Page 117 - ARM_19-1946_01

Լ6 բ & տ ա ա ց ս օ ւ ա ւ տ ո *ւատտտո օտւ ո ա ւ շ տ նՈՐԷՆ ԿԱՐՍ Եհ Ս Ր Տ Ա Հ Ա Ն

0/\1\/\ 1ա ւյ. Ը. .տ 376.886 եւ վ ւ ՚ ա ց ա կ ա և պաէւաեջեԽ՝

Օււ6շէ6սւ–8ո>բհձէտՄօ : Տ Օ հ —•—-
17, ճս« Օաատյաշ - ք ճ ա Տ ( 1 3 )
ՀէՓրավտադ , Ա՝ոսկուայի կուսակցական պաշ­
ա.։ 008. 15-70 ֊֊ Ը. Լ. Բ. Ւ՚յատ 1678-63
տօնաթերթը, Փետրուար 25ին, յօդուած՜ մը Հրա­
էտ&ԺՆե՚Ւ|՚Ն– - Տ"՚Ր– ՚՚Ց՚յ, 6աւքս. 400, Յամ». 200 ֆլւանփ
տարակեց Վրաստանի կեդր . կոմիտէի րնդՀ * քար­

ք*1»Օ601 27 Հ&ոԽք 1946 Չորեքշաբթի 27 Փետրուար տուղարին ստորագրութեամբ , Վրաստանի խորՀր–
դայնացման
2,Տամեակին առթիւ։ Յօդուածագիրր

կը պաՀանչՀԷ վերադարձնել ԱրտաՀանի , կարս ի

* Ը – ՏԱՐԻ - 18" ձա>& Ո ֊ 4546-Նոր շրջան թիւ– 275 Խմբագիր1 ն– ՄԻՍԱ+ԵԱՆ ԳԻՆ՝ 3 ծ ք ելն՛ նաՀանգներր եւ ցաւ կը յայտնէ որ այգ^վրա–

ցական Հողերը» տակաւին կը մնան Խ . Միութենէն

դուրս։ Յետոյ կ՚աւելցնէ , «՚Լր ">11 ՚ւաւե ի Հանրա­

ՄԵՐ Խ0Մ8Ը Պ%ՊԽ%Է ՎԵՐԶ՝ ԻՈԻՆԿաաա ՛յին կարծիքը ստիպողաբար կը պաՀանշ^է .Վրաս­

տանի վերադարձնել այն Հողերր որոնք խլա ած­

են եւ որոնք իր մշակոյթին օրրանը կը կազմեն։

ՏԵՂԱՏԱՐԱՓ (Մասնաւոր ր-զրակցոլթ֊իւն ^8առաի\ւ) Վրացի ժողովուրդը իրաւունք ունի յուսալու թէ

պիտի լսոլի իր պաՀանչկ։ » :

— Խնդրեմ, նոյնհւթեամբ տպեցէք • • • ֊ – « ՄԵՆէ– ԿԱՊ ՋՈՒՆԻՆ՚Բ ՀԱՑաՏԱՆԻ ՀԱՅՈՒ­ ՅԱՌԱՋ Հհււագիրը, այս համաււօտ վիճա­
• & ա ա ուշ Հբաաարակե ց իք . . • ԹԵԱՆ ՀԵՏ– ԵՐԱՆԻ՜ ԲԱՑՈՒԱԾ ՉԸԼԼԱՑԻՆ
կին մէջ , որոշ գաղափար չի տար յօդուածին այմ–

Արտասանողներուն անուններ բ մի քն^էք է ՀԱՅԿԱԿԱՆ ԴՊՐՈՑՆԵՐԸ »••• բալջոլթհան մ՛ասին : Վրացի քարտուղարը կա՞՚րսն

