Page 227 - ARM_19-1948_03

ՊՈԻՏ՝Մ ԾԻԾԱՂ փէհլիվան, ոտքի՛, ոտքի ե լ ի ր ։ Սխալ մըն է ր ե– Ե Vթ
զալ: Մենք էինք պարտեալը, ինչո՚ս դուն, փււուիս
%Թիլ / դաշԱակիցթ... դետին.: "Աերէ մեզի...» :

Եւ զայն ոտքի կայնեցնելէ զկնի, իրենք կը Երբ Գո1֊Րս1Հ Հիմն է ու Հովն ալ խելառ,

պառկին անոր ոտքերուն տակ : Ո*– ճիւղերո՛ւն մէք կուլան ոգիներ ,

— « Ա՜խ ընկեր Մէմիշ, մէկ կողմդ ցաւեցա՞ւ։ Ես ւու խոՀերուս կա աո ւն սեւաՀեր-,

Ամեն աեր խանիկը ազգեր ո ւն : Վնաս մը կրեցի՞ր։ Աո սա պահ շիշը։ Ահա քեղի \^ըխան ին առքեւ կը գտնենք զիրար » • •

Թշնամի" ։ Ոչ մէզ Տ ա տ : կարմրուկ - կարմրուկ արենադոյն ոսկիներ։ Ծը– Մինչ յուշեր ան՛ուշ կարծես մեբ դիմաց ,

ԱշիւարՀ ի բոլոր կա՛ռա վար ու թի ւնն երր իրար խ ա խ ո ս փ փտրա կ՚ընես : ՆաբկիլԷիգ թէմպէքի կը Բոցերո\ւնւ՛ մ է քէն թեւ կ՚առն՛են ք անկարծ ***։

կր հրմշտկեն անոր բարեկամութիւնը շահելու գնես:
Խնդրեմ մեր քիչը՝ շատի տեղ
համար։ Անկէ Ժպիտ ել շնորհի կտոր մր փրցնելու ընդայնէ աո. ի)ւ֊ լըո֊ութեասն մէք մինչեւ ուշ ատեն,
ա յ ժ մ ... - ,ըճ,
հ ամ ար : իբրեւ թէ ՛ըլյար գիշեր մը ամրան ,

Ջկայ ժողոՎոլրգ մը, արոսն վնաս հասցաւցած Անգիէն... Ասուպներու պէս , Հոգիիս վըրան

չյլլլլայ ան՛։ Եւ սակայն բոլոր թշնամիները իր « ք՚^նչ է, կռնակիդ վրա ք գետ ին\ ես փռուեր , կայծեր կը թափին բոցավառ փայտէն *• *

բարեկամութիւնը կը մուրան Հ Մէյւքլշ ակա։ Ելիր կանգնէ : Վրադ գլուխդ թօթ՜ Ո՝ւ ԳԸԳ " լ անքին տակ դին ո վ մ ատն ե րո ւս ,

Պատերազմ կը հռչակէ ամէնուն գէմ: Կը ուէ , ՛ով մեծ յաղթականդՀ ՚ Տ ո ւլօրէն փռուած կը նիրՀԷ կատուս * • * :

զարնէ - կը զարնուի։ Բոլորէն կ<ը պարտուի ։ք*այց ԱՀա՝ քեղի դեղին –կանանչ ոսկիներ ։ Զէն՝ ո ւ 0-ւ սիրտէս մեկնող կարապներ ճերմա՛կ ,

ել այնպէս , յաղթականները Իբր պարտեալ զրաՀ , որքան կհուզես ։ ՛էյեր է մեզի պարտեալնե– կ՛եր թան գրկոլիլ լէճէ մը ափին ,

ծունկի կուգան անոր առշԴլ ... բուս * • . Լուսնային խաղաղ լո յս ի տարափին ,

Մէմիշ փէհլիվա|ն&, է այն; Թուրքօղլու Այսպէս , աքէն՝ դեղին՛, ձախէն կարմիր ոսկի­ Նաւ մը կբ բանայ իր գիրկը անյագ * * *

Թուրք . . . ներ կը Հոսին անոր անյատակ գրպաններէն ներս* • Կ՚ըսես , ան\ուրքին կոյսր Հոն ին՛ծի ,

