Page 283 - ARM_19-1948_03
P. 283
« &❁ ա ՛Կ
խնդրանքներու կարենալ գոհացում տալու Հա Պատշաճ շէնո րՀակալիք մը ուղղուեցաւ –ա Ո տղան 17, ուրեմն երկուքն ալ ենթակայ չէին զին
մար, ան բա լալ։ աբ նկատելով այգ գա բոցը, վար նիլ քննիչին եւ քա զա քա պե տ ին\ % ուորութեան X
ձեցին ագարակ մբ Վէրն է ի գեղածիծաղ Հովիտին ՏնոբՀիւ մշակուած նար ծրագիրնեբու՝ 1949՜ I* ՎՒ^ք"^ Միութիւնը վճռեց թէ իրաւունք
մէք^ ուր բնութեան աննման՝ գեղեցկութիւ՛ները ին կայանը աւելի պիտի ընդարձակուի ։ չունի դատելու իր ա1գամներոլն Հայբենասիբոլ -
բացառիկ Հրասլոյր մր կուտան այն բարձունքին՝ Այս տարի առաքին խումբը Հասաւ Փարիղէն թիւն բ , ել փակեց խնդի րը *
որուն վրայ երկու աարիէ ի վեր կբ ծածանին մեր Հ ս կո ղո ւթ ե ամբ ՛ծանօթ ման կա վարժ ո ւ֊Հի Օր– Ա– Հանգուցեա լը մ ի շտ պտո յտնեբ կը կատար էր ,
տարագիր եռագոյն բ եւ Կ* էքաչին գրօշակբ ։ Զէ յթունեան՚ի որ աղնա՛ւ ա բար ստանձնեց երեք նիւթեր Հաւաքելու Համար ։ )932,ին տեսակցու -
Ս տորիՀն՝ Ալպեաններու ա յս լեռնային եւ բա ր– իսումբերոլ կրթական բաժնին ղե կա վար ութ իմն ը ; թիւն մբ ունեցաւ Աթալինի Հետ ։ Հէթլէ"՝ "՛եւ.
ցա\1՝կբ անցուցած էր գինքր իբրեւ թշնամի։
գա լաճ նաՀանգբ օժ՜տուած ամէն յարմարութիւն– ^ՍԿ.ԸՈԸՂԸ. V արսէյլէն , իսկ երրորդը մի քին Ֆը֊ 1936/՛^՛
ներով եւ բնական Հրաշալիքնեբովճ կարեւոր կեդ րանսայէն ։ Երեք խումբերաւն ալ բնդՀ * ուղղու կը նախատեսէ բ թէ պատերազմ պիտի ծագի երկու
րոն մըն է ֆրաԱսացի եւ մասնաւորապէս օտար թիւնը յա քորդա բար ստանձնեց ին եռանդուն եւ տ ար ի էն ։
զբօա աշր քչիկներու՝ որոնք այտեղ կո ւգան իբե նց ժբաքան խաչուղիներ Տիկին Հազարեան, Տիկին Կրթուած էր Գերմանիա յ մէք եւ գրական աս
օդափոխութեան եւ արձակուրդի օրերը անց ընե Խանճեան եւ Տիկին Կօշկակարեան ։ Օր* ԱՏ֊աՀիա պարէզը սկսած՝ իբրեւ թատե բագի ր ։ Զռւիցեբիա
լու է Բացի ասոնցմէ , ա՚յդ կանաչագեղ լեռներ ո լն\ Գեւոնեան , Հազիւ \ 9 տարեկան , իր մ տա յին եւ փոխադրուելէ վերք սկսաւ կեն սադր ականներ դր—
եւ բլուրներուն մէք՝ ուր թսմէն՝ տարիքէ եւ. դաստ– մարզական ճկուն յտակոլթիլճներով , մեծապէս րել , մեծ ^Համբալ շաՀելով։ Եր Գէխայձոր գոբծեբն\
կարգէ յոգնած մարդիկ կը վայելեն կարճատեւ կ^օգնէր Օր • Զէյթունեան՚ի եւ այնքան Հարազատ– են (յիսուսի , Կէօթէի , Նափոլէոնի , Հթւ՚տէնպուր–
բայց խաղաղ ո լ Հեշտաբոյր եբքանկութիւն մը , օբէն կը կառավարէր զան՛ոնք աուօրեա լ պտոյւոն՚ե– կի , Պիգմարքի , Լինքբնի կենսագրութիւները X
Հաստատ ուե ցան նաեւ փոքըերու 95 եւ 24 սկաու– բու մէք։ Հապա սա Վալանսի սոխակը՝ Տիկին Ա֊ի– Շատեր վերասչաՀ գիրք մը բռճւած են իր պատմա
տական կա յ աններ , ի^ Հ " Ր քախ^ախի չ մեծամաս– րաբփի Փէրզիկեան՝, որ իր զգայո՛ւն՛ եւ ն՚երգաշ– կան ուսումնասիրոլթեանց ել նկարագեղ կենսա
ն ութիւն մ ը կը կաղմ է բաղգատմ ամբ միւս նա– նւ ա կ ձա յն "վ ր կը խանդա վառէր մթնո լորտբ X գրութեան ց Հանդէպ :
Հ անգներուն է Նպաստաւոր օգեր ո լն՝ րնդարձակ դաշտերոլ
Հպարտ եմ ըսելս ւ թէ ա յ դ կայ աններ ու շար–՛ մէք, կասլոյտ եւ պայծառ երկինքին տակ տեգի
քթն՛՝ կա պո յտ էք ա չինը իր ա\\՝շուք վիճակին մէք՝ ունեցան Հայկական պարեր , մարզական– խաղեր , ԼՈՒՐԵՐ ՀԱՅԱՍՏԱՆԷՆ
՛թէ տնտեսապէս , թէ բաբո յապէս ել թէ կր թա՛կածս երգեր եւ ար տ ա ս անա ւթ ի ւնն ե ր՛ որոնց յաճախ կը Լփաղուած Երեւա1 ի անթելէն)
տեսակէտով բո լոբին մ ր ցանի շբ կոտ բ ած է եւ ունի մ ա ս Լ ա կց է ին Մ արսէ յլէն Համ ակի ր այ ց ե լո լն եր ։ ՆԿԱՐԻԶ ՎԱՍՒԼ ՎԱՐԳԱՆԵԱՆԻ ործերով
Աեպա–
նախանձելի վիճակ մը։ Օտարնեբու առքեւ կորո Գեղեցիկ է Վէրնէ իր կախարդիչ ել գե գա ցոՆռաՀանգկսր րացուեցալ Երեւանի մէթ նկարիչ.
