Page 21 - ARM_19-1945_03

ւտ ա ա ւ տ ց ա ւ ա ւ տ ա ա տ տ տստօ^տ ՎԵՐՋԻՆ ԺԱՄ
V I I 5,.0.Տ. 870.288
էյ>ս՝ԻԱԾՆԻ ժողովքն ԿՐԶԸ
Օեօ-էօսւ-Բաթհէէ-եշ : Տա. աՏՏՃՃե\Ի1
17, &Ա8 Օ֊աշտա– - Բձ1ԱՏ (13՛) Վատիկանի րռ&ած դխքիԱ դեվ

ՏԱքՒԱ*է1Ճ. : Շ08. 15-70 - Շ. Շ. Ր. Բյոտ 1678-63
1՝Աժ՚ՆԵԳԻն Տար. 750, 6աս"ս. 400, Յաւքս. 200 ֆրանք։

1«61–«–6ս1 11՛ յսՈԽէ 1945 Չորեքշաբթի 11 Յուլիս Մ ոսկուա յ է ն կր Հեռագրեն Տ ուլիս 9 թուակա­

* Զ – ՏԱՐԻ - 16* ձոոձտ «°4450–՚եոր շրջան թ ի ւ 79 Խմբագիր՝ Շ • ՄԻՍԱՔԵԱ՜Ն Գին՝ 3 Ֆր– նով

ՄԵՐ ԽՕՍՔԸ Թուրք մամողիԱ իոա՚աՕցումը Հայոց Ազգ. Եկեղեցական ժոզովը, որ գոլ -
մարուած էր նոր կաթողիկոսը ընտրելու համար ,
ՋՄՏԵՐՄԱՆԱԼ եւ սպառԱաղիքԱհէ այսօր կոչ մը ուղղեց «քրիստոնեայ աշխարհին» ,
սլախաբակելով Վատիկանի դիրքր, «իբրեւ ոչ հա­
Գերմ անիո յ Լա իւ Լա քսում էն անմ ի Լա պէ ս վեր՜ ԽՄԲ— Մ– Նահանգներու Հայկ– կոմխոէին մապատասխան քրիստոնէութեան բարձր գազա -
ծանօթ դիմումին առթիւ , թուրք թերթերր խեղա­ փաբնհբուն»:
ԼԸ , անգչեւամ երիկեան ս սլա րա սլեա ո ւթ ի ւն ը նշա ֊ թիւրելով խնդիրը , մեծ աղմուկ փրցուցին եւ աջէն
ձախէն կարծիքներ հաւաքել սկսան : Ահաւասիկ Սաոբագբուած յայտարարութեամբ մը որ
նա կա էի ո ա ր գ ե է ք մր Հաւատ աւո ես ծաղկաքաղ մը կ՚հրհւայ կուսակցական պաշտօնաթերթին՝ «Փր -
րա.վտա»յի մէջ, եկեղեցական համագումաբր կ ՚ ը ­
ք— Ջեղրայրա ֊ սէ թ է Հռոմէական կաթոլիկ եկեղեցին «խրած է
քաղաքական փառամոլութեանց մէջ , այսպէս
նալ , չմտերմանալ Գերմաններոլն ճեա : « .ճիւմՀուրիէթ» Մ այի ո \0ի թիլին մէ1 աեդ խանգարելով քրիստոնէէութեան բարձր նպատակ -
նհբուն իրագործումը» տ
Արգեէքր 65 աո լար տուգանքի կր գա ա ա պա ր ֊ կո ւ ա ա յ Պ սւ ւո ր * Տ եղապաՀ Գէոբք արք * Ար ս լան ե ու­
ՍԱՀՄԱՆԱԴՐՈՒԹԵԱՆ ԻՆԳԻՐԸ
ակ զին ո ւո րն եր ր , է ս կ Ասլան ե ր ո ւն կր սաՀվ անէ նի յա յա ա րա ր ո ւթ ի ւններ ո ւե ու կբ Հրատարակէ
ԼՈԻԾՈԻ-ԵՑԱԻ ՄԻԱՋԱՑՆ

՚ բարոյական սլաաիմներ , յանգի ման ո ւթենէն մին– նաեւ անոր լուսանկարբ՝, Գէորդ Արք* իր զայրոյ­

չեւ աստիճանազրկում : թը յ ՛ ո յտնած կ Հ եաեւեաԷ բառերով .

