Page 231 - ARM_19-1948_03
P. 231
է Մ՛՛ա կռայի աչքին , ,իր քարիւղին եւ Գա՚նուբի Արդ * կբ յայտարարենք ի լուր ամէն գոյնի ՅԻՇԱՏԱԿԻ ՏՕՆԸ
եւ տեսակի բանսարկուներուն •
գետաբերանին Հսկողութեան Համար, ԼեՀաստա–
նի նման չարմում մբ տեղի ունեցաւ։ Ձերբակա Մենք ո՛չ ֆաշիստներ ենք, Ա՛չ ալ հ այ ր են ա– ա շա ա հ ա\նդէ ս բ ա յս
լեցին բոլոր այն Համայնավարները որոնք կբ Հա գաւ ու յանցագո բծ գա սա լիքներ ենք եղած ։ Հա տաբի դարձաւ մղձաւանջ մբ յարափոփոխ օդե–
կառակէին Մոսկուայի յետին նպատակին;, այս յեր ՛ենք պարզապէս ։ Տառապանքի լեղին ճաշա - բուն պատճառաւ ։ Ամ էն տեղ ալ անոբոշութիւնբ
ինքն միացնել Գ ո լման իա է). Միութեան , իբրեւ կած եւ երկաթէ ս՛իսեռ ծամ ած Հա յե՛ր մ անա՛ թլատեց կազմակերպիչներու եռանդբ։ Հոս եւս երբ
նոր պետութիւն մբ : ւանդ ։ Եկած ենք հայ բենի քէն, , հա յբ են ամ երձ շբ՜ <ք ուլուէուրգ ու ձեոձեաբկող ՛անհամբեր կբ պագ -
քհոլսական զինուորներր եւ ապրանքներբ վեր– շանԱտերէ կամ ուրիշ օտար եր կ ի բներ է ։ Աւ՛ելի ճիշ– րաստո՚՚ւէին դաշտահանդէսին՛, յանկարծ 1լԷր"*ԿԷ ւ
շերս զգալապէս աւելցաք են (եումանիոյ մէէ։ տբ պատեբաղմական անցքերն են մեղ այստեղ բե աշնանային թափանցող ցուրտ օր մբ եկաւ յուսա
ք՝ամՏ կաթոլիկ եկեղեցին,, որ զօրաւոր աղ– րած։ Զգտծ ենք այնտեղ այն բոԼոԲ՝ը քք^չ որ թան՛ խաբ լձնելոլ ղանոնք ։ է լ իք անա սորի հերոսականէ
դեցութիւն ոմնի Լեհաստանի , Հունգարիս յ եւ կագին՛ է մեզ համա\ր , ՚ • հայբենփ՚քէն եկողները արշաւանքի տաբեդարձբ , ոբ կբ տօնուէ ր դա՛լա–
Սլովաքիոյ մէէ, կորովի կերպով կ՚բնդգիմանայ նախ եւ առա^ հայրեն ի հ ո՛ղբ , ^ուբբ , օդը եւ ա– բ ագե ղ ու գո վա ս ուն՝ ծառեր ո լ հո վանի ին տակ ,
Համայնավարներ ուն : պա մեղմէ շատերը իրե՛՛նց բնտանիքնեբը, ծ՛նողք– սառնորակ առուակի մբ ա՚փբ , ստ՚իպուեցանք փո
ԼեՀաստանի՝ ՝Բրաքովխ քաղաքին 80 տարե ներբ , կիներ , քոյրերբ կամ զաւակնեբբ ։ Պատ՚ե - խագրել Հ * 0 . Գ . տան երգիկին տակ :
կան արքեպիսկոպոսբ , կարտթւալ իշխա՛ն Լ/ապի– բազմի տարիներուն ապրած ենք ֆփզիքական տա— Լիոնէն բաւական թիւով ընկերներ՛ ու համա
Հան՝, այնքան զօրաւոր է երկրին մէէ որ կրցաւ ռապանքի չտեսնուած ողբերգութիւն՝ մբ , իսկ զէ՜ կիրներ իրենց .ընտանիքներով եկած էին բոլոր -
Բացէ ի Բաց Հակառակիլ նախ Փիլսոլցքիի , յե ն դա գարէն՝ ասդին դեռ կբ շա ր ուն ա կո ւի՝ մ եր հո ուելու սեղաններու շուր^ Տէսինի հայրենասէր
տոյ ալ Հիթլերի : ՛Ներկայիս Վատիկան կ՚երթայ գեկան տուայտանբ։ ^ այբ ինք \ու կբ մաշինք մեր տ ար ր ին հ ե տ , մ եծաբելու սլա ամ ական ար շա ւան -
Լեհաստանի կարմիրներուն գէմ \իր բաց պայքա սիրելիներու կարօտո՛վ եւ հա յբենա բաղձութ իւն բ քին հ եր ո ս՚նեբ ո ւ յ ի շա տ ա կբ ։
րի մասին խո րՀր գա կցելու : տարածուն համ աճա բակի նմ ան՛ վա՛րակած է մեզ Օր՛ուան նախագահ բ , լմնկ * Ք՝ • Հեբոյեան շատ
Ւ ս կ Մոսկուայի պատասխան բ կ՚երեւայ ռու բոլորս : Փուշերու վրայ նստած , հոգեկան հան - գեղե ցփկ ճառով մբ պանծա ցուց 1Ա ան ա ս ո րի ա՛ր–
սական լրագիբներէն ՚։ ՛քարոզչական պայքար մբն գիստբ կբ պակսի մեզի ։ Որովհետեւ չունեցանք էքս " լ անոբ ազդեց ո ւթի ւնբ հ այ մոգով ոլրդի
է որ կր մղուի, ամբաստանելո՛վ եւ վարկաբեկե– իրապէս այն՝ եբանութի ւնբ զոր, տարիներ՛ տեւած բար՛ոյա՛կան, կորովին վրա ք եւ մասնաւորաբար՝