վի բնթացքով այս բա՛րոյական մե^ծ յաղթանակը գարդ տ ե ս ա բանն ե րով , բայց իր Հմայքը կրկնա– 5ին , մասնակցութեամբ քա՛ն՛ի մր հարիւր
բացարձակ ապացա յցն է մեր քՕա չո լՀ իներռւնւ պատկուեցաւ մեր սիրելի փոքրիկներում ^ քՕաչու– ներոլ եւ դերասաններու , որո՛նց մէթ կր գտնուէին
անձնուիրութեան ,ռօրաւոր կամքթն՛ , աղղասիրա– Հիներուն եւ Հա ւբենակի ցնե բա ւն ներ կայո ւթե ամբ Հ նշանաւոր ՛ն՛կարիչ Ա՝ արտ իր ո ս Ա արեան եւ Հանրա
կան զգացումներուն՝ ել անձնական արժէքներուն է Երեք էսում բերն ալ կազղուրուած , ն ե րշն չո ւած պետութեան մողո վդա կան արուեստագէտ՝ Վա.
Վերքերս Օւ§Ոշ/՛ մէք մոզովի մբ բ\նթացքին\ Հայոլ ղգացո ւմ ով՝ գոՀ ու դուար թե կանա ւգաց ին՝ * գարշ Վաղարշեան՛ • Բացման խօսքր բրաւ Եղիշէ
3 ովՀ անն է սեան՝ Հայաստանի ն՛կար իչներոլ Միոլ.
արուն պաշտօն տպէ ս Հրաւիրուած էր նաեւ կա Գրեթէ երեք ամ սուտն խան դավա ԱԼ ել երքանիկ
պոյտ ք&աչին կայանին ներկայացուցիչը , նէսՀան շրքան մ ը բոլորելէ յետ ո յ՛, կա յանբ մ եծ յաքողու– թեան քարտ ո ւղա ր ր ներ՛կա՚յացնե լով ՎարգանեանՀ
գայ ին ,ը\է\դՀ • քննիչը բոլորին ներկայութեան ը՛ թեամբ փակուեցալ ան՛ցեալ շաբթոլ ։ իբրեւ թատերա՛կա՛ն տաղանդաւոր նկարիչ :
սաւ • ԵՐ– ԳՈՁՈՒՆԵԱՆ « ՀԱՅԳԻՐԲ » ՀՐԱՏԱՐԱԿՉԱԿԱՆԸ ապեց
Ս՛ովետ* Հայաստանի դպբոցներուն Համար Գ§դա–
—- Այս տաբի մեր ն՛աՀ անգին մէք ունինք 95 սագիրքեբ : 19 աւրի շ դասագիրքեր կը գւոնուին
մամուլի տակ։ քիուսերէն լեզուի
կայաններ, որոնց շարքին կը գարաւի նաեւ Հայ կ* ԷԱհւ Լոնտվիկի Սաճը գասաւանդմաԱ
էքաչինը։ Անցեալ շաբաթ , քննական այց մը տուի Համար այս տարի Հրատարակուեցւսնւ 136 Հազար
իրենց ։ Դուք շ&՝ո րՀ իւ պետա՛կան եւ Հարուստ &աբաթ օր, քնացած ա՛տեն մեռաւ Տոքթ* է– օրինակ, որ անցեալ տարա լան մն՛ացա՛ծ 132 Հազար՛
կազմ ա կեր պո ւթ ի լնն ե ր ո լ աքա կցաւ թե անէ՝ ուն՛իք ՚^էԼ Լոէ֊ավիկ, աշխաբՀաՀռչակ պատմագիր եւ օրինակով լիովին պիտի բաւա\րարէ դպրոցն եբոլ
լայն մ իքոցներ՛, բայց ա քգ ազնիւ Հայ տիկիններ ր կենսագիր Հ 67 տարեկան էր X պէտքերո՚ւն յ
բոլորովին՝ զուրկ ա լդ շնւոբՀն՚երէն\, ձրիաբար կբ Վերքերս քաշուած էր ԶոՎ՚ցե բիս յ մէկ ան ԵՈԵՒԱՆՒ Ժողովրդական կրթական բաժնի եւ
սնուցանեն ել կբ իսնամե\ն\ այնպիսի փոքրիկներ կիւնը, Ասքոնա։ Արտի Հիւանդութենէ կը տառա կոմսոմոլի նախաձեռնութեամբ Երեւան՛էն 600 ա–
մեկնեցան
որոնք իրա կան դժբախտներ ե\ն եւ պէտք ունին պէր քանի մը տարիէ ի վեր։ Գեռ նոր աւարտած շակերսՀն եր իրենց աւսուց՚իչներուն՛ Հետ
օգնութեան ։ &եգմ է պիտի խնդրէ ի որ անգամ մը էր իր յուշերը ։ Պատերազմին ատեն– Մ * ՛Լ,ա Հ ան էլ Ատալինի ծննդավայրը՝ Գորի քաղաքը^ Սովե տ *
Ատա՛լի
այցելէիք այդ կայանս՝ ուր պիտի տեսնէք նպա ն՛ Լ րը կը գանուէ ր եւ Զուից եր իա վերադարձաւ Վրաստանի մէք։ Արշաւախումբբ այցելեց
աշակերտ
տակի եւ գաղափարի վեՀութիւն , մարդկային) ազ ք945^# : Այո առթիւ բուռն վէճ մը ծագեցաւ նի տալն - թանգարանը : Վերադարձին
նուութիւն– ու մայրական գուրգուրանք որոնք բա՛ ՊէաԼի Հեղինակներու Միութեան մէք, որ կ՝ամ– ները այցելեցին ԱլլաՀվերտի , Աեւան՛, ՝Բանաքեռ՝
