Page 81 - ARM_19-1948_03
P. 81
ւտ ր ո ա տ տ օ ս օ ւ ւ ա տ ո ա ա ա ւ ասօ^տ Վ^ադապետը
11 * օ \ ք / ^ ՚ լ յ — քօո«՚* • » 1 9 2 5 — 1
Ո » է \ ։ / \ 1 Լ Ո «. €. Տ*1ո« 376.286 ազգ. ժողովիԱ աււշևւ
Լ»ք6€է€սւ–Րւօրո6էաւ6 : ՏՇ9. աՏՏ^1ՃԻ1 Պ* Անառէ Ս՛առէ երէկ, շաբաթ ներկայացաւ ,
17, 8 ս 8 0ճա6«ատ - Բ^աՏ (13*)
Տար. 1200, 6ամս. 650, Արտ– 10 սալ • կաս" 3 ա(1<յլ.
ա–. 00Ը. 15-70 - ՚ Շ.Շ.Բ. 1*3^1678-63 եըեսփ, ժոզովէն կարդալու Համար իբ յայտաըա^֊
ըութիլնը ։ իյ.ո րՀբգա բան ի ընկերվարական եւ ժո
ՕեոՅՈշհք 25 յՍւԼԼՏւ 1948 Կիրակի 25 8Ո1ՎԻՍ | ղովրդական խմբակցութիւններ՚ը՛ տակաւին վերա–
, մեծ՜
պաՀութէւն ցոյց կուտան։ Այսու Հանդերձ
Ի ; ՏԱՐԻ - 206 ԽոԽ Տ5°. 4591–՚Նպւ շրջաԸ թ-իյլ 1010 յոյս կայ ոբ նոր վարչապետը կարենայ շաՀիլ 311
Խմրագիր՝ Շ • Մի Ս՜ԱՌԵԱ՜Ն ԳԻ՜Ն 5 Ֆր. ձայնի օըէնական մեծամասն ո ւթի ւնը եւ
Գ՚՚Ր^Ի
սկսիլ անմիքապէս , կազմելով նո ը դաՀլիճը X
Գլխաւորաբար , մեծ Հետաքըքըութիմւ՝ կը
ՄեՐ ԽՕՍ-ԲԷ ՏհսակցռւթիւԱ Վը պատ ճառէ Փոլ /հէն օ , որ ելմ տա կան նախարար
պէտէ ըլլա յ , եթէ ԷՏոըՀ ըդաբանը վստաՀութէւն
ՆՈՒԻՐԱԿԱՆ ԱՏՍ ՕՐԸ» Զօբավաք էեքԽԱԷւաԱի Խ$ յա յանէ նոր վարչապետին X Հիմակուընէ Իսհ.
Ռէնոյի անուանճումը նպա՛ստաւոր տպաւորութիւն
ըրաւ ելմտական շր քանա ելն եր ուն վյրայՀ Աակա -
Գեռն ած Հոգիներ զան ոբո)Լք ամէն էն է պղտո բանին մէք մեծ գործսւնէութիւն կայ : Պետական
րելու , ՝)տսեմացնե լո լ կո ձգաէն : Մ էն չեւ. անգամ Անցեալ շաբթոլ «Տառախի ուդդուած անձնար– աըժեթուգթեըը երկու օրուան ՚ ^ է ք Հինգական
պաւոմութէլն գրած՜ ատեն : կան նամ ակ մը , յեաո յ Հ ե ո աձա րն մը կը Հազոր— ֆրանք բարձրացան եւ նավլոլէոնւր 500 ֆըանք
Աք ո ամ ա րգէ զէրքը՝ նաեւ, քա ուա ս ո լ\1՚–յ է ս ո լե գէր Զ°ը • Հ ա յ կ &էքէ.բճեանէ ժ՜ամանումը Փաըէզ, ինկաւ X
տարէ առաք պատաՀած դէպքերու մաս էն ; ըւկե րակցութեամ բ էը ամ եր էկաց ի կնոք ; Առէթէն Ելմտական նոր նախարարը կողմնակից է ա–
Որ ել է յեզավւո էյ ական , ազատագրական1 ձեռ— օ գա ա ե լով , մ ասնաւո ր տեսա կց ո ւթ էւն մը կը զատական տնտեսութեան ; իր՝ միտյյխ՝ է ամրացն եք
նարկ , էն քն տ սլա շտ սլան ո ւ֊թե ան որեւէ փորձ որ խնդրեմ «Տ առա՛ք »է Համ ար ; ^օրավարը սիրով գիները , օրավարձերը , եւ Հետեւաբար ՝ նաեւ ,
ձախողած կամ կէսովէն յաքոզած է, կո գա ուն ա/ կընդունի ել կը ժամադրոլի մեծ՛ պանդոկէ մը ֆրանքը ։ Այս նպատակին Հասնելու Համար , պի—
նիւթ չարախօսութեան , Հեգնութեան , մէն չեւ ան՛ ՀէւբասրաՀը : ա ի քանա յ ա՛ւելցնել արտագրութիւն՛ը , զանդուա–
գամ ծաղրանքէ ։ Զօրավար ը կը սպասէ ը ս է րա լէ ը ժպիտով մը X ծա յին թնա յո զո ւթիւններ կատարել , պաշտօնեա–
Այ սււլէս նաեւ ք# անա ս որ ի Ա ր շա լանքը , ո բոլե Անմիքապէս կ՝ըսէ* նե բոլ թ իւ ը կըճ ատ ել ել կարգ մը պա ըգեւձնեը
տաբեզարձր կր տօնուէ այսօր ալ, Փարիզի մէք եւ Հ՚Ի^Է "՚՜ԲԷՀ. թե բ թե բու թզթակէցնե բ ալ քնքել։ Իսկ այս բոլորին՛ Համար , նախարարը ան–
այլուր ։ 1լ ուզեն տեղեկութիլններ ունենալ , պատրաստ եմ Հ րաժեշտ կը նկատէ ո ր լա յն ի բաւաս ո ւթիւններ
Ո՛ րքան սրտառուչ է ա զա զա կր . լռ լսարան ո ւթիններ տալու , թէ ինչու ստանձնած արուին՛ իրեն ։ Ասիկա կարգ մը մարզերու մէք