էով քաՀան՚աներր բոլոր այն երկի՛րներուն մէէ, նեղութիւնն երէ ՝եւ թափառումն՛երէ վԾԲ^) վերա– Ղ՝ա շնա կցո ւթեան՝ ան ո լր անալի գեր բ հա յ ազատա
ուր անոնց աղգեցութիւնբ զօրաւոր է : գտնուած հայրենի օճախ բ կրնար պա րգելե լ մեո գրական՛ պայքա՛րի մէ^է Հրաւիրեց ներկաները
ՀԻզվեստիա՝^ , Մոսկուայի կառավարական նման քամ բախտ տա բագի րնե բուս : յոտնկայս երգել զկարկո՛ւտ տեղաց»բ։ Ապա բեմ
օբկանբ, կբ գրէ թէ Ռումանիոյ մէէ կաթոլիկնե Հակառակ սա կա յ՝ն այս բոլորին–, կբ մնանք հրաւիրեց օրուան բանախօսը, Պ* Վ* Զո՝ւլլեբեան\
՛՛ր Ը գտզտնի զէնք կ՛ամ բա՛բեն \, Պուքրէշի պապա - այստեղ ։ Զե՛նք վերադառնար մեր սի՛րելին՛երու ( Վ>՝ի Է & Է՝ս ) ։ Բանախօսը իր անձնական յուշեբով
կան ն՛ո՛ւիրակին ղեկավարութեան տակ : մ օտ : Զենք կամ ենա՛ ր վերադառնա՛լ ։ ^բ նախըն ներկա՚յաց ո ւց Նիկօլ Ղ՛ում անբ , յզացողն\ ու ոգին
Ք. տրենք օտարութեան՝ մէ^ մեռնիլ կարօտբ մեր սր՛ այդ արշաւանքին ,որ հակառակ ատո՛ր ,միշտ կար
ա ւ սա ււ ւ ւ ւ ա ~ – տին , քան, թէ ապրիլ ոբպէս մ ահ ա պար տ ստրուկ– գապահ ու համեստ , յիսնապետի դերով մասնակ
ՄԱՄՈՒԼ ներ , բռնութեան՝ տակ , հայ՛րենի հողին՛ փ,Րայ ։ ցեցաւ արշաւանքին, ղեկավարութիւներ ձգելով
Մեղմէ մէկ մ աս բ ապրած է արդէն իրեն^ բամթե\ իշխան Տ * Աբղութեան՚ի աւ, Վ^աբղանի Հ Բանախօսը
ԲՈԼՈՐԻՆ ՄԷԿ ՊԱՏԱՍԽԱՆ փնկած ո՚զբեք՛գութիւն՛բ Հկաբմիր գՀ&ից ներս» ։ նոյն պատկերալից ոճով , փառաբանեց Ղ՝ա շնա կ -
ԽՄք* • —• «Բանբեր» , Շթ-ոււթկաբտի տաբա– Ապրած է երկար տարիներ՛ով։ Ապրած է ամէն՝ օր՝ ցութիւնբ հ Արագ ակնարկ մբ նետեց Արա ուլ լե
զիրներու, շաբաթ–Ա1բ֊հրթ–բ, դիահլ կուտոյ վեր -
ջինք խմռա(յռակսւ1սինւ մէջ , խորին վրդովումով մեռնելով ել ա՛րիւն փսխելով։ Ապրած է բո1նա– լ՛ ան ՛սա՛ռ րոտ ը , արիւնարբու Մ ազբ՛իկ ցեղին\ դէմ
(26 Օշրաւո–) . —
տ ի բո՛ւ թ իւննր անիծելով։ Այգ պատճառով իսկ) մ դուած ա ձ գ ահեղ կռուի մանրամասնոլթեան՚ց
անգամ մբն ալ չուզեր վեբ՚ապբիլ։ Զուզեբ անձ վբայ , տայով մա՚սնակցող հերոսներու յանդուղն
« • * • Ա՛լ բաւ՛ական է : նասպան դաոձե ալ ։ Աւելո ր գ են հ ետ եւ ա բար բո լոր նկարագիրը ։ ա ^ո բ դա բար յիշեց ար շտւանքբ նա–
Եթէ Հեռուէ Հեռու մեզ բամբաս ո՛ղ ներն ու. տեսա՛կի կոչերն ու թե լադրո ւթ ի ւննեբբ ։ *\յախա - խո բդող Պան՛ք Օթօմանի ել հ ետ ադա՝յ դէպ քերբ ,
մեր վրա՛յ աղտ ու մու\ր քսել ուզռղՀևերբ չձանձ տին՚քնեբն ու սպառնա լիքներ բ ; Այգ ամէնը կլՀ որոնց բնական արդիւնքը նկատեց Մ ա յ ի ս 2.Տի
րացան մեր միսր ուտելէ , մենք, յամենայն, դէպս գաբն ուին մեր ա կան^ն՚ե բուն , բա յց անոնցմէ ներս լուսաշող թուականը :
կ շտ ացան ք իրենց հայհոյանքներէն : Ի՞նչ է վեր^ չեն կրն՛ար մտնել։ ք* զուր են նաեւ կիրարկուած Հ անգէս ին\ պ աշտ օն ա կան՛ մ ասը լրաց ած բլլա–
\ի վերջոյ իրենց ՚ոլղս/հ-րՀ Ի^նչ են տուած մեղի որ մեթոտնեբբ։ Համոզելու մէ^ ամէնէն վարպետնե էով\. ՝նեբ կան՚ե բ ո ւն կողմէ սեղանապետ բետ\րո\ւե -
չեն կրնար ետ աւմնել : &Ճ. իսէ" վ պարտական րը* մեզմէ ամէնէն միամիտն իսկ չեն կարող որ ցաւ թեկ . Հեր Ո յեան ՚ո\բ իր ազդու ղեկավարու -
ենք իրենից , որ մեր օձիքը չեն ձգեր : Որակում սալ : Պ ՛որ ղ ու յստակ թոդ վ՛ Ա"՛ յ այս ճ շմա ր տ ո՛ւ– թեամբ կրցաւ ստեղիել ուրախ տրամադրութիւն՛
