Page 119 - ARM_19-1948_03

ՀԱ8ԱՍՏԱՆ ան իր դիրքի ել Հսկայական մեծութեան չէոբՀիւ ՀԱՅԵՐԸ Խ* ՎՐԱՍՏԱՆԻ ՄԷՋ

^էԷՀ գիաուի Հեռուն տարածռւթէլննեբէն :

ՅԱՎԹԱՆԱԿԻ ՅՈՒՇԱՐՁԱՆ Յուշարձանի րնգՀա1՝ո\ւբ բարձրութիւնբ էզֆ՜

"՛ի Ալլա յ 47 մեթբ, պատուանդան բ պիտի \ոլնենա ք Վերջերս հյ . ՄիուիժեաՂ քաղաքացինեբբ աօնե–

32 մեթբ բարձրութիւն,, Առաջնորդի քանգակբ 15 ցին Հայ մեծ գրող 3՛ Թումանեանի մաՀուան՛ քբ–

Ինչպես հաղորդակ էինք արդէն , Երեւանի մեթբ ; Բանդա կա դո բծական աշխատանքներբ
հոյակապ յուշար­
՚ ^ է լ պիաի չինւոլի Յաղթանակի յանձնարարուած, են՛ ՍՍՌՄ ժ-ողովրդական նկարիդ սանամեակբ X

ձան : Ս* Մերկուրովին X ՝Բ անգակբ *զզի՚ն<&է պ իա ի Սովետական իշխանութեան Վրաստանի մէջ

Ահաւասիկ ՀՀ՝՝Աով. Հայաստան » ամսագրի ձուլուի ; Հաստատութեան վաղորդայնին^ ՅովՀաենէս քհու–
հայերէ–
խմբագրականր այղ մասին, արեւմտեան Յուշարձանի պատո՛ւանդան բ կբ ներ կայացնէ մանեան , որ կբ բնակէր Թիֆլիս , կազմակերպեց

Հով (1948 Մայիս) քառանկիւն կառուցռւածք մ բ, որու ներսբ քանի Հայ գբոզԳյերու խումբ մբ, որ՝, իր արուեստբ ի

Հ ա յ ժ՜ողովրդի տասնեակ հազարաւոր պան - մբ րնդարձակ ղաՀլիճնեիու մէջ^ պիտի ցուցա– սպաս գբաւ ժողովուրդին ւ Այս խումբբ աճելով

ձալի զաւակներ հայրենական մե& պատերազմին՛ դր ու ին Հ այրենա կա՛ւ Պատերազմին նուի րու ած վեր ածուեցաւ դեղա րուեստա կան մեծ կազմակեր­

ցուցաբերած հերոս ո ւթեամ ր բարձր պահեցին ի– ծ՚ի՚֊թերբ ։Սաս\I աւոր գաՀլիճնեբ յատկացուած են պութեան մբx Այսօր Հայկական բաժնի Հանգա­

րենց պատ իւր, խորհրդային ռազմիկի սլա տ իւր : ^այ քեոզովուբգի պատմո՛՛ւթեան նիւթերոլ ցոլցա– մանքով , ան ան բաժան մաս ր կբ կազմէ Վ^բաստա՝–

Ուզելով յա՛ւ ե բժացն ել ֆ ա շ ա կան ո ւ թե աս գէմ գրման Համար % նի Սովետ Գրողն՛երու Միութեան։ խու՛մբբ իր\ մէջ

տաբած մեծագոյն յաղթանակբ, Հոյակապ /ոԼ՜ Ներքին յարկին մէջ , ղեանի մակերեւոյթէնւ 1լ ամ փոփէ Վրա ս տ ան ի մէջ բնւակող բոլոր Հա ք

շաբձանով Հա յ ժողովուրդր կ՝ա ր տ ա յա յ ա է իր ցահ պիտի պատրաստուի գաՀլիճ չորս ար ամա -

՛ե րա իւտագիտ ո ւթ իլն բ եղբա յ բա կան ռուս մ եծ ժո– նկարով , ՛որոնք պիտի պատ կեր ա ցն են եռակի շքա­ զ րող՚ն երբ , բան ա ս տ ե զ ծն՚ե ր ր եւ դրական քննա–

