Page 65 - ARM_19-1948_03
P. 65
լը ՐէՀտաա Չ ա տ ա ւ & & ա ա յ աաՅՐ֊ Գա կիճը քե՚աժ աւ՛ե ցաւ
1 Լ Ո *. Շ. Տ«1ո« 376.286
Օ-^էտսւ^Րւօրոտէ&ա։ : ՏՇ9. \11ՏՏ^ե\1Տ՛ Ատենէ մը ի վեր ս սլա ս ո լած տագնապը պայ
17, ծոտ Օ֊ատտատ - Րձ&1Տ (13՝) թեցաւ վեր քտպէս երկուշաբթի գիշեր , երեւու
Տար. 1200, 6ամս. 650, Արա • 10 սալ • կաս" 3 անգլ . թապէս պատերազմ ական վարկերուն կբճատմ ան
761.։ 008. 15-70 - Շ.Շ.Բ. Բ&ոտ 1678-63 առթիւ ։ իրականի), մէք ա կա յն տագնապը Հետե–
լանքն
է այն՝ րազմաթիլ տարակարծութիւննե—
1«61–«€ա 21 յ ա Լ Լ Տ ւ 1948Չո–րհքշաբթի 21 ՅՈԻԼԻՍ րուն՝ որոնք քանի մր ամիսէ ի ՛Ր՛ր կր ծագէին
պարբերաբար , կառավարական մեծամասնութիւ -
ի. ՏԱՐԻ - 206 ձոո66 է*° 4597-նոր շրջա|Թ թ ի ւ 1006 նր կաղմող երկու գլխաւոր կուսակցութիւնե
ել Ընկերվարա
Խմբագիր՝ Շ– ՄԻՍԱՔԵԱՆ ԳԻՆ 5 Ֆր. րուն միշ^ել ( Տ՝ ո զո վր ղազաններ
կաններ՝) ;
Երեսփ. յ֊ողովի գիշերային նիստին, մէշ1, ըն
ՄՏՐ ԽՕՍ-ԲԸ ՕՐԸ 0 Ր Ի % կերվարականները կրկին ներկայացուցին իրենց
բանաձեւը 12 միլիառ զեղչի մասին, զոր վարչա
ԿԱՐԵԼԻ՛ ԷՐ ԱԻԵԼԻՆ ԸՆԵԼ պետ Հթուման վճռապէս մերմ-եց ; Բանաձեւը քուէ
•ԲԻԶ ՄԸՆ ԱԼ ԳՊՐՈ8ԱԿԱՆ արկութեա՛ն, գբուելով , ընգոլնուեպալ 2\4ի գէ""
287 ձայնով ։ Հա ը իւր ի չափ ե րե սփո խանէն եր ձեռն*–»
Տ արագի բ երիտասարդն եըը յաճախ կը գան պաՀ մ՛նացին ։ Վարչապեար եւ իբ նախարարները
գատին՝ թէ ա շխ ա տ անք շա ա բո լե ցաւ իբ են ց զար– ^ ար ե շր քան ր վաակ ո ւեց աւ ։ Դպրոց ական ար անմիքապէս մեկն\եցան\ մողովասբաՀէն՛ %
ձակուրդի օրեր են՛, ոչ միայն կան՛ոնաւոր վաբմա– Վիճաբանութեանց ընթացքին, եւ անկէ ա–
գա ց մ ան՛, բարօրութեան Հա՛մար , վերքին՝ 30 տա \ր աներ ո լ , այլեւ մեր Հ ւան՛ ես ա դասընթացքն ե–
րին եբոլ ըն թաց քին– X բուն Հ ա՛մար ; ռաք ալ, արմատականները Համաձայն՛ էին՛ ընկեր
Այ" գանգատը տեսակ մը յանկե բդի վեր՚ածուա՛ծ՜ Ե^նչ ուն ինք բսելիք այ առթիւ ։ վար ա կանյնե ր ո մն Հետ ։ Բայց , վարչապետին՛ բա -
Է մ ասն ա ւ որ առ լ Է ս ԼՈւսա՚ցնց ուգ պո գո տան՚Խրո ւն \քախ գն՚ա՚Հ ատան՚քի խօսք բոլոր; աԽոնց որոնէ՛ք ցատբութիւննե րր էսելէ ետք, ե լ նկատի առն՛ելով
վրայ։ Մինչդեռ, շատ աւելի բարձը սլէտք էր Հն ա կռան ե բ ո վ կառչած՜ մեր աղգա յին՛ գի*^ ագիծ՜ին կառավա բա կա\\., ն ՛ոք՛ տաղքնապ ի մը ան գա ըմանելի
ձէր արեւելեան՛ սլաՀպանման՝ գործ՜ին, կ աշխատին՛ բան մը աւելի
կան անձկութիւնը գագոլթնեբուն ՚^էքէ "՛Ր նիւթա Հետեւանքները, իրենց անգամներէն ՝ & է ո յ յ ի բեր
աէ ամէնք եռանդ
յաճախ կը թեւատէ , կը քլա– փ՛րկել <^մե\ծ նաւաբեկումէն^ , անշուշտ վաղոլան նով, թելադրեցին ընկերվար ականներ ո ւն՛ ետ սա
X Համար ։ Հայրենիքին Համար յ ՛ն ե լ ըանյաձեւը , բայց ասոնց բացարձակապէս մեր–
Արգա^ ր Է մեղագ ըան՚քը ։ Երէ ց Ա&բուն գը իս եմ արանն երէն մ ին չե լ զ իշեբայ ին՛ք գաս ըն մեցին։ Վարչապետը ս տի պո ւեց ալ վստաՀութեան
կապէս երեսուն՝ տարի անտեսե՛՛ց երի տ ա ս ար ղ ու թացքները խանդա զա ա ան՝քով կը լեցնեն մեր սիր քուէ պաՀանքել, բայց մերմեցինւ X
իք ի ւնը , խ բե լով բարձր քաղաքականութեան՛ շամ- տերը։ Տ եղ մը կան ոն աւո ր աղգայ ին* դպրո ցնեբ Ինչպէս գիտել տուինք, քա՛նի մը միլիառ ֆր՛ի