բո յա կան մեծ ուժեր են բարեն՛պատակ ձեռնարկի բաստանէր թէ Տոքթ. Լուավիկ 1940/^ Ամերիկա Արովեանի ծննդավայրը եւ ոկրիշ վայրեր։
մը յաքողռւթեանը Համար։ Հյէն՚քին Հ*Բսյշալի Գէ-Բ՜ չուեց՝ ապաՀովութեան Համար, վա՛խնալով որ Երեւան ի շինան իւ թե բոլ գործարանը շնարՀիւ
քոն ալ կը գերազանցէ բոլոր իր ն մանն եր ը ։ &նա ր– Զո *–իցե րիան ալ պատերաղմ ի կբ բռնուի ։ Բննա, սլարեն՚աչափի գրութեան , տնտեսած է 320.000
Հաւորութիւններս ուղղելով վարիչ մարմն՛ին, կը դատողներ ր կ՚ըսէին թէ անոնք որ ստեղծագործ ր՚ուպլի ։ Մինչեւ տարուան, վերքը գոր՚ծարանը պի
տի տնտեսէ 120 Հազար րոլպլի եւս , ինչպէս նաեւ
խո ստանամ կարելի աքակցութիւննեբս ընծայել ի– աշխա՛տանքի նուիրուած ՛են եւ պէտք է առաքնորգ
րենց , դիւրացնելու Համար այդ գմբախտ մանուկ Հանդիսանան ազգին ^ պէտք չէ փա խ չին՝ եքկրէն, 24 Հազար քիլովաթ ժամ ելեկտրական աւժ :
ն՛երուն պարենաւորումը, եւ կը վստաՀեցնեմ որ երբ անաբ Հազարաւոր՛ զաւակները զինուորութեան
իրենց ներկայալթիւնբ մեծ Հաճոյք պիտի պատ կանչուած են % «Հայ - Բո)ժ»հ րաժաՕո^դ&եաւԱ
ճառէ մեղի յա քորդադ տարիներու ընթացքին։ Տոքթ* Լուտվիկ, որ ա^՚դամ էր Միութեան. եւ
Այսպէս ուրեմն կա պո յտ Խաչը քաքօբէն մա Զուիցերիա կբ բնակէր 40 տարիէ ի վեր , պատաս « Հայ - Բոյժ »ի խմբագիրը՝ %արդոլնի
քառելով բոլոր արգելքներու եւ դժուարութեանց խանեց թէ գրաքննութիւնը եւ Հաղոբդակցու– իր թերթին՛ վարչական գործերը յանձն՚ած է՝
դէմ յա քալած է ունենալ այս չրքս^նին մէք ալ կա թեանց դժուարո ւթ իւնն եբ ր թո յ լ չէ ին տար պա յ– Պ– ԽՈՍՐՈՎ ՎՇՏՈՒՆԻԻ •-
յան մը որ պատիւ կը բերէ ամէն՛, գիտակից Հայոլ , քարիլ ժողովրդապետութեան Համար , քանի աբ Ուրեմն այսռւՀետեւ ՅՏ1շքՇ€ՏՏ1311 ^հօՏքՕ\\^ անու
արժանանալով ն՛ոյնիսկ մեծ եւ Հի՚֊բրնկէոէ ժողո Զուիցերիան պաշարուած էր գերմանա՛կան՛ բա նովը եւ Հ Հ ա յ ՜~ Բոյժ ՝ծ՚ի Հասցէով կատարել դրա.,
վուրդի մը անկեղծ գնաՀատանքին եւ Հիացումին։ նակներով։ Ա իեւնո յն ատեն դիտել տուաւ թէ ինք մտկսձն առաքումն՛երը եւ բաժանորդագբութեսՅն
կեցցեն մեր իյաչուՀիները։ Ամերիկա մեկն՛ած ատեն 59 տար՛եկանէ Էր, ԷսԿ ամէն խնդրանք յ
« ՅԱՌԱՋ »Ի ԹԵՐԹՕՆԸ (109) չանցած՝ Նըսր ոստիկանի Հրոսակները։ Վայրենի փորձէր իր փէշերը Համբուրել։ Նըսրը * անակըն–
աղա ղա էլն ե ր ո վ եւ թմ բուկներ ղարնե լո վ կանգ ա– կալի եկած , ձեռքր տարաւ սուրի երախակալին; յ
ռին ան՛ոն՛ք Բիլրական՚ի պարիսպներուն տա՛կ եւ ա– Ան՛ծանօթ բ ծունկի եկաւ աւ ըսաւ *
մուր օղակով պաշարեցին՝ ամրոցը։ ՄԷԼս °րն իսկ •— Թող ԱտլաՀը մեծ ամիրապետի կեանքը պա–
ԱՇՈՏ ԵՐԿԱԹ յարձակեցան պարիսպներուն՛ վբայ * սակայն փոք Հէ , ես կյուղեմ ՛ծառայութիւն մը մատուցանել իմ
(ՊԱՏՄԱԿԱՆ ՎԷՊ) րաթիւ Հա ւ գինուս րնեբր անձ՛նուէր քա քո ւթեամբ տ ի բոքս ։
ետ մղեցին անոն՛ց յարձակումը ։ •— Ոռվ ես դուն; ել ի^ն՚չ ծառայութիւն կյուղես
Արաբները զարմացւսն, այս անակնկալ դիմա֊ ՛ընել ին՛ծի :
դրո ւթեան՝ վրա յ * սպառնացին՝ մոխրակո յա ի վե - ^ոՂ. Ս*արդաբէն պաՀապան ըէէայ մեծ ա–
ԵՐԿՐՈՐԳ ՄԱՍ րածել ամբողք ամրոցը , եթէ պաՀ ասլանն՛երն ալ մ իրա՚սլետ՛ին * վաղր , մինչեւ արեւի մուտքը , մ ո–
ԻԻ.