ւԼովբղին՛ , Լենինի - Ատալինի կուսակցութեան , ՛ւ, շա կ ի ր Հ այ կա կան Թում ան՚եան։ ղօ բա բաժն ի ռազ– դատներբ; քԱումբր կանոնաւոր կերպով կբ Հրա­

մեբ ժամանակի մեծագոյն մարդուն , Հա ք մ ուլ ո— մ ական– վւա յլուե ղո բծ ո դո ւթ իւնն երբ Օտեր դետի տարակէ Հայ՛երէն լեզուով տարեցոյցներ եւ ն;որ\

՚1 ք"/ ի փրկիէ եւ լաւագոյն բարեկամ սիրելի Ատա– եր կեբոլ Հաւաքածոնտեբ : Ասկէ զատ , մեբ գրոզնե–

լինին, : Վսայ ։ րո լ եր կ երբ կ1արտատ պո ւին Բ՝իֆլիս ի մ էջ լր յ ս

Յուշարձանբ քար՛ակի րտ Հսկայ մբ պիտի բլ– Ամբողջ շին\ուածքբ արտաքինով պիտի պա - տեսնող Հայերէն պարբերաթերթերու մէջ, իս՝ձ —

Լ ա յ > ամ րա կուռ, ու պարղ աճով զարդարո՛ւած Հան­ աեն բազալտով, գլխաւոր մուտքբ պիտի ունենաք պէս նաեւ առանձին՛ Հատորներով : Մ օտ ատենէն

ճարես Ս տալին ի Հոյակապ քանդակով X կ՚արտա– կիսակլոր ձեւ , զարդարուած Հարուստ ղաբգե - լո յս պիտի տեսնենք Հա յ ար՛ձակագիրներ , Ս ար եա—

յայտէ յաղթանակի ան սասան՛է լիութիւն բ ել յաղ­ ր,ով Հ Ա՝ ււ ւ արի երկու պատե րուե վրա յ բազալտի , ՛Հ՛ի , Հազրոյեանի , բանաստեղծներ՝ Սիմոն՚եանի ,

թողի Հզօրութիւն բ ( յաղթող , ոք վստաՀօրէն կր վբայ պիտի փորագրուին խորաքանդակներ որոԱք Աղապապի , Գարայեանի եւ ուբ՚իշնեբոլ երկեբբ ՛Հ

ւայփ ապագային եւ ոբ, կբ պատմէ սեբունղձնե~~ կբ պա՛տկերացնեն վերա դարձած զին ոլորներ ու Վրաստանի ՊետՀրատբ կանոնաւորապէս կբ

բուն Հայ ժողովուրդի մարտական սխրադրծու– յաղթական շքերթբ X Հրատարակէ Հա § գրոզն՛ե րու լա լա դո յն գրքեր ու

թիւններոլ մասին : Յուշարձանի կոզքի պատե բուն վրայ, որոնք թաբգմանութիւնն երբ : Վրացի գրողնեբբ սիրով
բա­
3աղթա-Լ ակ ք, յուշարձանբ կբ շինուի ա՚րեւա– Յ՛օտ 50 մեթր լայնո՛ւթիւն պիտի ունենան , Մ ի– ի րենց լեզուով կ բթաբգմ անե ն Հ այ բանաստեղծն ե–

վառ Հա լաստանի մ ա լրաքաղաք Եբ ե՛ւ անի լան^ե - զալտի վրայ պիտի փորագրուին Սովետական քու ել գրողներու երկեբբ^ Այսպէս վերջերս տաս բ

բէն մէկուն՛ վրայ, վեՀապանծ Արարատի դիմաց . ո ւթեան Հայ Հ ե բ ո սն երո լ ան,ո\ւննեբ՚բ յ վրացի ան հւան ի - բանա՛ստեղծներ թաբղմանեցին\

՝Բազաքէն< դէպի Յաղթանակի 3 ուշարձանբ ու Հ բա տա րակեց ին « Ս ասուն ց ի Գաւիթով X Այս

