՀ ոլրիէթ» որմէ կը բաղկանա յ Հ իւլէական ռումբը, անոր ար–

երբ երկիրբ կր մնայ նոյն ՚սաՀմաննե րով ։ Երե՛՜ 2, 3 եւ 4 Փետրուարի 1946) : Հ հ ս տ ա գի տ ա կան կազմ ութիւն ը եւ գծագրութիւն–

ս ո ւնեւՀ ին գ ֊.— քառաս ո ւն Հ ազարն իսկ անկար ելի « Երգնկա ենք։ ՛քսաներկու տարուան Հան­ ները ,—- 2. Ա՝անրամասնութիւններ «ամերիկեան

սլիտի Համ ուրուկ ր պատերազմէն առաջ ։ ք՝այւյ , րապետութեան ամէնէն գառն յիչատակր այստեղ նաւատորմին կողմէ գործածուած ելեկտրոն ռում–>

Հայաստանն ալ, որ 250 ֊300.000 զինուոր նետած Է — 1939/» ձմրան, կէս գիշերէ քիչ վերչ, երկրա– բերոլ մասին»* 3. «Նմո յշնեբ 235 իւրանիօմէն ,

էր կրակին մէջ, աՀաղին կորուստներ կրես պա— շարժ ր Հոգի։ Հ ա ւա ս ա ր դարձուց Հայրենիքի սւ յ ս եւ մ՛ան րամ՚ասնութիւննեբ այն գործարանի մասին
Հայ­
տեբազմին Հետեւանքով ։ Ուրեմն , զղալի բառ մը մասըէ Հազարաւոր տուներ փլան, բիւրաւոր ուր էլ արտադրուի» եւն * ։

կբ մնա յ % Անշուշտ երիտասարդական ճակատ ին րենակիցներ մեռան % խոլորս լաոիսք * Ամբոզջ ազ­ ինչպէս կը յիշուի, Ա՝ոսկուայի անթելը վեր­

վրա յ Հ ք*աց մբ պիտան ի ուժերու , աշխատաւոր գը շարժ մ ան անցաւ . կա ռա վտ ր ո ւթ ի ւն բ առատա­ ջերս Հագորդեց թէ Զապոթին ետ կան չուած

ձեռքերոլ։ ձեռն յա տ կա ց ո ւմն ե ր բրաւ , մ ինչ ղանղուածային Դեկտեմ բերին X

« Աղղակ » իրաւամբ գիտել . կուտա յ , թուա­ Հ անղտնակո ւթ իւննե ր կը կատաբ ո լկին ամենու­ *ք*ննիչ 3 ան ձն աժ ո ղո վին տեղեկագիր ր կը յիշէ
անուղղակի
նշաններու այս թիւր իմ ասութեան կամ* շարաշա– րեք ւ քյառին իսկական նշանակութեամբ , աղղային չորս Հոգէւ , «որոնք ուղղակի կամ Հաղոր­

Հո ւթեան առթիւ * • ագկտ մըն կր Երղնկա յի շարժը ։ Ա* եզ սիրող Օտար գաղտնի եւ մտերմական տեղեկութիւննեբ Պաշտօնական

— « 8առռլթփլսետււի սարփն միջուկը , ամ­ պետ ութ իւննե րն անգամ օգնութեան փութացին : դած են հ) * Ա*իութեան , խախտելով

րով ջ քաղաքական իմասաը հոն Է որ, կ՛ուզէ ցոյց Հ կործանած Հ ին քաղաքին տեղ , պիտի շի– Դաղտնիքներու 0 րէնքը» ։ Ա յգ չորս անձերն են .

