Page 86 - ARM_19-1948_04

0 Ա տհԱ յ յ

որ շարելում է լար ո լ ած զսպանակի ազդեցսւ ֊

ՄԱՄՈԻԼԸ ՍՓԻՒՌՔԻ մ ե ձ Ի Ն Չ Ո Ի 1»4ե8Ի ԿԱՊեՐՍ թեան տակ :

ԵՍ ԳԷՄ ԵՄ ՊԱՏԵՐԱԶՄԻ ՀՐՁԻԳՆԵՐԻՆ

Խ Մ Ի ՝ — Հատուած մ ը ՝ Միջին Արեւելքի հա­ ՆԵՐ֊ԲԻՆ ԲՌՆԱԿԱԼՈՒԹԻՒՆ Երկրորդ ՀամաշխարՀային պատերազմից
մագումարին մէջ կարդացուած ընդարձակ գեկոն. միլիո՛ն երի.
վեԲչ, իմ երկիրը զրկք-կ տասնեակ

ցո1ւմէՏ>, իբրծւ անբնական տե՛սակէտ • — տասարդոլթիւնից , դարձաւ երկիր Հաշմանդամ­

Ա. — Հ ա յ Մամուլը հազուագիւտ բացԱԿալ.. Խորհրդային Աիութիմեը շարունակում է մնալ ների , այրիների, որբերի եւ անբախտների ։ Հա­
րիւր փա­
թիսն|ներով միայ|ն ի վիճակի է վարձատրելու իր երկիր կեգբոնացեա լ րոմն ո ւթ ե ան : ՀԼինւ ո ւո ր ա կան– խան Հազարաւոր քաղաքացի՚ւեր ճաբաՀատ

աշխատակիցները : ի դէպ , այդ վարձատրութիւնը կոմիսարական գռեհիկ մեթ՛ոտը մեր երկրռւմ ա ր տ ա ս ա Հ մա՛ն :

ինքնաբաւ չի դարձներ Հայ գրողը Լրանա ս տ եղծ, դարձել է սիստեմ բոլոր ա ս սլաբէ զՂ՚եր ո ւճ. մէք : Տնտեսական ալերը երկրի աՀեղ չափերի եւ.

արձակագիր , քննադատ , Հ րապարակագիբ , յօդ­ Պոլիաբիւրոյի.ն 14 անդամները Տւ թեկնածուներ բ ձելի Հասա։ : Աշխատաւոր զանգուածները Մեբձ–

ուածագիր) , որպէսզի «արՀեստ» դարձնէ ստեղ­ վարում են երկիրը ոչ թէ իբրեւ ընդունակ ել վա­ բալտեան երկրների , Բելոռոլսիայի ,Ուկբայնայի ,

ծագործ ութի ւնւը. Հապ րի գրիչով» ։ քէ Լ ասյլ՛բեր , ա յ լ բռնի ումով։ «&« ամէն ինչ եմ) 10րիմի, Հիւսիսային կովկասի եւ քիոլսաստա^ի ա–

մոգովուբգբ ոչին չ» , ահա վարիչ սկ,զրրթ1նքԱ րեկմսէեան մարզերի մատնուեցա՛՝. ողբալի վի­

Ի • - Հ ա յ թհրւր֊ը ինքւնարաւ չ է : Մէկէ աւելի կուսակցական բիլրոկբատիկ վերնա շերտեր ի ։ ճակի Հ

՚ պատճառներով : Անբաւաբար դրամ՛ագլուխ , օ– Խորհրդային Աիութիւնբ շարունակում է մնալ Եթէ Համամիութենական կոմ՛ունիստական,

տար Հրատարակութիւներու առատութիւն եւ Պ ո լի տ բիւր ո յի հ ի մնար կո ւթեան ց ԼԶեկա , ՄՂ՝ք՝ » Կուսակցութեան Պոլիտբիւրօն էք-ոզովուրգի տռչկել