չկան ծաղկոցների ամէն գԱով աշխատիլ ստեղծել ։ տանտղ կանանչ լանջի վրա լ պիտի շի\ն\ո՚ւին քարէ պաՀուս Հրատարակուելու վբայ են Հթիբվանգա -

Մտաւձոբական՛՛՚ եր ո՛ւ գլխաւոր պաբտականոլ - աստիճաններ , մօտ կէս քէլՈէ^^*ք^Բ երկայնո՚ւ– գէի « ՝Բառս^բ եւ « \,ամուս »Հ7 , Բ՝որղոմեանի եւ

՚ թ ի ՚ ֊ ֊ Բ "(էաք է բլլայճ պատրաստել. դիւրուսոյց թեամ բ X Աստիճանէն եր՚ն պիտի րՀև Հ ա տ ո\ւ ին մերթ Ս ո ւն՚դո ւկեանի երկերու վրացերէն նոր թարգմ ա–

ոլ Հ ետաքրքրական Հակիրճ պատմուա՚ծքնւե րոմ կամարակապ Հրապարակներով, մերթ Երեւանի ն ո ւ թ ի ւնն ե րբ : Պատերազմ ի նաիսբնթաց \ 8 տար ի–

դասագրքեր : սառնորակ ջուբի ազբիւբներով, մերթ ալ քարան­ նեբոլ բնթացքին՝ 700 գրքեր Հայերէն լեզուով

Հասարակաւ թիւ նբ առատաձեռն պէտք է բ լ - ձաւներով , ստուերի տակ Հանգստի Համար յ Հրատարաելուեցան՝ քյ * Վրատանի մէջ X Այս լ^է՚-լՀ

/այ եւ աղայական Հաշի՛ւներով պէտք չէ տարուի, 3 ո ւշա ր ձ ան թա\1 գարան՚բ պ իտ ի սկսի աստ ի - պատերազմէն քետոյ աւելի եւս բարձրացաւ :

երբ խնդի ր բ կր կայան ա ւ կր թական մ Հակի վար­ ճ անն երէն , գեռ չՀասած Հ իմնական կառուցուած– Վրաստանի մ էջ Հ ա յկական գիտութիւնն երո ւ

ձատրութեան՛ շար^ : Գէթ ալս մ արզին մէջ Հ ա– քին X Հոս պիաի գրուին ռազմ ի1լն\ե ր ո լ արձա\1ն\եբ , զարզաց ո ւմ ր մա՚սնաւ որ ոլշագբոլթեան առարկա ւ

ս ար ակ ռ ւթ իւ նն ռ լ մ տաւոր ա կ անո ւթիլնտլւ պէտք է սկսած ^ ի^՛ Հա յերոլ նա խ ո րդնե րԱ ւր ա բտաց ի$\եբո ւ դարձաւ ։ ք^իֆլիս ի Հ ամ ալս ար ան ի կողքին ստե զ–

ձեււք ձեռքի քալեն , իրար քաջալերելով , եթէ իս­ մամ ա ե ա կ աշր ջա՛նէն * Աստ իճ ա՛ն՛ա բա ր յուշարձա­ ծուած է Հա /տգիտութեան՛ ամ պիոն մբ : Համա–

կապէս կյուղենք ո ր ՛ն որ սեր՛ս լնդբ զաբզ տհալով նին մ օտ ենաէով , ռազմ ի կնե րո>լ արձանն՛եր բ պիտի լստրանր կա տա ւ Հա րսզիտութեան մ ասն աղէտներ

դ առն՚ա յ ապագայի լաւ քաղաքացիներ ։ մօտենան մեղ նաեւ ր ս ա ժամանակի եւ ՚/^Ր^*" ~ Վ բա՛ստ ան–/ւ գ ,սլ ր ո ցն՚ե ր ո ւն ել դիտական– Հետազօ —

Ա րւ ձեւ ով , կբ կա բծենք թէ ե ր ի տ ա ս ար զո ւ - պէս X Յուշարձան\ի գլխաւոր Հրա՛պարակի մօտ տ ո ւթ ի ւնն՚ե րու Հ իմնաբկութիւննեբուն Հ ամ ար X

