Page 23 - ARM_19-1948_03
P. 23
րիկոս Վեր՛նից ի « ի րախա յի կրթութիւնը մինչեւ 2ԱՅՆԵՐ ԳԱԻԱՌհՆ 36.000 ՖՐԱՆ-Բ ՀԱՍՈՅԹ
տ ԱՀԱՐՈՆԵՕՆԻ
՛Լեց տարեկան Հասակը» աշխատոլթիւնը • \ — օ •-
Մ • Մամոլրեան Իզմիրի մէշ 1879^ ֆրանսե 8ԻաՏ».ԿՒ%
րէնէ թարգմանելով կը Հրատարակէ Սիպիր աք ՄԱՐՍհՑԼ.^ Պուլ. Օտտոյի կապոյտ Խաչի
սորուած լեՀ գրւող քհուֆէն Պ իետր՚ուսո վսքիի Հ.8ի՝– մտ ս՚յ աճ իւղի գաչտաՀ անգէսը տեղի ունեցաւ Յ՛ո՜ւ՛
տատակք սիպեր ի ական ի Հը» աշխատո ։ թիլնը , որ նիս 27 ին –.Տիկի՛։. Ա– Աուքիաաեան իր բացման
լոյս, գո.* ւ(փռէ րարակաֆ . միա՝պետ*՚Կա՚ի . գայք– ան Ս.ԷՆ& ԻԹԻԷՆ.^ Հ– 6– Գ– %որ Աերու%ղյլ խօսքթ.. մէշ1 յպարգեց հոհու տարուան գորխոււ–
կաՐԴ վ՚ • • 5 / գտնուող աքսոր՚ակա՚ւք֊եր՚ռ՚լ կեանքի կազմակերպած– էր յարգանքէ կրեկչՀյթ մ՝՝ը նրէ-իբ֊ նէ՚/էլթեան դրամական Հաչի։ը, շնորՀակալոբթլ~ւ՝֊
վրայ : ուած Աւետիս ԱՀարոնեանի յիշատակին հ Բ^մը յտյտնելով բոլորին; ր դուռը որ զա)լկի՝֊քգո֊
ՀայւգետՀրատը \944ին կր Հրատարակէ Հ. Հուն^կ^^թե֊^մբ ր–^1ուեցււ.՚1ք : Մե՛ք գա՛նձ չռլ–
Ա էձկիէվիչի «Բարթիկ յաղթողը» պատմուածքը , զարդարուած էր ^ԱՀարոնեանի մեծադիր >ւկար.–։վ՝ Լի՛՛՛ք, մեր գանձը Գ^՚֊ք էք դւ*ւյդպա^Տ^ պաբ֊
սւոր ենք ձեզի Հաշիւ
որ ն՚ո ւ ի ր ուած է լեՀ ժողովրդի ազատագրական Օրուան նախագաՀը ընկեր Պօղոս Եվէմեան կար– տալու։ ԱՀա թէ ուր էն ր
պաք քարթն : Դ ա ց գրաւոր ճառ մը, եւ Հրաւիրես ներկս/ե՚երը ո֊ր\ ծախսեր ։ Ծախսեր ե՛ք աղքատներու , Հիւ֊ա֊նդ -
կայաննե -
յոտն. կայս յարգեն Հ ան գո ւռ եա լին յիշատակբ, ՚ ՚ ե ր ո ւ դպվ՚ոցներուն, օդափոխութեան
Հայերէնի թարգմանուած եւ Հրատարակուած ։ բու Հա մար » *
է Կաղեմ իր
մեծ ա՚րմէք Տ իտմայիրի «Յաղթանակ» րնկերային Փոքրիկն Ալպէր ՚Լյեվ-սէսեան արտասանեց Ա– Գեո
սերէն է Գ.
ունեցող պատմուածքը Լթարգմ» ո ու–՛ Հարոնեանի «Աաուերները իննում են»։ Յեաոյ արուեստական բաժինը ճոխ եւ խսամ -
Մելոյեան, Թիֆ/իս 1912)։ Սարդիս Փիքիկե ան ըր աւ բ ան ախօսո ւթէ Փ* մը ուա՛ծ էր* ՚հպրողի աշակերտներէն ՛երգեցին եւ
ԼեՀ կի\ե դ րողքլ երէն Հայերէնի են թարդման*– վեր Հանելով ԱՀարո՛ եանի գերը Հայ գրականու արտասանեցին՝ Հ . Տօնիկեան , Զ ՚ Սաղոեան , Վ *
ուած ւէ ա սն ա լ ո ր ա պէս 90 « ՚ կ ան թո լակ անն ե րէն Մաըգարեա՛։. : Աշակերտներու կողմէ ներկայաց -
սկս՝ո\ծ է՚չիղա Օժէսկուի եւ էլիզա քհժենկոյի շատ թեան մէջ, յիշեո նաեւ նամակի մը Հատուածը , ուեցաւ «Հաւատք ել Աստուած» ։ Երգեցին Տ՛ Ար–
մր գոյ,ծեր ր \յ.ո\սկուա լ ի եւ Թիֆքիսի Հալ ԳԲքք* ղոը ԱՀալրռնեան գրած էր, \923ին, «Եըբ թեք Հա՛֊ մ աղան եան , Հյ * 3 ակո բե ան \ ՚.
