Page 63 - ARM_19-1948_03
P. 63
ԵէՈՆսափվի ՀւպեաւԱ նոնց վրայ, խուճապք, այգ օրերու՛ն գուբս մնա սո լց չուՀ ի ին., յան ո ւն վաբչո$~թեան եւ աշակերտ–
»ագԱապաղքւ վիճակը
ցած՜ բոլոր Հայերը, թուով մօտ հազար, սարսա ՚ւերու, ի նշան երախտագիտութեան, ; Տիկին Զի–
փահար փ՛ախուստ տալով իրենց բնակարա ե ր Հն , Լես^էՐ^ա^ Էր գեաՀատական խօսքեբր ուղղելէ
ամէն ինչ թողած ապաստանած են վանքը : վե\Ր՝կ վարչութեան , չնոբՀա կա լութի ւն> յայտնեց
Խճողումը անկարազրելի է Հ Ամէն սենեակի I աեւ ծնողքներուն ; Այս առթիւ փոՔՐէ^ ^* *
ԽՄԲ՝— Պէյքութէ «Զարթօնք» թերթք կաՐԳ մէչ 8—10 հոգի ապաստանած ե՛ն։ կռիւը հետզհե Ա ւ \ ^ ա ս յալՀոԴաԴրյֆ\ր աշակեբանիրռւն սաացաՀ.
մը կարեւոր տեղեկութէմւներք քաղած է իրկոտ֊ տէ կր սաստկանայ վանքին՛ մօտւերը։ Արաբներր Հ* Տիկ* Միութեան* կողմէ տբամադրուած մբցա–
ճամբորղձներէ , Երուսաղէմի Հայերու կացութեան՝ կը յարձակին Հրեաներուն վրայ եւ կուզեն չու– Լակր ( ի ն ք ն ա Հ ո ս գրիչ մբ իբ մատիտով) ;
մասին՛. Կ^ամփփենք, իբրեւ լրացուցիչ մեր Հրա "•ով գրաւել հին քաղաքին մէչ գտնուող հրէական Օբ ՚ ՇէօՀլէեաՀԼ խօսք առնելով շեշտեց Հ ա յ
տարակած լոկրերուն • թացը : իոլոտն՛ բախումներու միչոցին է որ Հրեա տիկինտւերու ղոՀողոլթիւններբ եղած տառապանք
Անգլիականն իշխանութիմԱնեբբ պաշտօնապէս ները կը ռմբակոծեն՛ Հայոց վան՛քը։ ներու մէկ գարերէ ի վեր, յիշեց Կ* հաչին թա
յայտարարած էին թէ Ա՝ ա յիս \5էն պիտի Հեռա Բազմաթիւ ռումբեր կ՛՚իյնան զանազան՝ թա - լիա ծ կան քերբ ւե ւ խնդրեց Հայ Հասարակութենէն
նան Երուսաղէմէն ։ ՛իմ բա խտաբար անգլիական գամ ասն րու վրայ, մեծ իրարան՛ցումի մատնելով ոՐ"էէսՂՒ ա աո բեր չմնան իր՛ենց զաւակներուն
ղինուորներր Աայիս \ձին կք Հեռանան իրենց գբ– բնակի չՏւ՚երը։ քհոլմբ մը կ ՚ ի յ ն ա յ Ա. Յակոբ եկե Հանդէպ, մինչեւ այն օրքուր պիտի կարենա՛նք
բաւած գիրքերէ\՝սՀ Անմիկապէս խուճապ կք տիրկ ղեցւոյ կից եչմիածին՝ մատուռին վրայ եւ ամբողթ մեր Հայրենիքին մէկ Հպարտութեամբ քոել «Կր
քաղաքին " Լ՚ու մառերուն մէկ։ Ագրարներ եւՀրեա– տանիքը կը փլի։ Աւրիչ ռումբ մը Պաղշա թաղին ցանք օտարութեան մէկ պաՀպանել մեք լեզուն եւ
՝^սր կր կանան< գրաւել թափուր մնացած ռաղմա– մէչ քանի մը սենեակն՛եր կը քանգէ : Վանքին՛ ղրլ– աղղութիւնբ» : իր Հիացում բ յայանեց փոքրի ^Սե
գիտական– գէրքերբ ։ Ա * Տա կաբա յ Հայոց վանքր խաւոր ղրա՛ն՝ դիմաց գտնուող խանութները կբ րուն եւ անոնց Համար տրուած աշիյատանքն՚ե–
կք գտնուի Հրէական եւ արաբ թագերուն միկեւ։ փլին։ ին՛կած այգ ռումբերէն կը վի բալո բու ին րուն , շնորՀաւոբեց Տիկ * Չիլինկիքեանբ ել գնա–
հյուճապի այգ պաՀուն, վանքի դուռներք կլՀ մօտ 120 Հարեր : կան 10 մեռեալներ որոնք կք Հատեց մսւմնաճիւղբ եւ իր վարչութիւնք :
վւա կուին եւ արտաքին աշխարՀ ի Հ ետ յա բաբեր ո ւ– թաղուին Հին Պատրիարքարանի տակք։ 20 ծանր Տետո ք սկսաւ Հանդէսի յայտագրին \եբկրոբդ
թիլններք կք խ ղուին՛ ։ Այս պարագան որոշ կաս վիրաւոիՆեր կք փոխագրուին Հիւանդանոց , /՚"^ք բաժինբ։ Աեծեբր ներկայացուցին <ձք՝ժիշկ»բ կւ
կած՜ի տեգի կո ւտայ կարգ մք արա բակսճհ Լրկա՜~ միւս վիրտւորն՚երբ խնամելու Հ ողբ կք մէայ վան «Երեք քակեր բ» , այս նեբ կա՛յաց ո ւմՀհ՚երաւ իրեն՛ց
