Page 167 - ARM_19-1948_04
P. 167
ՆԱՄԱԿՆԵՐ «ՅԱՌԱՋԷԻՆ « Թուրքերու իրենց հանուք^ երով ներկայ ըլլալու» նախօսը ընկեր Միսաք Միրգէ, "բ ոգեւորեց սրա՛
(Զավ՛^՛՝,
պարագան ալ ուրիշ սխալ մը; Ոչ միայն թուրք Հը փաստացի ճառով մը։ Երկու երգեբէ
մը
ւթոմիտաս վաէդա՚պհքէի մտէ՛ ի & կիներ, այլեւ Հայու Հիներն իսկ ներկայ չէինՀոն : Գաս եան , ԱլէմշաՀէն) եւ աբտասանոլթենէ Վա
Մասնաւոր երկրորդ Համերգ մբ տրոլեցալ կինե վևրշ (Ազատ Խաչիկեան) բեմ Հրաւիրուեցաւ
րու Համար՝ ուր թուրք կնոշ նմոյշն իսկ չկար 1 լան սի սոխակը, Տ • Սիրարփի Փրչիկեան։
Աոյն Համերգէն 96 ՞սկի գոյացած եր ոչ թէ Վեվ՚ւԴն բանախօսն էր ընկեր Ազգին,.որ թո լեց
–՛՛ր
4ւ5$,0 Ր֊բկի»,, րր աիաի յ.ատկ(սցուէր աղգայխն սը– Գաշֆակցութեքսն աբմ–անիքն\ե բ ը իք– մաղթեց
Ս ե–
մի տաս վրդ՝ի էաաէ՚հ, կա րգա ց ի գրութիւն մր՝ րաՀի Համար չէնք մբ դնելու.՝ ըստ կոմիտասի յառաշիկային այս Հանդէսները կատարուին Տարժն
Ա տեփան Պօյաճեանի ստորագրութեամբ ; փափաքին Հ լան ի ափը, Արարատի ստորոտը , Վան,
կոմիտաս վրդ* ԲէօթաՀիա (Կուտինա^ ե/չալ Աողոմոն՚ը (կոմիտաս՝) իբրեւ ռբբ էշմիաՆին եւայլն ;
\9\0ի ամրան՝ էշմիածինէն Պո լսո յ ճամ բով, ո է ղրկոզբ ազգքս էր, Գէորդ ՛հ՛ի ՀրաՀանդին Համա Հանդէսը փակոլեցալ «Ցառաշ նաՀատակ»ով,
կէք՛ գէԺրին խ-ր տպաձ
թէ Պերլիսէն ։ ձայն) ոչ թէ «մեօ՜անուն րարխրքձտր մյչ»՝, . եք֊ ^.եւիկաներշ մեկնխցան
, երգած թոք֊րքիրէն ւռր^ւթեամբ;
Աբեղայ չէր կր փէՀթթճէյա*, ֆՀբտա. այլ «ծայ֊, էշմիածին Հասնելուն եր՜ — (3՝ղ՚թ–ա,կից
աստիճան ունէր ՚,
բագրյն վարգապետֆի գի մասին ալ տարբեր պատմոլթիւեներ կան– ; ԱՀաւասիկ Տիկին Օտէթ Աիքայէլե^նի Տա
ռին ամփոփումը*
Կոմիտաս «րնապաշտ»չէր՝, այլ բնութեա՛ն Հո Ա տեփան իկր պատանեկան երեւակայութեան
ցին մէշ ապրիլ ել պտոյտներ ընել շատ կբ սիրէբ։ եւ անճիշդ ծ անօթ ո ւթ ի ւնն եր ո լ զոՀն է , քանի որ Ղ՛աշն ակցոլթիլնը երէկ կը վարէր Հայ մ֊֊ողՈ–
Անոր իւղաներկ նկարը, ՚ԲէօթաՀ էայի շեր - ինքն ալ Հազիւ եօթը տաբու եղած է այգ մէքոցին վուրգին քաղաքական , ֆիզիքական եւ բաբո յա -
մոՀկներոՀն ԼԸլյլճա) ան տառ ի՜ւ մէշ, ծանօթ նկտ~ ինչպէս կյշ գբէւ կան ինքնապաշտպա՚նոլթիլ&՚ը : Այսօր , աբաւ––"օ–օՀ~
րիչ Փ . թէբլէմէզեանի կողմէ նկաբուած ԷՀ որ Այս քանի մը ճչգումները , կը յուսամ որ ՝Բէօ^ մա&ի մէշ, դարձեալ ամուր կը մնայ իր պ&>յք–*րի
այսօր կբ գանուի Երեւանի թանգարան,ին մէշ–, թաՀիացիներ՚ն ալ պիտի Հանդարտեցնէ , ինչպէս գիրքերուն վրայ, իրատես Հաւատքով եւ Հ ամ ան
Թուրքիո յ մէշ, ա ռաշին Համերգբ կազմակեր ել պիտի լուսաբանէ մեր Ատ՚եփանիկը եւ ապագայ ժողովրդական , վստաՀութեամբ , կատարելով իր
պած է իր ծննդավայր ՚ԲէօթաՀիոյ Ա. թ՛ո բոս ե– կենսագիրները ։ ուսերս ւն դրուած նուիրական պարտականութիւ
կեղեցւոյ բակին "՛էշ՛. ԿՈՒՏԻՆԱՏԻ նը « Միշազգային կեանքը այսօր աւելի քան եր՚բհեք
1Սոլմբր կբ բաղկանար Հազիւ 60 70 Հոգիէ; անկերապարան է; Հորիզոնբ մռայլ , Հեռանկարը
Եկեղեցւոյ դպիրներէն ել դպրոցական աշակերտ պղտոր։ Ո՞ւր կ՝էրթայ աշխաբՀբ ,թն չիտէա քնե ր ու
ներէն կազմուած, ոչ թէ «քաղաքին ԲՈԼՈՐ երի կր ձգտի մարդկոլթիլնբ; Պատերա՞զմ թէ խաղա
