Page 286 - ARM_19-1948_03
P. 286
ւաւ
ԱԿԱԴե1ք1Կ11ն ԼեՒՈՆ ՕԱԳԼԻԻ Ր են ո չ ի վերաբերիր՝^ : իլ աւելի ուժ տալու Համար ՀափէհԱը Աւ&Խհկւպի մեջ
ՑնՈ^ԱԶՐՈՒՄԸ իր յո խորտանքներուն
գ դիմահ֊ է կո ւս ա կ ո ո լ թ հ ան
օգնութեան ; «Ա՝եր կո ւսա կռո ւթիւնր ուժեգ է ա– ԽՄԲ.- ԱեաւՆափկ այԹ խմրագրսւկաԹը քոս
նովգ որ գիտէ թէ ինչու Համար կր պայքար ի , եւ րով Հ ի ւ ս – Ամերիկայի աւսաջ(ւորդււ, Տիրան) հ –
թերթերը օրը օրին գրեցին՛ թէ գրականու գիաէ թէ փն չ գաղափարներու ե լ ինչ ա ե ս ո լ թ ե ան պիսկ • ի բ բ հ ւ ՛նար սեբոււԹդքիԹ փրկՌւթհայԹ մ ի ջ ո ց
թեան՚՛ , թատրոնի , շարժանկարի եւ երաժշտու ԳՐ°չին աակ կր յաղթանակէ »: կ՚աււաջարկէ. . . « Հ ա յ Ծէս»ը (Հայաստան
թեան՝ ասպարէզին մէ$ տեղի ունեցավ մաքրագոր Ս տ իսլուահ՝ Ր էէաէուէ ^Ղ^է է՝–Ս^*՝՝ռ լռո լ թ ի լնր հայց ե կ հ զ հ ց ի , 1948 ՅոՍնիս)
ծումներէ ետքր , համայնավար կուսակցութեան՛ « մորգանական^նե րր փորձեր են զանազան ձեւե - Ամերիվեան Համալսարաններու , բարձրագույն
կեդր . կոմիտեն ձեռնարկած է նոյնւր կատարելու րով պաշտաաՕ֊ել իրենք զիրենք , սակայն ժողովի վարդարաններու եւ Հանրային ն՚աիակրթարանւնե–
գիտութեան ճակատին վրայ , սկսելով կենսարա– ընթաոքին Լրիսէնկօն , պատասխանելով գրաւոր
Հարսում ի մ>ւլՏ յայտարա՛րած է, թէ իր գեկուցու– րու Հեա Համի՚1.թաւ/ , ԱմեբիկաՀայոյ ԱռաՀնոր֊
նութենէԱ–. Այս վերԼին մաքրագործման զոհ գնաց մլւ նախադէա կար զ առ ուա ձ է կուսակցութեան՝ դարանի Հովանաւորած Հայկական փոքրիկ գըա–
•ի մ՚իչի այլոց նաեւ ականաւոր գիտնական Հայազ Կեդր. կոմիտէի կողմէ ե լ անոր Հաւանո ւ թե ան է բոցներն ալ այս ամիս կ՝ ո լնեն ան՝ իրենց տարեվեր.
գի Լեւոն Օրրելին , Հայաստանի Գիտութեանց Ա– արժանացավ Հ չ ի քեն ութիւններե ու Հանդէսներյլ :
կագեմ իա յի անդր աճ՛ի կ նախագււօՀռ : Այս յայտարար ո թեն էն վ^բ^^ թռ Լ° ռ ամբաս– Համեստս այս ուսէււմ%ւս–րանճ–՚եր\Ա^ ռւՀք չաբսլթ-քւ
Մ ոսկոլա յի «Փրալդա»ն Վեր լին թիլերու մէչ տանեալնե ր ր ^ մէկր միւսի ետեւէն , մեղայի են ե– մի քանի Դամ աշխատանք կր տարուի մեր փոք–
Հետեւեալ մ ան բամ ա սն\ո ւթ ի ւնն երր կր Հաղորդէ կեր , Հրաժարեր են իրենց մ ո լոր ութիւքն երէն եւ րիկներուն սորվեցնելու իրենց նախաՀ այրեր ո լ լե
կենսաբան ^ գիտնականներ ո Լ. մէկ մասին շնորՀա– անցեր են Մ ի չուրինեաններու բանակր չխոստանա զուէնո, առիթ են մեր գաղութի շատ մր երէց ան։֊
գրկումի մասին Հ լով ասկէ ետքր չմերկացնել վճռապէս յետադի– գամներուն Համար կարօտով վեր՚յփշելոլ երկու
Օգ""աոսի սկիզբնհրր Մ ոսկուայի մէ^ տեգի մ ա կ ա\՚ - իգէա լիստական՝, Վտյսման ու Մ որզա - տասնեակ տարիներ աււս՚Փ գործող ԱմերիկաՀա/
ունեցած է Գի ւ գատն տ ես ա կան՛ Գիտո ւթ իւննե րու նական «ւ/քօլա՛ստփքր՝Տ> , ա ա յ Ք ա լ 1 Ի լ Հբուրժուական՝^ գսլրոցներր։ Այ՚եմ շատ բան չէ մնացած, կ՝րսեն,
Ակադեմիայի \Նստաշր2սյն\էՀ, որուն մասնակցած են գիտութեան՛ Հանդէպ ցոյց տրուած այն\ սա որա - այգ օրերու խանդէն՝ , աշակերտներու թիւի բաղ–
46 ակաո-եմ ականն եր ^ գիտական աշխատակիցներ , քարշութեան զձէմ ^ որ չ ի վայլեր սովետ * Vիս։–
ուսուցչապետներ եւայլն , թուով 700 Հ ոդի 5 Հա նտկանի%\ ^ :
մեմատաբար մեծ թիւ կազմ ահ՝ են աւան ո մէ^ Հայ Գիտական՝ Համ ազու մ արբ աւարտած է իր աչ– (իողովին մէչ\ բոլոր խօսողներն ալ յարձակած
գիտնականներդ , որո&ցմէ ՀՓ^աւդա^ն կր յիշա խատանքներր րնդոլ1 ելով Համ ապատաս խան ո՛րո են՝ Լ, Օրբելիի վրայ, խստօրէն քննադատելով ա–