Հրատարակչական ընկերութեան կողմէ։ Ս՚յԳ րիւէաւոր բախտակիցներով կը գտնուէր , ճէաէլի Օրուան բանախօսր, լիւկեր Ա* վ^էօսէեան՛
դործերէ՚Լ կարելի է յիշել Օժ՜էսկուի «/»ր֊ ա~ր ա» ւղարղեց իգակա՛ն ոեոի ղործու%էութիւնը ս$.ցեա–
( 1891 ) * «Գիւղական ւիաստաբսճ1ը» , «ԳռեՀփկը », որբանոցը* « Գուք, իմ աստանդական , իմ վը– լի եւ ն՛երկայի մէջ, րոլո\ր ճակատներուն վրայ :
(1900), Ռմենկոյի «Հզօր Աամսոն», «Մի Հոսան֊ աարանդի զաւակներ , Հայաստանի որբուկնե՛ր , Եօթ ր ա շա կե\հտնե ր ո լ կողմէ ներկա յա ցու ե -
Ք"վ» * «Յուլեանկա» , «Ապիտակ ծաղիկ» , «Տըժ– դուք սիրուն ծ ի լեվւ մեր նոր անէգաստանի , մեր ցաւ զաւեշտ մր «Ղ՚ողր եւ դատաւորը» ։ կապոյտ
ղ ո յն Հ ո վ ո ւե ր գո լ թ ի ւն՝» եւ ա յլ պատ մ ուածքնե ր իարտակուած անտառի Հարուստ բող բո ^1 եր , ա– եաչի սան ո-ւՀ ին I, ր՛ո լ կողմէ <ՀԿեցցէ Հայ լեղում։՝» :
ո ւ նոր ավ է պ ե ր : ււաջի) ոոլըերը մեր ծագոզ Արշալոյսի, աՀա՝ ձեր «/,. ՅակորեսՀ , Տիկին Արմաղանեան, Մ– Պէր֊
պատ կերը , իմ Հոգում է ,եւ կեանքս՝ ձեր կեանքն պէր՚եան , Ա ՚ Սուքիաս՚եան ներկսւյացոլցին Հբ*
Հայկական շոջանւակհերալ մ էջ չայն ժողովր– է ել շունչս ձեր շունչը, վասնզի դուք էք Հաւատ Ասատարի «Հարսր» ։ Ափսէ մր «փաքլավա» ա–
րնյդՀ *
դա կանո լ.թի Լ՛ե է վայելած լեՀ մեծանուն բանաս քի ո ան խոյ. տա կալի , ան սասան սիւները» , վեր^ա– ճոլրգէ գոյացաւ 15.6000 ֆրանք ։ Հանդէսին՛
Սերունդը *,
տեղծ Մգամ Մ/՚զկեվիչր , ո\հ ուքւ. դո՝րծ՝երը ներկա– ւնե լով շնոբՀւ *րռց մուտքը եղաւ 36.000 ֆրանք , ո\յ. ո լք. 25.000// գուտ
I ա ց ո լւլ ա՝& են ՅովՀ. Թամանեան, « ԱքերմաՏի •ւ–։Ի գիտակի ց իր ազգային արմ՜ անիք -
դաշտերումը» (1889), ՅովՀ . ՅովՀաննէսեան,(Ե– ներուն , կազմակերպած է ալս յարգանքի ե– կապոյտ քքք ա չր իր $՚ո բՀակա լութ իւ\1նե ր ր կր
րաղ) Գանի է լ Վարումանը։ (Լիթոլանական գե - ,ր\Լ կոյթը : Յաջողութեամբ արտասան՛եցին Օր • յա յանկ բո լոր մ ասնակցողնեբուն :
ղ<*՚» , «Ալպոլխարա» , «Հարէմին Շիրիմները » եւ Վարդէն ի Հա յթաեանւ1 , («Մ ասիս»ը) , Լ^^ր
"՚վ՚Իշ գեղօ1ներ (19)2—1914) : Կոնրագ Վալենրոգ Մ ամ բբէ ^ ա չա ա՛ո ւ\րե ան («կախարդական տա–
՛պատմ՛ուածքը (ի1ա, • ՚գմ • Պ– Մարգարեանի , Պա - ճար»), եւ Օր՛ ԱնաՀիտ Սաեվւանեան* («Աըաքս») \
ք ո ւ 1893)։ բոլորն ալ Ա » ԱՀարոնեան՚էն՝ յ
Օրուա\%. բանախօսն՛ էր րնկեր Սարդիս (էնա ԶԵԿՈՅՑ ՆԱԽԿԻՆ ՀԱՅ
\862ին Փարիզ Հ րատար՚ակուած « Երկրագոր
ծութիւնը որպէս ուղիղ ճանապարՀ» , Հռչակաւոր ք՛ ի 1յ Լ ա 1ւ ԼՍ ԷՀ՛ Շամ ոնէն) , որ պարզեց ԱՀ ար ոնե ա– ՌԱԶՄԻԿՆԵԲՈԻՆ ՄԻՈՒԹԵԱՆ
աշխատութեան մէ9 V ի քա յէ լ ՝\,ա լպա՝նդե ան 9երմ նի գէմքը իբրեւ գրագէտ եւ իբրեւ քաղաքական՝
տողեր նոլիրած
թանա կան լուհի է գե րմանեւպրո լ ս ական , սուլ - դործիչ։ «ԱՀարոնեան զերթ մարգարէ, գուշակեց
մողովուրղձ՚երոլն
Հայ ժողովուրդին աւղաղան , ոբ լած դեցաւ Մ111 յ ի ս ք՝ոլոր ֆրա՛նսական բանա՛կի Հալ ռաղմիկներբ