տասարդներէն եւ անչափաՀաս այրերէն»։ ՋԱ6ՆԵՐ ԳԱՒԱՌԷՆ ղութիւն։ I Մարդկային՛ միտքը ի զուր կբ փորձէ
Ատեփանիկին նշած «թերակիրթ՛» , «անմշակ», ԴՔ մր գ՛ ոնեւ Հայ ժողովրդի , անոր գի -
Ի՞նչ պիտի բԱայ
« կոպիտ » ու «անտաշ» գաւառացիներ որակում բ
բաւական ֊ ԳԱՇՆԱԿ8ՈՒԹԵԱՆ ՕՐԸ ՎԱԼԱՆՍԻ ՄԷՋ տակից խաւերուն, դիրքը՛. Ամէն բանէ առա շ ում՜ե–
ծանր է իր եւ Կոմիտաս վրդ՚ի Հայրե
՛րոլ Համախմբում, ինքնապաշտպանութիւն , կուռ
նակիցներուն Համար Հ Վարդապետն, ալ, եթէ ոզշ
ու միակամ կեցուածք; Ընկերներ, ըլլան՛ք պաբ՛^
՝Լ՝ԱաՐ ՛է պիտի վիրալորուէր այդ անճիշգ ածական
ներէն՝ իր Հայրենակիցներուն Հասցէին ; ՎԱԼԱՆԱ , 14 Նոյեմբեր Շաբաթ իրիկուն տաճանաչ, անձնուէր , ու ամուր մնանք, մերգիր–
ՏՅԼ\\Շ <Խտ ւ՚ՇէՇՏի մէք տօն ուեցալ Դաշնակցութեան քերուն վբայ։ ՊաՀեն՚ք դրօշը զոր մեղի վստաՀե֊
« Վարդապետին շղայնացած՝ ան՛ո ւղղաներ ո ւ Օբբ* Ընդարձակ սրաՀը լեցուած էր Հայրենասէր ցան մեր մեծ ուսուցիչները , մնան՛ք Հաւատարիմ
դլի ուն Հողաթափ նետելն» ալ Հէքեաթ է բոլորո բազմ ութեամբ : Հանդիսականներ եկած էին նաեւ Ժօռէսներոլ, Ռոստոմներոլ , *Բբիստափորներոլ ,
վին՛. Ես որ իյումբին մէշն էի, այգ տեսակ բանի Հ եռա լոր Օպնայէն , քիոմանէն եւայլն ։ Բեմին ճա– Զաւարեանն՚՚երու ել բոլոր նաՀատակնեբու ալան -
չեմ Հանդիպած; Նախ որ կոմիտաս Հողաթափով կատր զետեղուած է ին Դաշնակցութեան զին ան շա– գթ՛՛է Կեցցէ Հայ Յեղ. Դաշնակցութիւնը, կեցցէ
չէր դա ր սբաՀ՝ դասամիշոցին՝: քւյիստ կրթուած ՝նբ , փբիստափորի եւ Ժան (ի ոռէ սին մեծադիր նը– Հա ւ ժողովուրդը \
մարդ էր եւ իր Հայրենակիցներուն Հանդէպ մեծ կարներր ; (
Համակրանք ունէր; Կօշիկբ ոտ քէն Հանելով աշա —- Հանդէսը բաց ուեցալ. ՀԱ*արսէ յեէղ&ով եւ
կերտներուն գլխուն նետելու Համար, պէտք է գո— « Մշակ բանուգործով զոր երգեցին կապոյտ \$աչի
նէ տարրական՛ բավ՛ կրթութենէ զուրկ բլլայմարդ; գոչրոցին աշակերտ - աշտկերտուՀիներբ ղեկավա Թ Ո Ի Ր ՛Բ Ի Ա
Համերգին՛ ներկայ էին միայն այր մարդիկ ; րութեամբ Նոր Ա եր ունդի ատենապետ բնկեր Զ*
Գաս ե անի ; Բեմինւ խո րէն թութակով բնկեբանար ՀՊԱՏԱԿՈՒԹԵՆԷ ԶՐԿՈՒԱԾ
քՀօեշՈ 8. Շ0ՈՏ6^3է0116 ք*ՑՈՏ^ :
Արդիական բանակի մբ Համար անգբագէտր լաւ Օր՛ուան ն ա խ ա գ ա Հ բ , ընկեր Գ * ՝Բիրէճեան\ քՒրքտՀպատակութենէ վտարուեցան՝ 22 Հոդի,
մասնագէտ ել մեքենագէտ շի կրնար րլլալ : ֆրանսերէն շնոքՀակալութիւն յայտնելով սնկեր - չորսբ յօմարակամ օտար պետութեան բանակին
ԱՀԼատո լուի գիւղացիին Համար դժուար է վաբական ներկայացուցիչներու, Տ. ք. I. Օ. * Պար– մ էք ծ ա ռ ա յ ա ծ , \ $ն ալ ա ռ ա ն ց արտօնութեան օ -*
սորվիէ Հ<եռր զէնքերու գործածութիւնը : Օրինակ , ղեց Դաշնակցութեան՛ անցեալը ել ն երկայ աշխա աոա րաՀպատակ դ ա ր ձ ա ծ բէլա լո վ ։ Մէկ մաս ր Տ" յ՜՜
Րատարի գործածութիւնը նոյնքան դժուար է ի - տանքը ։ Ըստ յայտադբի , ղ"ր կր վարէր բնկեր ներ են , մ իւսներբ Հա յեր , քանի մը Հբեանե ր եւ
րեն որքան Հիւլէական ռումբբ ամերիկացի սովո Խ ա չէ ր եան , Օր • Աէէս Գալուստ եան ի ար տաս անո լ – ՝Բիւբտ մը Հ
րական մարդու մը Համար; թենէն ետք , բեմ Հրաւիրուեցաւ մեր աղնիլ. բա —