նակներու մէկ, ել Հայերու մասին քսի - քսաւնեբ քի բն ակիչն՚եր ո ւ\ն ոքոնք ՛ո չ գեղ եւ ոչ ալ բժիշկ սիրտյօժար մասնակցութիւնք բերին Տիկին *Լու–
ու Հրե անե բու Հետ գո բ ծա կցու թե ան՝ ամբա ս տ ա– ունին ։ կասետն, Օր՛ Պօյաճեան եւ Պ* Պ՛ ՝Բէօսէեան», Ե՜
(Լութեան լուրեր շբկան կքնեն քաղաքին՛ մէկ՝ Հա– սայեան , Ատալաքեան, Աանուկեան, կատաեան եւ
յո3 գէ*^ գրգռութիւն յառակ բե՛րելով : Պատ ր իարքք* այդ օրերովն,, անձնապէս Հսկած Ա նտ ռն,ե ան– որ ոն ք աելի փայլ մբ տուին իրենց խիստ
Պ ատ ր ի ա, րքք զղա լո վ որ լուր կ վտանգի մբ առ– է բոլոր կա բ գադր ո ւթ ի լնն ե ր ո ւն վրայ , անքուն ծիծաղելի ղաւեշտնեբով % Հանդէսի թատերական՛
կեւ կր գտնուին , կք Հրամայէ բանալ վանքին՝ գռ– գիշերներ անցքնւելո վ : Գիմ ա՛ծ է Մ իկաղղա յին– մ ա՛ս բ վերկացած էր ե ւ բո պակտն պա բերք շարաւ–
ներք եւ մ ասն ա ւ որ կա րգագրո ւթեամբ , արաբա– Կարմիբեյաչի միկնո րդո ւթեան թէօգն՚ո ւթ իւն ձեռք նակուեցան ճոխ պիւֆէ ի մք սպասարկո Լ թեամբ
կ ան՝ ինքնաշարժերու վրայ գրո ւա\ծ բարձրա խօս - բերելու եւ թէ վանքբ ււմբակոծ՜ոլթենէ ղեր ծ պա– 0 բ մին չեւ կէս գէ շչե՜ր խանդավառօբէն I
նե րով Հերքել կուտա Հ սուտ լուբերք, յայտարա Հելու Համար ։ Ա՝եծ արդիւնք մք չե՜ն տուած այգ Վարչութիւնք չնո րՀակալո ւթեամ բ ստացաւ
րել տալով նայ\ն– ատեն թէ Հայերք միշտ Հաւատա– գիմումն՚երք : վԱկերուՀի Տիկթ Ռ* Մինամեանւէ ափսէ մք փակ–
ր իմ գտնա ւած են իրենց արաբ բարեկամներուն | ա վա յ ատ կ ացնե լ ու Հ ամ ար գպբոցակ ան փոՔ Ր՝ե՜
Հ անդէպ ; բո ւ եւ բոլոր դերակատարներուն Հ֊
մ էկո ցէն է "Ր ^Ր^ՐԳ մԼՀ անպատասխանատու ԳՊՐՈ8ԱԿԱՆ ՀԱՆԴԷՍ Ա էվռանբ ունեցաւ դարձեալ իր բաբո յա կան
տարրեր ներս կր մտանեն թշնամի փնտռելու պա եւ նիւթական, յակողութիւն՚բ ։ ՛ՆերկաՀհ՚երք բոլոին
տրուակին տակ , եւ ն\եղութէւն\ կուտան Հայ բն– ալ մ եկնեցան իրենց Հաճելի մթնո լորտէն գոՀ տ բ–
տանիքներու է Անոնք կբքնեն՝ կարգ մք սպա՛ռնալիք ՍԷՎՌԱՆ, (յապաղած) ֆբ. կ. եաչի Սէվ– պա ւոր ո ւթե ամ բ մբ : քհ *
ներ եւ կ՚ունենան՝ անվայել ինթացք ։Կէւրեղ պատ՛ ռանի մ ասն աճ իւղի տարեկան դպրոցական Հ անգկ -
րիարք ամէն վտանգ կանխելու Հ եռատ ե ս ո ւթեամ բ սք տեղի ուձնեցալ Տ՚ուլիս \ \ին, կէրա^ւէ կէսօ1՚է
յակող
կր գիմ է ԱպտուլլաՀ թ ա՚գա ւո րին , խն\դր\ե լավ ա– վերկ–, Ւ16է61 ճ6 քւՅւՈՇՇի սրաՀնեբոմե՝ մէկ
ն ո բ պաշտ պ անո ւթիւն ը։ Նորին՛ Վեհափառութիւն՛ը կերպով * կբ նախագաՀէր %*Րլ\ * վար չո ւթեան ԱՌԱՏ ՀՈԻՆՋք՝ Խ– ՄԻՈՒԹԵԱՆ ՄԷՋ
ան՚միչապէս ընթացք կո՛ւտա յ Հայո՛ց խնգրա\ն՝քին ատենապետ քնկե ր ո ւՀ ի Օր * * 5 է օ Հ լէես/ն ։ \,եր–
ղրկելով Արաբական՛ լեգէոն՛ին չոկա՚տ մը, որգիրք կայ էին ղանազան՛ մասնաճիւղերու ՜ներկայսւցու Ա՛ ս ս կ ու ա յէն կբ տեղեկացնեն թէ Հաբաւայի"
է լ Աոս կո լա
կր գրաւէ ժառանգաւո րաց վարմարանի չէնքին ցիչներ է շ ր կանն եր ո ւ նոր Հ ո ւնտձքբ ս կսաւ Հ ասն : Առակին»
,եաեւէն՝ճ ՛ու–
մ է 1\։ Այս կերա ով թալանի ու չար գի վտանգը կը Ժ՛ամք ՅՅՕին մասն՚աճիւղի վարչութեան կող եր կր ին ամ էնէն մ եծ սպառող կեդբոնք
հեռանայ վանքէն։ կը մնայ սակայն պատերազմի մէ բացումբ կատարեց Պ» ՝Բէօսէեան , ներկա
վտան՛գը : յացնելով Ֆր* Կ՛ Խ աչք իբրեւ. ամէձնաղգօգուտ բեռբ , 700 թոն , Հասաւ Ո՚-կրայնայէն՝
միութիւններէն՝ մէկք , գնաՀ ատեց ՛ո ւս ուց չուՀ ի րիշ բեռնատար կառախումբեր ։