դիւրամատչե լի ութիւն : Ընթերցողներու սակաւու­ գին ՛ո լո բակ ան կոմ ի սաբակ ան՛ կ աղմ ) ձ եռքին կ ա– պատասխանատուութեան զգացումը ունենար ,մի–

թիւն՝ իբր Հետեւանք այլազանութեա՛ն սլա կաս ի , մա յա կա1 ո ւթեա՛ն ց ) պատմի ել ահա բեկչոլթեան հոցներ ձեռք կ՝՝աո1նէ ր երկրի մէկ մուծելոլ ար­

թարմութեան բացակայութեան % Լիրենց կարգին՝ մէկ երկիր X

այս պակասները արդիւնք սահմանափակ դրամա­ մատական բարենորոգումներ՝ քաղաքական եւ տն­

գլուխի)։ ԱնՀեթեթ է այն֊ կարծիքը, թէ Հայ իմ երկրի սահմ աննվերում բն դո ւն ո ւա ծ է մ իայն տեսական , սակայն ոչինչ կատարոլեց։ Պոլիտբիւ­

թերթեբու ցամաքութիւնը Հետեւանք է Հայ խմ­ ոլ միայն մէկ կարծիք է որ համ ապատ աս իւ անում րօն շարունակում է երկիրը վարել Հին, Հակա -

բագրի ցամաքութեան։ Անոնք որ ՛այս մեկնակէ­ է Հառա^նո րռն,ե բ ի» կարծիքին : Ա*էկբ եթէ հա — ժողովրդական , դին ուորական-կոմիսարական ու­

տէն կը փորձեն վերլուծել մեր ազքատոլթ իւնը՝ մ արձակութիւն ունեն այ առանձին կա ոծ իք քա յւո– ղինե՛րով, մզելով %որ պատերազմական արկածտ–

կ ուզեն պար տ կե լ պարզապէս Հասարակաց մեղք նւելոլՀ յայտաբարւում է մոգովուրգի թշնամի» յ խնդրութեա՛նց :

մ\Ը 1 ամօթ մը՝ ՛եթէ կ՝ ո լզէ ք * ամ էն՝ Հրաչք սպասել Հհմատն իչՖ , Հգաւաճան» , «լրտես» եւայլն • . . Չե­ Իրերը այն ձեւով են ընթանում , ՛որ մեր եր—

խմբագրէն , փոյթ չէ կտրուած ըէէայ ան աշխար– կայական հիմնարկները խորհրդային երկրռւմ կիրը դառնալու է պատճառ ընգՀ ան րակա՛ն խա­

Հի բոլոր Հրատապ իբագարձոլթիլւներէն , ղբ. դարձել են Հգերպետոլթիւն» մենատիրական խոր– ղաղութեան վրդովիչ խանգարման՝։

• կուած ՛Ըէէայ երկիրներ ու ժողովուրդներ ճանչնա– հ րգա յ ին պետութեան մ էք ։ քԼ յգ Հգե ր պետ ո ւթեան

լու Հնարաւորութենէն , ճանՀնայ լո՛կ Հայկական բացարձակ կամ ա յ ա՛կանո ւթ ի լն. բ փոխարինում ^հերմաբգկային ճիգերը ել առատօրէն՛ թափ­

խմբագրատան մը մերկ որմերը ել այցելու, պա– է բ ոլո բ օր էնքն ե րբ ել օ բ էնսդրո ւթի ^ն\Ր ՚ ուած արիւն՛ը ժողովուրդի , բա բեն ո բո գութ իլն

տաՀական «աշխատակիցներու» աղքատի լուման՛, Խորհրգայաին Միութիլնբ դարձել է գործիք չբերին նրա վիճակի մէկ, լ/ւ դՀակառա կն, պա -

երբեմն կեղծ կամ անարժէք : ամէն կերպով մ արդ ան հա տար շահ ագո բծոգ բանը աւելի է սեղմում նրա պարանոցը : Սա՛ր կա—