բուտներուն՝ մէք ; ՚ Հ ա զար ա լոր ման՛ու կներով , ուրիշ տեղ մը բարձ– տարբերութիւնը չէ միայն որ՛ յառաք բերաւ տագ
*(յախճ Ժամ ան ա կա գր ա կան ա կն ար կ մը։ ր աղ ո յն, նա խ ակր թա բ անն ե բ , նո՚յ՚նիսկ դպրեվանք ն՛ապը , այլ նաեւ սկզբունքի խնդիրն՚եը % Դպրոց–
\9\ճէն 1922—23 Պոլիս էինք, եւ կամ թուր– եւ Համ ալս ա բան ակ ան պ ա տ բա սա ո ւթիւն կը պ ա*–> ներու աշխարՀ ականաց մ անւ Հարցին, մէք ընկեր–
քիոյ որեւէ մասին մէք ։ Բոլորս ալ կ՚ապրէինք Հ են՛ մեր մոգո վո Լբղին ապբ ե լո լ իր աւո ւնքը , ի ր– վար՚ա կաննե ը ը կիսովին պար տուած էին անգամ
Հաւաքական՝ խնդութեան. քԻձ\ փին՝ ալ խենդու բեւ ուրո յն ազգ , ՚իը՛ մշակո յթով եւ քազաքակբ– մը : Զո լզեցին՝ որ ն՛որ պարտութիւն մբն ալ էրեն
թեան շյըքան մը, քաՀնի ո ը պատերազմը ՛թ՛ բ քա թո ւթեամբ % պատերազմական վարկեր՛ու առթիւ։ Ասկէ զատ,
ցած՜ էբ եւ վարդավառ Հեռան կար մը կը բացուէր\ Ու կը սկսիս շափել ու ձեւել մէկին կամ միւ իրեն ց վերքին Հ ա մա գո Լ մ ար ին մէք , մ տա՚Հ ոգու–
սին՝ Հնարաւորութիէ1նները
մեր առքել % ղս ւթ իւն ը : եւ դիմանալու կարո թե ամբ տեսան ո ր կառավարութիւն՛ը դիտաւորու
Անկախ Հայաստան , Հայկական իբաւուն՚քներ՝ թիւն ունի Հ ը ո վ աը տ ա կն երով կա ըգա դըե լո՛ւ աղ
Ղաաըաըաղէն մինչեւ Կիլիկիա : Ա եվռի դաշնագիր։ Անդբագաււնալ իւր ա քան չի Լ բ թև\ զատ զատ՝ գա յնա ցու մնե րը ե լ աս ոնց ն՝մա ն կ ա\ր\եւո բ իոնդ ի բ–
Դ՛ա շնտակի ցն՛ե ըը ամ րապէս աեզաւորո ւա.ծ Վո ււ վա– յօդուած ի մր նիւթ է ։ Կը լսենք յաճախ մէկին կամ ներ % (Հետոյ , զին՛երը մատչելի պաՀ ելու Համար ,
րի ավւերուն ՚/յ՚այ ; միւսին սրտառուչ աղաղակը , օգնութեան կոչը ՛եւ կհուզեն որ շար ո ւն ակոլի կա բ գ մը ձ,ե ոն ա ր կն եր ո ւ
Պ ա տ ր ան քը շուտ փարատեցաւ , ի սվւիւռս ա չ– իրար կ*ան՝ցնին,ք Հասնելու Հոս կամ Հոն, սլ ատ ա– պարգեւ յատկացնելո՛ւ դրութիւն՛ը , բան մը որուն
խարՀի ցըուելով Հարիւր Հազարներ , կիլիկիայէն, Հա բար , բաբե Հաճո ւթեամբ կամ պարզապէս օդ–՛ բացա բձա՚կապէ ս Հակառակ է ել մ ա ա կ ան նախա
Փոքր Աս իա՛յէն՚, Պսլսէն՝ եւ ուրիշ Հայաշատ վայ– տա կար Բէէալոլ ընդՀ անուր .ե տարտամ բնազդով X րարը, քհընէ Մայէր։ Արմատականները, մէկ կող–
բե՛րէ։ Միեւնոյն ատեն– կովկասեան՛ ճակատն ալ կը Առյս է սակայն՛ պէաք եղա^ծ՚ը X մ ը , սա կարծիքէն են թէ , ներկա ք պա յմ անն՛եր ուե
Փլէք՛* դհդԻ Պոլիս, Եւբոպա կամ իրան քշելով Առօրեայ Հացին չսւվւ անՀ ր ամ ե շա մեր գըպ– մէչ , այլե ւս ան խուս ափ ելի ղա՚ր ձա-ծ է գա Հ լի ճթն
ուրիշ բա ղմ ութ ի ւնն՛ե ր ։ րոցնեըը^ ո՛ր գաղութթն մէք ալ ԲԼէան, պէտք ու– տալ բացառիկ իրաւասո ւթիւնն՛եր , եւ, միւս կո՛զ
Գե ո. ուրիշ կարեւոր գաղթ մր, «Ելք» ՚լէպի ն-ին քո լորին քերմ զ ուբգո ւրանքին եւ քուրք ուշա– մէ,այն Համոզումը ունին թէ Հարկ է պարգեւները
Արեւմ ուս/թ ;
զրո ւթե ան՛ X սաՀմ անափակ չափով ս՛ալ եւ բո լո բովին Հ ր ամա
Տունաստանի , Պալքաննե\ր՝ու , Աոլբիոյ ^էք Մեր աւելի լալ օրերուն ք երբ քիչ շատ ամուր ք՛իլ զեկավսւրեալ տնտեսութենէ : Դալով մողո ւ իր–
ուե* պէտքը
Հ աղի ւ առ ո աւո ո ո ւահ ծ կարաւան՚եր. սկսան էր Հողը մեր ոտքերուն տակ Հ զգացեր ենք ենք գականնեբուն՛ (1\՚1. 1^. .ք.) , ասոնք գաղափարով ա–