թ իւն ն ալ Հ բա պո լ բո ւ ելո վ իրե ն՝ Հ ան դէպ ց ո յց տ ր– երկու վիթիսա ր ի Հ ս կան ե ր կբ պա տ կերեն է) որՀ ր– Ա յս Հաստատութիւն ներուն մէջ 1լ ո ւս ո ւց անեն Հա­

ուած գուրգոլքանքէն , սիրով պիտի Հետեւի երէց գային Բանակի ռազմիկնեբբ X յերէն լեզուն , գրականութիւն բ , Հայկական; սւ բ -

սերունդի գծած օգտաշատ .ուղեգծին ՝. Գէպի 3ուշարձանբ պիտի տանի ուրիշ ճան՚ա~ ուեստնեբբ եւ Հայաստանի պատմոլթիւնբ ; Հ ա—

Գալով երիտասարդական՝ կազմ ակեբպո՚ւ– ոլաբՀ Աբա՚բկիբի բարձունքէն X Ատիկա պիտի բլ­ մ ա լսարան ր Հ ր ատա բակ ած է տ ա սն ե ա կնոե ր՛ո վ գ/՛"

թեանց , իրենց ծրագրի գլխաւոր նպատակբ պէտք լա ք ղեզեցիկ ծառո՛ւղի մբ , որ իր դարձած աեղբ քեբ , Հալերէն՛, վրացերէն ել ռուսերէն լեզունե­

կ բնեն ան ղա՝։Ու\ե բ բ մ գ ել բն թեր ցան ութ եան՛ եւ զէսլի յուշարձանբ ճարտարապետական ձեւաւո - րով X

սորվեցնել աշիւաբՀագբոլթիւն , պատմութիւն եւ րռւ մ պիտի ստանա՝ ք , պիտի գար դա ր ո ւի դա ր ա– Վրացի գ ի ան ական՛ս ե ր մեծ ՀՀ տաքրքրո ւթեամ բ
վերաբեր–
գ րականութիւն՛ : լանդակներով եւ աստիճաններով , ուր պիտի գբ– կ՚ուսումնասիրեն Հայկական– մշակոյթի

Եթէ կրնանք այս ձեր կիր ար կել եւ "իբ՝ց^ել , տուին Հա յր են ա կան Պաաերաղմ ին մ ասնակցած Հաւ ե ալ խնդիր ներ X

արգէն ճամ բան Հարթո\ւած 1լ բլլա յ մնացեալ ա շ– ղօրա՚վա րնեբ ո լ արձաններբ X 3 ուշաբձանի առջեւ ի

խտտանքներու Համ ար ել ձիրք ունեցող եբիտա– ս ա լար կ ո ւա ծ Հրապարակի մ էջաեզ պիտի շինուի Վրաստան ի Գերագո յն՝ Ս ո վետ ի պա տ ո ւի ր ա կ–
յաղ­
սարզներբ կբ Հասկին մէկր միւսի ետեւէն՛ , իսկ քառակուսի մեծ աւազան , աւր կ^աբտացոլայ ներուն մէջ , ինչպէս ՛ել տեղա՛կան իշխանութիւն՛–

միզակներն ալ եթէ ղեկավար դեր չկատարեն գո­ թանակի հուշարձան ի Հո յակապ պատկեբբ : ներու մէջ կբ գտնուինւ՝ մեծ թիւով Հայեր X Աերժ

նէ կ^բ/յան պատրաստո՛ւած , գիտակից եւ լուրք Յաղթանակի Յուշարձանի Հեղինակն՝ է երի - իշխանով ( Հա յ՝) , Վրաստան ի նախարարներու Սո­

ոա ո արա ո ին եբ : տասաբդ տա՛ղանդաւոր ճարաարպետ Ո* • Բսրա — վետի փոիս - նախագահն է :— ( Ա մ փ ո փ ո լ ա ւ ծ խ ո բ –