չմնաց որ չշպրտէին. մեր հասցէին : Հայհոյանք թիմնբ պղտոր քչուբի ոբսկաննե՚րուն համար ։ ու ն եր գա շնա կո ւթ ի ւն ։ Ղ՝ մ բ ա իւ տ ար ար նոր սե -
չմնաց որ չարձակէին մեր երեսին։ Անուանեցին «••• Այս եւ ա՛սոնց նման որակումնեբբ մեբ •բունդի մ եծամ ասն ու թի՛ւն բ կբ փայլէր իր բացա
մեղ Զդասալիք՝» , « յ ա ն ց ա գ ո բ ծ » , «յետագիմա - երեսին նետելէ աոճա^ ինչո՞ւ չեն՛ մտաբերեր , որ կա յութեամբ ։ ,
կան՝», «ֆաշիստ» , «Հ ա յ րենադաւ՝» ։ Ի մ իֆխ այ մենք մեր ին՚յՀեութիւնբ ել ինչո՛ւ կամ ինչպէս \ք ե ղան ա պետին ստացած «հ եռագի բ»ն՚ե ր\ուն
լոց եւ <Հ,Գաշնակցութ՝ե սւն ճանկբ ինկած» կամ այս կողմե ր բ նետ՚ո ւած ր I քսւ IՐ » օր ին ակտն բոլոՀր\ շքքւոբՀ իւ Հաճելի ա՛նա կ՚Հնկա-Հւն՚ձբ վա յ ե֊լե ցփ՚հք X Ը%–կ •
Րս Ո քաղաքականութեան ծառայող մարդիկ»։ Պ ի՜՜ ճանապարհներով հաստատած ենք պատկան \էշ^՜ Ա . Հաբէ լեան\ ՛նկարագրեց Լոնտոնի հա լ գաղոլ -
տի ոլղէինք որ բոլորո՛վին՛ ճիշտ եղած ԸէէաՐ ՛որա– խ ան ո լ թ ե ան ց աո^եւ ել ասիկա դեռ ա յն օրե թի վիճակբ աղգային տեսակէտո՛վ ու ներկա յա -
կումներէն այսմէկր միա^թ , որովհետեւ մենք ալ, րուն՛ , ՝ե բբ խորհ բղա յին՝ բռնի փոխագրութիւննե– ցուց անգլիացի մ ո ղովո ւր դին՝ ցեղային առանձնա՝–
ի՛րապէս , կր զգանք ու կը խ՛որհթեք այնպէս , ինչ– վ( բ , վեր ահ աս վ տան գի մբ կ ե բ պար ան քո վ ցցուած յ տ տ կո ւթ ի ւնն ե ր բ , թե լա գրելով օրինակ ա՛ռնեք
պէս կր ղղան\ ու կր խորհին Գաշնակցականներու էին՝ նաեւ մեր տաբագիրնեբուն առ^եւ ։ ԱյնՏոլհե– տ յգ յամառ ու կարգապահ մ ո ղո վուբ դէն ։
նման ճշմարիտ ու ճշմարտասէր հայրենասէրնե - տեւ , մեղմ է փւաքանչիլրբ , մ էկիկ մ էկիկ ենթար Մէ^ Ր"Գ մէ^ եղան ՚ողեւտոբիչ խմբերգվ՛եր %
րբ։ Ւ՝նչ կր վերաբերի սակայն առածին լուտանք– կուեցաւ նաեւ ա յն կանոնական ստուգմ ան՝ (տՇ1ՇՇ~ Ղ՝աւ ա թնե բ պարոլ ուեցան ՚ հ եբոսն եր ո ւ յ ի շատ ա կ ին
նեբուն,, կարմիր - կտուց պրովոկատորներ բ թոգք Ո1Ո§), որ պարտագիր էր բոլոր տարագիրնեբունւ ու բունտ կա լո լթե ան ճիրաններուն տակ հ իւծ ոո
իմանան , որ ա/Գ ^ԼաՐգ1՛ աղտեղութիւնն ե րով համար։ ք՚սկ այդ ստուգմանւ բնթա՚ցքին , ամերի– մեր տառապեալ բնկերներուն կենացբ ։
թխ ու ած ի բ ենց փա մ փ ո ւշտն երր մ եղի չեն՛ վն ա - կեան զինուորական՛ իշխանութիւննեբբ չկրցան ե– Տտ^էող ա՛ր տ ա ս ան՚ո ւ թ ի ւձնն ե ր ո վ ծափեր խ լեց ին
սեր։ ժայռի կուրծքին զարնուող գնդակներու նբ– վտեւան հանել նոյն՚իսկ մէ՛կ Հայ, ոբ յանցաւոր Փոն տբ Շէբիւէն՛ պատանի Պիչաքճ՚եան, Լիոն՛էն
ման կբ վերադառնան* իրենց մեկնակէտբ եւ կբ նկա՚աուէբ որպէս հայբենադալ. կամ ֆաշիստ։ բնկ • Ա֊ ֆ՚աթուլեան եւ մեր ո ւս աւց չո ւՀ՚ի՚ն՝ Տիկ՛
վրիպին իբենց նպատակէն։ Գեղան Փափազեան : Տիկ՛ Աբմեն՚ոլՀի Գեւոնեան ,
«8ԱՌԱՋ»Ի ԹԵՐԹՕՆԸ (96) գիստ իբ ճամբան կը շաբոլնակէբ ան ։ թեամբ։ Պատերազմական՝ փողերու խուլ որոտբ
իմ կեանքս , տէ՛ր թագաւոր, հանգիստ ա– սարսափ ձգեց թշնամի բանակին մէ^։ Աշոտ սպա–
ու
տեններն ալ փոթորիկի պէս կբ թուի ինծի, թէ բապետբ ա յսպէս շուտով չէ՛ր՝ սպասեր Ե բ կա թին ,
ես), մ տածումներէս տարուած, կբ կարծէի թէեւ գիտէր որ կայծակի՛ արագութեամբ 1լանց–
ԱՇՈՏ եՐԿԱ կռիւի գա շտ՛ բ կբ գտնուիմ յ նէր մէկ տեզէն միւսբ, իր ծանր սուրին ղօբու– ^