քաղաքացիք անձն ատ ուր Հ–րլլա յին ան-միք տպէս ։ խիր կը ոառնայ Բիւրական՚ը եւ ծերունի վււ/հա 1լա.
Բիւբա՛կանի կտրիճներբ արՀամարՀանքով գիմա - նի գլուխը քոլ ատքերուդ տակ կ^ըլլայ տ
Հոն՚էէր ԱաՀակ սրբազանը, Հոնւ էր նաեւ Մար– ւոր ե ց ին ա լս սպառն՛ալիքը ։ Ղ/բսր ՚ոստիկան\ին Հաճելի թուեցան այս մար
Աւնանք իրենց մէք եւ իրենց դուն խօսքերը ։
աիբոս վանաՀայրը* անանց գէմքին վրա լ կ^երե– Հետ ունէին Հսուբբ
ւաբ անորոշ երկիւգի մը արտայայտութիւնը, մարդըֆ , Մա՛րտիրոս վան՛աՀայրը 1 որուն՝ մօտ 1լե– վ է այգ վանականը, Հարցուց ոստիկա–*
բայց անո՛նք կ ա շվսատէին. խեղդել իրենց մ էք Հ Ո– բեւար նաել Ա ա Հ ա կ սրբազան ը , եպիսկոպոսական՝ նը նա յելով իր ո աքեր ո ւն տակ սողացող սմԼ*ծան\0–
գեկան, խռովքը X վեղարը մէկ կողմ ձգած , փայլուն սաղ աւա՛րտ ը թին * ի^նչպէս կրնամ գրաւել ամրոցը , ըսէ * դուն
Սկսաւ քաղսրանուագ « Տէր Ողորմետ^ն * ա– Դէխին , կորսուած զէնք ու ղրաՀի մէք։ Միւս եկե առատօրէն կը ստանաս քու վարձքդ յ
մէն ոք ծունկի եկաւ։ Մարտիր՛ոս վանաՀայրը եր– ղեցականներն՝ ալ զէնք առած էին ել միացած ի– Միթէ իմ տէրը չի® ճան\չ\Նտ՚ր այդ ^ծեր վա
դեց դողռոքունւ ձայնով . րենց ժողովուրդին–, անոր Հետ ապրելու կամ ա– նականը ^ որ տակն– ու վրայ ըրաւ ամ բողք Հա յաս–
Ո՛վ Տէր Ցխաւս, ողարմււոս՛ լքեզ, նոր Հետ մեռնելու Համար ։ տ անր եւ Հ ա լած եց ո ւ զղա փառն երր , Աշո ա Երկ ա–
Ոզո-րմոլթ-եաէւ ժամ Է արդէնյ.
թարւե՚փւ՚ւթ՛ Տէր, այցելէ7 մեզ, Արաբները նարէն յաբձակեցա\ն\ կատաղարաբ , թի Հետ միացած * «սպիտակ դեւ՝» կբ կոչեն զայն,
Այցելութեան ժամ է արդէնՏ:
գելերու նման՝ ուռեցին վեր բարձրանալ պա՛րիսպ իսկ Հ ա յ Գ ք՛լԳաց /՚ս երր իր՝ե\Հ Հց « ս ուր բբ» կ *ան՝ո ւա–
ներէն, բայց կրկին ետ մղուեցաՀնտ՛. Տեսան՝ որ ծե նեն֊ ղինք ։ Անոր անունը Մարտիրոս է, Բագրեւան–
ՎանաՀայբր փգ^^եցաւ * արցունքներ ցոլացին րունի վանական ը , պարի ս պն ե ր ո ւն՝ վրայ կանդ - գի վանաՀայրը : Միթէ լսա՛ծ չէ ք այդ ա\էաւն\ը ։
Այն որ աչքերու\Ն մէք, ու այլեւս էկրոաւ շարունա նտ՝ծ ,կը խրախուսէր Հայ կտրիճները ել ժայռի ա– Հա, կը յիշեմ , շատ եմ լսած անոր անունըւ
կել խօսքը ։ Հագին կտորներ կբ գլորէր իրենց վրա յ ։ Լալ Է ուրեմ՛ն՝, ան՝ չա՚զատիր ձեռքէս է
մ՝ողովուրդր զգաց ա՛նոր խօսքերուն ներքին /*/» ծանրութեամբ ոսկի կուտամ ա՛նոր որ ՚—- ի Հարկէ, ո® վ կ՛՝ազատի առիւծի ճանկէն՝ յ
գլուխը , -— Բա ւզ դուն ուրկէ® գիտես այս բան՛երը եւ
թաիսիծր, եւ ինքն ալ յոլզուեցաւ ^ ինքն ալ սկսաւ կը յաքողի ինծի բերել այգ հերալնիին իր վրան՛ին ինչպէ^ս կրնանք առնել բերդը է
լալ ու Հեկեկալ իր &սուըբ»ին պէս է կր գոչէր կատղած Նըսըը, ման գալով
Նոր վեր քացած Էր ժամասացութիւնը, երբ Հո մէթ։
րիզոնին վրայ երեւացին փոշիի ամպեր, ոլ շատ Տ անկարծ իր առք եւ տեսաւ մարդ մը, որ կը ԲԱԳՐԱՏ Ա8ՎԱԶԵԱՆ8
Fonds A.R.A.M
խնդրանքներու կարենալ գոհացում տալու Հա Պատշաճ շէնո րՀակալիք մը ուղղուեցաւ –ա Ո տղան 17, ուրեմն երկուքն ալ ենթակայ չէին զին
մար, ան բա լալ։ աբ նկատելով այգ գա բոցը, վար նիլ քննիչին եւ քա զա քա պե տ ին\ % ուորութեան X
ձեցին ագարակ մբ Վէրն է ի գեղածիծաղ Հովիտին ՏնոբՀիւ մշակուած նար ծրագիրնեբու՝ 1949՜ I* ՎՒ^ք"^ Միութիւնը վճռեց թէ իրաւունք