տակէ Գ> . ք^արա^անեան ի ( Հայաստանէն ) ^ պրոֆ * շում , որով ՀՀանՀ րաժեշտ կր գտնէ Հ իմ& ո վին վե ն.որ վտրտծ բնաբանական բաժն\ի գործունէոլթիլ–
Ն * Ս իսակեանի ( Ա*\ի՝ո ւթենական1 բիոքիմ իա յի կա րա կա ռո լցան ել գի տա-Հ ետ աղօտական՝ աշխատանք–, \ւ.ր։ Բնորոշ է որ Լ-Օլբերին ամբաստանս լ ած է ոք
ճառէն) , (/. Ալի ի ա՛՛ւ՛եան՝ի ԼԱ* ոսկուայի Պետ . Հա ներբ կենսաբանութեան մարզին մէ^ եւ վերաքլւն՛՛–՛ թէՄենտէլ Մորգան-Վայսման յհտադիմակւսԹ ,,,ե–
մալսարանի դասախօս ) > Ա • Աւագես/եի Լակագե– նել ՛ուս ո՛ւ մն՛ա՜կ ան Հ\իմնա ր կութ իւն երու ծ բադի ր՝– ս ո լ թ ի ւնն\ե ր ին յարած ըլլալուն Համար, այլմիայն
մ ական) եւ *^ • աՀ ո ւմ ե ան ի անուններ բ : Խերլբ> : Ասիկա կր նշանակէ թէ պիտի արձակուին այն «յանցանքով» , որ «միջոցներ ձեռք առած չէ
Այ" ՎԷ^էՈՈՈՏ մ է լ ^Կենսաբանական՛ գի ա ո ւ– ա յն գի տն ՛ա՛՛կ անն՚երր ո ր կողմնակից չեն Միչոկրթի պայքարելու Վայսմանական՝ութեան յետագիմա -
թեան վիճակր՚ֆ ՛հիւթին չո՚֊ը^ԼՀ րնդարձակ զեկու ուսմունքին եւ կենսաբանութեան՝ գասաւա§ ՛գու կան դա^ափարախօսու թեան դէմ» , $՜Ո4Լ տո՚~տ>ծ
ցում մ ր ա ո ւ ա ծ Է Գի ւգա տն՛տես ական Գիտութիւն– թի ւնն՝ ս լ միայն մէկ ուղղութեամբ պիտի կատար– է , որ իրեն ենթակայ գիտական Հիմնարկութիւն–՜
ներու Ակաղձեմիա յի նախագաՀ Լլվիս ենկօն ( երկու ուի % ՛հերու մէշ^ երկու Հակադիր Հոսանքներու ներկա–
խում րի րաժնելով քյ . Աիութեանւ կենսա բան –գիտ Համագումարին չէ մասնակցած յ՛"յա^նի կեն յացոլցիչնե րն ալ գործեն Հաւասար ազատու
թեամբ եւ կողմ
նականներր : Առածին խումբին կր սլատկանթն ա– սաբան եւ Գիտութեանց Ակագեմ իայի կենսաբա նակիցներուն՝ արտօնած է Վայսման-էքորգանի
գրութիւնը տպա
նոնք, որ՝ո\նց գիտական՛ աեսոլթիլններր յառա^գի– նական դիտութիլններոլ բաԺնփ քարտուղար Լ• ուսռւմնաս իրո ւթիւ\ն*Նե ր ո լ ամսա
մակա\ն են՝, Հարազատ են Հգիաչեկաիկական եւ Օրբելին , \որու ան\ուն\ր ՛ոչ ոք յփշա՚տակած է իրր^՛֊ Ակադեմիա՛յի կենսաբանական
սլա տմ ական մ աա եր իա լիզմզի սկզբունքներուն՝ եւ յյ՚իչուրինի Հակառակորդէ Աակայն կարգր անոր թերթեր ո ւն մէչ–.
կր Համա սլա տ ա ս խ անեն ո ուս գիտնականներ՝ Ա*ի– եկած Է երկու շաբաթ եաքր^ ^րբ Գիտութեանց Լ՛ Օրբելին բնական գտած է կա՛ր ծ ի քն՛եր ու
ձոլրին\ի) Տիմիրեազեւի եւ Վիլեամսի ուս մուն՝քթն\, Ակագեմ իա յի նախադաՀ ութ իւն՚ր դում արած Է իր տարբերութիւն ր զուտ գիտական Հարցերոլ շոլր–
իսկ երկրորդ խում բին՛ մէ^ կր մանեն յետադիմած նիստ ր , Գի ւղաա\1 ՛տես ական Ակագեմ իայի նբս– չ\բ, որտվ ինքզինքր /անցաւոր չէ Համադրած, ԱԱ1–
կան՛ գ <ձիգէալիստական՝՝ֆ , «ւ/՛իտաֆիղ^ի՚քական՝^ տե~– աա շրթան ի աշխաաանքնեբր քննութեան են կայէհ, ՛իրեն դէմ եղած՛ իւ իստքննադատո լ թ իւնն՛եր էն
ս ո Լ թ ի ւններու կ ո զ մնա կի ոԱ երվւ , որոնէք մ Է շատերրլ թարկելու Համար է Գիտական՛ այս բարձր ետքր, խոստո՛վանած է, իբ եզրափակման՛ խօսքին՛
ներկա յ են եղած մ ո գովէին եւ ենթարկուեր են զե ժոգովին եւս մասնակցած են, բացփ Լ* ՕրբելիԷն, մէշ^, թէ սիւա՚լնեբ գործա՛ծ է, որոնցմէ ամեն՚ա–
կուցանողի ծանր յարձակումներով է Այս Վք*բ2.Ի^*՝– երկու ուրիշ Հայ գիտնականներ ,* կոշտոյեանց ՚ծանր՚ր այն՝ ՛եղա՛ծ է որ թերագնաՀատեր՛ է Գիւզա֊–
ներր կր Համ արոլին՛ Հ ետ ե լորդն եր արտասաՀմ անի եւ Ա* Աւագեան։ \թերկայ եղած են նաեւ քօ * Մ ք՚ո ՚ - տնտեսակտն– գիտաւթրւններու Ակադեմիայի նրս–