ՏԻԳՐԱՆ - ՎԱՐԳ յէլեանx Ա– Խ(ՈԱբովեա|ն։ հշւդային հրատարաւկութե|նէ լքը)

ՅԱՌԱՋ »Ի ԹԵՐԹՕՆԸ (68) այդ դա՛ւաճաններ ր , րւլյան անոն՛ք ծնողք թէ ու— բով կբ զարնուէ ին ծովափնեա լ մայուեբոլն , ու

ԱՇՈՏ ԵՐԿԱԹ լ՚Ւձ^^ԲԸ1 ՚յ հ.Լ\ ոիբեմ զայն, ան՛որ; պատկեբբ մի— փշրուելով դարձեալ կբ նաՀանջէին՝ գէա.ի ետ ;

(ՊԱՏՄԱԿԱՆ ՎԷՊ) այն ունիմ աչքիս առջեւ ՛ել անոր Համար .միայն՛ ԲերգինՀ մօտ , ծովի մէկ փոքրիկ խորշին՝ մէք

կ՚ապրիմ X կա պո ւած է ին քա՛ն ի մբ մ սւ կո յկնեբ , իսկ անոնց

Բայց ինք * • • ոՀ , աէր իմ Աստուած յ ա՛րդեօք քով, ծովափին՝, Հսկայ, ժայոկի մբ տակ կ՚երեւա–

կբ սիրէ0 զիս * չէ0 մ ոռցած արդեօք ա յն °րեբ՚բ , յին՝ մօտ քսանբՀինդ զիԼտւած մարդիկ X Մէկբ մ ի*

երբ ես , գ ե ռ փոքր՛ երախայ , կատակելով կբ այն զէնք ոլ զբաՀ չունէր, բայց ամէնքբ կ՚ա՚կնա–

վւաթթուէի անո ր վզին ել կբ Համ բու րէ ի զա յն ծ էին՛ աճ՚կէ եւ պատրաստ էին ծովբ նետուելու ա–

անմ՛եղ, մանկա՛կան՝ Համբոյրու^ Այն օրէն աՀա ես նոր աչքի կամ ձեռքի մէկ ն՛շան ին. վրայ :

ԵՐԿՐՈՐԳ ՄԱՍ սիրեցի զայն , սիր՛եց ի ամբող^ է ո ւթե՛ամբ • բա յց Մ ոլթր ^ ետզՀ ետ է կբ խտանար՝,, իսկ կա՛յ ծա­

Զ– ե րբ սէրս Հա սա լ իր կ ատ ա բ ե լո ւ թեան , ան թո– կի վայկենական փայլերբ քիչ քիչ կբ նուազէին) X

« Հեղինէ , ազատութեանդ ժամ ր մօտ է * զուց , զիս , թ ո գո լ ց մեր տուձԼբ եւ Հեռացաւ : Որոան՝ արդէն՛ անցած էր , եւ այժմ Հեռաւոր լեռ–

պատրաստ եղիր այս գիչեբ : Բոլոր՛. պաՀապան՚Լ ե– Սուրբ դաբձոլց Հօրս գէմ , միանալով Աշոտին՝, ներու ետեւէն միայն լսելի է/ի^-էր իր խուլ, ա–

ՐԲ կաշառուա՛ծ են * Մաբտիրոս Հայբբ քեղի կբ եւ այնուՀ՚ետել ոտք էգբալ այստեղ։ Բայց ինչքան՛ նորոշ գոռոցբ :

սպասէ քյբ կտրիճ խումբով ՚ ԽոստովանաՀայբդ՝ ծանր եւ վ^աալից են այս տարիներ բ* ամէն՝ վայր­ — Ծ"ՎՌ Կ.Ռ փոթո՚բկ.ի\ Հ ա յ բ ս ՚ " ւ ՛ ր > է^է Կ.Ը

ՍաՀակ քաՀանայ^ : կեան կ՚աճի սէրս X Գէոբգ , Գէորգ ,Մ ա՚րզպետ ո ւն–

1յեղճ աղջիկբ սարսռաց , եր՛բ Վեբջա՚ցուց եաց քաջ ել ազնիւ իշխան , քեզ Համար կբ բաբա— Հրամ ա յէք * ա յժմ ժամ ան ա կ է արդէն գործի սկբ–