մէք^ ուր բնութեան աննման՝ գեղեցկութիւ՛ները ին կայանը աւելի պիտի ընդարձակուի ։ չունի դատելու իր ա1գամներոլն Հայբենասիբոլ -
բացառիկ Հրասլոյր մր կուտան այն բարձունքին՝ Այս տարի առաքին խումբը Հասաւ Փարիղէն թիւն բ , ել փակեց խնդի րը *
որուն վրայ երկու աարիէ ի վեր կբ ծածանին մեր Հ ս կո ղո ւթ ե ամբ ՛ծանօթ ման կա վարժ ո ւ֊Հի Օր– Ա– Հանգուցեա լը մ ի շտ պտո յտնեբ կը կատար էր ,
տարագիր եռագոյն բ եւ Կ* էքաչին գրօշակբ ։ Զէ յթունեան՚ի որ աղնա՛ւ ա բար ստանձնեց երեք նիւթեր Հաւաքելու Համար ։ )932,ին տեսակցու -
Ս տորիՀն՝ Ալպեաններու ա յս լեռնային եւ բա ր– իսումբերոլ կրթական բաժնին ղե կա վար ութ իմն ը ; թիւն մբ ունեցաւ Աթալինի Հետ ։ Հէթլէ"՝ "՛եւ.
ցա\1՝կբ անցուցած էր գինքր իբրեւ թշնամի։
գա լաճ նաՀանգբ օժ՜տուած ամէն յարմարութիւն– ^ՍԿ.ԸՈԸՂԸ. V արսէյլէն , իսկ երրորդը մի քին Ֆը֊ 1936/՛^՛
ներով եւ բնական Հրաշալիքնեբովճ կարեւոր կեդ րանսայէն ։ Երեք խումբերաւն ալ բնդՀ * ուղղու կը նախատեսէ բ թէ պատերազմ պիտի ծագի երկու
րոն մըն է ֆրաԱսացի եւ մասնաւորապէս օտար թիւնը յա քորդա բար ստանձնեց ին եռանդուն եւ տ ար ի էն ։
զբօա աշր քչիկներու՝ որոնք այտեղ կո ւգան իբե նց ժբաքան խաչուղիներ Տիկին Հազարեան, Տիկին Կրթուած էր Գերմանիա յ մէք եւ գրական աս
օդափոխութեան եւ արձակուրդի օրերը անց ընե Խանճեան եւ Տիկին Կօշկակարեան ։ Օր* ԱՏ֊աՀիա պարէզը սկսած՝ իբրեւ թատե բագի ր ։ Զռւիցեբիա
լու է Բացի ասոնցմէ , ա՚յդ կանաչագեղ լեռներ ո լն\ Գեւոնեան , Հազիւ \ 9 տարեկան , իր մ տա յին եւ փոխադրուելէ վերք սկսաւ կեն սադր ականներ դր—
եւ բլուրներուն մէք՝ ուր թսմէն՝ տարիքէ եւ. դաստ– մարզական ճկուն յտակոլթիլճներով , մեծապէս րել , մեծ ^Համբալ շաՀելով։ Եր Գէխայձոր գոբծեբն\
կարգէ յոգնած մարդիկ կը վայելեն կարճատեւ կ^օգնէր Օր • Զէյթունեան՚ի եւ այնքան Հարազատ– են (յիսուսի , Կէօթէի , Նափոլէոնի , Հթւ՚տէնպուր–
բայց խաղաղ ո լ Հեշտաբոյր եբքանկութիւն մը , օբէն կը կառավարէր զան՛ոնք աուօրեա լ պտոյւոն՚ե– կի , Պիգմարքի , Լինքբնի կենսագրութիւները X
Հաստատ ուե ցան նաեւ փոքըերու 95 եւ 24 սկաու– բու մէք։ Հապա սա Վալանսի սոխակը՝ Տիկին Ա֊ի– Շատեր վերասչաՀ գիրք մը բռճւած են իր պատմա
տական կա յ աններ , ի^ Հ " Ր քախ^ախի չ մեծամաս– րաբփի Փէրզիկեան՝, որ իր զգայո՛ւն՛ եւ ն՚երգաշ– կան ուսումնասիրոլթեանց ել նկարագեղ կենսա
ն ութիւն մ ը կը կաղմ է բաղգատմ ամբ միւս նա– նւ ա կ ձա յն "վ ր կը խանդա վառէր մթնո լորտբ X գրութեան ց Հանդէպ :
Հ անգներուն է Նպաստաւոր օգեր ո լն՝ րնդարձակ դաշտերոլ
Հպարտ եմ ըսելս ւ թէ ա յ դ կայ աններ ու շար–՛ մէք, կասլոյտ եւ պայծառ երկինքին տակ տեգի
քթն՛՝ կա պո յտ էք ա չինը իր ա\\՝շուք վիճակին մէք՝ ունեցան Հայկական պարեր , մարզական– խաղեր , ԼՈՒՐԵՐ ՀԱՅԱՍՏԱՆԷՆ
՛թէ տնտեսապէս , թէ բաբո յապէս ել թէ կր թա՛կածս երգեր եւ ար տ ա ս անա ւթ ի ւնն ե ր՛ որոնց յաճախ կը Լփաղուած Երեւա1 ի անթելէն)
տեսակէտով բո լոբին մ ր ցանի շբ կոտ բ ած է եւ ունի մ ա ս Լ ա կց է ին Մ արսէ յլէն Համ ակի ր այ ց ե լո լն եր ։ ՆԿԱՐԻԶ ՎԱՍՒԼ ՎԱՐԳԱՆԵԱՆԻ ործերով
Աեպա–
նախանձելի վիճակ մը։ Օտարնեբու առքեւ կորո Գեղեցիկ է Վէրնէ իր կախարդիչ ել գե գա ցոՆռաՀանգկսր րացուեցալ Երեւանի մէթ նկարիչ.