դէպի Եւրոպա ։
կազմա կ եր պ ուած՜ ա շխւ ա տ անք ի եւ ո լնեցեը ւե լի մօտիկ են արմատականներուն քան ընկերն–
Եւ ունեցանք Հոծ՜ գաղութ մբ Ֆրանս այի մէք, «յԲիացեալին» նման Միութիւններ։ վ ա բ ա կաՏնն ե բ ո ւձն :
ուր Հայերու թիլը Հին՛գ Հազարը չէր անցներ , 1 Այսօ\Բ ալ ունինք Բաբեգոբծ՜ականը, պիտի Այս ՜Հ ա կա ս ա կան ղր ո ւթե անց մ էք տարուբերող
ա յս դէպքերէն առաք ; ըսեն X « Եըըոըղ՛ Ո՝ւմ$>ի կառավարութիւնը ձախողեցա՚լ
\Լմփոփոսելով այս գաոութին՛ վըայ , ի^նչսլէս Եթէ Բարեգործականը իր Հարստութեան մէկ վե բքասլէս իր յ ա ւա կն ո լ թ ի ւնն ե բ ո ւն՝ մ էք , ել իր
ազգա տութիւձԽ եւ անա–
Կը ն ե ը կա յան ա ր կացութիւնը , ընկերային՛, տասներ ո բդին, չափ ալ լա յնամ ծոցէն՝ րիւ ած զա Հ լիճն ալ , ատեն մը տարուբեր
ՍՕՍԻ
յին թէ տնտեսական X ֆառ ո ղի ունենար . . . գոյութիւն՝ մը քարշ տալէ ետք անվւառունակ
Տ աբագիր բազմ ո ւթ ի ւնն երը ա յս ՛եր՛կիրը գայ վախճան՛ մը ո ւնեցալ ։
սկսած՛ էին 1922 23ին, առանց որեւէ պատրաս Հիմ ա , Հանրապետութեան նա խ ա գաՀ Վէն*–
տութեան : Բառին բուն իմ աստով փախուստ մըն Կացութիւնը ՊաղԱախԱի Ակ սան Օրի ո լ գմ ո լարին կացութեա՛ն՛ մը մ ատն ո ւած՜
էը որ տեղի 1լ ունենար , եւ Հազարաւորներ ցամաք է , նոր դաՀլիճ կազմելու Համար ։ Կէս գիչեըէն\
նետուեցան խառն ի խուռն : քիչ ետք, սկսաւ խորՀ բդակց ո ւթիւններ կատարել։
Միքա՚վայըը անծ՛անօթ ։ •Ապրուստի պայման - ՝Լքաիւ , բնգուձնոլ՚եցալ էրիօն՝, յետոյ , Հանրապե
ֆրանսերէն՛ի
՚ն՚եըը տամ ան՛ելի ։ Մեծ՜ մասը զուրկ՝ Զինադուլի առա քար կին ՛ընդունելութիւնը մ եծ՜ տութեան՝ հք ոըՀուրդի նախագաՀ Մո՝նէրվիԱԼ , եւ
Միացեալ Ազգեըուն
տարրական՛ գիտելիքներէն I յազթանակ մը կը Համարուի վեր քա պէս Իյ ոըՀ ր դա բանի զանազան խմբակցոլ–
վատեր՛ը Հազիւ քանի մը ամիս կրեային՝ գի– Համար : թեանց պետերը , որոնց կարգին նաել Մորիս Թո–
դարձան՛
մանալՀ Ե*– Հազարաւորներ ։ վարձու բան ԸնգՀ . քարտուղար Թրի կվի Լիի ուղղած՜ իր Հե ըէզը 1 Վարչապետո՛ւթեան թեկնածութեան Հա -
ուոր , նուազագռյն գթնեըով ռագրին՝ մէք, Աղգամ փաշա, Արաբական Դաշնակ մար Հիմակուընէ իսկ անուններ կը արուին* քիա–
Այս բանուորներուն մ՛էք կա բեւր Համրանք մը ցութեան բնդՀ * քարտ ո լղա՛րը , կը յայտնէ թէ Ա– մատիէ , Մ ոք, Փօլ (հէ յնօ , Անտ րէ Մ առի X Կը
կը կազմէին երիտասարդները : ր արն եը՛ը Հար կադր ո ւեց ան ^ԼՐա^Լ՝ԼՀ ղաղ ըեցնել , կարծուի թէ խորՀրգակցութիւնն՚եըը երկար պի—
Անոնց վբայ աւելցան Հարիւրաւոր չափաՀաս քան ի ո ր ԱպաՀ ո վո լ թե ան եք Ո րՀ ուրդը կը կարծ՜է սւի տեւ են : Մեծ վտանգ կր սպառնայ Ջոբրոըգ
որբեր , որոնք Տունաստանէն, եւ Աուրիայէն կը թէ Պաղես տինի կացութիւնը կրնա՛յ վտանգել խա— Հանրապետութեան , եթ՜է տագնապը չլուծ՜ուի
փոխադր՛ուէին , Ամ երիկեան ՚(յ սլ ա ս տ ա մ ատոյցին /շաղ ու թիւնը , եւ , միւս կողմ է , կը խոըՀի պատ շուտով։ թերթերը գիտել կուտան՝ թէ Տը ^ ո լ ի
մ ի քո ցաւ, ագարակներու մէք աշխատելու Համար մական տնօրինութիւԽԼ եր ընել ։ Աբաըա*կան պե– կո ւս ա կի ցն եր ը ակն գէտ կը սպասեն՝, օգտուելու
եւ որոնց .շատեբո՚ւն Հետքերը կ ո ր ս ո ւա ծ՜ \են ։ աութիլն՚ները չեն՛ ուզեր՝ այնպիսի ընթացք ս՝*Բ Հ ամ ա ր տիրող շփոթ կացութենէն X
