Page 262 - ARM_19-1948_04

9

զանոնք եւ ինչու։ Հիմա անոնք ՀետզՀետէ կոր–

եՐՈհՍԱՂեմԻ «Ա8Ո8 ՏԱԳՆԱՊԸ խԱՒԱՐԻն Մէձյ սուած են արդէն եւ «գեղագիրի յարմարցոլածգ

եԻ ՊԱՏՐԻԱՐՔԻՆ ԿՈՏԸ իր գիրբ աւելի Հարազատ մնացած է իր ^ ախ ա տի­

պին ։ Այս երեւութապէս անկար։եւոր նկաաոլած

(ի. եւ վերջին մաս) պարագան կուգայ Հաստատել լուսանկարի գիլ «

(Հաճախ տուն կուտայ զանագան գրուածքներ տին եւ զարգացման՛ կարեւորութիւնր նկարչու -

ՏԱՍԸ ՀԱԶԱՐ ՀԱՅԵՐ ՄՏԱՀՈԳՈՒԹԵԱՆ ու աՀա նիւթի մր պէտք զգալու պարագայի՚Լ՛ կյլ թեան երանգապնակին դէմ, ման՛կավարժական

ՄԱՏՆՈՒԱԾ թելադրէ երթալ ի,ր քանի մլլ խոշոր սենեակներու գետնի վքայ ;

իյԱ՚բ ինչպէս հաղորդած էինք երէկ, մեր մէչ՝ մինչեւ առաստաղ բ գասաւո ր ո ւած մ ատեան– կբ սկսիմ խղճաՀաբիլ, երբ կր մտածեմ թէ ես
դազութփն մէջ ալ հա1ն<դսւ)ս|ակույ^եաւն ձեւանար–
կուած է, օգնելու֊ համար <1խւդեստինի սսլէ,աեալ– ներէն կամ անոնց մէքէն բերել, այսինչ գիր քէն– , եւ ոկրիշնեբ տուած ենք իրեն ակամայ այնպիսի
ւներյս.։ Այս աո/թ-իւ սրաաււուչ կոչ մը սսւացած
ենք Եր^սապէմի Պաարիարքէն ։ Ահալապյկ հիմ­ տեղէնբ վերցնելով փնտռուած ր ; Ե" անվարմ՝ եր– բաներ եւս որ պէաք է խնայէինք թերեւս : նար -
նական կէտերը, որոնք իրական գզափար սը կու
տան աագնսւպի մասինԱ— բեմ ւ. կր պատաՀ ի որ Հակառակ բոլոր քակքերու* գունին մեծցած է մամանակի քառաղիի մր մէք–

եւ Հաճո յա կատար ութեան ս չկրնամ գանել յանձ­ տեղր ։ իր մանկութիւնք տեսաւ ու լուսանկարեց

նարարուած ր , երկար փնտռտուքս կբ յուսաՀա - յեղափոխական. տՀաա՝ եւ կղերական - պ֊աՀպանո–*

տեցնէ ղի֊ք՛ ու ինքն է Հիմա որ խարխափելով զական անՀաշաո պայքարբ , պատանեկութեան.ր

«Սիոն» իբ Մայիս - Յունիս թիլերուն մէք կրկնակի մթութեան՝ մէք եւ առաք-որղուելով իր ներկայ եղաւ միշտ թիկնապաՀի մբ պէս , եւ ա/–

արցունքոտ ու ա\էիւն"տ էքեբով սկսաւ ա ս յ Ր ՚Լ^ է ներքին լոյսէն (յիշողութենէն) կ՚երկարէ իր ձեռ– շուշտ իբ այս յիշողութեամբ իւր ա ցուց րնվե բա­

ողրա չի ծալքե րր ա յն\ դմ րա՛իւտո ւթ–ի լնն ե ր ո ւն ո– քերբ Հոն ուր ինք դրած է փնտռածք քանի մբ ու­ յին քաղաքական փլուզումներու եւ ղասակարղա–~

րոնք ն՛՛ոյն ամիսներուն Վիճակեցան մե\ր Ա • ՛Աթո­ մ՛իս առաք : յին\ մրցակցութեանց րո լոր վէճե բուն ել անոնց