Ամերիկացինե րբ Հաս էո ւսա ահ՜ են դար ո ցներ բեկում ուՀ ին , Տիկին Օաէթ Մ իքա յէլեան ո բ ֆր ԱԵՓԱԿԱՆԱՏԻՐՈՒԹԵԱՆ ԻՐԱՒՈՒՆՔԸ
սոբվե սնէ ե լու Հ ամ ար ՛նոր ինքնաչար մ զէնքերու , րան ս եյ էն՛ եւ Հայեբէն փաուաբանեց օրուան նշա - *Հ Թասվիր^ի խ մ բ ա գ ր ա պ ե տ ճիՀատ Պապան
Հրասայլերու, գործածութիւնդ \ նակութիւձնբէ Արտասանեց Նոր Աեբունդէն քՒոմաս
Եղիկեան՚ւ Յետոյ բեմ եկաւ յայտնի եբգչուՀի գրի առած է ուշագրաւ, խմբագրական՛ մը, ուր
Ամէնէն գմուարր աւելի տարեց սպաներու Օր* Ծովինար Տ* Պետրոսեան որ մեծ խանդավտ– մասնաւորաբար կ^ըսէ .
սեփական,
ընդդիմութիւնն է նոր գաղափարն ե բոլ գէմ : Ամե՝– ռոլթիւն պա աճառեց իր Հայերէն եւ ֆրան՛սերէն Թուրքի ւո մէք ա տ ի բութ՛եան գա
ր ի կառ ին երր նա իւ վարժես ո լցին երիտա սարդներ ր , երդերով ; ղափարը ա յ լ ե ւ ս տագնապ մբ կ* ան ցնէ ։ Պապենա
եւ երր ասոնք կ՚երթան սորվեցնելու, կր՛կնակի կան առած մը կ՝ըսէ թէ այս երկրին մէք ոչ ՛՛վ»
: Այ"
դժուարութեանց կր Հ ան գիպին՚.\թաիյ պէաք է սոր Այս գեղարուեստ ակտն վա յելքին ՀԷՕՆՇՀՀ 8. կրնայ վ ս տ ա Հ ըլլալ իր ապրանքի մասին՝
վեցնեն եր իտասաբգնեբ ո լն , յետո յ Համ ոզ են ի– քութակի վրա յ եւ էբԱ կ,ե բա կցո ւթեամբ դա շնա կի անվստահ ութիւնր , ոբ ս կ ս ա ծ է վեՀ ա պ ե տ ն ե ր ո լ
բենց մեծերը որպէսոի րնգունին նար մասն ագի - նուազեց <(.ՏԷէյթունցիներ՝$> , ֆրանսերէն կտորներ, օր՛ով՝ երբ անոնք իրենց ուզած մարդուն գլուխք
տութիլ\նը ; եւա յլն : Տետ ո յ բեմ Հ բաւի բո ւեցաւ առաքին՛ բա– կտրել տ ա լ ո վ կը բոձնագրաւէին անոնց (քս՚էքերբ ,,
.զանազան ձեւեր ու տակ շա բ ո լն ա կո լած է ՚՛ Կը նա—
|ոաոք1ւ՜ ո յ ի ք օր մը, օրէնքով մր պետութիւնը տէր կ՚ելլէ
« ՅԱՌԱՋ »Ի ՀանքաՀորեբ՚ու , ուրիշ օր մբ, ձեր Հողային՝, սեփա
ԹԵՐԹՕՆԸ (27) թի մր վրայ կր խօսիմ ։ կանութիւնը կարգ մբ նկատումներով կը վտան -
դրամագլուխը Հոս գալՀ
Այո , ձեզ ալ ուշ կը դնեմ, բայց ոլրիշ բա դուի : Եւրոպայի չուզեր
նի մ բն ալ ուշ կր գնեմ ,բսաւ առանց իւր՛ սուր աչ– Երբ պատճաոսբ կը Հարցնէք, Թուրքիս յ ան ապա -
(*(1111Ս Լ Ե Ի 1 1 1 Ի քբ խախտելու ի՚֊բ նպատակէն յ Հովութիլնբ պատճառ ցոյց կբ տ բո լ ի Հ
Ան ատեն, Դիոնիս ու Եւփիմէ նոյն կողմր Օրմբ , Աարաճօղլու մէքտեղ կ՚ելլէ «Ունեւո–
գարձուցին իրենց աչքերբ եւ բան՝ մը չտեսնելով Տուրքէ «Հ արաճ^ ի
գար ձան Թո բոս ի՝ որ տ եսնելով ալ * իր ենց Հ ար - բ ո ւթեան՛ անունով նմ անաղ
գրութեամբ
ԳԼՈՒԽ Զ– ցնոդ նայուածքին առանց պատասխանելու, ոտք մբ, 500 ոսկի չունեցող մարգէն 5000
ելաւ, մէկ ձայնով • ոսկի 1Լ ո ւ գ է * 0 ՛ո ա րն եբուն Հաճո յ ա կ ա տ ա ր ո ւթիւն
ԱՌԻՒԾԻՆ ԿՈՐԻՒՆԸ՝ ԱՌԻՒԾ է ցո յց կր արուի , կարգ մը մարդիկ բաբեացակա–
դբամնեբր տալով
Բարկէն, կանչեց \ մ ութեամ բ այս կը փճանան ,
Բարկէն Հ ո ս չէ , ըսաւ հ առա ք մբ՚, ուրիշ դասակարգ մբ չկարենալով տալ , Աշդ ա լէ ի
Ուրեմն՛, բսաւ քՒոբոս, •ճամբան կբ բռնեն (աքս ո ր ) , իսկ ուրիշ
Ա՝ան աւանդ թէ ան կր ցաւիմ որ իմ կար - Հիմա կուդայ եւ դաստ -
ծածիս է ա փ շուտ չի կրցայ Լաըմիլ* վասն՛զի այ մեզի որոշ լուր մը կյւ բ ե ր է ; կարգ մբն ալ ոչ Ա շ գ ա լ է կ՚երթայ, ոչ գ ր ա մ կու