Տիեղերաղօր Աս աո՛ լածն՝ իսկ անուշ կը նայի ա— X Ալքերուն ծոցէն եկած է այցի • * • :

նոր՝, հակառա՛կ իր մէկ հատիկ մանչուկին՝ , Յի­

սուսի գէմ գործած ոճիրներուն եւ պղծած տա­ « քՒոլրքիոյ թիւ 1 դաշնակիցէ՝» խորագրած է Անդորր մը խորին •ծորած աս աղեր էն ,

ճարն՛երուն .• • «Հայրենիք՝ֆ ակնարկելով Ամերիկայի ։ ՛քաղցրօրէն կ՝իքնէ իղձերուս վըրս՛՝/ *

Ջեմ կարծեր , ՛որ երկնքի Արքայութեան մէք Ա ակա յն՛ չէ րսա՚ծ քանիերո^բգ թի*– \՝ԼՀ* Մայրըս կարծես թէ ինձ կը մըըմըռայ ,

գտնուի սր՛բազնագոյն սաւրբ մը, որ Թուրքին կի— թուրքերը, Բիւզանդիոնի գաՀթն վրայ թառե­ կեանքը մոռնալու օրօրը նորէն***

սուն չափ արժանա՛ցած ը լ լ ա ք հայրԵհովայի ներա— լէն՝ ասդին, բազմաթիւ «դաշնակիցներէ ել «ան­ Ծուխթն Հետ մ ո լոր բոցերու ետին ,

զամ՛տ ո լթեան՚ը •• • կաշառէ բար ե կամն ե ր ունեցան* , .ո րոնց թիւր ի– Հոգերըս բոլոր արդէն կ՚անՀետին ** * :

Պ՛ոչ կազմած են, կառավարս ւթիմսները, ի– րենց յիշողութենէն ալ վրիպա՛ծ է % Բայց որքա՛ն կարճ է պաՀն այս մոռացման ,

րենց յարգանքը– լլնելու անոր փասլ11ն՚6.^1/ տակ։ Տակաւին առքի օր էր, երբ իր Հիւսիսի կար– ՀրՀն՝1է Հեռուն, գիշեբուան խորունկ

Ափերով ժամուց /լուտան անոր , ոբպէսղի բա– մ իր բարեկամ ը՝ թուրք մնա՝ց\ո ր դա ց ը իրարու Զարկը ժամերս ւն, սառ ու չարաշուք ,

րեՀաճի ընդուն իլ իրենց մատուցումը* *• կարկտելով «Հանրապետականդ Թուրքիա մը տն­ ՄաՀու մը գուժկան կոճ՛ակին նըման * * *

Աեռքի տակէն ։ Գբան ճեղքէն % նրբանցքի քո– կեց՝ ին՝։քն՝ ալ կնքաՀայր եղաւ ան՛որ % Երկչոտ մանկան պէս կ՚ըզգամ զիս յանկարծ,

վընաի ծակէն՝ գութ՜, նայուածք, ժպիտ կգաղեր– կնքաՀայբական նաւէր՝ Հա յաստ ան ի ձեռքէն՝ Անբընակ տան մր սենեակը լըքռւած * » • :

սեն փրմէ * . . քաշեց կաբսն ու ԱրտաՀանը եւ Աուրմալուն եւ իր—

Գիտապաստ՝ կռնակէ վյրայ գետին կը փռուի ։ րեւ. մանեակ՝ կախեց ընկեր փ էմալի վիգէն * Ծըխանը մութ է ։ Մոխիրներ կոյտ կոյտ է

Տաղթուած յաղթահարուած ։ Անմիքասլէս օգնու­ Միւ-Ա կնքաՀայրցռւներն ալ, ետ չմնալու Հա– Ածխացած փայտի կտոր մը միայն,

թեան կը Հասնին յաղթականները։ «Վա՜յ ՄԷ^Իշ ո ար , մէկը Կիլիկիան, միւսը Ա տա լի ան , անդի ինը Կը մրնա յ Հիմա, երազին ունայն՛

գրաւուած Պ^ոլիսն ու Նեղուցներ բ ԳԲէ*" անար Առկայծումնեբուն՝ ապացոյց ան՛գութ * • *