Վա՛նքին Ջ՚՚՚յ թաղին մէչ գտնուող չէ&քերը կը Տիկ՛ Ջիլին կիրեւս՝1բ եւ մասնաճիւղի վարչութեան՛ Խ * Մ իոլթեան՝ ց֊որենբ արդէն կբ Հնձեն Ուկ–
գրաւուին զօրքերու կողմէ, ժ՛առանգաւորաց դպ գո բծուն էութիւնբ ։ Վ^արագոյրբ բա ց ո ւե լո ւն 20ի նայնայի, Հիւսիսային կովկասի \ե՝լ կեդրոնական)
րոցը, Թարգմանչաց վարմաըանը եմև • : Այգ թա չտվւ փոքքիկներ եւ չափաՀասնեբ նախ եբղեցինկ . Ասի ո յ մէկ եւ շո ւտ՚ով պ իտ ի "կ" Ի" ^ ա ւաքե ք
ղա՛մասերը վանքին՛ մնացեա՛լ մառէն բաժնող փոքր էն՛սքչի ՔայէռՐԳՐ քանի մք խմբերգներով, յետու Հ ունձքբ նաեւ արեւմտեան Աիպ՚եբիոյ , վեցե–
շբկանք ։
գուռը կը փակուի ել մուլով ու բղ ր կ՝ ամփոփուի յակո ր գա բար ա՚֊րաասս/եեց իւրաքանչիւր վւոքրիկ բորդ ամէն՛էն կարեւոր ցորեն՝ արտադր՛ող
մնացեալ չէնքերուն մէշ–. Վանքթն մէչ կայթ, 2000 ո ա ան ա ւ ո բ մբ ։ Եղան տ րամախօսութիւններ , մե Տ ուլիս Տին կոլխողներ՚բ երկու միլիոն Հեկ
առա ք1Օ0Օ հոգի ասելցած է ա–
Հոգի ։՝Մայիս \5էն՝ նախօս ո թի ւնն եր՝, թէչաէս , Հովանոցք 5 Պա բղա– տար Հունձք Հաւաքեցին , ին՛՛՛չ որ անցեալ տաբուբ–
սիբոլթիլնբ , ՝(յ ա ղկա վ աճ ա ււո ւՀ ին , Զորս Աալոբ - նէ աւելի է ։ Որոշ շբ կսճն՚ե ր ո ւ մէկ ցոբեն՚բ մէկ եր**
Ա երք , Զորս Եղանակներ բ իք են ց յատուկ տարաւլ–՛ կու շաբաթ կան՛ուխ Հասաւ այ ս տաբի ; ի ս կ 20
ՀայաստաԱի մէչ նաեւ ԱՅՍՕՐ : ներով , եւ դեռ ուբիչներ ։ Տղաք իրենց դերերուն, օբ աւելի շուտ սկսան Հնձել քէւկրայնայի մէկ շվ1%՜
Եւ երբ այս է իրո՛ղութիւն՛ը, այլեւս ծիծաղելի մէկ յստակ եւ ճկուն՝ ա ււո գան ո ւթ ի ւն մբ ունէ իւ. : կտնին մէկ ուր արդէն 2 միլիոն Հեկտար Հ բն՝–
է Հ.Հանրագիտարան–»ներու մէչ խօսիլ Գաչնակ– Հշատ սիրուն էին նաեւ դաշ՛նակի լյնկերակցու– ձուտծ է ;
ցութեա՚ն «կորուսածի ել անոր կրած ինչ ՛որ, «մա– թեամբ կատարուած պար երբ է Հ ագո րգա կ ցո ւթեան՛ & ա խ ար ա րբ յա՝յ տա բաբե ց
թէ այս տարի անցեալ տ՛արա լքն՛է աւելի պիաի քբ՜՝
հացու հ ա ր ուածէն եր ու մասին* Տ այտագր ին առակին բաժթնբ վերկացած ր/~՝ լա յ բեբքբ ։ Պատ իժ սաՀմ անահ է բո լոր սմն՚ոնց ո–
ու
(ՅՈՒԱԱԲԵՐ) լալով» գեղեցիկ ծ՜աղկեփուեկ մբ նուիբուեցաւ
«ՅԱՌԱՋԷԻ ԹԵՐԹՕՆԸ (54) ք*բ միտքբ բոլորովին ուրիշ բանով Էր զբա գլուիքն ե ր բ կբ բարձրացն՛են եւ իւղոտ պատառներ
ղած։ Աաստիկ յուղուած՜ Էբ ան։ Աշոտ Երկաթի կ՝որոնեն։ Գագիկ Արծքունին դաքաննեք կբ պատ
Պոլիս ուղեւոբիչբ ,կաթողիկոսի ս^նՀոգութիւն՚բ եւ րաստէ, իոկ չարան՛ենգ Եուսուֆք արքայական
դաւաճան Հայ իշխաններուն՝ աղատ ՜ ար՚ձակա իլբ գաՀ/ւ Համար փոխանաբգ կբ փնտռէ ;
ԱՇՈՏ ԵՐԿԱԹ խոր տպաւորութիւն Էին թողած իբ վրայ իովր եւ Պատրաստ է արգէ^նւ այդ փոխան՛որդք։ Աշոտ
իր Հօրեղբօր որդէն,
(ՊԱՏՄԱԿԱՆ ՎԷՊ) Անբուժելի *Ս>ՐՐ մբ յառակացնելով սպարապեսւբ , Աշոտ Երկաթէ
Հայրենասէր Հոգիին մէկ ։ շա՛տուց աչք տնկա.ծ է այդ գաՀէն՚։ Երկու թագա
Ւ^նչ պիտի բլլայ Հայաստանի գրութիւնք , ւոր ունէինք , երրորդն էբ պակաս եւ այգ ե՚բրորգբ
ԵՐԿՐՈՐԳ ՄԱՍ կբ մտածէ ր ան՛ ո®վ պիտի Հոգայ ան՛տէր ու ան Աշոտ սպարապետն է, Եուսուֆի կոյր՝ գոր՝ծ՜՝իքԼՀ*
պաշտպան մ-ողովուրգբ, եր՛բ իր մարմնաւոր ՛ու Աշոտ , Աշոտ , տէր եւ տիրական թշուառ ժողո–
Հոգեւոր գլՈէ֊խներբ Հ եռացած են իրմէ ։Պտրղ էոր վուբդէ , դարձիր , քեղի կբ կանչէ ժողովուրդք,
կրկին պիտի չար չարուի ան , կրկին պիտ ի տան՛– քեղի կբ սպասէ նաեւ Ա՝աբտիրոս վարդապետքն Հ