տակ Հեծող լեՀ ել սլալ միւս 2$ի պանծալի օրուան ։ ՎստաՀ ենք թէ օր մը ինք/ն՝ որէո\1. ք կր փափաքին ել իրաւունք ունին Տհր անսա–
, Հեգնանքով մերկացնելով ալ պիտի ո ւն են ա յ ի\ր արձան ը , էք րեւանի մէջ^ Այ– կան բանւակի Ռազմիկի տիտղոսին՛ Շ&քէՇ <1շ
այն ատենուան սւնգլիակաւԼ, աշխարՀ^սկա/ուլթեան բովեսձւ ին կողքին՝» : ԸօաեՑէէՑՈէ պէաք է ամէնէն ուշը մինչեւ 15
վարած քաղաքականութիւնք : Կր ո պա կան ակ Հ$ուլիս ի ր են ց բոլոր ւ1ա՝*–ռ Բ ՚ " թ ո *- զք^^՚Բ1՛ Բ^Բ
ր՛՛ ՚ թ / ՚ ՚ ՚ ր անդադար օգնութիւն եՀլ տալիս Թւոււրի Եր՛եկոյթը վերջացաւ Ղ՝ * Վարուժանի «Պատ– Միոլթեանս կեգրոնատեղթ՛, 31 1Ա6 Տէ. , որ
քիային , որ նա դիմանայ ե չկործանուի : Որպէս– ւ՛ աս աւո րնեբ»ով զոր յուղումով արտասանեց Պ* մին՛չեւ արձակոլյառներուն՛ վերջանալր , բաց ա ( ՚ ՛
՚/ի Թուրքիռյ ստրկացած Հայ ւե լ յոյն մոգով ուր– II . Փիլիկեան ... տի րլլա յ Չորեքշաբթի եւ Ոկրբաթ օրերը , ժամ ր
՜Հհ ՛թանի մր շաբաթ առաջ մենք ալ տօնեցինք 17—19 :
գր չզր<կո;լի քաղաքակրթիչ Հ ո գտա՛ր ձ ո լից» Հ եդ Այգ վաւերաթուղթերը պիտի ծառա՚լեն Հաս–
նա կան ձեւով կր ՛՛կտտէ Նալըանգեանը :. Մ այի" 2-Տի ՅՕամեակր , նա խագաՀ ո ւթեամբ ը*՚՝կեր տատելոլ Հետեւեալ տե ղե կո ւթ իւններ ր *-
ՍովետաՀայ գրողներէն ՛ոմանց Համար ոգե 7/ շան Ա / տապիր եա՝՛՛՛ի : ,^''խ էր գեղաքուեստական՝ Թուական՛ ՝եւ ւէայր ա՛նկաժըմսւնի , ^•նքօրփօրասիօ–
բաժին՛ը ։ Առաջին առթիլ խօսեցաւ ընկեր Միոաք
ւորութեան աղրիկբ։ է եդած ազատութեան եր՛դի ք Մ իր զէ » փառաբանելով ազատագրութեան պա լ - նի , թի*– մ աթր իքիւլի , աքն իւնիթէն ո բուտն մէջ
• եՀ մե& բանաստ՛եղծ Ադամ Մէ°^Լ^՚լէլ\է հւ^Բ^Ղ՚^ՍԲ֊ 1 քարը ։ ծառայած են , կլլաա , պլէսիւռ եւ սիթասիօն՛ *
Հայ րեն՛ական Մեծ պատերազմի օրերս՛՛ւն՝՝ Նա իր ի Նախկին գեր՛իներու Համար *
Երկրորդ բանախօսն էբ ընկեր Աստ * ՝&էօսէ - *հերի բռնուե լու թոլակւսՀէ. եւ վայր., Ա թալակ ,
Զա\ր ՝եա\1, ղ աս ո ւմ ով լեռ ո ւած է ԼեՀ ասա անը սա ր– եան , որ սլարղեց 1918 Մայիսի Հերոսական– կո իւ - թիւ մ աթ ր իքիւլի *. Աղա տագր մ ան թուական ՚
կացնող ղեբմահ՛ա - ֆաշական Հրոսախումբերոլ
գէմ «Մ իղ էլհւիչ ե ւ Հիդ էէ Ը ներբ ։ ՍանուՀինեվոլ պա րախա մբբ փայլ կուտա ր Մ իո լթիլնս ղտւ Հո ւնակո ւ թե ամբ կր յա յտնէ
մէշ : «բանաստեղծութեան
Հանդէսին՛. Պաշտօնական՝ մասէն վե՛րջ տ հ զ ի ու— թէ իր անդամն ե բր ա յ լե ւս Ն ան ս էն ե ա\ն, դր ոշմա -
նեցաւ խնճոյք մը։ Մանուկ Մ™1նհւկեա10. թուղթի տուրք պիտի չվճարեն :— (0՝իՆա|ն1)
ւՅԱՌԱՋ»Ի ԹԵՐԹՕՆԸ (44) տիրոս Հայրբ եւ մատով ցոյց տուաւ իրենց Հ ե– Ղ՝եո^ քանի մ ր քա լլ չառած , Հ անգ ի պե ց ան ե–
տեւող խումբը ;
բեսուն Հոգիէ բաղկացա՛ծ խումբի մր * տեսնելով
"X Շատ լաւ կ՚ըսես, Հայր սուրբ* էսկ եթէ Հ այր սուրբը , ամ կնքն ալ ակն ած ո ւթեամբ խոնար–
ատ 1.-1Պ11»* ւախարարները ա՛րգելք րլլան, ա յն՛ ժամանակ ինք Հ ութիւն Բբէն ՝•