տրեխներուն՛ տա կը յ կատուս կամրքտծ իր՛ կըռնակը վեր ,

Հելլէններն֊ իսկ Իզմիրր լքելով Մեծն Վենիզէ– Կը նայի ան՛որ ոխով մը սեւեռ *,•՝•*

Աղոլոյի բարձունքներուն վրայ , երբ կը իւօսէր լռսի՚ն Համ բո յրովը օծեցին Մ եղա լոս Մ էմիս աղա— Կը լըսեմ նոր էն էքքը Հովերուն ,

Վարուժանի մասին, երբ յուղումով եւ ցաւով Հ ա– յին ճակ ատը ՝ ա ռան ց հ ափշտ ա կ ելո լ սա կա յն՝ ան կ է ծ՝խնելո յղէն վար թափով մոլեդին ,

մակուն՝ կը իւօսէր մեր 1 91 5յ& մաա՚ւոբա կաննե րուն քարդարաբի պսակը * * * Անծիր՛ ու ան վերք Հարցեբր կեանքին ,

նաՀ ատակս ւթեան մ ասին ,ձտ յն ը միշա ցած ,աչքե– Եւ– այս բոլո^րր ։ Չորնալիք Հկօդաղին՝ Նե­ Մ բաքիս աներեր կը կառչին իսկոյն,

րը խո Լաւ ու ճակատը լուսաւոր եւ խոՀ,ուն։ Մինք ղուցներու սիրո յն՝ ։ Կը թովուիմ նոյնիսկ մթասքօզ մ աՀու ան

ե բախտ ագի տ ու թե ամբ եւ սիրով կ՚ունկնդրէի իր

խօսքը եւ իմ միտքս կ՚երթար թափառիլ մ եր աղ– Զ՚ծնալ գերզօր աստուած մը, որ այդ աէէքէ ֆյ՚որՀ ուրդէն գաղտն ի , իբրեւ Հանգրուան՛ . .. :

դային՛ յեղափոխական ~՝շ*սբժմ ան .ոդիսականին՛ լայնքով քրանցքր եւ Մ իք երկրական ծովը ժեռուտ Թո՛զ ձըմեռր գայ,, ձիւնէ վերըսաին,

մէք * Ու. , այն Հերոսական եւ Հերոսաշունչ երգե­ լեռնակո յա ի մ ը վեր՛ա ծ է ր՝ մ ար գկո ւթ ի ւն ը աղա­ Ու գիշեբուան մէք՛, խենդ Հովեր խաղան,

րը* որոնցմով սերունդներ շարունակ դիմեցին տելու Համար յաւիտենական մ ղձ աւան քէն * * * Սըրտի ս քե\րմո ւթի ւնն ինձ ըրած ծրխան ,

դէպի պայքար ել դէպի ազատութեան բարձունք­ Մ ենք Հայերս թէեւ ոչ մէկ փափաք ունինք Պիաի ըս պասեմ վ՚եղկի մը եաին • • •

ները, կուգային ՛ուռեցնել սիրտս։ կ՚ապրէի ե ր– նե ղո ւցապտշտո ւթեան այս պորտապարին՝ մաս— Ո՛֊ թող ցուրտին մէք շուար անցորդին

քանկոլթ^ան մէք Հ ն՚ակցե լու , բա յց եւ այնսլէս , մեր տիբածաբաւնե– Հոգիէն՝ Հոգւոյս վիշտերն ՛իր յոԲգէ^ ••* *

Հեռուն , վերքալո յո ը արդէն ՀաԾւդչա՚ծ կ^ԼՀԷԷ*"՝^ բու Հատուածը, Հ առա քդիմո ւթեան սիրոյն ձա յն՛

բլուրներուն վրայ^ երկինքը նոսրացած, ծառերը կը բռնէ անոր մէք : ԶԱՐԵՀ ԳԱՋԱԶԵԱՆ

անրքային եւ թեթեւ ծովերու վրայ թեւածող թռ­ « Հա՝յա քինքդ 1 «ք արդար ա ո>> պա տ ո ւանշանը

չուններու նման։ Այս յուզիչ մինակութեան մէք գոնէ կը վերցնէ քՒուրքին ճիտէն՝ բերել կախելու ԵՈԵՒԱՆՒ Ր^՜էչքլ * Համ ալ ա ս ա ր ա ն ր շուտով