Ուրեմն, եթէ չՀաշուենք բախտաւորները , բռնել ոը ծանրակշիռ Հանդամ անք տա յ գէպքե–
18 20 25 տարեկաններու մեծ՜ մասը ամէնկ բուն ։ Բա յց զինադուլի Համ աը 1լ ա ռաքա ը կեն ե՛ ԶՕՐ • ՏԸ ԿԱԼ ԿԸ ՊԱՏՐԱՍՏՈՒԻ
բան՛է առաք տարրական ապրուստի Հոգն ունէ ը , ր՛եք պայմա՛նն ե ր. 1 . Հրէական՛ ներգաղթը պէտք Այս պաՀ ուս ժողովի մ էք է Ձ)ր տն սակա ն կո
մինչեւ 1925, եւ մանաւանդ 1927, երբ ընգՀանուբ է դագըի զինադուլի ամ բուլք տեւողութեան, 2. ՚ ղովուրդի Համախմբման, (^.ք^ք.) ազգային խոր՝–
գոբ ծ՜աղր կո ւթի ւն ը ել օտարներ ո լ գէմ Հաստատ– Աբտօնել 300.000 ա՛րաբ գաղթականներ՛ուն որ ի՛ Հուրդը, նա՛խագաՀութեամբ Տը ^ոէի՝՛ Նիսաերը
աւած՜ կաշկանդումներ կը սպառն՛ա յին քանդել շատ րենց տեգերը վերադառնան՝, 3. Հարկ է որոյ դռնփակ ե՝֊՝ , եւ պիտի տեւեն՛ մինչեւ 25 Տ ուլիս X
մը բ ո յ ն եր ։ պա յմ ան՛ս յ (քամ մր նշանակել ղին ա դո Լ լի Համ ար I Առա քին ն՛իստին, Զօրավարր ճառ մը խօսեցաւ ոը
Այգ օրերէն՛ ասդին՝ է որ ՀետզՀետէ ձեւ ու Թեր՛թերը կը գրեն, թէ Աուրիա եւ րիաք մեբմած՜ Հ ագո ըդուեցա ւ մ ամ ուլին ։ էքեշտելէ վերք միքազ–
մարմին կ՚առնէր գաղութին՝ կեանքը, Հանրային՛ են զին ագուլը ։ գա յին կա ց ո ւթ ե ան ծանրա՛կշիռ Հանգամ անքը եւ
եւ կուսակցական կազմակերպութիւնն եր ով , մա Հակառակ կնքուած– զինադուլին , Հրեանե դատապարտելով կո ւսակց ական գր ո ւթեամբ կա
մուլով եւ ուրիշ ձեոձնարկնեըով X րը եւ Արա րն եր ը կը շարունակեն կռուիլ ։Ամմանէն՛ ռավարելու մե թոտբ , զօբավաբբ յա յ տ ա ր ար եց
Մ ին չեւ ա յն ատեն , քաղաքական գոբծուն\էու– կը Հեռագրեն թէ Հրեան ե\րը Գուլիս \ Գին ըուռն՝ թէ ՖբաԼ՚սայի ճակատագիրը վտանգի տակ է ։
թիւնն ալ ծ՜անր կը կշռէր ։ Բոլոր յոյսերը կոր– յարձակում մը գործա՛ծ՜ են՝ Ե ր ո ւ ս ա ղ է մ ի արաբա ՚&Մինչեւ Հիմա երբեք այս աստիճան զգացա՛ծ չէի
սուտ ծ՛ չէին Համարուիը , Լոգանէն վերքն իսկ։ կան լեգէոնի գիբքեբոլն՝ վրայ։ Աուբիական եւ թէ ո բքան խ ոբ ո ւն կ պա բ տ ա կան ո ւթ ի ւններ ունինք
ԸնգՀանուբ շարմումին՝ մաս կը կազմէր նաեւ իրաքեան զին ուորներն ալ , իրենց կոզմէ , յարձա կատարելիը։ Հարկ է ոը քերանսայի ՚էեկը մեր
չափաՀաս երիտասարդութեան գործուն էութիւ կած՜ են. Հիւսիսային Պաղեստինի Հրէա՛կան ճակա–^ ձեռքր ա՛ռնեմ.ք , առաքնոբդելու Համար զայն՝ X
նը , ա Ա մ անաւանդ նոր սերունդին փբ կո ւթի ւն ը % տին\ վրա յ ։ ք՝այց , Հարկ է նաեւ որ 0)րանսա մեզ յառաք վա
«Յառախը մէկ վայրկեան՝ չտատանեցալ այդ րէ* իբ իսկ կամքով, Հակառակ պարագա՛յին, ցը–
ճամ բուն վրայ, իր Հաստատութեան օրէն* Իսկ ն որ ական գործեր միայն՛ կրնանք կատաբ ե հ» :
(1925 0 գոստոս 1 ) : Զօրավ արբ պախ ա ր ա կե ց անոնք որ կը պնդեն
Հ • 3 • Գ • առա քին Կեգր. կոմիտկն լջէօրկն ԵՈՒԿՈՍԷԱՒԻՈՅ այն գրամները՝ որոնք պա թէ Ֆրանս . կողովուրդի Համախմբումը նախա
ո վ եւ
գործի ձեռնարկած էր, Պատ. Ա՝ իո ւթիմսՆեր տերազմէն ի վեր արգելքի տակ առնուած էին՛ Մ՛ բար ական պաշտօններ կը Հետապնդէ , եւ Հ բաւի–
: Ար–
մ անա լոր ղասընթացքն՚ե րով : ՆաՀանգներուն մ՛էչ՝, պիտի վերագա՚ր՚ձոլին՛ Պել–
Ռպ՛ի շ Հոսանքներ ալ իրենց կարգթւ կրատի : (Լա.րերոՆ շայրռւյնակոլթ֊իլյնյւ կարդալ դ. Է յ )
