Page 59 - ARM_19-1945_02
P. 59
ւտ բաաւա* ց ա ւ ա ւ & ո ձւտռտւԹւ տ յ ք ը ա օ բ տ ՎԵՐՋԻՆ ԺԱՄ
ք ՕՈճ6 6Ո 1925
Տ.Շ.Տ. 376.286
Օետշէշսւ-֊ԲաբոտէՅետ : Տա. ա Տ Տ ծ ճ ա ԻՈԻՄԲ ԻԱՒՍ՚Բ ԱՆՁՆԱՍՊԱՆ
1 7 , 8 ս 6 Օտաստտատ - Ր ձ 1 Ա Տ ( 1 3 6 )
1շ1. : 0 0 8 . 15-70 - 0. 0. Բ. Բ*ոտ 1 6 7 8 - 6 3 ՝ վերջին լուրերու համաձայն, գերմանական
այն զօրամասերը որ տակաւին կը կռուին Զեխո -
^օրւս֊ք՚ԽՐէ–*՛ ա&էձւ 15 »1տո 1945 Ե ր ե ք շ ա բ թ ի 15 Մ ա յ ի » սլովաքիոյ հողին վրայ յ կը գտնուին ամերիկեան
եւ ռուսական բանակներուն միջեւ։ Երբ երկու բա
* Զ – ՏԱՐԻ - 16՛ ձոո6€ 8°4402–%որ շրշան թ ի ւ 31 Խմբագիր՛ Շ• ՄԻԱԱՔԵԱՆ Գին՝ 3 Ֆր՛ նակները միանան, այս կռիւներն ալ ինքնին՝ կը
ղադրին ։ /հուսերը 560.000 գերի բռնած են :
Անձնասպանութեան համաճարակ մը վա րա -
ՄԵՐ ԽՕՍՔԸ ԱՄԵՐԻԿԱՀԱՅ ԳԱ%ՈԻԹԸ կա ծ է գերման բանակը եւ բնակիչները, մ ասնաւո-
րապէս Ջեխոսլովաքիոյ
մէջ , հեաեւողոլթեամբ
Կիւիկխւյ կաթողիկոսիԱ աչքով հռչակաւոր շրջանապետ Հէնլայնի : իքումբ ն՛ը
ՀԱՐԹԵԼ, ՏԱՇ եկ ԿՑԵԼ գերման սպաներ որ իրենց բանակներուն մնացորդ»
օ ները առաջնորդած էին գէպի ամերիկեան գիծեըը ,
1տՄԲ—֊ Կ ի լ ի կ ի ո ՞ յ կ ա թ ո ղ ի կ ո ս ը ՝ գարէ գին անձնասպան եղան , անձնատուր ըլլալէ առաջ կամ
Հիմա ոիէ՚ պաաերաղմ ը վե ոխացաւ, Եվրոպայի ա ր ք – Յ ո վ ս Է փ ե ա ս , Գ ա հ ի ր է գ ա ն ո ւ ա ծ ա տ ե ն Յու ՛Լերջը՝ Փոքր քաղաքի մը մէջ գերման %իս մը
՛Էէ 1 ԲոԼռԲիս աէքեբԱ ուղղուած ես գէպի կանանչ սաբերի ի ւ մ ր ա գ ի ր ը ե ր կ ա ր տ ե ս ա կ ց ո ւ թ ի ւ ն մ ր ո ւ կտրեց իր վեց զաւակներուն կոկորդները եւ յետոյ
սեղանները ։ ն ե ց ա ծ է ր : մ ս ա ր ե ւ ի ր տ ե զ ե կ ո ւ թ ի ւ ն ն ե ր ո ե ւ տե– անձնասպան եղաւ ւ Ն ո յ ն քաղաքի ուրիշ մէկ փո
Տակաւին ձեռնարկուած չէ հաշտութեան մեծ սութիւնսեր|ւ ամերիկահայ գ ա ղ ո ւ թ ի ս՛ասին—՚– ղոցին մէջ կին մը ջուրը կոխելով խեղդեց իր եր
հաշուե–
ժողովեին , ուր ոչ լ, ար կատարեն ընղհանուր "ղութի կու երախաները։ Հազարաւոր գերման այրեր , կի
տեսակէտէն՝
յարգարը , որո չոչով ր ւ րաքանչրլր երկրի սահն՛ ան– ԸնգՀւ առուն ո ՛Հ» ճ" ներ եւ մ անուկներ Զ եխո ս լո վաքի ա յ էն կ ր գաղթեն
ներր , կարգուսարքր , սլա ր ա ե ա լե ե ր ո ւե վերնական կեանքը , կը կրկնէ ան : Նի՚-թական զէ՚ղի արեւմուտք , ամերիկեան իշխանութեանց
ւ\ ա կա տ ա գր րը ել ուր ի չ բա զն՛ ա թ ի լ խնդէ րնե ր : շա տ լաւ : ՀՕ ՀՀ տարի առաջ , գաղութի անգամ - ձեոքը անցնելու համար ։Ասոնց ետեւէն պ ա ա ե րաղ
/–այց, Իսէ "Բ ա ռ ո Ի կ՚ունենայ Աան Ա)ր ան շի ս - ներէն շատերը համեստ էին նիւթապէս , ոչինչ ու մ՛ր կր շա ր ո ւնա կո ւի մ ո լեռանգ էս–/շսներու կողմ է
կ"յի մէջ, ասլրիլ Հ^էն ի վեր , կրնայ գաղափար նէին . հիմա ղործ ունին , տուն ունին , րնաանիք որոնք «իրենց վերջին պատուաւոր կռիւը կը մղեն»
տալ ա սլա գա յ խո ր Հ ր դա կց ո ւթ ն ան ց մ աս ին : կազմած են, եւ շատեր ալ մասնագիտական ֆեր - խորհրգա քին բանակին առջեւ ։
Ա իացեալ Ազգերը , եւ մ ա սնա ւս ր ասլէ ս Ա եծե– կայացուցչութիւններ ղարձած են։ թ՛իլով 120-130
րր •—• առ այժմ երեք
հինգ՝ & րանսա յով - չորս , րայց ուշ-կանոլխ հազար կարելի է հաշուել, ուրեմն՝ /՝ ՚ր Սուրիա– ԳեքիԱԱդ պիտի րաԱեցԱեԱ
արգէն իսկ ունին լեռնա Լիբանանէն ետք , մեր դա ղո ւթն ե ր էն : Հայերը հա ամհԱ տեղ
կուտակ ծրագիրներ յ աա աղային համարէ /–ոլորն մ՛ ախմբուած են մէկ քանի կեդրոններու մ էջ , ինչ–