վի բնթացքով այս բա՛րոյական մե^ծ յաղթանակը գարդ տ ե ս ա բանն ե րով , բայց իր Հմայքը կրկնա– 5ին , մասնակցութեամբ քա՛ն՛ի մր հարիւր
բացարձակ ապացա յցն է մեր քՕա չո լՀ իներռւնւ պատկուեցաւ մեր սիրելի փոքրիկներում ^ քՕաչու– ներոլ եւ դերասաններու , որո՛նց մէթ կր գտնուէին
անձնուիրութեան ,ռօրաւոր կամքթն՛ , աղղասիրա– Հիներուն եւ Հա ւբենակի ցնե բա ւն ներ կայո ւթե ամբ Հ նշանաւոր ՛ն՛կարիչ Ա՝ արտ իր ո ս Ա արեան եւ Հանրա
կան զգացումներուն՝ ել անձնական արժէքներուն է Երեք էսում բերն ալ կազղուրուած , ն ե րշն չո ւած պետութեան մողո վդա կան արուեստագէտ՝ Վա.
Վերքերս Օւ§Ոշ/՛ մէք մոզովի մբ բ\նթացքին\ Հայոլ ղգացո ւմ ով՝ գոՀ ու դուար թե կանա ւգաց ին՝ * գարշ Վաղարշեան՛ • Բացման խօսքր բրաւ Եղիշէ
3 ովՀ անն է սեան՝ Հայաստանի ն՛կար իչներոլ Միոլ.
արուն պաշտօն տպէ ս Հրաւիրուած էր նաեւ կա Գրեթէ երեք ամ սուտն խան դավա ԱԼ ել երքանիկ
պոյտ ք&աչին կայանին ներկայացուցիչը , նէսՀան շրքան մ ը բոլորելէ յետ ո յ՛, կա յանբ մ եծ յաքողու– թեան քարտ ո ւղա ր ր ներ՛կա՚յացնե լով ՎարգանեանՀ
գայ ին ,ը\է\դՀ • քննիչը բոլորին ներկայութեան ը՛ թեամբ փակուեցալ ան՛ցեալ շաբթոլ ։ իբրեւ թատերա՛կա՛ն տաղանդաւոր նկարիչ :
սաւ • ԵՐ– ԳՈՁՈՒՆԵԱՆ « ՀԱՅԳԻՐԲ » ՀՐԱՏԱՐԱԿՉԱԿԱՆԸ ապեց
Ս՛ովետ* Հայաստանի դպբոցներուն Համար Գ§դա–
—- Այս տաբի մեր ն՛աՀ անգին մէք ունինք 95 սագիրքեբ : 19 աւրի շ դասագիրքեր կը գւոնուին
մամուլի տակ։ քիուսերէն լեզուի
կայաններ, որոնց շարքին կը գարաւի նաեւ Հայ կ* ԷԱհւ Լոնտվիկի Սաճը գասաւանդմաԱ
էքաչինը։ Անցեալ շաբաթ , քննական այց մը տուի Համար այս տարի Հրատարակուեցւսնւ 136 Հազար
իրենց ։ Դուք շ&՝ո րՀ իւ պետա՛կան եւ Հարուստ &աբաթ օր, քնացած ա՛տեն մեռաւ Տոքթ* է– օրինակ, որ անցեալ տարա լան մն՛ացա՛ծ 132 Հազար՛
կազմ ա կեր պո ւթ ի լնն ե ր ո լ աքա կցաւ թե անէ՝ ուն՛իք ՚^էԼ Լոէ֊ավիկ, աշխաբՀաՀռչակ պատմագիր եւ օրինակով լիովին պիտի բաւա\րարէ դպրոցն եբոլ
լայն մ իքոցներ՛, բայց ա քգ ազնիւ Հայ տիկիններ ր կենսագիր Հ 67 տարեկան էր X պէտքերո՚ւն յ
բոլորովին՝ զուրկ ա լդ շնւոբՀն՚երէն\, ձրիաբար կբ Վերքերս քաշուած էր ԶոՎ՚ցե բիս յ մէկ ան ԵՈԵՒԱՆՒ Ժողովրդական կրթական բաժնի եւ
սնուցանեն ել կբ իսնամե\ն\ այնպիսի փոքրիկներ կիւնը, Ասքոնա։ Արտի Հիւանդութենէ կը տառա կոմսոմոլի նախաձեռնութեամբ Երեւան՛էն 600 ա–
մեկնեցան
որոնք իրա կան դժբախտներ ե\ն եւ պէտք ունին պէր քանի մը տարիէ ի վեր։ Գեռ նոր աւարտած շակերսՀն եր իրենց աւսուց՚իչներուն՛ Հետ
օգնութեան ։ &եգմ է պիտի խնդրէ ի որ անգամ մը էր իր յուշերը ։ Պատերազմին ատեն– Մ * ՛Լ,ա Հ ան էլ Ատալինի ծննդավայրը՝ Գորի քաղաքը^ Սովե տ *
Ատա՛լի
այցելէիք այդ կայանս՝ ուր պիտի տեսնէք նպա ն՛ Լ րը կը գանուէ ր եւ Զուից եր իա վերադարձաւ Վրաստանի մէք։ Արշաւախումբբ այցելեց
աշակերտ
տակի եւ գաղափարի վեՀութիւն , մարդկային) ազ ք945^# : Այո առթիւ բուռն վէճ մը ծագեցաւ նի տալն - թանգարանը : Վերադարձին
նուութիւն– ու մայրական գուրգուրանք որոնք բա՛ ՊէաԼի Հեղինակներու Միութեան մէք, որ կ՝ամ– ները այցելեցին ԱլլաՀվերտի , Աեւան՛, ՝Բանաքեռ՝