ինչ բանի լուր, Հարցուց տայ , փբայգիբք ալ օրէնքբ վերՆալէ վերք, վճա
սօր փոքրիկ նամակ մր ինձ կ՝իմացնէր թէ ձեր Եւփիմէ այլայ–*
էի /ււ իւ ււ ւո I, Այ՛ն տեգն իմ ացուեր Է ձեր թչնամինե ր Էն • լելով : րողները իրենց բ ա ր ե ա ց ա կա մ ո ւթե ան Հ ետ ե լան -
ուստի, արտորնօք եկայ քեզ տանելու, Եւփիմէ*. կԳբելայ թէ , սիրելի Եւփիմէ , մեր թշ - ք ո վ յիմար , չտուողներն ալ աչքըբաց կ*րլլան :
Մինչեւ որ քծ՝որ ո ս իր գործերը կարգի չդնէ, մին - նամինե բ ը , որ՚ոն ց Համ ար լուր առած ր լ լ ա լ ր իմ ա– կառավ արութիւն բ ց ե ղա պետ ի մ բ մ տա յ ն ո լ -
ցուց Դիոն իս մեզի այ ց ե լո լ թ ի ւձն< մր բ&՚ել կր փար
չեւ որ յաջողութիւնը իրեն՛ չծիծաղի , դուն ոչ թէ փարին : թ ե ա մ բ միայն առքեւի Հինգ վայրկեան՚ը փրկել
Սա
իրեն՝ օգտակար՝ այլ վնասակար կրնաս ըԱալ : էլ ՛ուզէ : Հ ա ե ° կուսակցութիւն , կամ Հասան
եթէ տ ա ր ի իշխա
Ամենեւին, ըսաւ կւփիմէ , որոշ եւ վճ սո Եւ գու Հիմա որ բան մր կրգիաէիր, ա- դա յի դաՀլիճը մրն։ ալ կարենան
ք ա՜
ղա կան ձա յնով , կը փափաքէ ի մ անաւագդ որ նոնք էին տեսա՛*բ • • • նութեան գլուխ մնալ, երանի անոնց*** յետո
դիպուածք այնպէս բերէր որ կարենայ ի քեզ ^ ՚" ~~ Հինգ վեց Հոգի եւ զէնքի փայլիւն տեսանէ նոն՛ց ի ՞ ն չ ։ Լուի Ժ Դ * ս ա ն գ ա մ ինձմէ վերք քբՀե -
մ ոզել իմ բ ս ած ի ս ճշմ ա ր տ ո ւթեան : է^է. ՚ լ ^ ՚ Լ Հ ս ռ ս 1 Հ Է ^ ՚ Գ ՚Լ^Ց Հոգի .• . զեզ չէ՞ ըսեր : Հայրենակցին վճարելու կարողու
՝Բեզի Հետ այս նիւթի վրայ վփճաբանիլ ին\ձ Թէ որ այդչափ են մեր թշնամիները, բսաւ թիւնք պիտի չմնա ք , երկիր ը թշուառութեա՛ն պի
եղեր։ Ատիկա այն ա տ ե ն ի ղ բ–
աւելորդ է , տէբ եւ դատաւոր՝ այս խնդրոյն> մէք իՒորոս մպտելով, ԲաբկԷն՛ միայն բաւական է զա— տի մատնուի գորհ
ինձմէ եւ քեզմէ 1 սա։ ա ւելի ուրիշ մբ կայ , բսաւ նոնք ցրուելու, իսկ թէ որ անոր կրկինն\ են՝ պէտք՝ լուխ եկողները թող խորՀին՛. (8 Նոյ * ) :
ծերը՝ Թո բոսին՝ դաոնա լով ; է որ ես ալ օգն եմ Հ
իսկ Թոր ո ս այն միշոցին գէպի անտառին խո– ք՝այ& Ւ՚^ԳՒՐ" էէ՝ ^ Լ ՑԱ Լ Օ Ո Ւ Թորոս , Դիոնի–
րբ աչքերբ յառած կր դիտէր կէս ուշադրութիւն սի դառնալով, մեր թշնամիներբ կրնանք իմանալ Կինդ իրաւունք ունի գանգատելու , երբ ամէն
մբ ընելով այս խօսակցութեան , ու երբ ծերր • թէ որոձք են , կայսքբ եւ իբ ոստիկանս ւթի* ւնն է ՛օր օղին կբ քամես մինչեւ քատակը ;
Իշխան՛, ւլոսն՛ մեր խօսակցութեան կ՝երե - թէ մասնաւոր մարդիկ \ = Զի կրնար գանգատիլ , քանի որ իսքն ալ ա–
լա յ թէ ուշ չես դներ , բայց ես շատ կարեւոր նիւ– ԾԵՐԵՆ8 մէ՛ն՝ օր քսակս կը քամէ մինՀեւ յաաակք;
Fonds A.R.A.M
(Զավ՛^՛՝,
պարագան ալ ուրիշ սխալ մը; Ոչ միայն թուրք Հը փաստացի ճառով մը։ Երկու երգեբէ
մը
ւթոմիտաս վաէդա՚պհքէի մտէ՛ ի & կիներ, այլեւ Հայու Հիներն իսկ ներկայ չէինՀոն : Գաս եան , ԱլէմշաՀէն) եւ աբտասանոլթենէ Վա
Մասնաւոր երկրորդ Համերգ մբ տրոլեցալ կինե վևրշ (Ազատ Խաչիկեան) բեմ Հրաւիրուեցաւ
րու Համար՝ ուր թուրք կնոշ նմոյշն իսկ չկար 1 լան սի սոխակը, Տ • Սիրարփի Փրչիկեան։