(ՊԱՏՄԱԿԱՆ ՎԷՊ) կլւնայ ընել Ար ա ր ատ ե ան երկրի բուռ մը ժողս– Ասչըիք, զաւակներս , Հիմա զ ա ռ է ք Հանգս–
վ ուրդը, ո-ր արդէն՛ Հնազանդ է Աշոտ Եը կաթին՝ ։ տա՛ւղէք , մ ին՚չեւ ող։ Հ րամ ան՝ արուի ձեղ մեղի Հետ
իսկ թնչ կանենք մենք։ Մեր տէրունական միասին ճանապաըՀ ի լնալոլ , ըսաւ Մ աբտիրոս
խաշով ոտքի կը Հանենք ամբողջ ազգը եւ ճանչնա/
կուտանք օրինաւոր թագաւորը* այն ժամանակ Իշխաւնն ու Հա լբ սուբբր մտան խրճիթ ել ըս–
Ե " ակ ա՝> ո ւ թիւնը եւ անձկնա ս ի րո ւ թի *–նը վա յ ի շխ անն ե ր ո ւն * վայ մ ա անի չներ ո ւն ։ կսան իրենց Համեստ ճաշր ընել : Խօսակցութեան
այն աստիճան զարգացած են անոնց մէջ, որ այդ Այո պատասխանէն վերջ՝ երկուքն ալ լուռ նիւթս Աշոտ Երկաթն էր՛, որուն օւլնելու կ՚երթա
կեցան :
մասին տմենեւին Հոգ շեն ՝րն,եբ ։Անոնց միակ մր յին իք՚ենք ։ 3ա՝՝ կա՚րծ ներս մ տալ դիւղաց ին եր էն
ուած ո ւմ Ի՝ ա յն է որ իրենք Հանգիստ ըլլան , որսի հրիկուա\ւ. դէմ էր, երբ Հասան գիւ֊զ մը, որուն մ է կբ եւ լե զա ււլա տ ա ռ կանչեց *
երթան , քէյֆ ընեն եւ իրա\ըոլ ոտքի տակ փոս գետնափոր խրճիթնեվ՛ ր Հազիւ 1լերեւային՛ ձիւնին Հայր սո կքէբ , ւլ իւղ ի սաՀմ անին վրա լ կ՛ե–
բ ե ւտն ձ ի աւ՛ ո բ մա ր դ ի կ . կ բ վա խնամ որ Ե ո ւ ս ո ւ–
փորելով՝ իրարու ձեռքէ Հողմեր յափշտակեն՛ ; տակէն Հ Այդ միջոցինւ բոլոր խրճիթներէն դուրս ֆի գունդը ըլլայ :
Ո, ր մէկր յիշեմ . աՀա Գագիկ Արծբունին , ելան դիւզացթւ՚երը եւ լուռ կւսնգնեցան ի շխանին
որ բռնութեամբ թագաւորութիւն ը յափշտակեց եւ եւ Մ աբտիրոս Հօր առջեւ, ։ Մ ի վախն աք , որղիք , րսալ Մ արտ իրս ս
զին
այժմ ով գիտէ , թէ ինչ կը մտածէ ։ ԱՀա նաեւ ^^Ղ՚՚ւէ" ԷՔ » "1՚գէՔ * Հ ԲԱ ։ ռ ո ւ ո Vաբտիրոս Հայրր * այժմ ա լսսւեղ երկու Հար իւրէ աւելի զին
Հայրը ։
Աշոտ սպարապետը, Աշոտ Երկաթի Հօրեղբօր ո ր– ուած մայւդ ու\՚.ինք* Եուս՛ուֆի չորս Հարիւր
դին , որ ՜Նստած՛ է Ղ՛ուին , Եուսուֆի մօտ, եւ յար վորները 1լ արժեն անոն՛ք Հ
մար ժամանակի կը սպասէ , որ սլկողի յափշտակէ Գ՚ոՀ ութիւն Աստուծոյ, լաւ են յբ
•օրինական գաՀը : Ե՚֊ վերջապէս Գուգարաց , Տա*– սուրբ , մեր տղաներն։ ալ պատրաստ են կատարե Իշխանն ՛ու Մ ա րտիըոս Հայրը դուրս եկան,
խրճիթէն , եւ սկսան դիտել ՀՎ.ռուէն երեւցող
լոց , Սի^նեաց եւ Հազար ու մէկ մանր մունը իշ լու ձեր. Հրամանը, ըսւսւ գիւղացիներէն մէկը ք որ– խումբը :
խաններ , որոնք չենւ ուզեր ճա–1չնալ Աշոտ Երկա ըստ երեւոյթին գիւղին մեծն էր*
թ ը ։ Ւ^նչ պիտի ըլլայ այս վերջնոյն վիճակը, եթէ աւո բարի * Հրամայէ որ՝ գան եւ միանան ^ ք ՚ ւ զ ի Հորիղո\ ,ին վբայ քանի մը անորոշ կէտեր՝
ա յդ իշխան ները կրկ ին շարունակեն գինու իլ ի - այս կտրիճներուն : կը շարժէին, սրանք արագութեամբ գէպի գ է ՚ ֊ զ ^Բ
բարու եւ Աշոտի դէմ : Տզաք, գացէք Հանգստացէք քիչ մը, որ դիմէին՛. Կասկա՛ծ չկար որ ձաւոբներ էին անոնք*