Արգեէքը \առիւ Հաստատուած, տրտունԼնեբբ Ե ւ՛ Հա յոց Հոգեւոր պ ե տ ն եմ , մի մ իա յն ԸճտաւթիւԱԱհդ՝ Հոկտ 4ձիԱ

ծայր տուին; կրօնական գ ո բծեր ով կը դրաոիմ X Ն կատեէով որ

՛է* ատ մր թերթեր ել փոձառոլ մարդիկ դիտել էսնգրոյ առարկայ ւլ էսլվ*ր քադաքական Հանգա - ՚Հյաէսա բ ա բ ա կան խո բՀուրգբ երկուշաբթի օր
ել
տուին թկ անբնական կ ա յ ս տնօրինութիւնը, մ անք ունի , ինքզինքս ա ր տ օն ո լած չեմ զգար Հ այ վեց մամ խոբՀրգակցելէ վերԼ, միաձայնութեամբ

մ անա ւան դՀ անգործնական , անգործադրելի : Այ ս Համայնքի անունով խօսելու : Այդ յ՝ո^շադբին տե­ որոշեց մ ի Լին բանաձեւ մը, լուծեէոլ Հ ամար ԱաՀ–

առթիւ կբ յիշէին թկ նա թորդ պատերազմ ին ատեն ղեկացա յ ձեր թե բ թկն Հ Ա ենք ո՛ ր եւ կ տեղեկոլ - մանագրոլթեան խսդէրր՝*

ալ այս պատմական տնօրինութիւնը Հաստատուե­ թիւն չունինք ա յ գ մասին X Կր կա՛րծեմ թէ Ամերի– ԱՀաւասիկ Հիմնական կէտեբը * Երկու ան­

ցաւ , բայց «չքալեց» : կաՀայերու գործն է ատիկա ։ 1յթէ կարծիք պէտք գ ա մ քուէ ար կո ւթիւն պիտի կատարուի Հո կա եմ -

Այմմ ալ, երկու ամսուան փորձը չէ տուած է յա յան ել կրօնական պետի Հանգամանքով , կբ - բեր \4էին , | , Ա՛ իակ Ա աՀ մ ան ա գի ր մոզով մը

Համապատասխան արդիւնքը։ նամ բսել թէ կրօնական կատարեալ ազատութիւն ընտրելու Համար : 2.–— Հանրաքուէով մը մեբմելու
ի՝ ան ա ւթ– ճ բ ս ա ս տ կա ց ա ւ ըոլ
իշ պատճառով կը վայեէենք ու տէր ենք բոլոր այն իրաւունքնե - կամ պաՀելոլ Համ ար \ 875/՛ սաՀմ անադրութիւնը X

մը , քիուսերը , թկեւ աւելի խիստ եւ վյւկմխբն­ բուն , զորս կբ վա յելեն թուրք Հ ա յբենա կիցներ բ : ԱաՀմանագիր մողովը եօթո ամիս ժամանակ պի ՜

դիր , ա յդպիսի արգելք չեն Հաստատած* իրենց \$ իծաղեէի կ-րնամ որակել այն պնդում ո, թէ բնա– տի ունենայ , մշաեեէու Համար սահմանադրութիւն

գրաւած շրԼաններուն ^ԷԼ ։ ԸնգՀ ա կառա կն , թո յէ ԼնԼման վտանգի տակ կբ գտնուին քՒրքաՀայերբ ; մը որ պիտ ի ենթարկուի երկրորդ Հ ան բ ա քուէ ի
կուտան որ իրենց տնօրէն Տ ո ք թ * Փէշաի
զինուոբները մոգովոլբգին մկԼ Ազգ * Հիւանդանոցի - մ բ , եթէ մ երմուի 1 875ի սաՀմ անա գրութիւնը X

