€ 6 Ա0- ԱԶ >
Ւ ՚ Ո ՐՃՐ ա Ա Յ
ԳՐԱԿԱՆՈՒ^եԱՆ
ԳԼհ-ՍՏՈՐ
ԱնԿՒհՆԱԴԱՐձեքԸ
1920 - 1955
(ք^– եւ վերջին մաս)
1934
1947
յ
երեք աարիներոլ
ընթաց–
1 1"" 1՚՚>ր՚է"՚^"ւյ գրական
կեանքն
Ո1-
գրազէտներոլ
փաղանգր
ենթակայ
մնա -
ցէն
Հալէււծանքէ
ել.Հաւատաքննական
մի–
^ամտութիւններոլ
; ԼԳասախօսր
ս , յ " " ՚ ե ղ
մ անրամ ասնօրէն անգրադա
րձաւ ա յն գսէ -
է֊ագրոլթեան՝
որուն
առարկայ
եղաւ
Ստալին
, յ)ովետ
սչատասխանատու
ղվքն ՜
ոլորականներու,
ինչսչէս
նաեւ քաղաքա -
\կան , կուսակցական
ել Հանրայէն
գէմքե–
բոլ
Հաւաքական
գորՆակցութեամր
; ՜
դրաղ ա րձալ
Հա յե լփր ա ց ա կան աւանգա -
կան
ատելութիւններուն
^ Բերիա - հ ան ֊
չեան
Հակամարտութեան
եւ ա յն
վե րա ՜
գրումներուն՝
որոնք առարկա
ք կր գառ ~
նար Հա յ
մ աա ւո ր ա կանո
ւթ
իւն
ր ,
իբրեւ
նա ց է ոնա լէ ս ա
»
ու. (ձգա ^ ա կց ա կան » ՚
Ընթերցումներ
կատարեց
ույղ օրերու
կու–
ււակցական
ը^ղ՚> • քա ր ա ո լղա
ր Ամ ատոլ -
^էէ
երկարաշունչ
ամրաստանագրէն՝
է
մասէւն
էսորՀրղաՀայ
գրական
, քաղաքա -
կան
ե լ Հանրտյէն
կարկառուն
գէմքերու
•հւ ոչարղեց
կէրւգււտինի
առաքելութեան
նսչատակր^
•
Երկու
Հտրիւրի մօտ գրական
, քաղաքա
կան եւ կուսակցական
հ՜անօթ գէւէքեր , —-
Հայ
ղեկավարութեան
որակր
• , աքոոր–
ւոլեցտն կամ րանաարկուեցան
% Ողրեր ՜
գութեան
մ անրամ ասնո
ւթ իւննե
ր ր
հ անօթ
են • չենք մանրամասներ : Ջենք ալ /սոր -
Հրգած՜եր
ա՛յն Հոլատճառնե
րու^
մասին
որոնց
վյւայ կր Հիմնուէր
խորՀրղային
ւլե~
կավարութիւնր՝
մ եկոսսացնե
լու.
Համ ա ր
ամէնէն
րեղոլն
՚լ1՚1՚չ)՚եր : Անոնցմէ
Հինգր
միտյն
վերաղարձան
,
տասնեւվեց
տար -
ուան
տաժտնելի
ան։լ որհ՜ութենէ եւ թա -
յիաււումներէ ետք, հ՛անօթ
ոաոնամս։նիք -
՚ներու
մէչ%
Ի՚^՚^է
«՚քեղք^
ունէին
սլա -
առոլՀասհա^երր։
- իրենց
մեղքր
իրենց
Հա յութիւեն
է ր՝
կառչոսմն էր՝ ւչաղավւա–
րական պապենական
Համոզումներու
.