Ամէն կողմ ամայութիւն* ու մեռելութիւն կբ կու ի ու Հ ա ր ս սւ աՀ արուի զանագան– բա խ տ ա խն ղ իր՝ Մ՚ոլթբ արգէԴ. տաբածուած էր՝ ամէն կողմ ։
աիրէ\Ր՚՛ Ոչ մէկ կենդանի արարած 1լերեւար» ոք իշխաններէ \եւ արտաքին թշնամիներէ ։ Հեռաւոր լեռներբ կբ ծ՜ածկուէին՝ խաւարի մէկ եւ
մէկ շարժում կաբ այն ճաԼւսպարՀ ին վրա յ , ուրկէ Հայաստս/Լբ փարթամ այդի մքն^ ՛է՝ անուշա– ցուրտք ՀետղՀետէ աւելի զգալի կբ դառնար , իսկ
կ՚անցնէր Մարտիրոս վանաՀայրբ իր ծառային Համ պտոլղնեքով ել գեղեցիկ ծաղիկներովդ բայց Ա՝ աբտիրոս վանաՀայրբ, իր մտածս ւմնեբուն մէկ
Հեա : Ծ՚ուրկբ փռուած էին ամայի լեռ\1\եր ու ձո ոչ ոք կք Համարձակէր մտնել այդ այգիէն ներս, թաղուածդ կբ շարունակէր առակ երթալ, առանց
րեր Հ որոնք ,ձիւն ի թանձք խաւին տակ կո ք ս ո ւած , ոբովՀետեւ ամէնքբ կբ վախնային այգեպանէն * ար՛ագացնելու իր քնւթացքբ X
տեսակ մբ վՀ ատ ւթ ի ւն՛ կբ պատճառէ ին ճամբորդ– քակ, ար՛ի էր ս/Լ՝.* բայց Հիմա ա Հյեւս չկա՛յ, թ ո– Ե՚աււուկբ անՀամբերութեեէն էնքզինք կ՚ուտէր ։
ներուն ։ ղուց իր այգին անտէր \եւ գն՛աց ուրիշ երկրէ կուր Ա՝գամ մբ մօտեցաւ վանաՀօբ, որպէսոի շտապե
Երկինքն ալ ծ՜ածկուած– էբ գոՐձ ՜ու մթին ամ- բերել՝ կրելու Համ ար ղա յն * չՀ աս կցաւ որ օտա՛ր ցնէ զայն՛, բայց ն՛կատելով ան՛որ մտախոՀ դէմքք ,
աերով, էնչ ոք խոր թախիծի մէկ կբ ձգէբ օրերու– կուրբ թոյն ունի իր մէկ։ չՀամարձակեցաւ խանգարել ։ Երկրորդ անդամ
նի վան՛աՀայրբ։ Ջի՚-նի բիւբեղներ՚ք երբեմն կ*իյ~ Ականկ չդրաւ մինչեւ անգամ իմ խօսքերուս գա՚րձե ալ աո ակ ՔԼ\ռՅ էր ^է*ե ո լ դարձեալ նայե
նային անոր ալեզարդ մօրուքին վրայ, ապա կա–* ու խոբՀոլրգԼ՚եբուս ։ Երկաթ, երկաթ , ի զուր քու ցաւ Հայր սոկրբի գէմքին : ՝իանի մբ վայրկեան
թ ի լ կաթիլ կբ գլորէին ցած : երկաթէ բազուկներուդ Համար օտարի փայտեայ լուռ կեցաւ, ապաՀազիլ լսելի ձայնով մրմնկեց
Տխուր էր Ա՝ արտ իբ ո ս Հայրք , տխուր էբ նա յեյ արանք կք փնտռես • շուտ կբ խորտակուի ան, ՀայՐ ոուրբ :
եւ իր ծ՜առան՝ \ք առուկբ որ , Հակառակ իբ մոր շուտ կք փշրուի , իոկ քու երկաթէ բազուկներդ կբ Մարտիրոս Հայբբ չլսեց էր ^ա^նբ :
կք
թէ Հաստ մուշտակին՝, դարձեալ կբ ԳռԴԳոս1Ր ժանգոտին ու գործածութեան՝ Հ ամար անպէտք
ցուրտի սաստկութենէն : դառնան Հ Հայր սուրբ, քսաւ ծառան՛ նոր՚էն . աբդէն՝
Երկուքին գէմքերն ալ մթագնած էին, մէկբ « Հազիւ քանի մլէ օբ Է որ Հեռացած Է Աշոտ մթնած է, պէտք է աճապարել ։
Ե՝ առո ւ կք ՝ տաք օթեւան եւ Հ անգի սա 1լ՝եբազէք , Երկաթ, եւ աՀա Հայաստանի ղան աղան սքւ կիւն–
մինչ ծ՜երունի վանաՀօբ Համար ցուրտն՝ ոլ սառ– ներէն արդէն տբտունկնեբ կբ լսութն\ \Տձերն իրենց ԲԱԳՐԱՏ ԱՑՎԱԶԵԱՆԱ
նամանիքբ կարծ՜ես գոյութիւն չունենային ւ
Fonds A.R.A.M
»ագԱապաղքւ վիճակը
ցած՜ բոլոր Հայերը, թուով մօտ հազար, սարսա ՚ւերու, ի նշան երախտագիտութեան, ; Տիկին Զի–
փահար փ՛ախուստ տալով իրենց բնակարա ե ր Հն , Լես^էՐ^ա^ Էր գեաՀատական խօսքեբր ուղղելէ
ամէն ինչ թողած ապաստանած են վանքը : վե\Ր՝կ վարչութեան , չնոբՀա կա լութի ւն> յայտնեց
Խճողումը անկարազրելի է Հ Ամէն սենեակի I աեւ ծնողքներուն ; Այս առթիւ փոՔՐէ^ ^* *
ԽՄԲ՝— Պէյքութէ «Զարթօնք» թերթք կաՐԳ մէչ 8—10 հոգի ապաստանած ե՛ն։ կռիւը հետզհե Ա ւ \ ^ ա ս յալՀոԴաԴրյֆ\ր աշակեբանիրռւն սաացաՀ.