իա -
ալ ի խնդիր ա սլա հ ո վու իք ե ան ել վերջնական պէս– Նիւ– Եորք, Փրովիտենս, ՊոսիԺըն եւ րջա -
ղա ղո լ ի/ ն ան : պատը , Տի՚թրոյթ Լոր մեծագոյն գաղութներէն է, Արեւմ տեան Գ ա շնա կիցն եր ր 6.000.000 կր հաշ
Այգ Գրագիրներուն. միայն մէկ ն ասր քննուե րն դհ աս*ր ասլէ ս բան ո ւո րն ե ր է բա զկա ց ած ) , Զիքա– ուեն իրենց բռնած գերիներուն թ ի լ ը ։ Ահաւոր Հոգ
ցաւ .Ա ան. բան չի սկոյ ի մէջ, ել բազմ աթլ լ. հաբձ– կ օ եւա յլն ։ +> մը ասոնց պարենաւորումը ։ Գերման իշխանռւ–
ցեր մնացին առկախ ; /է*~բիշ խոսքով , յետաձգուե Հեռաւոր ՝Բ֊ա լիֆո-րն իո յ մէջ^, Լոս Անճէլըս , թ իւննե րը Հ րամ ան ստացան բանալ բո լո ր .շտեմա–
ցան , չարր խափանե՜լու համար ։ Ֆրէզնօ իր շրջակայքովդ ուր գաղութը պահած է րանները եւ Գ ա շն ա կի ցն ե բ ո ւն յանձնել , բա յց հաս–
ա ո րհ րգակցութեանց ընթացքին , անգամ մը աւելի իր ազգային բարքերն ու նկարագիրը . այ*~ ա ատուած է որ շատ մը շրջաններու մէջ Հազիւ քա
եւս հաստատուեցաւ որ Ա՚եծերը տիրական գեր գեգործնեբ են , Հողի հպ,տ գործ ունին եւ հետեւա նի մր օրուան պաշար կայ։
պիտի կատարեն ա սլա գա յ ա շխարհավարութեան բար աւելի նահապետական ու պահպանողական *** Ամերիկեան զինուորական իշխանութիւնը
մէջ, ան էն րանէ առաջ ապահովելով իրենց գերա– աղդային տեսակէտէն Հեւ պահած են իրեկց բնիկ երկաթեա յ կարգ - կանոն մը Հաստատած է իր
կչիո֊ գիբքբ յա ս կամ այն շրջաեին մէջ։ Նորէն պի՛ երկրի յատկանիշները^ Լաւ են նիւթապէս, հին՛ա զրաւման՝ շյրջանին մէջ։ Անխնա յ պիտի պատմուին
տի կազնուին ազդեց ութ եան շրջաններ , խն՚բաւո– մանաւանդ, «իժաղաւոԽով» ա լ , յանձին գինիի թա– անոնք որ գաղտնի գո րծո ւնէ ո ւթ իւն կը փորձեն ։
րումներ եւ «ապահովութեան գօտիներ» , որսլէսղի զսււոր միլիոնատէր Առաքելեանի : Իք իստ Հ ս կո ղո ւթ ե ան տակ պիտ ի առնուի բո լոր
այլեւս ո եւ է պետութիւն չհ ամ արձակի ճակատ Աղգա յին կեանքը առա յժմ լաւ է • զղաց ում ր Գերմ աննե բու կեանքր ։ Գաղտնի զրա սենէ ակներ
ճեղքել , զարնել իր հարեւանը կամ դաշնակիցը : արթուն , ն՚անաւանգ հին սերունդին մէջ։ (ք սանա Հաստատուած են, պրպտելու ե֊ արմատախիլ ոչըն-
Այս առաջագրութեամր , անշուշտ վեր ի վայք, կից են բոլորը ազգային մարմիններուն , հագանա– չացնե լու Համար Նացիներու ստորերկրեայ դաւե–
պիտի շյրջուին ամբողջ քարտէսներ , սկսելով \$լրո– կութիւննե բուն եւ ամէն կարգի օգտակար ձեռնար ր՚՛ * Այ՛՛ առթիւ նոր բառ մր Հնարած են , «ա սլանա-
պայէն % կութեանց ։ Կ՚աջակցին թէ նիւթապէս եւ թէ բա– ցիացում», Հականեխում նացիական - Հիթէէրա–
Ա եր սորված սահ մ աննե ր ը սլիտի գա ուն ան անտ ր ս յապէս ։ Գիտէք թէ ամէն շրջանի մ ԷԳ Հասարա կան խօսքի եւ գործի ։ Ա* ասնաւո ր դրասենեակ մբ
ճանաչելի ; Ա իլիոնաւոր ժողովուրդներ սլիտի տե– կութեան մէկ որոշ շրջանակ կր մասնակցի ազգ–, Հսկողութեան տակ պիտի առնէ Հանրային կեանքի
ղավւոիսուին , պիաի փոխանակուին , պիտի ղաղ - գործերուն : Հյաաեր չեն հ ետաքրքրոլիր , բայց բոլոր արտա յա յտութիւններ ր, ճառ , թերթ ,
թեն րռնի կամ ինքնակամ : Ա ար՛մաններ պիաի կըր~ հ ետղհ ետ է կ ո վարժ ուին , եթէ ա յգ ուղզո ւթեամ բ ան թե լ , պարբերական , շարժանկար եւն * :
ճատոլին , պիտի հարթուին կամ տաշուին , ուրիշ աշխատանք ցոյց արուի եւ ներ շն չուի այն համո Մ իեւնո յն ատեն Գ ա շն ա կի ցն ե րը ծրազիր–