տ՛"–
քյււտքն
է ր՝
յա
ւե րժ ա կան
Հա յո ւթեան :
քՍորՀրղալին
գատաիւազէւերոլ
րա նաձե -
լրումներով՝
<Հ(ւացիոՌւսւլ|ւստ;ւսկան, հակա.–
յեղա.փււյււակ«յ1Րւյ այացկ՜իւտյւ - դաշԹակցա–
կաԱ»
Հակումներն
էին • ՚ •
կր վւակեն^ այս Է^Բ ^ որուն եզերակա ՜
նոլթիէ^ւը
ընգգձել
չաՀեկսձ "էե^է
" ՚ ^ է
Հ իմ
ս/ . • •
կր րանանք
նոր է^ր
,
"•՚,/^՝
"Ր Կ*Ճ^Գ–
գրկէ
1939 - 1946^
եօթշ աարթերր
, ե՛.
զոր
մենք կր րկոլ-թտգրենք
« հաւյրե&սւկաքւ
պատերսպմի շրջսւն»
վերագիրով
,
իրենց
էսկ
կողմէ նոլիրագորքՒոլած֊
: (Գաոաքոօ -
ՍԱ այս առթիւ
պարզեց
, նախ, ներքին եւ
յււրաաքին
այն
մ տաՀոգո
ւ թիւննե
ր ր
զորո
ի"^րՀրգ"՚յին
զեկավարոլթիւեր
ունէր Հա–
քքւսչխարՀա
յին Բ– սլատերաղմի
սկզրնա -
լորութեան
, ամրացնելոլ
Համար
խորՀրր–
գային
սաՀմտններոլ
մէ^ ապրող
աղգերու
միութիւնր։
Ընզգծեց
, թէ այս տարինե -
րու
ր)ւթ՚"ցքին
արտօնուած–
^տղգայնակա–
նութիւելլ–^ եւ Հան կա խո ւթեան՝»
գազափա–
րի
արհ^արհ-ումր՝
խորՀրգտՀայ
Հրատա ՜
րակութիւններու
մ է^
,
Հետեւանք էր ա յս
նո՛յն
մտտՀոգութեան
Անգրագարձաւ
նաեւ ԱրաասաՀմանի
Հայ
ղանգուահ^նե -
րոլն
՚ ք է չ խորՀրգային
քարոզչական
ճի -
գերուն
, ^Համերաշխութեանդ
կոչերուն
ել
Հա յ Ղ՚ատ
ր լուծե
լու պաշտօնական
խոս -
տումներոլն
, որոն^
սակայն
որեւէ ան-
կեղծ եւ անխառն
առաչաղրանքի
^.էէ՛^
Համասլատասխաներ
, ինչսլէս
ցոյց
աուի՚ե
փաստերշ։
Այսօր,
1953^^»
ել
1957^*՛ ւ
Հայկ
. Գատր
անզամ
մր ե ւո
ուրացուած
ու թաղուած
է՝) :
«
Հ՚ո յրենական
պատերազմ
ի »
շլ՚չ՚ս^ին
Հրատարակուած՜
վիպական
եւ. քերթողա -
կան
բ՚՚չ՚՚ր
ղործ^երուն
մէ^. Հայ
ցեղակրօ
նութեան
ցայտուն
արտայայտոլթետնց
կր
Հանգիպինք
; Ամէ՚ն
բանաստեղծ՜
Հայու -
թիւնր
1լերգէ
, ազգր
կր փառաբանէ
,
անցեալի
մեր ւիառքր
ու. ներկայի
Հայբե֊
նասիրական
ապրումնեբր
կը քերթէ
Ա -
մէ՚ն արձակագիր
կր մ գոլի
խուղա
րկել
Հա յոց
սլատմ ութիւնր
Հոն փնտռե
լու եւ
գան ե լու
Համար ազգա
յին
մ եր ա րէեանա -
լոբութեան
ասլացո յցնեբր
, անցեալր
ներ–
շլն
չսւ բան
ղարձնե
լու
Համ ար
ներկային :
Բաւական է յիշել , անցողակի