բո յա կան մեծ ուժեր են բարեն՛պատակ ձեռնարկի բաստանէր թէ Տոքթ. Լուավիկ 1940/^ Ամերիկա Արովեանի ծննդավայրը եւ ոկրիշ վայրեր։
մը յաքողռւթեանը Համար։ Հյէն՚քին Հ*Բսյշալի Գէ-Բ՜ չուեց՝ ապաՀովութեան Համար, վա՛խնալով որ Երեւան ի շինան իւ թե բոլ գործարանը շնարՀիւ
քոն ալ կը գերազանցէ բոլոր իր ն մանն եր ը ։ &նա ր– Զո *–իցե րիան ալ պատերաղմ ի կբ բռնուի ։ Բննա, սլարեն՚աչափի գրութեան , տնտեսած է 320.000
Հաւորութիւններս ուղղելով վարիչ մարմն՛ին, կը դատողներ ր կ՚ըսէին թէ անոնք որ ստեղծագործ ր՚ուպլի ։ Մինչեւ տարուան, վերքը գոր՚ծարանը պի
տի տնտեսէ 120 Հազար րոլպլի եւս , ինչպէս նաեւ
խո ստանամ կարելի աքակցութիւննեբս ընծայել ի– աշխա՛տանքի նուիրուած ՛են եւ պէտք է առաքնորգ
րենց , դիւրացնելու Համար այդ գմբախտ մանուկ Հանդիսանան ազգին ^ պէտք չէ փա խ չին՝ եքկրէն, 24 Հազար քիլովաթ ժամ ելեկտրական աւժ :
ն՛երուն պարենաւորումը, եւ կը վստաՀեցնեմ որ երբ անաբ Հազարաւոր՛ զաւակները զինուորութեան
իրենց ներկայալթիւնբ մեծ Հաճոյք պիտի պատ կանչուած են % «Հայ - Բո)ժ»հ րաժաՕո^դ&եաւԱ
ճառէ մեղի յա քորդադ տարիներու ընթացքին։ Տոքթ* Լուտվիկ, որ ա^՚դամ էր Միութեան. եւ
Այսպէս ուրեմն կա պո յտ Խաչը քաքօբէն մա Զուիցերիա կբ բնակէր 40 տարիէ ի վեր , պատաս « Հայ - Բոյժ »ի խմբագիրը՝ %արդոլնի
քառելով բոլոր արգելքներու եւ դժուարութեանց խանեց թէ գրաքննութիւնը եւ Հաղոբդակցու– իր թերթին՛ վարչական գործերը յանձն՚ած է՝
դէմ յա քալած է ունենալ այս չրքս^նին մէք ալ կա թեանց դժուարո ւթ իւնն եբ ր թո յ լ չէ ին տար պա յ– Պ– ԽՈՍՐՈՎ ՎՇՏՈՒՆԻԻ •-
յան մը որ պատիւ կը բերէ ամէն՛, գիտակից Հայոլ , քարիլ ժողովրդապետութեան Համար , քանի աբ Ուրեմն այսռւՀետեւ ՅՏ1շքՇ€ՏՏ1311 ^հօՏքՕ\\^ անու
արժանանալով ն՛ոյնիսկ մեծ եւ Հի՚֊բրնկէոէ ժողո Զուիցերիան պաշարուած էր գերմանա՛կան՛ բա նովը եւ Հ Հ ա յ ՜~ Բոյժ ՝ծ՚ի Հասցէով կատարել դրա.,
վուրդի մը անկեղծ գնաՀատանքին եւ Հիացումին։ նակներով։ Ա իեւնո յն ատեն դիտել տուաւ թէ ինք մտկսձն առաքումն՛երը եւ բաժանորդագբութեսՅն
կեցցեն մեր իյաչուՀիները։ Ամերիկա մեկն՛ած ատեն 59 տար՛եկանէ Էր, ԷսԿ ամէն խնդրանք յ
« ՅԱՌԱՋ »Ի ԹԵՐԹՕՆԸ (109) չանցած՝ Նըսր ոստիկանի Հրոսակները։ Վայրենի փորձէր իր փէշերը Համբուրել։ Նըսրը * անակըն–
աղա ղա էլն ե ր ո վ եւ թմ բուկներ ղարնե լո վ կանգ ա– կալի եկած , ձեռքր տարաւ սուրի երախակալին; յ
ռին ան՛ոն՛ք Բիլրական՚ի պարիսպներուն տա՛կ եւ ա– Ան՛ծանօթ բ ծունկի եկաւ աւ ըսաւ *
մուր օղակով պաշարեցին՝ ամրոցը։ ՄԷԼս °րն իսկ •— Թող ԱտլաՀը մեծ ամիրապետի կեանքը պա–
ԱՇՈՏ ԵՐԿԱԹ յարձակեցան պարիսպներուն՛ վբայ * սակայն փոք Հէ , ես կյուղեմ ՛ծառայութիւն մը մատուցանել իմ
(ՊԱՏՄԱԿԱՆ ՎԷՊ) րաթիւ Հա ւ գինուս րնեբր անձ՛նուէր քա քո ւթեամբ տ ի բոքս ։
ետ մղեցին անոն՛ց յարձակումը ։ •— Ոռվ ես դուն; ել ի^ն՚չ ծառայութիւն կյուղես
Արաբները զարմացւսն, այս անակնկալ դիմա֊ ՛ընել ին՛ծի :
դրո ւթեան՝ վրա յ * սպառնացին՝ մոխրակո յա ի վե - ^ոՂ. Ս*արդաբէն պաՀապան ըէէայ մեծ ա–
ԵՐԿՐՈՐԳ ՄԱՍ րածել ամբողք ամրոցը , եթէ պաՀ ասլանն՛երն ալ մ իրա՚սլետ՛ին * վաղր , մինչեւ արեւի մուտքը , մ ո–
ԻԻ.