ներ պիտի ընդարձակուին անհաշիւ։ զումը , թէ՜ շրջապատով , համա յնքուի մ իա յն լաւ ներ մ շակած են , օ գա ագո բծելու Համ ար Հարիւր
Այս «պիտի»ներու շատերը ի ր ա կան ու թիւն են կարելի է ըլլալ։ Պէտք է զարգացնել հանրային Հազարաւոր գերիներ : Անգլիա գերիներ՜ու աՀ ագին
արգէն; Յաղթականներէն իք* Աիութիւնը հետեւե– զգաց Ումը, որ կը նպաստէ ազգային զգաց մ ան ալ բանակ մը պիտի բանեցնէ , քանդուած տուները
լով հին առածին —• «էք աՀման քաջաց»ի երկաթեայ զարգացումին ։ վերաշինելու Համար ։ Անոնք պիաի շինեն նաեւ,
տրամաբանութեան , արգէն վճռած է բազմաթիւ կան դպրոցներ , բայց անբաւական եւ տարրա ճամբաներ, պիտի մաքրեն աւերակները, ջրուղիդ
երկրամ ասեր ու ճակատագիրը , հ իւսիսէն մ ինչեւ կան վիճակի մ էջ ։ Տեղ տեղ մէկ քանի հատ , բա յց ներր , կո յուղինե րը եւն . : Գերիներէն անոնք Որ
Պալքանները, Լեհաստանէն մինչեւ Գերմանիոյ խռ՜ շատ ցած մակարդակով։ Հազիւ հ ա յեր էն Գրել մ ո լեռանգ Նացիներ են , պիտի չգործածուին ։ իջա
րերր ։ ծ/, գեռ ունի պահանջներ որոնք հետզհետէ կարդալ կր սորվին երեխաներր ։ Այնքան կրթու - նողներ ր զինուո ր ական Հսկողութեան տակ պիտի
պիտի յայտնուին : թիւն չի տրոլիր , որ աղդային գիտակցութիւնը րլլան եւ ով որ վարձէ վւա իսչի լ , պիտի գնգակա -
Երկրորդ յաղթական մը, Ա • Նահանգները, ղարդանայ : Աղզա յ ին եկեղեցական վարժարաններ Հարուի : Այո աշխաաաւորներուն պիտի վճարուի
վճռած են ոչ միայն տիրական գիրք մը ապահովել են եղածներր, շաբթուան որոշ օրերուն , առհասա ՛շա բա թ ր երեք շիլին, օրական ութ ժամ աշխաաե -
Ե ՛ր" ՛՛լա յի մ էջ , քաղաքական եւ տնտեսական գետ րակ երկու օր, մէկ երկու ժամով, պետական վար լու պայմանով :
նի վրայ , այլեւ կցել րնդարձակ տարածութիւններ ժարաններու ժամ երէն դուրս ։ Ո ւն ինք նաեւ կի - 3) րանսա յի մէջ ալ բազմ աթիւ գե րին ե ր պիտ ի
Ծայր՛ Արեւելքի մէջ եւ այլուր , յանուն ապահ ո– րակնօրեայ դպրոցներ , բայց ինչպէս հասկնալի
վութեան : ) է, այս բոլորը անբաւական են նոր սերունդի հա - 1լ րսէ , «ոչ ձուկ է, ոչ ալ միս»։ կրթութիւնը, մի–
Նախորդ պատերազմին , Աղգերու Գ ա շն ա կց ո ւ– յեց ի դաստիարակութեան համար ։ ջավայրր եւ մասամբ ալ խառն ամ ո ւսնո ւթ իւնն ե ր ը
թիւնը մէջտեղ դրած էր նոր բառ մը, Հոգատարու Գժ բա խտութիւնը այն է , որ մ արդ չունինք , շատ բան փոխած են։ /՝ ա ր ե բա խտաբար այդ ա -
թիւն ( ւքանաւս֊ յ : վարչական , քաղաքական եւ տ ըն ուսուց չի պակաս ունինք թէ՛ ե կեգեց ի ի դպրոցնե– մ ո ւսն ո ւթ ի ւնն երր շատ չեն ։
տես ա կան աջակցութիւն պիտի ստանային կարգ մը րուն եւ թէ կիրակնօբեա յ վա րժ ա ր անն եր ո ւն հա - Ներկայ պատերազմը այս տեսակէտէն ալ յե
երկիրներ եւ գաղթավա յրեր , ա յս կամ ա յն պե մ ար : Ուսուցիչներ ուրիշ տեղեր աւելի կր իս ղաշրջում առաջ բերած է ։ Մեր զինուո բները ա ր–
տութեան կամ խմբա կց ո ւթ ե ան մ իջոցաւ , մ ինչեւ եւ կր քաշուին ուսուցչական ասպարէզէն ։ տասաՀմ ան մ եկնելով , չփմ ան մ էջ մ տած են Հայ
որ չափահաս դառնային, րնդոլնակ ինքնավարու– = Ենչո^ւ չգո ք ա ցաւ եկեղեցիներու միոլթիլ - գաղութներու Հետ , արթնցած է իրենց մէջ ազգա
թեան կամ՛ անկախութեան ։ ԼԱյգ ծրագիրն ունէին հա - յին զգա ց ո ւն՛ը , եւ անոնք աւելի կարօտով փարած
Հայաստանի համ ար ալ , երբ I)՝ ո ւս ա ս ա ան ը քա յ - նը , նոր տկարացում մր չէ® այդ գաղութին