Հ՝Հայեբ Հ յէչէք նուիրական– այս օրը ՝, Տո՛ եմ այս պաշտօնը * Օգտակար ըլլա լ Ղ՝եըմ ան իա Հ րամ անագիչներով կառավարելու խնդիրն է , •որ
լէս ամ սու 23էն կատաըեցէք մեր տօնք» ։ գտն՛ուած Հա՝լ գաղթականներուն ; ՛գլխա ւոր պատճառն է րն կ երվլա րակսյԱն ե բու վե -
Պատմական Ար աո լ լէ քար ձ ո ւն քէն ար ձակ - Եւ 1լ աւելցնէ թէ բաւական՝ ծ՜անր բեռ մը գբ^– րապաՀ ո ւթեան ։ Կը յուսան միքին՝ եզր մը գա -
ուած այս ձայն ր բաւական՛ չէ**ր զգաստութեան ուած է Պ * >ճօրճ Մ ա ր տ ի կեանէ ել իր ուսեըուն նե լ։ Ռէնոքի գլիյաւոր Հոգը պիտի ըլլայ ւիս տ ա–
Հրաւէր ելու բո լո ր ծ ազբածո ւներ բ,բան զ էտն-եբն ու վրայ , բայց իրենք ուբախոլթեամբ կը տանին ա՛յդ Հոլթիւն ներշնչել ժողովուրդին , Հետեւաբար ,
գաս ա լէքներ ր X պարտականութիւնը։ Պ* ճ* Մարտիկեան բա ր ո— թղթադրամները արգելքի տակ առնելու կամ զա
Ն զեր ական դէպքէ մբ արդար վբէ՚^՜Բ լուծելու , յ ա պ է ս եւ նիւթապէս 1լ օժանդա՛կ է այդ ազգօգուտ նոնք փոխանակելու խնդիր ^Կ^՚յ 1 ո լ աԼ մտա
ար էւնա ր բու ռեզախումբ մր սանձելու Համար Հ * նպատակին ։ \\\0(ն , միք աղգա յին այգ կազմ ակեր– դրութիւն՝ կայ այս կամ այն՝ ձեւ.ով պարտաւորիք
Տ * ՛հաչէ ակլլոլթէւնբ մարտական ում մր կբ կազ– պո ւթի ւնը ո ւտ ելիքն եր՝ ա րամա դրած՜ է Հ այ գազ— փո խառութեան տոմ սեր Հ ր ապա բակ Հանելու ։
մ ա կերպէ մեծ՜ ւզատ բաստ ո ւթեամբ ։ Աը շտ ւա— թ ա կ ա նն ե րո Լ ն եւն • X Պատհոսզմի վախ չկայ
էէ ո ւ մ ր մլշ ան՛նախընթաց Էր Համրանքով եւ սպա–
ււ ադ՛Էն ո ւթեամբ : Կհուզեմ իմանալ Հայկական՝ առա քին Հե
X
տաքրքրութիւնը •—• իր ծննդավայրը
հ)ում բէն կբ մ էանան՛ անձնուէրներ ա՛մէն դա Ծնած եմ 1886^ծ Ատափազաբի մէք եւ չորս «ՊԵՐԼԻՆ ՊՒՏԻ ՄՆԱՆ-Բ ,
սակարգէ ,—- մտաւորական, զօրական , արՀեստա– տարեկանիս մ եկնած՜ եմ Ամ եր ի կա ; կրթութիւնս ՇԱՐՈՒՆԱԿԵԼՈՎ ՊԱՐԵՆԱՒՈՐՈՒՄԸ»
ւոր, բա՛նուոր։ Մէնչեւ անգամ քաՀանայ X Մօտ Հոն առած եմ։ 1919^ Օաէսայէն եկած– եմ Պոլի*՛
280 Հոգի։ Հատ րնտ է բ քաքեր , որոնք էն քև ա բե ր ա– եւ Հ՛ոն ծ՜ան՛օթա՛ցած Պ* Ամատռւնիի, ինչպէս եւ֊ Զօր * ՝ւ՝լէյ , իր կառավարութեան վերքնական՛–
բար կբ նետու է էն ան Հաւասար պա յքա ր է մ բ կտա– Պ* Տէգբան Զայեանի Հետ որ լՀշՈ2ւ1ՏՏ2ւՈՇՇ օրաթեր ՀըաՀանդները ա՛ռնելէ ե աք, վերադարձաւ Գեր
կին յ-էջ, թը կը Հրատարակէր X մանիա : Մեկնելէ առաք, ՏՀօբավաբը, դռնփակ
լՀա՚կատամ արար չունենա ր նախատեսս ւ ած՜ ար– ՛Բանէ® տարի է ի վեր կը ծառայէք ամեըիկ նիստի մը մ էք , ղե կո ւցո ւմ տուաւ երեսփ . ժողո
զ է՛–* ՔԲ ՚ Ջարդարար խուժանը կր ,քաքոգէ խուսա եան բանակին՝ մէք : վի արտաքին յանձն աժ ո զովէն առքեւ ։ "(քիստէն՝
փէ լ նուազագոյն կորուստով * վե ըք ,Հ բատ արա կո ւ եցալ սլա շտ օն ա կ ւմն • զեկո յցմր յ
՛է)՝ ւ սակա յն , արշաւանքէն բաբո յական Հար ՝Բառասուն տաբի կ՚ընէ եւ երկու տարիէ
ուածք բոլորէն գլէաւն կ^իքնէ լախտէ մր ՛ծան ըոլ– ՛ի վեր , Հանգստեան կոչուած՝ եմ ։ Բայց ներկայ որ Կ՛ք՛՛է4—
թեամբ : Գազանը 1լ ՝րմբոքւէ թէ ա յնքան՝ ան Հ ա– պաշտօն ս ընդունեց ի պարզապէս ազգակիցն եը ուս Զ°Բ * ՛Ի՝լէ յ անգամ մը եւս Հ ա լա՛ստ եց թէ ա–