Աոյն Համերգէն 96 ՞սկի գոյացած եր ոչ թէ Վեվ՚ւԴն բանախօսն էր ընկեր Ազգին,.որ թո լեց
–՛՛ր
4ւ5$,0 Ր֊բկի»,, րր աիաի յ.ատկ(սցուէր աղգայխն սը– Գաշֆակցութեքսն աբմ–անիքն\ե բ ը իք– մաղթեց
Ս ե–
մի տաս վրդ՝ի էաաէ՚հ, կա րգա ց ի գրութիւն մր՝ րաՀի Համար չէնք մբ դնելու.՝ ըստ կոմիտասի յառաշիկային այս Հանդէսները կատարուին Տարժն
Ա տեփան Պօյաճեանի ստորագրութեամբ ; փափաքին Հ լան ի ափը, Արարատի ստորոտը , Վան,
կոմիտաս վրդ* ԲէօթաՀիա (Կուտինա^ ե/չալ Աողոմոն՚ը (կոմիտաս՝) իբրեւ ռբբ էշմիաՆին եւայլն ;
\9\0ի ամրան՝ էշմիածինէն Պո լսո յ ճամ բով, ո է ղրկոզբ ազգքս էր, Գէորդ ՛հ՛ի ՀրաՀանդին Համա Հանդէսը փակոլեցալ «Ցառաշ նաՀատակ»ով,
կէք՛ գէԺրին խ-ր տպաձ
թէ Պերլիսէն ։ ձայն) ոչ թէ «մեօ՜անուն րարխրքձտր մյչ»՝, . եք֊ ^.եւիկաներշ մեկնխցան
, երգած թոք֊րքիրէն ւռր^ւթեամբ;
Աբեղայ չէր կր փէՀթթճէյա*, ֆՀբտա. այլ «ծայ֊, էշմիածին Հասնելուն եր՜ — (3՝ղ՚թ–ա,կից
աստիճան ունէր ՚,
բագրյն վարգապետֆի գի մասին ալ տարբեր պատմոլթիւեներ կան– ; ԱՀաւասիկ Տիկին Օտէթ Աիքայէլե^նի Տա
ռին ամփոփումը*
Կոմիտաս «րնապաշտ»չէր՝, այլ բնութեա՛ն Հո Ա տեփան իկր պատանեկան երեւակայութեան
ցին մէշ ապրիլ ել պտոյտներ ընել շատ կբ սիրէբ։ եւ անճիշդ ծ անօթ ո ւթ ի ւնն եր ո լ զոՀն է , քանի որ Ղ՛աշն ակցոլթիլնը երէկ կը վարէր Հայ մ֊֊ողՈ–
Անոր իւղաներկ նկարը, ՚ԲէօթաՀ էայի շեր - ինքն ալ Հազիւ եօթը տաբու եղած է այգ մէքոցին վուրգին քաղաքական , ֆիզիքական եւ բաբո յա -
մոՀկներոՀն ԼԸլյլճա) ան տառ ի՜ւ մէշ, ծանօթ նկտ~ ինչպէս կյշ գբէւ կան ինքնապաշտպա՚նոլթիլ&՚ը : Այսօր , աբաւ––"օ–օՀ~
րիչ Փ . թէբլէմէզեանի կողմէ նկաբուած ԷՀ որ Այս քանի մը ճչգումները , կը յուսամ որ ՝Բէօ^ մա&ի մէշ, դարձեալ ամուր կը մնայ իր պ&>յք–*րի
այսօր կբ գանուի Երեւանի թանգարան,ին մէշ–, թաՀիացիներ՚ն ալ պիտի Հանդարտեցնէ , ինչպէս գիրքերուն վրայ, իրատես Հաւատքով եւ Հ ամ ան
Թուրքիո յ մէշ, ա ռաշին Համերգբ կազմակեր ել պիտի լուսաբանէ մեր Ատ՚եփանիկը եւ ապագայ ժողովրդական , վստաՀութեամբ , կատարելով իր
պած է իր ծննդավայր ՚ԲէօթաՀիոյ Ա. թ՛ո բոս ե– կենսագիրները ։ ուսերս ւն դրուած նուիրական պարտականութիւ
կեղեցւոյ բակին "՛էշ՛. ԿՈՒՏԻՆԱՏԻ նը « Միշազգային կեանքը այսօր աւելի քան եր՚բհեք
1Սոլմբր կբ բաղկանար Հազիւ 60 70 Հոգիէ; անկերապարան է; Հորիզոնբ մռայլ , Հեռանկարը
Եկեղեցւոյ դպիրներէն ել դպրոցական աշակերտ պղտոր։ Ո՞ւր կ՝էրթայ աշխաբՀբ ,թն չիտէա քնե ր ու
ներէն կազմուած, ոչ թէ «քաղաքին ԲՈԼՈՐ երի կր ձգտի մարդկոլթիլնբ; Պատերա՞զմ թէ խաղա
տասարդներէն եւ անչափաՀաս այրերէն»։ ՋԱ6ՆԵՐ ԳԱՒԱՌԷՆ ղութիւն։ I Մարդկային՛ միտքը ի զուր կբ փորձէ
Ատեփանիկին նշած «թերակիրթ՛» , «անմշակ», ԴՔ մր գ՛ ոնեւ Հայ ժողովրդի , անոր գի -
Ի՞նչ պիտի բԱայ
« կոպիտ » ու «անտաշ» գաւառացիներ որակում բ
բաւական ֊ ԳԱՇՆԱԿ8ՈՒԹԵԱՆ ՕՐԸ ՎԱԼԱՆՍԻ ՄԷՋ տակից խաւերուն, դիրքը՛. Ամէն բանէ առա շ ում՜ե–
ծանր է իր եւ Կոմիտաս վրդ՚ի Հայրե
՛րոլ Համախմբում, ինքնապաշտպանութիւն , կուռ
նակիցներուն Համար Հ Վարդապետն, ալ, եթէ ոզշ
ու միակամ կեցուածք; Ընկերներ, ըլլան՛ք պաբ՛^
՝Լ՝ԱաՐ ՛է պիտի վիրալորուէր այդ անճիշգ ածական