դի տնականներու՝ Աէն՚աԷլի , Ա որգա^Լ՚ի եւ Վ^այս– թեան բարձրագոյնւ ուսման՞, պետակա՛՛ն՛ ագարակ տաշր^անի նշան՚ա կութ ի լ՝1՚ր եւ ՀանսաՀմանօբէն
նախա
մսՀնի ։ կողովին մ ասն ակի ո Հա յե րէն՝ ^ յեաադի– ներու Լս ով խուլ) եւ գիւղա՚տնաեսութեան ազատականութիւն (լիբերալիզմ յ ե լ անւսաՀմանօ–
մ ականյ> կեն ս արանԱ՚երո ւ կա րգն\ է դասուեր Ա• րարէ երր՛. րէն՛ թեթեւ վերաբերմունք ցոյց տուած է Հան -
Ալիիասհաւնէր : I* Ակադեմիայի նիստ ր բացած է նախագաՀ ր *. –է>դէպ այն՛ գիտնակա\ւն՝երու, որ՛ոն՛ք աշ -
Ժողովր շարո ւնակուած է Համաձայն, ք# *Ա՝իու– ՀԼավիլով գ որմէ յետո ք կենսաբանական բաժին ի խտտած են վարկաբեկել ակադեմական՝ Լրիսէն՝կո–
թեան մէ^ Հաստատուած կարգի : Լրիսենկոյի զե– գո\րծ՚ուն էութեան մասին՝ զեկուցում տու ած է Ա՛ յի ուսմունքր »;
կոլցումր իբրեւ ա զգան շան ր&դո լնելով ^ ան^որ կագեմիկ ֊ քարտուգար Լեւոն՝ Օրբելին է Երկրորդ Այս մեղայականը, սակայն , չէ փրկած Լ՛ 0րբե–֊
կողմնակիցն երր ամբիոն բարձրա՛ռահ եւ սկսած են՛ զեկոլզում մր կարդացած Է ոլրԻձ ակադեմականէ լին : Ակադեմիայի նաիյագաՀոլթեան՝ նիստը իր
ամբաստանհլ իրենց րնկերներր իբրեւ յետագիմա– մբ Օպարին , ոո ժոգո՚վէն ետքր պիտի գրաւէր Լ* ընդունած յատուկ որոշումով անգամ մը եւս ձագ–
կան յ Հ ակ աժողովրդական՝. ^ Հակասովետական 0 րբե ւ եփ պաշտօնը Հ կած է Լ՛ Օր՛բելին իր սխալներուն Համար եւ վբճ–
եւայլն ։ Ամբաստանեալներդ "կիզբր լռահ՜ են ,սա՜՜ Բ՝է ինք րսած է Լ* Օրրելթ.՝ իր զեկուցումին ռած էՀազատել զտյն Ակագեմ իա յ ի կեն սա բանական
կայն՛ ՛մի՛ւսն ՛երր ստիսլաձ են\ ղանոնք խօսիլ; « ԱՀև– մէթ) դժուար է ներկայացնել , տրուած ԲԱ՚^էո՚Լ "Ր բամ–թնի ակագեմիկ –քարտուղարի պարտականս ւ–
Հ ա ս կն ա լի է 1 ր ււ ա հ՜ է « յա ռաֆդի մ ա՝կա§$ն ե րէն » ՀՓրաւգա^ն չի տար, անոր ճււար լրի՛–՛, ա ձ Լ ^հ"*^ թիւններէն
մէկր) թէ ինչու այժմ իւդինձեւր ,Ալիխանեա\1՝ր եւ քանի մր նախագասութիւէններ կր՝ յփշէ 1 զանոնք Առայմմ ա՛յս չափը դիտենք տրուած պատիմի
մ իւ-սներր լռութիւն կր աաՀ սլան են՛ : էքր կ ո ւքէն մէ– քննագատե լոլ Հ ա՛մ Ա՛ր* Ատոր փո խարէն մ իւսն՚ե րու մասին։ Ուրիշ մանրամասնութիւներ Լ– Օլբելիի
կր՝ կա՛մ րսելիք չուն՛ին հ֊ կամ կրկարհե1 թէն՚երկա– ճառերր մէ^ բերուած են բաւականին մանրա– Համար ստեղծուած նոր վիճակփ մասին՝ կը պակ
յիս տեգի կ^ոլնենա յ վիճաբանութիւն մ ր, որ ի— մ ասն\ : սին մեզի։ ՚ հ.
ՆուպաբհաԱ րուն , Գազանճեան՛ 1լառաֆարկէ որ Ա՛ ի ու թե ան ՛է Հմուտ բբօֆէսէօր Պ– Արտաշէս Աբեղեանէ, մին
մեր Հանրածանօթ
Նուպարեան Մ ատեն ս/զսւրան ր Հայադաւանի (աւիր– գին եւ Հայկական՛ Հայրենակիցներէն, ՛որ իր՛ ա՛զ
՛ել անձն՛ուիրութեան
ՄատհԱադաոսԱի, շապը 111֊|ւ պաշտօնական՛ աքաով եւ Աովիէթ * դեսպանա լած է արդէն՛» : մշակոյթին Հանդէպ իր՛ սիր",(
տան միշոցովթ : ք՝ա՝յց՝ զժողովր մ՝իաձայնոլ - բազմաթիւ ապացոյցներ տը–
(ՓԱՍՏԱԹՈՒՂԹԵՐ) թե ամբ կը լքերժէ 5 * Գազանճեանի առաջարկը» ։
Փասաաթ–ռլղթ– կ . — ԱաեւնագըՌՆթ-իՆն..— Բա– 5. ԱտեՆագր՚ոլթեան մէչ արձանագրուած է
րեգործակաձՀի 15 Մ արտ Լ՚Շաբաթ) նիստին ^ ուր նաեւ Հետեւեալը. « ՝Լ,վւստը վերանալուն մօտ ,
6. Գարձեալ^ ^ներկան՚երէն ոման՛ք, մասնա Փարիզ գալով ներկայ է եղել առածին անգամ նա բբօֆէսէօր Աբեղեան– խօսք առնելով շնորՀա՚կալու–
գբ , նախագաՀ ՝ք՝օլօլեան մի