մտնեն, մտերմական կապեր Հաստատեն եւ ապա­ մ ալճեան Հ եաեւեալ կերպով պատասխանած է Ի*սկ եթէ պաՀ ուի , ԱաՀմանագիբ մոգովը պիտի

հովութիւն ներշնչեն՛. (Թերթերը կբ գրեն թկ (հու­ «,Հ$իւմՀ ուրիէթ»ի Հարցումներուն • դառնայ երեսփ* մոգով, յետոյ ծերակոյտ մը պի­

սեր ո . մ ա սնա ւո ր կապելաներ Հաստատած են Պ ե ր ֊ ք1 բրել ր^՜իշկ 1 կր սիրեմ ծառայել մարգ - տի բնտրոլի X

լինի մկԼ, ուր զինուորները կը զուարճանան , կր կո ւթեան X Այգ Հանգամանքով է դա բձեա լ , որ Հբ" Ա յ ս օրինագիծը - առաԼին ա ն գ ա մ է որ «օ -

խմեն եւ կր պարեն ԳերմանոլՀինեբոլ Հետ * * * ) : պարտ եմ ծառա յեէով Հա յրենիքին ուր ծնած եւ բէնք» բառբ կբ դործածուի լաւագոյն միԼոցբ

Հակառակ Հաստատուած արգելքին , մտերմա­ մեծցա֊ծ եմ : Ա՝եր մտ քէն չանցնիք Հոս կամ Հոն կբ Համ արուի փար ա տ ե լո ւ Համ ար կառավարու -

ցումը , «եզբա յրակցութիւնբ» տեգի կ՝ ունենա յ երթալ ա յստեղէն : Ա յ ս երկրի ցաւն ալ , ուրախու­ թեան պառակտումը, որմէ շատ կբ վախցուէր :

ինքնաբերաբար ։ Գրեթէ մեքենաբար ։ թիւնն ալ բ ամն ե ց ին ք եղբա արօրէն ։ Եթէ դոՀ ԷՐԷ՜ Ուրեմն , յառաԼիկայ Հոկաեմբեր \ 4։ին (էքբանսայի

Այս տեսակէտէն պերճախօս է անգլիացի սպա­ լս՚յիսք մեր վիճակէն , շուտով Հեռացած կ՝Րէէա ՜ է՛՝ ո զ ո վո ւրդը Ա՛Լ՛Է * Ժ՜ոգով մբ պիաի բնտրէ , ուղ

յի մբ կրած «փորձանքը» ։ յինք թո, րքիայկն է լի ե ւ– ընգՀան&Հ ք..ւկտ էկւ» <Լ–թւ Ար մհ>՝~

Ա պան օր մբ պա ո յա ի ելած ատեն , կբ ՀանղԱւ– Պո ԷՍ աՀա յ նախկին Ընդ Հ * ժողովի նա խաղ աՀ Դ ո Վ ը օր Էն ս գ ր ա կան որոշ ի ր ա ւո ւնքնե բ պիտի ու­

պի գերման ադԼկան մը % ք-աբել - աստծու րարհ&թ » Տ ո ք թ * ԱնտրԷ 1ԼաՀրամ յայտարաբած նենայ եւ պիտի գործէ նաեւ իբրեւ ԱաՀմանագիր

եւ կը ծանօթանան : Ա՛ ի սւ ս ին պտոյտ մ ր– կը կաս­ ղե կո ւթիւն իսկ շուն ինք Հ ա յկական կոմ իտէի մ ր մոգով ։ Ա՝ իեւնո յն ատեն , Ֆրանսա յի ժ ոգով ուր զ ր