ներէն՝ իր Հայրենակիցներուն Հասցէին ; ՎԱԼԱՆԱ , 14 Նոյեմբեր Շաբաթ իրիկուն տաճանաչ, անձնուէր , ու ամուր մնանք, մերգիր–
ՏՅԼ\\Շ <Խտ ւ՚ՇէՇՏի մէք տօն ուեցալ Դաշնակցութեան քերուն վբայ։ ՊաՀեն՚ք դրօշը զոր մեղի վստաՀե֊
« Վարդապետին շղայնացած՝ ան՛ո ւղղաներ ո ւ Օբբ* Ընդարձակ սրաՀը լեցուած էր Հայրենասէր ցան մեր մեծ ուսուցիչները , մնան՛ք Հաւատարիմ
դլի ուն Հողաթափ նետելն» ալ Հէքեաթ է բոլորո բազմ ութեամբ : Հանդիսականներ եկած էին նաեւ Ժօռէսներոլ, Ռոստոմներոլ , *Բբիստափորներոլ ,
վին՛. Ես որ իյումբին մէշն էի, այգ տեսակ բանի Հ եռա լոր Օպնայէն , քիոմանէն եւայլն ։ Բեմին ճա– Զաւարեանն՚՚երու ել բոլոր նաՀատակնեբու ալան -
չեմ Հանդիպած; Նախ որ կոմիտաս Հողաթափով կատր զետեղուած է ին Դաշնակցութեան զին ան շա– գթ՛՛է Կեցցէ Հայ Յեղ. Դաշնակցութիւնը, կեցցէ
չէր դա ր սբաՀ՝ դասամիշոցին՝: քւյիստ կրթուած ՝նբ , փբիստափորի եւ Ժան (ի ոռէ սին մեծադիր նը– Հա ւ ժողովուրդը \
մարդ էր եւ իր Հայրենակիցներուն Հանդէպ մեծ կարներր ; (
Համակրանք ունէր; Կօշիկբ ոտ քէն Հանելով աշա —- Հանդէսը բաց ուեցալ. ՀԱ*արսէ յեէղ&ով եւ
կերտներուն գլխուն նետելու Համար, պէտք է գո— « Մշակ բանուգործով զոր երգեցին կապոյտ \$աչի
նէ տարրական՛ բավ՛ կրթութենէ զուրկ բլլայմարդ; գոչրոցին աշակերտ - աշտկերտուՀիներբ ղեկավա Թ Ո Ի Ր ՛Բ Ի Ա
Համերգին՛ ներկայ էին միայն այր մարդիկ ; րութեամբ Նոր Ա եր ունդի ատենապետ բնկեր Զ*
Գաս ե անի ; Բեմինւ խո րէն թութակով բնկեբանար ՀՊԱՏԱԿՈՒԹԵՆԷ ԶՐԿՈՒԱԾ
քՀօեշՈ 8. Շ0ՈՏ6^3է0116 ք*ՑՈՏ^ :
Արդիական բանակի մբ Համար անգբագէտր լաւ Օր՛ուան ն ա խ ա գ ա Հ բ , ընկեր Գ * ՝Բիրէճեան\ քՒրքտՀպատակութենէ վտարուեցան՝ 22 Հոդի,
մասնագէտ ել մեքենագէտ շի կրնար րլլալ : ֆրանսերէն շնոքՀակալութիւն յայտնելով սնկեր - չորսբ յօմարակամ օտար պետութեան բանակին
ԱՀԼատո լուի գիւղացիին Համար դժուար է վաբական ներկայացուցիչներու, Տ. ք. I. Օ. * Պար– մ էք ծ ա ռ ա յ ա ծ , \ $ն ալ ա ռ ա ն ց արտօնութեան օ -*
սորվիէ Հ<եռր զէնքերու գործածութիւնը : Օրինակ , ղեց Դաշնակցութեան՛ անցեալը ել ն երկայ աշխա աոա րաՀպատակ դ ա ր ձ ա ծ բէլա լո վ ։ Մէկ մաս ր Տ" յ՜՜
Րատարի գործածութիւնը նոյնքան դժուար է ի - տանքը ։ Ըստ յայտադբի , ղ"ր կր վարէր բնկեր ներ են , մ իւսներբ Հա յեր , քանի մը Հբեանե ր եւ
րեն որքան Հիւլէական ռումբբ ամերիկացի սովո Խ ա չէ ր եան , Օր • Աէէս Գալուստ եան ի ար տաս անո լ – ՝Բիւբտ մը Հ
րական մարդու մը Համար; թենէն ետք , բեմ Հրաւիրուեցաւ մեր աղնիլ. բա —
Ամերիկացինե րբ Հաս էո ւսա ահ՜ են դար ո ցներ բեկում ուՀ ին , Տիկին Օաէթ Մ իքա յէլեան ո բ ֆր ԱԵՓԱԿԱՆԱՏԻՐՈՒԹԵԱՆ ԻՐԱՒՈՒՆՔԸ
սոբվե սնէ ե լու Հ ամ ար ՛նոր ինքնաչար մ զէնքերու , րան ս եյ էն՛ եւ Հայեբէն փաուաբանեց օրուան նշա - *Հ Թասվիր^ի խ մ բ ա գ ր ա պ ե տ ճիՀատ Պապան
Հրասայլերու, գործածութիւնդ \ նակութիւձնբէ Արտասանեց Նոր Աեբունդէն քՒոմաս
Եղիկեան՚ւ Յետոյ բեմ եկաւ յայտնի եբգչուՀի գրի առած է ուշագրաւ, խմբագրական՛ մը, ուր
Ամէնէն գմուարր աւելի տարեց սպաներու Օր* Ծովինար Տ* Պետրոսեան որ մեծ խանդավտ– մասնաւորաբար կ^ըսէ .