ւորաբար Պ՛ Պ* Խասւիսեա|Զ( 3 Ջօպա(0՚1ւԱՅ|ա եւ Եբա. եւ տողերս ս տ ո ր ագրո անելով ՚ՀյՈլ– թիւն մը կը յայտնէ նախագաՀ ին դրուատ ալից
սլատմականն
լք 0 ֆ յ շ ատ ՚ն՚պասաա լոր տ ե գե կո լ թի ւն ն եր տոլ ին անգամ եւս Հ ամառօտ խօսքերուն Համար զոր ըրաւ յանուն՛ պատ. մ՚ողո–
բրօֆ * Աբեղեանի մասինդ : սլար ե ան Աատենադա բան ի , կրկնել ե լ Հաս/ոաաեք վին, Հ. Բ. Ը. Միութեան եւ Հայ գաղութին։ Ը–
Փասաաթտւււլթ Դ * Ատե նագրոՆթ-իւԹ 12 է յ Համաձայն այդ նիստի ատենագրոլթեան\ Հե սաւ թէ իր պաշտօնն է, զատել գերման՛ կառավա
Մ արա 1941 (Զ" րեքշաբթի) վարչական նիստին տեւեալ փաստեր բ • թէ% րութեան կողմէ Հիմնուելիք Հայկական Մատենա
նախագաՀ ՝$օլօլեան խնդրի՝ ւգաամակա^ն անելով 1. Փետրուար \2ին «առաւօտ կանուխէն դարանին Համար այն գփրքերը որ պիտի ծառայեն
ասել է կրկին ու շեշտել* գործ ա ւորն ե ր եկած են Ա ատենադարա\ն ե լ բոլո ր այգ նպատակին : քօնգիրը առաւելապէս Հայերէն
1. Փետրուար Հ՚Հին՝ զառաւօտուն գործա գիրքհրբ աւելի քան 150 սնտուկներու մէ^ ղեաե– լեզուով եղած Հ րատա րակո լթեան ց ս՛ասին է ։ Եւ
ւորներ մատենագա բ ան եկած Ա1՝ եւ դ ի ր ք ե ր ը 150Է գհլով գամած, կնքածդ թուագրած եւ պատրաստ րոպական Հրատարակութիւներէն պիտի առնուին
ա ւ ե լ ի սՕւաոՆկւնեբռւ. լքէջ զեսւեղէսծ՛ 7 գաՀաՆ,թ ուււլ. վիճակի մէ^ դրած են՛, Հետեւեալ օրր Պեբլին փո " ՚ / ՛ ԳէԲքեքը միայն, (որ կը վերաբերփն) (Հայա)–
գ ր ա ծ ֊ յ կւնւքած եւ ամէնքր պատրաստ վիճակի մէք խագրելու Համ ար ք մ ասնաւո րապէս այս ն պա տ ա. զիտոլթեան ե լ կովկասագիտութեան ճիւղ\էն։
դրած են , յա$լոՐգ օրը կանուխ էն Պ՚երլին զրկուե կաւ պատրաստ եդող վակոնով » : Կրկնակ օրինակներէն* մ է կական միայն պիտիտար–
լու Համար , մ ասնաւո րապէս տ ր ամագրո ւստծ շոգե– 2. « Կր գա*նուինք զինուորական՝ անդառնալի ու\թւ Պեբլին; Այլեւ, գերման գրաւման իշխանու
քան ի Հրամանի մր Հա(ւ դէպ ^ որուն՛ ա՚ռֆել պէտք է խո
կ առքո վթ Հ Ա Լ թէ՝ ԼոգԼ\Ա՛ռք ին մ եկն ո ւմ էն– յեաա– նարհ իլ » ։ թեան Պ • Ներկայացուցիչը , ընգառաչելով իրխնգ–
ՀՀառաքման
մր ժամ առա^» ձեռք է բեբուել Հ^առաքման՝ 3. Այգ միջոցին ձեռք է բերուած րանքին, զիխծ է որ Փարվ,զ՚կէ1ւ.\դաընաճ՛ Ս՝աաե–
ձգումր » : նադաբա|նի^ յ ւ յ յ ա ^ , , մ ե ձ վմ ա ս ո Հայերէն այն դիր
2. « Ժողովբ իր կար.ելթԼ\ պիտի Հրնէ որպէս յետաձգո ւմբ , ա յն Հ աս կա ց ո ղո Լ թե ամբ ՛որ Պ՝ե ր լ ի – քերը եւս , որ սպառած չեն ե լ Հետեւաբար կարելի
ԴՒ ԳՒՐՔ^Ո7 Փս*րիղ թողուտին^ գոնէ բոլոր Հայե նէն< մ ա սն աւո բ պւսչտօ՝՝ ատ ար մր պիտփ դա յ Փա պիտփ ըլլայ ձեռք բերել գր>ավասաո1նհրո1– մօտ։
րէն գիրքերր եւ օտար լեզոլով գիրքերուն ալ մէկ րիզ 1 տեղւոյն՝ վրայ քննելու սնտուկներու սլարու– Այոպէսով, որպէս եզրակացութիւն , \ուպարեան
մասէՀֆ ։ $՝է այգ նպատակով կազմուած յանձնա– նակութիւնր ^; Մատենադարանին դիրքեր ո լ մեծագոյն մասը ա–
խումբր պաշտօն ունի ց ա ն կ ա գ ր ե լ դ ի ր ք ե ր ը ե ւ 4. « Հ ՛Բ *Ը .Ա՝իոլթեան՝ կեդր * ժողովր , որուն պաՀավաբար պիաի մնայ Փարիզ եւ միայն փոքբ
Պեբլին » յ
զաաել անո1Տւք ո ր ճ ե ւ է շահեկաւնււՆթ՚իւԹ կ ը Օեր– Համամիտ գտնուա՛ծ են զոյգ Օփիսներր^ րնկե– մասը պիտի տարով
կւԱյացէԹԼ^ Պերլինւ փոխադրյուսելու. ե ա մ ա ր » : րակցոլթիւններ ։ ե լ ազգային ներկայացուցիչներ ,
3. ;— « Տա^լ նո լ Փարիզի Հայ ե ր\ի՝տ ա ս ար դն ե - անձն
երջանիկ է Հա՛ստատելու թէ Պե^ր^ինէն եկող (3) ԱՐՏԱԵԷՍ ԱԲԵՂԵԱՆ