գիռւն՚քը : Շ՚
Fonds A.R.A.M
1 Լ Ո *. Շ. Տ«1ո« 376.286
Օ-^էտսւ^Րւօրոտէ&ա։ : ՏՇ9. \11ՏՏ^ե\1Տ՛ Ատենէ մը ի վեր ս սլա ս ո լած տագնապը պայ
17, ծոտ Օ֊ատտատ - Րձ&1Տ (13՝) թեցաւ վեր քտպէս երկուշաբթի գիշեր , երեւու
Տար. 1200, 6ամս. 650, Արա • 10 սալ • կաս" 3 անգլ . թապէս պատերազմ ական վարկերուն կբճատմ ան
761.։ 008. 15-70 - Շ.Շ.Բ. Բ&ոտ 1678-63 առթիւ ։ իրականի), մէք ա կա յն տագնապը Հետե–
լանքն
է այն՝ րազմաթիլ տարակարծութիւննե—
1«61–«€ա 21 յ ա Լ Լ Տ ւ 1948Չո–րհքշաբթի 21 ՅՈԻԼԻՍ րուն՝ որոնք քանի մր ամիսէ ի ՛Ր՛ր կր ծագէին
պարբերաբար , կառավարական մեծամասնութիւ -
ի. ՏԱՐԻ - 206 ձոո66 է*° 4597-նոր շրջա|Թ թ ի ւ 1006 նր կաղմող երկու գլխաւոր կուսակցութիւնե
ել Ընկերվարա
Խմբագիր՝ Շ– ՄԻՍԱՔԵԱՆ ԳԻՆ 5 Ֆր. րուն միշ^ել ( Տ՝ ո զո վր ղազաններ
կաններ՝) ;
Երեսփ. յ֊ողովի գիշերային նիստին, մէշ1, ըն
ՄՏՐ ԽՕՍ-ԲԸ ՕՐԸ 0 Ր Ի % կերվարականները կրկին ներկայացուցին իրենց
բանաձեւը 12 միլիառ զեղչի մասին, զոր վարչա
ԿԱՐԵԼԻ՛ ԷՐ ԱԻԵԼԻՆ ԸՆԵԼ պետ Հթուման վճռապէս մերմ-եց ; Բանաձեւը քուէ
•ԲԻԶ ՄԸՆ ԱԼ ԳՊՐՈ8ԱԿԱՆ արկութեա՛ն, գբուելով , ընգոլնուեպալ 2\4ի գէ""
287 ձայնով ։ Հա ը իւր ի չափ ե րե սփո խանէն եր ձեռն*–»
Տ արագի բ երիտասարդն եըը յաճախ կը գան պաՀ մ՛նացին ։ Վարչապեար եւ իբ նախարարները
գատին՝ թէ ա շխ ա տ անք շա ա բո լե ցաւ իբ են ց զար– ^ ար ե շր քան ր վաակ ո ւեց աւ ։ Դպրոց ական ար անմիքապէս մեկն\եցան\ մողովասբաՀէն՛ %
ձակուրդի օրեր են՛, ոչ միայն կան՛ոնաւոր վաբմա– Վիճաբանութեանց ընթացքին, եւ անկէ ա–
գա ց մ ան՛, բարօրութեան Հա՛մար , վերքին՝ 30 տա \ր աներ ո լ , այլեւ մեր Հ ւան՛ ես ա դասընթացքն ե–
րին եբոլ ըն թաց քին– X բուն Հ ա՛մար ; ռաք ալ, արմատականները Համաձայն՛ էին՛ ընկեր
Այ" գանգատը տեսակ մը յանկե բդի վեր՚ածուա՛ծ՜ Ե^նչ ուն ինք բսելիք այ առթիւ ։ վար ա կանյնե ր ո մն Հետ ։ Բայց , վարչապետին՛ բա -
Է մ ասն ա ւ որ առ լ Է ս ԼՈւսա՚ցնց ուգ պո գո տան՚Խրո ւն \քախ գն՚ա՚Հ ատան՚քի խօսք բոլոր; աԽոնց որոնէ՛ք ցատբութիւննե րր էսելէ ետք, ե լ նկատի առն՛ելով
վրայ։ Մինչդեռ, շատ աւելի բարձը սլէտք էր Հն ա կռան ե բ ո վ կառչած՜ մեր աղգա յին՛ գի*^ ագիծ՜ին կառավա բա կա\\., ն ՛ոք՛ տաղքնապ ի մը ան գա ըմանելի
ձէր արեւելեան՛ սլաՀպանման՝ գործ՜ին, կ աշխատին՛ բան մը աւելի
կան անձկութիւնը գագոլթնեբուն ՚^էքէ "՛Ր նիւթա Հետեւանքները, իրենց անգամներէն ՝ & է ո յ յ ի բեր
աէ ամէնք եռանդ
յաճախ կը թեւատէ , կը քլա– փ՛րկել <^մե\ծ նաւաբեկումէն^ , անշուշտ վաղոլան նով, թելադրեցին ընկերվար ականներ ո ւն՛ ետ սա
X Համար ։ Հայրենիքին Համար յ ՛ն ե լ ըանյաձեւը , բայց ասոնց բացարձակապէս մեր–
Արգա^ ր Է մեղագ ըան՚քը ։ Երէ ց Ա&բուն գը իս եմ արանն երէն մ ին չե լ զ իշեբայ ին՛ք գաս ըն մեցին։ Վարչապետը ս տի պո ւեց ալ վստաՀութեան
կապէս երեսուն՝ տարի անտեսե՛՛ց երի տ ա ս ար ղ ու թացքները խանդա զա ա ան՝քով կը լեցնեն մեր սիր քուէ պաՀանքել, բայց մերմեցինւ X
իք ի ւնը , խ բե լով բարձր քաղաքականութեան՛ շամ- տերը։ Տ եղ մը կան ոն աւո ր աղգայ ին* դպրո ցնեբ Ինչպէս գիտել տուինք, քա՛նի մը միլիառ ֆր՛ի
