Page 109 - ARM_19-1946_01

Ա ԱՆԳԼ ՄԱՐՏԱՆԱԻՆՐ
ՀԱդիկ
- ք՝ՕՈԱ& 1925 - ա պ ստ ա մրեևւ՚ո ւե ձեռքը
Ո ("՚ Տ 376 *&86

17, »Ա6 Օաոտտատ - քճքԱՏ (13") օ
էէԼ։ 008. 15-70 - Շ. Շ. Բ. Ի » ա 167&-63

ք*8.ԺՆԵԳԻ1ւ– - Տաք– ՞ՏՕ, 6աւքս. 400, «ՅսււՏս. 200 ֆրանք Հնդկաստան էէ անգլիական նաւատորմին բՍ/՚%

ՕՐԱԹԵՐԹ Տ<աւ6ճւ 23 ՀԽէԽ 1946 Շ™բաթ 23 Փետրուար նաւազները , որոնք ըմբոստացած՜ Էին , Փետրուար

21 Էէն գրաւեց ին 24 մեծ ու փոքր մարտանաւեր եւ.

կրակ տեղացին ՊոմպԷյի վյրայ։ Վարչապետը այս

* Ը « ՏԱՐԻ - 18" ձոո& 8 ° 4543–՞նպւ շրջան թիւ 272 Խմբագիր՛ Շ • ՄԻՍԱ+ԵԱՆ ԳԻՆ* 3 %ք ծ ան ր ա կշիռ լուրը Հաղորդելով երեսփ • ժողովին ,

յա յտարարեց թէ ս տ ի պո զական Հ եռա գի ր մ ը ուղ֊

զած է , բայց դեռ պատասխան շէ ստացած : Մ ի՜

ՄԵՐ Խ 0 Ս * Ը «Հայկական Հաէ§ը՝ եւնո §ն ւեն ՝» ո աս ա յած Է որ կարդ մը մաարբտ ա–

նաւեր գգնոլթեան Հասնին ԱէյլանԷն եւ ուրիշ նա՛

ւակայաններէ ։ Պիաի ղրկուին նաեւ օգնական զօրք
Բհ Հ ա Վ ս ւ շ խ ա ր Խ ւ ՚ ւ ի Ա եւ օդանաւեր յ
ՀԱհ Ա Ս ԱՐ ՈԻԹԻԻՆ

պատերազմի ըԱթացքիճ» Հրատարակուած տեղեկութեանց Համաձայն ,

Հինգշաբթի օրն ի բուն կրակ տեղացած է ՊոմպԷյի

Ւբրեւ Հիմնական սկզբունք, Հռչակելովդ բոլոր մ է^ յ ծովէն թէ ցամ աքէն : Փախստական մ ր կր

քաղաքացիներու աղա տ ո ւթ ի լնը եւ. Հաւասարու­ (Մասնաւոր թղթ–ակցուր–իւ.ն «8ա//.ա^»ի) պատմէ թէ 200 Հոգէ* սպաննուած՛, նոյնքան աք

թիւնը^ Ա աՀմանադրութեան յանձնաժողովբ վեր՝– վիրաւոբուած են : քաղաքին մ է ^ աչ խռովու–

2ին սլաՀ Ուն աւելցուց Հ ետեւեալ յօդուած ր (35) . Սք՚Ր&լի »8առաշ» , թ ի ւնն եր ծ աղած՜ Լ՚լ/ա՛լ ով , ոսաիկ ան ութի ւնը կրակ

« Ոչ ոք կլւԹսւյ դրուիլ անտեսական, ընկերա­ Ամիսէ մբ ի վեր՝ այս յօդուածին եաեւէ եմ ; բացաւ ։ Ը.մ բոստնե ր ը տապալե լով կրակի տուին