Fonds A.R.A.M
ԱԿԱԴե1ք1Կ11ն ԼեՒՈՆ ՕԱԳԼԻԻ Ր են ո չ ի վերաբերիր՝^ : իլ աւելի ուժ տալու Համար ՀափէհԱը Աւ&Խհկւպի մեջ
ՑնՈ^ԱԶՐՈՒՄԸ իր յո խորտանքներուն
գ դիմահ֊ է կո ւս ա կ ո ո լ թ հ ան
օգնութեան ; «Ա՝եր կո ւսա կռո ւթիւնր ուժեգ է ա– ԽՄԲ.- ԱեաւՆափկ այԹ խմրագրսւկաԹը քոս
նովգ որ գիտէ թէ ինչու Համար կր պայքար ի , եւ րով Հ ի ւ ս – Ամերիկայի աւսաջ(ւորդււ, Տիրան) հ –
թերթերը օրը օրին գրեցին՛ թէ գրականու գիաէ թէ փն չ գաղափարներու ե լ ինչ ա ե ս ո լ թ ե ան պիսկ • ի բ բ հ ւ ՛նար սեբոււԹդքիԹ փրկՌւթհայԹ մ ի ջ ո ց
թեան՚՛ , թատրոնի , շարժանկարի եւ երաժշտու ԳՐ°չին աակ կր յաղթանակէ »: կ՚աււաջարկէ. . . « Հ ա յ Ծէս»ը (Հայաստան
թեան՝ ասպարէզին մէ$ տեղի ունեցավ մաքրագոր Ս տ իսլուահ՝ Ր էէաէուէ ^Ղ^է է՝–Ս^*՝՝ռ լռո լ թ ի լնր հայց ե կ հ զ հ ց ի , 1948 ՅոՍնիս)
ծումներէ ետքր , համայնավար կուսակցութեան՛ « մորգանական^նե րր փորձեր են զանազան ձեւե - Ամերիվեան Համալսարաններու , բարձրագույն
կեդր . կոմիտեն ձեռնարկած է նոյնւր կատարելու րով պաշտաաՕ֊ել իրենք զիրենք , սակայն ժողովի վարդարաններու եւ Հանրային ն՚աիակրթարանւնե–
գիտութեան ճակատին վրայ , սկսելով կենսարա– ընթաոքին Լրիսէնկօն , պատասխանելով գրաւոր
Հարսում ի մ>ւլՏ յայտարա՛րած է, թէ իր գեկուցու– րու Հեա Համի՚1.թաւ/ , ԱմեբիկաՀայոյ ԱռաՀնոր֊
նութենէԱ–. Այս վերԼին մաքրագործման զոհ գնաց մլւ նախադէա կար զ առ ուա ձ է կուսակցութեան՝ դարանի Հովանաւորած Հայկական փոքրիկ գըա–
•ի մ՚իչի այլոց նաեւ ականաւոր գիտնական Հայազ Կեդր. կոմիտէի կողմէ ե լ անոր Հաւանո ւ թե ան է բոցներն ալ այս ամիս կ՝ ո լնեն ան՝ իրենց տարեվեր.
գի Լեւոն Օրրելին , Հայաստանի Գիտութեանց Ա– արժանացավ Հ չ ի քեն ութիւններե ու Հանդէսներյլ :
կագեմ իա յի անդր աճ՛ի կ նախագււօՀռ : Այս յայտարար ո թեն էն վ^բ^^ թռ Լ° ռ ամբաս– Համեստս այս ուսէււմ%ւս–րանճ–՚եր\Ա^ ռւՀք չաբսլթ-քւ
Մ ոսկոլա յի «Փրալդա»ն Վեր լին թիլերու մէչ տանեալնե ր ր ^ մէկր միւսի ետեւէն , մեղայի են ե– մի քանի Դամ աշխատանք կր տարուի մեր փոք–
Հետեւեալ մ ան բամ ա սն\ո ւթ ի ւնն երր կր Հաղորդէ կեր , Հրաժարեր են իրենց մ ո լոր ութիւքն երէն եւ րիկներուն սորվեցնելու իրենց նախաՀ այրեր ո լ լե
կենսաբան ^ գիտնականներ ո Լ. մէկ մասին շնորՀա– անցեր են Մ ի չուրինեաններու բանակր չխոստանա զուէնո, առիթ են մեր գաղութի շատ մր երէց ան։֊
գրկումի մասին Հ լով ասկէ ետքր չմերկացնել վճռապէս յետադի– գամներուն Համար կարօտով վեր՚յփշելոլ երկու
Օգ""աոսի սկիզբնհրր Մ ոսկուայի մէ^ տեգի մ ա կ ա\՚ - իգէա լիստական՝, Վտյսման ու Մ որզա - տասնեակ տարիներ աււս՚Փ գործող ԱմերիկաՀա/
ունեցած է Գի ւ գատն տ ես ա կան՛ Գիտո ւթ իւննե րու նական «ւ/քօլա՛ստփքր՝Տ> , ա ա յ Ք ա լ 1 Ի լ Հբուրժուական՝^ գսլրոցներր։ Այ՚եմ շատ բան չէ մնացած, կ՝րսեն,
Ակադեմիայի \Նստաշր2սյն\էՀ, որուն մասնակցած են գիտութեան՛ Հանդէպ ցոյց տրուած այն\ սա որա - այգ օրերու խանդէն՝ , աշակերտներու թիւի բաղ–
46 ակաո-եմ ականն եր ^ գիտական աշխատակիցներ , քարշութեան զձէմ ^ որ չ ի վայլեր սովետ * Vիս։–
ուսուցչապետներ եւայլն , թուով 700 Հ ոդի 5 Հա նտկանի%\ ^ :
մեմատաբար մեծ թիւ կազմ ահ՝ են աւան ո մէ^ Հայ Գիտական՝ Համ ազու մ արբ աւարտած է իր աչ– (իողովին մէչ\ բոլոր խօսողներն ալ յարձակած
գիտնականներդ , որո&ցմէ ՀՓ^աւդա^ն կր յիշա խատանքներր րնդոլ1 ելով Համ ապատաս խան ո՛րո են՝ Լ, Օրբելիի վրայ, խստօրէն քննադատելով ա–