քայուած էր, բայց շուտով մէկդի դրին, իրենց մար ։ են իրենց ընտանիքին ու ժոգովուբգին . իրենց նա–
բոլոր յ, սնձնւ ւթեւ էնց հեւ փափուկ ՝ ու բարդ խնդիր է այդ ։ Եմ հաս– մ ակներով. 1լ ա րտա յա յտեն իրենց ազգ * զգացում -
Այսօր ուրիշ բառ մյլ հնարած՜ են, իյնամա - կացոզութեամ բս պէտք է կատարուէր ա յ դ մ իու– ներր, սէրր եւ րնտանեկան կապը։
կալութիւն կամ Հոգաբարձութիւն (թՐԸԱթիշԻփ) , թիւնր, որ անհրաժեշտ է ։ իրողութիւնը այն է, որ Ես Հակառակ եմ այն յոռետես կարծիքին , թէ
որ մե& տարբերութիւն մր չի ներկայացներ նա երկու անդամ ձեռնարկ ըրի) յաջողելու մօտ էի եւ Հա յ ութ իւնր Ամ եր ի կա յ ի մ էջ կորուստի դա տա -
խորդին վրայ։ ՛Նորեն գաղթավայրեր եւ որո լ եր ձախողեցայ։ կուսակցական ոգին շատ խորացած պարտուած է ։ Եթէ Հաւատք ունենանք եւ աշխա -
կիրներ պիտի յանձնուին այս կամ այն սլետու - է, մինչեւ իսկ մտած րնաանիքներու մէջ, այր ու տ ինք , զո Հ ա բե ր ո ւթ ի ւնն ե ր ստանձնենք , կրնանք
թեան ոիճանաբար Հասնելու Համար ինքնւ կնոջ միջեւ ։ Կր տեսնէք՝ ամուսինը մէկ կողմն է սլաՀել մեր ժողովուրդր ։ Մեր մ տ ա ւո ր ա կան ո լ -
րոշման իրաւունքին եւ կինր՝ միւս կո"մր։ Ժամանակր թերեւս գաբ - թեան կոչումն է աս ։ Պէտք է աշիսատի ել գործէ
Այսպէս , Ամերիկա շատ ալ տրամագիր մանէ այս կացութիւնը եւ մեղմէ կիրքերը , հասկա ան , պէտք է կազմակերպական աշիսատանք թափէ :
չէ գո ցնելով բոլորին , որ համերաշխութիւնր
հանալու խնամակալութեամբ , խաղաղականի կարգ է մեղ համար, գոնէ եկեղեցիին կենսական Եթէ մ տ ա ւո բ ա կան ո ւթ ե ան Հետ եկեղեցին , դպրո–
մր կղզիներուն համար , որոնք սերտ կապ ունին իր շուրջն ու ներսը։ ցր) մամուլս աշխատին եւ արծարծեն ^՜ոոովոլրդի
ապահովութեան հետ ; Ան կ՛ուզէ , օրինակի հա - իռնչ սլատկեր ունին կո ղմ ե բ ր * ազգ֊ • զգացումներ ր , ոդեւո բեն զայն , կապեն Հայ
րենիքին ո լ իր մշակոյթին,
մար, կցել ճ ավան ական կարգ մ ր կղզին ե ր , որ — ֊ Ա* էկ կողմ ր , Առաջնորդութեան ենթակա յ տսլաՀով րէէալ ասնուաւլն այն ատեն կրնանք դեռ
պա Հ սլան ո ղա կան մ եծ ո յժ
կենսական կո համ արուին : Եւ ա յ ւ ա ատ ճ ա– (այսինքն ռամկավար եւլ» «Տուս .>>) , ունի 18 եկե– 100 տարի։ Եկեղեցին
ո արան ու թե ա մ բ թէ Տրմպարթրն Օքսի ծրագիր ր զեզ ի , հ ամ եմ ա ւո ա րա ր աւելի ապահ ով են անոնք : է , մ շա կո յ թ ր նո յնսլէս ։
էարդիլեր թշնամ ի հողերու կցում ր Ա՝ իացեալ Աղ Միւ֊ո էլոդմր (դաշԳւկց * եւ ազատական տարրեր* Գրականութիւն ր նոյնպէս ։ Երբ ես Ի)որենացի կը
գերու կողմէ՛. Աանաւանդ
որ, Եվրոպայի մէջ ալ «Ցուս .») 7 8 եկեղեցիներ ունի , Զիքակոյի եւ կարդամ , բան մր կը Հասկնամ * կը կապուիմ աւելի
կարգ մ ո երկիրներ , օրինակ Լեհաստան , Հոլան - Տիթրո յթի մ էջ լաւ եկեղեցիներ ունին (նոր գըն– սերաօրէն մեր նախաՀա յրե բուն , մեր սլա ամ ու -
աա եւ ուրիշներ բաժին պիտի ստանան Գերմա - ուած) : Նեղութիւն ունին այս եկեղեցիներր, բայց թեան ու Հայրենիքին ։
իրենց հողային կո սերունդին
ս ի ա յ է ն , փոխարինելու համար կ՚ապրին եւ հետզհետէ կր բարւոքին։ ԱմեբիկաՀայ գաղութ լաւ գաղութ է, Հայրե
րուստը կամ կրած աւերները : Աղդ • ոգին զօրաւոր է դեռ հ ին նաբաղձ ու զոհաբերող : Ա իա յն իմ նախագաՀ ու -
մօտ, կան որոշ աւանդութիւնն եր , որոնք կր պահ– թեամբս 200.000 տոլար Հաւաքած ու ղրկած է Հա
Միայն թէ, բառ մը կը փնտռեն , որ համազօր
ուին։ Նոբ սերունդը, ինչպէս ռուսական առածը յաստան է