,
*)՚եմիր–
չեանի ^Վարգանանք»բ
, Զօրեանի « Պապ
Բ՚ազաւոր^բ,
Աիրասի էաԱբարատ^ը, ՝Բո -
չարի վԱեծ– տան ղտւակներբ»
, քՍանղատ–
եանի « Մեր
՚հնղի
Մ՚"րգիկր՝»
, եւն. եւն • ^
ինչպէս
նաեւ
• Վարուժանի
գործերու
Հրատարտկոլթիւնր
;
Ջենք ծ՜անրանա
բ պատմա ֊ բանտ սիրա
կան եւ զբական
, փ ի լիս ո փա քա կան բազ -
մաթիլ ա յլ գործերու
վբ՛"
յ ) որոնց
Հ րա -
տաբտկութենէն
Հազվււ քանի
մ ր
տարի
ետք՝
1946^5՛ ,
ու մանալանգ
1948/՚Տք ւ
« սաստն » ու ^յանգիմանութիէնբ
» վեր–
ոկսան , ել սլատերազմի
տարիներուն
Հր—
րաատրակուած
Բ՚՚Լ՚՚Ր
մաաեաններր
ա -
ռաբկա
յ գարձտն
բուռն
քնն ա գա տ ո ւ -
թեանց : Այս անզամ
եւ.ս,
«ւաւդզայ&սւկան,
բոլրժուական , հակսւսովեա »
արա-մա–
գրոլթիլններ
մատնանիշ կր
գարձուէին
անոնց
՚ ք է չ , իրրեւ
եզրակացութիւն
յ ՛ " ^ ՜
զելու
Համար
այն որոշումին
, թէ Հարկ է
տնխնա
ք Հետապնգել
եւ պատժ՚ել
ամէն
կարզվւ
Հսա քթաքում»
- (Ղ՚ասախօսր
րն -
թերցումներ
կա տարեց
1946/՛
Համ ագռ
լ -
մ արէն ետք Հրատա րակոլտծ՜
պաշտօն ա -
կան
զեկոյցէն եւ
«1 իւոերաււաւ|ւնսւյա կա -
գհ–թ^տ»յի
1948/.
թիլերէն)
Պ– Մ՛ Թէօլէօլեան
մանբտմասնօրէն
անգբաղ
արձալ
նաեւ
1946/՛
Հ՛ամ ագում
"՚՜՜
րին
՚ ք է չ արտասաՀ մտնեան կտրգ
մր ^ս՚յ
գրողներու
գաաապարտելի
լռութեան ,
երբ խոշաանզ
ում
ի կ՝ ենթա բկո լէին
արեւ
մ՛ տաՀտլ
յեզոլ եւ արե՜ւմտա՚Հայ
ղրագէտ–
ներ : Պարզեց
1946- 1956 ,
վերՐն
աասբ
տարինե
բու
գրական
կեանյւբ
Հա քաստանի
՚քէՀ, ել եղրակացոլց՝
թէ , Հակառակ
ան–
ԱՆԳԼՒԱԿԱՆ ՃԱՍԱՐԱԿԱՊեՏՈՏԹեԱՆ
Անղչիական
Հա սա րակապեաո
ւթեան
վարչասլետներոլ
վերտին
ժ՜ողովր
տեղի
ունեցած կր տ՚սրի
մշ առաշ^
Լոնաոնի
•քէչ–.
Այս
տարոլան
ժողովին
, որ
գաբձեալ
աեւչխ ունեցաւ
Լոնտոնի
մէԼ, կր մասնակ
ցէին , Ան՚լլի՚՚յ
՚Լարշապեա
Մաքմիլընէն
զատ,
՚Լանայի
վաբչապետր՝
Նքրումա ,
Հնգկաստտնի
վաբչապետր՝
էյեՀրու,
՚Բա–
նատայի
նոր վաբչապետր՝
Տիֆրնպէյքբր
,
Աւստբալիոյ
վարչասլետր՝
Ա՝ենղիս , Փա -
քիստանի
վարչասլետր՝
Ա ուՀրավարտի
,
քիոաիոյ վաբչապետր՝
Վելենսքի , եւ
ԱէյԼ"՚՚^1՚1
Նոր Զելանաայի
ու
Հարաւ.