աալ շ>է ներկայ Հայասաանփ սահմանները նեղ են նկինք բոլորովին նոր, ներկայանալի քտղաք մը : Տիկին 1շմմա Վ^ոյքէւն, ծա՛ծ կադր ո ւթեան ց ք՛ո ր–

եւ Հայաստանը պէաք ռւնփ լայնցնելու իր սահ­ $նորք, սակայն, որ եօթը տարի վեր^ շինուեցան տուգար արտաքին գործերու պաշտօնատան մէջ,

մանները • իսկ ելլել գր չախ աղե րով 35—40 հազա­ միայն թաղապետական պաշտօնատուն մը, Հի­ որ ամ րա ս տ ան ո ւած է թէ քիուսերուն կբ Հագորդէր

րին քով թուանշան մը աւելցնել՝ կը նշանակէ մե­ ւանդանոց մը եւ քանի մը «ափարթըման» Հ՚Աֆշուշտ գաղտնի Հ եռագիրներու բո վան գա կո ւթ ի ւն ը * -—•

ծագոյն հարուածը աալ մեր դատի ամէնէն հ ի մ ­ կէւսաւարտ այլ շկնքեր եւս կը սպասեն լրացման ։ Հարիւրապետ Կ ո ր տ րն Լիւն րն , անգամ վ^անատայի

նական փաստարկութեան» : (8 Փետր .) յ ք՝այց , պարզուած պատկերբ ուղղակի սիրտ էլ ա– Տեզե կատու Ա պա ս ա ր կո ւթ ե ան , որ վար չա պետին

Ար դա ր եւ , չարամիտներ , նոյնիսկ « բա ր եկա մ - բիւնկ ։ կառավարական բոլոր պաշտօնատուննեբը , կողմէ կը ներկայացուի իբրեւ «պետբ գործակալ­

ներ» որ շատ չեն ախորժիր Հայկական Դատին ար­ կուսակա լոլթիլնն ալ մ իտս ին , Հ ին տաղաւարնե­ ներու խմբակի մը որ կը գո բծէր խորՀրդային

ծարծ՜ ում էն , պիտի չառարկէի^ն թէ ստիպողական րու (պարաքա) մկջ կը մնան նորկն։ ԵօԷժը երկար ,սլ ւնատան զինուորական օգնական ^քԱո ք Ղ՜է՛^ ՝
ղեկավարու­
Հանգամանք չունի սաՀմաններու ընդարձակումը , տարիներու ընթացքին , Էսքէ^,սյIլ՛ արգիկնք միայն : դեր գնդապետ քհոկովի «անձնական

երբ Հայաստան ի ւէիճակի կ 350 400.000 տարա­ « Վերա շինութեան ղործերոլ առթիւ, ըսի ՜ թեան տակ»՛ 1շտուբրտ Մէյզրօլ, ելեկտրական

գիրներ տեղաւորելու ... ըսաւները ալ անպակաս կին, եւ են ւ Դործավա– ճարտարագէտ Ազգային Հետազօտութեանց Խոր–

Անոնելով բուն Հարցին , կր կարծենք թկ թ ի՛ւ– րութիւնը , տա րաձա յնոլթ իւննե ր ը ստուգելու Հա­ Հուրդին մէջ, որ կ՚աշխատէր ռատար ճառագայթ–

րիմ ասութեան ճշււո ւ՛մբ մ եծաոլէս կը ղիւրւ՞է՛՛՜՛՛Լ կ մար երեսուն անգամ քննիչ պաշտօնեայ ղյրկեր կ : ֆաբոլ վրա յ եւ. անգամ էր վեըո յէշեալ գործակալ­

ներգաղթին կազմակերպումը : կուսակալ Տի լ ա վկ ը , Ո Ո Ր աշխատ աս կբ մարգ կր ներու խմ բակին X X Կ՚ըսուի թէ ա յս ամբասաանեա–

՛Հյսպկս , իւրաքանչիւր գաղութ կրնա յ մօտա– նկատկինք , պաշտօնանկ եղած կ • կախակայուած լր ճարած է հ)ո րՀուրգին երկու տե ղե կա գի րնե ր ը *