սեփական,
ընդդիմութիւնն է նոր գաղափարն ե բոլ գէմ : Ամե՝– ռոլթիւն պա աճառեց իր Հայերէն եւ ֆրան՛սերէն Թուրքի ւո մէք ա տ ի բութ՛եան գա
ր ի կառ ին երր նա իւ վարժես ո լցին երիտա սարդներ ր , երդերով ; ղափարը ա յ լ ե ւ ս տագնապ մբ կ* ան ցնէ ։ Պապենա
եւ երր ասոնք կ՚երթան սորվեցնելու, կր՛կնակի կան առած մը կ՝ըսէ թէ այս երկրին մէք ոչ ՛՛վ»
: Այ"
դժուարութեանց կր Հ ան գիպին՚.\թաիյ պէաք է սոր Այս գեղարուեստ ակտն վա յելքին ՀԷՕՆՇՀՀ 8. կրնայ վ ս տ ա Հ ըլլալ իր ապրանքի մասին՝
վեցնեն եր իտասաբգնեբ ո լն , յետո յ Համ ոզ են ի– քութակի վրա յ եւ էբԱ կ,ե բա կցո ւթեամբ դա շնա կի անվստահ ութիւնր , ոբ ս կ ս ա ծ է վեՀ ա պ ե տ ն ե ր ո լ
բենց մեծերը որպէսոի րնգունին նար մասն ագի - նուազեց <(.ՏԷէյթունցիներ՝$> , ֆրանսերէն կտորներ, օր՛ով՝ երբ անոնք իրենց ուզած մարդուն գլուխք
տութիլ\նը ; եւա յլն : Տետ ո յ բեմ Հ բաւի բո ւեցաւ առաքին՛ բա– կտրել տ ա լ ո վ կը բոձնագրաւէին անոնց (քս՚էքերբ ,,
.զանազան ձեւեր ու տակ շա բ ո լն ա կո լած է ՚՛ Կը նա—
|ոաոք1ւ՜ ո յ ի ք օր մը, օրէնքով մր պետութիւնը տէր կ՚ելլէ
« ՅԱՌԱՋ »Ի ՀանքաՀորեբ՚ու , ուրիշ օր մբ, ձեր Հողային՝, սեփա
ԹԵՐԹՕՆԸ (27) թի մր վրայ կր խօսիմ ։ կանութիւնը կարգ մբ նկատումներով կը վտան -
դրամագլուխը Հոս գալՀ
Այո , ձեզ ալ ուշ կը դնեմ, բայց ոլրիշ բա դուի : Եւրոպայի չուզեր
նի մ բն ալ ուշ կր գնեմ ,բսաւ առանց իւր՛ սուր աչ– Երբ պատճաոսբ կը Հարցնէք, Թուրքիս յ ան ապա -
(*(1111Ս Լ Ե Ի 1 1 1 Ի քբ խախտելու ի՚֊բ նպատակէն յ Հովութիլնբ պատճառ ցոյց կբ տ բո լ ի Հ
Ան ատեն, Դիոնիս ու Եւփիմէ նոյն կողմր Օրմբ , Աարաճօղլու մէքտեղ կ՚ելլէ «Ունեւո–
գարձուցին իրենց աչքերբ եւ բան՝ մը չտեսնելով Տուրքէ «Հ արաճ^ ի
գար ձան Թո բոս ի՝ որ տ եսնելով ալ * իր ենց Հ ար - բ ո ւթեան՛ անունով նմ անաղ
գրութեամբ
ԳԼՈՒԽ Զ– ցնոդ նայուածքին առանց պատասխանելու, ոտք մբ, 500 ոսկի չունեցող մարգէն 5000
ելաւ, մէկ ձայնով • ոսկի 1Լ ո ւ գ է * 0 ՛ո ա րն եբուն Հաճո յ ա կ ա տ ա ր ո ւթիւն
ԱՌԻՒԾԻՆ ԿՈՐԻՒՆԸ՝ ԱՌԻՒԾ է ցո յց կր արուի , կարգ մը մարդիկ բաբեացակա–
դբամնեբր տալով
Բարկէն, կանչեց \ մ ութեամ բ այս կը փճանան ,
Բարկէն Հ ո ս չէ , ըսաւ հ առա ք մբ՚, ուրիշ դասակարգ մբ չկարենալով տալ , Աշդ ա լէ ի
Ուրեմն՛, բսաւ քՒոբոս, •ճամբան կբ բռնեն (աքս ո ր ) , իսկ ուրիշ
Ա՝ան աւանդ թէ ան կր ցաւիմ որ իմ կար - Հիմա կուդայ եւ դաստ -
ծածիս է ա փ շուտ չի կրցայ Լաըմիլ* վասն՛զի այ մեզի որոշ լուր մը կյւ բ ե ր է ; կարգ մբն ալ ոչ Ա շ գ ա լ է կ՚երթայ, ոչ գ ր ա մ կու
