Page 125 - ARM_19-1946_01

ՍՊԱՆԻՈՑ ԻՆԳԻՐԸ

յ լ յ \ Ո \ որ/^ք ք - քօոճ6 1925 -

Ո/\1Հ/\ 1 Շ. .Տ 376.286 Ֆրանսական կառավարութիւնը որոշեց ր%դու~

Օ^օէշա-Րաբհտաո։ : տա. աՏՏձճ1ձԻ1 նէլ ամ երիկեան հրագիրը, որուն Համաձայն
17, 8Լս* Օաատտոս - ՐձէԱՏ (13°)
Ֆրանսա , Անգլիա եւ Մ՛ ՆաՀանգները Հալաքա–
(61.. 0 0 8 . 15-70 - 0. 0. Ր. ք՚ՅՈտ 1678-63
• կան յա յաարար ութիւն մը պիաի ուղղեն Ֆրանքո–

Տար. 750, 6աքքս. 400, Յամս. 200 ֆրանք յի դէմ : Այս առթիւ պիտի յայտնեն թէ երեքն ալ

Տաո6օւ 2 աստ 1946 օաբայ> 2 Մարտ պիտի ճան շն ան առժամ/՛այ կառավարութիւն մը,

0Ր1՝.ք<9*հՐի9՛ եթէ Ապանիոյ ժողովուրդը տապալէ Ֆբանքօն :

Խմբագիր՝ Շ ՄԻՍԱՔԵԱս ՀԻ՛Ն՛ Տ Խ Իրաղեկ աղբիլրէ կը Հաւաստեն թէ Մ • Նա~

* Ը . ՏԱՐԻ - 18* ձաւ«5 8 ° 4549-Նոր շրջան թիւ 278 Հանգնեբը Համաձայն չեն անմիրապէս խզելու

տնտեսական եւ գիւանագիաական յաբաբերու–

թիւններբ, երկու պատճառներով* 1. Այդ խզու–

ՄԵՐ ԽՕՍ*Ը Ի՚սայտ ւսոակութեաԱթ, ս ին հետեւանքով պիտի տումէ Ապանիոյ մողո–
դես­
ՎՈ1–ՐԴԸ ւ եւ ոչ թէ Ֆրանքօն •-— 2. ՚րաշնակից

եւ մ ա ս ա մ թ ԱաիՕէ,ա պանութեանց ֊պաՀպանումը Ա՝ատբիտի մէ^ պատե–

ԾՐԱԳԻՐ ԵԻ ԱՇԻԱՏԱՆ՚Բ Հ ութ իւն պիաի ընծայէ պատրաստ ըլլալոլ ել ա֊
ժողո­
•քէն դիւրութիւն րՆհայելու , եթէ Ապանիոյ

(Մասնաւոր թղթակց»ւթի«–էւ ՏԱՌԱ&/>) վուրդը յա 9 ո ղի տապալել Ֆրանքօն եւ կառավա­

Երէկ ամփոՓեցինք Երեւանի կոմիտէին 1945 Ջեմ գիաեբ , իմացա ք գայթակղութիւնը։ րութիւն մր Հաստատել փոխանցման շրջանին Հա՛՛

Դեկտեմբեր 29 թ ո լակիր նամակը, Ներգաղթի Հռոմի թրքական գեսպան ,չ%էմալ Հիւսնիլ , Հռոմի մար։ Ֆրանս ան ընդունելով Հանդերձ ամեբիկեան

կազմ ա կերպութեան մասին : Պետական թատրոնի մէկ օթեակին մէֆ կ՝ ընղուն է ծրագիրը, կը շարունակէ պնդել որ Ապանիոյ խըն–

ինչպէս իրենք աչ կը խոստովանին , գործ՜ին իտալացի դերասանի մը կինը։ Դերասանը, բեմէն դիըը Ապահովութեան ԽոըՀուրդին քննութեան

յանգութիւնը կր պաՀանջէ «խոք՛ նախապատ­ կբ տեսնէ ամէն ինչ , Համբեբութ իւն ը կը սպառի , յանձն ո լի : Իսկ Անգլիա կը մնայ միշտ վերապահ ,