Ա/հ * իրաւունք ունիս , փոթորկալից է մեր թիւնբ ցույց տալով թշնամիին։
(ՊԱՏՄԱԿԱՆ ՎԷՊ)
կեանքբ , ՚իշիւա՚ն\ , խիստ փո թոր կա՛լի ց * ե՞՛րբ ար ՝Բանի մը վայրկեան տխրեց խ՛որթն՛, ահաւ՛որ
դեօք պիտի խաղաղի , Աստուած միայն գիտէ ա– լռութիւն * ապա Աշոտ սպարապետի բանակին մէք
ԵՐԿՐՈՐԴ ՄԱՍ տի կա ։ ալ լսուեցան՛ փողի ձայներ * քի՛չ ետք օդբ լեցուե
Ապա երկուքն ալ լռեցին., *եւ ամէն մէկը կր ցաւ սուբեբոլ , ն իզա կն եր ո՛ւ , վահաններս ւ շռին -
Ի՛ կէն անձնատուր եղաւ փր ներքին մ տածում ին ։ գով եւ ահագին գոռում գոչիւններով ; կռիւը ար
Միթէ տԳւ չի" սիրեր զի", կըլ մտանէր Շատ չանցած Ավիտէ հաս՚նէին՛ հո՛ն, ուր բանակած դէն սկս ած է բ անա առին մէ^։ Ա պ տ՚րապ ետ ի բա
ոբգ իշխան, միթէ դիտմա՞մբ կ՛ուզէ գէպի էբ ապստամբն՛երու գունդը։ ՝Բանի մբ վայրկեան նակի գիրքը Լ ա ւ ո լաւ էր , Բ ա յ ռ Աշոտ Երկաթ ա–
մահ զրկել ղիս, բնդմիշտ աղատուելու համար՝, եւս յառաջանալէ ետք, ան տ ա ոձնեբո լւն\ մէ^ տեսան՛ մենեւին չէր վհատեր անոր յամ առ գիմ ադբո՚ւ -
ինձմէ : Բայց ո՛չ, Հեղթնէն ^ւդունակ չէ խաբէու թշնամիին կողմէ վառուած խ^Ր"ձ^Օ1^*ՐԲ 1 Ո\ՐՈ^՚Ք թենէն,. բնդհակառակբ , մտնելով թչն՚ամիի ամե
թեան . ան խօսք տ՛ուաւ եւ կբ կատար է իբ խօս– երբեմն, կբ մարէին՝ կարծես, երբեմն\ կբ բոցավա նախիտ շարքերուն մէ^լ, ա^ ու ձախ սարսափ ու
քը X Օ՛ն ուրեմն՛, դէպի արի՜ւն , դէպի կրա՛կ . ռէին ։ մահ կր տարածէր • իր կարգիս՝ *իէոբգ իշխանբ
դաւաճաններու եւ տնօրէններու արիւնով պիտի Իչխս*1՝" , արդէն կ^եբեւայ թշնամին * աւե եւս կբ մտն՛էր ուղղակի թշնամինե^րու\ն կեդրոնբ ,
տիրանամ ես Հեղինէին։ Այդ ծան\ր գնով կբ ծա լի առա^ երթա՚լբ վտանգաւոր է* պէտք է այստեղ փոթորիկի պէս առա^ կբ սլանար , իր առնելէն
խէ ան իր սէրը ։ հանգստանանք , ըսաւ Աշոտ իր կա թ ել հրամ ան Ք^՚ւրվ սարսափահար զինուորնեբը ։
Ու Ղ^էոբգ իշխ՚^վՀ » ինքզինք արդէն եբեւա - տուալ զօրքթն՝ կանգ առնել։ Աշոտ սպարապետը դառնութեամբ կը նկա–
կայելով պատերազմի դաշտին մէ^ , ումգնու– Զին ո լ արն ե րը կ ան գ առին հ ան՛գս տ անա լո ւ տէր՝ Ո՚Ր իր զ°՝րԸռՐԲ փախուստ կուտան , չդիմա
թեամբ մտրակեց իր ձին, ,ոբ յանկարծական համար եւ առանց աղմուկի տարած ուեցան կանաք նալով թագաւորական գունդ՛երու ճնշումին*
թո-իչք մբ գո՛րծեց եւ նետի պէս աււաՓ սլացա լ • խոտերուն վրա յ : Բաւական, հանգստանալէ ետք , Զտր բախտբ կբ հալածէ զիս* կը մրմնջէր
Աշոտ Երկաթ զարմացաւ այս արագ սլացքին վբ– երկու մ ասի բաժն ո ւե ցան * մէկ մ աս ին գլուխն ան
բայ , ու մօտենալով Գէս բդին , հարցուց. ցաւ Աշոտ Եբկաթբ , իսկ միւսին՝ Գէորգ իշխանը։ ան՝ խորին, կսկիծով ։ Աստուած կբ պաշտպանէ
Ւ^նչ պատահ ե ցաւ քեղի, իշխա՛ն։ Իշխա՛ն՛, լո ո ւ թեամբ առա^ տար գունդբ Եբկաթբ ։
Գէորգ կրցած էբ սանձել իր ձին , բայց չու մինչեւ լեբան աջակողմեան լան^բ , ու երբ հաս– -—• իշխա՛ն, թշնամին կբ մօտենայ* այլեւս
զեց յայտ\նել իր հոգին յուղող խռովքբ։ ՝նիս հոն, հնչեցնել տուր փողեբբ եւ սկսէ յարձա անհնար է դիմագբել, բսաւ Անձեւացեաց իշխանբ
Ջին՛ խբտչեցաւ յանկարծ , աէ՚ր իմ, պա կում բ, մենք ալ կը նեղենպք թշնամ ին իր ձախ թե– մօտենալով սպարապետին է
տասխանեց ի վերջոյ։ ւթե վբայ։
Բայց ւինչո^ւ յան՛կարծ