ռին եւ անոր Հօտին, իրր արգիւնք Ս • Երկրի ներ­ Ղ՝եռ աւելին , քանի մր ծաւալուն էք՜՛ ԸՈէէ պարտութեանց շարմառիթներր ։

կայ քաղաքական տագնապին՝ • իբ տուն՝ տուած ր Գոօ կբ կարդայ կէտեխւ՝ իոկ Պատան ե կութեն էն՝ դէպի վաղաՀաս ե րի տա -

Որքան\ ալ անխուսափելի Մերձաւոր Արեւելքի չմոռնալով, միշտ փակ աչքեր– ով ու բացարձակ ս արգո ւթ իւն անցաւ մազէ կամուրքէ մր, բախտին

սլա ամ ութեան ուսանողին եւ քաղաքագէտին Հա­ մթութեան մէք, եվ բ ես վարագոյրի մբ ծալքէն բերումով միշտ մինակ, ու վճիտ քրի երակով մբ

մար , որքան ալ իր նկարագրովդ ու Հանգամանքն ե– ներս թափանցող պատառ մր լոյսով գժ ու ա րա լ կբ կտրեց անցաւ քաղաքակրթութեան տիղմր ։ Պա­

ՐռՎ տարրեր Հայ մողովուբղի ցարգ կրած աղէտ– կատար եմ "իրելի պարտականութիւնս : տերազմ ր ։ ինք ծնունդով ազատատեն չ սլա բ–

նե րէե՝ ու ա\ր Հալիքներ էն , մեր տաղն ա ալչ իր բն ֊– Երբեմն, երբ այլեւս չեմ էԱեբ իբ <ձՀբն՚ֆյէ տուած ազատութեան մ ր փոխ վրէմր իր բեռն՝ ե–

գարձա կ Հ ամ եմ ատ ո լթ ի ւնն եվ՛ ով ու իր ա • միքա - ն՛ոյնիսկ, եւ կր ղգամ թէ քիօտէնի մոլ\րճբ կ՚աշխա­ ղաւ , եւ իր չաւեաՀասութեա՛ն՛ իբ ոխերիմ երկմա–

կան եւ Հեռաւոր Հետեւանքներով ան ո ս ց կր Հաս­ տի իր գլխուն վբայ, ոտքի կբ կե՛ն՛ամ իր լարիւ - նիՆ ղոբծածեց Հաւասարապէս ծառանալով ներ -

նի , եւ Հետելարար բովանդակ Հայութեան՛ կա­ րի. թոսի նմանող բնակարանին մէք, կր դիտեմ քին եւ արտաքին թշնամիներու գէմ, ամէն ճա -

րեկցութեան ու ան մ ի քա կա՝ Լ՝ օմ ան՚գակո ւթ ե ան\ ար­ ղինքւ Ո՛– ին՛ք չի տեսներ ղիս Հ Կբ դիտեմ եւ իր կատի վրայ։ իր գործակիցներր ն՛ոյնիսկ չկրցան,

մանի X ղիրքերու անՀ ատ Լ՛ո ւմ շա ր քե ր ր ո րոնք իվ֊ են՛ց մէք ել չեն Հասել ՝ար իր էութիլնբ, մեկնակէտի ել.

Մայիսէն ի վեր պատաՀած գէաքեբր ու ա– կր կրեն– Հողիի մր անցնող տաբի՛– երբ անվեբք մտային դրամագլուխի պէսպիսութեան պատճա -

ւերներլլ կր Հաստատեն մեր ըսածները , եւ. որոյ մտերմութեանց մէք րնդե լո լղո լ ած , կբ ն՛այիմ իր ռով •

կերպով ցոյց կուտան գալիք աՀալոր վախճանք աշխատոլթեաՏւ լուռ սեղանին Մեֆիսթոյի արձա­ ՝Բան ի մր տա րու ան ո ւսոլց չո՛ւթ ե անս բնթաց -

եթէ շարոլնակուին կռիւները։ (հումբեբու եւ Հր– նիկին– ծաղր ին՛ տակ , ակնարկս էլ՛իյնա յ կողմ Լակի քին*՝, Նաբգոլնիի շրքապատր իր այլազան՛ ազդակ­

բադէններու Հետ տնտեսական եւ նիւթա կան այլ ննքաբա-ին մէք իր անկողնին եւ իբմէ մնացած ներով ինծի ծանօթ՝ արմս/ն ի է ուրիշ առթիւ պատ՜