՛Ի– Հա|յ խմբագիրը յահախ հայ չէ, խմբա­ մէկ պետական կուսակցական բիւր ո կրատ իայի կան աշխատանքի արդիւնքը գն՛ում է ոչ թէ ժողո­

ձեռքին։ իմ երկրռւմ Փմարդբ դադարել է ապրել վուրդի պտՀանկները գոՀացնելու , այլ նախա -

գիր չէ" Ջապրիբ իր ժողովուրդին տագն՛ապը, պատրաստելու երբ՛ո՛րդ ՀամաչխաբՀային պատե­

չուզեր տեսնել ՚ը՚ն ՛կե բային֊ի բաւական գրութիւնը իբր՛եւ ազատ անձնաւորութիւն . նբաճ. կլանել է րա՛զմ ը, ապաՀովելոլ բազմամիլիոն բանակի պաՀ–

գաղթականութեան մը՝ որ իր ուրոյն՛ պայման­ կուսակցական - պետական մենատիբութիւնբ ։ ՚Հւ՛11 պանում՚ը։ ք(/. Միութեան անծայրածիր՛ տարածու­

ները ունի գազոլթներու մէկ, ենթակայ է տար­ դարձել է խաղալիկ ան բնգունակ բիւրո կրատ՚ն երի թեան վյրայ չկայ մէկ անկիւն, ՚ու^ր շոգեպինդ

բեր Հարկադրանքն եբոլ , ուրեմն մասնայատոլկ ձ եռք ին ։ \,ր ան դարձրել են առար կայ եւ աղբիւր զին՚ո լոր ական պատրաստութիւն չտեսնուի : Բոլոր

քաղաքական՛ութիւն մը իւրաց՛նելու պարաւս - ս տր կա կան՛ աշխատանքի ։ ք՝անուո րբ , գիւղացին բարձրագոյն դպր՛ոցներում ուսանողութիւնը վար.

դբանքին տակ է ։ քաղաքական մարզի վրայ՝ այս ՛եւ մտաւորական\բ Խ • Ա*իութեան մէք դարձել են ժեցնոլմ են՛ կան՛ոնաւոր զի՛նուորական՝ հ աո ա յո լ -

ան պա տ ա ս խ անա տ ո ւո ւթ ի մե ը Հանդիսացաւ , ցարդ , մարգիկ առատ պարտակա՛ն ութիւննեբով ,ծանրա^, թեան : Կազմուած են յատուկ զինուորական ամ­

գլխաւոր ազգակբ մեր ազգային ֊քաղաքական ա– բեռն ուած , առանց իր ա կան ի քաւուէքների ։ քքք . բիոնն եր սպայ դասատուներով։ Երկիրը պատած է

րեւելումի՚ն՝ չուրկ երկու տարակարծիք ճակատ — Մ իութիւնբ շարունակում Է մնալ երկիր մ բ պատ­ զինուորական ակադեմիաների խիտ ցանցով։ Կան

ներոլ տեւական անՀանգուրժոզութեան , չջլատի չ մուած ՝ո ՚֊գգի Հ գ պարտաւոր ի չ աշխատանքի ճամ - բազմաթիւ դպրոցներ , բանակին օգնող ընկերու–

տայքարին , քէներ՛ուն : Այգ թեթեւամտութեամբ, բաբսերի ցանցովդ աքսորավայրերով ել բանտե - թիւնների կայանն՛եր, օդան աւա յին. ել ծովային

դարձեալ, Հայ մամուլի մէկ սոլքեկի նմա՛ն բուստն բով։՛ԷՀուր ք 13 միլիոն բս/նտաբկեալնեբբ բաց՛ո­ ուժկի ակակցոդ Հիմնարկներ : Մեր երկրռւմ ա–

Սփիւռքի «պոլիտիկոս»ները , ա-ն՚ոնւք որ քաղաքա­ րոշապէս վկայում են այդ։ մենայարգի արՀեստը դարձել է զինուորութիւնը։

կան ամէն՛ խնդիր կամ խմորում կբ մեկնաբանեն ՛իմ ե՛ր կրում աշխատանքը դարձել է հրաման.—Մեր ժողովուրդը քշուած է զօրանոց : Այս բոլորը