ԸԱայ Կօոլմ1՛ 1 Բ՚^յՅ չիբաչկ"է հանրային կար -
Fonds A.R.A.M
ք ՕՈճ6 6Ո 1925
Տ.Շ.Տ. 376.286
Օետշէշսւ-֊ԲաբոտէՅետ : Տա. ա Տ Տ ծ ճ ա ԻՈԻՄԲ ԻԱՒՍ՚Բ ԱՆՁՆԱՍՊԱՆ
1 7 , 8 ս 6 Օտաստտատ - Ր ձ 1 Ա Տ ( 1 3 6 )
1շ1. : 0 0 8 . 15-70 - 0. 0. Բ. Բ*ոտ 1 6 7 8 - 6 3 ՝ վերջին լուրերու համաձայն, գերմանական
այն զօրամասերը որ տակաւին կը կռուին Զեխո -
^օրւս֊ք՚ԽՐէ–*՛ ա&էձւ 15 »1տո 1945 Ե ր ե ք շ ա բ թ ի 15 Մ ա յ ի » սլովաքիոյ հողին վրայ յ կը գտնուին ամերիկեան
եւ ռուսական բանակներուն միջեւ։ Երբ երկու բա
* Զ – ՏԱՐԻ - 16՛ ձոո6€ 8°4402–%որ շրշան թ ի ւ 31 Խմբագիր՛ Շ• ՄԻԱԱՔԵԱՆ Գին՝ 3 Ֆր՛ նակները միանան, այս կռիւներն ալ ինքնին՝ կը
ղադրին ։ /հուսերը 560.000 գերի բռնած են :
Անձնասպանութեան համաճարակ մը վա րա -
ՄԵՐ ԽՕՍՔԸ ԱՄԵՐԻԿԱՀԱՅ ԳԱ%ՈԻԹԸ կա ծ է գերման բանակը եւ բնակիչները, մ ասնաւո-
րապէս Ջեխոսլովաքիոյ
մէջ , հեաեւողոլթեամբ
Կիւիկխւյ կաթողիկոսիԱ աչքով հռչակաւոր շրջանապետ Հէնլայնի : իքումբ ն՛ը
ՀԱՐԹԵԼ, ՏԱՇ եկ ԿՑԵԼ գերման սպաներ որ իրենց բանակներուն մնացորդ»
օ ները առաջնորդած էին գէպի ամերիկեան գիծեըը ,
1տՄԲ—֊ Կ ի լ ի կ ի ո ՞ յ կ ա թ ո ղ ի կ ո ս ը ՝ գարէ գին անձնասպան եղան , անձնատուր ըլլալէ առաջ կամ
Հիմա ոիէ՚ պաաերաղմ ը վե ոխացաւ, Եվրոպայի ա ր ք – Յ ո վ ս Է փ ե ա ս , Գ ա հ ի ր է գ ա ն ո ւ ա ծ ա տ ե ն Յու ՛Լերջը՝ Փոքր քաղաքի մը մէջ գերման %իս մը
՛Էէ 1 ԲոԼռԲիս աէքեբԱ ուղղուած ես գէպի կանանչ սաբերի ի ւ մ ր ա գ ի ր ը ե ր կ ա ր տ ե ս ա կ ց ո ւ թ ի ւ ն մ ր ո ւ կտրեց իր վեց զաւակներուն կոկորդները եւ յետոյ
սեղանները ։ ն ե ց ա ծ է ր : մ ս ա ր ե ւ ի ր տ ե զ ե կ ո ւ թ ի ւ ն ն ե ր ո ե ւ տե– անձնասպան եղաւ ւ Ն ո յ ն քաղաքի ուրիշ մէկ փո
Տակաւին ձեռնարկուած չէ հաշտութեան մեծ սութիւնսեր|ւ ամերիկահայ գ ա ղ ո ւ թ ի ս՛ասին—՚– ղոցին մէջ կին մը ջուրը կոխելով խեղդեց իր եր
հաշուե–
ժողովեին , ուր ոչ լ, ար կատարեն ընղհանուր "ղութի կու երախաները։ Հազարաւոր գերման այրեր , կի
տեսակէտէն՝
յարգարը , որո չոչով ր ւ րաքանչրլր երկրի սահն՛ ան– ԸնգՀւ առուն ո ՛Հ» ճ" ներ եւ մ անուկներ Զ եխո ս լո վաքի ա յ էն կ ր գաղթեն
ներր , կարգուսարքր , սլա ր ա ե ա լե ե ր ո ւե վերնական կեանքը , կը կրկնէ ան : Նի՚-թական զէ՚ղի արեւմուտք , ամերիկեան իշխանութեանց
ւ\ ա կա տ ա գր րը ել ուր ի չ բա զն՛ ա թ ի լ խնդէ րնե ր : շա տ լաւ : ՀՕ ՀՀ տարի առաջ , գաղութի անգամ - ձեոքը անցնելու համար ։Ասոնց ետեւէն պ ա ա ե րաղ
/–այց, Իսէ "Բ ա ռ ո Ի կ՚ունենայ Աան Ա)ր ան շի ս - ներէն շատերը համեստ էին նիւթապէս , ոչինչ ու մ՛ր կր շա ր ո ւնա կո ւի մ ո լեռանգ էս–/շսներու կողմ է
կ"յի մէջ, ասլրիլ Հ^էն ի վեր , կրնայ գաղափար նէին . հիմա ղործ ունին , տուն ունին , րնաանիք որոնք «իրենց վերջին պատուաւոր կռիւը կը մղեն»
տալ ա սլա գա յ խո ր Հ ր դա կց ո ւթ ն ան ց մ աս ին : կազմած են, եւ շատեր ալ մասնագիտական ֆեր - խորհրգա քին բանակին առջեւ ։
Ա իացեալ Ազգերը , եւ մ ա սնա ւս ր ասլէ ս Ա եծե– կայացուցչութիւններ ղարձած են։ թ՛իլով 120-130
րր •—• առ այժմ երեք
հինգ՝ & րանսա յով - չորս , րայց ուշ-կանոլխ հազար կարելի է հաշուել, ուրեմն՝ /՝ ՚ր Սուրիա– ԳեքիԱԱդ պիտի րաԱեցԱեԱ
արգէն իսկ ունին լեռնա Լիբանանէն ետք , մեր դա ղո ւթն ե ր էն : Հայերը հա ամհԱ տեղ
կուտակ ծրագիրներ յ աա աղային համարէ /–ոլորն մ՛ ախմբուած են մէկ քանի կեդրոններու մ էջ , ինչ–
իա -