եւ այլ դմ ո լա ր ո ւթ ի ւնն՚եր րոլորովին պիտի խոր­ Հաշմ ո լած ծալքերուն վրայ, ու կբ փղձկիմ ։ Լաւ կերաց1–ելու , որովՀետեւ ստեղծուած այղ միքա -

տակեն՛ ին-չսչէս Պ ա ղե ս տ ինի ամբողք մողովուվ. գի , որ լալ չեմ դիտեր եւ կր վախնամ պոռալէ : Գեռ ՚1այՐՐ այնքան զրօալոբ աղղեցութիւն՛ թողած է

նոյնպէս եւ մեր Ս ՚ Աթոռի կենսական շւսՀերր ու կբ մտածեմ իր յամառութեան վ յ * ա յ , երբ իր ա– իր մանուկ Հոգիին վրայ որ այլեւս չի կրնար այդ

ռաքին ուսուց չին\ մ ասին կք խօսի ն ո յն իսկ ա յնպի– կաղապարէն Հեռանալ , Հակառակ իր «խաւարին

այն անՀրամեշտ պայմա՜նն՛երն^ ու աղգակեերր ո– սի տառապագին պաՀ ու մ ր երբ ո կրի շներ պիտի

բոնցմ ով կր գո յաւորուի եւ կ՝երա շիյալո լալի մ եր մ ո ո. ւ՚ա յին– իրենց սեփական անունն իսկ * մէքէն՝» իսկ «փղոսկրե այ աշտարակը» քաշուելու

ամբողք կեանքն՝ ու գործը։ իր վշտակոծ միտումին , րնդՀակաուակն կրնաք

Կր խօսի իմ մասիս , ոսելոլ Համար որ ես ե– մեկ-իլ իր կաղապարէն ճառագայթարձակ ա\րե -
մե կնող իբ առաքին– քա յ –
Կ՝ըեդունինք թէ Երո՚-սաղէմի Ս • Աթոռր ի\ր Դս՚ ծ եմ գէպի կեանքբ գա կն՛ային, ձեւով։ Ինքզինք արտայայտելու այս

1500 տարիներու կեանքին մէք , շատ անգամ ւ ե ր լեբոլն\ աոաքնորգր • նոր ՛կտակք իրապէս մաՀոլ չափ ծան^ր ֊ալերու

գանուած էնմ անօրինակ եւ նոյն իսկ աւելի գամ ան Ո՛֊ ի՜՛ք կր կարծէ թեր՛եւս թէ ես կզանգիտա­ աղղեցաթեաՆ տակ աւելի յայտնութիւն մրն է,

կաց ութի լնն երո ւ առքեւ* Բայ*ք ա է տ Ք է ը)*գ"–նիլ նամ թէ ինչ տուեր եմ իրեն» կամ ինչ սլա Հ ած է "երքին յ>ողազթկոլմ մբ, չ ր ս ե լո ւ Համար աո մ ամ–

նաեւ որ եթէ վերապրած է ան եւ շարունակած իր ինձմէ , երբ Լ՚ոյ՚իսկ, զաւակին՝ դիմաղիծե\րբ իրեն եայ Հիասթափում մր ։

առաքելութիւնք, ատիկա շն՚որՀիլ այն՝ անվեր ա - նմանող Հօր մր պէս Հպարտ , տ այրին՛երէ ի վեր Հե– Գեռ կր խօսի իր «բան մբ չտալոլնդ մասին Հ

պաՀ օգնականութեանն է ղոր Հա յաստաԼեսլյց Ե՜ տեւած եմ իրեն , քննա ծ եմ իբ գիվ՛ ԼՀ նո յնփսկ որ Եթէ գտնուին քրիստոնեայ մարդիկ որ ուրախա­

կեղեցւո յ ն՛ո լիրա պետ ութ ի լ՛եր եւ. Հայ ժողովոլր– իմս է : Աուաք նախանձով կբ նշմարէ ի իր րնդՀա–

գր միասնաբաբ եւ միաՀամ ուռ քան քե րով ը֊՝ձե - ն՛ո կր գիբերուն՝ մէք օտար ձեւով սանն շան գիրեր, նան անոր այս Համեստութեան Համար, բնգՀա–