Երր թերթին ^էք տպուած տեսնեն , կր քաջալեր­ ալ իբրեւ վրացական հող կը պահանջէ թ է նորէն
**
ուին եւ ուրիշներ ալ կուգան : Իրենց Հ իմնական գիծ եր ո ւն մ էջ , պոլսաՀա / կը յիշեցնէ վրացական ծանօթ պահանջները՝ Աբ–
Ա՝ ամուլէն արտագրեր ու գրկեր էի կարգ մբ Հ ա ք տահանէն մինչեւ Տրապղոն :
Կէս առ կէս ջարդած էիք՝
Մնայուն թ երթերու եւ մ տաւո րականներոլ լեգի-կծոլ գրոլ–
, Եւ այսպէս արտունձներ ամէն օր՛. թիէ֊ններբ
թուրք մ ամ ուլի , ու , մ ասնաւո րա բա ր , ՂՊաոժևցե՛ք Ապաէ՚իաԱ»
կամ պատահական թղթ՜ակիցներէ :
Փէյամի Աաֆայի դէմ, որ , ատենէ մր ի վեր ,
իրենք ալ գիտեն որ չթերթին ծաւալր թ ո յ լ էի
ծրագրած՝ դունչ տնկած կր կաղկանձէ Հայութեան դէմ :
տար^> ։ ք՝այց , կր գրեն այնպէս ինչպէս Ա՛ տրտակո չր արձակուած է արգէն եւ ամ էն

են; Տաճախ՝ որ եւ է երեկոյթի անմիջական տպսզ֊ \$անօթ՝ Պ ո լս ո յ բարքերուն , ս պա ս ե լի էր որ կողմ Հք՚ողովներ կր գումարուին , Աոյս^՜ր կր սար­

ւորոլթեան տակ : Երրեմն Հ անգէսէն օրեր վեր^ր։ ՚ՂՂ^ԺՂէ՛" փոխարէն ուրիշներ խունկ ծխեն $՝ուր– քդգին , որպէսղի կառավարս լթիւնբ խղէ ամ էն ֊յա­

կան ալ որ շրջաբերականի ձեւով կր գրկեն քին * • • : Տարբեր խօսքով ^ սլէտօ էր սպասել որ րաբերութիւն Ապանիոյ կառավարութեան Հետ ։

բոլոր թերթեբուն ։ Պատահաբար մ է կր առաջ կր թ ուրք թերթերս լ ե լ անոնց խ մ բաղ իբներ ո ւն ուղ­ Երէկ նախարարական խորՀուրգն ալ այս Հարցով

տպէ, միւսներբ նիւթերոլ կարգին կբ սպասեն։ ղուած սասար , ան գրադարձ ա մնե ր ո ւնենա յ ի զբաղեցաւ ,վերջնական որոշում մր տալու Համար։

Ե ւ այսպէս ձեռագիրնեբ բ կր դիզուին սեղա­ նպաստ Թուրքին ; Պոլսոյ կամ Թոլրքիոյ մէջ ապ– Վերջին լուրե րու Հ ամ աձա յն , գն գա կա Հար­

նին Վրայ, • Հ անգէս , մոգով, երեկոյթդ ցերե– ՐՈէլ ո եւ Է Հայ իրաւունք չունի սելին սեւ, ու ուած են ոչ թէ տասբ, այլ 12 Հ անրտպետական–

ճերմակին ճերմակ րսելոլ; կր թուի , թէ Աարաճ– ներ , որոնց գլխաւորբ րիսթինօ կարսիա , 3)րան–
կոյթ , թատրոն , ներկայացում , պարաՀանգէս , օգլոկի աո ա ա ա ձե ռն մ ո ղո լէր գա պե տ ո ւթ ե ան եւ ա–
սայի Գիմադրական ^ակատի Հերոսներէն է ։ Ե~
բանա խօսութիւն , դասախօսութիւն , ծաղկոց ի ղատութ եա ն իւ օ սքեր ր՝ խրախոյս
ու խթա ն Հան­ քէկ , երեքշաբթի , մեծ մոգով մբ տեգի ունեցաւ
բացում , մարսական կեանք , պաշտօնական յայ՝ դիսացած
են , նե րշնչելու ա յն մ իամիա Հաւատքր՝. Զմեռնա յին Ա արգար անին մէջ, ուր բուռն ճառեր
տա բաբ ո ւթիւն , Հ ա յրենա կցական կո Հ , ղեկո յց , թէ կարելի է կարգ մբ ճշմարտ ո ւթիւնն եր պոռաք
խօսեցան ձախակողմ եան Հ ո ս անքն ե ր ո լ ներկա յա–
ղե կուցում Լե ր կո ւքբ տարբեր բաներ են^ ելն ՚ ։
նախկին Պասլր Ալիի Հ ր ա պա ր ա կ ին վ րա յ , առանց ց ո ւցիչն երր , պաՀանջելով խզել յա րա բեր ութ իւն­
Այս ^ է ջ ^ ՚ յ ի * " սեղանին վր այ ունինք ճիշգ 1 3 ^՚1՚հ1"՜գ1՛ ^Լաւ^ մտաՀոգութեան
*. ;
կտոր շարուած, նոյնքան ալ՝ ձեռագիր։ ԱԲրր հ՚րբ նե