՝Բ բեմլինի ակնոց ով, գեր՛ադասելով պ րո լետա՛բիտ— ՝նեբի վրայ՝ ստեղծուած պարտականութիւն֊ ել վկայում են, ՛որ Պոլիտբիւրօն տենդային պատ­

տի չտՀ եր ը մեր ազգային՛ չաՀերուն , 1ԱՈ բՀ բդա. կորցրել է իբ հ ոգուց բխող զ.եղե ց կո լթի՚-լն ։ ՜Այն– րաստութիւն է տեսնում երրորդ ՀամաշխարՀային

յին Միութեան շաՀերբ՝ Հայաստա՛նի չաՀերուն, տեղ գո յութիւն ի ո կ չունի հետքը ներ կայ գա - պատերազմի։

Մոսկոլան՝ Երեւանին : Անոնցմէ մէկը, կը բանա­ րում յատ սովոր ական մ ո զո վր գա պետ ւթեանւ : Աշ–

ձեւէ այս աղանդը ու կ՚ըսէ. «կարեւորն ու ճշ­ խատանքբ դաբձե լ է ծան,ր բեռ , առանց ա՛պա հ ո– Ուշադիր քննելով մեր երկրի Հերքին ել ար­

մարիտը այն չէ՝ ինչ ասում է Երեւանը, կար ե– վելոլ գոնէ ն՚ուազա գո յն բ մարդկային բաբեկե — տաքին կացութիւնը՝ տեսնում ենք որ մեր ժողո­

ւհրԱ՛ այն է ինչ ասում է Մոսկուան» : Սա տա­ ւթե աս ; վուրդները շաՀագրգռուած չեն նոր պատ՛երազ­

րազը բացէք Սփիւռքի Հայ Հյառակգիմակա1» մա­ մով : Պոլիտբիլրոյի ղինուորական-բախտախնդիր

մուլի իրականութեան վրայ, ու պիտի գտնէք մեր Այգ կենցազբ ես կոչում եմ հ՛ոգեկան աքսոր * քաղաքականութիւնը տրամագծօրէն Հակառակ է

Հաւաքական կեանքը խեղդիչ ու թունաւոր մթնո­ կեանք առանց հ ոգեկս/և ազատութեան ։Աի կեանք ) դնում ժողովուրդի ել երկրի չաՀերին՝՝, որ մենք

լորտի մը տակ պաՀոզ խորթ ըմբռ՛նումը՝ ազգա­

յին թէ քաղաքական մարզերու վրայ։ Հայ մտ .

մուլի որո չ մէկ թելը կը մնայ Հաշմանդամ , ս֊ճ–– ՚/1ենթադրենք թէ համ ե մա տա կան՝ ծուլութիւն մբ թիւններ :

տես ե լով տ՛ յն՛ ենթաՀողր՝ որուն վրայ կանգնա՛ծ դեր կը խագա յ մեր օ բեր ու հայ մ տաւո րական ու–

՜ է թեք յա ս ժ՜ողովուրդին ան՚ոէքն՚ով : Այս (I ուլ ո — թեան՛ ամլութեան կամ սա կաւաբեր ո ւթե ան մէք։ Լեզուական՛ մարզի վրալ ելս, Հայ մտալորա–

վուրղի Հաւաքական իտէալներ՚ն՛ ու ձգտումները Ու կը վերագրենք այս ծուլութիւն բ ինւ։քնագոհու– կանոլթիլնր յաճախ կթոտեցաւ կանխաՀաս յոգ–

արտա ւայտե լու , զանոնք ներդաշնակէ լու Համար թե ան ։ Երբեմն հանրային կոչումի բացակայու - նոլթեամբ մը, չըսելու Համար ան՚Հոգոլթեամ՛բ

քաղաքական յօրինուածքին ել Հակումներուն Հետ թեան : ՀԼարմանալին այն է , ոբ նո՛յն այդ մտա– եւ դասալքութեամբ։ Անոնք որ գազութներոլ մէկ