բուտներուն՝ մէք ; ՚ Հ ա զար ա լոր ման՛ու կներով , ուրիշ տեղ մը բարձ– տարբերութիւնը չէ միայն որ՛ յառաք բերաւ տագ
*(յախճ Ժամ ան ա կա գր ա կան ա կն ար կ մը։ ր աղ ո յն, նա խ ակր թա բ անն ե բ , նո՚յ՚նիսկ դպրեվանք ն՛ապը , այլ նաեւ սկզբունքի խնդիրն՚եը % Դպրոց–
\9\ճէն 1922—23 Պոլիս էինք, եւ կամ թուր– եւ Համ ալս ա բան ակ ան պ ա տ բա սա ո ւթիւն կը պ ա*–> ներու աշխարՀ ականաց մ անւ Հարցին, մէք ընկեր–
քիոյ որեւէ մասին մէք ։ Բոլորս ալ կ՚ապրէինք Հ են՛ մեր մոգո վո Լբղին ապբ ե լո լ իր աւո ւնքը , ի ր– վար՚ա կաննե ը ը կիսովին պար տուած էին անգամ
Հաւաքական՝ խնդութեան. քԻձ\ փին՝ ալ խենդու բեւ ուրո յն ազգ , ՚իը՛ մշակո յթով եւ քազաքակբ– մը : Զո լզեցին՝ որ ն՛որ պարտութիւն մբն ալ էրեն
թեան շյըքան մը, քաՀնի ո ը պատերազմը ՛թ՛ բ քա թո ւթեամբ % պատերազմական վարկեր՛ու առթիւ։ Ասկէ զատ,
ցած՜ էբ եւ վարդավառ Հեռան կար մը կը բացուէր\ Ու կը սկսիս շափել ու ձեւել մէկին կամ միւ իրեն ց վերքին Հ ա մա գո Լ մ ար ին մէք , մ տա՚Հ ոգու–
սին՝ Հնարաւորութիէ1նները
մեր առքել % ղս ւթ իւն ը : եւ դիմանալու կարո թե ամբ տեսան ո ր կառավարութիւն՛ը դիտաւորու
Անկախ Հայաստան , Հայկական իբաւուն՚քներ՝ թիւն ունի Հ ը ո վ աը տ ա կն երով կա ըգա դըե լո՛ւ աղ
Ղաաըաըաղէն մինչեւ Կիլիկիա : Ա եվռի դաշնագիր։ Անդբագաււնալ իւր ա քան չի Լ բ թև\ զատ զատ՝ գա յնա ցու մնե րը ե լ աս ոնց ն՝մա ն կ ա\ր\եւո բ իոնդ ի բ–
Դ՛ա շնտակի ցն՛ե ըը ամ րապէս աեզաւորո ւա.ծ Վո ււ վա– յօդուած ի մր նիւթ է ։ Կը լսենք յաճախ մէկին կամ ներ % (Հետոյ , զին՛երը մատչելի պաՀ ելու Համար ,
րի ավւերուն ՚/յ՚այ ; միւսին սրտառուչ աղաղակը , օգնութեան կոչը ՛եւ կհուզեն որ շար ո ւն ակոլի կա բ գ մը ձ,ե ոն ա ր կն եր ո ւ
Պ ա տ ր ան քը շուտ փարատեցաւ , ի սվւիւռս ա չ– իրար կ*ան՝ցնին,ք Հասնելու Հոս կամ Հոն, սլ ատ ա– պարգեւ յատկացնելո՛ւ դրութիւն՛ը , բան մը որուն
խարՀի ցըուելով Հարիւր Հազարներ , կիլիկիայէն, Հա բար , բաբե Հաճո ւթեամբ կամ պարզապէս օդ–՛ բացա բձա՚կապէ ս Հակառակ է ել մ ա ա կ ան նախա
Փոքր Աս իա՛յէն՚, Պսլսէն՝ եւ ուրիշ Հայաշատ վայ– տա կար Բէէալոլ ընդՀ անուր .ե տարտամ բնազդով X րարը, քհընէ Մայէր։ Արմատականները, մէկ կող–
բե՛րէ։ Միեւնոյն ատեն– կովկասեան՛ ճակատն ալ կը Առյս է սակայն՛ պէաք եղա^ծ՚ը X մ ը , սա կարծիքէն են թէ , ներկա ք պա յմ անն՛եր ուե
Փլէք՛* դհդԻ Պոլիս, Եւբոպա կամ իրան քշելով Առօրեայ Հացին չսւվւ անՀ ր ամ ե շա մեր գըպ– մէչ , այլե ւս ան խուս ափ ելի ղա՚ր ձա-ծ է գա Հ լի ճթն
ուրիշ բա ղմ ութ ի ւնն՛ե ր ։ րոցնեըը^ ո՛ր գաղութթն մէք ալ ԲԼէան, պէտք ու– տալ բացառիկ իրաւասո ւթիւնն՛եր , եւ, միւս կո՛զ
Գե ո. ուրիշ կարեւոր գաղթ մր, «Ելք» ՚լէպի ն-ին քո լորին քերմ զ ուբգո ւրանքին եւ քուրք ուշա– մէ,այն Համոզումը ունին թէ Հարկ է պարգեւները
Արեւմ ուս/թ ;
զրո ւթե ան՛ X սաՀմ անափակ չափով ս՛ալ եւ բո լո բովին Հ ր ամա
Տունաստանի , Պալքաննե\ր՝ու , Աոլբիոյ ^էք Մեր աւելի լալ օրերուն ք երբ քիչ շատ ամուր ք՛իլ զեկավսւրեալ տնտեսութենէ : Դալով մողո ւ իր–
ուե* պէտքը
Հ աղի ւ առ ո աւո ո ո ւահ ծ կարաւան՚եր. սկսան էր Հողը մեր ոտքերուն տակ Հ զգացեր ենք ենք գականնեբուն՛ (1\՚1. 1^. .ք.) , ասոնք գաղափարով ա–
դէպի Եւրոպա ։