տոմ սակի րնթերցում բ • տեսակ մբ անվճռական՝ խէ Հեղինէ ի սիրտ բ, քեղ Համար կ՚ապրի ան X սելու, բսալ զինուոբներէնւ մէկբ դիմելով Մար­

Սուրբ էր ա՛յդ անուեր ինձ Համար՝, եւ, ինչպէս ա– տիրոս վան ա Հ օր Հ

կացութեան մէջ ինկաւ՛ %Է՚^՝ԼԷ ԼՀ1*^ » փաիսուստ ւանդ մ բ , ս բ բո ւթեամ բ ալ կբ պաՀէի սրտիս Ալք՚էՔ՚ե՚եբբ չեն՛ կրնար վախցնել մեզ* ուր ոբ

աա^յ թէ կբկի՚ն՛ ա անւ ջ ո ւ ի այ ս մթին բանտին՝ մէջx սրբազան խորքերուն մէջ . բայց այլեւս անՀնաբ է է կբ Հանդա՛րտին անոնք ել մենք կբ փախցնենք

Ինկած էր երկոլ սուրի մէջx պաՀել, սիրտս լեցուն՝ է եւ կբ պայթի X Գագիե Արծբունիի զոՀբՀ ք՝այց չդարձա® լ Տէր

Եբկաբ ատեն կբ մ տածէ ր , բայց ոեւէ ելքի Հ եղի ն է ի ա չք երբ ար ց ո ւնքո վ լե ց ո լեց ան X Հյատ ՍաՀակբ՛ ինչո^լ ուշացաւ յ

չէր յանգեր X Եբբեմն կբ մտածէ բ ուղղակի պա - չանցած քո ւնբ յաղթեց իրեն։ Ա^չիարՀր այլեւս Զգիաեմ , Հայր սուրբ, գուցէ փորձանքի

աոլՀանէն՝ վար նետել ի^քզիսՔ եւ ջաիսջախուիլ, զո յութիւն չուն ե՝1 ար կարծես իրեն՝ Համար . անձ— մբ Հանգիպեցալ կամ թերեւս չկրցաւ անՀրաժեշտ

"բպէսզի մէկ անդամէն ամէն ինչ վերջանալ * բայց նատուր էր խաբուսիկ եբատղնեբու դուրդոլբանւ— նշա՚նբ տալ Հեղիւ՚էին^

կբ զսպէբ ինքղինք* չէր ուզեր մեոձնփլէ քին։՛. Մոռցած էր ամէն ինչ, սէր\, դաւադրու­ Ջ՛եմ կարծեր , Գէոբգ իշխան , ԱաՀակ Հ ա յ –

0 , ծանր Է այս վիճակբ, կա՛նչեց ան ՛ել թիւն , ծ՛ ողք ։ Զէր էս՛ե՛ր մին չեւ անգամ ոբոտոլ– րբ ամէն ծակ ոլ ծուկ կբ ճանչՀնա յ , դժուար գ ո ր—

Ուժա՛սպառ ինկաւ փա յաէ նստարանին ՚/ք"յյ յ մ բն ու Հովի ուժգին սուլոցբ X ծ ր արդէն վերջացուցած է աճ՛ կաշառելով սլա—

Բայո Հոն է իմ փրկութեան յոյսս, ուր կբ կանչէ Հեզինէն կբ քնանար ։ Հապան՝։ երր , իսկ Հեղինւէն չեմ կարծեր որ Հա­

զիս այս տոմ սակր : Ան կ՝ապբի այն՛ մթնոլորտին կառակի X

մէջ, ուր կբ գործէ Աշոտ Երկաթբx Անոր Հետ կբ է՛
ջուրերբ
կռուի դաւաճանԱ երո ւն գէմ xԵս ալ պէտք է ատեմ Վան այ ծովին կատաղի յո րձա՝ն քնե - ՐԱԳՐԱՏ ՄՅՎԱԶԵԱՆ8

Fonds A.R.A.M