կր տպուի , Փարիզի այսինչ երեկո^յթլւ, Այո անգամ եւս, քՒոլրքր յաջողեցալ Հայուն Կառավա բութիւն ր թէեւ Համաձայն է այս
Ա*ար– թուքր Հայուն լզել տալվԼյսռր
ոէյլի գասաիւօսոլթէՐ ւն բ թէ Վալանսի կամ Վիէ°ե^ Է^Հ՚՚՚յ^ , Րո/յ/է լի Հիսարցի շարմում ին , րա յց կբ նախլւնա րէ գործել Համա–

մարզական կեանքր . . • **՝բ ՛Լ՛1 ՝՝ կր դառնա յ բարքերու, ապա կան ու֊ խորՀ ուրդ Անգլիո յ եւ Ա՛ * ՆաՀ ւսնգներուն Հետ,

թեան* ՚էաԳՐ "՚-Րւ՚ձ ՚^ԷՀ նոյնքան խոր տիղմի մէջ որպէսղի Տքբանսան մինակ չմնայ; Ավի օր 10.000
Ան շուշտ կբ ջանանք արդար րլ լա յ , րամին Հ՚սպա.՛ պիտի թաթխուի
նելով ամէնուն ալ ; Համաձայն միջաւ՝ղէայրին սա$ քին, եւ սիրտին , գովքր Հիւսելու Համար Թուր­ Հոդի բողոքի ցոյց մր կատարեցին Թուլուղի մէ^Հ

նիւթին կարեւորութեան ։ վրայ քար գրած՝ կուրծքին տակ ^"յՕ^՚ՐՐ շարունակուին ամէն տեղ ։ ԷԼշխատան–

էթ ւ սա կա յն , «խորՀ ոլրգ խմբա գբի , կամք տււ-Հ խեղդէ՛՜լու Հ ամ ար Հ ա յո ւթեան վերջին կա յծր * • • : քի Գա շնա կց ո ւթիւնն ալ կբ պաՀանջէ անմիջապէո

գա շարի» ։ - <Հ.Աղգուածյ> թռր ու դէմ Հբատարակութիւն­ խղև 1 յարաբերութիւններր ։ Ա ինչեւ անգամ կր

Լիոնի թգթակցութիւնբ երկար ՛է , չի սեղձ ՛նե րէն , որոնք լ ո քս տեսան թու րք եւ Հայ մամուլի խորՀի շարժումին գլուխր անցնիլ, արգիլելով ա–

մ իր։ Վ^ենետիկի լուրբ գնենք։ ՚* էջ , «11ումելի Հիսարէն Ատափաղարցի Հայ մր՝ մէն Հ ա ղ ո ր դա կց ո ւ թ ի ւն կամ աո աքում ։ Ե ք՛ կ՛" թ ՚ " -

•••-֊•• Բ֊&*յց մէկ շ ա բա թ է որ կր մնայ ։ Ա ա՝ մր ւժ «Ենի ՍապաՀ^ի իսմրագրութենկ ն կր խնղրէ տեղ գ֊ֆ ի է.՚ք.ա շա֊ձ<Լ աներ ոլ Գ տ շն ա կց ո ւթ ի ւն ր Հ րաՀ ան­