Ափրիկկի
ներկտյացոլցի^երր
: Այո վեր
տին
երեք սլե տութեանց
վա
ր շասլեանե
րր
էէին կրցած՜ ներկայ
գտնուիլ
յ
Այ^՚՚էէ՚՚՚է
11՚է՚"^է
՚քբ ՚քէէ> ^ՐԲ
Ան՚լլիա–
ցիներր
սկսած ենՄԱԿր նկատել
անար -
գիւն
կազմակերպութիւն
՛ք ր , Ատ լան -
տեան Ու–խաբ՝ փոփոխութեանց
կրւրօա
մ-ոզով մր, եւրոպական
այլ աղզերու Հետ
ղործակց
ութիւնր
ղժ՝բա խտ
անՀ բաէհե շ -
տռւթիւն
մր, ւսնղլիական
Հտսարակասլե -
աոլթեան
այս
Հերթական
ժուլովներր
գաբձած
են Անգլիոյ
վա
ր չա պե տնե
րո
ւն ա–
մ էնէն
կարե՜ւոր
մ տա-Հո գո ւթիւննե րէն ու
պարտականութիւններէն
՚քէկր ՝•
Վե
բ^ին
մողովէն
ի վե ր , որ աեղի
ունե
ցաւ
1956
Ց՚՚՚-նիսին
, Աուէղի
չրտնցքր
-
ան ՛էլի ո՚կան
նա խ կին կա լս բութեան
կեն -
սաաու երակր
ազւլայնացուեցաւ
Եզիպ–
տոսի
կողմէ , իսկ ՄիԱն
Արեւելքի
մէ^
^^ԳԺ"
յ
Կւ֊ւ՚՚՚ՔՐ
՛քեծ
վերիվայրումներու
են՛թարկուեցաւ
: Անցեալ
Նոյե՜մբերին
, ե ֊
գիսչտական
արշաւանքին
մ՜ամանակ
, ֊.ա -
սաբակաոլետութեան
անգտմներուն.
միքեւ
ղո
յ ութ
իւն
ունեցող
կա պե
ր ր Հաւլիւ
փ րր -
կուեցան
լ^գՀտնուր
փլուզումէ
, որով՚էե -
յ
տեւ ՝Բանաաայի
, Հնգկաստանի
եւ
Աէյլա–\
նի մէչՀանրային
կաբհ^իքր
այնքան
բնղ–՛
վզած– էր , ^ր եթկ անմիչապէս
վերք^
չ ՚ " բ –
ուէր արշաւանքին
, կրնային
անվերագարձ
Հեռանալ
անւլլ՛ Հասարակապետութենէն
:
Ասոր
վր՚՚՚յ
1 Անգլիա
սաիպուեցաւ
վե
-7^
րա քննութեան
ենթարկել
իր ոլա շտոլանո֊
հ
ղակա^ ել. տնտեսական
ամբալ^
կառոյցր–
իր ասլտւլայի
Հեոանկա
բներբ
սաՀմ անա -
փակեց
րս՛" իբ ներկայ
կարոզութեանց
,
որովՀեսէել
ո րո շասլէս
դի՚^՚՚՚կցիլ
սկսալ.
թէ անցած՜ են այգ Ժամանա1լներր
ե^Բ
Անգլիան
կրնար
իր կամքր
սլարաագրե
լ
Հաոա րակասլետութեան
անգամ
պետ
ու -
թեանց.