յին կա լք քաղաքական ստորադաս կացուր-եան ւքը 1&՝ղթաբերբ չէր բերած՜^ ու կչա Հետապնդէի : Այսօր վեց Հ ան ր ա կառքե ր : ^ազի լո յԱեբը մ արեցան եւ
լքէ ջ որ հա կաո ակ ըլլայ իր արժանապատուութեան միայն , իմ ձեռքս ունիմ անոր ամ՛բողջական պաա–
ըմ բոստնե ր ը ^արգուվւշուր բրին ապակիներ , աւա­
կամ թ-ոյլ աայ շահագործուիլ իր սեռին , աարի– ճէնբ ։ Ջեմ դիաեր , թէ որքան պիտի յաֆողիմ
րի տուին խանութն ե ր եւ ճաշա ր անն ե ր :
ք՛ին , դոյնին, ազգութեան, կրօնին կաւք կարծիք­ զա յն ամ փոփելու պա ր ա ա կան ո ւթ ե ան ս մ ԷՓ ։ Ա ձծ*–
ներուն , եւ կամ իր ցեղային եւ այլ ծագումներուն ոո լ ր . ո ւբ սա թերթր , իԱԼ Գ ^ ՛ ա ո – ի թ ~ Հ^նղկաստանէւ նաւատորմ ին Հրամ անատարը ազ­

պատճառով»։ ներ կր փախցնենք : դարարեց ապստւսմբներուն թէ ի Հարկին պիտէւ

Պիաի փափաքէ ի ամբոզ^ութեամբ թ արզմտս– ոչԳէչացնէ մ ա ր տ ան աւեր ը , ո ր ոնց մ՝ ով ա յնքան

ինչպէս միւս բոլոր յօդուածները^ այս աչ վա՜ նել վերի խորագրին տակ Հ&իւմՀուրիէթ^ի 25 Հ պարտ է Ա՝եծ՜ն ք*րիտանիա ;
կբ
ւերացուելով ԱաՀմանագիբ ժողովին կոզմէ , ՚Ա՚րքլ՛ Գեկաեմբեբի (1945) յօդուաձ՜բ , որուն տակ Հնդկաստան ի արքա յական ^բրիտանական )
բնդՀ * քուէարկու -
նական ձեւ սչիաի ստանայ պառկի նոր սրիկայի մբ անուն ր , ԱՀմէա Հա լի լ ։ աոբմիդր կր բաղկանա յ 100 մեձ ու փոքր մարտա­

ԷԺեամբ ^ յառաշիկայ մայիսին։ նաւ երէ , 27.000 ն ալաղներով ։ Առածին նաւաէսում-

Տ ա րակո յս չկայ թէ առանց դժուարութեան •ճիշդ մէկուկէս ամիս է անցած՜ Հրատարակութեան բը կազմ ուած՜ է 1612,ին , եւ ա յնուՀետեւ աստիճա­

պիտի րնգո լնուին ա յս տեսակէտները , որոնք մը– թուականէն ասդին , բայց ժամանակը "էէ^է"^ նաբար զօրացած՝ :

շակուած՝ են իւոր լայնամտութեամբ % քյւ մանա– գունատած– է անոր իմաստը։ Որ եւ է թերթ չէ կա լկա թայ ի մէ^ ալ խռովութ իւննե ր ծագած

ւանգ փբրեւ Հեսւելանք պատերազմի աՀաւոր , ան– թարգմանած՝ ցարդ : (ք1՝արտագրեմ , ուրեմն , Հիմ­ են : Ապստամբներուն գրաւած՜ մարտանաւերուն

նախ ընթաց վերիվայրումներուն : նական մասերը գէթ) խո բՀ րդած՜ելու պարտակա­ ժ՚է^ կր գանուի նաեւ ծ՜ովակալին նաւր : Գործ՜ա­

Ղ*ասակարգային իարութիլններէն վեր2 , սեռի , նութիւնը վստաՀելով քեղի : Մ* դուլին պատճառր տնտեսական է ^ յաւելում ո՝ո–

տարիքի, սեգի , կրօնի եւ ազգութեան էստ ր ութի ւն– «- ճէւկներու , բա յց կը կարծուի թէ ապստամ բներ բ

ներն ալ 2^ք2ելով ^ */»• Հան ր ասչեաո ւթ իլն ր կր բա­ ՀՀ Երկրորդ Հ ամ աշխարՀային պատերազմ ի բն– քագաքական նպատակներ ալ կը Հետապնդեն ։