տակէ Գ> . ք^արա^անեան ի ( Հայաստանէն ) ^ պրոֆ * շում , որով ՀՀանՀ րաժեշտ կր գտնէ Հ իմ& ո վին վե ն.որ վտրտծ բնաբանական բաժն\ի գործունէոլթիլ–
Ն * Ս իսակեանի ( Ա*\ի՝ո ւթենական1 բիոքիմ իա յի կա րա կա ռո լցան ել գի տա-Հ ետ աղօտական՝ աշխատանք–, \ւ.ր։ Բնորոշ է որ Լ-Օլբերին ամբաստանս լ ած է ոք
ճառէն) , (/. Ալի ի ա՛՛ւ՛եան՝ի ԼԱ* ոսկուայի Պետ . Հա ներբ կենսաբանութեան մարզին մէ^ եւ վերաքլւն՛՛–՛ թէՄենտէլ Մորգան-Վայսման յհտադիմակւսԹ ,,,ե–
մալսարանի դասախօս ) > Ա • Աւագես/եի Լակագե– նել ՛ուս ո՛ւ մն՛ա՜կ ան Հ\իմնա ր կութ իւն երու ծ բադի ր՝– ս ո լ թ ի ւնն\ե ր ին յարած ըլլալուն Համար, այլմիայն
մ ական) եւ *^ • աՀ ո ւմ ե ան ի անուններ բ : Խերլբ> : Ասիկա կր նշանակէ թէ պիտի արձակուին այն «յանցանքով» , որ «միջոցներ ձեռք առած չէ
Այ" ՎԷ^էՈՈՈՏ մ է լ ^Կենսաբանական՛ գի ա ո ւ– ա յն գի տն ՛ա՛՛կ անն՚երր ո ր կողմնակից չեն Միչոկրթի պայքարելու Վայսմանական՝ութեան յետագիմա -
թեան վիճակր՚ֆ ՛հիւթին չո՚֊ը^ԼՀ րնդարձակ զեկու ուսմունքին եւ կենսաբանութեան՝ գասաւա§ ՛գու կան դա^ափարախօսու թեան դէմ» , $՜Ո4Լ տո՚~տ>ծ
ցում մ ր ա ո ւ ա ծ Է Գի ւգա տն՛տես ական Գիտութիւն– թի ւնն՝ ս լ միայն մէկ ուղղութեամբ պիտի կատար– է , որ իրեն ենթակայ գիտական Հիմնարկութիւն–՜
ներու Ակաղձեմիա յի նախագաՀ Լլվիս ենկօն ( երկու ուի % ՛հերու մէշ^ երկու Հակադիր Հոսանքներու ներկա–
խում րի րաժնելով քյ . Աիութեանւ կենսա բան –գիտ Համագումարին չէ մասնակցած յ՛"յա^նի կեն յացոլցիչնե րն ալ գործեն Հաւասար ազատու
թեամբ եւ կողմ
նականներր : Առածին խումբին կր սլատկանթն ա– սաբան եւ Գիտութեանց Ակագեմ իայի կենսաբա նակիցներուն՝ արտօնած է Վայսման-էքորգանի
գրութիւնը տպա
նոնք, որ՝ո\նց գիտական՛ աեսոլթիլններր յառա^գի– նական դիտութիլններոլ բաԺնփ քարտուղար Լ• ուսռւմնաս իրո ւթիւ\ն*Նե ր ո լ ամսա
մակա\ն են՝, Հարազատ են Հգիաչեկաիկական եւ Օրբելին , \որու ան\ուն\ր ՛ոչ ոք յփշա՚տակած է իրր^՛֊ Ակադեմիա՛յի կենսաբանական
սլա տմ ական մ աա եր իա լիզմզի սկզբունքներուն՝ եւ յյ՚իչուրինի Հակառակորդէ Աակայն կարգր անոր թերթեր ո ւն մէչ–.
կր Համա սլա տ ա ս խ անեն ո ուս գիտնականներ՝ Ա*ի– եկած Է երկու շաբաթ եաքր^ ^րբ Գիտութեանց Լ՛ Օրբելին բնական գտած է կա՛ր ծ ի քն՛եր ու
ձոլրին\ի) Տիմիրեազեւի եւ Վիլեամսի ուս մուն՝քթն\, Ակագեմ իա յի նախադաՀ ութ իւն՚ր դում արած Է իր տարբերութիւն ր զուտ գիտական Հարցերոլ շոլր–
իսկ երկրորդ խում բին՛ մէ^ կր մանեն յետադիմած նիստ ր , Գի ւղաա\1 ՛տես ական Ակագեմ իայի նբս– չ\բ, որտվ ինքզինքր /անցաւոր չէ Համադրած, ԱԱ1–
կան՛ գ <ձիգէալիստական՝՝ֆ , «ւ/՛իտաֆիղ^ի՚քական՝^ տե~– աա շրթան ի աշխաաանքնեբր քննութեան են կայէհ, ՛իրեն դէմ եղած՛ իւ իստքննադատո լ թ իւնն՛եր էն
ս ո Լ թ ի ւններու կ ո զ մնա կի ոԱ երվւ , որոնէք մ Է շատերրլ թարկելու Համար է Գիտական՛ այս բարձր ետքր, խոստո՛վանած է, իբ եզրափակման՛ խօսքին՛
ներկա յ են եղած մ ո գովէին եւ ենթարկուեր են զե ժոգովին եւս մասնակցած են, բացփ Լ* ՕրբելիԷն, մէշ^, թէ սիւա՚լնեբ գործա՛ծ է, որոնցմէ ամեն՚ա–
կուցանողի ծանր յարձակումներով է Այս Վք*բ2.Ի^*՝– երկու ուրիշ Հայ գիտնականներ ,* կոշտոյեանց ՚ծանր՚ր այն՝ ՛եղա՛ծ է որ թերագնաՀատեր՛ է Գիւզա֊–
ներր կր Համ արոլին՛ Հ ետ ե լորդն եր արտասաՀմ անի եւ Ա* Աւագեան։ \թերկայ եղած են նաեւ քօ * Մ ք՚ո ՚ - տնտեսակտն– գիտաւթրւններու Ակադեմիայի նրս–