մինչգեռ
այւէ՜մ պէտք է
/բչ՚^րէ^
շեղ կերպով
իրագործ՜ուող
խոստութեանց
ել Հաչածանքներու
, խորՀբգաՀայ
՚չրա -
կանութիւնր
էութեամբ
հայ գրակաքաւ -
թ-լււ֊ն
կէ մնայ,
^"՚յ Հողիին եւ մաքին
շօշափելի
նեբկայութեամբ
,
անտմղունելի
եւ
անկէոոլաելի
իսկոլթեամբ
:
^
նկատի առնէ " ՛ յ ս վերչիններոէն
կ՚"բէքիքշ
ե լս :
Անգլ • Հասարակապետութե՛ան
վարչա ֊
պետնեբոլ
անցեալ
տարուան
ժողովէն
ի
վեբ
"՚-րիշ
նորոլթիլն
մրն ալ ոլատաՀե -
ցաւ. ին^ավաբութիւն
շնո րՀուեցալ
Ղ^ա ~
նայի,
որուն վաբչապետր,
Նքրումա , որ
տակաւին
երեք տարի առա^
անզլիական
բանտերու
մէչ ս։րգելավւակուած
կր պաՀ–
"ւէր
, այսօր կըմասնակցի
վարչապետ -
ներու
ժողովին :
Նքրումա
միակ
նոր զէմքր
չէ
՚" յ "
աարոլան
ժողովին
մէչ • ԱնզԱայ
, Փա -
քիստանի
, Րոաեզիոյ եւ Բանատայի
վար–
չապեաներն ալ ն՚՚րեկ^ւեր
են , առանց
Հաշ
ուելու
Նոր
Զ ե լ ՚ ՚ ՚ ն տ ա յ ի , Աէյլանի ել Հա
րաւ. Ավ՚բիկէի
վարչապեանեբուն
նեբկա ՚
յ՚՚՚ցս՚^ցիչներր
Այսպէս
, Հակումբդին
Հին եւ
վւորձաոոլ
անգամնհրր
ղաբձած
կ՝Բլչ՚"ն
Հնղկաոաա
-
նի վարչապետը
ՆեՀրոլ եւ
Աւստրալիոյ
վաբչտպե
ար՝
Մենզիս ;
Նոր
ղ է մ ք ե ր ՚ ՚ ւ երեւումբ
ի Հարկէ կապ
ուած՜ էր կարեւոր
անցուգարձե՜րու
: Մ ՛ոք -
՚քիլըն
գործի
գլուխ
կանչուեցաւ
, որով ֊
Հեաեւ
իսւբն ստիսլուեցալ
Հրայ՜արիլ
Հետաքրքրական
չէ թէ ինէ պատճառնե -
բ՛՛վ
. բ՛"յւյ
Իտընի
Հրայարումր
, ինքնին ,
կարեւոր
՚լէպք
մք^ւ էր անգլիական
քա -
ղաքականութեան
մէչ։
Փ՚սքիս՚ք**նի
վար–
չապետր
այմ՜մ
ղործի
գլուխ կը ղտնոլի
յ
սակայն
9
աաբիէ ի վեբ ԼՓաքիսա-անի
ան–
կախութեան
տիրանալէն
ի վեբ) կառավա–
րութիւննե
րբ
մ ի շա ալ ս/նկա յուն
գիբք
՛ք Ը
ունեցած։
են այգ երկրին
՚/՛^^ :
՚Բանատայի
մէչ
էոլ^ ու֊ր երկար աարինեբէ
ի վեբ
՚^սւՀ–
պանողականները
մե՜ծամասն
ութ
իւն
ու —
նէին Երեսվւ
. կ՛ողովէն
ներս , " ՛ յ ս վեբչէն
էնա րութիւննե
րո
ւն պարտուեցան
եւ նախ
կին վարչապետ
Ա էն Լօբան
ստիպուեցտլ
իր աթոո
ր յանձնել
Ազատ ա՛կանն ե րու զե -
կավար
Տիֆէնպէյքրրի
: Այո
վերչինը
կ՝ուզէ
ան տես ական շաա աւելի սերտ
կ՚"՝~
պեր Հաստատել
Ան՚լլիոյ
Հեա՝
՚Բ՚անաաան
ձերբազատելու
Համար
Մ •
Ն՚ոՀանղնելալ
տնտեսական
յաբսւճուն
ազղեցութենէն
I
իսկ գալով
*Լտնայի , որուն
ամբոզչ տնտե–
սու թիւնր
Հիմնուած^ է
քաքաօ/՛
իր ա ր տա
գր ո ւթեան
վբ՛"յ
, 1լ ոլզէ կարեւոբ
փոխա–
ռոլթիւննեբ
րնել
Անգչի՚Ոյէն՝
չբա - ելեկ–
աբական
կայաններ
շինելու
Համար
՚Լտ -
նա յի
ամ րողչ
Հողտմ ասին
վբ"՛
ք : Ը" ~
աեղիայի
նիւթական
պաՀան^երն
ալ օր
րսա
օրէ կ՝ալելնան
^ Փաքիստան
անՀբա -
մ-ե՜շտ կեբսլով պէտք
ունի նոր
ղբամսւ -
գլուխնեբոլ
, եւ այսպէս՝
շարունակաբարփ
Ասոնք՝
ներկայացող
տնտեսական
Հար–
ցերն
են •.