Ւ՚նչ պիտի ը լ է ա յ ոչինչ* թոզ շարունա պէս զի քիչ քեաոք շարունակենք մե\ր ճամբան, ը– մէկ քանին աո ա Գ էին ի\ն,կա՚ծ , կարծես շուտ Հաս–
կեն մինչեւ որ իրենց պատիժը ստանան ։ $՝ոզ մ՜ո– սաւ էշխանք գառ\ե>ալով իր խումբին , իսկ Է^*ՔԲ ն ելու գիւղին •
ղովոլրդը կանղ1նի Աշոտ Երկաթի կողքին* աՀա Հայր սուրբէն Հետ ուղղուեցաւ գէպի գիւղի մե
այս կտրիճները, որոնց մէջն է աժը, ըսաւ Ա՝ար– ծաւորին տուն\ըւ ^ ԲԱԳՐԱՏ ԱՅՎԱԶԵԱ^
Fonds A.R.A.M
տ ԱՀԱՐՈՆԵՕՆԻ
՛Լեց տարեկան Հասակը» աշխատոլթիւնը • \ — օ •-
Մ • Մամոլրեան Իզմիրի մէշ 1879^ ֆրանսե 8ԻաՏ».ԿՒ%
րէնէ թարգմանելով կը Հրատարակէ Սիպիր աք ՄԱՐՍհՑԼ.^ Պուլ. Օտտոյի կապոյտ Խաչի
սորուած լեՀ գրւող քհուֆէն Պ իետր՚ուսո վսքիի Հ.8ի՝– մտ ս՚յ աճ իւղի գաչտաՀ անգէսը տեղի ունեցաւ Յ՛ո՜ւ՛
տատակք սիպեր ի ական ի Հը» աշխատո ։ թիլնը , որ նիս 27 ին –.Տիկի՛։. Ա– Աուքիաաեան իր բացման
լոյս, գո.* ւ(փռէ րարակաֆ . միա՝պետ*՚Կա՚ի . գայք– ան Ս.ԷՆ& ԻԹԻԷՆ.^ Հ– 6– Գ– %որ Աերու%ղյլ խօսքթ.. մէշ1 յպարգեց հոհու տարուան գորխոււ–
կաՐԴ վ՚ • • 5 / գտնուող աքսոր՚ակա՚ւք֊եր՚ռ՚լ կեանքի կազմակերպած– էր յարգանքէ կրեկչՀյթ մ՝՝ը նրէ-իբ֊ նէ՚/էլթեան դրամական Հաչի։ը, շնորՀակալոբթլ~ւ՝֊
վրայ : ուած Աւետիս ԱՀարոնեանի յիշատակին հ Բ^մը յտյտնելով բոլորին; ր դուռը որ զա)լկի՝֊քգո֊
ՀայւգետՀրատը \944ին կր Հրատարակէ Հ. Հուն^կ^^թե֊^մբ ր–^1ուեցււ.՚1ք : Մե՛ք գա՛նձ չռլ–
Ա էձկիէվիչի «Բարթիկ յաղթողը» պատմուածքը , զարդարուած էր ^ԱՀարոնեանի մեծադիր >ւկար.–։վ՝ Լի՛՛՛ք, մեր գանձը Գ^՚֊ք էք դւ*ւյդպա^Տ^ պաբ֊
սւոր ենք ձեզի Հաշիւ
որ ն՚ո ւ ի ր ուած է լեՀ ժողովրդի ազատագրական Օրուան նախագաՀը ընկեր Պօղոս Եվէմեան կար– տալու։ ԱՀա թէ ուր էն ր
պաք քարթն : Դ ա ց գրաւոր ճառ մը, եւ Հրաւիրես ներկս/ե՚երը ո֊ր\ ծախսեր ։ Ծախսեր ե՛ք աղքատներու , Հիւ֊ա֊նդ -
կայաննե -
յոտն. կայս յարգեն Հ ան գո ւռ եա լին յիշատակբ, ՚ ՚ ե ր ո ւ դպվ՚ոցներուն, օդափոխութեան
Հայերէնի թարգմանուած եւ Հրատարակուած ։ բու Հա մար » *
է Կաղեմ իր
մեծ ա՚րմէք Տ իտմայիրի «Յաղթանակ» րնկերային Փոքրիկն Ալպէր ՚Լյեվ-սէսեան արտասանեց Ա– Գեո
սերէն է Գ.
ունեցող պատմուածքը Լթարգմ» ո ու–՛ Հարոնեանի «Աաուերները իննում են»։ Յեաոյ արուեստական բաժինը ճոխ եւ խսամ -
Մելոյեան, Թիֆ/իս 1912)։ Սարդիս Փիքիկե ան ըր աւ բ ան ախօսո ւթէ Փ* մը ուա՛ծ էր* ՚հպրողի աշակերտներէն ՛երգեցին եւ
ԼեՀ կի\ե դ րողքլ երէն Հայերէնի են թարդման*– վեր Հանելով ԱՀարո՛ եանի գերը Հայ գրականու արտասանեցին՝ Հ . Տօնիկեան , Զ ՚ Սաղոեան , Վ *
ուած ւէ ա սն ա լ ո ր ա պէս 90 « ՚ կ ան թո լակ անն ե րէն Մաըգարեա՛։. : Աշակերտներու կողմէ ներկայաց -
սկս՝ո\ծ է՚չիղա Օժէսկուի եւ էլիզա քհժենկոյի շատ թեան մէջ, յիշեո նաեւ նամակի մը Հատուածը , ուեցաւ «Հաւատք ել Աստուած» ։ Երգեցին Տ՛ Ար–
մր գոյ,ծեր ր \յ.ո\սկուա լ ի եւ Թիֆքիսի Հալ ԳԲքք* ղոը ԱՀալրռնեան գրած էր, \923ին, «Եըբ թեք Հա՛֊ մ աղան եան , Հյ * 3 ակո բե ան \ ՚.