րաստական աշխատանք» ։ կը խոյանալ գեսպան ին օթեակը, եւ երկու, երեք, Հետեւեալ նկատումներով՛ Որ եւ է ա իւ ԱՏ աքին

Կը նշանակէ թէ անոնք որ ա յս ձ ե ոն ա ր կին կ՚ապտակէ իր կինը : Կր՛կին կը վե բ աղա ոն ա յ բեմ մ իջամ տոլթիլ պիտի զօրացնէ & ր ան քո յի դիբքբ »

գլուխն անսահ՜ են կամ պիտի անցնին , կ՚իյնան ել կը շարունակէ իր խաղը : փոխանակ տկարացնելու * 2, Ա պան ի ո յ ժ ո գո­

հ ան ր սլա տ ա ս խ ան ա տ ո ւո ւթ ե ան մ ր տակ ։ Ե՛ ՚– բա­ «կ՚՚ոշիյէթըտ Փրէս»ի թղթակիցը գէաքլՀ ւլ ուրզ ր ինք պէտք է որոշէ թէ ի՛նչ տեսակ կառա­

րս յապէս ե՛ւ նիւթապէս ւ մ ան րամ ասնութեամ բ , ել պատկեբազա րգ , կը վարութիւն կ՛ուղէ Հաստատել , Հետեւաբար Անդ–

Աո աքին անգ ամ չէ որ ներգաղթ կր կազմա– Հազորգէ Լոնտոնի թերթերու : Լոնտոնի թու րք էիա , Ֆրանսա եւ Ա* • ՆաՀանդներբ պէտք չէ փոր­

կերպուի։ Գիտենք թէ ի՛նչ արժեց վերինը, այս դեսպանատունը , իր կարգին , տեղեկագիր մ ր կր ձեն որ եւ է <ձմի ջան կ ետ լ^ կառավարութիւն պար­

գաղութին մ Էք, պատերազմէն աո աք։ Այն ալ շատ զրկէ Թուրքիոյ Արա . *իո բծավա ր ո ւթ ե ան : Հռոմ տագրել բռնի :

սահմանափակ աստիճանով մը , 1000 1200 թէ Անղաբա , կ՛ուզեն փակել խնդիրը > բ ա յ ց <(.Թաս– •Ան գլի ո յ արտաքին գո րծերոլ պաշւ ւօնւ

Հ ռգի I Արա աքին ա Պա կ ց ո ւթ ի ւնն ե ր ալ պակաս •վիբ՝Տ> կր Րո*Լոքէ 1 ԱՀա Հատուած՜ներ \ \ Փետրուա­ մէջ կր կարծ՜են թէ Ապանիոյ Հանրապետական կա­

չէին ա յն ատեն (ֆրանսական կառավարութիւն , րի խմբաւլրականէն . ռավարութիւնը, որ Փարիզ կը գտնուի , այնքան

Ազգերու Ղ՝ա շնա կց ո ւթ իւն եւն ՝• ) Բանի մը օրէն կը վերադառնա յ Հռոմի ալ ներկայացուցչական չէ եւ չէ կրցած՜ ապացու­

Նամակը յատկապէս կր շեշտէ,— Արտ ա սահ - մեր գես պանը , որուն անունին շուրք զրոյցներ ցանել թէ ի՛նչ աջակցութիւն կը վայելէ Ապանիոյ

մ ան ի « յառաքյլիմ ական ել բարեգո բծ՜ կան կազ– տարած ու եզան մասնաւո րապէս անգլեւսաքսոն ա շ– մէջ է Հակառակ այս վերապաՀումներուն , Հաւա­

մա կեր պո ւթ ի ւնն ե ր ը՝» այսուՀետեւ Հպէտք է իրենց խարՀի մէ9։ կանգ պիտի չառնենք Հռոմի Օփեբա­ նական Է որ Անգլիա փոխէ իր գիբքբ Հ շնորՀիւ