Ինչ կը վերաբերի
պաշտպանութեան
կազմտկեբսլութետն
, Անզլիա
Միըն
Աբե–
՚–^1.ք1՛ Ւբ ՚յք՚նուորական
խարիսխներր
որո–
չած՜ է փոխագրել
՚Բէնիա :
Փոփոխութեան
պաաճառր
բացայտյտ
է. այնքան ատեն
որ
Աուէզփ
չբանցքր բաց էր, Անգլիա
կրնար
մերձաբեւ
ելեան
իր զինուորական
խարիս
խը
պտհել
Կիպրոսի
մէչ–, Աակայն
Հիմա,
ԹԱՏԵՐԱԿԱՆ
ԳկՄԲԵՐ
եր թատերախոլմբը
ողորմութեան
պէ՚"ք
է ՚ ՚ ՚ ^ է • Թատրոնը բաց է
ամէնուն
Համ ար , ուղուլը
կուզայ
, իսկ
Լ" ՚֊Ղ." ՚լէ՛^
* ղ Է " ՚ Ք
չ՚^՚-նենք՝^
է
Առաչին
նեբկայ՚ոցման
յս՚չ՚ւղոլթիլնը
անօրինակ
կ՝րլլ՚"յ՛
ԱբաՀին
մէչ
նստած–
էին մեծ մ աստմբ
մ ամ ո ՚-լի , գրականոլ
— |
թեան եւ այլ ասսլա րէւ^ե՜րու
մ աաւո րա
- .
կանութեան
նե բ կա
յա
ցո
ւց ի շնե
ր
,
որոնք
նեբկայացման
չնթացքին
ելեկտրականա
֊
ցած– էին իաե,, խոլմբին
՚Լ՚ք՚"յէելի
խա ~–
ղարկութեան
յ
Այգ
ա՛ւաչին
նե րկ"՛ յացմ ան
Աբէ
լե ան
կը գերազանցէ
ինք՚լինքր
, այնպէս որ միչ–
նարարին
, Գբի՚չ՚՚ր
Զ ՚ * ^ ր " " ՚ 1 բե՚ք ցաակե -
Լով Տառ մը կ՚արտասանէ
, սլախտրակե -
ք՛Լ
պ"ԼԱ"՚^ս՛յ
՚"Հք/՛
ղարնոց
գասակարզը
Որ իր բտցակա
յութեամ
բ կր փա
յլէր • • . :
քյ՝ամուլը
Հիացումով
կը խօսի : Իսկ
Գբի՚լոբ
Զ<*^Բ"՚"( է ՛քեծ գովեսաով
խօսե -
Լով ^իրվանղագէի
գործէին
մասին,
Հե -
աեւեալը կըգրէ Հժամանակ»
օրաթերթի
1908
Գեկա.
22/,
թիլին
մէչ.
ճԲիէսին
կազմոլահ-քր
իր
պարզութեան
՚ ք է չ հոյակապ է : Իսկ կովկասահայ
այգ
արամագիկ
խումբր
յայտնութիւն
մը ե -
ղալ
ամէնուն
Համար,
ապշեցուցիչ,
Հի-ա–
Տ*"–ցիէ յայտնութիւն
մ ր» եւ յօգուած^ը
կը
վերչացնէ
Հետեւեալ
խօսքերով.