ռած են Ս ՚ Աթոռիս , չըն՛կրկելով ոչ մէկ ղոՀարե– ել ՛ն՛ոյնիսկ գիտէի թէ ո° ր ուսուց չէն օրինակած է կառակն ինծի Համար մտաՀոգութիւն մրն է ^ իր

րութեան եւ գմուարութեան՝ առք եւ։ Ո-֊րեմն, եթէ *Է1 <իմք նետած թքնաթերգնաՀատութեան՛ ձե–

պատմութիւնը անխուսափելիօբէն պիտի կրկնուի

իր՛ դառնութիւններ. ոՎ , անիկա պէտք է կրկնուի

նաեւ իր յաւէտ յիշատակելի քաղցրոլթիւևնե բով։ բային զանազան Հաստատութենց մէք, ինչպէւ§ բոլթիւններոլ պատճառաւ։ Ան Համբեր կր սպա­

Անխախտ է մ եր Հ ա լա տ քր Աստուծո յ նախախնա - նաեւ առեւտրականն եւ արՀե սաներու մ արզեր, ույւ՝ սենք ա յգ դմուաՀէ ութիլն\նեբոլ րաբձմ ան՝ եւ ճշ -

մ ութե ան վրա յ եւ Հաստատուն՛ է մեր վստաՀ ու - մէք։ Բացի Ս* Աթոռոյս եկեղեցիներէն– ստացուած գրիտ տեղեկութիւնն^բու, որպէսզի Հնարաւորու­

թիւնը Նորին– Ս • Օծութիւն ՎեՀափառ Հայրապե­ Հոգեւոր սնունդէն , կր վայելէին ՛նաեւ անոր Հ ո– թիւն ունեն՛անք ա-ոԼց Համար ալ նպատակայար -

տի եւ իր եկեղեցւոյ րովա֊գակ կղերակա ութեան գա տա րու թեան եւ ղե կավա րութեան տակ կազմ ա– մար կարգադրութիւնն եր ընելու, նպաստի Հայ–
ել ազգի
րուսաղէմի լրութե ա\1– սիրո յն վրա յ՚Հ, Հանգէ պ Ս * Ե՜կե ր պո ւած վա րմ ա ր անն եվ. ոլ աոՀմ ա յ խնդա ս տ ի ա ր ա՛ թա յթմաե եւ բաշխ մ ան Համար ։ Այս կապա կց ու–
տանք թէ նուիրական Աթոռին, ու կր . - Հ ա լա­ կոլթիլԼ-ր
ր երուն– ո ել ունէին աւելի քան 1500 մանկապար– թեամ բ եւս մ եվ՛ խորին եվ. ախտագիտութ իւնը կը
«Հայցեցէք անոնք պատր աս տ են իր ենց ն՛ա խաՀայ– տէզի , ն՚ախակր թար անի , ե ր կ ր ո բ դա կա, վա րմ ա -
գլով մ եղի կբկն՚ե լու տիրոք Հ րաւէ րր բանի եւ Համ ալս ԱՀլ անի աշակերտ Լ եր ել ուսանող–* յա յտնենք Տանն– Կիլիկիոյ Հյնոր, Հազարդ կաթ ողի–

ել գաչիք, րաշիեցէք եւ րացցի ձեզ» ։ ներ, Մերձաւոր կոսին , մեր եղբայրական ամենաքերմ Հիացումի

Արեւելքի Հայ դաոութնեբոլն մէ^ եւ մեծարանց Հետ միասին իր 24 Ապրիլ 1948

Այո վստաՀ ո ւթեամր եւ Հ աւատ քո վ ղօտեպն՝ - նախանձէ լի դարձած էին– իրեն՛ց ա զգա ս իր ական եւ թուակիր սրտառուչ կոնդակին առթիւ։ Անիկա

գւած, յանուն– մեր նուիրական՝ աթոռին եւ միտ - րարե սիրական^ զոՀարերութիւն՝Լ՝ե)ր ով ։ 3աչս Պ֊–~– մեզի Համավ, պիտի մնայ ոչ միայն՝ իբրեւ մի ուրիշ

բանութեան եւ յանոլն– մեր "իրելի մողովուրղին՝ ղե ս ա ին ի կառավարութեան՝ անոնք ամ էն տեղ «օ– գեղեցիկ արտայայտութիւնս իր վեՀ սրտին ու