աքյն երկիրներուն՛ , ուր կ՚ապրինք : Վերջին տասը ւ որ ական ո Լ թի լ\ն\ր քնն. ՛ագատ ո զի ե ւ ամբաստ ան ո ղի լեղուակաԱ րնգՀան ուր ա՛նփութութեան մր երե -

տարիներու ընթացքի՛ն՛, այս կամաւոր կուր ութիւ— դեր ին մ էք է յաճախ , երբ չարիքին մէկ արմ ատբ ւոյթր կը վերագրեն՝ Մամուլին, պէտք չէ այդ

նէՀ դուռ բացաւ խոր թիւր իմացութիւնն երու , մեր իր իմացական հեղգութեան մէ՛ք իսկ է * Մեր Օ– մեղքր փաթթեն մ ի չտ խմբագրական մարմիննե -

•վա-րկը կոտորակեց կարգ մը գազոլթներոլ մէշ*, րե^ոլ ընթերցող — մտաւորական բ վրիպանքի մբ բու։ Չարիքը կը սկսի վար՛ժարաններէն ել ուսու­

֊մշուշ տարածեց Հիւրընկալ պետութիւննե ոու պա­ մէք է) երբ մեր թերթերէն կբ պահանքէ ա՛ յն )զո բ ցիչներէն : Հարկ է մեկնակէտ ու՛նենալ մեր նախա.

տասխանատու շ ր կտ՛՛՛՛ակներուն մէկ։ -— Անոնք որ՛ կբ ղլա'1 այ տալ ինք . այն «շատ»բ% որուն ՀքիչՖը կրթարանները , նա՛խ Հիմը Հաստատ գնելու,ապա

Հայանուն թերթեբու եւ տնկաբո քս Հր ապա բա կա– տ ա լո լ պա բա ակ ան ութի ւնն ո ւն ի ին ք ։ սլաՀանկելոլ Համար որ Հայ յօդուածագիրը Հա–

գիբ՚-խմ՚բագիրնե րո լ դրամագլուխ եւ շուկա լ մա— /երէնով գրէ իր յօդուածները։ Գաղտնիք չէ, թէ

տ ակար ածեցին՝ կանխտմտածութեամբ կը գո ր - Մ^ւ՚գի՚-^քը կ ՝՝յլլւ^յ ս է յ ն <, որ ՝ Հ ա զուտ գիւտ ար– լեզոլական բծախնդրութիւն՛ը յաճախ բացակայ է

ծէին, գիտա՛կցաբար կր դաւէին Հայ ժողովուրդի ՚մ՜ԷվՀ ՝ եր ու կամ ցանցառ տրամագրելի ումերու ւնո՚յնիսկ մեր ամէ՛նէն վաւերական գրողներուն

շաՀերոլն։ Ստեղծուած Է, այսօր, գեղին կամ վաստակը կնանցն ի թերթէ թերթ ) հ ան գէ ս է հ ան­ մօտ Հ

կարմիր մամուլ մ՛ը, որուն ել գաղոլթներու Հայ գէս ) արտագրոլմն.եբոլ ակամայ մեզքին մզելով
իբակա&՚ութեան մ ամ " ւ լ ը ՚
միկել անխառն ո՛րեւէ կապ գո— ի . — Հայ ընթերցողը դժուարահա՜ս է: —

/ութիւն չուձյի՝ ազգա յին– քաղաքակա՛ն՛ , թէ Հոգե— Ինչ որ չարիքն՛ է այս իրողութեան , շռայ– Ղ֊՚ժո լար աՀաճո ւթեան խակ ու սուտ մ արմ ակ մ՛ը

կան՛–բաբո յա կան՝ տեսակէտէ։ ւ ո ւթիւնն է գՆաՀատութեան ել գգուա՛նքին Հան­ ուն֊ի, յաճախ, Հայ ընթերցողը։ Ու այս մաբմակր