մարՀ ուած «ըայա»ն ալ գէտէ ղարնել–զաբնուէլ է օգտակար ըլլալու Համար։ Այգ ուզղոլթեամբ ա– մե ըի կեան՛ ուժ ե՛րր Հաստատապէս վճռած՝ են եւ ի
Արշաւան քէն ար ձագանգնւե բ ր կբ Հ սանէն էք ւ– մէն՛ ճիգ կը թափեմ X վիճակի են , գոըծագրելու ամեբիկեան կառավա*֊
րոսլա յէ ափեբբ : Գերմ ան ա կան՛ թ ե ր թ ե ր անգամ Հայեր էն ի Հ ն չի ւնր թէել ամ ե ըիկ եան շե շտ բո ւթեան քաղաքական ո լթիլնը , որ է՝ Պ ե բ լին մբ–
ակնածանքով ել արձանագրեն՝ մ ան բամ ա սն ութէ ւն ունի , բայց բառերը Հատիկ Հատիկ 1լ արտասա - նալ ել պա բենաւո բե լ ամ ե ր իկեան Հքքանի Ժոզո -
նե բբ : Մ ա՛ն աւանդ նկատէ առնելով մեր աշխար– նէ 9եր բեմն կը կրկնէ մթերես կարծելով թէ միտքը վուրգը X
Հ ագր ա կան պա յմ աններ բ եւ բա զգա տ ե լո վ զանոնք յստակ չեմ կրնար Հասելեա^ Մէքա՚Հասակ է, շէկ Զօրավաբը յայտարարեց թէ Մ * ՆաՀանգները
պա լքանեան ա բ շ ալան լձէ ե ր ո լ Հետ : մաղե րով X պիտի կբ կն ա պա տ կեն Պ եր լինի յատկացուած՛ պա
• կ՛՛ո լզեմ անգամ մը եւս շեշտել թէ պաՀ ե— շարը , աւելցայ֊ ելով օդանաւերս լ թիւը X Պիա ի գոր
Բո լո ր վե րագն ա՛Հ ատ ո ւմն ե ր էն ետք , 41 տարէ ծած՜ ո լին այնպիսի օդանաւեր որոնք կրնան 10
վերքն ալ, քՍանասորէ արշաւը կբ պաՀԷ էբ Հէմ— լու բան չունիմ ։Եթէ Ո 1 ֊ Բ Է Լ \ լԲՍ,Գ1Բոո^եբ ալ տեզե– թոն բեռ տանի լ ։ Այս կ ար դագը ո ւթե ան ց շնւոբՀիլ
նա կան արժէքը, է բրել յեգսւվա խական ձեռնարկ։ կութէլններ կհուզեն՛, ո ւբա խո ւթեամբ կո ւտ ամ : * կարելի պիաի ըլլա ք ձմ եռն՝ ալ շա\ր1ո ւ%\ակել Պ երե
է*բրել կազմ ա կե ր սլա կան յ ա քո զո ւ թ է ւն X իբրեւ Առիթէն օգտոլելով ել խոստանալով թէ տյդ քէն է պա ր են ա ւո բ ո ւմը X
յ տնդգն ութէ ւն , քաքո լ թէւն ել անձն ո լ էր ո լթէմև՛ X իր Հ բաւէ ր ը պէտէ կրկնեմ «Տառաք»ի մէք, կը Զօրավաբը շատ լաւատես 1լ երեւար իր ղե -
Ամ էն էն աւ ե լէ , այս ա բման է քներն են՝ որ Հարցնեմ * Լ ո ւ ր ունիք Հայերէն թերթի մը ղրա– կո լցման ատեն , մանաւանդ երբ յայտարարեց •
յարգանքէ կր Հ ր ալէ բեն՛ մեղ , բո լո բ Հերոսա– Հծէն թէ ո ուր կը գտնուէր զօր ավար Հյթ էքէրճեան , « Տակաւ էն չպա տ ա Հ ե ց ա ւ բան մր որ պատերազմի
մ ա բ անկ բ ո ւն մ էք : Հայաքէնք սարսափներու գէմ պատերազմի ժամանակ , երբ ուրիշներ , օրինակ՝ մէք ի,րէբ մեղ եւ կրնանք յուսալ թէ պէտ ի չպա—
սար քուած՜ թ֊ քե ա սլա շտ պան ո ւթ ե ան կուէ ւն եր էն խոբՀրգայէն բա՛նակի զօրավար Բազրամեան՝ .կը ա աՀ է » ։
մէն՛չեւ 1918 Մայէսէ օբՀասական ճակատամար կռուէին գերմանական բանակին գէմ X Հրատարակուած տեղեկութեանց Համ աձայն ,
տը, որ յանգեցաւ էսկական Հայնոցէ վերածելու Զ եմ ո ւ ւլե ր պա տաս խան ել ա յգպէ ս է տղա անգլեւսաքսոն օդանա ւե ր ը օրական 2500 թոն ու
ներկայ Հա յաստանը : յական Հարցումի մը։ Մ՛ենք զէն ո ւո րա կաննեը ս կը տեստ կը Հասցնեն , էսկ երբ նոր օդանաւերը Հաս–
Այո, «Հայեր յէչէք նոլէըական այս օրը» : գանոլէնք Հոն ուր ՀրաՀանգուած է ։ Մէայն այս նէն, օրական միքթը պէտէ Հասնէ 4500 թոնէ։
Բ ո լ որ նուէ րա կան օրեր բ ան տէր մոգովո ւբդէ մր քան ը ըսեմ թէ \944էն կը գտՀւ՚ուէի Չինաստան՛ Լե– Պատասխան ելով ամեբէկեան զ°,Ր՝քէ մասին ե–