ամբողք գործ՜ուն էութիւնը ենթարկեն ԱբաասաՀ– յին մէք տեղի ունեցած՝ դէպքին ՚էբայ , որ կրնայ Փար իգի եւ Ո *–ո շին կթ բնի Հ ետ կատարուած՝ բա­

մ անի Հա յերի Հայ բեն իք ւէե ր՛ա զա ռն ա լո ւ գործ՜ի անՀիմն կամ չափազանցուած՜ բլլալ ։ ճիշդ ՐԼԼալու նակցութեանց է

կազմ ակերպմ ան եւ ն ե ր գա ղթ ուլն ե ր ի նիւթական պարագային ալ, միամտութիւն պիտի բլլար սպա­ Մ էն չ ա յս մ ինչ այն , կը վախցուի որ ծ՛անր

ասլաՀ ովման Հարցերին» ։ սել որ դեսպան ճ էմ ալ Հիւսն իւ Հաստատէ դէպ՛՛ դէպքեր ծ՜ագին ֆբանքեւսպանիական սաՀմ անա–

«՛հէն շպրտելովդ չարաբաստիկ եւ փոքրոգի քը : Ղ*ալով փավւկանկատ իտալացիներուն , որոնք գլուխին վրա յ , իբրեւ Հետեւանք զինուորական

բառը, Հյառաքգիմական՝» , կ՛ունենանք Հետեւեալ կ՚ուրանան , Հիմնովին, միջադէպը, կարելի չէ Համ ախմ բումն ե բու Հ Ա սլան իա յէն Հասած՜ ճամ -

եզրակացութիւնր , պէտք է լարել բոլոր պիտանի Հետեւցնել թէ միջադէպ չէ պատաՀած : Կրնա ք բորգներ կր պատմեն թէ 9)րանքօ զինուոր Համա–

ոլժեբբհրբ եեււ էլծ0 ՜՜ո"ւ1ի֊լի լ գՂոր"ծՐօ^ն աշխատանքի ։ Առասց ԲԱալ նաեւ, որ ամերիկացի թղթակից մբ գէշ ք"ս՛՛է խմբած՜ է ոչ թէ լեբանսայի սպառնա լու Համար
որոմ ցւ նե լու կամ արիւն պղտորեր
մ բ խազացած– ԷՀԷԼա յ մ եր զ ե Ասլանին : Աքսօր, ի վի­ կամ վախնալով անոր ու ժէն , այլ թ ո յ լ չտալու որ

Ամէն րանէ աո աք, պէտք է մշակել յատու Կ ճակի չենք վճռական կարծ՜իք յայտնելու։ Հ աղա բալո բ տա բադի ր Հ ան րա պետականներ \) պա­
կատարեք ւ
ծ՜րագիր մը, ել աշխատանքի բաժանում <Հ Այս խնդրին մէջ, ամէնէն աւելի ցաւալի կբ նի ա մտնեն Ֆրանսա յէն X

Որքան գիտենք , մինչեւ Հիմա պարզապէս գտնենք Արտաքին Գործ՜ավարութեան ընթացքը : Ե թէ Հաւատանք թերթերու Հրտտարակու–

ա րձանա գր ո ւթ ի ւնն եր կբ կա տ ա ր ո լին , տպագիր Եթէ ՛սուտ էր լուրը, անՀրաժե շտ էր Հերքել։ Եթէ թեանց , 1 00.000^ կը Հասնի այս տ ա ր ա գի րն ե ր ո ւն

Հարցարանի մբ վրա յ ։ Ազգ * Ա իութեան ներկ այա– իրողութիւն էր անՀրաժե շտ էր օրհնական պա­ թի՚֊ը ՚ բա յց ա յգ չի նշանակեր թէ ամ էն ր մ էկ

ցուցիչնեբբ թաղէ թաղ կամ քաղաքէ քաղաք շր տիժ տնօրինել ենթակա յին , քանի որ դեսպան մ բ Ա սլան իա պիտի խուժեն; Բայց եւ֊ այնպէս , եթէ

լով , տ եղե կո ւթ ի ւններ կը Հաղորդեն եւ քո րգորներ արտասաՀմանի մէջ կր ներկայացնէ բովանզակ նոյնիսկ քանի մր Հագար զինեալ Հանրապետական­