ւորապկս Հաշուել ՛իրեն ինկած բաժին բ X կարելի կ նաեւ Հանրօղո ւտ & ին ո ւթեանց վար չութ եան ՝*՝էթէէ՚ս Ռւիլշբր , ՚՛ք՛ կբ ծառայէր բրիտանական

կ ր րսել տարեչափբ ( ինչպկս ամ եր Էյ կետն ք 0՝թ–\սն ) *: տնօրէնը X վերատեսո՛ւչին դրա սենեակին մ էջ եւ տեղեակ էբ^

Հրատարակուած տեզեկո ւթ իւննե բկն կբ Հե– Ջենք ուղեր անդրադառնա լ բոլոր ա յս սլատ– անոր բոլոր գաղտնի վաւեբագէ։րնեբուն ել երեւան

տեւի թկճ ամէնէն մեծ բաժինը կ՚իյնայ Աուրիա– մ ութիլննե բուն : Բա յց ինչ որ դառն իրողութիւն Հանած էր կարգ մը գագտնիքնեբ :
ղետնկն
Լիրանանի , ուր Հա զա բա ւո րն եր ո լ ոտքր կ յ Երղնկա կը մնա յ մ էւշտ տխուր եւ դատարկ , Տեղ եկագիրը կ՚ըսէ թէ ապացուցուած է որ ու­
այղ րա­
կտրած կ X կարելի կ 10 15.000 Հաշուել դժբախտ ծուլութեան մը մկջ՛ րիշ բաղմ աթիլ գործակալներ կա յին ել թէ շատ

մի ն ր Հ Արձանագրուածները կրնան շատ աւելի ըլ– « քշրղրումի ս°կջ, Համեմատական նոյն անփու­ կա ր ե ւո ր գա գան էւքներ երեւան Հան ո ւած են ։ ՜Բը"–

լակ* բայց Երեւանը ինքն կ որ, ցանկերը ստանալկ թութիւնը ։ էրզրումի Հա էքէ *ԼԷ է ւէսՔԼՀ ե Vտ աւս ն ութ իւններ ը վերջացած չեն տակաւին ։ Տեգեկա՝–

վերջ , պիտ ի՝ վճռկ թկ ո րքա՛ն կրնայ բեղուն իլ եւ Հաստատութիւն մ րն կ , բայց անկարելի կ ներկա­ գէ,ՐԸ կր մեգադրէ նաեւ Հետեւեալ Ո*ո ւսե ր բ ,

ո1 ր դասակարգը , առածին առթիւ յ յացում տալ Հոն, որովՀետեւ կեղրոնկն տրուած Դեր - գնդապետ Աոթինով , օգնական զինուորա­

0ետոյ կուղան պալքանեան գագութները * որոշումի մը Համ աձա յն՝ ա ր՛գի լո ւած կ Հա լքկվի– կան կցոբդի * *հ.եր - գնդապետ քիոկով , օդանա–

Տունասաան որ կը աապկոլի անհնարին աագնապ– ներոլ մկջ .վճարովի ներկայացում սարքել*. Պարա­ ւաքին կոորդ խորՀրդային դեսպանատանդ ՛Հագա–

ներու մկջ կրնայ երկրորդ տեգը բռնել Աուք-իա– գան նոյնն կ նաեւ թզթ ատա ր ին Հ ամ ա ր ՚. 1շրղրում րսքպեւո Աոքոլով, օգնական օղանտւային կցորդի

Լի բանանէն վերջ, ^ուլկարիա եւ Ռոլմանիա, ո– խզուած կ Հա յբենիքի սիրտկն ; Լուծելու Համ ար Առեւտրական խորՀրգական :

բոնք նոյնպկս տնտեսական Հոգեր ունին՛. Ջափա– նաեւ այս խնդիրը, անՀրաժեշտ կ վակոն մր կա­ Տիկէ՛ն *Լոյքէ՚ն խոստովանած է դատական ատ­