ալ ի խնդիր ա սլա հ ո վու իք ե ան ել վերջնական պէս– Նիւ– Եորք, Փրովիտենս, ՊոսիԺըն եւ րջա -
ղա ղո լ ի/ ն ան : պատը , Տի՚թրոյթ Լոր մեծագոյն գաղութներէն է, Արեւմ տեան Գ ա շնա կիցն եր ր 6.000.000 կր հաշ
Այգ Գրագիրներուն. միայն մէկ ն ասր քննուե րն դհ աս*ր ասլէ ս բան ո ւո րն ե ր է բա զկա ց ած ) , Զիքա– ուեն իրենց բռնած գերիներուն թ ի լ ը ։ Ահաւոր Հոգ
ցաւ .Ա ան. բան չի սկոյ ի մէջ, ել բազմ աթլ լ. հաբձ– կ օ եւա յլն ։ +> մը ասոնց պարենաւորումը ։ Գերման իշխանռւ–
ցեր մնացին առկախ ; /է*~բիշ խոսքով , յետաձգուե Հեռաւոր ՝Բ֊ա լիֆո-րն իո յ մէջ^, Լոս Անճէլըս , թ իւննե րը Հ րամ ան ստացան բանալ բո լո ր .շտեմա–
ցան , չարր խափանե՜լու համար ։ Ֆրէզնօ իր շրջակայքովդ ուր գաղութը պահած է րանները եւ Գ ա շն ա կի ցն ե բ ո ւն յանձնել , բա յց հաս–
ա ո րհ րգակցութեանց ընթացքին , անգամ մը աւելի իր ազգային բարքերն ու նկարագիրը . այ*~ ա ատուած է որ շատ մը շրջաններու մէջ Հազիւ քա
եւս հաստատուեցաւ որ Ա՚եծերը տիրական գեր գեգործնեբ են , Հողի հպ,տ գործ ունին եւ հետեւա նի մր օրուան պաշար կայ։
պիտի կատարեն ա սլա գա յ ա շխարհավարութեան բար աւելի նահապետական ու պահպանողական *** Ամերիկեան զինուորական իշխանութիւնը
մէջ, ան էն րանէ առաջ ապահովելով իրենց գերա– աղդային տեսակէտէն Հեւ պահած են իրեկց բնիկ երկաթեա յ կարգ - կանոն մը Հաստատած է իր
կչիո֊ գիբքբ յա ս կամ այն շրջաեին մէջ։ Նորէն պի՛ երկրի յատկանիշները^ Լաւ են նիւթապէս, հին՛ա զրաւման՝ շյրջանին մէջ։ Անխնա յ պիտի պատմուին
տի կազնուին ազդեց ութ եան շրջաններ , խն՚բաւո– մանաւանդ, «իժաղաւոԽով» ա լ , յանձին գինիի թա– անոնք որ գաղտնի գո րծո ւնէ ո ւթ իւն կը փորձեն ։
րումներ եւ «ապահովութեան գօտիներ» , որսլէսղի զսււոր միլիոնատէր Առաքելեանի : Իք իստ Հ ս կո ղո ւթ ե ան տակ պիտ ի առնուի բո լոր
այլեւս ո եւ է պետութիւն չհ ամ արձակի ճակատ Աղգա յին կեանքը առա յժմ լաւ է • զղաց ում ր Գերմ աննե բու կեանքր ։ Գաղտնի զրա սենէ ակներ
ճեղքել , զարնել իր հարեւանը կամ դաշնակիցը : արթուն , ն՚անաւանգ հին սերունդին մէջ։ (ք սանա Հաստատուած են, պրպտելու ե֊ արմատախիլ ոչըն-
Այս առաջագրութեամր , անշուշտ վեր ի վայք, կից են բոլորը ազգային մարմիններուն , հագանա– չացնե լու Համար Նացիներու ստորերկրեայ դաւե–
պիտի շյրջուին ամբողջ քարտէսներ , սկսելով \$լրո– կութիւննե բուն եւ ամէն կարգի օգտակար ձեռնար ր՚՛ * Այ՛՛ առթիւ նոր բառ մր Հնարած են , «ա սլանա-
պայէն % կութեանց ։ Կ՚աջակցին թէ նիւթապէս եւ թէ բա– ցիացում», Հականեխում նացիական - Հիթէէրա–
Ա եր սորված սահ մ աննե ր ը սլիտի գա ուն ան անտ ր ս յապէս ։ Գիտէք թէ ամէն շրջանի մ ԷԳ Հասարա կան խօսքի եւ գործի ։ Ա* ասնաւո ր դրասենեակ մբ
ճանաչելի ; Ա իլիոնաւոր ժողովուրդներ սլիտի տե– կութեան մէկ որոշ շրջանակ կր մասնակցի ազգ–, Հսկողութեան տակ պիտի առնէ Հանրային կեանքի
ղավւոիսուին , պիաի փոխանակուին , պիտի ղաղ - գործերուն : Հյաաեր չեն հ ետաքրքրոլիր , բայց բոլոր արտա յա յտութիւններ ր, ճառ , թերթ ,
թեն րռնի կամ ինքնակամ : Ա ար՛մաններ պիաի կըր~ հ ետղհ ետ է կ ո վարժ ուին , եթէ ա յգ ուղզո ւթեամ բ ան թե լ , պարբերական , շարժանկար եւն * :
ճատոլին , պիտի հարթուին կամ տաշուին , ուրիշ աշխատանք ցոյց արուի եւ ներ շն չուի այն համո Մ իեւնո յն ատեն Գ ա շն ա կի ցն ե րը ծրազիր–