ԿԱ /1/Լարդ ան : «Որքան շ ա սւ գրուիք , ա յնքան լաւ» ։ թուրք ազգը եւ թուրք ԳԲ°ԼԸ » որոնք պէտք է ներ յակարծ՝ անցնին սաՀմ ան ր , ապաՀ ովաբա բ ա–

սնի նամակէն վերքգ անբաւական է գոր– պա շտ սլան ո լին ՚յմ էն յարձակում ի եւ ղրպարտու– սլստամբութիւն մը պիտի պայթի մասնաւոբապէս

ծ՜ունէութեան այս եղանակը։ Եւ կրնւ ւեղի *Բ ա թա լոն ի ո յ լեռնա յին շրջաններուն մ էջ :

թեան դէմ Հ X Թանճէրէն կը Հեռագրեն թէ Ապանիոյ Հիւ­

թ իւր իմ ացութեանց ։ « Ղ՚ժբախտութիւն է , որ տա ր բե ր ւե սակի պատոսները կր մեբժ՜են անցագիր տալ այն Ֆրան­

Երեւան ոչ միայն կ՛ուզէ գիտնալ վերադառ­ դա յթակղո ւթ իւննե ր տեղի կունենան, տարրեր սացիներուն որ կ՛ուզեն ֆրանսական Ս՝ ար ոք վերա–

նալու տրամադիր տաբագիբներու թիլը, այլեւ կբ երկիրներու մէջ : Կր տեղեկանանք , օրինակ , թէ ղ առն ալ ։ Ա աՀմ տնագլուխ ի փա կմ ան Հետեւանքով ,
պաՀանջէ ցանկը անոնց «որոնք ա–
ռաջին Հերթին անՀ րաժեշտ է ձեր կարծ՜իքով յաս– Հարաւ* Ամեբիկեան պետութեան մբ մօտ դեսպան առաջին մէջաղէպը պատաՀեցաւ ուրբաթ օր ^ ^րբ
տան » :
փո խագրել Հա կարգուած^ Պ • Պ՚ետրի քհաՀ իր՝ ճամ բո ր գ ո ւթ ե ան սպանիական ի շխան ո ւթ ի ւննե ր ը թ ո յ լ չտուին որ

իր ծ ախք եր ո ւն վր այ 3000 աո լա ր ի յա ւե լ ում մ ր Պարսելոնայի ֆրանս • առեւտրական կ*/ո.րդր սաՀ–
Միայն ա յս պաՀանջբ ինքնին կը ներկայացնէ կատարած՜ ել ետ կան չ ա ած է : կ՚ըսուի , դարձ­ մանագլուխէն
անցնի , իր պաշտօնավայրը մեկնե–
պատասխանատու գործ՜ մ ր , որ կը կարօտի /ո ՛՜րք եալ, թէ (Հունաստանի
մեր Հիւպատոսներէն մէկր լու Հ ամ ար : Ըն դՀ ա կառա կն Ա ան Ա է պա ս թ ի ան ի
քննութեան :
՚յրժ անաւեր դնելով փոխւ դրական գո բծ՜եր կա– ֆրանսական Հիւպատոսին թոյլատրուեցաւ անցնիլ
Այս տեսակէտէն , դրական գործ՝ մը կատար­
տարեր Հէ Ցուն նի եւ կղզիներուն միջեւ, եւ մ իջա զդա յին կամ ՚ 7 1 ֊ / ՛ ^ / ^ I

ուած՜ է արդէն եւ կբ շար ան ա կուի , կազմու­ այդ պատճառով վեՐչ ռբուե՜բ է իր պաշտօնին : ԱՆԳԼԵԻՖՐԱՆԱԱԿԱՆ

թիւն «ա ր տ է լ»ն ե ր ո ւ ( արՀ եստակցական խմբակ– ք՚երնէ բբեերրան շրջան ւկ՚ընեն ս ի բա ր կած՜ն ե ր ու