աոնմիքա կան օ գն՝ո ւթեան կ ոչ կ ՝՝ ո – ֊ ղ ղ ե ւ ք ր ո վան գա կ րինակելի Համայնք» , կբ կոչուէին եւ կր վայելէին ֊կարագրիւ , այլ եւ իր Հայաստանեայս եկեղեց­

Հա յո ւթեան՝ , մէկ կողմ է ապա Հովելու մեր Ս • Ա–~ երկրի ա զղա բնակ չութ եան Համ ա կրանան ու վրձ– ւ ո յ միասնականութեան առաքեալի կենդանի վկա­

թոռոյ ել մեր սուրր տեղեաց , եկեղեցեաց եւ վա– տաՀութիւնր։ Սակայն՛, դարձեալ բախտի ան արք յութիւնը։ ՎստաՀ ենք թէ այդ կոնդակը մեծ

նօրէից պաՀպանութ իւնբ եւ միւս կողմէ աղատե­ մէկ Հ ար ուած ով ան՛ոնք եւ ան ոնց ընտ աւե կան լո­ օրՀեսլթիլն մը պիտի րլլայ մեր Աոլրիոյ եւ Լի՜

լու մեր սիրելի Հ օտր իր կրած տգէտ ի ճիվ. աննե– լո ր անդամ֊ ՝ե րր ղք կուե ցան իրեն ց արդար վսս– բանան՛ի դմբախտ զաւակներուն՛ Համա\ր , եւ Ն՛ Ս՛

\րէն Տ տակի արդիւնքներ էն՝ , իրենց տունէն՝ ու ս տւյց- Օհ ութեա • բարձր Հովանաւորութիւնը պիտի տա–

• • • Կր վստաՀեցն\ե՚Լք բոլոր մեր ոիրելի ուածքն ե րէն , ե Լ մ ատ Լ ո լեց ան աստանդական ու րածուի անոնս վրայ ալ :
աղ– անորոշ վիճակի մ բ ։
գակիցներր թէ եթէ մեր եւ մեր մողովուրգի վիչ– ՇնորՀիւ ՛հորին Ա. Օծոլթիմւ՛ ամենայն Հայոց

տըն\ ո լ Հողր սաՀմ անա ղան. ցոլթ իլչլՀ-՚եր րր ած չըլ­ Թէ ի ՚ չ ո ^ լ ա յս ամէնր, ատիկա ուրիշ տեղեւ ՎեՀափառ Հայրապետի օրՀնոլթեան՛ եւ բարեՀաճ

լար , մենք պիտի չուզէինք մեր թեմի սաՀ մ աննե– ուրիգ մամա• աէլնեբու մէք պիտի բացատրուի ւն՝– յանձնարարութեանս , մեծ յո յս ունինք որ Սփիւռ­

րէն գուբս Հանել ղանոնք չխաչաձեւելու Համար շուշտ» մեղի ա յմմ պա\ք տք կ* իյն՛այ միայն յ այ սո­ քի մեր սիրելի ազգակիցները մեր ել մեր օլողո–

միւս գաղութն-երո ւ ներքին՝ բարեսիրական–, եկե– րա ր ելու ել վկա յե լու թէ անպարտ է մեր մոո– վուրդի ցաւին ու վշտին տեղ պիտի տան իրենց

ղե ցանուէր , ու աղգօգուտ ձեռնաբկւեբր : Ե-– սա– վոլրղր ,մաքուր իբ ձեռքերք եւ Հանգիստ իր խղ– սրաերուն մէչ^, ոլ պիտի մխիթարեն մեր կայ օտ -

կայն եբրԵ րուսաղէմի ա պա Հ ո վ ո լ թե ա ն մ ասին Հո– ճր ։ Ան ինչպէս ուրիշ տեղ , նո յ՚֊՝պէս Պ ա ղես տն ի ե ալ զաւակ, երը իրեւց սրտաբուխ • օմանդաղոլ -

գեւո ր պետերուն տ\ր ուած բոլո բ Հաւ ա ստի ացո ւմ­ շինարար տա\ք բերէն մին՝ էր ել նպաստած սար թիւն՛ ՛եր ով։ Աստուծո/ օվ՚Հնութիլնը եւ իրական