նայ նոր է 9 մլլ Ց)րանսայի պատմութեան մէշ ։ թացքին , Հա յ կա կան Հարցը չուշացաւ դիմ ագի ծ՝

Անշուշտ ժոզովուրդր չի կրնար մէկ օրէն միւ– առնելէ , զանազան երկիւ,մրնեերրուբ մէմ^ա ։ Որքան րձա կկրեև ԱՐԻՒՆԱԼԻ ԿՌԻՒՆԵՐ
սր վարմ՜ ո ւի լ ա յս բոլոր ՚-Ի ՚ ա յ.
տեսութեանս ;՛ Ամէն ա եղ յիշենք, վին Ղ՝ եր

ալ հ օրէնքներու ոգին յաճախ կր զոՀուի Հակասա­ ցաւ 2) րանսա յի վրա յ , ֆրանսական քաղաքներ ու. ԳԱՀԻՐԷԻ ՄԷԶ

կան մեկնութեանս կամ վարչականդ քաղաքական ս°էջ Հայ^*ՐԷ\ սկսան խլրտի լ ^ ր անսայի դէմ ճա­

ն կա տ ո ւմն ե րրւ ո կատ բռնելով , ու *հ եր մ աններ ան ի նպաստ ար~

է՛ս/ կ ան ր ա ,1™ հ "Ր . նոր շո լնչ մ ր կր ս աւառ ն ի տայայտուելով։ ք*սթանպուլի մ է 9 , ֆրանսացի րս֊ր– 100,000 ցուցաո«7՝6Խ՛

Ֆրանսայի մէշ ալ ։ րեկամներէս մ է կը գ անդրադարձաւ այս խնդրին % Եգիպտոսի ուսանողները ընդՀ . գործ՜ադուք

Մինչ շատ մր Հին կամ նոր երկիրներ կր ձըաբ– եւ ըսաւ։ Հ^Զեմ կրնար ըմբոն ել , թէ Հայ մրմը սարքած՛ էին Փետրուար 21 ին , ՜փբրեւ բողոք

տ ին նեղ ազդայնականութեւսն մ ր ^կամնո րատեսակ ինչպէ՞ս դիրք կբ բ"֊սէ Ֆրանսացիին դէմ՝. Այս Անգլիռյ դէմ , որպէսզի ետ քաշէ իր զօրքը։

մ ենատ ի րութեան մր , II) բան սան էլոլզէ սլա՛Հ ել Հա– Հայերը^ զ ո ր ս մենք Հարիւր տարի պաշտպանե– II՛ո յց բ տեղի ունեցաւ ամ ըող^ երկրին , բայց

* ւսսար&տկՀռութիւնր է յ ցինք ձեր Փատ ի շաՀ ներ ուն դէմ , թրքական քա– ս՜ս։ սսաւ֊ո րապէս *ԻաՀիրէի մ՚ԷՓ^ ուր արիւնալի

Այստեղ ալ ձախերն են որ կր աիրաւգետեն՝. \յ ւ զաքներու մ է^ օգտագործ՜եցինք մեր տնտեսական կռիւներ ծ՜ագեցան ; Ղ՚աՀիրէի ցոյցին կր մաս­

չափաւոր մարգիկ ոչ անպատճառ սլաՀպանո– գոր&երուն մէ^ ^ եւ Հարստացուցինք ի վնաս նակցէին աւելի քան Հ ա բիւր Հ ազար քա զա քացի­

ղականնեբ յաճախ լուր2 մտաՀոդոլթիւն կր թուրքերուն ։ & լոսն սա , ք՝արձր • Ղ՛րան վրա յ ճ րն՛ ներ , ամէն դասակարգէ :

յայտն են ։ Ղ՚իաել կուտան թէ փոխան ազգային վե– շում բանեցոլց 1889/'^'յ եւ յաՓոզեց ւսւ աաաԿ Հոուվե, կ ա իւ էււ սլ Է ս խաղաղ Հանգամանք ունէր ցո յ*լր հ