երկու կարճ թ ղթ ա կց ո ւթ ի ւնն ե ր ր տեղաւո րէ Հ տալ իր յեաագայ նամ ա կին՝» , ՀՏ ե ս «Են ի ԱապաՀ», գած Է իր անդամներուն կեցնել որ եւ Է երթեւեկ

Ա ի՛ զարմանաք , եթէ շաբաթներ ՚/երջր Հրա­ 23 Յունուար 1946) • Ապանիոյ Հետ։ ԱրՀ եսաակցական Միութեանց Հա­

տարակուած կ^Ր/քայ , ա յս կամ ա յն Հանդէ սին « Թերթերէն կր տեղեկանանք , իմ կ (հու­ լք աշխարՀա յին Գա շնա կց ութ ի ւն ր , որ մոգով կր

նկարագբութիւնբ ; սի ո յ Հայկական Հանրապեաուի)իւնր Հա դաստան գումարէ Փար իգի մէջ, յայտարարութիւն մր Հ բ–

էյ ր բեմն կր մտածենք մէկ անգամ էն չորս է 9 կր Հրաւիրէ Թուրքիս ք Հա յերր։ Այս դէպքը րատտբակեց , պաՀանջելով որ անդամ ֊ միոլթիւն­

յատկացնել միայն այս նիւթերուն եւ պարպել ձե– կ՚ամչցնէ մեզ : նե րր պաՀանջեն իրենց կասոավ ա ր ո ւթ իւննե րէն

ռագիրներու սակառ ր ։ «Աւոենօք , Հա յ անունով պ ե տ ո ւ իք ի ւն մր ել իսղե լ յարա րերութ իւններր ;

ՐԱ*մ9 է "Ր նորէն պիտի գիղուին ։ 1կքէ ազգ մր կայ եզեր* ասոնք քրիստոնէութենէ առաջ ԷԼռջի օր 500 Հ ոգինոց թափոր մր շրջեցալ Փա՜

անցոլցէք միտ յն շա բա թն ե բ առաջ ծանու ցու ած ալ Հայերէն կբ խօսին եղեր : Իսկ աւ ելի 1(^*Ր^ ւ բիզի փողոցներուն մէջ, դագաղով մր որ կր խոր–

Հանդէսներն ու մոզ ովնեբբ հուշատետրի բա– Կ ո վկա սի մէջ Հ ան րա պետ ութիւ ն մբ Հ իմն եր են ; Հրդանշէբ գնգակաՀա րուած ղոՀերբ։ Պոռտոլի

մ ին բ ել կրնաք աղօտ գաղափար մր կագմել։ « Գալով Թուրքիս լ Հայերուն, աոանձին Պատ­ ւ) է ջ ալ բողոքի ժողով մ ր դում արուեցալ , մ ա ս–
եւ
Գմգո*Հ ենք ։ ԸնգՀակտռակն ։ Գաղութ ին րիարքութիւն մր ունեցած են, եւ կապ չանին ԱԱ ն ա կց ււ ւթ ե ա մր Հ աղա ր աւո ր <2)ր ան ս ա ցինե ր ո լ

կեանքր , անոր գո րծո լնէ ո ւթեան զանազան երես– (անց հեա : Ապանիացիներու ։ \,ոյնսլէս Մարսէյլի եւ ուրիշ

ներն են որ կր պարղեն այդ նամակներն ու թրգ՜ « Թուրքիոյ բոլոր տարբերր թուրքերէն կր մ եծ քազաքներու մ էջ ։

թա կ ց ո ւթիւնն եր բ ։ խօսին : Ղտոյնիսկ , եկեղեցիներու մէջ քաՀւսնաներր Պ՛ Խիրալ, Ապանիոյ Հ ան րտպետական վար–

ին^չպէս կարելի է անտեսել որ եւ է շարժում, թուրքերէն 1լաղօթէին ու կր քարոզէին, որովՀե– չապետբ , որ Փարիզ կր գտնուի , յայտարարու­

որ կր կատարուի, ամէնէն Համեստ Համրանքին տեւ թո՚ւյւք էին Հայերն ու Յոյները։ թիւն մր Հրատարակեց որով 1լ րսէ թէ շուրջ տասր