ռազմ ական առա քին ո ւթե ան զ : Առանռ դաւանանքէ զած է նաեւ Երեւան, 1919^) : զած Հարցումէ մը, զօր* ՝^լէյ բսալ թէ որոշուած՝
կամ ճակատ է խտրութեան X ՇՐՋՈՒՆ Թ՚ԼԹԱԿԻՑ է 96000 զին ոլորներու թիւր իՐցնել 93.000)1 :
Այգ ոգէն՝ պէտէ ունենան մեր տ օն ակ ատ ար ո ւ– (Մւնքացեալլլ յաջորդով) Երէկ Հ րատա րակած է էնք քՒըումընի յայտա
թէւններբ, այս կամ այն տարեդարձին առթէւէ րարս լ թէ ւնն. երը , ո բոն ց չափ լաւատես խօսքեը ոք
Ղ՚աշնակռութէւն բ երբեք չէ խրախուսած՝ մէկ ամ ե ր էկաց է անձն աւո ր ութէւն ըրած՜ էր վեր—
սնամէք յոխորտանքնեբբ : Ոչ ալ կբ շլան այ անս– ԱՐԵՒԵԼԱԳԷՏՆԵՐՈՒ ՀԱՄԱԳՈՒՄԱՐԸ քէն ատեններս։ Զօր* ՝Բլէ յ է՞ն չ տեղեկո ւթէւննե ը
Աալ փառքերով : բերած է էրեն որ ն ախագաՀը կրցաւ վստաՀօբէն՝
Բայռ, մէեւնոյն ատեն չէ կրնար Հանդուբմեք Արեւե լա՚գէ ան ե ը ո ւ միքազգա յէն Համ ադոլ - յայտ\ւել թէ՝ կտ՛րելէ պէտէ ըլլա ք կարդա րգելՊ եը––
որ էբենզ ^՚եզլէկ պատուՀանթն առքեւ կծկուած՜ մ արին մէք՝ որ պիտի տեւէ մ ին՚չել Տ ո ւլէ ս 31 * լինի ինգէրը , առանց կռէւ յարուցանելոլ էօ *
մարդէկ յամ ր ալ՛ար ոամքեռնեն տ ուրագէ ր բազ Ս էութե ան եւ արեւմ տեան պետ ո ւթե անց մէք եւ X
մութեանց մէտքն ու սէբտր X Հայ մ ա սն ա կց ո ղն ե ր էն զե կո ւց ո ւմն ե բ ունին, Ա* Այս մ ասէն կարելէ չէ բան մը ըսել տա կա էն՝, ո—
Արեւբ ո՛՛ւշ կբ ծ֊ագէ Երեւանէ մէք, եթէ այգ Մ խիթար եան (Պրէլքսէլէն)՝ «Երկու ՚Հյեգտանէ - ր ո վ Հ ե տեւ ք) ւո շէն կթ ըե է վար է չ շր քանակները ա–
Հայրենակարօտ բաղմ ութէ ւննե բբ քիչ մբ խնդան , բոներս ւ գուռը Բառնաքէ մէք՝», ԼԲշ* 26 0" ւլէս ) ,
երգեն ու պարեն , պանծացնելով Հայկական բա Ա * Աաֆբաստեան ( Լոնտոնէն ) ՝ «Խուրէ եբկէբը (Լուրերու ^սւրււՆնակռՆթ-իէյՐւ՚ււ կարդայ դ. է«»
զուկէն փառքը : Եթէ տարուէ տարէ յէչեն «նուի Հայ լեզուէ ել Հ ա յ գրականութեան մէք» Լ2,4ւ (քու
րական այս օրը՛» է քէս ) , Հայր էքսապալեան ( Փար է զէն ) ՝ «Հայեր ո Լ ճարտարապետութեան՝ վե բա բերեալ խնդիրներ
ԽորՀըգային էշխանութէւնը էնք ո՜րքան նախաէրանեան՝ կրօնը» , Օր* Տէբ Ներսէսեան (26 Յո՚-լէս) ւ
«օր՝»եը , տարեդարձներ , յէչատսյկի տօներ է (Հայվըըաէն)՝ «Արեւելքը ել Արեւմուտքը \ Յրգ Տ ո ւլէս 2Ձ.էն՝ լեզուագէտներու Համագումարին
պարտագրած՜^ վ ա ռ պաՀ ելա Համար էր յեղափո գարու Հայ արուեստէն մէք», Հայը Մըսըրեան՝ մէք զե կուց ո ւմ մը աո լած՜ է \ * Վրոյբ ( Պբ ի ւս է–
խութեան վքառքեըը X Իր ն ո լաճ ո ւմն ե րն* ու առա– (Պէյրոլթէն^՝ «իրաւագէտ ո ւթե ան՝ նախակարա - լէն) , էբ Հեղինակած^ լեզոլաբս/՚՚ական մէկ Հրա -
քագբութէլններբ ։ ՛Նմանապէս ուբէշ , այլապէս պետ մը Հայաստանէ մէք» , Ա • Ջօպանեան՛ (Փտ– տարակո ւթեան մ ասէն ։ Բէ ւղան գա գէտն եր ո լ Հա -
Ղ0/* է շ խան ո ւթիւններ :. Րէղէնյ\ ՝ «Հէն Հա յ գրականութեան վերաբերեալ մագումարր պիտի շարունակս լէ Պ բէւսէլի մէք է
էքնգէրներ » ԼԲշ* 26 Ցուլէս) , Մ * Խաչատրեան Տառաքիկայ շաբթու Պ* Չէթունէ պէտէ կար
Մե՞նք բացառութիւն պիտի կազմէինք , մ ո ԼՓարէզէ՛)՝ «Պարսկական բնակաբաններու կրած՜ դայ զեկուցում մ լյ Հ այ կա կան գի ւցա զնա վէպի
ոացոլթեան
տալով ՛հո քնիս կ 1915/՛ Հերոսամարտ– փ ո վախոլթիւննյ երր» (24 8ո ւլէս ) » եւ Հ այաստանէ մասին X
ներո՛ւն յ ի շատ ակր ...