մը կարեւոր տեղեկութէմւներք քաղած է իրկոտ֊ տէ կր սաստկանայ վանքին՛ մօտւերը։ Արաբներր Հ* Տիկ* Միութեան* կողմէ տբամադրուած մբցա–
ճամբորղձներէ , Երուսաղէմի Հայերու կացութեան՝ կը յարձակին Հրեաներուն վրայ եւ կուզեն չու– Լակր ( ի ն ք ն ա Հ ո ս գրիչ մբ իբ մատիտով) ;
մասին՛. Կ^ամփփենք, իբրեւ լրացուցիչ մեր Հրա "•ով գրաւել հին քաղաքին մէչ գտնուող հրէական Օբ ՚ ՇէօՀլէեաՀԼ խօսք առնելով շեշտեց Հ ա յ
տարակած լոկրերուն • թացը : իոլոտն՛ բախումներու միչոցին է որ Հրեա տիկինտւերու ղոՀողոլթիւններբ եղած տառապանք
Անգլիականն իշխանութիմԱնեբբ պաշտօնապէս ները կը ռմբակոծեն՛ Հայոց վան՛քը։ ներու մէկ գարերէ ի վեր, յիշեց Կ* հաչին թա
յայտարարած էին թէ Ա՝ ա յիս \5էն պիտի Հեռա Բազմաթիւ ռումբեր կ՛՚իյնան զանազան՝ թա - լիա ծ կան քերբ ւե ւ խնդրեց Հայ Հասարակութենէն
նան Երուսաղէմէն ։ ՛իմ բա խտաբար անգլիական գամ ասն րու վրայ, մեծ իրարան՛ցումի մատնելով ոՐ"էէսՂՒ ա աո բեր չմնան իր՛ենց զաւակներուն
ղինուորներր Աայիս \ձին կք Հեռանան իրենց գբ– բնակի չՏւ՚երը։ քհոլմբ մը կ ՚ ի յ ն ա յ Ա. Յակոբ եկե Հանդէպ, մինչեւ այն օրքուր պիտի կարենա՛նք
բաւած գիրքերէ\՝սՀ Անմիկապէս խուճապ կք տիրկ ղեցւոյ կից եչմիածին՝ մատուռին վրայ եւ ամբողթ մեր Հայրենիքին մէկ Հպարտութեամբ քոել «Կր
քաղաքին " Լ՚ու մառերուն մէկ։ Ագրարներ եւՀրեա– տանիքը կը փլի։ Աւրիչ ռումբ մը Պաղշա թաղին ցանք օտարութեան մէկ պաՀպանել մեք լեզուն եւ
՝^սր կր կանան< գրաւել թափուր մնացած ռաղմա– մէչ քանի մը սենեակն՛եր կը քանգէ : Վանքին՛ ղրլ– աղղութիւնբ» : իր Հիացում բ յայանեց փոքրի ^Սե
գիտական– գէրքերբ ։ Ա * Տա կաբա յ Հայոց վանքր խաւոր ղրա՛ն՝ դիմաց գտնուող խանութները կբ րուն եւ անոնց Համար տրուած աշիյատանքն՚ե–
կք գտնուի Հրէական եւ արաբ թագերուն միկեւ։ փլին։ ին՛կած այգ ռումբերէն կը վի բալո բու ին րուն , շնորՀաւոբեց Տիկ * Չիլինկիքեանբ ել գնա–
հյուճապի այգ պաՀուն, վանքի դուռներք կլՀ մօտ 120 Հարեր : կան 10 մեռեալներ որոնք կք Հատեց մսւմնաճիւղբ եւ իր վարչութիւնք :
վւա կուին եւ արտաքին աշխարՀ ի Հ ետ յա բաբեր ո ւ– թաղուին Հին Պատրիարքարանի տակք։ 20 ծանր Տետո ք սկսաւ Հանդէսի յայտագրին \եբկրոբդ
թիլններք կք խ ղուին՛ ։ Այս պարագան որոշ կաս վիրաւոիՆեր կք փոխագրուին Հիւանդանոց , /՚"^ք բաժինբ։ Աեծեբր ներկայացուցին <ձք՝ժիշկ»բ կւ
կած՜ի տեգի կո ւտայ կարգ մք արա բակսճհ Լրկա՜~ միւս վիրտւորն՚երբ խնամելու Հ ողբ կք մէայ վան «Երեք քակեր բ» , այս նեբ կա՛յաց ո ւմՀհ՚երաւ իրեն՛ց
նակներու մէկ, ել Հայերու մասին քսի - քսաւնեբ քի բն ակիչն՚եր ո ւ\ն ոքոնք ՛ո չ գեղ եւ ոչ ալ բժիշկ սիրտյօժար մասնակցութիւնք բերին Տիկին *Լու–
ու Հրե անե բու Հետ գո բ ծա կցու թե ան՝ ամբա ս տ ա– ունին ։ կասետն, Օր՛ Պօյաճեան եւ Պ* Պ՛ ՝Բէօսէեան», Ե՜
(Լութեան լուրեր շբկան կքնեն քաղաքին՛ մէկ՝ Հա– սայեան , Ատալաքեան, Աանուկեան, կատաեան եւ
յո3 գէ*^ գրգռութիւն յառակ բե՛րելով : Պատ ր իարքք* այդ օրերովն,, անձնապէս Հսկած Ա նտ ռն,ե ան– որ ոն ք աելի փայլ մբ տուին իրենց խիստ