կողմէ,ւիառ պահելու Համար ազգ ՛ոգին եւ Հտյրե– « ինչպէս եղաւ , Հարիւր տ արիէ ի վ ե ր ա ււ ան­ տ արի է ի վեր Հտնր ապ ե ւո ա կ անն երր «կր մեր կա­
անոնք որ
՚^՚Ւքէ՛ գա գա ՛իսյ ր ր : Ձա րա չար կր սխալին ^/՚՚Հտ զ՛­ ձին դպրոցներ բացուեցան : Երանի՜ բացուած չրլ– զն են ոճրասլարտ Հանդամ անքր այսպէս կոչուած

լիերէն կր նա ք ին աքս նիւթերուն փրայ^ լային : Ալ սկսանք Հայերէն եւ. յունարէն դրել կար­ նո ր կարգ ո լ սարքին որ կր շար ո ւն տկէ արիւնեք

կարելի եղածի չ՛ուի շատ քաղաքական լուր սլա– դալ : Ա եր Հայրերն ու մայրերբ , մինչեւ Հիմա է)սլտնիոյ Հողբ։ Այսօր , Ա եծ սլատերաղմէն ան մ ի -

Տ ա նջելռվ ։ Հայերէն չեն դիտեր, հարսպաա Թուրք ե ն ։ ԱԽԱ1 ջաւղէււ վերջբ , Ֆրանքօ կր գնգակաՀտրէ անոնք որ

Երբեք պակտս եղած չէ քաղաքական րա<$ինբ կ ՄԵԶ ԿԱՊԵԼ ԵՐԵԻԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈԻԹԵԱՆ : ղինոլ ո բներն եղւււն մոդով րդապետութետնց , ա–

մեր թերթին մէջ*.՛՜Եւսակայն, պէտք չէ միակող­ «Կ՝ու զեն մեղ ղրկել թո ւ րք աղգէն , ու մե զ նոնք որ կռուեցան ոչ միայն իրենց երկրին, այլեւ

մանի րԼլալ ։ Ար եւ է Հանրային ձեռնարկ որ կապ նկուն Գ1՚ՐՔ1՛ կր մատնեն, մեր թուրք Հայրենա­ ա մ ր ող ջ աշխարՀ ի ազատութեան Համ ար , ր ան՜

ունի տարագիր րաոմութեանղ կեանքին Հետ, կիցներուն առջեւ : սայի, Մ * ՆաՀանգներու եւ Անգլիո յ ղինուորնե–

մանաւանդ նոր սերունդի փրկութեան Հետ, ար­ « ^ ծ Ն ^ ԹՈՒՐԲ ԵՆԲ։ Հայ ենք կրօնքով, եւ րուն Հետ ։ Ասլանիոյ Հանրապետական կառավա–

մ՜անի է բո լո րիս խանղ աղա տ անքին Հ ԵՐԵՒԱՆԻ ՀԱՅԵՐՈՒՆ ԱԶԳԻՆ ՉԵՆԲ » : բութ իւնր կր զարմ անա յ որ Մ իացեա լ Աղգերու

Այս տարրական գիտելիքներր յէչս*քնելէ վերջ, Ատափաղարցի այս Հայանունին մասին ալքէն կառավա րութիւններր յարաբերութիւն կր պաՀեն

երկու խօսք ալ մեր աշխատակիցնեբուն ել թրւլ– ք՚՚որՀրղ ածութիւն ու Հաշուեյարդար ք^ոԳէո*Լ * * * ոճրագործներու կառավարութեան մ ր Հետ որուն

թակիցներոլն • ՚1յարդու.նիին , Պոլսոյ ՀԱարմարա»ի 30 Յունուարի մեթոտներր կր նսեմանան ՄաութՀաուզրնի եւ

1 . կարելի եղածին չավ/ զգուշանա լ շարունա­ իքիլէն էլ արտագրեմ Հետեւեալ տոգերր, լոյս սրէի" Պուխրնվալտի արգելարաններու ^Է2, գործա­