տա բեն , եւ դիշեր մ ոն ալ մ՛իասին կ^բլլան ։ գ ո յութ ենէն : Որոինք են ա լդ կազմ ակերպո ւթե ան առանձին պիտի քուէարկէ Հարցի մբ մասին որ

Ամբաստանեալը, որ դատի քաշուած է, իր անգամներ բ , եւ թնչ իրաւունքով կբ խօսին թըր՜ բուռն Հակաճառութեանց տ ե գ ի տուած էր վ ե րԼին

յան ց ան քբ խոստո վան/, լով Հանդերձ , կբ բացատ­ քաՀայութեան անունով : Աւելորդ է նոյնիսկ տեղ շաբաթներոլ բնթացքին , պիտի ըսէ թէ կ^ըԱ– ՜

րէ թէ որ եւ է մասնաւոր դիտում չէր ունեցած X տալ ա յգ գիմ ում ի լուրին ; Եթէ գմգոՀոլթիւն մ ր 0> գունթ Գ • Հանրապետութեան խո րՀ ր դ ա բանական

կարգապէս «պատահմունք» ւ Ամուսնացած է , րն՜ կամ փափաք մբ ունենանք, կբ դիմենք ոչ թէ ձեւր , այս ինքս երկու մոգով, երեսփ* եւ ծեբա -

տանիքի կարօտը կը քաշէր , եւ չէ կրցած դիմանալ Ա ան Ց)բանշիսկօ , ա^լ Անգար ա X Ես անձնապէս , կոյտ։ Եթէ մոգովուրդր քուէարկէ 1875/՛ սաՀմա–

Հանդիպումի փորձութեան X միշտ ապաւինած եմ Հանրապետական օրէնքներու նագրութեան Համ ար , Հո կա եմ բեր ին ընտրուած

Զ ին ո ւո րն ե ր ու պարագան աւելի բ ա ր դ ԷՀ կա­ պաշտպանութեան : Անխտ ի ր բոլորս , պէտք է Ազգ * ՚եոգովբ պիտ ի դառնայ երեսփ • մոզով եւ

րելի էբ ըսԱԼ «կենսաբանական» ; պարսաւ ենք այս ձեռնարկո, որ կբ ձգտի պղտորել անմ ի Լա պէս ծերակո յա մ ըն ալ պիտի ընտբուի
Ա՛Ր ՚ւ^՛ էքԲ Հաստատողներուն նպատակն Հանրային Համաձայն երեսփ * մո­
է Հաս­ կարծիքբ X 1875/՛ օրէնքին ։ Այն ատեն

կցնել Գերմաններուն թէ թշնամի են, յանցաւոր « *Լսւ թ ան » , առաԼին ԷԼի վրայ կուաայ Հե - զով ք՛ եւ ծերակոյտ ր պիտի կազմեն 3) ր ան ս ա յ ի նոր
գործէ
են, Հ ետեւաբաբ անարման բարեկամս ւթե աս : տեւեալ յա յ ա ա ր ա ր ո ւթ իւնն ե ր բ * «Թուբքիո յ Հա­ խո րՀ րգարանը , որ պիտի Համ աձա յն \ 875/ք

Տեսակ մը բարոյական պատիմ՝ զգաստացում : յերը 1Լ ըսեն՝ թէ էրենց անունով Հասան Աաքան սաՀմ ան ա դր ո ւթ ե ան : /՚ ա յ ց ք*Ս ո րՀ րգարանը կրնայ

Արդ * էԼէ*ԱոլոՐՐ էունի ա յ գ մտաՀ ո գութ իւն ը ։ միայն կրնայ խօսիլ, նկատելով որ Թուրք են ի - ի Հ ա բ կին վերսւքննեէ ա յդ ԱաՀմ ան ա գ ր ո ւթ ի ւն ը ,
;րենք»X
Ան կ^ուզէ զուարճանալ ՝. ք^մել, պարել, վայեէեէ դումաբուելով իբրեւ Աղդ* մռղով։