քաղաքացիք անձն ատ ուր Հ–րլլա յին ան-միք տպէս ։ խիր կը ոառնայ Բիւրական՚ը եւ ծերունի վււ/հա 1լա.
Բիւբա՛կանի կտրիճներբ արՀամարՀանքով գիմա - նի գլուխը քոլ ատքերուդ տակ կ^ըլլայ տ
Հոն՚էէր ԱաՀակ սրբազանը, Հոնւ էր նաեւ Մար– ւոր ե ց ին ա լս սպառն՛ալիքը ։ Ղ/բսր ՚ոստիկան\ին Հաճելի թուեցան այս մար
Աւնանք իրենց մէք եւ իրենց դուն խօսքերը ։
աիբոս վանաՀայրը* անանց գէմքին վրա լ կ^երե– Հետ ունէին Հսուբբ
ւաբ անորոշ երկիւգի մը արտայայտութիւնը, մարդըֆ , Մա՛րտիրոս վան՛աՀայրը 1 որուն՝ մօտ 1լե– վ է այգ վանականը, Հարցուց ոստիկա–*
բայց անո՛նք կ ա շվսատէին. խեղդել իրենց մ էք Հ Ո– բեւար նաել Ա ա Հ ա կ սրբազան ը , եպիսկոպոսական՝ նը նա յելով իր ո աքեր ո ւն տակ սողացող սմԼ*ծան\0–
գեկան, խռովքը X վեղարը մէկ կողմ ձգած , փայլուն սաղ աւա՛րտ ը թին * ի^նչպէս կրնամ գրաւել ամրոցը , ըսէ * դուն
Սկսաւ քաղսրանուագ « Տէր Ողորմետ^ն * ա– Դէխին , կորսուած զէնք ու ղրաՀի մէք։ Միւս եկե առատօրէն կը ստանաս քու վարձքդ յ
մէն ոք ծունկի եկաւ։ Մարտիր՛ոս վանաՀայրը եր– ղեցականներն՝ ալ զէնք առած էին ել միացած ի– Միթէ իմ տէրը չի® ճան\չ\Նտ՚ր այդ ^ծեր վա
դեց դողռոքունւ ձայնով . րենց ժողովուրդին–, անոր Հետ ապրելու կամ ա– նականը ^ որ տակն– ու վրայ ըրաւ ամ բողք Հա յաս–
Ո՛վ Տէր Ցխաւս, ողարմււոս՛ լքեզ, նոր Հետ մեռնելու Համար ։ տ անր եւ Հ ա լած եց ո ւ զղա փառն երր , Աշո ա Երկ ա–
Ոզո-րմոլթ-եաէւ ժամ Է արդէնյ.
թարւե՚փւ՚ւթ՛ Տէր, այցելէ7 մեզ, Արաբները նարէն յաբձակեցա\ն\ կատաղարաբ , թի Հետ միացած * «սպիտակ դեւ՝» կբ կոչեն զայն,
Այցելութեան ժամ է արդէնՏ:
գելերու նման՝ ուռեցին վեր բարձրանալ պա՛րիսպ իսկ Հ ա յ Գ ք՛լԳաց /՚ս երր իր՝ե\Հ Հց « ս ուր բբ» կ *ան՝ո ւա–
ներէն, բայց կրկին ետ մղուեցաՀնտ՛. Տեսան՝ որ ծե նեն֊ ղինք ։ Անոր անունը Մարտիրոս է, Բագրեւան–
ՎանաՀայբր փգ^^եցաւ * արցունքներ ցոլացին րունի վանական ը , պարի ս պն ե ր ո ւն՝ վրայ կանդ - գի վանաՀայրը : Միթէ լսա՛ծ չէ ք այդ ա\էաւն\ը ։
Այն որ աչքերու\Ն մէք, ու այլեւս էկրոաւ շարունա նտ՝ծ ,կը խրախուսէր Հայ կտրիճները ել ժայռի ա– Հա, կը յիշեմ , շատ եմ լսած անոր անունըւ
կել խօսքը ։ Հագին կտորներ կբ գլորէր իրենց վրա յ ։ Լալ Է ուրեմ՛ն՝, ան՝ չա՚զատիր ձեռքէս է
մ՝ողովուրդր զգաց ա՛նոր խօսքերուն ներքին /*/» ծանրութեամբ ոսկի կուտամ ա՛նոր որ ՚—- ի Հարկէ, ո® վ կ՛՝ազատի առիւծի ճանկէն՝ յ
գլուխը , -— Բա ւզ դուն ուրկէ® գիտես այս բան՛երը եւ
թաիսիծր, եւ ինքն ալ յոլզուեցաւ ^ ինքն ալ սկսաւ կը յաքողի ինծի բերել այգ հերալնիին իր վրան՛ին ինչպէ^ս կրնանք առնել բերդը է
լալ ու Հեկեկալ իր &սուըբ»ին պէս է կր գոչէր կատղած Նըսըը, ման գալով
Նոր վեր քացած Էր ժամասացութիւնը, երբ Հո մէթ։
րիզոնին վրայ երեւացին փոշիի ամպեր, ոլ շատ Տ անկարծ իր առք եւ տեսաւ մարդ մը, որ կը ԲԱԳՐԱՏ Ա8ՎԱԶԵԱՆ8
Fonds A.R.A.M