Հրատարակչական ընկերութեան կողմէ։ Ս՚յԳ րիւէաւոր բախտակիցներով կը գտնուէր , ճէաէլի Օրուան բանախօսր, լիւկեր Ա* վ^էօսէեան՛
դործերէ՚Լ կարելի է յիշել Օժ՜էսկուի «/»ր֊ ա~ր ա» ւղարղեց իգակա՛ն ոեոի ղործու%էութիւնը ս$.ցեա–
( 1891 ) * «Գիւղական ւիաստաբսճ1ը» , «ԳռեՀփկը », որբանոցը* « Գուք, իմ աստանդական , իմ վը– լի եւ ն՛երկայի մէջ, րոլո\ր ճակատներուն վրայ :
(1900), Ռմենկոյի «Հզօր Աամսոն», «Մի Հոսան֊ աարանդի զաւակներ , Հայաստանի որբուկնե՛ր , Եօթ ր ա շա կե\հտնե ր ո լ կողմէ ներկա յա ցու ե -
Ք"վ» * «Յուլեանկա» , «Ապիտակ ծաղիկ» , «Տըժ– դուք սիրուն ծ ի լեվւ մեր նոր անէգաստանի , մեր ցաւ զաւեշտ մր «Ղ՚ողր եւ դատաւորը» ։ կապոյտ
ղ ո յն Հ ո վ ո ւե ր գո լ թ ի ւն՝» եւ ա յլ պատ մ ուածքնե ր իարտակուած անտառի Հարուստ բող բո ^1 եր , ա– եաչի սան ո-ւՀ ին I, ր՛ո լ կողմէ <ՀԿեցցէ Հայ լեղում։՝» :
ո ւ նոր ավ է պ ե ր : ււաջի) ոոլըերը մեր ծագոզ Արշալոյսի, աՀա՝ ձեր «/,. ՅակորեսՀ , Տիկին Արմաղանեան, Մ– Պէր֊
պատ կերը , իմ Հոգում է ,եւ կեանքս՝ ձեր կեանքն պէր՚եան , Ա ՚ Սուքիաս՚եան ներկսւյացոլցին Հբ*
Հայկական շոջանւակհերալ մ էջ չայն ժողովր– է ել շունչս ձեր շունչը, վասնզի դուք էք Հաւատ Ասատարի «Հարսր» ։ Ափսէ մր «փաքլավա» ա–
րնյդՀ *
դա կանո լ.թի Լ՛ե է վայելած լեՀ մեծանուն բանաս քի ո ան խոյ. տա կալի , ան սասան սիւները» , վեր^ա– ճոլրգէ գոյացաւ 15.6000 ֆրանք ։ Հանդէսին՛
Սերունդը *,
տեղծ Մգամ Մ/՚զկեվիչր , ո\հ ուքւ. դո՝րծ՝երը ներկա– ւնե լով շնոբՀւ *րռց մուտքը եղաւ 36.000 ֆրանք , ո\յ. ո լք. 25.000// գուտ
I ա ց ո լւլ ա՝& են ՅովՀ. Թամանեան, « ԱքերմաՏի •ւ–։Ի գիտակի ց իր ազգային արմ՜ անիք -
դաշտերումը» (1889), ՅովՀ . ՅովՀաննէսեան,(Ե– ներուն , կազմակերպած է ալս յարգանքի ե– կապոյտ քքք ա չր իր $՚ո բՀակա լութ իւ\1նե ր ր կր
րաղ) Գանի է լ Վարումանը։ (Լիթոլանական գե - ,ր\Լ կոյթը : Յաջողութեամբ արտասան՛եցին Օր • յա յանկ բո լոր մ ասնակցողնեբուն :
ղ<*՚» , «Ալպոլխարա» , «Հարէմին Շիրիմները » եւ Վարդէն ի Հա յթաեանւ1 , («Մ ասիս»ը) , Լ^^ր
"՚վ՚Իշ գեղօ1ներ (19)2—1914) : Կոնրագ Վալենրոգ Մ ամ բբէ ^ ա չա ա՛ո ւ\րե ան («կախարդական տա–
՛պատմ՛ուածքը (ի1ա, • ՚գմ • Պ– Մարգարեանի , Պա - ճար»), եւ Օր՛ ԱնաՀիտ Սաեվւանեան* («Աըաքս») \
ք ո ւ 1893)։ բոլորն ալ Ա » ԱՀարոնեան՚էն՝ յ
Օրուա\%. բանախօսն՛ էր րնկեր Սարդիս (էնա ԶԵԿՈՅՑ ՆԱԽԿԻՆ ՀԱՅ
\862ին Փարիզ Հ րատար՚ակուած « Երկրագոր
ծութիւնը որպէս ուղիղ ճանապարՀ» , Հռչակաւոր ք՛ ի 1յ Լ ա 1ւ ԼՍ ԷՀ՛ Շամ ոնէն) , որ պարզեց ԱՀ ար ոնե ա– ՌԱԶՄԻԿՆԵԲՈԻՆ ՄԻՈՒԹԵԱՆ
աշխատութեան մէ9 V ի քա յէ լ ՝\,ա լպա՝նդե ան 9երմ նի գէմքը իբրեւ գրագէտ եւ իբրեւ քաղաքական՝
տողեր նոլիրած
թանա կան լուհի է գե րմանեւպրո լ ս ական , սուլ - դործիչ։ «ԱՀարոնեան զերթ մարգարէ, գուշակեց
մողովուրղձ՚երոլն
Հայ ժողովուրդին աւղաղան , ոբ լած դեցաւ Մ111 յ ի ս ք՝ոլոր ֆրա՛նսական բանա՛կի Հալ ռաղմիկներբ
տակ Հեծող լեՀ ել սլալ միւս 2$ի պանծալի օրուան ։ ՎստաՀ ենք թէ օր մը ինք/ն՝ որէո\1. ք կր փափաքին ել իրաւունք ունին Տհր անսա–