մտրակեցիր , հան Գէորգ իշխանը հ բամանը կատարեց ճշտոլ - ԲԱԳՐԱՏ Ա8ՎԱԶԵԱՆՑ
Fonds A.R.A.M
եւ տեսակի բանսարկուներուն •
գետաբերանին Հսկողութեան Համար, ԼեՀաստա–
նի նման չարմում մբ տեղի ունեցաւ։ Ձերբակա Մենք ո՛չ ֆաշիստներ ենք, Ա՛չ ալ հ այ ր են ա– ա շա ա հ ա\նդէ ս բ ա յս
լեցին բոլոր այն Համայնավարները որոնք կբ Հա գաւ ու յանցագո բծ գա սա լիքներ ենք եղած ։ Հա տաբի դարձաւ մղձաւանջ մբ յարափոփոխ օդե–
կառակէին Մոսկուայի յետին նպատակին;, այս յեր ՛ենք պարզապէս ։ Տառապանքի լեղին ճաշա - բուն պատճառաւ ։ Ամ էն տեղ ալ անոբոշութիւնբ
ինքն միացնել Գ ո լման իա է). Միութեան , իբրեւ կած եւ երկաթէ ս՛իսեռ ծամ ած Հա յե՛ր մ անա՛ թլատեց կազմակերպիչներու եռանդբ։ Հոս եւս երբ
նոր պետութիւն մբ : ւանդ ։ Եկած ենք հայ բենի քէն, , հա յբ են ամ երձ շբ՜ <ք ուլուէուրգ ու ձեոձեաբկող ՛անհամբեր կբ պագ -
քհոլսական զինուորներր եւ ապրանքներբ վեր– շանԱտերէ կամ ուրիշ օտար եր կ ի բներ է ։ Աւ՛ելի ճիշ– րաստո՚՚ւէին դաշտահանդէսին՛, յանկարծ 1լԷր"*ԿԷ ւ
շերս զգալապէս աւելցաք են (եումանիոյ մէէ։ տբ պատեբաղմական անցքերն են մեղ այստեղ բե աշնանային թափանցող ցուրտ օր մբ եկաւ յուսա
ք՝ամՏ կաթոլիկ եկեղեցին,, որ զօրաւոր աղ– րած։ Զգտծ ենք այնտեղ այն բոԼոԲ՝ը քք^չ որ թան՛ խաբ լձնելոլ ղանոնք ։ է լ իք անա սորի հերոսականէ
դեցութիւն ոմնի Լեհաստանի , Հունգարիս յ եւ կագին՛ է մեզ համա\ր , ՚ • հայբենփ՚քէն եկողները արշաւանքի տաբեդարձբ , ոբ կբ տօնուէ ր դա՛լա–
Սլովաքիոյ մէէ, կորովի կերպով կ՚բնդգիմանայ նախ եւ առա^ հայրեն ի հ ո՛ղբ , ^ուբբ , օդը եւ ա– բ ագե ղ ու գո վա ս ուն՝ ծառեր ո լ հո վանի ին տակ ,
Համայնավարներ ուն : պա մեղմէ շատերը իրե՛՛նց բնտանիքնեբը, ծ՛նողք– սառնորակ առուակի մբ ա՚փբ , ստ՚իպուեցանք փո
ԼեՀաստանի՝ ՝Բրաքովխ քաղաքին 80 տարե ներբ , կիներ , քոյրերբ կամ զաւակնեբբ ։ Պատ՚ե - խագրել Հ * 0 . Գ . տան երգիկին տակ :
կան արքեպիսկոպոսբ , կարտթւալ իշխա՛ն Լ/ապի– բազմի տարիներուն ապրած ենք ֆփզիքական տա— Լիոնէն բաւական թիւով ընկերներ՛ ու համա
Հան՝, այնքան զօրաւոր է երկրին մէէ որ կրցաւ ռապանքի չտեսնուած ողբերգութիւն՝ մբ , իսկ զէ՜ կիրներ իրենց .ընտանիքներով եկած էին բոլոր -
Բացէ ի Բաց Հակառակիլ նախ Փիլսոլցքիի , յե ն դա գարէն՝ ասդին դեռ կբ շա ր ուն ա կո ւի՝ մ եր հո ուելու սեղաններու շուր^ Տէսինի հայրենասէր
տոյ ալ Հիթլերի : ՛Ներկայիս Վատիկան կ՚երթայ գեկան տուայտանբ։ ^ այբ ինք \ու կբ մաշինք մեր տ ար ր ին հ ե տ , մ եծաբելու սլա ամ ական ար շա ւան -
Լեհաստանի կարմիրներուն գէմ \իր բաց պայքա սիրելիներու կարօտո՛վ եւ հա յբենա բաղձութ իւն բ քին հ եր ո ս՚նեբ ո ւ յ ի շա տ ա կբ ։
րի մասին խո րՀր գա կցելու : տարածուն համ աճա բակի նմ ան՛ վա՛րակած է մեզ Օր՛ուան նախագահ բ , լմնկ * Ք՝ • Հեբոյեան շատ
Ւ ս կ Մոսկուայի պատասխան բ կ՚երեւայ ռու բոլորս : Փուշերու վրայ նստած , հոգեկան հան - գեղե ցփկ ճառով մբ պանծա ցուց 1Ա ան ա ս ո րի ա՛ր–
սական լրագիբներէն ՚։ ՛քարոզչական պայքար մբն գիստբ կբ պակսի մեզի ։ Որովհետեւ չունեցանք էքս " լ անոբ ազդեց ո ւթի ւնբ հ այ մոգով ոլրդի
է որ կր մղուի, ամբաստանելո՛վ եւ վարկաբեկե– իրապէս այն՝ եբանութի ւնբ զոր, տարիներ՛ տեւած բար՛ոյա՛կան, կորովին վրա ք եւ մասնաւորաբար՝