կելի յօդուածներէ ։ Աիւնակներր լայն են եւ կա­ ո ելու Համ արա յս Րումեչի Հիսարցի Օննիկ Ձին իլի ի դրուած սարս ա էին ե ր ո ւ ն քով ։Կ ր յուսանք թէ ՝ք՝ ր ի ս–

րելի է մէկ անգամէն շատ բան բսել I 1 — \ ո լկէս իւելապատակին վրայ* թինօ կարսիա յի եւ իր բեկերն երուն ել աղատու–

իւնակի մէչ–. Հ֊ԿՐ զարմանանք որ, կը գրէ Հ\ք արմա– թեան ուրիշ Հազարաւոր մարտիրոսներու արիւեր

2. Թղթակցութիւն , որ եւ է Հանդէսի նկարա­ րսդի նամակագիր Ե՛ Կոպելեան , թաղթ ու պիտի բանա յ ա շխարՀ ի աչքերր մամ ան ա կա կ ի ց
ւթիւններէն
գրութիւն դրահ՜ աաեն , արձանագրել Հ իմնական մելան կր սպառէ ք մարդու մր Համար որ Հանրա­ պատմութեան ամէնէն մեծ Հակասո

մ սւ ււ Լ ր ր : կարճ կա ահ լ տեղական մանրամասնու– ծանօթ է զիւզին մէը իբրրեւ «Տէ/ի վարպետ» , ու մէկուն վրայ շ> :

թ՛իւննե ր : Չմոռնալ որ թերթր միայն այս կամ այն նշաւակ՝ Րումելի Հիսարցի պզտիկներոլ ծիծաղին։ X Կր Հաստատուի թէ 10 12 մաՀապարտնե–

քաղաքին Համար չէ, այլ ամէնուն Համար։ Պա­ « Օննիկ Չինիլի մենակեաց մըն է, կ՛՚ապրի րուն Համար բարեխօսած՝ են նաեւ Անգլիա եւ Մ •

տերազմէն աոաէ ալ, երր թերթր չորս մեհ-ազիր քաղաքկն եւ րնկերային կեանքէ Հեոոլ, ու չի

էշ1 ունէր, միշտ կր յիչեցնէինք այս պարագան : ճանչնար իր մայրենի լեզուն։

« Զիս կր զարմացնէ մէկ պարազայ միայն։ թէ «Ենի ՍապաՀ»ի ուղղուած՝ նամակր իր Հեղի–՛

Որքան կարճ եւ ամփոփ, այնքան լաւ։ Մարդ մ ը , որ իր հօր անուսն անգա՛մ չի գիտեր, նակութիւնր չէ» : եւ • • •
որսաք
3. Զսահմանափակուիլ միայն Հանդէսներով ել ելեր պատմութենէ կը սաււէ, իբրեւ թ թ ո ւ պատ­ Թուրք Ոստիկանութիւնը , իր թուրք ասկար–

պարբերաբար ներկայացնել իւրաքանչիւր վայրի մագէտ • • • : Հայ զ.ործակալներով, միշտ պիտի կարենայ

րնկերային - տնտեսական կեանքր : ի Հարկին իբ­ Օննիկ Չինիլիներր , եւ ժպիտով մր միայն

րեւ առանձին յօգուաօ՜ : « ԱրՀեստով վառարանագործ^ , Օննիկ Չինի/ի կութեան ենթարկել անոնց Հարււթիւնը։ Չարիքին

4. Ուշագրութեամր Հետելիլ կատարուահ Արօ­ ոչ ոքի Հետ կր խօսի։ Ան կր խօսի միայն ինքն ի– ա ր մ /ււ ա ս , մենք կր վւնտռենք Պոլս՚աՀայ Ա՝ ամուլի
բեն , ու կր պատասխանէ , դարձեալ, ինքն իրեն։ անՀեռատեսութեան
րադրութեանց , որ քլբնան ծառայել իբրեւ տեսակ մէչ1։ Այգ մաս՛ին ուրիշ առի–
ՎստաՀ եմ, եւ կրնէսք վստաՀ ր՚Աալ, Հետեւաբար , թո՛վ :
մը ուղեցոյց - դասընթա՛ցք : 0*.

Fonds A.R.A.M