դի տնականներու՝ Աէն՚աԷլի , Ա որգա^Լ՚ի եւ Վ^այս– թեան բարձրագոյնւ ուսման՞, պետակա՛՛ն՛ ագարակ տաշր^անի նշան՚ա կութ ի լ՝1՚ր եւ ՀանսաՀմանօբէն
նախա
մսՀնի ։ կողովին մ ասն ակի ո Հա յե րէն՝ ^ յեաադի– ներու Լս ով խուլ) եւ գիւղա՚տնաեսութեան ազատականութիւն (լիբերալիզմ յ ե լ անւսաՀմանօ–
մ ականյ> կեն ս արանԱ՚երո ւ կա րգն\ է դասուեր Ա• րարէ երր՛. րէն՛ թեթեւ վերաբերմունք ցոյց տուած է Հան -
Ալիիասհաւնէր : I* Ակադեմիայի նիստ ր բացած է նախագաՀ ր *. –է>դէպ այն՛ գիտնակա\ւն՝երու, որ՛ոն՛ք աշ -
Ժողովր շարո ւնակուած է Համաձայն, ք# *Ա՝իու– ՀԼավիլով գ որմէ յետո ք կենսաբանական բաժին ի խտտած են վարկաբեկել ակադեմական՝ Լրիսէն՝կո–
թեան մէ^ Հաստատուած կարգի : Լրիսենկոյի զե– գո\րծ՚ուն էութեան մասին՝ զեկուցում տու ած է Ա՛ յի ուսմունքր »;
կոլցումր իբրեւ ա զգան շան ր&դո լնելով ^ ան^որ կագեմիկ ֊ քարտուգար Լեւոն՝ Օրբելին է Երկրորդ Այս մեղայականը, սակայն , չէ փրկած Լ՛ 0րբե–֊
կողմնակիցն երր ամբիոն բարձրա՛ռահ եւ սկսած են՛ զեկոլզում մր կարդացած Է ոլրԻձ ակադեմականէ լին : Ակադեմիայի նաիյագաՀոլթեան՝ նիստը իր
ամբաստանհլ իրենց րնկերներր իբրեւ յետագիմա– մբ Օպարին , ոո ժոգո՚վէն ետքր պիտի գրաւէր Լ* ընդունած յատուկ որոշումով անգամ մը եւս ձագ–
կան յ Հ ակ աժողովրդական՝. ^ Հակասովետական 0 րբե ւ եփ պաշտօնը Հ կած է Լ՛ Օր՛բելին իր սխալներուն Համար եւ վբճ–
եւայլն ։ Ամբաստանեալներդ "կիզբր լռահ՜ են ,սա՜՜ Բ՝է ինք րսած է Լ* Օրրելթ.՝ իր զեկուցումին ռած էՀազատել զտյն Ակագեմ իա յ ի կեն սա բանական
կայն՛ ՛մի՛ւսն ՛երր ստիսլաձ են\ ղանոնք խօսիլ; « ԱՀև– մէթ) դժուար է ներկայացնել , տրուած ԲԱ՚^էո՚Լ "Ր բամ–թնի ակագեմիկ –քարտուղարի պարտականս ւ–
Հ ա ս կն ա լի է 1 ր ււ ա հ՜ է « յա ռաֆդի մ ա՝կա§$ն ե րէն » ՀՓրաւգա^ն չի տար, անոր ճււար լրի՛–՛, ա ձ Լ ^հ"*^ թիւններէն
մէկր) թէ ինչու այժմ իւդինձեւր ,Ալիխանեա\1՝ր եւ քանի մր նախագասութիւէններ կր՝ յփշէ 1 զանոնք Առայմմ ա՛յս չափը դիտենք տրուած պատիմի
մ իւ-սներր լռութիւն կր աաՀ սլան են՛ : էքր կ ո ւքէն մէ– քննագատե լոլ Հ ա՛մ Ա՛ր* Ատոր փո խարէն մ իւսն՚ե րու մասին։ Ուրիշ մանրամասնութիւներ Լ– Օլբելիի
կր՝ կա՛մ րսելիք չուն՛ին հ֊ կամ կրկարհե1 թէն՚երկա– ճառերր մէ^ բերուած են բաւականին մանրա– Համար ստեղծուած նոր վիճակփ մասին՝ կը պակ
յիս տեգի կ^ոլնենա յ վիճաբանութիւն մ ր, որ ի— մ ասն\ : սին մեզի։ ՚ հ.
ՆուպաբհաԱ րուն , Գազանճեան՛ 1լառաֆարկէ որ Ա՛ ի ու թե ան ՛է Հմուտ բբօֆէսէօր Պ– Արտաշէս Աբեղեանէ, մին
մեր Հանրածանօթ
Նուպարեան Մ ատեն ս/զսւրան ր Հայադաւանի (աւիր– գին եւ Հայկական՛ Հայրենակիցներէն, ՛որ իր՛ ա՛զ
՛ել անձն՛ուիրութեան
ՄատհԱադաոսԱի, շապը 111֊|ւ պաշտօնական՛ աքաով եւ Աովիէթ * դեսպանա լած է արդէն՛» : մշակոյթին Հանդէպ իր՛ սիր",(
տան միշոցովթ : ք՝ա՝յց՝ զժողովր մ՝իաձայնոլ - բազմաթիւ ապացոյցներ տը–
(ՓԱՍՏԱԹՈՒՂԹԵՐ) թե ամբ կը լքերժէ 5 * Գազանճեանի առաջարկը» ։
Փասաաթ–ռլղթ– կ . — ԱաեւնագըՌՆթ-իՆն..— Բա– 5. ԱտեՆագր՚ոլթեան մէչ արձանագրուած է
րեգործակաձՀի 15 Մ արտ Լ՚Շաբաթ) նիստին ^ ուր նաեւ Հետեւեալը. « ՝Լ,վւստը վերանալուն մօտ ,
6. Գարձեալ^ ^ներկան՚երէն ոման՛ք, մասնա Փարիզ գալով ներկայ է եղել առածին անգամ նա բբօֆէսէօր Աբեղեան– խօսք առնելով շնորՀա՚կալու–
գբ , նախագաՀ ՝ք՝օլօլեան մի