ցութիւններ ): գբո յ*լԱեբը , օտար գ րամնեբու գա յթա կղո ւթ իւննե–

Այսպէս , ՀետզՀետէ ձեւ ու մարմին կ՚առնեն րր ; կ՚ըսուի նաեւ., թէ Ուոշինկթրնի թուրք ս ե գան ա ԼՈ ր ա կան Հա–
շինութեանց դեսպանատան ջուրր մ աձա յն ո ւթ ի ւն ը վերջացած՜ ր յ լ ալով , Ֆրանսա 40
կօ շկակարն եր ո լ դերձակներու , ան Հ ո գո ւթ ե ան Հ ետ եւանքով՝

գոբծ՚ատէբերոլ եւ բան ո ւո րն ե բ ո լ եւն . խմ բակնե– ինկաձ՜ են տնտեսական Հ ամաձա յո ւ թե ան բանակ– միլիոնի անգլ– ոսկի, այսինքն 19 միլիառ 200 մի­

ՐԼՀ* որոնք միեւնոյն ատեն գործ՜իքներ եւ մեքենա­ ցութիւններ բ, եւ թէ ձի^նչ պէտք կայ» Ր."ռԼո4՝ լիոն ոսկեդրամ ֆրանք փոխագրեց անգլիական

ներ կբ Հաւաքեն , միասին փոխադրելու կամ զբբ՜ ՝> ող լեցուցած եւ ւիա կա ծ են Ո*֊ո շինկթ բե ի թո,ՐՔ գանձին :

կելու Համար % գեսպանատան պարտէզր զարղաբոզ աւազան ր : ԳՆԳԱԿԱՀԱՐՈՒԵ8ԱՒ Պէլա իմրէտի , Հուն–
պլ նա­
Մեր կարծ՜իքով, նախ՛ եւ առաջ այս խմբակ­ <ձ Բո լո բ այս գա յթակղութիւննե ր ր կբ Հաս­ խղատրրիաորյը ն,ախոկբինամբվաասրտաչնաոպւեատհը՜ ելէր ելմիտբարկաեւն

ցութիւնն երն են որ ճամ բա յ պիտի Հ անուին , եթէ նեն , թէ անՀրաժեշտ նա խանձս։խնդրութիւն բ բազմի ոճրագործ՜ ել Հրէակեր :

իսկապէս կ՛ ո լզեն երթալ։ ցոյց չենք տար Հ անդէպ այն մարգոց , որոնք ար–

Տետոյ կաղան Հայր, կամ Վերա շինաց Մ իու– տասաՀմանի մէ^ Թուրքիան ներկայացնելու կոչ­ տած՜ էին ռուս բանակները։ Օրօրոցի մանուկներն

թիւննեբը, իրենց ներկայացուցած՜ Համրանքով ։ ուած՝ են »: անգամ ոչնչացուցած՜ էին։ Այդ Օրերուն , մեր Ա–

Այո ժողովուրդին արմատը, կենսունակու– րեւ. ՆաՀանդներուն մէ9 բնաքննուեցան ոչ թէ

թեան աղբիւբբ Հողն ու զիւղն եղած՝ են՛. քՒշԳյամին ՌՈՒՍԵՐԸ ՊԱՏԱՍԽԱՆԱՏՈՒ՝ Հարիւբ Հազարաւոր, այլ միլիոնաւոր Բ՝ուրքեր

փո շիա ցուց այդ զանգուածին մեծ՜ մասը, մնաց– ՀԱ8Կ- ՋԱՐԴԵՐՈՒՆ .... $՝ուրք բանակներբ , իրենց վերադարձին , շնչաւոր

եալն ալ ՀետզՀետէ կր Հալի Ար տա սա Հմանի մէջ՛. « 1Լաւլըթ»ի խմրագրապետ երեսփոխան Ասբմ կենդանի անդամ չգտան Հոն ։ Ղ՝իակնեբ եւ նեխած՜

ԱնՀրաժեշտ է փրկել ինչ որ կարելի է փրկել։ Ուս , 5 Փետրուար ի թիէ ո վ կր պատասիսանէ սո­ կմախքներ միայն կը մնային մէջտեգ; Այսօր իսկ,