էով քաՀան՚աներր բոլոր այն երկի՛րներուն մէէ, նեղութիւնն երէ ՝եւ թափառումն՛երէ վԾԲ^) վերա– Ղ՝ա շնա կցո ւթեան՝ ան ո լր անալի գեր բ հա յ ազատա
ուր անոնց աղգեցութիւնբ զօրաւոր է : գտնուած հայրենի օճախ բ կրնար պա րգելե լ մեո գրական՛ պայքա՛րի մէ^է Հրաւիրեց ներկաները
ՀԻզվեստիա՝^ , Մոսկուայի կառավարական նման քամ բախտ տա բագի րնե բուս : յոտնկայս երգել զկարկո՛ւտ տեղաց»բ։ Ապա բեմ
օբկանբ, կբ գրէ թէ Ռումանիոյ մէէ կաթոլիկնե Հակառակ սա կա յ՝ն այս բոլորին–, կբ մնանք հրաւիրեց օրուան բանախօսը, Պ* Վ* Զո՝ւլլեբեան\
՛՛ր Ը գտզտնի զէնք կ՛ամ բա՛բեն \, Պուքրէշի պապա - այստեղ ։ Զե՛նք վերադառնար մեր սի՛րելին՛երու ( Վ>՝ի Է & Է՝ս ) ։ Բանախօսը իր անձնական յուշեբով
կան ն՛ո՛ւիրակին ղեկավարութեան տակ : մ օտ : Զենք կամ ենա՛ ր վերադառնա՛լ ։ ^բ նախըն ներկա՚յաց ո ւց Նիկօլ Ղ՛ում անբ , յզացողն\ ու ոգին
Ք. տրենք օտարութեան՝ մէ^ մեռնիլ կարօտբ մեր սր՛ այդ արշաւանքին ,որ հակառակ ատո՛ր ,միշտ կար
ա ւ սա ււ ւ ւ ւ ա ~ – տին , քան, թէ ապրիլ ոբպէս մ ահ ա պար տ ստրուկ– գապահ ու համեստ , յիսնապետի դերով մասնակ
ՄԱՄՈՒԼ ներ , բռնութեան՝ տակ , հայ՛րենի հողին՛ փ,Րայ ։ ցեցաւ արշաւանքին, ղեկավարութիւներ ձգելով
Մեղմէ մէկ մ աս բ ապրած է արդէն իրեն^ բամթե\ իշխան Տ * Աբղութեան՚ի աւ, Վ^աբղանի Հ Բանախօսը
ԲՈԼՈՐԻՆ ՄԷԿ ՊԱՏԱՍԽԱՆ փնկած ո՚զբեք՛գութիւն՛բ Հկաբմիր գՀ&ից ներս» ։ նոյն պատկերալից ոճով , փառաբանեց Ղ՝ա շնա կ -
ԽՄք* • —• «Բանբեր» , Շթ-ոււթկաբտի տաբա– Ապրած է երկար տարիներ՛ով։ Ապրած է ամէն՝ օր՝ ցութիւնբ հ Արագ ակնարկ մբ նետեց Արա ուլ լե
զիրներու, շաբաթ–Ա1բ֊հրթ–բ, դիահլ կուտոյ վեր -
ջինք խմռա(յռակսւ1սինւ մէջ , խորին վրդովումով մեռնելով ել ա՛րիւն փսխելով։ Ապրած է բո1նա– լ՛ ան ՛սա՛ռ րոտ ը , արիւնարբու Մ ազբ՛իկ ցեղին\ դէմ
(26 Օշրաւո–) . —
տ ի բո՛ւ թ իւննր անիծելով։ Այգ պատճառով իսկ) մ դուած ա ձ գ ահեղ կռուի մանրամասնոլթեան՚ց
անգամ մբն ալ չուզեր վեբ՚ապբիլ։ Զուզեբ անձ վբայ , տայով մա՚սնակցող հերոսներու յանդուղն
« • * • Ա՛լ բաւ՛ական է : նասպան դաոձե ալ ։ Աւելո ր գ են հ ետ եւ ա բար բո լոր նկարագիրը ։ ա ^ո բ դա բար յիշեց ար շտւանքբ նա–
Եթէ Հեռուէ Հեռու մեզ բամբաս ո՛ղ ներն ու. տեսա՛կի կոչերն ու թե լադրո ւթ ի ւննեբբ ։ *\յախա - խո բդող Պան՛ք Օթօմանի ել հ ետ ադա՝յ դէպ քերբ ,
մեր վրա՛յ աղտ ու մու\ր քսել ուզռղՀևերբ չձանձ տին՚քնեբն ու սպառնա լիքներ բ ; Այգ ամէնը կլՀ որոնց բնական արդիւնքը նկատեց Մ ա յ ի ս 2.Տի
րացան մեր միսր ուտելէ , մենք, յամենայն, դէպս գաբն ուին մեր ա կան^ն՚ե բուն , բա յց անոնցմէ ներս լուսաշող թուականը :
կ շտ ացան ք իրենց հայհոյանքներէն : Ի՞նչ է վեր^ չեն կրն՛ար մտնել։ ք* զուր են նաեւ կիրարկուած Հ անգէս ին\ պ աշտ օն ա կան՛ մ ասը լրաց ած բլլա–
\ի վերջոյ իրենց ՚ոլղս/հ-րՀ Ի^նչ են տուած մեղի որ մեթոտնեբբ։ Համոզելու մէ^ ամէնէն վարպետնե էով\. ՝նեբ կան՚ե բ ո ւն կողմէ սեղանապետ բետ\րո\ւե -
չեն կրնար ետ աւմնել : &Ճ. իսէ" վ պարտական րը* մեզմէ ամէնէն միամիտն իսկ չեն կարող որ ցաւ թեկ . Հեր Ո յեան ՚ո\բ իր ազդու ղեկավարու -
ենք իրենից , որ մեր օձիքը չեն ձգեր : Որակում սալ : Պ ՛որ ղ ու յստակ թոդ վ՛ Ա"՛ յ այս ճ շմա ր տ ո՛ւ– թեամբ կրցաւ ստեղիել ուրախ տրամադրութիւն՛