քաղց բ էր ինձ լսել վարդապետին ձա յնը, սո րվե– Համար զայն իր արենակից Հայ եղբայրներուն՝ պիտի տօնէ իր 2^ամեակր։ Համալսարանը ունի

լու Համ աը իրմ է բաբին , ճշմ ար իտը , բո լո ր այն վիզէն ... ընդՀանուր սրաՀ, ճաշարան , ընթերցարան՛^ մար­

իէ՜ովիք եւ անփոխարինելի բաները որոնք կ՚երթան Այսչափ դոյզն ծ առա յո ւթի ւն՛ մրն ալ մեր կող– զարան, մատենադարան։; Հոն կ՚աշվստին՝ 23 ու­
մէն, ՝Բեռիէն «աֆէրիմ
մաս կազմել յաւիտենական գե ղե ց կութի ւնն եր՚ու Լ" Հ ամ ար * * * Տիմոթէոսդ մր կորղե– սուցչապետներ, 39 փոխ—ուսուցչապետներ, 21 ա–

անսպառ բսսնաստեղծութեան ել սի բո յն : ւագ դասախօսներ ։ Մինչեւ Հիմա տուած Է 1671

ՄխաԹօ ԱՐԱՄԱՅԻՍ ՍՐԱՊԵԱՆ Կ* ՊԵՏՈԻՏ շր քան ա լար ան ե ր Հ

« ՅԱՌԱՋ »/• ԹԵՐԹՕՆԸ (95) Զինուոբնեբբ երդում ըրին Հնազանդ ըլլալ Ա– դարձնէ զանոնք է Վյսսակ Աիւնեաց իշխանր կը

Հո ա Երկաթին։ Ապա բոլորը մէկ ծունկի եկան եւ բանտարկէ կայեան բերդին մէք, գտնելով անոր

Մարտիրոս Հայրը սկսաւ իր պաՀպանիչ^լ։ Երբ մ օտ գա ւա ճ ան ա կան թո ւղթեր , որոնք գրուած է.\քն

վեբքացալ արարողութիւնը, Գէորգ իշխանը Համ­ Աշոտ սպարապետի , Ղ՝ուբղէնի ել Աբասի կողմէ։

ԱՇՈՏ ԵՐԿԱԹ բուրեց խաչը եւ նշան՝, տուաւ զօրքին\ առաք շար– Վտսակ Աիմնի իշխան՛ը լաւ յարաբերութեան

միլ ։ ՀլՀամբա հ ելան գէպի Կաքաւաբեբդ , ու^ր բա– մէք ըլլալով Գարդմանաց Աեւագայի Հետ, Վեր­

(ՊԱՏՄԱԿԱՆ ՎԷՊ) նակա^ծ էր Աշոտ Երկաթ։ Մարտիրոս Հայրն ու քին ս պատ ր ո լակ կը բոն է Վյսսակի բան\տ ար կո լ–,

Գուբգէն իշխանը կ՛առաքնորդէին ղօըքը ՚ թիւնր, կ՛անցնի Աշոտ Երկաթի երկիրները ու կբ

բանակի Ախուբեան գետին մօտ • բայց կռիւ տեղի

ԵՐԿՐՈՐԳ ՄԱՍ չունենար Հսնւ ։ Աշոտ Երկաթ կը շտապէ դէպի

ԺԹ. Գուին՛, ու ր ա յդ ժաման ա կ զճլուխ բարձրացա լցս/ծ

Բայց ներքին՛ թ լճնա մին կը նման ի ներքինէ, Ամ էն կողմ է ս պա ռն\ա լի քի տակ էր Հա յաս - էր Աշոտ Բռնաւորը ։ Վիշտն աւ զայրոյթը գրաւած
տան ը *
անտեսանելի ախտի մը , զոր չենք տեսներ եւ որ՛ուն էին ան՛որ սիրտը։ կը զգար ա ր ճակատագիրը ան՛ո­

ղ՛՛ Ք կերպով կը Հալածէր զինք ։

Րո ւ ԼԼԼԼաեԼ\ Հենք գիտեր ;Ու֊ ախտը կամաց կամաց, Աբասն՛ ու *հուբգէնը տակն՝ ու վրայ կ՚ընէին Գաժան ճակատագիր , մին\չեւ ե^րբ պիտի