Հասլետոլթեան ^ կուսակցական գերիշխանութիւն կայսերական Հրովարտակը է որ 1լ րնդունէր Հ<ա– բա յց ՀետզՀետէ մ ո լեգնութեան Հասաւ եւ քար­

մ րն է որ ձեւ ու մարմին կ՚առնէ . ՀետզՀետէ գ ո ւ ~ ռանց ցեգի եւ կրօնի խտրութեանդ սկզբունքր ։ ք*ս–կ կոծուեցան է յետոյ կրակի տ ր ո ւե ց ան շատ մ ր շէ"՝ա

նաւո ր ո ւելով եւ շեշտ ո ւելով : Հ իմսւ(Ն . . . » * քեր ուր անգլիացի սպաներ կբ բնակէին ։ Երկու

Անոնք շատ ալ պայծառ չեն տեսներ Հեոա– <Տ Աւելի վեր^, երբ. Գերմանները գրաւեցին ծ՜անր. դէպքեր պատաՀեցան , ^էկբ փասր էլ Նիլի

նկարր . յփ օ ս հ լո վ թէ Ազգ * ժողով ին անգամներր Պ ա լքանն ե ր ը ( պալքանեան երկիրներու ա յ լագան զօր անոցներ ո ւն առ^եւ , ուր ա մ բ ո խը Րո$ ավառ

իրենք զիրենք պատասխանատու կր Համարին ոչ Հա յերը Հ ազար ում է կ պա շտ պ ան ո ւթ ի լնն եր ւէա յ ե՛ , քուր շեր նետեց , կրա^էէ տալով տաղաւարները :

թէ ազգին , ա՛յլ իրենց կուսակցութեանց աո^ել : լեց ին ։ Երբ 0ունաստան կր գ րաւոլէր Գերմ աննե– Ցուցարարները սպառնալից գիրք մր բռնած ըլ–

Ե*– գեռ ուրիշ գիտոզոլթիլններ , °բբ °Ր1՚ԱՀ րու կողմ է գ Հելլէն պետական աւագանին՝ որ ք1 ս– լ ա լո՚Վ » զինուո բները կրակ բաց ին եւ շատեր սպան­

Որ եւ է վիճաբանութեան ատեն : կամ ԱաՀմանա՝՛ թանպուլի ճամբուէ \յդիպտոս կ՚երթար , ըսաւ՝ թէ նուեցան կամ վիրաւորուեցան : Երկբոբդ դԷ*ՂՔՐ

գրութեան այս ու. այն յօգուահ՜էն քննութեան , տարիներէ ի վեր (Հո յն ե ր ա֊ կողմէ Հովանաւորուած՝ պատաՀեցաւ բրիտանական օգանաւային վարչուձ–

քուէարկութեան առթիւ : գաղթական Հա յերբ գէշութիւն ու չարիք ըրին ի– թեան աո.շեւ , Ղ՝աՀ ի րէ ի կեգրոնր : Ամ բոխբ յա^ս–

Այս կասկածումաութիւնր պիտի փարատի կամ րենց : Նոյնիսկ րսին, թէ Յունասաանի ա յ դ Հա­ ղեցաւ մեծ ՀրգեՀ մը վառել, որ շուտ մարեցաւ,

պիաի Հասա ա տ ո լի , երբ վեր քն-ա պէս քուէ արկ ո ւի յերը՝ գործակցած են Թուրքիոյ Հայերուն եեա, բայց Անգլիացիներ բ զէնք արձակեցին ։ Մէկ Հ"գէ*

()աՀմանագրութեան նաիւագիհ՜ր % եւ մ՛իասին կազմակեաւլու֊թիՆն ստեղծած : քւրակա– սպաննուեցաւ֊ , ուրիշներ վիրաւորուեցան ։

Ուրիշ խօսքով , բացառիկ , եթէ ոչ վճռական նութ֊իւնն ալ այսպէս է ր ։ Այն օրերուն, ուր Գեր­