Ուրեմն , գէպի Երկիր, աոաջին տոմսակնե– վիէթ գիտնական փբոֆ՛ քօվոստովի ծ^անօթ յօղ– շատ զ իւրութեամ բ կարելի է փաստել ա յս էրո~

րբ բաժնելով այս դասակարգին , որ միեւնոյն ա֊ ուած՜ին, ոբ տպոլեցաւ Հ&առաֆչի մէթ եւ կբ խոր– գո ւթ ի ւննե ր ը ։ Ոչ ՀայռՐԷՀ 1 ո Լ\ "՛լ քՒոլրքերբ պա­

տեն կը ներկայացնէ ամէնէն բազմանդամ ընտա­ Հ բրդած՜է ՚ տասխանատու են ա յ դ Հա յեբու եւ
ոչնչացումին;
նիքները։ (Երբեք Հետաքրքբուաթս՜ էք այս խոնարՀ « Երկու Վրացիներէն վերՔ՝ Հիմա ալ այս սլ ա տ ա ս խ ան (իուսերուն կը պ/ատ կա նի րքԵրՈ
անոնց
գասակարգին հ-նոլնդներով։ Պատերազմէն քանի ելաւ մէշտեղ։ Իբրեւ թէ 100.000 Հայեր կ՝ապրէին,
ա տ ո ւո ւ թ ի ւն ը ։
մբ տարի առա9 , Պուլվառ Ատտոյի մէկ թաղին մէշ\ 1916/՚5՚, Կարսի մէշ՝, եւ թէ բռնի ղրալեր ենք այդ
« Մէկ կոգմ թոգունք, սակայն , այս Հին Հա­
կը Հաշուէին 300 350 մանուկներ , 70 բնտանիքի նաՀանդնեբր, Ռ ու սի ո յ տկար շրջանին; թէ իԲնչ եղան այն մի–
կր բնակէ ին եք . քհուսիո յ
վրայ .••): Միայն Մարսէ" յլը : « Նախ՝ ապացոյցի կր կարօտի այն պարա­ շիւն/, ր ր , ու Հարց տանք՝

Տետոյ կուգան մասնաղէտնեբը , ճարտարա­ գան, թէ \9\6ին 100.000 Հայեր կր բնակէին Կար­ լիոնաւ որ թուրքերը , որ

պետ , ճարտարագէտ , իրաւագէտ , քիմիագէտ , ե– սի շրջանը;։ Ասոր փոխարէն , դիւրութեամբ կա­ սաՀմաններուն մէջ։

լեկտրագէա , բժիշկ , ղեղաղոբհ՝, ատամնաբոյժ րելի է ապացուցանել, թէ այգ թուականին թուրք « ԵԼ մանաւանդ, ինչո^լ պնդել թէ մենք բքԼ*^"

եւն՛։ ԵԼ միւս ^ուսումնականները՛^ ,անոնք որ ան– բնակչութիւնր Հայերէն շատ աւելի էր՝ թէ կարսի նութեամբ կցեր ենք կարսն ու ԱրտաՀանր։ (հոլ–

վերէ՛ կը տրտն9ան ի իսնգիր ասպարէզի : ԱՀա եր–՛ եւ թէ գիւղերուն մէջ։ ս իա ոչ միայն տկար չէր այդ շրջանին , այլեւ,

կիր, աՀա լայն ասպարէզ դոբհ-ունէութեան : Եւ Հ Համաշխարհէս յին Ա . Պատերազմէն վերջ , զէնքով եւ Հնչուն գրամով կ^օդնէր Թուրքիոյ։

մանաւանդ Հողեկան ղոՀացում, քանի որ Հայրե­ թուրք բանակը ոչ մէկ Բ՝ուրք գտած՝ էր ոչ միայն Եթէ Մ""կուա կր Հաւատայ իր ղատին, թող
Մ*
նիքին պիաի ձ՚աո՚այԼն : կարսի, այլեւ այն բոլոր վայրերուն մէջ՝ ուր մը– զիմէ Լոնտոնի ժոոովին » :

Fonds A.R.A.M