ղանցոլթիւն պիտի չըլլա ր առնուաղն տաս ր Հազա ր պել իւրաքանչիւր բեռնաբարձ շոգեկառքի , նկա­ եանին առջեւ թէ յանցաւոր է , գաղտնի տեղեկու–

Հաշուել ՅունԿաստա նի բաժինը , մանաւանդ Ա՝ա– տելով որ արգիլուած կ թղթատար յանձնել ո ել կ թիւններ Հ աղորգած Ըէքալով ք0 * Ա իութեան ։ Տե­

կեգոնիո յ եւ 0՝ բակի ո յ շրջանէն ։ րեռնաբա րձ կառախումբի : ղեկագիրը կը յիշէ 1 7 տեսակ գաղտնիքներ որոնց

Ե թկ Հ էնղ Հ տղա բտկան ալ քիում ան իա - Պ ուլ– 877/ պատերազմ ը, աւելի ճիշդ այգ պա­ մասին լուրեր քաղելու ՀրաՀանգ տրուած էր խոր­

կարիա Հաշուենք, արդէն կ՚ունենանք 30 35.000, տերազմի րնթացքին Ագէզք՚էէ* Ամրոցին մէջ տեգի Հրդային գործակալներուն ։

եւ անդին կբ մնա յ Հ ինգ սբ Հազար– միայն, ունեցած Հ Րա շքը Հաստատած է՝ թէ սաՀմ անա յին X Լոնտ ոն ի մ էջ ձերբակալուեցաւ Հ իւլէական

միւս դազոլթներուն Համար : Այն ալ պա յմ անաւ տիպար քաղաք մ րն է էրղրումբ։ Անկախաբար ա շ– ուժի մասնագէտ մը , Տոքթ • Ղւըն Մ էյ 1 գասախօ–

որ կարենան ընդունիլ առաւելտգոյնբ , 40.000 էււտ րՀագրական եւ ղինուո րական պայմաններէն սութենէ մը անմիջապէս "Լերջը : Ամբաստան–

Անշուշտ այս բոլորը ենթաղրոլթէւ ւննեբ են ւ սաՀմանային գլէսաւոր քտղաքներոլ բնակչութէււ– ուած է Պաշտօնական Դաղտնիքներու Օրէնքով։

Պարզապէս թուաբանական փորձ մը, որսլէ սղի իւ­ նբ ամէն բանէ առաջ պէտք է կտպուած ըլրո՛յ Հայ–

րաքանչիւր բ գիտնա ք իր մօտաւո ր չափը ։ րենիքին , եւ, ի Հարկին , կարենայ էւր Հայրենասի– .

\Լյս ենթադրութեամբ , Հաւանաբար քանի մը րութեան ապացոյց բ տալ Հերոսական ընթացքնե­ 19467՛ ԶՕՐԱԴԱՍԻՆ պատկանող երիտասարդ–
կռիւներու 15^՛ սկսեալ,
Հազար միայն բաժին իյնայ մեր գագութին : Ամ կ– րով : Այս տեսակէտէն , գիւցազնտկան ները պիտի զինուորագրուին ապրիլ

նկն լաւատես Հ ա շի ւնե րով , թոզ ըչլա յ Հ ինգ Հա­ յիշատակարան մրն է Ագէգէէէ ամրոցը : 7 Նո֊ ինչպէս կը գրեն թերթերը : Տակալէւն պաշտօնա–

զար ։ (Նորէն կը յիշեցնենք, ոչ թկ ընդՀանուր ար– յեմ բեր 1 $77ի գ1* շի ր ր , ա յգ ամրոց ի կռնակը գըտ– ււլկս Հաստատուած չէ լուրը։

ձանաղրո ւթեանց թիւր, այլ անոնք որ կրնան յոյս նուոզ երկու Հայկական գիլզեր էն յառաջացող

ունենալ ճամբայ եփելու, առաջին առթիւ) ։ ստուարաթիւ Հրոսակներ, կբ մօտենան մեր ամրո­