Fonds A.R.A.M
11 * օ \ ք / ^ ՚ լ յ — քօո«՚* • » 1 9 2 5 — 1
Ո » է \ ։ / \ 1 Լ Ո «. €. Տ*1ո« 376.286 ազգ. ժողովիԱ աււշևւ
Լ»ք6€է€սւ–Րւօրո6էաւ6 : ՏՇ9. աՏՏ^1ՃԻ1 Պ* Անառէ Ս՛առէ երէկ, շաբաթ ներկայացաւ ,
17, 8 ս 8 0ճա6«ատ - Բ^աՏ (13*)
Տար. 1200, 6ամս. 650, Արտ– 10 սալ • կաս" 3 ա(1<յլ.
ա–. 00Ը. 15-70 - ՚ Շ.Շ.Բ. 1*3^1678-63 եըեսփ, ժոզովէն կարդալու Համար իբ յայտաըա^֊
ըութիլնը ։ իյ.ո րՀբգա բան ի ընկերվարական եւ ժո
ՕեոՅՈշհք 25 յՍւԼԼՏւ 1948 Կիրակի 25 8Ո1ՎԻՍ | ղովրդական խմբակցութիւններ՚ը՛ տակաւին վերա–
, մեծ՜
պաՀութէւն ցոյց կուտան։ Այսու Հանդերձ
Ի ; ՏԱՐԻ - 206 ԽոԽ Տ5°. 4591–՚Նպւ շրջաԸ թ-իյլ 1010 յոյս կայ ոբ նոր վարչապետը կարենայ շաՀիլ 311
Խմրագիր՝ Շ • Մի Ս՜ԱՌԵԱ՜Ն ԳԻ՜Ն 5 Ֆր. ձայնի օըէնական մեծամասն ո ւթի ւնը եւ
Գ՚՚Ր^Ի
սկսիլ անմիքապէս , կազմելով նո ը դաՀլիճը X
Գլխաւորաբար , մեծ Հետաքըքըութիմւ՝ կը
ՄեՐ ԽՕՍ-ԲԷ ՏհսակցռւթիւԱ Վը պատ ճառէ Փոլ /հէն օ , որ ելմ տա կան նախարար
պէտէ ըլլա յ , եթէ ԷՏոըՀ ըդաբանը վստաՀութէւն
ՆՈՒԻՐԱԿԱՆ ԱՏՍ ՕՐԸ» Զօբավաք էեքԽԱԷւաԱի Խ$ յա յանէ նոր վարչապետին X Հիմակուընէ Իսհ.
Ռէնոյի անուանճումը նպա՛ստաւոր տպաւորութիւն
ըրաւ ելմտական շր քանա ելն եր ուն վյրայՀ Աակա -
Գեռն ած Հոգիներ զան ոբո)Լք ամէն էն է պղտո բանին մէք մեծ գործսւնէութիւն կայ : Պետական
րելու , ՝)տսեմացնե լո լ կո ձգաէն : Մ էն չեւ. անգամ Անցեալ շաբթոլ «Տառախի ուդդուած անձնար– աըժեթուգթեըը երկու օրուան ՚ ^ է ք Հինգական
պաւոմութէլն գրած՜ ատեն : կան նամ ակ մը , յեաո յ Հ ե ո աձա րն մը կը Հազոր— ֆրանք բարձրացան եւ նավլոլէոնւր 500 ֆըանք
Աք ո ամ ա րգէ զէրքը՝ նաեւ, քա ուա ս ո լ\1՚–յ է ս ո լե գէր Զ°ը • Հ ա յ կ &էքէ.բճեանէ ժ՜ամանումը Փաըէզ, ինկաւ X
տարէ առաք պատաՀած դէպքերու մաս էն ; ըւկե րակցութեամ բ էը ամ եր էկաց ի կնոք ; Առէթէն Ելմտական նոր նախարարը կողմնակից է ա–
Որ ել է յեզավւո էյ ական , ազատագրական1 ձեռ— օ գա ա ե լով , մ ասնաւո ր տեսա կց ո ւթ էւն մը կը զատական տնտեսութեան ; իր՝ միտյյխ՝ է ամրացն եք
նարկ , էն քն տ սլա շտ սլան ո ւ֊թե ան որեւէ փորձ որ խնդրեմ «Տ առա՛ք »է Համ ար ; ^օրավարը սիրով գիները , օրավարձերը , եւ Հետեւաբար ՝ նաեւ ,
ձախողած կամ կէսովէն յաքոզած է, կո գա ուն ա/ կընդունի ել կը ժամադրոլի մեծ՛ պանդոկէ մը ֆրանքը ։ Այս նպատակին Հասնելու Համար , պի—
նիւթ չարախօսութեան , Հեգնութեան , մէն չեւ ան՛ ՀէւբասրաՀը : ա ի քանա յ ա՛ւելցնել արտագրութիւն՛ը , զանդուա–
գամ ծաղրանքէ ։ Զօրավար ը կը սպասէ ը ս է րա լէ ը ժպիտով մը X ծա յին թնա յո զո ւթիւններ կատարել , պաշտօնեա–
Այ սււլէս նաեւ ք# անա ս որ ի Ա ր շա լանքը , ո բոլե Անմիքապէս կ՝ըսէ* նե բոլ թ իւ ը կըճ ատ ել ել կարգ մը պա ըգեւձնեը
տաբեզարձր կր տօնուէ այսօր ալ, Փարիզի մէք եւ Հ՚Ի^Է "՚՜ԲԷՀ. թե բ թե բու թզթակէցնե բ ալ քնքել։ Իսկ այս բոլորին՛ Համար , նախարարը ան–
այլուր ։ 1լ ուզեն տեղեկութիլններ ունենալ , պատրաստ եմ Հ րաժեշտ կը նկատէ ո ր լա յն ի բաւաս ո ւթիւններ
Ո՛ րքան սրտառուչ է ա զա զա կր . լռ լսարան ո ւթիններ տալու , թէ ինչու ստանձնած արուին՛ իրեն ։ Ասիկա կարգ մը մարզերու մէք