ւորաբար Պ՛ Պ* Խասւիսեա|Զ( 3 Ջօպա(0՚1ւԱՅ|ա եւ Եբա. եւ տողերս ս տ ո ր ագրո անելով ՚ՀյՈլ– թիւն մը կը յայտնէ նախագաՀ ին դրուատ ալից
սլատմականն
լք 0 ֆ յ շ ատ ՚ն՚պասաա լոր տ ե գե կո լ թի ւն ն եր տոլ ին անգամ եւս Հ ամառօտ խօսքերուն Համար զոր ըրաւ յանուն՛ պատ. մ՚ողո–
բրօֆ * Աբեղեանի մասինդ : սլար ե ան Աատենադա բան ի , կրկնել ե լ Հաս/ոաաեք վին, Հ. Բ. Ը. Միութեան եւ Հայ գաղութին։ Ը–
Փասաաթտւււլթ Դ * Ատե նագրոՆթ-իւԹ 12 է յ Համաձայն այդ նիստի ատենագրոլթեան\ Հե սաւ թէ իր պաշտօնն է, զատել գերման՛ կառավա
Մ արա 1941 (Զ" րեքշաբթի) վարչական նիստին տեւեալ փաստեր բ • թէ% րութեան կողմէ Հիմնուելիք Հայկական Մատենա
նախագաՀ ՝$օլօլեան խնդրի՝ ւգաամակա^ն անելով 1. Փետրուար \2ին «առաւօտ կանուխէն դարանին Համար այն գփրքերը որ պիտի ծառայեն
ասել է կրկին ու շեշտել* գործ ա ւորն ե ր եկած են Ա ատենադարա\ն ե լ բոլո ր այգ նպատակին : քօնգիրը առաւելապէս Հայերէն
1. Փետրուար Հ՚Հին՝ զառաւօտուն գործա գիրքհրբ աւելի քան 150 սնտուկներու մէ^ ղեաե– լեզուով եղած Հ րատա րակո լթեան ց ս՛ասին է ։ Եւ
ւորներ մատենագա բ ան եկած Ա1՝ եւ դ ի ր ք ե ր ը 150Է գհլով գամած, կնքածդ թուագրած եւ պատրաստ րոպական Հրատարակութիւներէն պիտի առնուին
ա ւ ե լ ի սՕւաոՆկւնեբռւ. լքէջ զեսւեղէսծ՛ 7 գաՀաՆ,թ ուււլ. վիճակի մէ^ դրած են՛, Հետեւեալ օրր Պեբլին փո " ՚ / ՛ ԳէԲքեքը միայն, (որ կը վերաբերփն) (Հայա)–
գ ր ա ծ ֊ յ կւնւքած եւ ամէնքր պատրաստ վիճակի մէք խագրելու Համ ար ք մ ասնաւո րապէս այս ն պա տ ա. զիտոլթեան ե լ կովկասագիտութեան ճիւղ\էն։
դրած են , յա$լոՐգ օրը կանուխ էն Պ՚երլին զրկուե կաւ պատրաստ եդող վակոնով » : Կրկնակ օրինակներէն* մ է կական միայն պիտիտար–
լու Համար , մ ասնաւո րապէս տ ր ամագրո ւստծ շոգե– 2. « Կր գա*նուինք զինուորական՝ անդառնալի ու\թւ Պեբլին; Այլեւ, գերման գրաւման իշխանու
քան ի Հրամանի մր Հա(ւ դէպ ^ որուն՛ ա՚ռֆել պէտք է խո
կ առքո վթ Հ Ա Լ թէ՝ ԼոգԼ\Ա՛ռք ին մ եկն ո ւմ էն– յեաա– նարհ իլ » ։ թեան Պ • Ներկայացուցիչը , ընգառաչելով իրխնգ–
ՀՀառաքման
մր ժամ առա^» ձեռք է բեբուել Հ^առաքման՝ 3. Այգ միջոցին ձեռք է բերուած րանքին, զիխծ է որ Փարվ,զ՚կէ1ւ.\դաընաճ՛ Ս՝աաե–
ձգումր » : նադաբա|նի^ յ ւ յ յ ա ^ , , մ ե ձ վմ ա ս ո Հայերէն այն դիր
2. « Ժողովբ իր կար.ելթԼ\ պիտի Հրնէ որպէս յետաձգո ւմբ , ա յն Հ աս կա ց ո ղո Լ թե ամբ ՛որ Պ՝ե ր լ ի – քերը եւս , որ սպառած չեն ե լ Հետեւաբար կարելի
ԴՒ ԳՒՐՔ^Ո7 Փս*րիղ թողուտին^ գոնէ բոլոր Հայե նէն< մ ա սն աւո բ պւսչտօ՝՝ ատ ար մր պիտփ դա յ Փա պիտփ ըլլայ ձեռք բերել գր>ավասաո1նհրո1– մօտ։
րէն գիրքերր եւ օտար լեզոլով գիրքերուն ալ մէկ րիզ 1 տեղւոյն՝ վրայ քննելու սնտուկներու սլարու– Այոպէսով, որպէս եզրակացութիւն , \ուպարեան
մասէՀֆ ։ $՝է այգ նպատակով կազմուած յանձնա– նակութիւնր ^; Մատենադարանին դիրքեր ո լ մեծագոյն մասը ա–
խումբր պաշտօն ունի ց ա ն կ ա գ ր ե լ դ ի ր ք ե ր ը ե ւ 4. « Հ ՛Բ *Ը .Ա՝իոլթեան՝ կեդր * ժողովր , որուն պաՀավաբար պիաի մնայ Փարիզ եւ միայն փոքբ
Պեբլին » յ
զաաել անո1Տւք ո ր ճ ե ւ է շահեկաւնււՆթ՚իւԹ կ ը Օեր– Համամիտ գտնուա՛ծ են զոյգ Օփիսներր^ րնկե– մասը պիտի տարով
կւԱյացէԹԼ^ Պերլինւ փոխադրյուսելու. ե ա մ ա ր » : րակցոլթիւններ ։ ե լ ազգային ներկայացուցիչներ ,
3. ;— « Տա^լ նո լ Փարիզի Հայ ե ր\ի՝տ ա ս ար դն ե - անձն
երջանիկ է Հա՛ստատելու թէ Պե^ր^ինէն եկող (3) ԱՐՏԱԵԷՍ ԱԲԵՂԵԱՆ
Fonds A.R.A.M