արժէք պիտի ունենան յառա^իկայ բնտրութիւն– մանները լքօաեցած էին մեր պալքանեան սահլքաՕ^ Աւելի վեր2֊ Փոցտամի
պատրասաութիւն– ներուն, թտւրք Ապահովութեան կաղմակերպոլ– խազեր կր դառնան։ ժողո՝*
ներր գ որոնց Համ ար տենգագքւն
Ա^ թէ ձախ։ լ>իւն)ր աչալրջութիւն ցոյց տուաւ, եւ յաջողեցաւ վին . Ա՚ոսկոլայէն նոյն ձայնը բարձրացաւ , թէ՝
ներ կր տեսնեն րոլոր Հոսանքներր;
առաջքը աււ՚նել , Թուրք|խոյ մէջ յս\1Դ ԿաՐ(ւԻ (1 է– հՀս1 յերը մե& ք ա 2 ՛ո գործ ութ իւն ցո յց տուին սո­
Ամէն պարագայի մէ^^ ^ ր կի ր ր կր գանուի յե­
շՈլթ֊իւններու : Լ&ունբ կ՝ակնարկէ քսան վիէթ եւ ամ եբիկ * բանակներուն մ էշ , է՚ս կ Թուր­
ղափոխական շր^անի մբ մէ^՛ Տեղափոխութիւն՝ դաստս՛
քերը երկերես քաղաքականութիւն մը ցոյց տուին
քուէներովւ Առանց մոլեռանդ րնդՀ ա րո ւմնե ր ու կարգի ոչ ֊իսլամ ՀՀղինոլորիներու զօրաշարժին ։
պատերազմէն ի վեր՛. Թուբքիոյ պատերազմի յայ­
կամ դղրդագին ցնցումներու 40.000/՛ մօտ Հայ , յ ո յ ս –ու Հրեայ երիտասարդներ ,
տարար ո լթիւնը՝ Գերմանիոյ գէմ, կատակերգու­
Ընկերվարական եւ մանաւանդ Հ ամ ա յնավար որոնց մԷՓ վաթսունամեայ ծ՜երեր , կոյրեր 1 կա–
թիւն էր աարղաաէս՝» ։
Հ ո ս անքն ե ր ր ր ախ աո ր ո շ փորձ մ րն է որ կը կալոա գե ր եւ Հաշմ անգամներ , յանձնո ւեցան ՝ք՝էօթաՀ ի ո ք

բեն գ արժեցնելու , օրէնքի վերադրելու Համար ի եւ էք ո զկա տի Ոսաիկ* ՏԼօբաց Հրամանատարութիւն՝* իրաղեՏլներ խնգացէն բնականաբար , այս բո՛֊

րենց աեսութիւններբ : ներուն , որոնք լաւագոյն ձեւուէ ցրուեցին մեզ Ա– լորին վրայ։ Վերջերս , սակայն , նորոգուեցաւ