չմնաց որ չշպրտէին. մեր հասցէին : Հայհոյանք թիմնբ պղտոր քչուբի ոբսկաննե՚րուն համար ։ ու ն եր գա շնա կո ւթ ի ւն ։ Ղ՝ մ բ ա իւ տ ար ար նոր սե -
չմնաց որ չարձակէին մեր երեսին։ Անուանեցին «••• Այս եւ ա՛սոնց նման որակումնեբբ մեբ •բունդի մ եծամ ասն ու թի՛ւն բ կբ փայլէր իր բացա
մեղ Զդասալիք՝» , « յ ա ն ց ա գ ո բ ծ » , «յետագիմա - երեսին նետելէ աոճա^ ինչո՞ւ չեն՛ մտաբերեր , որ կա յութեամբ ։ ,
կան՝», «ֆաշիստ» , «Հ ա յ րենադաւ՝» ։ Ի մ իֆխ այ մենք մեր ին՚յՀեութիւնբ ել ինչո՛ւ կամ ինչպէս \ք ե ղան ա պետին ստացած «հ եռագի բ»ն՚ե ր\ուն
լոց եւ <Հ,Գաշնակցութ՝ե սւն ճանկբ ինկած» կամ այս կողմե ր բ նետ՚ո ւած ր I քսւ IՐ » օր ին ակտն բոլոՀր\ շքքւոբՀ իւ Հաճելի ա՛նա կ՚Հնկա-Հւն՚ձբ վա յ ե֊լե ցփ՚հք X Ը%–կ •
Րս Ո քաղաքականութեան ծառայող մարդիկ»։ Պ ի՜՜ ճանապարհներով հաստատած ենք պատկան \էշ^՜ Ա . Հաբէ լեան\ ՛նկարագրեց Լոնտոնի հա լ գաղոլ -
տի ոլղէինք որ բոլորո՛վին՛ ճիշտ եղած ԸէէաՐ ՛որա– խ ան ո լ թ ե ան ց աո^եւ ել ասիկա դեռ ա յն օրե թի վիճակբ աղգային տեսակէտո՛վ ու ներկա յա -
կումներէն այսմէկր միա^թ , որովհետեւ մենք ալ, րուն՛ , ՝ե բբ խորհ բղա յին՝ բռնի փոխագրութիւննե– ցուց անգլիացի մ ո ղովո ւր դին՝ ցեղային առանձնա՝–
ի՛րապէս , կր զգանք ու կը խ՛որհթեք այնպէս , ինչ– վ( բ , վեր ահ աս վ տան գի մբ կ ե բ պար ան քո վ ցցուած յ տ տ կո ւթ ի ւնն ե ր բ , թե լա գրելով օրինակ ա՛ռնեք
պէս կր ղղան\ ու կր խորհին Գաշնակցականներու էին՝ նաեւ մեր տաբագիրնեբուն առ^եւ ։ ԱյնՏոլհե– տ յգ յամառ ու կարգապահ մ ո ղո վուբ դէն ։
նման ճշմարիտ ու ճշմարտասէր հայրենասէրնե - տեւ , մեղմ է փւաքանչիլրբ , մ էկիկ մ էկիկ ենթար Մէ^ Ր"Գ մէ^ եղան ՚ողեւտոբիչ խմբերգվ՛եր %
րբ։ Ւ՝նչ կր վերաբերի սակայն առածին լուտանք– կուեցաւ նաեւ ա յն կանոնական ստուգմ ան՝ (տՇ1ՇՇ~ Ղ՝աւ ա թնե բ պարոլ ուեցան ՚ հ եբոսն եր ո ւ յ ի շատ ա կ ին
նեբուն,, կարմիր - կտուց պրովոկատորներ բ թոգք Ո1Ո§), որ պարտագիր էր բոլոր տարագիրնեբունւ ու բունտ կա լո լթե ան ճիրաններուն տակ հ իւծ ոո
իմանան , որ ա/Գ ^ԼաՐգ1՛ աղտեղութիւնն ե րով համար։ ք՚սկ այդ ստուգմանւ բնթա՚ցքին , ամերի– մեր տառապեալ բնկերներուն կենացբ ։
թխ ու ած ի բ ենց փա մ փ ո ւշտն երր մ եղի չեն՛ վն ա - կեան զինուորական՛ իշխանութիւննեբբ չկրցան ե– Տտ^էող ա՛ր տ ա ս ան՚ո ւ թ ի ւձնն ե ր ո վ ծափեր խ լեց ին
սեր։ ժայռի կուրծքին զարնուող գնդակներու նբ– վտեւան հանել նոյն՚իսկ մէ՛կ Հայ, ոբ յանցաւոր Փոն տբ Շէբիւէն՛ պատանի Պիչաքճ՚եան, Լիոն՛էն
ման կբ վերադառնան* իրենց մեկնակէտբ եւ կբ նկա՚աուէբ որպէս հայբենադալ. կամ ֆաշիստ։ բնկ • Ա֊ ֆ՚աթուլեան եւ մեր ո ւս աւց չո ւՀ՚ի՚ն՝ Տիկ՛
վրիպին իբենց նպատակէն։ Գեղան Փափազեան : Տիկ՛ Աբմեն՚ոլՀի Գեւոնեան ,
«8ԱՌԱՋ»Ի ԹԵՐԹՕՆԸ (96) գիստ իբ ճամբան կը շաբոլնակէբ ան ։ թեամբ։ Պատերազմական՝ փողերու խուլ որոտբ
իմ կեանքս , տէ՛ր թագաւոր, հանգիստ ա– սարսափ ձգեց թշնամի բանակին մէ^։ Աշոտ սպա–
ու
տեններն ալ փոթորիկի պէս կբ թուի ինծի, թէ բապետբ ա յսպէս շուտով չէ՛ր՝ սպասեր Ե բ կա թին ,
ես), մ տածումներէս տարուած, կբ կարծէի թէեւ գիտէր որ կայծակի՛ արագութեամբ 1լանց–
ԱՇՈՏ եՐԿԱ կռիւի գա շտ՛ բ կբ գտնուիմ յ նէր մէկ տեզէն միւսբ, իր ծանր սուրին ղօբու– ^