ներ պիտի ընդարձակուին անհաշիւ։ զումը , թէ՜ շրջապատով , համա յնքուի մ իա յն լաւ ներ մ շակած են , օ գա ագո բծելու Համ ար Հարիւր
Այս «պիտի»ներու շատերը ի ր ա կան ու թիւն են կարելի է ըլլալ։ Պէտք է զարգացնել հանրային Հազարաւոր գերիներ : Անգլիա գերիներ՜ու աՀ ագին
արգէն; Յաղթականներէն իք* Աիութիւնը հետեւե– զգաց Ումը, որ կը նպաստէ ազգային զգաց մ ան ալ բանակ մը պիտի բանեցնէ , քանդուած տուները
լով հին առածին —• «էք աՀման քաջաց»ի երկաթեայ զարգացումին ։ վերաշինելու Համար ։ Անոնք պիաի շինեն նաեւ,
տրամաբանութեան , արգէն վճռած է բազմաթիւ կան դպրոցներ , բայց անբաւական եւ տարրա ճամբաներ, պիտի մաքրեն աւերակները, ջրուղիդ
երկրամ ասեր ու ճակատագիրը , հ իւսիսէն մ ինչեւ կան վիճակի մ էջ ։ Տեղ տեղ մէկ քանի հատ , բա յց ներր , կո յուղինե րը եւն . : Գերիներէն անոնք Որ
Պալքանները, Լեհաստանէն մինչեւ Գերմանիոյ խռ՜ շատ ցած մակարդակով։ Հազիւ հ ա յեր էն Գրել մ ո լեռանգ Նացիներ են , պիտի չգործածուին ։ իջա
րերր ։ ծ/, գեռ ունի պահանջներ որոնք հետզհետէ կարդալ կր սորվին երեխաներր ։ Այնքան կրթու - նողներ ր զինուո ր ական Հսկողութեան տակ պիտի
պիտի յայտնուին : թիւն չի տրոլիր , որ աղդային գիտակցութիւնը րլլան եւ ով որ վարձէ վւա իսչի լ , պիտի գնգակա -
Երկրորդ յաղթական մը, Ա • Նահանգները, ղարդանայ : Աղզա յ ին եկեղեցական վարժարաններ Հարուի : Այո աշխաաաւորներուն պիտի վճարուի
վճռած են ոչ միայն տիրական գիրք մը ապահովել են եղածներր, շաբթուան որոշ օրերուն , առհասա ՛շա բա թ ր երեք շիլին, օրական ութ ժամ աշխաաե -
Ե ՛ր" ՛՛լա յի մ էջ , քաղաքական եւ տնտեսական գետ րակ երկու օր, մէկ երկու ժամով, պետական վար լու պայմանով :
նի վրայ , այլեւ կցել րնդարձակ տարածութիւններ ժարաններու ժամ երէն դուրս ։ Ո ւն ինք նաեւ կի - 3) րանսա յի մէջ ալ բազմ աթիւ գե րին ե ր պիտ ի
Ծայր՛ Արեւելքի մէջ եւ այլուր , յանուն ապահ ո– րակնօրեայ դպրոցներ , բայց ինչպէս հասկնալի
վութեան : ) է, այս բոլորը անբաւական են նոր սերունդի հա - 1լ րսէ , «ոչ ձուկ է, ոչ ալ միս»։ կրթութիւնը, մի–
Նախորդ պատերազմին , Աղգերու Գ ա շն ա կց ո ւ– յեց ի դաստիարակութեան համար ։ ջավայրր եւ մասամբ ալ խառն ամ ո ւսնո ւթ իւնն ե ր ը
թիւնը մէջտեղ դրած էր նոր բառ մը, Հոգատարու Գժ բա խտութիւնը այն է , որ մ արդ չունինք , շատ բան փոխած են։ /՝ ա ր ե բա խտաբար այդ ա -
թիւն ( ւքանաւս֊ յ : վարչական , քաղաքական եւ տ ըն ուսուց չի պակաս ունինք թէ՛ ե կեգեց ի ի դպրոցնե– մ ո ւսն ո ւթ ի ւնն երր շատ չեն ։
տես ա կան աջակցութիւն պիտի ստանային կարգ մը րուն եւ թէ կիրակնօբեա յ վա րժ ա ր անն եր ո ւն հա - Ներկայ պատերազմը այս տեսակէտէն ալ յե
երկիրներ եւ գաղթավա յրեր , ա յս կամ ա յն պե մ ար : Ուսուցիչներ ուրիշ տեղեր աւելի կր իս ղաշրջում առաջ բերած է ։ Մեր զինուո բները ա ր–
տութեան կամ խմբա կց ո ւթ ե ան մ իջոցաւ , մ ինչեւ եւ կր քաշուին ուսուցչական ասպարէզէն ։ տասաՀմ ան մ եկնելով , չփմ ան մ էջ մ տած են Հայ
որ չափահաս դառնային, րնդոլնակ ինքնավարու– = Ենչո^ւ չգո ք ա ցաւ եկեղեցիներու միոլթիլ - գաղութներու Հետ , արթնցած է իրենց մէջ ազգա
թեան կամ՛ անկախութեան ։ ԼԱյգ ծրագիրն ունէին հա - յին զգա ց ո ւն՛ը , եւ անոնք աւելի կարօտով փարած
Հայաստանի համ ար ալ , երբ I)՝ ո ւս ա ս ա ան ը քա յ - նը , նոր տկարացում մր չէ® այդ գաղութին
քայուած էր, բայց շուտով մէկդի դրին, իրենց մար ։ են իրենց ընտանիքին ու ժոգովուբգին . իրենց նա–