ճամւ Խո, ւկու ձ նատոլուի բոլոր անկիւններուն մէ^^ ամրուլ^ ութ խաղր՝ տարբեր բեմաղբոլթեամբ Հ ՀԲաէ^անեա զի
են բազմաթիւ ան է շն ե ր ; Տ ե–
բաց ոլ ե՛՛րյ ւ՛ եւ պա ւմիս , Ա *) «/* • ՀամաշէսարՀային պատերազմին աիրեսցես^ի նաատակներով1 կարգ մբ տգէտ ու
պա ա ո ւ ա րն
*^էլ\) Հ ա յ ^ Լ * ^^գէա ծ՜ագեցաւ այն օրերուն , ուր քաղաք* Հ եռատես ո ւթենէ ղբկուահ– Հայեր կարթեք
տաշրջական Հոսանքը գժու ար թէ կարենա յ գիմ ա–
իբր թէ Վ^* Ր ք^1՛Ցա լ պատերազմ բ ։ Աարոյեան անու­ ուզեց ին : Այս նոր խաղին յա^որղեց այն Լոնգալից
նալ ամեՀի յորձանքին ։
նով Հա յ մր , Ա ան Աքրանչիսկո յի ժ ո ղո վ ին յա յտա– Հրաւէրր , որով Է9միաձ–ին Հրաւիրուեցան Ք՛ուր՛
Այսպէս բլլալով մէկտեզ^ ձախերբ կը զգուշա­
րա բութիւն մ ը տուաւ , կարծ՜եցեալ ՀձՀա յկ * ՚/ ո մի– քիո յ Հա յերբ , կրօնասլետի ընտրութեան առթիւ :
նան ծ՜այրայեգութիւններէ : Գոնէ առ այժմ ։
թէ 3» բանս ան տէ$>է։ մր անունով : Ան , մեր արեւելեան նւսՀանգ– « Յետոյ , Սովիէթ Հիւպատոսարանի Հան­
Ան շո ւշտ անոնք ալ կ*ըմբռնեն
բար­ ներէն մի քանին կը պաՀա^էր ,որպէսզիՀայաստա՛ րածանօթ ձեռնարկո Հ կարհ՜ես գոյութիւն ունեցած՜
մեկուսի կզզի ս°ր ^Լաս^ Հեռաւոր , անմատչելի
կարենան կոտրել - թափել, նի կցուին։ Այդ օրերուն , Ա անիրան չիս կօ կր գըտ– չրւլային միջազգային օրէնք եւ իրաւունք, Սո­
ձունք մը չէ) ոՐաէսզի
նոլէը ուշադիր խմբագիր մբ (կ՝ակնարկէ Տողան վիէթներ ր Հիւպատոսարան Հրաւիրեցին թ՚ոլրքիոյ
Հ ամ աձա յն իրենց տեսակէտներուն եւ ուժ՜ ին ։
\,ատիի , որուն ՀակաՀայ ծանօթ յօդուածը Հ բա՛ Հա յերր , որպէս թէ թուրք կառավարութիւն գո­
ՎերՓին լուրերու Համաձայն, դարձ մբ կր
տարակեց «($առաի> , Սեպտեմբերի ընթացքին , յութիւն ունեցած՝ չըլլաԲ՚– Մեր Հարեւանը, բերգր
կատարուի դէպի չափաւորութիւն ։ Աինչհւ անգամ
1945) 1 որ , յետագային , մերկապարանոց պարզեց ներսէն գրաւելու եւ փիղերու պատերազմ բանալու
կարծ՚ոզներ կան թէ պիտի րնգո լնուի երկու Ժ՚ո՛
ա յս խոզ • էրէՀ 1 խորունկ թափանցոզութեամբ երե՛ սագա յէ լական քաղաքականութիւնն է որ կբ կրկնէ
ԳոէԼՒ սկյ/Րո*–"ՔՐ 1 որմ ինչեւ Հիմա կր *մե րժ ուէ ր
ւ ան բերաւ ա յս դի*1՝ ում ի բուն ն սլա տ ակր , ու իր այս կերպով։ Այլապէս , թ՚րքաՀայերր շատ լաւ
ձ ա յրագո յն ձախ Հ ո ս անքն ե ր ո ւ կողմէ եւ Հանրա­
ծումներ բ Հրատարակեց 31 Տ ուլիս 1945/՛ գիտեն՝ թէ ինչ է (հուսիան , ինչ է նաեւ քիուսեբու
պետութեան նախագաՀբ միայն զարդ մբ պիտի է էոսէ&ու
ձեռքր մնացած՛ Հայաստանը՛» Հ
չդառնայ ։
Տօգուած֊ին Բ– մասը, եւ «Մարմարա^ի բուռն
Երթ իրապէս գործադրուին ազատութեան եւ « Այգ օրերուն , ամէն ոք զարմացաւ, ել. ապշե­ պատասխանը յաֆորղով՝.
Հաւասարութեան ինչպէս ցաւ. : Ե՛ ահա , Մ ոս/լոէ ա յէն ձայն մը ելաւ՝ .Աարոր–
գաղափարները, այնպէս
Մ–
մշակուած– են նոր սաՀմանադբութեան մէ^, շատ եանէ ելոյթը արդարացնող : Հասկց՛անք, թէ Ս*"1

Հր կնճիռներ ինքնին կը լուծ՛ուին։ Ծ*

Fonds A.R.A.M