ինչ բանի լուր, Հարցուց տայ , փբայգիբք ալ օրէնքբ վերՆալէ վերք, վճա
սօր փոքրիկ նամակ մր ինձ կ՝իմացնէր թէ ձեր Եւփիմէ այլայ–*
էի /ււ իւ ււ ւո I, Այ՛ն տեգն իմ ացուեր Է ձեր թչնամինե ր Էն • լելով : րողները իրենց բ ա ր ե ա ց ա կա մ ո ւթե ան Հ ետ ե լան -
ուստի, արտորնօք եկայ քեզ տանելու, Եւփիմէ*. կԳբելայ թէ , սիրելի Եւփիմէ , մեր թշ - ք ո վ յիմար , չտուողներն ալ աչքըբաց կ*րլլան :
Մինչեւ որ քծ՝որ ո ս իր գործերը կարգի չդնէ, մին - նամինե բ ը , որ՚ոն ց Համ ար լուր առած ր լ լ ա լ ր իմ ա– կառավ արութիւն բ ց ե ղա պետ ի մ բ մ տա յ ն ո լ -
ցուց Դիոն իս մեզի այ ց ե լո լ թ ի ւձն< մր բ&՚ել կր փար
չեւ որ յաջողութիւնը իրեն՛ չծիծաղի , դուն ոչ թէ փարին : թ ե ա մ բ միայն առքեւի Հինգ վայրկեան՚ը փրկել
Սա
իրեն՝ օգտակար՝ այլ վնասակար կրնաս ըԱալ : էլ ՛ուզէ : Հ ա ե ° կուսակցութիւն , կամ Հասան
եթէ տ ա ր ի իշխա
Ամենեւին, ըսաւ կւփիմէ , որոշ եւ վճ սո Եւ գու Հիմա որ բան մր կրգիաէիր, ա- դա յի դաՀլիճը մրն։ ալ կարենան
ք ա՜
ղա կան ձա յնով , կը փափաքէ ի մ անաւագդ որ նոնք էին տեսա՛*բ • • • նութեան գլուխ մնալ, երանի անոնց*** յետո
դիպուածք այնպէս բերէր որ կարենայ ի քեզ ^ ՚" ~~ Հինգ վեց Հոգի եւ զէնքի փայլիւն տեսանէ նոն՛ց ի ՞ ն չ ։ Լուի Ժ Դ * ս ա ն գ ա մ ինձմէ վերք քբՀե -
մ ոզել իմ բ ս ած ի ս ճշմ ա ր տ ո ւթեան : է^է. ՚ լ ^ ՚ Լ Հ ս ռ ս 1 Հ Է ^ ՚ Գ ՚Լ^Ց Հոգի .• . զեզ չէ՞ ըսեր : Հայրենակցին վճարելու կարողու
՝Բեզի Հետ այս նիւթի վրայ վփճաբանիլ ին\ձ Թէ որ այդչափ են մեր թշնամիները, բսաւ թիւնք պիտի չմնա ք , երկիր ը թշուառութեա՛ն պի
եղեր։ Ատիկա այն ա տ ե ն ի ղ բ–
աւելորդ է , տէբ եւ դատաւոր՝ այս խնդրոյն> մէք իՒորոս մպտելով, ԲաբկԷն՛ միայն բաւական է զա— տի մատնուի գորհ
ինձմէ եւ քեզմէ 1 սա։ ա ւելի ուրիշ մբ կայ , բսաւ նոնք ցրուելու, իսկ թէ որ անոր կրկինն\ են՝ պէտք՝ լուխ եկողները թող խորՀին՛. (8 Նոյ * ) :
ծերը՝ Թո բոսին՝ դաոնա լով ; է որ ես ալ օգն եմ Հ
իսկ Թոր ո ս այն միշոցին գէպի անտառին խո– ք՝այ& Ւ՚^ԳՒՐ" էէ՝ ^ Լ ՑԱ Լ Օ Ո Ւ Թորոս , Դիոնի–
րբ աչքերբ յառած կր դիտէր կէս ուշադրութիւն սի դառնալով, մեր թշնամիներբ կրնանք իմանալ Կինդ իրաւունք ունի գանգատելու , երբ ամէն
մբ ընելով այս խօսակցութեան , ու երբ ծերր • թէ որոձք են , կայսքբ եւ իբ ոստիկանս ւթի* ւնն է ՛օր օղին կբ քամես մինչեւ քատակը ;
Իշխան՛, ւլոսն՛ մեր խօսակցութեան կ՝երե - թէ մասնաւոր մարդիկ \ = Զի կրնար գանգատիլ , քանի որ իսքն ալ ա–
լա յ թէ ուշ չես դներ , բայց ես շատ կարեւոր նիւ– ԾԵՐԵՆ8 մէ՛ն՝ օր քսակս կը քամէ մինՀեւ յաաակք;
Fonds A.R.A.M