Գրուած արգելքէյն առԼեւ , պիտի Հարկադրուի Ապա կր Հ րատարակէ Պ ո լո ո յ «Հ^ամ անակ» ել քւրազեկներ Հաւանական չեն գտներ ոբ մողո -

խարդախութեան դիմել, գաղտնի ժամադբու - «Ա՛արմարա» թերթերու կարծիքր : վու֊բղբ քուէարկէ 1875/՛ Ա աՀ մանադրո ւթեան Հա­

թիւններ սարքել։ Ւսկ յ ս111 պարագան շատ աւելի Մխիթարեան Լիսէի անօրէն Պ* Կարապետ մար : Արդ , եթէ Հանրաքոլէն մերմէ այդ ԱաՀմա–

ծանր Հետեւանքներ կ՚ունենայ քանմտերմացումբ ։ նագբ ութիւն ը , Հ ո կտեմբեր \ ձին ընտրուած Ազգ *

^էձԳ ՚ " յ ս ՎԷՐ՛ՔԷ" Վրայ ^էՐ Դսէ մատը Անգլու– ՝Բիւրքճեան յայտարարեր է.

Հի մբ , որուն ադԼէկը ճակատ գրկուած է , իբրեւ « Աքս գիմում ռ շաՀա խնդիրներ ու գործ է Գոգուէր նոր ԱաՀմ ան ա գ ր ո ւթ ի ւն ր մ շակելէ զատ ,

օմանգակ զինուոր : մ իա յն : ենք՝ մ եր կր թութեամ բ ու մ շակո յթով՝ սլիտ ի բնտրէ առմամ եա յ կա ռա վա ր ո ւթ ե ան նոր

Տ ի կին բ նամակ մբ ուզգելուէ գունդի Հ բամ ա– Հարազատ Թուրքեր ենք , ու կապուած ենք մեր նախագաՀ ը , որ իրաւունք պիաի ունենա յ ընտրե­

երկրին : Ա յ ս կարգի Հ ր ա տ ա ր ա կո ւթ ի ւնն ե ր ինչպէս լու իր նախարարն երր եւ պիտի պաշտօնավարէ

նատաբին , 1լ ոսէ • ինծի , նոյնպէս եւ բո լո ր ՝ ԹբքաՀա յեբուն ցաւ մի­ եօթը ամ իս ։ Ազգ * ՚եողովը երեք օբ էն ս դր ա կան

— « Խնդրեմ, ձեր կարելին փորձեցէք, վեր­ տքն կո պատճառեն X Կբ Հաւատամ՝ թէ այսօրինակ պարտականս ւթիւններ պիտի ունենա յ , քուէար­

ցնել աալոլ համար մաերմացման արգելքը : Քանի տխմար ու անիմաստ դիմում մբ կատարողները կել նախաՀաշիւբ , վաւերացնել մ ի Լա զգա յ ի ն դա շ–

կը մնայ այդ արգելքը, մեր աղջիկները միշա այն մ իմ իա յն Հա ր նախանձ ունին ի տես ԹրքաՀ ա յերու նագիրներբ եւ քուէարկել նոր օրէնքներ՝ երկրին

կասկածին աակ պիաի մնան թ է սսւկաա ղրկուած բարօրութեան »: տնտեսական ել րն կերայ ին կազմ ի բաբեվւոխմ ան

են պարզապէս իրրեւ հանոյք . վայելք գինոլորնե– « Թաս վիրի է ֆ ք ե ա ր » 1լ բսէ Հ եաեւեա լ խո րա– մաս ին : Ա յ ս Ազդ * մոզով ին ընտ րութեամ բ ինքնին

րու համար» : գրերով* կբ լուծուի ներկայ քԱ որՀրգակցական մողովբx

Կբ Հասկնաք իմաստը , այնքան թաւիանցիկ եւ « Հայկական կոմիաէի ծիծաղելի դիմումր եւ Ազգ * մողովին Համ ար ալ ա ռ ա ւ ե լ ա գ ո յն եօթո ա–
Հայերու զարմանքը։ Հայ համայնքի երեւելիները միս պայմանաժամ
եսասիրական * •• նշանակուած է, նոր ււ ա /V //////// -