բոլոր յ, սնձնւ ւթեւ էնց հեւ փափուկ ՝ ու բարդ խնդիր է այդ ։ Եմ հաս– մ ակներով. 1լ ա րտա յա յտեն իրենց ազգ * զգացում -
Այսօր ուրիշ բառ մյլ հնարած՜ են, իյնամա - կացոզութեամ բս պէտք է կատարուէր ա յ դ մ իու– ներր, սէրր եւ րնտանեկան կապը։
կալութիւն կամ Հոգաբարձութիւն (թՐԸԱթիշԻփ) , թիւնր, որ անհրաժեշտ է ։ իրողութիւնը այն է, որ Ես Հակառակ եմ այն յոռետես կարծիքին , թէ
որ մե& տարբերութիւն մր չի ներկայացներ նա երկու անդամ ձեռնարկ ըրի) յաջողելու մօտ էի եւ Հա յ ութ իւնր Ամ եր ի կա յ ի մ էջ կորուստի դա տա -
խորդին վրայ։ ՛Նորեն գաղթավայրեր եւ որո լ եր ձախողեցայ։ կուսակցական ոգին շատ խորացած պարտուած է ։ Եթէ Հաւատք ունենանք եւ աշխա -
կիրներ պիտի յանձնուին այս կամ այն սլետու - է, մինչեւ իսկ մտած րնաանիքներու մէջ, այր ու տ ինք , զո Հ ա բե ր ո ւթ ի ւնն ե ր ստանձնենք , կրնանք
թեան ոիճանաբար Հասնելու Համար ինքնւ կնոջ միջեւ ։ Կր տեսնէք՝ ամուսինը մէկ կողմն է սլաՀել մեր ժողովուրդր ։ Մեր մ տ ա ւո ր ա կան ո լ -
րոշման իրաւունքին եւ կինր՝ միւս կո"մր։ Ժամանակր թերեւս գաբ - թեան կոչումն է աս ։ Պէտք է աշիսատի ել գործէ
Այսպէս , Ամերիկա շատ ալ տրամագիր մանէ այս կացութիւնը եւ մեղմէ կիրքերը , հասկա ան , պէտք է կազմակերպական աշիսատանք թափէ :
չէ գո ցնելով բոլորին , որ համերաշխութիւնր
հանալու խնամակալութեամբ , խաղաղականի կարգ է մեղ համար, գոնէ եկեղեցիին կենսական Եթէ մ տ ա ւո բ ա կան ո ւթ ե ան Հետ եկեղեցին , դպրո–
մր կղզիներուն համար , որոնք սերտ կապ ունին իր շուրջն ու ներսը։ ցր) մամուլս աշխատին եւ արծարծեն ^՜ոոովոլրդի
ապահովութեան հետ ; Ան կ՛ուզէ , օրինակի հա - իռնչ սլատկեր ունին կո ղմ ե բ ր * ազգ֊ • զգացումներ ր , ոդեւո բեն զայն , կապեն Հայ
րենիքին ո լ իր մշակոյթին,
մար, կցել ճ ավան ական կարգ մ ր կղզին ե ր , որ — ֊ Ա* էկ կողմ ր , Առաջնորդութեան ենթակա յ տսլաՀով րէէալ ասնուաւլն այն ատեն կրնանք դեռ
պա Հ սլան ո ղա կան մ եծ ո յժ
կենսական կո համ արուին : Եւ ա յ ւ ա ատ ճ ա– (այսինքն ռամկավար եւլ» «Տուս .>>) , ունի 18 եկե– 100 տարի։ Եկեղեցին
ո արան ու թե ա մ բ թէ Տրմպարթրն Օքսի ծրագիր ր զեզ ի , հ ամ եմ ա ւո ա րա ր աւելի ապահ ով են անոնք : է , մ շա կո յ թ ր նո յնսլէս ։
էարդիլեր թշնամ ի հողերու կցում ր Ա՝ իացեալ Աղ Միւ֊ո էլոդմր (դաշԳւկց * եւ ազատական տարրեր* Գրականութիւն ր նոյնպէս ։ Երբ ես Ի)որենացի կը
գերու կողմէ՛. Աանաւանդ
որ, Եվրոպայի մէջ ալ «Ցուս .») 7 8 եկեղեցիներ ունի , Զիքակոյի եւ կարդամ , բան մր կը Հասկնամ * կը կապուիմ աւելի
կարգ մ ո երկիրներ , օրինակ Լեհաստան , Հոլան - Տիթրո յթի մ էջ լաւ եկեղեցիներ ունին (նոր գըն– սերաօրէն մեր նախաՀա յրե բուն , մեր սլա ամ ու -
աա եւ ուրիշներ բաժին պիտի ստանան Գերմա - ուած) : Նեղութիւն ունին այս եկեղեցիներր, բայց թեան ու Հայրենիքին ։
իրենց հողային կո սերունդին
ս ի ա յ է ն , փոխարինելու համար կ՚ապրին եւ հետզհետէ կր բարւոքին։ ԱմեբիկաՀայ գաղութ լաւ գաղութ է, Հայրե
րուստը կամ կրած աւերները : Աղդ • ոգին զօրաւոր է դեռ հ ին նաբաղձ ու զոհաբերող : Ա իա յն իմ նախագաՀ ու -
մօտ, կան որոշ աւանդութիւնն եր , որոնք կր պահ– թեամբս 200.000 տոլար Հաւաքած ու ղրկած է Հա
Միայն թէ, բառ մը կը փնտռեն , որ համազօր
ուին։ Նոբ սերունդը, ինչպէս ռուսական առածը յաստան է
ԸԱայ Կօոլմ1՛ 1 Բ՚^յՅ չիբաչկ"է հանրային կար -
Fonds A.R.A.M