Հ՝Հայեբ Հ յէչէք նուիրական– այս օրը ՝, Տո՛ եմ այս պաշտօնը * Օգտակար ըլլա լ Ղ՝եըմ ան իա Հ րամ անագիչներով կառավարելու խնդիրն է , •որ
լէս ամ սու 23էն կատաըեցէք մեր տօնք» ։ գտն՛ուած Հա՝լ գաղթականներուն ; ՛գլխա ւոր պատճառն է րն կ երվլա րակսյԱն ե բու վե -
Պատմական Ար աո լ լէ քար ձ ո ւն քէն ար ձակ - Եւ 1լ աւելցնէ թէ բաւական՝ ծ՜անր բեռ մը գբ^– րապաՀ ո ւթեան ։ Կը յուսան միքին՝ եզր մը գա -
ուած այս ձայն ր բաւական՛ չէ**ր զգաստութեան ուած է Պ * >ճօրճ Մ ա ր տ ի կեանէ ել իր ուսեըուն նե լ։ Ռէնոքի գլիյաւոր Հոգը պիտի ըլլայ ւիս տ ա–
Հրաւէր ելու բո լո ր ծ ազբածո ւներ բ,բան զ էտն-եբն ու վրայ , բայց իրենք ուբախոլթեամբ կը տանին ա՛յդ Հոլթիւն ներշնչել ժողովուրդին , Հետեւաբար ,
գաս ա լէքներ ր X պարտականութիւնը։ Պ* ճ* Մարտիկեան բա ր ո— թղթադրամները արգելքի տակ առնելու կամ զա
Ն զեր ական դէպքէ մբ արդար վբէ՚^՜Բ լուծելու , յ ա պ է ս եւ նիւթապէս 1լ օժանդա՛կ է այդ ազգօգուտ նոնք փոխանակելու խնդիր ^Կ^՚յ 1 ո լ աԼ մտա
ար էւնա ր բու ռեզախումբ մր սանձելու Համար Հ * նպատակին ։ \\\0(ն , միք աղգա յին այգ կազմ ակեր– դրութիւն՝ կայ այս կամ այն՝ ձեւ.ով պարտաւորիք
Տ * ՛հաչէ ակլլոլթէւնբ մարտական ում մր կբ կազ– պո ւթի ւնը ո ւտ ելիքն եր՝ ա րամա դրած՜ է Հ այ գազ— փո խառութեան տոմ սեր Հ ր ապա բակ Հանելու ։
մ ա կերպէ մեծ՜ ւզատ բաստ ո ւթեամբ ։ Աը շտ ւա— թ ա կ ա նն ե րո Լ ն եւն • X Պատհոսզմի վախ չկայ
էէ ո ւ մ ր մլշ ան՛նախընթաց Էր Համրանքով եւ սպա–
ււ ադ՛Էն ո ւթեամբ : Կհուզեմ իմանալ Հայկական՝ առա քին Հե
X
տաքրքրութիւնը •—• իր ծննդավայրը
հ)ում բէն կբ մ էանան՛ անձնուէրներ ա՛մէն դա Ծնած եմ 1886^ծ Ատափազաբի մէք եւ չորս «ՊԵՐԼԻՆ ՊՒՏԻ ՄՆԱՆ-Բ ,
սակարգէ ,—- մտաւորական, զօրական , արՀեստա– տարեկանիս մ եկնած՜ եմ Ամ եր ի կա ; կրթութիւնս ՇԱՐՈՒՆԱԿԵԼՈՎ ՊԱՐԵՆԱՒՈՐՈՒՄԸ»
ւոր, բա՛նուոր։ Մէնչեւ անգամ քաՀանայ X Մօտ Հոն առած եմ։ 1919^ Օաէսայէն եկած– եմ Պոլի*՛
280 Հոգի։ Հատ րնտ է բ քաքեր , որոնք էն քև ա բե ր ա– եւ Հ՛ոն ծ՜ան՛օթա՛ցած Պ* Ամատռւնիի, ինչպէս եւ֊ Զօր * ՝ւ՝լէյ , իր կառավարութեան վերքնական՛–
բար կբ նետու է էն ան Հաւասար պա յքա ր է մ բ կտա– Պ* Տէգբան Զայեանի Հետ որ լՀշՈ2ւ1ՏՏ2ւՈՇՇ օրաթեր ՀըաՀանդները ա՛ռնելէ ե աք, վերադարձաւ Գեր
կին յ-էջ, թը կը Հրատարակէր X մանիա : Մեկնելէ առաք, ՏՀօբավաբը, դռնփակ
լՀա՚կատամ արար չունենա ր նախատեսս ւ ած՜ ար– ՛Բանէ® տարի է ի վեր կը ծառայէք ամեըիկ նիստի մը մ էք , ղե կո ւցո ւմ տուաւ երեսփ . ժողո
զ է՛–* ՔԲ ՚ Ջարդարար խուժանը կր ,քաքոգէ խուսա եան բանակին՝ մէք : վի արտաքին յանձն աժ ո զովէն առքեւ ։ "(քիստէն՝
փէ լ նուազագոյն կորուստով * վե ըք ,Հ բատ արա կո ւ եցալ սլա շտ օն ա կ ւմն • զեկո յցմր յ
՛է)՝ ւ սակա յն , արշաւանքէն բաբո յական Հար ՝Բառասուն տաբի կ՚ընէ եւ երկու տարիէ
ուածք բոլորէն գլէաւն կ^իքնէ լախտէ մր ՛ծան ըոլ– ՛ի վեր , Հանգստեան կոչուած՝ եմ ։ Բայց ներկայ որ Կ՛ք՛՛է4—
թեամբ : Գազանը 1լ ՝րմբոքւէ թէ ա յնքան՝ ան Հ ա– պաշտօն ս ընդունեց ի պարզապէս ազգակիցն եը ուս Զ°Բ * ՛Ի՝լէ յ անգամ մը եւս Հ ա լա՛ստ եց թէ ա–
մարՀ ուած «ըայա»ն ալ գէտէ ղարնել–զաբնուէլ է օգտակար ըլլալու Համար։ Այգ ուզղոլթեամբ ա– մե ըի կեան՛ ուժ ե՛րր Հաստատապէս վճռած՝ են եւ ի