Տբաու-նԼներբ այնքան ծաւալած են որ, որքլ՚,բ ախմար կ՚անուանեն ծանօթ֊ ձեոնարկը» ։
յ մօտերս* եւ
կէարծուի ՜ււ թև է ա ր գ ե է ք ը ապ.իաի • վերնա Թերթը կր Հրատարակէ յետոյ Արսլանեանի կան տակաւին մարդիկ , որոնք չեն ճանչնար ՜Նոր
կա­
ՀկաեմտզՀետԷպ իա ի 1լսաՀա՛մնտեսոանւիա ւի ա, կ Հո աւկիառ:ակ Ա՝ անսասււաՂՀ մ ան ո ւած վեղարաւոր մէկ նկարր եւ Տոքթ* Անտբէ ՎաՀրա– Թուրքիան X Ազգ* Կոմիտէն շատ լաւ գործ մբ մը

պատիժներուն : մի թուրք սպայի տարազով նկարը։ Եւ֊ կո գրէ՝» տարած պիաի ըլլար , եթէ նախապէս Ա1 նք է թ

Խնդիրբ ունի դ ե ռ բազմաթիւ ծալքեր , որոնք « Երէկ, մինչեւ ուշ ատեն, բազմաթիւ Հայ բանար այս խնդրին շուրթ»։

ազատօրէն կ* ար ծա բծուին անզլեւամ երիկեան մ ա– Հա քրենակիցներ խմ բագրու թեանս մօտ ղ իմում - « Հապէր» , «Աոն Տ ա ք ի ք ա » եւ «Վագրթ »

մոլէին մԷԼ ; ներ կատարեց ին , պաՀ ան Լել ով որ բողոքենք այգ

ձեռնարկին գէմ : \ յ ո յ ն Հա յբենա կիցնե բ ր աւելցու­ թերիէերը եւս նոյնիմաստ Հ րատարակո ւթիւններ

ինչպէս րսինք, արգելքին Հեղինակներուն կ՝էն1,ն :

գլխաւոբ նպատակն է Գեբմաննեբու երեսին զար­ ցած են, թէ կը վայելեն թուրք Հայրենակիզներու

նել իրենց մեզքեբբ , նուաստաց նե, , բաբոյասլէս բոլոր իրաւունքները , եւ թէ ծիծաղելի ու տղայա­ Ատանայի «Թիւրք Աէօգիւ» թերթր կը դրէ (9

իսորտակել։ Եւ ատով՝ ճամբայ բանալ «վերա - կան է Ազգ * Կ ոմիտէ ի պատճառ ա բ ա ն ա թ իւն //» : Մայիս) .

էրսիւմէնա էք րէմ, «\1փծադե|ի ձեոնարկ» խո­ « Հայհրր պատեՀաասլաշտ մարդիկ են Հ Ո–

դաստ իա րա կմ ան» : րագրին աակ , կր օե^՚աէ (Աօն Փ ո ս տ ա ) * րոլ կառրբ որ նստին , անոր սուլիչը կր սուլեն :

Ներելի՞ էր Հարցնել թէ՝ ինչո ւ այղսլիս ի պա­ « Հայերդ ամէն իրաւունք կբ վայելեն այս Պէտք է թշնամի ու վտանգաւոր տարր նկատել զի­

տիմ– մրն ալ չՀաստատուեցաւ թ՚ուրքիոյ մէ՛է*։ Մա­ երկրին մԷԼ։ Կբ զարմանամ , որ Ամերիկայի մԷԼ րենք ոլ վտարել թուրք եւ արար հողերէն» ;

նաւանդ այդ երկրին մէթ, ղոնէ իբրեւ բաբո յա -

կան Հատուցում 1 9 1 4 — \ 9 2 \ ի աննաիրնթաց սար–

սավւներուն ... &.

Fonds A.R.A.M