նե րն ու յոյսերր ի գերել ելան աղէտալի գէաքե­ ՐՐ՛՛ գՀանոլր զարգացման ու յառաքղիմ ո Լ թեւկ , երջանկութիւն, պիտի վայելեն անոնք, վասնզի

րու Հոսանքին՛ առքեւ , ու երբ խորտակուեցան մեր սիրած էր երկիրբ իր ն ա խաՀա յրե րու անիւէ ո ն պա շտպանած ու պաՀ պա և ած պիտի րլլան 10.000

ել մեր մողովուրգի ինքն՛աբաւութեան՛ ել ինքն\ա– սիրով, առանց Ա՛ արս/1 մոռնալու, ոչ մէկ քաա– պազեստի՛ աՀայոլթիլն՚ը , վե ր ա Հ ա ս տ ատ ո լած

պաշտպանութեան թումբեբր, այն ատեն այլեւս քական պաՀանք ունեցած էբ ցարդ ոլ կ՛աս էր ա ես՛֊ ելու իրենց տուներուն , իրենց նախկին

մ ե\ր ս րբա ղան պարտականութիւնք ՛Լ՛կա տ ե ց ինք անկողմնակալ խաղաղութեան մ էք ի ր ԳՐացի՝^ ՜ պատուաբեր գի/քին մէշ՝ չվերակենդանացած տես­

աղղին Հասցն՛ելս լ մեր ղմբա խտութեան գամ ան բուն Հետ : Մ եր ա յս պատուական՛ մողովուրղիՍ * նելու մեր Ա • Աթոռի Միաբանութեան Հոգեւոր եւ

լուրբէ Վասնգի այն ինչ որ մենք եւ մեր Էք իա ր առ­ երկրի մէք մնացորգներբ Ս • Աթոռոյս վանքեյլն կրթական՛ այն՛ աշխատանքը որ այնչափ բարձր գր–

նութիւն ր կոչուած Էինք պաշտպսւհել ու պաՀ պա– մէք ապաստան գտած են ու 1լ ապրին՝ մեր նալս՝–. ն-աՀ աաո լթեա՝Ն արժան՛ացած էր անցեալ քսան եւ

նել առանձինն , կք բովանդակէր ամբողք ղա ղո ւթ ի գաՀութ ե ան տակ կազմ ուած խն՛ամ տ ա ա ր ա՛սն Հինգ տավ իներոլ ընթացքին , յաչս մեր մոզո -

մր փրկութեան գործր : մարմնի մր Հոգածութեան ներքեւ։ Երուսաղմի վուրգին ել օտար Համայնքներուն։

5 ՚ " սբ Հ ա ղար էն ալ ելի է բ ան ոբ անղա մնւ երո ւն բնիկ Հայութիւնն ալ Հայոց թաղի եւ Հին քաղքի Մ ի1 չ այդ , մենք եւ մեր ուխտեալ ղաւակն՚ե րյլ

թիւր, մեծ մասամբ § իլիկեց ի՚լ՝ե ր է բաղկացած եւ այլեւայլ թաղերուն մէք, իսկ անո՛նք Որ երկէն մեր ե-հանելի նախորդն՛երուն նման ծունկի եկած

կեգրոնացաՆ Ե րուսաղէմի , 3 ոպպէի եւ Հա քֆա յի գու\է ս գաղթած են եւ ա յմմ մեծ մասամբ կր ո– մեր կանթեզին շուրշ՚գ կր Հսկենք եւ կ՝ազօթենք

մէքւ Հյն՚ոբՀիւ իքոենց աշխատասիրութեան՝ տլձն՝ - 1 ուի) Անդր ~ Յորգա՝ անի , Ա ուր ի ո յ եւ Լի բանն ի մ եւք տիրոք սրբազան պատուէրին՝ Համ աձա յ).ւ;

տեսական բարեկեցիկ վիճակի մբ տի րացս/ \ էին մէք, ղմբախտաբար չեն կրցած ունենալ ի^$

քս ամատարական մարմիններշ, տեղական գմոս– ԿԻՒՐԵ՚Լ Բ–

եւ պատուաւոր գիրք շինած կառավարակա Հան––՝ ՊԱՏՐԻԱԲ-Բ ԵՐՈՒՍԱ՚ԼԷՄԻ

Fonds A.R.A.M