, Հեգնանքով մերկացնելով ալ պիտի ո ւն են ա յ ի\ր արձան ը , էք րեւանի մէջ^ Այ– կան բանւակի Ռազմիկի տիտղոսին՛ Շ&քէՇ <1շ
այն ատենուան սւնգլիակաւԼ, աշխարՀ^սկա/ուլթեան բովեսձւ ին կողքին՝» : ԸօաեՑէէՑՈէ պէաք է ամէնէն ուշը մինչեւ 15
վարած քաղաքականութիւնք : Կր ո պա կան ակ Հ$ուլիս ի ր են ց բոլոր ւ1ա՝*–ռ Բ ՚ " թ ո *- զք^^՚Բ1՛ Բ^Բ
ր՛՛ ՚ թ / ՚ ՚ ՚ ր անդադար օգնութիւն եՀլ տալիս Թւոււրի Եր՛եկոյթը վերջացաւ Ղ՝ * Վարուժանի «Պատ– Միոլթեանս կեգրոնատեղթ՛, 31 1Ա6 Տէ. , որ
քիային , որ նա դիմանայ ե չկործանուի : Որպէս– ւ՛ աս աւո րնեբ»ով զոր յուղումով արտասանեց Պ* մին՛չեւ արձակոլյառներուն՛ վերջանալր , բաց ա ( ՚ ՛
՚/ի Թուրքիռյ ստրկացած Հայ ւե լ յոյն մոգով ուր– II . Փիլիկեան ... տի րլլա յ Չորեքշաբթի եւ Ոկրբաթ օրերը , ժամ ր
՜Հհ ՛թանի մր շաբաթ առաջ մենք ալ տօնեցինք 17—19 :
գր չզր<կո;լի քաղաքակրթիչ Հ ո գտա՛ր ձ ո լից» Հ եդ Այգ վաւերաթուղթերը պիտի ծառա՚լեն Հաս–
նա կան ձեւով կր ՛՛կտտէ Նալըանգեանը :. Մ այի" 2-Տի ՅՕամեակր , նա խագաՀ ո ւթեամբ ը*՚՝կեր տատելոլ Հետեւեալ տե ղե կո ւթ իւններ ր *-
ՍովետաՀայ գրողներէն ՛ոմանց Համար ոգե 7/ շան Ա / տապիր եա՝՛՛՛ի : ,^''խ էր գեղաքուեստական՝ Թուական՛ ՝եւ ւէայր ա՛նկաժըմսւնի , ^•նքօրփօրասիօ–
բաժին՛ը ։ Առաջին առթիլ խօսեցաւ ընկեր Միոաք
ւորութեան աղրիկբ։ է եդած ազատութեան եր՛դի ք Մ իր զէ » փառաբանելով ազատագրութեան պա լ - նի , թի*– մ աթր իքիւլի , աքն իւնիթէն ո բուտն մէջ
• եՀ մե& բանաստ՛եղծ Ադամ Մէ°^Լ^՚լէլ\է հւ^Բ^Ղ՚^ՍԲ֊ 1 քարը ։ ծառայած են , կլլաա , պլէսիւռ եւ սիթասիօն՛ *
Հայ րեն՛ական Մեծ պատերազմի օրերս՛՛ւն՝՝ Նա իր ի Նախկին գեր՛իներու Համար *
Երկրորդ բանախօսն էբ ընկեր Աստ * ՝&էօսէ - *հերի բռնուե լու թոլակւսՀէ. եւ վայր., Ա թալակ ,
Զա\ր ՝եա\1, ղ աս ո ւմ ով լեռ ո ւած է ԼեՀ ասա անը սա ր– եան , որ սլարղեց 1918 Մայիսի Հերոսական– կո իւ - թիւ մ աթ ր իքիւլի *. Աղա տագր մ ան թուական ՚
կացնող ղեբմահ՛ա - ֆաշական Հրոսախումբերոլ
գէմ «Մ իղ էլհւիչ ե ւ Հիդ էէ Ը ներբ ։ ՍանուՀինեվոլ պա րախա մբբ փայլ կուտա ր Մ իո լթիլնս ղտւ Հո ւնակո ւ թե ամբ կր յա յտնէ
մէշ : «բանաստեղծութեան
Հանդէսին՛. Պաշտօնական՝ մասէն վե՛րջ տ հ զ ի ու— թէ իր անդամն ե բր ա յ լե ւս Ն ան ս էն ե ա\ն, դր ոշմա -
նեցաւ խնճոյք մը։ Մանուկ Մ™1նհւկեա10. թուղթի տուրք պիտի չվճարեն :— (0՝իՆա|ն1)
ւՅԱՌԱՋ»Ի ԹԵՐԹՕՆԸ (44) տիրոս Հայրբ եւ մատով ցոյց տուաւ իրենց Հ ե– Ղ՝եո^ քանի մ ր քա լլ չառած , Հ անգ ի պե ց ան ե–
տեւող խումբը ;
բեսուն Հոգիէ բաղկացա՛ծ խումբի մր * տեսնելով
"X Շատ լաւ կ՚ըսես, Հայր սուրբ* էսկ եթէ Հ այր սուրբը , ամ կնքն ալ ակն ած ո ւթեամբ խոնար–
ատ 1.-1Պ11»* ւախարարները ա՛րգելք րլլան, ա յն՛ ժամանակ ինք Հ ութիւն Բբէն ՝•
(ՊԱՏՄԱԿԱՆ ՎԷՊ) կլւնայ ընել Ար ա ր ատ ե ան երկրի բուռ մը ժողս– Ասչըիք, զաւակներս , Հիմա զ ա ռ է ք Հանգս–
վ ուրդը, ո-ր արդէն՛ Հնազանդ է Աշոտ Եը կաթին՝ ։ տա՛ւղէք , մ ին՚չեւ ող։ Հ րամ ան՝ արուի ձեղ մեղի Հետ