Ա/հ * իրաւունք ունիս , փոթորկալից է մեր թիւնբ ցույց տալով թշնամիին։
(ՊԱՏՄԱԿԱՆ ՎԷՊ)
կեանքբ , ՚իշիւա՚ն\ , խիստ փո թոր կա՛լի ց * ե՞՛րբ ար ՝Բանի մը վայրկեան տխրեց խ՛որթն՛, ահաւ՛որ
դեօք պիտի խաղաղի , Աստուած միայն գիտէ ա– լռութիւն * ապա Աշոտ սպարապետի բանակին մէք
ԵՐԿՐՈՐԴ ՄԱՍ տի կա ։ ալ լսուեցան՛ փողի ձայներ * քի՛չ ետք օդբ լեցուե
Ապա երկուքն ալ լռեցին., *եւ ամէն մէկը կր ցաւ սուբեբոլ , ն իզա կն եր ո՛ւ , վահաններս ւ շռին -
Ի՛ կէն անձնատուր եղաւ փր ներքին մ տածում ին ։ գով եւ ահագին գոռում գոչիւններով ; կռիւը ար
Միթէ տԳւ չի" սիրեր զի", կըլ մտանէր Շատ չանցած Ավիտէ հաս՚նէին՛ հո՛ն, ուր բանակած դէն սկս ած է բ անա առին մէ^։ Ա պ տ՚րապ ետ ի բա
ոբգ իշխան, միթէ դիտմա՞մբ կ՛ուզէ գէպի էբ ապստամբն՛երու գունդը։ ՝Բանի մբ վայրկեան նակի գիրքը Լ ա ւ ո լաւ էր , Բ ա յ ռ Աշոտ Երկաթ ա–
մահ զրկել ղիս, բնդմիշտ աղատուելու համար՝, եւս յառաջանալէ ետք, ան տ ա ոձնեբո լւն\ մէ^ տեսան՛ մենեւին չէր վհատեր անոր յամ առ գիմ ադբո՚ւ -
ինձմէ : Բայց ո՛չ, Հեղթնէն ^ւդունակ չէ խաբէու թշնամիին կողմէ վառուած խ^Ր"ձ^Օ1^*ՐԲ 1 Ո\ՐՈ^՚Ք թենէն,. բնդհակառակբ , մտնելով թչն՚ամիի ամե
թեան . ան խօսք տ՛ուաւ եւ կբ կատար է իբ խօս– երբեմն, կբ մարէին՝ կարծես, երբեմն\ կբ բոցավա նախիտ շարքերուն մէ^լ, ա^ ու ձախ սարսափ ու
քը X Օ՛ն ուրեմն՛, դէպի արի՜ւն , դէպի կրա՛կ . ռէին ։ մահ կր տարածէր • իր կարգիս՝ *իէոբգ իշխանբ
դաւաճաններու եւ տնօրէններու արիւնով պիտի Իչխս*1՝" , արդէն կ^եբեւայ թշնամին * աւե եւս կբ մտն՛էր ուղղակի թշնամինե^րու\ն կեդրոնբ ,
տիրանամ ես Հեղինէին։ Այդ ծան\ր գնով կբ ծա լի առա^ երթա՚լբ վտանգաւոր է* պէտք է այստեղ փոթորիկի պէս առա^ կբ սլանար , իր առնելէն
խէ ան իր սէրը ։ հանգստանանք , ըսաւ Աշոտ իր կա թ ել հրամ ան Ք^՚ւրվ սարսափահար զինուորնեբը ։
Ու Ղ^էոբգ իշխ՚^վՀ » ինքզինք արդէն եբեւա - տուալ զօրքթն՝ կանգ առնել։ Աշոտ սպարապետը դառնութեամբ կը նկա–
կայելով պատերազմի դաշտին մէ^ , ումգնու– Զին ո լ արն ե րը կ ան գ առին հ ան՛գս տ անա լո ւ տէր՝ Ո՚Ր իր զ°՝րԸռՐԲ փախուստ կուտան , չդիմա
թեամբ մտրակեց իր ձին, ,ոբ յանկարծական համար եւ առանց աղմուկի տարած ուեցան կանաք նալով թագաւորական գունդ՛երու ճնշումին*
թո-իչք մբ գո՛րծեց եւ նետի պէս աււաՓ սլացա լ • խոտերուն վրա յ : Բաւական, հանգստանալէ ետք , Զտր բախտբ կբ հալածէ զիս* կը մրմնջէր
Աշոտ Երկաթ զարմացաւ այս արագ սլացքին վբ– երկու մ ասի բաժն ո ւե ցան * մէկ մ աս ին գլուխն ան
բայ , ու մօտենալով Գէս բդին , հարցուց. ցաւ Աշոտ Եբկաթբ , իսկ միւսին՝ Գէորգ իշխանը։ ան՝ խորին, կսկիծով ։ Աստուած կբ պաշտպանէ
Ւ^նչ պատահ ե ցաւ քեղի, իշխա՛ն։ Իշխա՛ն՛, լո ո ւ թեամբ առա^ տար գունդբ Եբկաթբ ։
Գէորգ կրցած էբ սանձել իր ձին , բայց չու մինչեւ լեբան աջակողմեան լան^բ , ու երբ հաս– -—• իշխա՛ն, թշնամին կբ մօտենայ* այլեւս
զեց յայտ\նել իր հոգին յուղող խռովքբ։ ՝նիս հոն, հնչեցնել տուր փողեբբ եւ սկսէ յարձա անհնար է դիմագբել, բսաւ Անձեւացեաց իշխանբ
Ջին՛ խբտչեցաւ յանկարծ , աէ՚ր իմ, պա կում բ, մենք ալ կը նեղենպք թշնամ ին իր ձախ թե– մօտենալով սպարապետին է
տասխանեց ի վերջոյ։ ւթե վբայ։
Բայց ւինչո^ւ յան՛կարծ
մտրակեցիր , հան Գէորգ իշխանը հ բամանը կատարեց ճշտոլ - ԲԱԳՐԱՏ Ա8ՎԱԶԵԱՆՑ
Fonds A.R.A.M