Արշաւան քէն ար ձագանգնւե բ ր կբ Հ սանէն էք ւ– մէն՛ ճիգ կը թափեմ X վիճակի են , գոըծագրելու ամեբիկեան կառավա*֊
րոսլա յէ ափեբբ : Գերմ ան ա կան՛ թ ե ր թ ե ր անգամ Հայեր էն ի Հ ն չի ւնր թէել ամ ե ըիկ եան շե շտ բո ւթեան քաղաքական ո լթիլնը , որ է՝ Պ ե բ լին մբ–
ակնածանքով ել արձանագրեն՝ մ ան բամ ա սն ութէ ւն ունի , բայց բառերը Հատիկ Հատիկ 1լ արտասա - նալ ել պա բենաւո բե լ ամ ե ր իկեան Հքքանի Ժոզո -
նե բբ : Մ ա՛ն աւանդ նկատէ առնելով մեր աշխար– նէ 9եր բեմն կը կրկնէ մթերես կարծելով թէ միտքը վուրգը X
Հ ագր ա կան պա յմ աններ բ եւ բա զգա տ ե լո վ զանոնք յստակ չեմ կրնար Հասելեա^ Մէքա՚Հասակ է, շէկ Զօրավաբը յայտարարեց թէ Մ * ՆաՀանգները
պա լքանեան ա բ շ ալան լձէ ե ր ո լ Հետ : մաղե րով X պիտի կբ կն ա պա տ կեն Պ եր լինի յատկացուած՛ պա
• կ՛՛ո լզեմ անգամ մը եւս շեշտել թէ պաՀ ե— շարը , աւելցայ֊ ելով օդանաւերս լ թիւը X Պիա ի գոր
Բո լո ր վե րագն ա՛Հ ատ ո ւմն ե ր էն ետք , 41 տարէ ծած՜ ո լին այնպիսի օդանաւեր որոնք կրնան 10
վերքն ալ, քՍանասորէ արշաւը կբ պաՀԷ էբ Հէմ— լու բան չունիմ ։Եթէ Ո 1 ֊ Բ Է Լ \ լԲՍ,Գ1Բոո^եբ ալ տեզե– թոն բեռ տանի լ ։ Այս կ ար դագը ո ւթե ան ց շնւոբՀիլ
նա կան արժէքը, է բրել յեգսւվա խական ձեռնարկ։ կութէլններ կհուզեն՛, ո ւբա խո ւթեամբ կո ւտ ամ : * կարելի պիաի ըլլա ք ձմ եռն՝ ալ շա\ր1ո ւ%\ակել Պ երե
է*բրել կազմ ա կե ր սլա կան յ ա քո զո ւ թ է ւն X իբրեւ Առիթէն օգտոլելով ել խոստանալով թէ տյդ քէն է պա ր են ա ւո բ ո ւմը X
յ տնդգն ութէ ւն , քաքո լ թէւն ել անձն ո լ էր ո լթէմև՛ X իր Հ բաւէ ր ը պէտէ կրկնեմ «Տառաք»ի մէք, կը Զօրավաբը շատ լաւատես 1լ երեւար իր ղե -
Ամ էն էն աւ ե լէ , այս ա բման է քներն են՝ որ Հարցնեմ * Լ ո ւ ր ունիք Հայերէն թերթի մը ղրա– կո լցման ատեն , մանաւանդ երբ յայտարարեց •
յարգանքէ կր Հ ր ալէ բեն՛ մեղ , բո լո բ Հերոսա– Հծէն թէ ո ուր կը գտնուէր զօր ավար Հյթ էքէրճեան , « Տակաւ էն չպա տ ա Հ ե ց ա ւ բան մր որ պատերազմի
մ ա բ անկ բ ո ւն մ էք : Հայաքէնք սարսափներու գէմ պատերազմի ժամանակ , երբ ուրիշներ , օրինակ՝ մէք ի,րէբ մեղ եւ կրնանք յուսալ թէ պէտ ի չպա—
սար քուած՜ թ֊ քե ա սլա շտ պան ո ւթ ե ան կուէ ւն եր էն խոբՀրգայէն բա՛նակի զօրավար Բազրամեան՝ .կը ա աՀ է » ։
մէն՛չեւ 1918 Մայէսէ օբՀասական ճակատամար կռուէին գերմանական բանակին գէմ X Հրատարակուած տեղեկութեանց Համ աձայն ,
տը, որ յանգեցաւ էսկական Հայնոցէ վերածելու Զ եմ ո ւ ւլե ր պա տաս խան ել ա յգպէ ս է տղա անգլեւսաքսոն օդանա ւե ր ը օրական 2500 թոն ու
ներկայ Հա յաստանը : յական Հարցումի մը։ Մ՛ենք զէն ո ւո րա կաննեը ս կը տեստ կը Հասցնեն , էսկ երբ նոր օդանաւերը Հաս–
Այո, «Հայեր յէչէք նոլէըական այս օրը» : գանոլէնք Հոն ուր ՀրաՀանգուած է ։ Մէայն այս նէն, օրական միքթը պէտէ Հասնէ 4500 թոնէ։
Բ ո լ որ նուէ րա կան օրեր բ ան տէր մոգովո ւբդէ մր քան ը ըսեմ թէ \944էն կը գտՀւ՚ուէի Չինաստան՛ Լե– Պատասխան ելով ամեբէկեան զ°,Ր՝քէ մասին ե–
ռազմ ական առա քին ո ւթե ան զ : Առանռ դաւանանքէ զած է նաեւ Երեւան, 1919^) : զած Հարցումէ մը, զօր* ՝^լէյ բսալ թէ որոշուած՝