իսկ թնչ կանենք մենք։ Մեր տէրունական միասին ճանապաըՀ ի լնալոլ , ըսաւ Մ աբտիրոս
խաշով ոտքի կը Հանենք ամբողջ ազգը եւ ճանչնա/
կուտանք օրինաւոր թագաւորը* այն ժամանակ Իշխաւնն ու Հա լբ սուբբր մտան խրճիթ ել ըս–
Ե " ակ ա՝> ո ւ թիւնը եւ անձկնա ս ի րո ւ թի *–նը վա յ ի շխ անն ե ր ո ւն * վայ մ ա անի չներ ո ւն ։ կսան իրենց Համեստ ճաշր ընել : Խօսակցութեան
այն աստիճան զարգացած են անոնց մէջ, որ այդ Այո պատասխանէն վերջ՝ երկուքն ալ լուռ նիւթս Աշոտ Երկաթն էր՛, որուն օւլնելու կ՚երթա
կեցան :
մասին տմենեւին Հոգ շեն ՝րն,եբ ։Անոնց միակ մր յին իք՚ենք ։ 3ա՝՝ կա՚րծ ներս մ տալ դիւղաց ին եր էն
ուած ո ւմ Ի՝ ա յն է որ իրենք Հանգիստ ըլլան , որսի հրիկուա\ւ. դէմ էր, երբ Հասան գիւ֊զ մը, որուն մ է կբ եւ լե զա ււլա տ ա ռ կանչեց *
երթան , քէյֆ ընեն եւ իրա\ըոլ ոտքի տակ փոս գետնափոր խրճիթնեվ՛ ր Հազիւ 1լերեւային՛ ձիւնին Հայր սո կքէբ , ւլ իւղ ի սաՀմ անին վրա լ կ՛ե–
բ ե ւտն ձ ի աւ՛ ո բ մա ր դ ի կ . կ բ վա խնամ որ Ե ո ւ ս ո ւ–
փորելով՝ իրարու ձեռքէ Հողմեր յափշտակեն՛ ; տակէն Հ Այդ միջոցինւ բոլոր խրճիթներէն դուրս ֆի գունդը ըլլայ :
Ո, ր մէկր յիշեմ . աՀա Գագիկ Արծբունին , ելան դիւզացթւ՚երը եւ լուռ կւսնգնեցան ի շխանին
որ բռնութեամբ թագաւորութիւն ը յափշտակեց եւ եւ Մ աբտիրոս Հօր առջեւ, ։ Մ ի վախն աք , որղիք , րսալ Մ արտ իրս ս
զին
այժմ ով գիտէ , թէ ինչ կը մտածէ ։ ԱՀա նաեւ ^^Ղ՚՚ւէ" ԷՔ » "1՚գէՔ * Հ ԲԱ ։ ռ ո ւ ո Vաբտիրոս Հայրր * այժմ ա լսսւեղ երկու Հար իւրէ աւելի զին
Հայրը ։
Աշոտ սպարապետը, Աշոտ Երկաթի Հօրեղբօր ո ր– ուած մայւդ ու\՚.ինք* Եուս՛ուֆի չորս Հարիւր
դին , որ ՜Նստած՛ է Ղ՛ուին , Եուսուֆի մօտ, եւ յար վորները 1լ արժեն անոն՛ք Հ
մար ժամանակի կը սպասէ , որ սլկողի յափշտակէ Գ՚ոՀ ութիւն Աստուծոյ, լաւ են յբ
•օրինական գաՀը : Ե՚֊ վերջապէս Գուգարաց , Տա*– սուրբ , մեր տղաներն։ ալ պատրաստ են կատարե Իշխանն ՛ու Մ ա րտիըոս Հայրը դուրս եկան,
խրճիթէն , եւ սկսան դիտել ՀՎ.ռուէն երեւցող
լոց , Սի^նեաց եւ Հազար ու մէկ մանր մունը իշ լու ձեր. Հրամանը, ըսւսւ գիւղացիներէն մէկը ք որ– խումբը :
խաններ , որոնք չենւ ուզեր ճա–1չնալ Աշոտ Երկա ըստ երեւոյթին գիւղին մեծն էր*
թ ը ։ Ւ^նչ պիտի ըլլայ այս վերջնոյն վիճակը, եթէ աւո բարի * Հրամայէ որ՝ գան եւ միանան ^ ք ՚ ւ զ ի Հորիղո\ ,ին վբայ քանի մը անորոշ կէտեր՝
ա յդ իշխան ները կրկ ին շարունակեն գինու իլ ի - այս կտրիճներուն : կը շարժէին, սրանք արագութեամբ գէպի գ է ՚ ֊ զ ^Բ
բարու եւ Աշոտի դէմ : Տզաք, գացէք Հանգստացէք քիչ մը, որ դիմէին՛. Կասկա՛ծ չկար որ ձաւոբներ էին անոնք*
Ւ՚նչ պիտի ը լ է ա յ ոչինչ* թոզ շարունա պէս զի քիչ քեաոք շարունակենք մե\ր ճամբան, ը– մէկ քանին աո ա Գ էին ի\ն,կա՚ծ , կարծես շուտ Հաս–
կեն մինչեւ որ իրենց պատիժը ստանան ։ $՝ոզ մ՜ո– սաւ էշխանք գառ\ե>ալով իր խումբին , իսկ Է^*ՔԲ ն ելու գիւղին •
ղովոլրդը կանղ1նի Աշոտ Երկաթի կողքին* աՀա Հայր սուրբէն Հետ ուղղուեցաւ գէպի գիւղի մե
այս կտրիճները, որոնց մէջն է աժը, ըսաւ Ա՝ար– ծաւորին տուն\ըւ ^ ԲԱԳՐԱՏ ԱՅՎԱԶԵԱ^
Fonds A.R.A.M