անն կատ ե լի կերպով կը քայքայէ մեբ մ արմին ը , Այրարատեան երկիրը , իսկ Պ՝աղիկ Աբծրունին , Հալածես զիս * * * ։ Ապստամբութիւն մը կը զս՜

կը Հասնի մեր ս բա ին \ու գերեզման կ իքեցնէ մեղ։ իր վասալներուն՝ Անձեւացեաց եւ քիշտունեաց ի շ— պեմ , եւ դեռ արեան Հետքերը խորցած, ս՛՜րիչ մը

« Մենք ունինք երկու տեսակ թշնամի* ար­ խանն ե րո ւն Հետ, ղաղտնի եւ յայտնի կերպով կը սաեղծոլի *ան ալ կը զսպեմ , յանկարծ մէկ .ու–<

տաքին՝ թչնամին մեր արիւնէն– չէ , օտար է » բայց ո տն ա տ ակ կ1՝բն էր Հա՝յա ս ա ա՛հ ր ; կ ա բծե՛ս բաւ ա կ սւն\ ՐՒլՌ յաքոՐղէ Րա Ա ո կարծես դատապաբ

։

ներքին թշնամին մեբ արիւնէն է ու մեր ոսկորէն։ ՀՐլլար ասիկա , Ար ծ ր ո ւն ե ա ց իշխանը դաշնակից տուած եմ յաւիտեան կռուելու, կեանքս մաշեցնե­

Ես կր ղրկեմ ձեզ կռուելու երկուքին՛ գէմ ալ; կը կը դառնար Արաբներուն , եւ ամիրապետէն\ թագ լու սրով ու Հրով* * * .Անողոք ճակատագիր , գոլն

ղրկեմ ձեզ քարդելու ձեր Հարազատներն անգամ , կր ստանա ր ։ ինծի դէմ զինեցիր իմ Հարազատ եղբայրս իսկ,

եթէ անոնք թագաւորին դէմ ելլեն ու վրդովեն Ո ր ոմ կը ց ան է ր նաե լ Աշոտ ս պ արա պետ ը եւ դսՀս՚ցիր ատով եւ Հանգիստ ձգէ զիս1 թաղաղու–

ընդՀանուր խաղաղութիւնը % իր ժանիքներ ը կը սրէր Աշոտ Երկաթի դէմ * միւս թիւն կ՛ուզեմ ես ։

« Աղօթենք առ Ամենաբարձրեալը որ ուժ եւ կողմէ՝ այս վեբքնոյն աները, Գարդմանաց Աեւսր– Այսպէս կը մենախօսէր Աշոտ ինքն իրեն, ն ըս–

կարողութիւն տայ բոլորիս՝ կռուելու օրինաւոր դա իշխանր ՀետզՀետէ կը պաղէր իր փեսայէն։ տած իր՛ ամեՀի նժոյգին վրայ* իր քովէն , նոյնպէս

թագաւրին Համ ար , մ ինչեւ մեր՝ վերքին շունչը հ Աշոտ Երկաթ շրքապատոլած էր այսպէս Հղօր ձ՛իու վրայ նստա՛՛ծ, կր յառաքանար Գէորգ իշխա–

Թող կործան՛ին մեբ ներքին ու արտաքին թշնամի– թշնամիներով , որոնք ամէն՝ կերպ կ՚ուղէին– մոխի­ ^ՎԼ 1 Լբ՚Տ֊ռ– էր նաեւ այս վերք ինը* Հեղինէի սիրուն

ները, որպէսզի խաղաղութիւնը վ ե ր ա Հ ա ս տ ա տ– րի վրայ նստեցնել զայն ։ պատկերը իր աչքերէն՛ չէր Հեռանար * անոր խոս­

ուի * ԱՀեկցին դաւաճանները եւ անիծեալ ր լ լան քերը գամուած էին իր մտքին մէք։

յաւէտ » : Աշոտ Երկաթ, գ/Ոէ–խր անցնելով Մարտիրոս
յարձակի
Մ աՀ դաւաճաններուն՛, գոռացին տասը Հա­ Հօր կազմած գունդերուն, իսկո֊յն՝ կը
ճարակ կը
գար բերտն/նեբ I ԳուրդԷնի երկիրներուն վրայ եւ Հ ր ո յ ԲԱԳՐԱՏ Ա8ՎԱՋԵԱՆԱ

Fonds A.R.A.M