Պ ատ ր ի ա, րքք զղա լո վ որ լուր կ վտանգի մբ առ– է բոլոր կա բ գադր ո ւթ ի լնն ե ր ո ւն վրայ , անքուն ծիծաղելի ղաւեշտնեբով % Հանդէսի թատերական՛
կեւ կր գտնուին , կք Հրամայէ բանալ վանքին՝ գռ– գիշերներ անցքնւելո վ : Գիմ ա՛ծ է Մ իկաղղա յին– մ ա՛ս բ վերկացած էր ե ւ բո պակտն պա բերք շարաւ–
ներք եւ մ ասն ա ւ որ կա րգագրո ւթեամբ , արաբա– Կարմիբեյաչի միկնո րդո ւթեան թէօգն՚ո ւթ իւն ձեռք նակուեցան ճոխ պիւֆէ ի մք սպասարկո Լ թեամբ
կ ան՝ ինքնաշարժերու վրայ գրո ւա\ծ բարձրա խօս - բերելու եւ թէ վանքբ ււմբակոծ՜ոլթենէ ղեր ծ պա– 0 բ մին չեւ կէս գէ շչե՜ր խանդավառօբէն I
նե րով Հերքել կուտա Հ սուտ լուբերք, յայտարա Հելու Համար ։ Ա՝եծ արդիւնք մք չե՜ն տուած այգ Վարչութիւնք չնո րՀակալո ւթեամ բ ստացաւ
րել տալով նայ\ն– ատեն թէ Հայերք միշտ Հաւատա– գիմումն՚երք : վԱկերուՀի Տիկթ Ռ* Մինամեանւէ ափսէ մք փակ–
ր իմ գտնա ւած են իրենց արաբ բարեկամներուն | ա վա յ ատ կ ացնե լ ու Հ ամ ար գպբոցակ ան փոՔ Ր՝ե՜
Հ անդէպ ; բո ւ եւ բոլոր դերակատարներուն Հ֊
մ էկո ցէն է "Ր ^Ր^ՐԳ մԼՀ անպատասխանատու ԳՊՐՈ8ԱԿԱՆ ՀԱՆԴԷՍ Ա էվռանբ ունեցաւ դարձեալ իր բաբո յա կան
տարրեր ներս կր մտանեն թշնամի փնտռելու պա եւ նիւթական, յակողութիւն՚բ ։ ՛ՆերկաՀհ՚երք բոլոին
տրուակին տակ , եւ ն\եղութէւն\ կուտան Հայ բն– ալ մ եկնեցան իրենց Հաճելի մթնո լորտէն գոՀ տ բ–
տանիքներու է Անոնք կբքնեն՝ կարգ մք սպա՛ռնալիք ՍԷՎՌԱՆ, (յապաղած) ֆբ. կ. եաչի Սէվ– պա ւոր ո ւթե ամ բ մբ : քհ *
ներ եւ կ՚ունենան՝ անվայել ինթացք ։Կէւրեղ պատ՛ ռանի մ ասն աճ իւղի տարեկան դպրոցական Հ անգկ -
րիարք ամէն վտանգ կանխելու Հ եռատ ե ս ո ւթեամ բ սք տեղի ուձնեցալ Տ՚ուլիս \ \ին, կէրա^ւէ կէսօ1՚է
յակող
կր գիմ է ԱպտուլլաՀ թ ա՚գա ւո րին , խն\դր\ե լավ ա– վերկ–, Ւ16է61 ճ6 քւՅւՈՇՇի սրաՀնեբոմե՝ մէկ
ն ո բ պաշտ պ անո ւթիւն ը։ Նորին՛ Վեհափառութիւն՛ը կերպով * կբ նախագաՀէր %*Րլ\ * վար չո ւթեան ԱՌԱՏ ՀՈԻՆՋք՝ Խ– ՄԻՈՒԹԵԱՆ ՄԷՋ
ան՚միչապէս ընթացք կո՛ւտա յ Հայո՛ց խնգրա\ն՝քին ատենապետ քնկե ր ո ւՀ ի Օր * * 5 է օ Հ լէես/ն ։ \,եր–
ղրկելով Արաբական՛ լեգէոն՛ին չոկա՚տ մը, որգիրք կայ էին ղանազան՛ մասնաճիւղերու ՜ներկայսւցու Ա՛ ս ս կ ու ա յէն կբ տեղեկացնեն թէ Հաբաւայի"
է լ Աոս կո լա
կր գրաւէ ժառանգաւո րաց վարմարանի չէնքին ցիչներ է շ ր կանն եր ո ւ նոր Հ ո ւնտձքբ ս կսաւ Հ ասն : Առակին»
,եաեւէն՝ճ ՛ու–
մ է 1\։ Այս կերա ով թալանի ու չար գի վտանգը կը Ժ՛ամք ՅՅՕին մասն՚աճիւղի վարչութեան կող եր կր ին ամ էնէն մ եծ սպառող կեդբոնք
հեռանայ վանքէն։ կը մնայ սակայն պատերազմի մէ բացումբ կատարեց Պ» ՝Բէօսէեան , ներկա
վտան՛գը : յացնելով Ֆր* Կ՛ Խ աչք իբրեւ. ամէձնաղգօգուտ բեռբ , 700 թոն , Հասաւ Ո՚-կրայնայէն՝
միութիւններէն՝ մէկք , գնաՀ ատեց ՛ո ւս ուց չուՀ ի րիշ բեռնատար կառախումբեր ։
Վա՛նքին Ջ՚՚՚յ թաղին մէչ գտնուող չէ&քերը կը Տիկ՛ Ջիլին կիրեւս՝1բ եւ մասնաճիւղի վարչութեան՛ Խ * Մ իոլթեան՝ ց֊որենբ արդէն կբ Հնձեն Ուկ–