<1.3աւեցայ
միայն,
որ
ււուսաՀայերր
թասէերական
տսպարէղին
՚էլ՚այ ալ գեբա–
ղանցութիւնը
ի՚լեցին
մեր ձեռքէն
. . . ա -
նի բ ա ւն ե՛՛ր ը • • -» ;
Հետղհեաէ
յաչոզութիւնր
մեծ կ՝ՐԱ՚"յ
է
թատրոնը
միշտ
լեցուն։
Բացի
Բեբայէն,
խոլմբր
կը խաղայ
նաեւ Ակիւաար,
Գատը
Գի՚-ղ , Օրթաղիւզ
, Գում-Գափոլ
, Աան
Աթէֆանօ ել այլուր,
ամենուրեք
գտնե -
Լ՛՛՛Լ ւ՛՛՛՛բ
հ՚"՚ք
՚"կր"–՚նք
, "էր եւ քաչալե ՜
րանք :
Յ՚՚ւ֊ղիԼ եւ սրտաւլրալ է
Հանգիպումր
զո ր ունեցած՜ է խում
րր Պ"1""
ք
՛ք էչ
՚^՚ե ՜–
ծանոլն
Մ՚՚՚բ՚՚՚իբ""
Մնակեանին
Հետ։
Այգ
առթիւ
՚ ք է չ կր բերեմ
նոյն ինքն Մր՜
նակե անի
Հ եոէեւե ալ տողերր
.
4ւԸստ պտ րտա կանո ւթե ւսն զացի
Բ՚^բէ
գալուստ
մ աղթելոլ Պ • Աբէ
լե անին եւ ի -
րեն
մասնակցող
խումբին, որ այս
անգամ
առաչին
այցելութեամբ
շնորՀ բերած– էբ
կ, Պ՚՚լսոք
ազզակիցնե՜րուն
: Երբ
տեսան
՛լիս, փութացին
բոլորտիքս
, իրենք
զ ի "
պապիկ
կ՚անուանէին
, ես ու ք ՚ւ1՚րենք
՚՚բ՚ւ1՛
ու թոոնեբ
, իրենք
իմ ձեոքս կր
Համբու
րէին, ես ալ իրենց
երկւ՚ւ
այտերէն
, ի -
րենք իմ մաքին
մէչ Թիֆ/իղի
յ ի չ " " " ՚ " Կ ՜
ներ
կ՚արթնցնէին
, ես ալ կը յիշէի
իմ ե–
րիտսւսարզ.ական
օրերս : Անկեղծ՜օրէն
կ՝ր–
սեմ Որ կ՝արժէ
իբրեւ
խումբ,
իբրեւ
բիէ"
ու իբրեւ
թաաբոն
երթալ
տեսնել
այս
կո
կիկ ու կատարեալ
խումբին
նեբկա
յա ՜
ցումներր^
;
Իյե՚՚ղձ
Մնակեան
, անկեղծ ուբարի
Մր–
նակեան
Պոլս"
յ
մ էչ
Աբէ լե անի
վ " " ՚ ՚ – ք շ
տե սնե լով
ուրախութենէն
1լ
արտասուէր
ել կը վեբյիշէր
իր փաոքի
օրերր, երբ
սիլ|ւ1ւտլւ
՚էլխ՚"բկբ
գլխուն
,
Ագամեանին
հեա թեւանցուկ
կը
Հ ր ^ " " / ՛ "
յ է ր
Թիֆլի՚լի
փողոցներուն
՚քէչ՛
• • Տ
Եւ "*վ կրնար
գուշակել
որ խեղճ
ծ ե՜ -
րունին
, բազմաթիւ
աարիներ
վեբչ
, խեղ
ճութեան
մէչ ու ղբեթէ
ցնգած՜ , իբ Հո -
՛լին սչիտի աւանգէր
Պոլսոյ
մէչ. • - :
«Պատուի
Համար»,
ՀձԵ՚֊՚լինէ–»
, <(.Գոկ -
տոր
Հ^աոկման-դ , Հ ՕթէԱՕ»
, ՀՏ.Աւազակ -
ներ՝^ , հՄարւող
ճրաղներ^ եւ
տակաւին
բազմաթիւ
ուրիշ
ղործերու