կազմա կ եր պ ուած՜ ա շխւ ա տ անք ի եւ ո լնեցեը ւե լի մօտիկ են արմատականներուն քան ընկերն–
Եւ ունեցանք Հոծ՜ գաղութ մբ Ֆրանս այի մէք, «յԲիացեալին» նման Միութիւններ։ վ ա բ ա կաՏնն ե բ ո ւձն :
ուր Հայերու թիլը Հին՛գ Հազարը չէր անցներ , 1 Այսօ\Բ ալ ունինք Բաբեգոբծ՜ականը, պիտի Այս ՜Հ ա կա ս ա կան ղր ո ւթե անց մ էք տարուբերող
ա յս դէպքերէն առաք ; ըսեն X « Եըըոըղ՛ Ո՝ւմ$>ի կառավարութիւնը ձախողեցա՚լ
\Լմփոփոսելով այս գաոութին՛ վըայ , ի^նչսլէս Եթէ Բարեգործականը իր Հարստութեան մէկ վե բքասլէս իր յ ա ւա կն ո լ թ ի ւնն ե բ ո ւն՝ մ էք , ել իր
ազգա տութիւձԽ եւ անա–
Կը ն ե ը կա յան ա ր կացութիւնը , ընկերային՛, տասներ ո բդին, չափ ալ լա յնամ ծոցէն՝ րիւ ած զա Հ լիճն ալ , ատեն մը տարուբեր
ՍՕՍԻ
յին թէ տնտեսական X ֆառ ո ղի ունենար . . . գոյութիւն՝ մը քարշ տալէ ետք անվւառունակ
Տ աբագիր բազմ ո ւթ ի ւնն երը ա յս ՛եր՛կիրը գայ վախճան՛ մը ո ւնեցալ ։
սկսած՛ էին 1922 23ին, առանց որեւէ պատրաս Հիմ ա , Հանրապետութեան նա խ ա գաՀ Վէն*–
տութեան : Բառին բուն իմ աստով փախուստ մըն Կացութիւնը ՊաղԱախԱի Ակ սան Օրի ո լ գմ ո լարին կացութեա՛ն՛ մը մ ատն ո ւած՜
էը որ տեղի 1լ ունենար , եւ Հազարաւորներ ցամաք է , նոր դաՀլիճ կազմելու Համար ։ Կէս գիչեըէն\
նետուեցան խառն ի խուռն : քիչ ետք, սկսաւ խորՀ բդակց ո ւթիւններ կատարել։
Միքա՚վայըը անծ՛անօթ ։ •Ապրուստի պայման - ՝Լքաիւ , բնգուձնոլ՚եցալ էրիօն՝, յետոյ , Հանրապե
ֆրանսերէն՛ի
՚ն՚եըը տամ ան՛ելի ։ Մեծ՜ մասը զուրկ՝ Զինադուլի առա քար կին ՛ընդունելութիւնը մ եծ՜ տութեան՝ հք ոըՀուրդի նախագաՀ Մո՝նէրվիԱԼ , եւ
Միացեալ Ազգեըուն
տարրական՛ գիտելիքներէն I յազթանակ մը կը Համարուի վեր քա պէս Իյ ոըՀ ր դա բանի զանազան խմբակցոլ–
վատեր՛ը Հազիւ քանի մը ամիս կրեային՝ գի– Համար : թեանց պետերը , որոնց կարգին նաել Մորիս Թո–
դարձան՛
մանալՀ Ե*– Հազարաւորներ ։ վարձու բան ԸնգՀ . քարտուղար Թրի կվի Լիի ուղղած՜ իր Հե ըէզը 1 Վարչապետո՛ւթեան թեկնածութեան Հա -
ուոր , նուազագռյն գթնեըով ռագրին՝ մէք, Աղգամ փաշա, Արաբական Դաշնակ մար Հիմակուընէ իսկ անուններ կը արուին* քիա–
Այս բանուորներուն մ՛էք կա բեւր Համրանք մը ցութեան բնդՀ * քարտ ո լղա՛րը , կը յայտնէ թէ Ա– մատիէ , Մ ոք, Փօլ (հէ յնօ , Անտ րէ Մ առի X Կը
կը կազմէին երիտասարդները : ր արն եը՛ը Հար կադր ո ւեց ան ^ԼՐա^Լ՝ԼՀ ղաղ ըեցնել , կարծուի թէ խորՀրգակցութիւնն՚եըը երկար պի—
Անոնց վբայ աւելցան Հարիւրաւոր չափաՀաս քան ի ո ր ԱպաՀ ո վո լ թե ան եք Ո րՀ ուրդը կը կարծ՜է սւի տեւ են : Մեծ վտանգ կր սպառնայ Ջոբրոըգ
որբեր , որոնք Տունաստանէն, եւ Աուրիայէն կը թէ Պաղես տինի կացութիւնը կրնա՛յ վտանգել խա— Հանրապետութեան , եթ՜է տագնապը չլուծ՜ուի
փոխադր՛ուէին , Ամ երիկեան ՚(յ սլ ա ս տ ա մ ատոյցին /շաղ ու թիւնը , եւ , միւս կողմ է , կը խոըՀի պատ շուտով։ թերթերը գիտել կուտան՝ թէ Տը ^ ո լ ի
մ ի քո ցաւ, ագարակներու մէք աշխատելու Համար մական տնօրինութիւԽԼ եր ընել ։ Աբաըա*կան պե– կո ւս ա կի ցն եր ը ակն գէտ կը սպասեն՝, օգտուելու
եւ որոնց .շատեբո՚ւն Հետքերը կ ո ր ս ո ւա ծ՜ \են ։ աութիլն՚ները չեն՛ ուզեր՝ այնպիսի ընթացք ս՝*Բ Հ ամ ա ր տիրող շփոթ կացութենէն X