գրաւուին զօրքերու կողմէ, ժ՛առանգաւորաց դպ գո բծուն էութիւնբ ։ Վ^արագոյրբ բա ց ո ւե լո ւն 20ի նայնայի, Հիւսիսային կովկասի \ե՝լ կեդրոնական)
րոցը, Թարգմանչաց վարմաըանը եմև • : Այգ թա չտվւ փոքքիկներ եւ չափաՀասնեբ նախ եբղեցինկ . Ասի ո յ մէկ եւ շո ւտ՚ով պ իտ ի "կ" Ի" ^ ա ւաքե ք
ղա՛մասերը վանքին՛ մնացեա՛լ մառէն բաժնող փոքր էն՛սքչի ՔայէռՐԳՐ քանի մք խմբերգներով, յետու Հ ունձքբ նաեւ արեւմտեան Աիպ՚եբիոյ , վեցե–
շբկանք ։
գուռը կը փակուի ել մուլով ու բղ ր կ՝ ամփոփուի յակո ր գա բար ա՚֊րաասս/եեց իւրաքանչիւր վւոքրիկ բորդ ամէն՛էն կարեւոր ցորեն՝ արտադր՛ող
մնացեալ չէնքերուն մէշ–. Վանքթն մէչ կայթ, 2000 ո ա ան ա ւ ո բ մբ ։ Եղան տ րամախօսութիւններ , մե Տ ուլիս Տին կոլխողներ՚բ երկու միլիոն Հեկ
առա ք1Օ0Օ հոգի ասելցած է ա–
Հոգի ։՝Մայիս \5էն՝ նախօս ո թի ւնն եր՝, թէչաէս , Հովանոցք 5 Պա բղա– տար Հունձք Հաւաքեցին , ին՛՛՛չ որ անցեալ տաբուբ–
սիբոլթիլնբ , ՝(յ ա ղկա վ աճ ա ււո ւՀ ին , Զորս Աալոբ - նէ աւելի է ։ Որոշ շբ կսճն՚ե ր ո ւ մէկ ցոբեն՚բ մէկ եր**
Ա երք , Զորս Եղանակներ բ իք են ց յատուկ տարաւլ–՛ կու շաբաթ կան՛ուխ Հասաւ այ ս տաբի ; ի ս կ 20
ՀայաստաԱի մէչ նաեւ ԱՅՍՕՐ : ներով , եւ դեռ ուբիչներ ։ Տղաք իրենց դերերուն, օբ աւելի շուտ սկսան Հնձել քէւկրայնայի մէկ շվ1%՜
Եւ երբ այս է իրո՛ղութիւն՛ը, այլեւս ծիծաղելի մէկ յստակ եւ ճկուն՝ ա ււո գան ո ւթ ի ւն մբ ունէ իւ. : կտնին մէկ ուր արդէն 2 միլիոն Հեկտար Հ բն՝–
է Հ.Հանրագիտարան–»ներու մէչ խօսիլ Գաչնակ– Հշատ սիրուն էին նաեւ դաշ՛նակի լյնկերակցու– ձուտծ է ;
ցութեա՚ն «կորուսածի ել անոր կրած ինչ ՛որ, «մա– թեամբ կատարուած պար երբ է Հ ագո րգա կ ցո ւթեան՛ & ա խ ար ա րբ յա՝յ տա բաբե ց
թէ այս տարի անցեալ տ՛արա լքն՛է աւելի պիաի քբ՜՝
հացու հ ա ր ուածէն եր ու մասին* Տ այտագր ին առակին բաժթնբ վերկացած ր/~՝ լա յ բեբքբ ։ Պատ իժ սաՀմ անահ է բո լոր սմն՚ոնց ո–
ու
(ՅՈՒԱԱԲԵՐ) լալով» գեղեցիկ ծ՜աղկեփուեկ մբ նուիբուեցաւ
«ՅԱՌԱՋԷԻ ԹԵՐԹՕՆԸ (54) ք*բ միտքբ բոլորովին ուրիշ բանով Էր զբա գլուիքն ե ր բ կբ բարձրացն՛են եւ իւղոտ պատառներ
ղած։ Աաստիկ յուղուած՜ Էբ ան։ Աշոտ Երկաթի կ՝որոնեն։ Գագիկ Արծքունին դաքաննեք կբ պատ
Պոլիս ուղեւոբիչբ ,կաթողիկոսի ս^նՀոգութիւն՚բ եւ րաստէ, իոկ չարան՛ենգ Եուսուֆք արքայական
դաւաճան Հայ իշխաններուն՝ աղատ ՜ ար՚ձակա իլբ գաՀ/ւ Համար փոխանաբգ կբ փնտռէ ;
ԱՇՈՏ ԵՐԿԱԹ խոր տպաւորութիւն Էին թողած իբ վրայ իովր եւ Պատրաստ է արգէ^նւ այդ փոխան՛որդք։ Աշոտ
իր Հօրեղբօր որդէն,
(ՊԱՏՄԱԿԱՆ ՎԷՊ) Անբուժելի *Ս>ՐՐ մբ յառակացնելով սպարապեսւբ , Աշոտ Երկաթէ
Հայրենասէր Հոգիին մէկ ։ շա՛տուց աչք տնկա.ծ է այդ գաՀէն՚։ Երկու թագա
Ւ^նչ պիտի բլլայ Հայաստանի գրութիւնք , ւոր ունէինք , երրորդն էբ պակաս եւ այգ ե՚բրորգբ
ԵՐԿՐՈՐԳ ՄԱՍ կբ մտածէ ր ան՛ ո®վ պիտի Հոգայ ան՛տէր ու ան Աշոտ սպարապետն է, Եուսուֆի կոյր՝ գոր՝ծ՜՝իքԼՀ*