կամ ճակատ է խտրութեան X ՇՐՋՈՒՆ Թ՚ԼԹԱԿԻՑ է 96000 զին ոլորներու թիւր իՐցնել 93.000)1 :
Այգ ոգէն՝ պէտէ ունենան մեր տ օն ակ ատ ար ո ւ– (Մւնքացեալլլ յաջորդով) Երէկ Հ րատա րակած է էնք քՒըումընի յայտա
թէւններբ, այս կամ այն տարեդարձին առթէւէ րարս լ թէ ւնն. երը , ո բոն ց չափ լաւատես խօսքեը ոք
Ղ՚աշնակռութէւն բ երբեք չէ խրախուսած՝ մէկ ամ ե ր էկաց է անձն աւո ր ութէւն ըրած՜ էր վեր—
սնամէք յոխորտանքնեբբ : Ոչ ալ կբ շլան այ անս– ԱՐԵՒԵԼԱԳԷՏՆԵՐՈՒ ՀԱՄԱԳՈՒՄԱՐԸ քէն ատեններս։ Զօր* ՝Բլէ յ է՞ն չ տեղեկո ւթէւննե ը
Աալ փառքերով : բերած է էրեն որ ն ախագաՀը կրցաւ վստաՀօբէն՝
Բայռ, մէեւնոյն ատեն չէ կրնար Հանդուբմեք Արեւե լա՚գէ ան ե ը ո ւ միքազգա յէն Համ ադոլ - յայտ\ւել թէ՝ կտ՛րելէ պէտէ ըլլա ք կարդա րգելՊ եը––
որ էբենզ ^՚եզլէկ պատուՀանթն առքեւ կծկուած՜ մ արին մէք՝ որ պիտի տեւէ մ ին՚չել Տ ո ւլէ ս 31 * լինի ինգէրը , առանց կռէւ յարուցանելոլ էօ *
մարդէկ յամ ր ալ՛ար ոամքեռնեն տ ուրագէ ր բազ Ս էութե ան եւ արեւմ տեան պետ ո ւթե անց մէք եւ X
մութեանց մէտքն ու սէբտր X Հայ մ ա սն ա կց ո ղն ե ր էն զե կո ւց ո ւմն ե բ ունին, Ա* Այս մ ասէն կարելէ չէ բան մը ըսել տա կա էն՝, ո—
Արեւբ ո՛՛ւշ կբ ծ֊ագէ Երեւանէ մէք, եթէ այգ Մ խիթար եան (Պրէլքսէլէն)՝ «Երկու ՚Հյեգտանէ - ր ո վ Հ ե տեւ ք) ւո շէն կթ ըե է վար է չ շր քանակները ա–
Հայրենակարօտ բաղմ ութէ ւննե բբ քիչ մբ խնդան , բոներս ւ գուռը Բառնաքէ մէք՝», ԼԲշ* 26 0" ւլէս ) ,
երգեն ու պարեն , պանծացնելով Հայկական բա Ա * Աաֆբաստեան ( Լոնտոնէն ) ՝ «Խուրէ եբկէբը (Լուրերու ^սւրււՆնակռՆթ-իէյՐւ՚ււ կարդայ դ. է«»
զուկէն փառքը : Եթէ տարուէ տարէ յէչեն «նուի Հայ լեզուէ ել Հ ա յ գրականութեան մէք» Լ2,4ւ (քու
րական այս օրը՛» է քէս ) , Հայր էքսապալեան ( Փար է զէն ) ՝ «Հայեր ո Լ ճարտարապետութեան՝ վե բա բերեալ խնդիրներ
ԽորՀըգային էշխանութէւնը էնք ո՜րքան նախաէրանեան՝ կրօնը» , Օր* Տէբ Ներսէսեան (26 Յո՚-լէս) ւ
«օր՝»եը , տարեդարձներ , յէչատսյկի տօներ է (Հայվըըաէն)՝ «Արեւելքը ել Արեւմուտքը \ Յրգ Տ ո ւլէս 2Ձ.էն՝ լեզուագէտներու Համագումարին
պարտագրած՜^ վ ա ռ պաՀ ելա Համար էր յեղափո գարու Հայ արուեստէն մէք», Հայը Մըսըրեան՝ մէք զե կուց ո ւմ մը աո լած՜ է \ * Վրոյբ ( Պբ ի ւս է–
խութեան վքառքեըը X Իր ն ո լաճ ո ւմն ե րն* ու առա– (Պէյրոլթէն^՝ «իրաւագէտ ո ւթե ան՝ նախակարա - լէն) , էբ Հեղինակած^ լեզոլաբս/՚՚ական մէկ Հրա -
քագբութէլններբ ։ ՛Նմանապէս ուբէշ , այլապէս պետ մը Հայաստանէ մէք» , Ա • Ջօպանեան՛ (Փտ– տարակո ւթեան մ ասէն ։ Բէ ւղան գա գէտն եր ո լ Հա -
Ղ0/* է շ խան ո ւթիւններ :. Րէղէնյ\ ՝ «Հէն Հա յ գրականութեան վերաբերեալ մագումարր պիտի շարունակս լէ Պ բէւսէլի մէք է
էքնգէրներ » ԼԲշ* 26 Ցուլէս) , Մ * Խաչատրեան Տառաքիկայ շաբթու Պ* Չէթունէ պէտէ կար
Մե՞նք բացառութիւն պիտի կազմէինք , մ ո ԼՓարէզէ՛)՝ «Պարսկական բնակաբաններու կրած՜ դայ զեկուցում մ լյ Հ այ կա կան գի ւցա զնա վէպի
ոացոլթեան
տալով ՛հո քնիս կ 1915/՛ Հերոսամարտ– փ ո վախոլթիւննյ երր» (24 8ո ւլէս ) » եւ Հ այաստանէ մասին X
ներո՛ւն յ ի շատ ակր ...
Fonds A.R.A.M