դէպ միկակ ու միկակէ վար ստորագրութիւննե– տնտեսապէս թէ բարոյապէս ժխտական՛ ան դրա -

դ. — Հ ա յ մտալորականր յոգնած է կա1նխա–^ էրու : էր երբեմն , ՀՀսկսՂակ» կամ Հնոր» որեւէ դարձ կբունեն ալ Հայ Մ ամուլին եւ մամլո յ աշխա­

հաս կերպով։ Վերջին քսան տարիներու Հայ մա­ Դբոզ՝ կոճկուած կըմտ՚նէր խմբագրատունէ ներս։ տաւորին վրայ։ Վարակեալներոլ մօտ կը տիրէ

մուլը այն չէ, ինչ որ էր ու պէտք էր մնար՝ ո ր— Այսօր՝ մուտք կը գործէ կանխիկ Զյաղթա՛ն՛ակ» ի այն՛ սխալ Համոզումը , թէ Հայ թերթեր իրենց

Ալէս Հանդիսարան գրականս ւ թեան եւ մչակոլ .. մը դիւրին ապաՀովոլթեամ՛բը , վստաՀ՝ ՚ թէ լրագրական կամ օրագրային պարտականութեանց

թային ճիգերու : Արդար պէտք է ըլլալ, այս տե— նպաստընկալի մ՛ը կացութեան մէկ է Հալ թերթը։ մէկ տնավարի կը գործ՛են, թերի ու միօրինակ են

սակէտէն մեր թերթեբու ցամաքութիւն ր չվերա— Այս մտայնութեան մէկ ղեր ունեցան , վ երկին բովանդակութեամբ, Հետեւակի գերին մէկ են

գրելու Համա զանոնք վարող ձեռքեբոլ ։Մ ե բ մտա— .քառորդ դարոլ ընթացքին , գրակա՛ն՛ութեան՛ եւ միշտ։ Այսպիսիներ՚ը պէտք է մտածեն՝ թէ Հայ

լորական՛ դասը, կր մատնէ ծերութ իմն մ՛ը՝ Հե - արուեստի շապիկով Հրապարակ իկած կարգ մը Մամուլը կը փորձէ ուղտերով կտրել միկոցը,

տեւա՚՚ք տնտեսական եւ ընկերային ա՛յն պայման.՛— Հանդէսներ , որոնք Հաւասարապէս քակալերեցին մինչ ուրիշներ Հրթիռ ռումբերով կը ճախրեն...։

ներոլե , որոնք ստամ ոքս ը կը բերեն սրտին վրայ , ծանծաղամտութիւնն՛ ու Բանի ան՛ պատասխանա– Ըսինք թէ Հրաշք պէտք է նկատել այն քիչր , զոր

եւ կբ՛ բռնանա* անոնց մտածողութեան թէ ստեզ— տ ո ւո ւթ ի ւձն՚ը , աժեմն ու՛ չաժեմը։ Աւելցնենք, կոլտայ մեր մամուլը իբրեւ զանազանութիւն՝ Հայ

՚ծագո բծական տաղան՛դին։ աւս չարիքին մէկ բաժին ունյեցան նոյն իսկ ա– մարդը պատրաստ պահելու Համար մեր օրերու

Անշուշտ լրիւ չքմեղանք մր չէ այս Հաստա­ նոՂք որոնք նորեկնւեր կամ սկսնակներ քակալե - իրար Հրմշտկող դէպքերուն՝ և ի րադա բձո լթ եանց,

տումը, Հայ գրողը զերծ կացոլցանելոլ Համար րելու բարեմի՛տ Հիւրամեծարութեամբ՝ փայվւա– մեր կեանքի բոլոր մարզերուն վրայ։

նաե՛ւ իր ան Հ ա տ ա կան պարտազանցութիլնն՚երէն ւ յեցին՝ սն ափառութ իւննե ր ել ամուլ յաւակնոլ - Մ– ԹԷՕԼԷՕԼԵԱՆ

Fonds A.R.A.M