փանի որ Երեւան ինք պիտի ճշդկ վերջնական ցին, եւ կբ յաջողին ներս մտնել, գամելով միջոցի «կողովուրդը ի ս կո յն փոգոց կը $՜ափէ ւ եւ ,

թիւ֊Ը եւ մեկնելու կարղը, ներգաղթի յանձնա– մ ը՝ ո ր անծանօթ մնացած է : Ս րէ էլ անցուին կի­ զէնքերով, տապարներով, մանգաղներով ել կա­

խում րին առաջին ղոը^ը սլկաք կ ըլլա յ Հաւաքել սարթուն մեր բոլոր զինուոբները : 1Լրտյ կր Հաս– ցիններով զինուած , կր փութայ իր միջոցներով եւ

եւ դասաւորել , ղաստկարդերու բաժնել արձանա­ ն ին նաեւ Ո*ուսերը , եւ գրեթէ ամ բողջութեամբ կր իր գիտցած ձեւով էրզրում ր փրկել •՝•••:

գրութիւներ բ : Առաջին առթիւ՝ որակեալ բան - գրաւեն Աղիղէւէի ամ ր ո ւթ ի ւնն ե ր ր : կացութիւն ր « ԱնՀաւասար կռիւէ մր վերջ , կր խորտակ­

ուորներր , գիւղացիները , ա րՀ եստաւո րնե րը ,մ աս– ծանրակշիռ Հանգամանք ստացած էր , որովՀետեւ ուին Ագէ*գէ*էի ամ րոց ին երկաթեայ դռներ ր ։ ինձ–

նագկաներր եւայլն X Ագիզիէի ամրոցր կբ տիրապետէ ր բովանդակ շըբ՜ մէ մի պաՀանջէք նկարագրել խոզխոզումի տեսա–

Այս տեսակ ա շխ ատ անք մը պ իտ ի գիւրացնկ ր ջա պատին , եւ եթէ անգամ մ ր եւս գրաւուէ ր 1շր– րանր, որ պարզուած է ներսը։ Ի վերջոյ , յաղթա­

բուն Երեւանի գործը : Եւ արձանագրուած բազ– գրո՚֊մը, այգ պարագային պիտի վտանգուէր բո­ կան կր Հանդիսանա յ ժոգովուրգբ, ել կր Հետա­
վանդակ Անատոլուն : պնդէ վւախստական
մութիւններն ալ պիտի գիտնային թկ ո՛ր շարքբ 2000 թշկամիներբ% ԱՀմէտ

նախապատուութիւն պիտի վայելկ կամ ե՛րբ կրնաք « Այգ միջոցին, զինուոր մը կը յաջոքի խոյս էքուՀթտբ փաշա յ էլ վա շտ բ օգնութեան կր փութա ք

ճամ ւ յյ եչլել։ տալ, եւ էրզրում Հասնելով կր պատմէ եղելու­ ժողով ուրդին , ու քիչ անգին , Վան այ ձորին մէՉ

ինչպկս գիտել կուտա ր Երեւանի նամակն ալ, թիւնը։ Այաս փաշայի մզկիթին միւէգղին^ , անմի­ կը մ աք ր ագո բծուին նաեւ 500 ռուս զին ո ւո րնե ր :

գործողութիւնը կրնայ շատ երկար տեւել։ «Աով՛ ջապէս մինարէ^5/ գագաթը կը բարձրանայ , եւ «Յիշենքմիշտ այս դիւցազներգութիւնը, փըբ–

Հա յաս տան ի կառավարութիւնը ի վիճակի չկ մկկ էրզրում ցիներուն կբ տեզեկացնէ՝ թէ թշնամ ին կենր էրԴՐո*–մը կղզիացման վտանգէն»՛.

տ ա ր ւա լ ընթացքում ընղունել բոլոր Հայրենիք գրաւած է Ազիղիէի ամ բութ իւններ ը : Մ,

վերադառնալ ցանկացողներին» ։ ՚•

Fonds A.R.A.M