պաշտպան մ-ողովուրգբ, եր՛բ իր մարմնաւոր ՛ու Աշոտ , Աշոտ , տէր եւ տիրական թշուառ ժողո–
Հոգեւոր գլՈէ֊խներբ Հ եռացած են իրմէ ։Պտրղ էոր վուբդէ , դարձիր , քեղի կբ կանչէ ժողովուրդք,
կրկին պիտի չար չարուի ան , կրկին պիտ ի տան՛– քեղի կբ սպասէ նաեւ Ա՝աբտիրոս վարդապետքն Հ
Ամէն կողմ ամայութիւն* ու մեռելութիւն կբ կու ի ու Հ ա ր ս սւ աՀ արուի զանագան– բա խ տ ա խն ղ իր՝ Մ՚ոլթբ արգէԴ. տաբածուած էր՝ ամէն կողմ ։
աիրէ\Ր՚՛ Ոչ մէկ կենդանի արարած 1լերեւար» ոք իշխաններէ \եւ արտաքին թշնամիներէ ։ Հեռաւոր լեռներբ կբ ծ՜ածկուէին՝ խաւարի մէկ եւ
մէկ շարժում կաբ այն ճաԼւսպարՀ ին վրա յ , ուրկէ Հայաստս/Լբ փարթամ այդի մքն^ ՛է՝ անուշա– ցուրտք ՀետղՀետէ աւելի զգալի կբ դառնար , իսկ
կ՚անցնէր Մարտիրոս վանաՀայրբ իր ծառային Համ պտոլղնեքով ել գեղեցիկ ծաղիկներովդ բայց Ա՝ աբտիրոս վանաՀայրբ, իր մտածս ւմնեբուն մէկ
Հեա : Ծ՚ուրկբ փռուած էին ամայի լեռ\1\եր ու ձո ոչ ոք կք Համարձակէր մտնել այդ այգիէն ներս, թաղուածդ կբ շարունակէր առակ երթալ, առանց
րեր Հ որոնք ,ձիւն ի թանձք խաւին տակ կո ք ս ո ւած , ոբովՀետեւ ամէնքբ կբ վախնային այգեպանէն * ար՛ագացնելու իր քնւթացքբ X
տեսակ մբ վՀ ատ ւթ ի ւն՛ կբ պատճառէ ին ճամբորդ– քակ, ար՛ի էր ս/Լ՝.* բայց Հիմա ա Հյեւս չկա՛յ, թ ո– Ե՚աււուկբ անՀամբերութեեէն էնքզինք կ՚ուտէր ։
ներուն ։ ղուց իր այգին անտէր \եւ գն՛աց ուրիշ երկրէ կուր Ա՝գամ մբ մօտեցաւ վանաՀօբ, որպէսոի շտապե
Երկինքն ալ ծ՜ածկուած– էբ գոՐձ ՜ու մթին ամ- բերել՝ կրելու Համ ար ղա յն * չՀ աս կցաւ որ օտա՛ր ցնէ զայն՛, բայց ն՛կատելով ան՛որ մտախոՀ դէմքք ,
աերով, էնչ ոք խոր թախիծի մէկ կբ ձգէբ օրերու– կուրբ թոյն ունի իր մէկ։ չՀամարձակեցաւ խանգարել ։ Երկրորդ անդամ
նի վան՛աՀայրբ։ Ջի՚-նի բիւբեղներ՚ք երբեմն կ*իյ~ Ականկ չդրաւ մինչեւ անգամ իմ խօսքերուս գա՚րձե ալ աո ակ ՔԼ\ռՅ էր ^է*ե ո լ դարձեալ նայե
նային անոր ալեզարդ մօրուքին վրայ, ապա կա–* ու խոբՀոլրգԼ՚եբուս ։ Երկաթ, երկաթ , ի զուր քու ցաւ Հայր սոկրբի գէմքին : ՝իանի մբ վայրկեան
թ ի լ կաթիլ կբ գլորէին ցած : երկաթէ բազուկներուդ Համար օտարի փայտեայ լուռ կեցաւ, ապաՀազիլ լսելի ձայնով մրմնկեց
Տխուր էր Ա՝ արտ իբ ո ս Հայրք , տխուր էբ նա յեյ արանք կք փնտռես • շուտ կբ խորտակուի ան, ՀայՐ ոուրբ :
եւ իր ծ՜առան՝ \ք առուկբ որ , Հակառակ իբ մոր շուտ կք փշրուի , իոկ քու երկաթէ բազուկներդ կբ Մարտիրոս Հայբբ չլսեց էր ^ա^նբ :
կք
թէ Հաստ մուշտակին՝, դարձեալ կբ ԳռԴԳոս1Ր ժանգոտին ու գործածութեան՝ Հ ամար անպէտք
ցուրտի սաստկութենէն : դառնան Հ Հայր սուրբ, քսաւ ծառան՛ նոր՚էն . աբդէն՝
Երկուքին գէմքերն ալ մթագնած էին, մէկբ « Հազիւ քանի մլէ օբ Է որ Հեռացած Է Աշոտ մթնած է, պէտք է աճապարել ։
Ե՝ առո ւ կք ՝ տաք օթեւան եւ Հ անգի սա 1լ՝եբազէք , Երկաթ, եւ աՀա Հայաստանի ղան աղան սքւ կիւն–
մինչ ծ՜երունի վանաՀօբ Համար ցուրտն՝ ոլ սառ– ներէն արդէն տբտունկնեբ կբ լսութն\ \Տձերն իրենց ԲԱԳՐԱՏ ԱՑՎԱԶԵԱՆԱ
նամանիքբ կարծ՜ես գոյութիւն չունենային ւ
Fonds A.R.A.M