Ուրեմն, եթէ չՀաշուենք բախտաւորները , բռնել ոը ծանրակշիռ Հանդամ անք տա յ գէպքե–
18 20 25 տարեկաններու մեծ՜ մասը ամէնկ բուն ։ Բա յց զինադուլի Համ աը 1լ ա ռաքա ը կեն ե՛ ԶՕՐ • ՏԸ ԿԱԼ ԿԸ ՊԱՏՐԱՍՏՈՒԻ
բան՛է առաք տարրական ապրուստի Հոգն ունէ ը , ր՛եք պայմա՛նն ե ր. 1 . Հրէական՛ ներգաղթը պէտք Այս պաՀ ուս ժողովի մ էք է Ձ)ր տն սակա ն կո
մինչեւ 1925, եւ մանաւանդ 1927, երբ ընգՀանուբ է դագըի զինադուլի ամ բուլք տեւողութեան, 2. ՚ ղովուրդի Համախմբման, (^.ք^ք.) ազգային խոր՝–
գոբ ծ՜աղր կո ւթի ւն ը ել օտարներ ո լ գէմ Հաստատ– Աբտօնել 300.000 ա՛րաբ գաղթականներ՛ուն որ ի՛ Հուրդը, նա՛խագաՀութեամբ Տը ^ոէի՝՛ Նիսաերը
աւած՜ կաշկանդումներ կը սպառն՛ա յին քանդել շատ րենց տեգերը վերադառնան՝, 3. Հարկ է որոյ դռնփակ ե՝֊՝ , եւ պիտի տեւեն՛ մինչեւ 25 Տ ուլիս X
մը բ ո յ ն եր ։ պա յմ ան՛ս յ (քամ մր նշանակել ղին ա դո Լ լի Համ ար I Առա քին ն՛իստին, Զօրավարր ճառ մը խօսեցաւ ոը
Այգ օրերէն՛ ասդին՝ է որ ՀետզՀետէ ձեւ ու Թեր՛թերը կը գրեն, թէ Աուրիա եւ րիաք մեբմած՜ Հ ագո ըդուեցա ւ մ ամ ուլին ։ էքեշտելէ վերք միքազ–
մարմին կ՚առնէր գաղութին՝ կեանքը, Հանրային՛ են զին ագուլը ։ գա յին կա ց ո ւթ ե ան ծանրա՛կշիռ Հանգամ անքը եւ
եւ կուսակցական կազմակերպութիւնն եր ով , մա Հակառակ կնքուած– զինադուլին , Հրեանե դատապարտելով կո ւսակց ական գր ո ւթեամբ կա
մուլով եւ ուրիշ ձեոձնարկնեըով X րը եւ Արա րն եր ը կը շարունակեն կռուիլ ։Ամմանէն՛ ռավարելու մե թոտբ , զօբավաբբ յա յ տ ա ր ար եց
Մ ին չեւ ա յն ատեն , քաղաքական գոբծուն\էու– կը Հեռագրեն թէ Հրեան ե\րը Գուլիս \ Գին ըուռն՝ թէ ՖբաԼ՚սայի ճակատագիրը վտանգի տակ է ։
թիւնն ալ ծ՜անր կը կշռէր ։ Բոլոր յոյսերը կոր– յարձակում մը գործա՛ծ՜ են՝ Ե ր ո ւ ս ա ղ է մ ի արաբա ՚&Մինչեւ Հիմա երբեք այս աստիճան զգացա՛ծ չէի
սուտ ծ՛ չէին Համարուիը , Լոգանէն վերքն իսկ։ կան լեգէոնի գիբքեբոլն՝ վրայ։ Աուբիական եւ թէ ո բքան խ ոբ ո ւն կ պա բ տ ա կան ո ւթ ի ւններ ունինք
ԸնգՀանուբ շարմումին՝ մաս կը կազմէր նաեւ իրաքեան զին ուորներն ալ , իրենց կոզմէ , յարձա կատարելիը։ Հարկ է ոը քերանսայի ՚էեկը մեր
չափաՀաս երիտասարդութեան գործուն էութիւ կած՜ են. Հիւսիսային Պաղեստինի Հրէա՛կան ճակա–^ ձեռքր ա՛ռնեմ.ք , առաքնոբդելու Համար զայն՝ X
նը , ա Ա մ անաւանդ նոր սերունդին փբ կո ւթի ւն ը % տին\ վրա յ ։ ք՝այց , Հարկ է նաեւ որ 0)րանսա մեզ յառաք վա
«Յառախը մէկ վայրկեան՝ չտատանեցալ այդ րէ* իբ իսկ կամքով, Հակառակ պարագա՛յին, ցը–
ճամ բուն վրայ, իր Հաստատութեան օրէն* Իսկ ն որ ական գործեր միայն՛ կրնանք կատաբ ե հ» :
(1925 0 գոստոս 1 ) : Զօրավ արբ պախ ա ր ա կե ց անոնք որ կը պնդեն
Հ • 3 • Գ • առա քին Կեգր. կոմիտկն լջէօրկն ԵՈՒԿՈՍԷԱՒԻՈՅ այն գրամները՝ որոնք պա թէ Ֆրանս . կողովուրդի Համախմբումը նախա
ո վ եւ
գործի ձեռնարկած էր, Պատ. Ա՝ իո ւթիմսՆեր տերազմէն ի վեր արգելքի տակ առնուած էին՛ Մ՛ բար ական պաշտօններ կը Հետապնդէ , եւ Հ բաւի–
: Ար–
մ անա լոր ղասընթացքն՚ե րով : ՆաՀանգներուն մ՛էչ՝, պիտի վերագա՚ր՚ձոլին՛ Պել–
Ռպ՛ի շ Հոսանքներ ալ իրենց կարգթւ կրատի : (Լա.րերոՆ շայրռւյնակոլթ֊իլյնյւ կարդալ դ. Է յ )
գիռւն՚քը : Շ՚
Fonds A.R.A.M