նեբկայացոլ -
՚քով Աբէ
լե անի
արուեստ
ր
մ ՚սմ ուլին
մ
էչ
գարձալ
Լայն
էէերլուծման
առարկայ :
Միաձայնութեամբ
ղայ՛՛ Հռչակեցին
Հ.մին^
չեւ
ոսկորներուն
ծուծը
տրուեսաազէա
մ չլ , վարպետ
մ ր»
տ
Պոլսո
յ
՚ ք է չ
՛ք օա քառասուն
նեբկա
յա -
ցումներ
տալէ ետք, խումբը
կր
մեկնի
Օրտու , Ագա—Բազար , այնտեղէն
Ի՚Լ՚քԼ՚Բ
^
կսկիշէհիր
1
Կիրասոն եւ Պ ՚ ՚ ՚ բ ՚ ո ի զ ա կ : Այս
ր" է" ր վայրերուն
մէչ ե ւս
յաչոգոլթիւնը
կ^ՐԼԷ՚սյ անօրինակ
, մանալանգ
Պ՚որաիզա–
կի
մէչ
, ուր շատ շուտ կըխանդավաո. -
ուի
Պ՚սր՚ոիղակցիներու
տրուեստազ էտ ու
վւխրուն
սիրտբ :
Այն ո ւհ ե աե
լ
կ՝
անցնին
Զ՚քիւ^նիա
եւ. Պ"՚^րոա,
որմէ ետք
1909^1՛
կը
վե րա՛ առնան
Թիֆլիզ
:
Այւ> թաաերապաոյ՚"ը
կբ տեւէ
եօթը
ամիս
եւ. տասներկու
օր , տալով
134
նեբ
կա յացումներ
Հ
Մեր
օրերուն
, պետական
յենարան ու ~
նեցոզ,
մասնաւոր
պիւտճէով
օժաոլած–
ր՛՛ւ՛՛բ
""Լ՚Լեբոլ
թատերական
շրչապաոյս՛–
նեբուն Հեա Համեմատած՜
,
վերոյիչեալ
թուանշաններր
մրւ/տնիշ
մր կլ, նեբկայա -
ցրնեն, "ՐՐ միայն
ոլատիւ
եւ. յարզս-նք կր
ներշնչէ
մեղի
զէսլի
ՕովՀաննէս
Արէլեանի
յիշատակր
:
1909^^՛ ,
այս անզամ
իր կնոչ ե ւ
՚"^^Հք ՜
կան Հետ Աբէլեան կր մեկնի
Փ»>րիւլ։
Հոն– |
կէ Ժր^եւ,
յ՚աալիա
եւ
Միչերկրո՚կ՚^նը
յ
կտրելով
կուզայ
ղարձեալ
Պոլիս ;
Վերաղառնալով
երկիր , ձեոք
կ՚առնէ
վե՜րստին
իր գործունէ
ոլթիւ նր Ար՚ք էնեա–
նի հեա եւ
1909
Աեպտեմբերին
կ^,
մԼկնին
՚կարսկաստան
, ուր խանզ ավաո
րնղու^ւե -
լոլթեան
ար</–անանալով
կը
վեբտզառնան
Թիֆլիս
1
չծուելու
համար
աշիւտտտնքի
:
Արէլեանի
երկբորզ. Տորեւեանր
, երե -
սունեւհինգամեայ
, տեղի
կ՝ուհենայ
1919
Մ "՛րա *)ին , Թիֆլի՚Լ–
Արտիստական
թատ
րոնին
՚է՚էչ Աբէ/եան այգ օրր կր
խաղայ
^ Ա բ ք " ՚ յ
/./՚/՚»4^ ՝
ՀԵ"՚մուս՝»էն
եւ ^Կրե -
չենսկու
Հաբսանիք-դէն
մէկ մէկ աեսա -
բան : Ահ աւլին
բաղմ
ութ
իւն
խոն ուած՜ էր
թատրոնր
, յարզելու
Համար
Հայ
բեմի
մեծ՝
վասաակալորր
ԱՐՏԱՇԷԱ
ԳՄՐԷՒԵԱՆ
(8 Շ՚ււր–)
Fonds A.R.A.M
